Իրանական Azariha տելեգրամյան ալիքը ցույց է տվել Իրանի սահմանային բնակավայրերի բնակիչների տների ավերումը` իրանական սահմանների երկայնքով ադրբեջանական զորքերի գործողությունների պատճառով:

«Իրենց դիրքերը հյուսիս-հարավ ուղղությամբ տեղակայելու փոխարեն, Բաքվի ուժերը տեղակայվեցին արեւելք-արեւմուտք ուղղությամբ:

Մյուս կողմից, նա անօդաչու թռչող սարքեր է ուղարկում Իրան և իրանական սահմանին տեղակայել է թաքֆիրիստներ (ահաբեկիչներ – խմբ.):

Ժամանակը չէ՞, որ իրանական բանակը բուֆերային գոտի հայտարարի Լեռնային Ղարաբաղի խորքում », – գրում է լրատավամիջոցը:

Ռուսական С-400 համակարգի փորձարկումը տագնապալի հանգրվան է Վաշինգտոնի եւ ՆԱՏՕ-ի հետ Անկարայի հարաբերությունների անշեղորեն վատթարացման հարցում` մեծացնելով հավանականությունը, որ Վաշինգտոնը պատժամիջոցներ կկիրառի Թուրքիայի դեմ՝ «Պատժամիջոցների միջոցով Ամերիկայի հակառակորդներին հակազդելու» օրենքի համաձայն, գրում է The National Interest-ը:

Թուրքիայի կողմից իրականացված փորձարկումները հաջորդեցին չհաստատված հաղորդագրություններին այն մասին, որ Թուրքիան С-400-ներ է օգտագործել հունական F-16-ին հետապնդելու համար: Անցյալ տարի, չնայած ԱՄՆ-ի բազմաթիվ խնդրանքներին, Թուրքիան ակտիվացրեց С-400-ները եւ նախնական փորձարկումներ անցկացրեց: Մարտական կրակի վերջին փորձարկումը ցույց է տալիս, որ Թուրքիան մտադիր չէ թաքցնել С-400-ները, չնայած Վաշինգտոնի կամ Բրյուսելի առարկություններին:

Թուրքիայի կողմից С-400-ների ձեռքբերումն ու ակտիվացումը խնդրահարույց է մի շարք պատճառներով: Նախ, դրանք իրենցից ներկայացնում են դեպի Ռուսաստան Թուրքիայի շեղման շոշափելի դրսեւորում՝ վերջին տարիների ամենաէական աշխարհառազմավարական իրադարձություններից մեկը: Այս տեղաշարժը հատկապես խնդրահարույց է` հաշվի առնելով Եվրոպայում եւ Մերձավոր Արեւելքում Մոսկվայի գործողությունները, որոնք սպառնում են ԱՄՆ-ի եւ ՆԱՏՕ-ի հիմնական շահերին: Թուրքիայի տեղաշարժը մտահոգություն է առաջացնում նաեւ ՆԱՏՕ-ի անդամ երկրի կարգավիճակի, ինչպես նաեւ՝ ռազմավարական դիրքորոշման պատճառով:

Թուրքիայի կողմից С-400-ների օգտագործումը նույնպես մտահոգիչ է՝ հաշվի առնելով F-35 կործանիչներին հետեւելու համակարգի հնարավորությունը: Անկարայի հավաստիացումները, որ նման տեղեկատվությունը չի հասնի Մոսկվա, համոզիչ չեն: С-400-ի եւ F-35-ի համատեղ տեղակայումը, ամենայն հավանականությամբ, Մոսկվային թույլ կտա ստանալ արժեքավոր հետախուզական տվյալներ, որոնք օգտակար են ամերիկացիների եւ նրանց դաշնակիցների կողմից ղեկավարվող F-35-ները խոցելու համար: Այս պատճառով Վաշինգտոնը ճիշտ էր, որ նախորդ տարի Անկարային հանեց F-35-ի ծրագրից:

Բացի այդ, ԱՄՆ-ն ու ՆԱՏՕ-ն «Ռեժիմ 4» ինքնաթիռների նույնականացման համակարգից անցում են կատարում դեպի հաջորդ սերնդի «Ռեժիմ 5» կոդավորման համակարգ: Այս համակարգը թույլ է տալիս ՆԱՏՕ-ի մարտկոցներին եւ ՀՕՊ ինքնաթիռներին որոշել՝ արդյոք անհայտ օդանավը բարեկամ է կամ թշնամի: ԱՄՆ-ը թույլ չի տա, որ С-400- ը ունենա «5-րդ ռեժիմի» հնարավորություններ, քանի որ դա թույլ կտա Ռուսաստանին կոտրել ՆԱՏՕ-ի նույնականացման կոդերը եւ արագորեն բացահայտել ինքնաթիռները:

Սակայն ՆԱՏՕ-ի հակաօդային պաշտպանության համակարգերից թուրքական С-400-ների բացառումը կարող է հանգեցնել նրան, որ Թուրքիան կսկսի կուրորեն կրակել հակամարտությունում: Ըստ այդմ, Թուրքիայի նման սցենարի դեպքում ՆԱՏՕ-ին դժվար կլինի տարբերել թշնամու ինքնաթիռները, ինչը կարող է հանգեցնել եղբայրասպանության:

Այս իրողությունը Թուրքիային կդարձնի ՆԱՏՕ-ի պակաս մարտունակ դաշնակից եւ կմեծացնի ռիսկը ԱՄՆ-ի եւ նրա դաշնակիցների օդաչուների համար, որոնք գործում են Թուրքիայի օդային տարածքում կամ դրանց հարեւանությամբ:

Սա կարող է ուղղակի ազդեցություն ունենալ այն բանի վրա, թե արդյոք ԱՄՆ-ը կուզի պահպանել իր ներկայությունը Ինջիրլիք ավիաբազայում: Ամեն դեպքում, եթե լարվածությունը շարունակի սրվել, Անկարան կարող է ԱՄՆ-ին վտարել բազայից կամ խիստ սահմանափակումներ մտցնել նրա գործունեության մեջ:

Այս հնարավորության լույսի ներքո կարելի է հուսալ, որ Պենտագոնը թարմացրել եւ մանրամասնել է Ինջիրլիքից ամերիկյան զորքերի հնարավոր դուրսբերման ծրագրերը: Հունաստանը կարող է պոտենցիալ այլընտրանք տրամադրել:

Միեւնույն ժամանակ, հնարավոր ցանկացած պատժամիջոցներից բացի, Կոնգրեսի առաջնորդները կարող են Պենտագոնից գաղտնի տվյալներ պահանջել С-400-ների ռազմական գործողությունների համար փորձարկումների հետեւանքների եւ ԱՄՆ-ի ու նրա դաշնակիցների բազավորման վերաբերյալ:

Ի վերջո, դաշնակիցը չպետք է ՀՕՊ առաջատար համակարգ ձեռք բերի դաշինքին հիմնական սպառնացողից: Քանի որ Էրդողանը հերթական անգամ անտեսել է Ամերիկայի մտահոգությունները, վճռական պատասխանի բացակայությունը կարող է Անկարայի եւ այլ երկրներին մոտ այնպիսի տպավորություն ստեղծել, թե նրանք կարող են անտեսել Վաշինգտոնին՝ ոչ մեծ հետեւանքներով»:

Քննարկումներ են գնացել այն մասին, թե որ կառույցը և ինչպես է վերահսկվելու ղարաբաղյան հակամարտության գոտում հրադադարի ռեժիմի պահպանումը: Անվտանգության խորհրդի փակ խորհրդակցություններից հետո «ՌԻԱ նովոստի»-ին հայտնել է  ՄԱԿ-ում ՌԴ մշտական ներկայացուցիչ Վասիլի Նեբենզյան:

Ավելի վաղ Ռուսաստանի Դաշնությունը, Ֆրանսիան և Միացյալ Նահանգները (որոնք կազմում են ԵԱՀԿ Մինսկի խումբը) խնդրել էին ՄԱԿ-ի Անվտանգության խորհրդի փակ խորհրդակցություն անցկացնել Լեռնային Ղարաբաղում տիրող իրավիճակի վերաբերյալ:

«Հրադադարի մասին համաձայնության ձեռքբերումից հետո այն չի պահպանվել: Հիմնական հարցն այն է, թե ինչպես ապահովել վերահսկողությունը հրադադարի ռեժիմի պահպանման վրա», — լրագրողներին ասել է Նեբենզյան:

Նրա խոսքով՝ երկուշաբթի օրը հնչեցին հայտարորություններ, որ ՌԴ ՊՆ-ն բանակցություններ է վարում Հայաստանում և Ադրբեջանում իր գործընկերների հետ, թե ինչպես իրականացնել այդ վերահսկողական մեխանիզմը: «Իհարկե, այս հարցը բարձրացվեց խորհրդակցության ժամանակ, և Խորհուրդը միասնական դիրքորոշում ունի այդ հարցում»,- ասել է ՄԱԿ-ի Անվտանգության խորհուրդը նախագահող Ռուսաստանի մշտական ներկայացուցիչը:

Պատասխանելով այն հարցին, թե որ կազմակերպությունը՝ ՄԱԿ-ը թե ԵԱՀԿ-ն ավելի հարմար կլինեն Լեռնային Ղարաբաղում հրդադարի պահպանումը դիտարկելու համար՝ Նեբենզյան ասել է. «ՄԱԿ-ը պետք է Անվտանգության խորհրդի մանդատ ունենա, դա հեշտ և արագ բան չէ: ԵԱՀԿ-ն մեծ դեր է խաղում կարգավորման գործընթացում: Ով կլինի այնտեղ և ինչ կարգավիճակով, ով կստուգի,  սրանք դեռ հարց են: Քննարկվում է: Թե ինչպես դա գործնականում կիրականացվի, դա այլ պահ է»:

Ստամբուլի հայ համայնքն էլ ավելի է վախենում իր անվտանգության համար՝ հայկական շրջաններում ուլտրաազգայնական բողոքի ցույցերից հետո, հաղորդում է France 24-ը:

Մեկ օր անց այն բանից հետո, երբ սեպտեմբերի 27-ին մարտական գործողություններ սկսվեցին Լեռնային Ղարաբաղում, թուրք ուլտրաազգայնականները ավտոերթ կազմակերպեցին Կումպակապի շրջանում, որտեղ գտնվում է հայոց Պատրիարքարանը: Այդ շրջանում տեղի շատ հայեր են բնակվում:

Վարորդները ավտոմեքենաների շչակների ներքո ադրբեջանական դրոշներ են ծածանել: Այս մասին Twitter-ում գրել էր հայազգի լրագրող Ռոբեր Կոպտաշը՝ բողոքի ակցիաները «շատ վտանգավոր» անվանելով:

«Ժողովուրդների դեմոկրատիա» ընդդիմադիր կուսակցությունից պատգամավոր Կարո Փայլանը դա «սադրանք» էր անվանել:

Թուրքական կառավարամետ Yeni Safak թերթը հայտնել էր, որ ակցիան կազմակերպել է մարդասիրական օգնության թուրքական գործակալությունը (IHH), որը սերտ կապեր ունի Թուրքիայի կառավարության եւ հատուկ ծառայությունների հետ:  

Ադրբեջանի նախագահ Իլհամ Ալիեւը պնդում է, որ Ղարաբաղում խաղաղապահների մասնակցությունն ու կազմը հակամարտության կարգավորման հիմնարար սկզբունքներում է, սակայն դրանք դեռեւս քննարկումների փուլում են, Բաքուն այդ հարցը վաղաժամ է համարում, նաեւ Ադրբեջանի ղեկավարը հայտարարել է, որ հակամարտության ամենահիմնարար սկզբունքները դեռեւս համաձայնեցված չեն՝ քննարկման առարկա են: Այս մասին ՌԻԱ Նովոստի-ի փոխանցմամբ հայտարարել է Ալիևը թուրքական NTV հեռուստաալիքին տված հարցազրույցում:

«Տարածաշրջանում խաղաղապահների տեղակայումը հիմնարար սկզբունքներում է։ Պետք է ուշագրավ լինի այն, որ հակամարտության հիմնարար սկզբունքները համաձայնեցված չեն, դրանք միայն քննարկման առարկա են։ Խաղաղապահների տեղակայման հարցը դեռեւս լայնորեն չի քննարկվել Ադրբեջանի եւ Հայաստանի միջեւ։ Այդ պատճառով դեռ հայտնի չէ, թե ով է ընդգրկվելու նրանց կազմում: Ներկա պայմաններում, երբ ընթանում է ռազմական գործողությունների ակտիվ փուլը՝ մի քիչ վաղ է։ Բայց այդ հարցում պետք է հաշվի առնվի Ադրբեջանի խոսքը, քանի որ գործողությունները կատարվում են Ադրբեջանի տարածքում», — հայտարարել Է Ալիեւը։

«Free Azerbaijan» կայքի լրագրողը զրուցել է Ուդմուրթական հանրապետության ադրբեջանական սփյուռքի նախկին ղեկավար Զուլֆիգար Միրզաևի հետ։ Վերջինս կրիտիկական է որակել Ադրբեջանում տիրող իրավիճակը: Նրա խոսքով ՝ Բաքվում և այլ քաղաքներում իրական «որս» է սկսվել։

Երեկոյան ժամը 9-ից հետո ադրբեջանցիները վախենում են փողոց դուրս գալ, քանի որ ռազմական ոստիկանության սպաները նրանց բռնի ուժով տեղափոխում են զինկոմիսարիատ, ապա՝ ռազմաճակատ:

Լինում են նաև դեպքեր, երբ ռազմական ոստիկանությունը ներխուժում է տներ և բռնի ուժով կռվի ուղարկում տան բոլոր տղամարդկանց: Նրա խոսքով ՝ սպանվածների մեծամասնությունը աղքատ ընտանիքների զինծառայողներ են:

Ժողովուրդը տարակուսած է՝ եթե Ալիևն ասում է, որ Ադրբեջանն ունի 100.000-անոց մարտունակ բանակ, ապա ինչո՞ւ է մարդկանց բռնի հավաքում և ուղարկում ռազմաճակատ: Արդյոք զինվորական անձնակազմի կորուստներն այդքան վիթխարի են, և նրանց փոխարինելու համար անհրաժեշտ է գործել նման մեթոդով։

Անդրադառնալով ադրբեջանական բանակում թուրք զինծառայողների ներկայությանը՝ Միրզաևն ասել է, որ ռազմաճակատի մարտերում կռվում են ադրբեջանցիներ և արաբ զինյալներ, սակայն ռազմական բոլոր գործողությունները ղեկավարում են թուրք բարձրաստիճան սպաները:

«Գուցե սա՞ է պատճառը, որ ադրբեջանական կողմը հսկայական կորուստներ ունի, որովհետև թուրքական հրամանատարությունը ծանոթ չէ տեղանքին և ռազմական գործողություններ իրականացնելու հմտություններին։ Գուցե դա է պատճառը, որ ձերբակալվել է ադրբեջանական բանակի միակ բարձրաստիճան զինծառայող, գեներալ Սադիգովը, ով կարող էր շտկել իրավիճակը և հասցնել այն ավարտի»,- գրված է հոդվածում։

Թուրքիայի խորհրդարանական ընդդիմության՝ քրդամետ «Ժողովուրդների դեմոկրատական» կուսակցության (HDP-ԺԴԿ) պատգամավոր Սարբել Քեմալբեյը վարձկաններին ու ռազմական ինքնաթիռներն Ադրբեջան ուղարկելու վերաբերյալ հարցում է ուղարկել Արտաքին գործերի նախարար Մևլութ Չավուշօղլուին։

Ինչպես փոխանցում է «Արմենպրես»-ը, վկայակոչելով Alarabia.net-ը, Քեմալբեյն ընդգծել է այն փաստի բացահայտման անհրաժեշտությունը, որ Թուրքիան Աֆրինից 4000 սիրիացի զինյալների է տեղափոխել Ադրբեջան՝ ամսական 1800 դոլարի դիմաց, քանի որ նրանց առաքելությունը տևելու է 3 ամիս։ 

Քեմալբեյը նաև անհրաժեշտ է համարել իմանալ՝ արդյոք ճիշտ է, որ F-16 կործանիչներ ու թուրքական ԱԹՍ-ներ են կիրառվել Հայաստանի դեմ պատերազմում՝ նշելով, որ մինչ տարբեր երկրներ հրադադարի կոչ են անում, երկու կողմում էլ քաղաքացիական անձինք են մահանում, և  Թուրքիան շարունակում է աջակցել Ադրբեջանին։

Թուրքիան հազարավոր սիրիացի վարձկան ահաբեկիչ է ուղարկել Ադրբեջան՝ Լեռնային Ղարաբաղում բախումներ սկսվելուց առաջ, գրում է The National- ը:

Լրատվամիջոցը զրուցել է սիրիացի վարձկաններից մեկի հետ. «Հիմա ես ձեզ հետ խոսում եմ ստորգետնյա բունկերից», — ասել է 24-ամյա Իբրահիմը,- «Ուժեղ հարվածներ են հասցնում: Մենք այնքան տղաներ կորցրեցինք, նույնիսկ չէի կարողանում հաշվել քանիսին: Ես չգիտեմ, թե ինչ գործ ունենք մենք այստեղ։ Անգամ փողը հիմք չի կարող լինել՝ այս սարսափ ֆիլմում «նկարահանվելու» համար: Թուրքերը մեզ այնպիսի դրության մեջ են դրել, որ այլևս չենք կարող այստեղից փախչել: Հուսով եմ, որ կկարողանանք վերադառնալ»,- պատմեց սիրիացին։

Նրա գտնվելու վայրը առաջնագծում էր. WhatsApp-ի քարտեզում նշվում էր Ղարաբաղից արևելք, ադրբեջանական Ահմեդալիլար գյուղի մոտ՝ Իրանի հետ սահմանին:

Իբրահիմը «Սուլթան Մուրադ» խմբավորման անդամ է, որը համարվում է թուրքամետ սիրիական զինված խմբավորում։ Լրատվամիջոցին Իբրահիմը պատմել է, որ երեք շաբաթ առաջ իրենք սկսել են կամավորներ հավաքագրել Ադրբեջանում թուրքական գործողությունների համար:

«Լիբիայում տեղի ունեցածից հետո մեզանից շատերը հրաժարվեցին գործարքի գնալ»,- ասաց Իբրահիմը,- «Բայց ես մտածում էի, որ կարող եմ գումար աշխատել, որպեսզի մինչև ձմեռ ընտանիքս դուրս բերեի այս իրավիճակից»։

Ինչպես և Ադրբեջանի դեպքում՝ Թուրքիան հազարավոր սիրիացի վարձկանների վճարել էր Լիբիայում Տրիպոլիի զինյալներին աջակցելու համար՝ գործելու ընդդեմ արևելքում գտնվող Լիբիայի ազգային բանակի:

Իբրահիմի հետ սեպտեմբերի 24-ին կնքել են եռամսյա պայմանագիր, առաջարկել 8000 թուրքական լիրա (1300 դոլար) ամսական վճար։ Նկատենք, որ դա հակամարտությունից երեք օր առաջ է տեղի ունեցել։

Նրա խոսքով ՝ պայմանագրից հետո իրեն Քիլիս ռազմական սահմանակետով տեղափոխել են Գազիանթեփ, ապա՝ Անկարայի տարածքով դեպի Բաքու:

Ըստ Իբրահիմի՝ շուրջ 3000 սիրիացի վարձկաններ Ղարաբաղում կռվել են Ադրբեջանի ու Թուրքիայի կողմից: «Նրանք մեզ սնունդ, ռազմական համազգեստ, դիպուկահար հրացաններ և հակատանկային հրթիռներ տվեցին, բայց մենք ուժեղ կրակի տակ ենք հիմա», — ասաց նա: «Միայն ուրբաթ օրը մենք կորցրեցինք վեց մարդ, 30-ը վիրավորվեց, և նրանց ստիպված էին տեղափոխել Բաքու»:

Անցած հանգստյան օրերին հայտնի դարձավ հակամարտության առաջին երկու սիրիացի զոհերի մասին:

Երկու վարձկաններն էլ, որոնք գրանցված են «Ալ-Համզա» դիվիզիայում, Սիրիայի ազգային բանակից են՝ Հոմսի շրջանից, սպանվել են անցած կիրակի ՝ հայկական զորքերի կողմից:

Սիրիայի Մարդու իրավունքների դիտարանը գնահատում է, որ սպանվել է առնվազն 107 սիրիացի վարձկան, ևս 30-ը վիրավորվել են:

Համիդը պնդում է, որ սեպտեմբերի 18-ից իր տղաներից 15 հոգի ուղարկել է Լեռնային Ղարաբաղ:

«Նորակոչիկները հավաքվում են Հավար Քիլիսի կենտրոնում ՝ Թուրքիայի հետ սահմանին», — պատմեց նա,- «Նրանք հիմնականում գալիս են սիրիական ընդդիմության զինված խմբերի երկու խմբավորումներից ՝ «Սուլթան Մուրադ» և «Ալ-Համզա» դիվիզիայից, բայց նրանք ավելի ու ավելի են շատանում: Ամեն օր նոր շարասյուն է մեկնում »: Համիդն ասաց, որ կամավորների պակաս չկա:

«Նրանց ասել են, որ պետք է պահպանեն ռազմական կամ ռազմավարական նշանակության օբյեկտներ, ինչպիսիք են նավթի հանքավայրերը, և որ նրանք ծառայելու են որպես ժամանակավոր ուժ»։

Անցած ուրբաթ Ջայեյշ ալ-Իսլամից 200 մարդ լքել է Սիրիան ՝ «հայերի» դեմ կռվելու համար առանց հրամանատարներից թույլտվություն ստանալու:
Թուրքիայի հետ կապված սիրիական խմբավորումներից մի մասը Լիբիայում տեղի ունեցած իրադարձություններից հետո չի ցանկացել աջակցել նոր ռազմական գործողությանը:

Լիբիա մեկնած 200 գրոհայիններից միայն կեսն են վերադարձել։ Մնացածները զոհվել կամ ծանր վիրավորվել են: Ընտանիքները դեռ սպասում են Անկարայի խոստացած փոխհատուցմանը:

«Սիրիական ազգային բանակի» վարձկանների վերջին 300-հոգանոց խումբը հոկտեմբերի 1-ին Լիբիայից հետ է վերադարձել, փոխանցում է Rybar տելեգրամ-ալիքը՝ հղում անելով իր աղբյուրին։

Ըստ աղբյուրի՝ թուրքական հատուկ ծառայությունները դադարել են վարձկաններ ուղարկել Տրիպոլի՝ ամբողջ ուժերը կենտրոնացնելով Ադրբեջանի վրա։ Սակայն հետ վերադարձած խումբը հրաժարվել է Լեռնային Ղարաբաղ գնալ՝ կատաղի մարտերի պատճառով։ Ըստ նույն աղբյուրի՝ Ադրբեջանում սպանված սիրիացի վարձկաններին թաղում են եղբայրական գերեզմաններում՝ լիակատար գաղտնիության պայմաններում, գիշերները։ Նրանց վերջին հրաժեշտը տալու հնարավորություն ունեն միայն մտերիմները։ Սիրիական աղբյուրները գրում են, որ Հալեպի մատույցներում «Սիրիական ազգային բանակի» մոտ 40 վարձկանի մարմին է տեղափոխվել։ Հրապարակվել է նաև խմբակային հուղարկավորության տեսանյութը։ 

Ավելի վաղ սիրիական ԶԼՄ-ները հայտնում էին, որ մոտ 300 վարձկան Թուրքիայից պահանջել են հետ տանել իրենց Սիրիա․ նրանց չի բավարարում այն, որ մարտերից հետո վերականգնվելու հնարավորություն չի տրվում։

The National- ը փոխանցում է, որ Թուրքիայի պետական լրատվամիջոցները և իշխանամետ աղբյուրները մեղադրանքներ են առաջադրել Հայաստանի հասցեին ՝ տարածելով չճշտված կադրեր, թե իբր զինյալները գնում Սիրիայից ՝ հայկական ուժերի կողքին կռվելու համար։ Հետագայում պարզվել է, որ նրանք հայազգի հայրենասեր կամավորներ էին, ովքեր եկել էին Սիրիայից և Լիբանանից ՝ պաշտպանելու իրենց հայրենիքը։

«Մենք այստեղ ենք, որպեսզի կանխենք մեկ այլ ցեղասպանություն, ինչպիսին թուրքերը կատարել են 100 տարի առաջ մեր նախնիների դեմ։ Մենք նրանց այլեւս թույլ չենք տա դա անել», — The National- ին ասել է լիբանանահայ Վարդանը։

Մոսկվայում Հայաստանի եւ Ադրբեջանի ԱԳ նախարարների միջեւ զինադադարի համաձայնությունը թուրքական իշխանությունների սրտով չէ։

Թուրքիայի իշխանամետ մամուլի տարբեր հրապարակումներում դժգոհություն է Ադրբեջանի նախագահ Իլհամ Ալիեւից։ 

Ըստ թուրքական մամուլի, Ալիեւը օրեր առաջ հրապարակավ հայտարարել էր, թե Թուրքիան պետք է անպայման մասնակցի խաղաղության բանակցություններին, սակայն Մոսկվայում ստորագրված փաստաթղթում Թուրքիայի անունը չկա, ավելին, բացի Մինսկի խմբի եռյակից այլ երկրների կամ կառույցները չեն կարող է միջամտել գործընթացին։

Ռուսաստանի նախագահ Վլադիմիր Պուտինի ջանքերի շնորհիվ ընթանում է Հայաստանի և Ադրբեջանի ԱԳ նախարարների հանդիպումը։  Ըստ երևույթին՝ մեկ գիշերում նախկին Խորհրդային երկու հանրապետությունների բարձրաստիճան դիվանագետներին բանակցությունների սեղանի շուրջ բերելու փաստը բառացիորեն «շախ ու մատ» է Թուրքիային, գրում է Asia Times-ը։

Ինչպես նկատում է հոդվածագիրը, Ռուսաստանի, Ֆրանսիայի և ԱՄՆ-ի արտաքին գործերի նախարարները սեպտեմբերի 27-ին Ադրբեջանի սանձազերծած պատերազմից հետո հանդես են եկել հայտարարությամբ՝ դատապարտելով «Լեռնային Ղարաբաղում և նրա սահմաններից դուրս բռնության աննախադեպ և վտանգավոր էսկալացիան»։

«Սակայն, որպես հարձակվող, Ադրբեջանը կրակի դադարեցման պահանջից հրաժարվելու հարցում միայնակ չէր։ Ավելի շուտ, հենց Թուրքիայի նախագահ Ռեջեփ Թայիփ Էրդողանն է ավելի կատաղի խոչընդոտ և ռազմական գործողությունների դադարեցման ցանկացած առաջարկի հակառակորդ։ Թուրքիայի նախագահի համար Ադրբեջանին ցուցաբերվող դիվանագիտական լիակատար աջակցությունն ու ուղղակի ռազմական աջակցությունը բխում են Թուրքիայի ավանդական դերից՝ որպես Ադրբեջանի հովանավոր պետություն։ Անկարան, վերջին տարիներին զիջելով այդ դերը Մոսկվային, այժմ մտադիր է վերականգնել կորցրած համբավը»,- ընդգծում է հոդվածագիրը։

Հոդվածագրի խոսքով՝ «Թուրքիայի ռազմական օգնությունն Ադրբեջանին արագորեն մոտենում է կարմիր գծին, որը նրան դնում է Ռուսաստանի հետ բախման հստակ սահմանի վրա և Լեռնային Ղարադաբի հակամարտությունում ներգրավվածությունը Թուրքիայի համար կարող է ռիսկային լինել»։

«Հրադադարի մասին Պուտինի պահանջը վրա է հասնում վճռական պահի։ Իր սրընթաց քայլով Ռուսաստանի առաջնորդը վերածվեց Կովկասի գրոսմայստերի՝ դիվանագիտորեն մեկուսացնելով իր թուրք մրցակցին»,- գրում է հոդվածագիրը՝ հավելելով, որ «թեև որքան էլ տպավորիչ լինի ռուսական քայլը, ո՛չ առաջին իսկ հնարավորության դեպքում ռազմական գործողությունների վերսկսման ադրբեջանական սպառնալիքը, ո՛չ էլ դիմակայության հաջորդ փուլում ռևանշի թուրքական ծարավը չեն նվազի»։