Ռուսաստանի Դաշնության Կոմունիստական կուսակցությունից նախագահի թեկնածու Նիկոլայ Խարիտոնովը, պատասխանելով այն հարցին, թե ինչպես պետք է վարվի Ռուսաստանը Հայաստանի նկատմամբ, որը հայտարարել է ՀԱՊԿ-ից դուրս գալու պատրաստակամության մասին, ասել է, որ պաշտոնական Երևանը պետք է մտածի՝ ուր է պատրաստվում գնալ:

Նա այս մասին ասել է News.ru-ին՝ ընտրատեղամասում նախագահական ընտրություններում քվեարկելուց հետո։

«Նրանք պետք է լավ մտածեն, յոթ անգամ չափեն, մեկ անգամ կտրեն։ Ժամանակին ես ընտրվել եմ Կրասնոդարի երկրամասից, որտեղ կա շատ հզոր, ուժեղ հայկական սփյուռք։ Ասեմ ձեզ, որ Ռուսաստանում ապրող հայկական սփյուռքը հույս ունի և հավատում է, որ Հայաստանի ղեկավարությունը սխալ, և գուցե իր համար ճակատագրական քայլի չի գնա։ Նրանք հույս ունեն, որ Հայաստանի իշխանություններն իմաստուն կվարվեն»,- ասել է նախագահի թեկնածուն:

Եվրոպական Խորհրդարանի բանաձևը, որը կառավարության նիստում գործող վարչապետը շտապեց փողհարել՝ կարևորելով դրա հանրային քննարկումը, իրականում 90 տոկոսով ջուր է, լոլո։ Այս մասին իր հոդվածում գրել է «Այլընտրանքային նախագծեր» խմբի անդամ Վահե Հովհաննիսյանը:

«Հայ-ադրբեջանական կոնսենսուս՝ ընդդեմ Հայաստանի՞. լուծում կա

Եվրոպական Խորհրդարանի բանաձևը, որը կառավարության նիստում գործող վարչապետը շտապեց փողհարել՝ կարևորելով դրա հանրային քննարկումը, իրականում 90 տոկոսով ջուր է, լոլո։

Բայց այնտեղ կա մի կետ՝ 14-րդը, որը բացառիկ կարևորություն և գործնական բովանդակություն ունի։

Կետ 14. Կոչ Ադրբեջանինանկեղծորեն ներգրավվելու արցախահայության հետ համապարփակ և թափանցիկ երկխոսության մեջ՝ ապահովելու նրանց իրավունքների նկատմամբ հարգանքը և երաշխավորելու նրանց անվտանգությունը, ներառյալ՝ միջազգային ներկայության ներքո իրենց տները արժանապատիվ և ապահով կերպով վերադառնալու և իրենց տներում ապրելու իրավունքը, մուտք գործելու իրենց հողը, սեփականության իրավունքը, պահպանելու իրենց հստակ ինքնությունը և լիարժեք օգտվելու իրենց քաղաքացիական, մշակութային, սոցիալական և կրոնական իրավունքներից: Կոչ Ադրբեջանին ազատ արձակել և լայն համաներում կիրառել Լեռնային Ղարաբաղի և Հայաստանի բոլոր բնակիչների համար, ովքեր շարունակում են մնալ ադրբեջանական կալանքի տակ: Կոչ՝ լիովին, անհապաղ և արդյունավետ իրականացնելու ՄՔԴ-ի բոլոր որոշումները՝ Ռասայական խտրականության բոլոր ձևերի վերացման մասին միջազգային կոնվենցիայի կիրառման գործում (Հայաստանն ընդդեմ Ադրբեջանի)։

Նիկոլի իշխանությունը հենց սա է համառորեն շրջանցում, և արտգործնախարարի անհոդաբաշխ ձևակերպումները՝ ԱԺ հանձնաժողովի նիստում, ուղղակի ապշեցեցիչ են։

Արցախահյայության վերադարձի խնդիրն այն եզակի, գուցե՝ միակ թեման է, որը Հայաստանը բանակցություններում կարող է որպես լծակ օգտագործել։

Սա միակ թեման է, որն այսօրվա պայմաններում լուռ կոնսենսուս է ձևավորում արևմուտքի և Ռուսաստանի միջև։ Իհարկե, ամեն մեկը գործում է իր սեփական շահի համար, բայց արդյունքում ձևավորվում է մեր, հայկական շահը։
Ստացվում է նաև հակառակ կոնսենսուսը՝ ադրբեջանաթուրքական և հայկական կողմերի լուռ համաձայնություն՝ այս հարցը չբարձրացնելու։

Ֆանտաստիկ է. Հայաստանի և Ադրբեջանի իշխանությունները զույգով խաղում են Հայաստանի շահի դեմ։
Ուրիշ ի՞նչ բացատրություն կարող է ունենալ այս պրոցեսը։ Ռուսաստանը, Եվրոպական խորհրդարանը ասում են՝ հարցը բարձրացրեք, արցախցիների վերադարձը Արցախ՝ Հայաստանի միակ ուժեղ և ընկալելի խաղաթուղթն է Արդբեջանի հետ բանակցություններում, և Հայաստանը դա չի անում։

Հայաստանին անողնաշար կենդանու պես պարտադրում են կատարել բոլոր ստորացուցիչ ու արհեստական պայմանները, իսկ Հայաստանը, որն ունի իրական բանակցային թեմա, այն չի մտցնում օրակարգ։
Վ. Օսկանյանի գլխավորած՝ Արցախի ժողովրդի հիմնարար իրավունքների հարցերով պաշտպանության հանձնախումբը կարիք ունի բոլոր գիտակից և ազդեցիկ շրջանակների աջակցության, բայց այն կտա իրական արդյունք, եթե հայկական պետությունն այն դարձնի օրակարգ։ Այս պահին կա հնարավորություն՝ փրկելու հայկական Արցախը, և կա հնարավորություն՝ դադարեցնելու Հայաստանը մաս-մաս պոկելու՝ Ադրբեջանի քաղաքականությունը.

1. Խորհրդարանական ընդդիմությունը հենց այս թեմայով պետք է օր ու արև չտա վարչապետին ու արտգործնախարարին։
2. Հասարակության արևմտապաշտ շերտերը և նրանց մենեջմենթը պարտավոր են հետամուտ լինել Եվրոպական Խորհրդարանի բանաձևի պաշտպանությանը։
3. Ռուսաստանի հետ աշխատանքային հարաբերություններ ունեցող քաղաքական շրջանակները պարտավոր են կենտրոնանալ այս թեմայի վրա, և սա կդառնա իրական օրակարգ, և ոչ թե ուղևորություն «Добро»-ի հետևից։
4. Արցախի խորհրդարանը պետք է արտահերթ նիստ հրավիրի և անդրադառնա այս թեմային՝ Եվրոպական Խորհրդարանի բանաձևին, դիմի ՌԴ-ին։ Ի վերջո, այս բանաձևը հենց իրենց մասին է՝ որպես Արցախի ներկայացուցչական մարմնի («կոչ Ադրբեջանին` անկեղծորեն ներգրավվել արցախահայության հետ համապարփակ և թափանցիկ երկխոսության մեջ»)»։

Ադրբեջանը դարձել է հակաԻրան․ գրել է քաղաքագետ Ստեփան Դանիելյանը՝ նշելով, որ Ադրբեջանն Իրանի համար նույն խնդիրներն է առաջացնում, ինչ Ուկրաինան՝ Ռուսաստանի։

«Ուկրաինայի եւ Ադրբեջանի պետական քաղաքականությունը հիմնված է ազգայնականության վրա, ծայրահեղ դրսեւորումներով, հաճախ հիմնված ատելության քարոզի վրա։

Եթե Ուկրաինան համարում է, որ ռուսական պետականությունը ծնվել է Ուկրաինայում՝ Կիեւում, ապա Ադրբեջանում համարում են, որ թյուրքերն են միավորել Իրանը՝ 7-րդ դարում արաբական արշավանքներից հետո փլուզված պատմական Իրանի ավերակների վրա, իսկ մինչ այդ, թյուրքական ցեղերն էին տիրում այնտեղ, այսինքն՝ իրենք Իրանում պետականստեղծ էթնոս են։

Ռուսաստանն ու Իրանը բազմազգ իմպերիաներ են, Ադրբեջանն ու Ուկրաինան ազգայնամոլության տարածքներ են։ Եթե Ուկրաինան հակաՌուսաստան է դարձել, ապա Ադրբեջանը՝ հակաԻրան։

Դրանք իմպերիների (կայսրություն բառը չի արտահայտում իմպերիանի բնույթը) եւ ազգայնական նախագծերի կոնֆլիկտներ են ու նրանք բնույթով անհամատեղելի են։

Իրանի եւ Ադրբեջանի միջեւ կոնֆլիկտը կանխորոշված է, խնդիրը ժամանակի եւ ներգրավվող ուժերի կազմի մեջ է»:

Ես հասկանում եմ, որ քաղաքական ընդդիմությունը հակվածություն ունի ամեն ինչ ներկայացնել որքան հնարավոր է սև լույսի ներքո ու անել պնդումներ, հետո այդ պնդումից բխեցնել հարց։ Այս մասին ԱԺ արտաքին հարաբերությունների հանձնաժողովի նիստի ժամանակ ասաց արտաքին գործերի նախարար Արարատ Միրզոյանը։

«Թեմատիկային մի քիչ ավելի պակաս ծանոթ մարդու մոտ կձևավորվի տպավորություն, որ այդ պնդումը փաստ է, հետո ուղեղը կսկսի մտածել հարցի մասին։ Ասում եք՝ Տավուշի մարզից գյուղեր եք հանձնում, ուրեմն ՀՀ որևէ պաշտոնյա իրավունք չունի վարել որևէ բանակցություն ոչ միայն Տավուշի մարզի, ոչ էլ ՀՀ տարածքի որևէ այլ գյուղ որևէ մեկին հանձնելու վերաբերյալ։ Որևէ մեկը չի կարող Տավուշի մարզից գյուղեր հանձնել որևէ այլ երկրի։ Սա աքսիոմատիկ ճշմարտություն է, որի երաշխավորման համար նախատեսված են իրավական մեխանիզմներ։ Մենք Տավուշի մարզից գյուղեր հանձնելու վերաբերյալ չեք բանակցում»,- ասաց Միրզոյանը։

Վերջինս անդրադարձավ նաև Հռոմի ստատուտի վավերացման հիմնական նպատակներին։

«Ասում եք՝ մենք ասել ենք, որ Ալիևին դատելուն պակասում է Հռոմի ստատուտը։ Ես չեմ հիշում ոչ ինձ, ոչ էլ որևէ այլ պաշտոնյայի այս նախադասությունն արտաբերելիս, ես այդպիսիս բան չեմ ասել, չեմ էլ հիշում, որ ոչ իմ ղեկավարը, ոչ էլ գործընկերները նման բան ասած լինեին։ Ես երբևէ չեմ ասել, որ Հռոմի ստատուտն ընդունում ենք Ալիևին դատելու համար։ Հռոմի ստատուտը մենք վավերացրել ենք հավատալով, որ դա ու միջազգային քրեական դատարանի մաս կազմելը կավելացնի մեր անվտանգության աստիճանը»,- ավելացրեց Արարատ Միրզոյանը։

Մարտի 12-ին հրավիրած մամուլի ասուլիսի ժամանակ Նիկոլ Փաշինյանը պատճառաբանեց,  թե ինչու է 2023 թվականի սեպտեմբերի 19-ի Ադրբեջանի նախաձեռնած ռազմական գործողություններից հետո հայտարարել, որ «Ադրբեջանի կողմից արցախահայերին ուղիղ սպառնալիք չկա», դա, ըստ նրա, ասել է, որպեսզի արցախահայերին Արցախում մնալու հնարավորություն լինի։

«Ես տեսնում էի, որ արտաքին ուժեր կան, ովքեր նաև դրդում են էթնիկ զտումներ իրականացնող ուժին և աջակցում են նրանց, որ ԼՂ հայերը րոպե առաջ դուրս գան։ Ինչի՞ համար, որովհետև նրանք հայտարարել էին ՀՀ-ում իշխանափոխության մեկնարկը և տեսնում էին, որ իրենց ռեսուրսները ՀՀ-ում չեն հերիքում հեղափոխության համար։ Նրանց հարկավոր էր, թեկուզ Ղարաբաղի գնով, ռեսուրս բերել Հայաստան, որպեսզի տեղի ունենա իշխանափոխություն։ Այդ նկրտումները շարունակվում են, այնպես չէ, որ ավարտվել են»,- նշել է Նիկոլ Փաշինյանը։

168.am-ի հետ զրույցում Արցախի Հանրապետության ԱԺ «Արդարություն» խմբակցության պատգամավոր Մետաքսե Հակոբյանը, խոսելով Նիկոլ Փաշինյանի այս հայտարարության մասին, ասել է, թե նրա այդ հայտարարությամբ պետք է զբաղվի  Գլխավոր դատախազությունը։

«Եթե ավելի լուրջ վերաբերվենք այն մտքերին, որոնք արտաբերեց Նիկոլ Փաշինյանը, ապա այսօր Գլխավոր դատախազությունը դա  պետք է ընդունի՝ որպես հաղորդում հանցագործության մասին։ Սա հաղորդում է  հանցագործության վերաբերյալ, որին իրավապահ մարմինները պետք է պատշաճ արձագանքեն։

Իսկ եթե լուրջ չվերաբերվենք, քանի որ Նիկոլ Փաշինյանը «դեղին մամուլի արքայից» չկարողացավ այս վեց տարիների ընթացքում դառնալ պետական ու քաղաքական գործիչ, կարող ենք ասել, որ այս ամենը նրա կիրառած տեխնոլոգիան է, որով, ըստ էության, ժողովրդին փորձում էր ցույց տալ, թե ինքը նրանցից մեկն է»,- նշել է Մետաքսե Հակոբյանը։

Արցախի Հանրապետության ԱԺ պատգամավորը հիշեցրել է բազմիցս հնչեցրած իր  տեսակետը՝ 2018 թվականին Հայաստանում տեղի ունեցած, այսպես կոչված, հեղափոխությունից անմիջապես հետո Արցախում ստեղծվեցին «պրոյեկտներ», որոնք սպասարկում էին հենց ՀՀ իշխանությունների շահը, որը հակաարցախյան էր։

«Այդ «պրոյեկտների» գործունեությունը շատ ավելի ակնհայտ դարձավ 2020 թվականից հետո, երբ ՀՀ իշխանությունը սկսեց թիրախավորել ռուս խաղաղապահներին, այդ ժամանակ «պրոյեկտներն» ակտիվացան։ Նրանք գնում էին, խաղաղապահների ռազմաբազայի մոտ ակցիա էին իրականացնում ու ասում էին, թե դա արցախահայերի պահանջն է, ինչն իրականությանը չէր համապատասխանում, բնականաբար։ Իսկ շրջափակման ժամանակ սկսեցին պահանջել, որ Ադրբեջանը  միջանցք բացի, որպեսզի ցանկացողները հեռանան Արցախից։ Որևէ մեկի համար գաղտնիք չէր, որ նրանք ուղղորդվում ու ներկայացնում էին ՀՀ իշխանությունների պահանջը։ Հետևաբար, այդ «սև ու մութ» ուժերը հենց ՀՀ իշխանությունն էր»,- հավելել է Արցախի ԱԺ պատգամավորը։

Ըստ Մետաքսե Հակոբյանի՝ Նիկոլ Փաշինյանի ցանկացած հայտարարություն  Արցախի վերաբերյալ, մեսիջ է՝ ուղղված Ադրբեջանի իշխանություններին։

«Նրա ցանկացած հայտարարություն, որը վերաբերում է Արցախին, Ադրբեջանի շահի սպասարկում է միանշանակ։ Մեր բռնի տեղահանությունից շատ կարճ ժամանակ անց ՔՊ-ական պատգամավորներից մեկը հայտարարեց, որ «այդ մարդիկ իրենց կամքով են եկել», առանց նշելու, ո՛չ մեր հայրենակիցները, ո՛չ արցախահայերը, այլ՝ հենց «այդ մարդիկ»։ Այդպիսով լեգիտիմացնում են այն բոլոր հայտարարությունները, որոնք այսօր անում է Ադրբեջանն այդ ուղղությամբ։ Բայց փաստերը, թե ինչ է տեղի ունեցել սեպտեմբերի 19-ին և դրան հաջորդող օրերին, այս իշխանությունները չհավաքագրեցին, այն դեպքում, երբ սեպտեմբերի 19-ի առաջին զոհերը քաղաքացիական անձինք էին, երեխաներ։ Ինչպե՞ս արցախցին մնար Արցախում, երբ սեպտեմբերի 19-ին տեսանք, որ մենք բոլորովին միայնակ ենք․ 30 տարի շարունակ զգալով ՀՀ ներկայությունը մեր թիկունքում, այդ ժամանակ բոլորովին միայնակ էինք»,- եզրափակել է Մետաքսե Հակոբյանը։

Դեպի Եվրոպա գնացող Հայաստանի վրա հարձակվելը անհամեմատ ծանր ու բարդ է լինելու Ռուսաստանի և Ադրբեջանի համար: Իրենք ասում են հարձակվում են այն Հայաստանի վրա, որն իրենցից 90-ականներին տարածք է խլել, իսկ հիմա հարձակվելու են դեպի եվրոպա գնացող Հայաստանի վրա, այսինքն, հարձակվելու են քաղաքակիրթ աշխարհի վրա: Այս մասին այսօր՝ մարտի  հայտարարել-ին, մամուլի ասուլիսի ժամանակ նշեց «Հանրապետություն» կուսակցության ղեկավար Արամ Սարգսյանը:

Արամ Սարգսյանը ողջունել է ԵԽ բանաձևը և նշել, որ սա այն եզակի դեպքերից է, որը կարող է Հայաստանի Հանրապետությանը որպես պետություն դուրս բերել այն իրավիճակներից, ինչի մեջ գտնվում ենք 2020-ից առ այսօր:

«Մենք դեռ 2023-ին մի փաստաթուղթ էինք ստորագրել, որտեղ ասում էինք, եթե ՀՀ իշխանությունը գնա դեպի ԵՄ ինտեգրման ճանապարհով, մենք կօժանդակենք և կաջակցեք, իսկ եթե չգնան, մենք կլինենք ամենախիստ քննադատը: Բարեբախտաբար որոշակի հույսեր են առաջանում, որ մենք պետք է աջակցենք, ոչ թե քննադատատենք:

Ես գտնում եմ, որ անվտանգային խնդիրները տարածաշրջանում միանշանակ սրվել էին մանավանդ վերջին օրերին և բոլորդ դա զգում էինք, և սա նաև անվտանգայի տվյալ խնդրի լուծման բանալիներից մեկն էր, ինչը Եվրոպան շատ արագ կազմակերպեց:

Իհարկե յուրաքանչյուր պետության անվտանգության համար մեկ երաշխիքը բանակն է, և մենք պետք է բանակ-պետություն հասկացությունը գերկարևորենք: Մենք բացի 60.000 զինվորական ունենալուց, երկու այդքան էլ պետք է ունենանք պահեստազորում ու դրա հիմքերը պետք է հիմա դնենք:

Բայց էսօրվա ռազմաքաղաքական բալանսի պարագայում գերկարևոր է արտաքին քաղաքական աջակցությունը: Մենք գտնում ենք, որ դեպի Եվրոպա գնացող Հայաստանի վրա հարձակվելը անհամեմատ ծանր ու բարդ է լինելու ՌԴ-ի ու Ադրբեջանի համար, հակառակ պարագայում, իրենք ասում են հարձակվում են այն Հայաստանի վրա, որն իրենցից 90-ականներին տարածք է խլել, իսկ հիմա հարձակվելու են դեպի Եվրոպա գնացող Հայաստանի վրա, այսինքն, հարձակվելու են քաղաքակիրթ աշխարհի վրա:

Եվրոպան ճանաչում է ՀՀ սահմանները, ԵՄ դիտորդները այստեղ խաղաղության լուրջ հնարավորություն տվեցին և սահմանին լուրջ միջադեպեր չեղան, իսկ մեր ռազմավարական գործընկերն այդպես էլ չճանաչեց մեր սահմանները:

Այն, ինչ ասում էր այսօր վարչապետը, էդտեղ քննարկելու հարց նույնիսկ չկա: Մեզ գործընկերներ են պետք մեր այսօրվա իրավիճակում խնդիրներն ավելի լայն քննարկելու կամ արտաքին քաղաքական դաշտ մտցնելու համար, և այդ առումով մեր գործընկերը միայն Եվրոպան է:

ՄԵր ռազմավարական գործընկերը մեր սահմանները չի ճանաչել, չի ճանաչում, հետևաբար մեր ուղին դեպի Եվրոպան է: Եվրոպան էլ երեկ իր ընդունած որոշմամբ ցույց տվեց, որ մեր կողքին է»,-ասել է Սարգսյանը:

Նշենք, որ Եվրախորհրդարանը մարտի 13-ին ընդունել է բանաձև, որով առաջարկվում է Հայաստանին ԵՄ անդամակցության թեկնածուի կարգավիճակ տալու հնարավորություն տալ:

Այն ընդունվել է ձայների 504 կողմ, 4 դեմ և 32 ձեռնպահ հարաբերակցությամբ:

Բանաձևով նաև ԵՄ կառույցներին կոչ է արվում աջակցել Հայաստանի հետ գործակցության ընդլայնմանը ոչ միայն տնտեսական, այլև քաղաքական երկխոսության, անվտանգության և այլ ոլորտներում: Բանաձևի նախագծում նշվում է, որ Ադրբեջանը չի կարող համարվել Եվրամիության վստահելի գործընկեր՝ հաշվի առնելով Լեռնային Ղարաբաղում իրականացրած էթնիկ զտումները:

Բանաձևում մեջբերվել է ՀՀ վարչապետի՝ ավելի վաղ The Telegraph-ին տված հարցազրույցում արած հայտարարությունն առ այն, որ Հայաստանի Հանրապետությունը պատրաստ է Եվրամիության հետ լինել այնքան մոտիկ, ինչքան ԵՄ-ն դա հնարավոր կհամարի:

ԱԳ նախարար Արարատ Միրզոյանն էլ ասել էր գրեթե նույն միտքը Հայաստան այցելած Էստոնիայի ԱԳ նախարարի հետ համատեղ մամուլի ասուլիսի ժամանակ:

Աբսուրդ ու վտանգավոր է պնդել, որ արցախահայությունը չի ցանկանում ՀՀ քաղաքացիություն ընդունել՝ ՀՀ զինված ուժերում չծառայելու նպատակով, այս մասին հայտարարել է Արցախի նախկին պետնախարար Արտակ Բեգլարյանը՝ ի պատասխան ՀՀ վարչապետ Նիկոլ Փաշինյանի վերջին ասուլիսի պնդման։

Նա նշել է, որ հոկտեմբերից հազարավոր արցախցիներ ցանկացել են մտնել զինծառայության, բայց նրանց մերժել են՝ ստիպելով ընդունել քաղաքացիություն:

«Վստահ եմ, որ կարիքի դեպքում, անկախ իրավական կարգավիճակից, արցախցիների ճնշող մեծամասնությունը զենք կվերցնի և կպաշտպանի հայոց հայրենիքը:

Առաջիկա տարիներին արցախահայության շրջանում ժամկետային զինծառայության տարիքի տղաների թիվը չի գերազանցելու մի քանի հազարը: Հետևաբար, Փաշինյանի փաստարկի տրամաբանությունը հասկանալի չէ, թե ինչու ժողովրդի մնացած գերակշիռ մասը չի ցանկանում ընդունել քաղաքացիություն, եթե իրենց ընտանիքներում ժամկետային զինծառայության տարիքի տղաներ չկան:

Իրականում, բացի մի մասի սոցիալական բնույթի մտավախություններից, ճնշող մեծամասնությունը մտավախություն ունի, որ ՀՀ քաղաքացիություն ընդունելով՝ կարող է փակվել Արցախ վերադարձի հեռանկարը: Ուստի, եթե ցանկանում եք, որ արցախցիները զանգվածայնորեն ընդունեն ՀՀ քաղաքացիություն, ապա պետք է ապահովել մեր հավաքական վերադարձի քաղաքական պահանջն ու քայլերը ՀՀ կողմից: Արցախցին ցանկանում է ապրել Արցախում՝ անվտանգ ու արժանապատիվ կերպով, և պետք չէ լրացուցիչ չափով հարվածի տակ դնել այդ հնարավորությունը:

Պետք է խիստ զգույշ լինել արցախցիների հանդեպ լրացուցիչ բացասական տրամադրություններ չխթանելու հարցում՝ խուսափելով անհիմն ու արհեստական ընդհանրացումներից»,- Facebook-ում գրել է Բեգլարյանը։

Թյուրքագետ Վարուժան Գեղամյանը գրում է.«Թուրքիայի մերձիշխանական «Türkiye Gazetesi» օրաթերթը հետաքրքիր մանրամասներ է հրապարակել Անթալիայի դիվանագիտական ֆորումի ժամանակ տեղի ունեցած հայ-թուրքական բանակցություններից։

Ըստ թերթի աղբյուրների՝ Սերդար Քըլըչի գլխավորած թուրքական պատվիրակությունը ՀՀ ներկայացուցիչներին առաջարկել է Սյունիքի մարզին (Զանգեզուրին) տալ հատուկ կարգավիճակ այնպիսի մոդելով, ինչպիսին որ ունի «Ռուսաստանին կապված, բայց միաժամանակ ինքնավար մարզի կարգավիճակով հանդես եկող Կալինինգրադը»։ Այն, որ Թուրքիա-Ադրբեջան զույգի հիմնական թիրախն այժմ Սյունիքն է, կասկածից վեր է, սակայն այս մանրամասներըը մեզ շատ համար կարևոր են՝ հասկանալու թշնամու ներկայիս մարտավարությունը (այս մասին տե՛ս այս հոդվածում)։ Այս լուրի համատեքստում հասկանալի է դառնում «Արևմտյան Զանգեզուրի» մասին թուրք-ադրբեջանական քարոզչությունը. առաջիկայում հավանական է, որ ադրբեջանցիների բնակեցումը ապահովելուց հետո Սյունիքը պոկելու համար առաջարկվի Սյունիքի հատուկ կարգավիճակ՝ Թուրքիայի վերահսկողության ներքո։ Սա նման է Նախիջևանի ճակատագրին։

Եվ եթե թերթի տեղեկությունները ճիշտ են, ապա մենք այժմ գիտենք, թե ինչ են բանակցում Էրդողանի հետ Հայաստանի դե-ֆակտո ներկայացուցիչները իրենց «մշտական կապի» ժամանակ»։

ԱԺ «Հայաստան» խմբակցության պատգամավոր Գառնիկ Դանիելյանն անձամբ է գնացել Տավուշի մարզ՝ ցույց տալու, թե ինչ տեղի կունենա 4 գյուղեր Ադրբեջանին հանձնելու դեպքում:

Նա ուղիղ եթերում նշել է. «Առաջին կանգառը Վերին Ոսկեպար գյուղն է: 1990-ականներին ձեւավորված պաշտպանական գիծը ամբողջությամբ կկազմագանդվի, թշնամին կհայտնվի խորը թիկունքում՝ դրանից բխող բոլոր աղետալի հետեւանքներով:

Պետք է նշել, որ Հայաստն մտնող գաղամուղը եւս անցնում է Վերին Ոսկեպարի հատվածով, եւ ադրբեջանական կողմի վերահսկողություն հաստատվելու դեպքում  գազամուղը եւս անցնելու է Ադրբեջանի վերահսկողության տակ: Վերին Ոսկեպարի Ադրբեջանին անցնելու պարագայում Ադրբեջանը պահանջելու է նաեւ կոմունիկացիաներ:

Շատ կարեւոր է իմանալ նաեւ, որ Տավուշի գյուղերի հանձնման պարագայում ադրբեջանական ստորաբաժանումները շատ մոտ են տեղակայված լինելու դպրոցներին, մանկապարտեզներին, պետական հաստատություններին, դրանով իսկ անհնար դարձնելով դրանք բնականոն գործունեությունը:

Նշեմ նաեւ, որ Ադրբեջանի պահանջները բավարարելու դեպքում ճանապարհի 5 հատվածում, որտեղ հատում կա, տեղակայվելու են ադրբեջանական ստորաբաժանումներ: Դա Երեւան-Թբիլիսի մայրուղին է: Ադրբեջանական ստորաբաժանումներ տեղակայելու դեպքում անհնար է դառնալու միջպետական ճանապարհի սպասարկումը: Այդ դեպքում Հայաստանը դառնալու է յուրահատուկ մի անկլավ, որով Ադրբեջանը փորձելու է օղակի մեջ առնել ամբողջ Հայաստանը»,-նշել է նա:

րեկ հրապարակվել է ԱՄՆ հետախուզական համայնքի կողմից սպառնալիքների ամենամյա գնահատականը, Տելեգրամի իր ալիքում գրել է միջազգայնագետ Սերգեյ Մելքոնյանը՝ ներկայացնելով  մի փոքր հատված․

«Ամենակարևոր մանրամասները

1. Հայաստանի և Ադրբեջանի միջև լարվածությունը կպահպանվի, չնայած նրան, որ Բաքվին հաջողվել է գրավել Լեռնային Ղարաբաղը ։

2. 2024 թվականին Հայաստանի և Ադրբեջանի միջև հնարավոր հակամարտությունը կարող է լինել կարճաժամկետ և սահմանափակ ինտենսիվությամբ։

3. Նոր հակամարտության ռիսկը մեծացնող գործոններն են՝ նպատակներին հասնելու համար ուժ և ռազմական ճնշում գործադրելու Ադրբեջանի պատրաստակամությունը, զինվորների մոտ դիրքը, հրադադարի մեխանիզմի և խաղաղության պայմանագրի բացակայությունը։

«Միջանցք» ստանալու Ադրբեջանի ձգտումը մեծացնում է ռազմական ուժի կիրառման ռիսկը։

Եզրակացություններ

1. Ադրբեջանը ուժ կկիրառի Հայաստանի դեմ։ Անվտանգության երաշխիքները զսպող մեխանիզմ չեն սահմանափակ էսկալացիայի համար։

2. Հարվածի ամենահավանական ուղղությունը Տավուշն է՝ «անկլավները» ստանալու համար։ Եթե արտաքին դերակատարների կողմից կոշտ արձագանք չլինի, Բաքուն կփորձի հնարավորինս արագ ճեղքել միջանցքը։

3. Ագրեսորին հանգստացնելու փորձերը չեն գործում: Նույնիսկ բանակցությունների ժամանակ Արցախը և «անկլավները» հանձնելով՝ Հայաստանի ղեկավարությունը կստանա նոր պատերազմ, որը նման կլինի 2022 թվականի սեպտեմբերին, երբ կորցրեցին ավելի քան 220 զինվոր և ռազմավարական բարձունքներ ունեցող շուրջ 200 քառ. կմ. տարածք»։