Շաբաթ օրը ՀՀ ԱԳՆ նորանշանակ փոխնախարար Վահան Կոստանյանը տեսանյութ էր հրապարակել հայ-թուրքական սահմանից` ցույց տալով, թե ինչպես է Մարգարայի կամրջով դեպի թուրքական Ալիջան անցակետ ուղևորվում Հայաստանից Թուրքիա ուղարկվող մարդասիրական օգնությունը:

«Հայաստանի մարդասիրական օգնությունն անցել է Հայաստան-Թուրքիա սահմանի Մարգարա կամրջով՝ շարժվելով դեպի երկրաշարժից տուժած շրջան»,- գրել էր Կոստանյանը։

Թուրքական ԶԼՄ-ները նույնպես անդրադարձել էին 30 տարի չգործող անցակետով բեռնատարների` Թուրքիա մուտքին: Այսպես, թուրքական պետական «Անադոլու» գործակալությունը տեսանյութ է հրապարակել հայկական բեռնատարների ընթացքից:

Հրապարակված տեսանյութում ուշադրություն է գրավում հատկապես Իգդիր քաղաքով բեռնատարների անցման կադրերը: Հայկական բեռնատարները անցնում էին քաղաքում դեղադրված, այսպես կոչված, «Իգդիրի ցեղասպանության հուշարձանի» կողքով: Այդ հուշարձանը տեղադրվել է 1999 թվականին` իբր «ի հիշատակ Առաջին աշխարհամարտի ժամանակ հայերի կողմից թուրքերին կոտորելուն». այն իրենից ներկայացնում 5 սրերից կազմված հուշարձան:

Թուրքական «Անադոլուի» այս «խաղը», միանշանակ, պատահական չէ` հաշվի առնելով թուրքական քարոզչամեքենայի` մանրուքների վրա մեծ ուշադրություն դարձնելու և դրանով թշնամիներին բան հասկացնելու հայտնի փորձը:

Թուրքական Baykar ընկերության  տեխնիկական հարցերով տնօրեն Սելչուկ Բայրաքթարը շնորհակալություն է  հայտնել ադրբեջանցի փրկարարներին, որոնք ուղարկվել են
Քահրամանմարաշ։

Ինչպես գրում են ադրբեջանական ԶԼՄ-ները, Բայրաքթարը երախտիքի խոսքեր է հղել ադրբեջանցիներին, որոնք Թուրքիայի այդ հատվածում մասնակցում են որոնողա-փրկարական աշխատանքներին։

Հիշեցնենք, որ Թուրքիայում ու Սիրիայում փետրվարի 6-ին տեղի ունեցած երկրաշարժի հետևանքով զոհերի թիվը, այսօրվա տվյալների համաձայն, գերազանցում է 36 հազարը։

Նշենք, որ արցախյան երրորդ պատերազմում Հայաստանի պարտության հիմնական պատճառներից մեկն էլ  «Բայրաքթար» տեսակի անօդաչու սարքերն էին։

Ավելի վաղ Anadolu գործակալությանը  Baykar ընկերության տեխնիկական տնօրեն Սելչուկ Բայրաքթարն ասել էր՝  թուրքական «Bayraktar TB2» անօդաչու թռչող սարքերի նկատմամբ հետաքրքրությունը մեծացել է Իդլիբում և Ղարաբաղում պատերազմից հետո:

Առողջապահության համաշխարհային կազմակերպությունը (ԱՀԿ) նախազգուշացրել է, որ «սարսափելի պայմանները», որոնցում ապրում են երկրաշարժից փրկվածները Թուրքիայում և Սիրիայում, կարող են հանգեցնել երկրորդային աղետի։ Այս մասին Ժնևում կայացած մամուլի ասուլիսի ժամանակ ասել է ԱՀԿ Միջադեպերի արձագանքման դեպարտամենտի ներկայացուցիչ Ռոբերտ Հոլդենը, գրում է CNN-ը։

Հոլդենը նշել է, որ այս դեպքում զոհերի թիվը կարող է համաչափ լինել երկրաշարժի զոհերի թվին։ Նրա խոսքով, տուժածները լուրջ ընդհատումներ են ունենում ջրի, վառելիքի, էլեկտրաէներգիայի մատակարարման հետ կապված։

«Կա երկրորդային աղետ տեսնելու իրական վտանգ, որը կարող է վնասել ավելի շատ մարդկանց, քան սկզբնական աղետը, եթե մենք չշարժվենք նույն տեմպերով և ինտենսիվությամբ, ինչ որոնողափրկարարական գործողություններում», — ասել է Հոլդենը:

Հեռուստաալիքը նշել է, որ խնդրի մասշտաբները սրվում են նրանով, որ Թուրքիայի և Սիրիայի՝ երկրաշարժից տուժած շրջաններում օդի ջերմաստիճանը սովորականից ցածր մակարդակի վրա է։ Այսպես, սիրիական Հալեպ քաղաքում, օդերևութաբանական ծառայության կանխատեսումների համաձայն, այս շաբաթավերջին նվազագույն ջերմաստիճանը կլինի մինուս երեքից մինչև մինուս երկու աստիճան, մինչդեռ փետրվարի նվազագույն ջերմաստիճանը սովորաբար լինում է 2,5 աստիճան Ցելսիուս։

Թուրքիայի արտաքին գործերի նախարարությունը հայտնել է, որ երկիրն երկրաշարժից հետո ընդունել է 95 երկրների օգնության առաջարկը։  Աշխատանքներում ներգրավված է գրեթե 6,5 հազար օտարերկրյա փրկարար։ Գազետա.ռու-ի հաղորդմամբ, հայտնել են նախարարությունից։

Fitch միջազգային վարկանիշային գործակալությունը գնահատել է, որ ավերիչ երկրաշարժի հետևանքով Թուրքիայի ֆինանսական կորուստները մոտավոր կազմել են 4 միլիարդ դոլար։

Վերջին տվյալներով,  փետրվարի 6-ին Թուրքիայում տեղի ունեցած ավերիչ երկրաշարժի զոհ է դարձել 12 873 մարդ, տուժել է 62 937 մարդ։

Հիշեցնենք, Թուրքիա և Սիրիա մեկնած հայկական քաղաքային որոնողափրկարարական թիմերը շարունակում են աշխատանքներ իրականացնել Թուրքիայի Ադիյաման և Սիրիայի Հալեպ քաղաքներում։  Ադիյաման քաղաքում հայկական թիմի կողմից ծավալվել է տեղակայման բազա և տարբեր տեղամասերում իրականացվում են որոնողափրկարարական աշխատանքներ։

Թուրքիայում ուժգին երկրաշարժից տուժված նահանգներից Ադըյամանում  քաղաքացիները վիրավորվել են նահանգապետի ծիծաղից։

Թուրքական T24–ի փոխանցմամբ՝ Ադըյամանում երկրաշարժի հետեւանքով հարազատներին կորցրածները հավաքվել են Ադըյամանի նահանգապետարանում եւ պահանջել նահանգապետից զբաղվել իրենց խնդիրներով, ինչին ի պատասխան նահանգապետը սկսել է ծիծաղել։

Նահանգապետի ծիծաղը վրդովվեցրել է հավաքվածներին, ովքեր բղավել են, թե ինչի վրա է ծիծաղում նահանգապետը։

Նշենք, որ փետրվարի 6-ի առավոտյան, Թուրքիայի Մարաշ քաղաքի մոտակայքում գտնվող Փազարջըքի շրջանում, տեղի ժամանակով 04:17–ին 7.7 մագնիտուդով երկրաշարժ է գրանցվել։ Հետցնցումները կազմել են գրեթե 42 անգամ, որոնցից ամենաուժեղը 6.6 մագնիտուդով։ Ավելի ուշ, եւս մեկ երկրաշարժ է գրանցվել 7.5 մագնիտուդով։

Թուրքիայում 7 օր սուգ է հայտարարվել։

Թուրքական կառավարությունը մերժել է երկրաշարժի հետեւանքները վերացնելու համար երկիր Starlink ցանցի տերմինալներ ուղարկելու Իլոն Մասկի առաջարկը, հայտնում է Bloomberg-ը։

Թուրք բարձրաստիճան պաշտոնյայի խոսքով, կառավարությունը երախտապարտ է նման առաջարկի համար, սակայն երկիրը բավականաչափ սարքավորումներ ունի, որպեսզի արբանյակային հաղորդակցություն ապահովի։

Starlink ցանցը նախատեսված է ինտերնետ հասանելիություն ապահովելու համար՝ 260 կգ կշռող մեծ թվով սարքերի տեղակայման հաշվին: SpaceX ընկերության տվյալներով՝ նա կկարողանա վայրկյանում 1 գիգաբիթ արագությամբ լայնաշերտ ինտերնետ հասանելիություն ապահովել, որը համապատասխանում է 5G ստանդարտին։ 2019 թվականի մայիսից SpaceX-ն ավելի քան 3200 Starlink արբանյակներ է ուղարկել ուղեծիր։

Թուրքիայի պաշտպանության նախարար Հուլուսի Աքարը «Milliyet»-ին տված հարցազրույցում անդրադարձել է հայ-ադրբեջանական հարաբերություններին:

«Հայաստանը պետք է սեղմի խաղաղության ձեռքը, որը նրան մեկնել է Իլհամ Ալիևն ու Ռեջեփ Թայիփ Էրդողանը: Տրամաբանական չէ, որ Հայաստանը դուրս է մնում ազդեցության ոլորտից և երազում է: Խորհուրդ ենք տալիս օգտագործել ընձեռնված հնարավորությունը»,- ասել է Աքարը:

Նա նշել է, որ ««Զանգեզուրի միջանցքը» և դրանով անցնող երկաթուղիներն ու մայրուղիները շատ արժեքավոր են տարածաշրջանի տնտեսական, սոցիալական կյանքի և անվտանգության համար»։

Վրաստանի պաշտպանության նախարար Ջուանշեր Բուրչուլաձեն Թուրքիայի և Ադրբեջանի իր գործընկերների հետ թուրքական Կարս քաղաքում տեղի ունեցած հանդիպմանը քննարկել է համագործակցության եռակողմ ձևաչափը, ինչպես նաև համատեղ զորավարժությունների անցկացումը: Այդ մասին տեղեկանում ենք ТАСС գործակալությունից:

«Ջուանշեր Բուրչուլաձեն, Թուրքիայի պաշտպանության նախարար Հուլուսի Աքարը և Ադրբեջանի պաշտպանության նախարար, գեներալ-գնդապետ Զաքիր Հասանովը քննարկել են տարածաշրջանային զարգացման և պաշտպանության ոլորտում համագործակցության հարցեր։

Ուշադրություն Է հատկացվել համատեղ զորավարժությունների անցկացման կարևորությանը, ինչն Է՛լ ավելի Է մոտեցնում երեք երկրների զինվորականներին և ամրապնդում նրանց միջև հարաբերությունները»,-  այսօր հաղորդել է Վրաստանի պաշտպանության նախարարության մամուլի ծառայությունը։

Բուրչուլաձեն, Աքարը և Հասանովը ևս մեկ անգամ ընդգծել են եռակողմ ձևաչափով համագործակցության կարևորությունը, որը ծառայում է տարածաշրջանում անվտանգությանն ու կայունությանը, հավելել են գերատեսչությունում։

Վրաստանի պաշտպանական գերատեսչության ղեկավարը Թուրքիայում է գտնվում որպես բազմազգ «Ձմեռային զորավարժություններ-2023»-ի պատվավոր հյուր: Կարսի նահանգում անցկացվող զորավարժություններին մասնակցում են 17 երկրներից, այդ թվում՝ Ադրբեջանից, Մեծ Բրիտանիայից, Վրաստանից, Իտալիայից ժամանած զինվորականներ։ Վարժանքների նպատակն է ամրապնդել մարտական ​​հմտությունները ձմեռային պայմաններում:

Ռուսաստանի նախագահ Վլադիմիր Պուտինը Վոլգոգրադում ելույթ է ունեցել Ստալինգրադի ճակատամարտում հաղթանակի տարեդարձի տոնակատարության արարողությանը: Բեմից նա հիշեցրել է հավաքվածներին, որ 80 տարի առաջ «ավարտվել է Ստալինգրադի համար երկար, բարդ, կատաղի ճակատամարտը», հաղորդում է «Մոսկովսկի կոմսոմոլեցը»:  

Նա նաեւ միջոցառման մասնակիցներին ասել է, որ ներկայումս «նացիզմի գաղափարախոսությունը ժամանակակից տեսքով ուղղակի սպառնալիքներ է ստեղծում Ռուսաստանի անվտանգության համար»։  

«Անհավանական է, բայց փաստ. մեզ կրկին սպառնում են գերմանական Leopard տանկերով»,-ասել է Պուտինը։ «Եվ կրկին պատրաստվում են Ուկրաինայի հողի վրա Ռուսաստանի դեմ պատերազմել Հիտլերի հետեւորդների, բանդերականների ձեռքերով»,-ասել է նա։

ՌԴ նախագահի խոսքով՝ Ռուսաստանի սպառնալիքներին պատասխանելիս պատասխանելու շատ բան կա, եւ դա միայն զրահատեխնիկա չի լինի, ուստի բոլորը պետք է դա հասկանան։

«Մենք մեր տանկերը նրանց սահմաններին չենք ուղարկել, բայց պատասխանելու բան ունենք, եւ զրահատեխնիկայի կիրառմամբ գործը չի ավարտվի։ Բոլորը պետք է հասկանան դա»,-հավելել է նա։

ՌԴ նախագահը նաեւ ընդգծել է, որ նրանք, ովքեր Եվրոպայի երկրներին, այդ թվում՝ Գերմանիային, ներքաշում են Ռուսաստանի հետ նոր պատերազմի մեջ, նրանք, ովքեր հույս ունեն հաղթել մեր երկրին մարտի դաշտում, չեն հասկանում, որ հակամարտությունը բոլորովին այլ է լինելու։

Նացիզմի գաղափարախոսությունը ժամանակակից տեսքով, ինչպես ընդգծել է Պուտինը, կրկին ուղղակի սպառնալիքներ է ստեղծում անվտանգության համար։ «Ռուսաստանը վստահ է իր, իր իրավացիության եւ հաղթանակի վրա»,-հավելել է Պուտինը։ 

Թուրքիայի արտգործնախարար Մեւլյութ Չավուշօղլուն հայտարարել է, որ Ուկրաինայում խաղաղություն է անհրաժեշտ, որը կընդունվի հակամարտության երկու կողմերի կողմից, միակողմանի խաղաղություն չի ընդունվի ո՛չ Կիեւի, ո՛չ Մոսկվայի կողմից։

«Ինչ վերաբերում է Ուկրաինայում պատերազմին, ապա մենք ամենասկզբից ջանքեր ենք գործադրում դրա ավարտի համար։ Որքան առաջ է գնում պատերազմը, այնքան ավելի բարդ է։ Մենք նույնիսկ հիմա խոսում ենք ոչ թե խաղաղության, այլ գոնե հրադադարի մասին»,-ասել է նա Հունգարիայի իր գործնըկեր Պետեր Սիյարտոյի հետ մամուլի ասուլիսի ժամանակ։ 

Նրա խոսքով՝ հակամարտության հենց սկզբից Անկարան խոսում էր այն մասին, որ «այդ պատերազմում հաղթողներ չեն լինի, ինչպես եւ պարտվողներ չեն լինի կայուն խաղաղության պայմաններում»։

«Մենք կշարունակենք մեր ջանքերը, քանի որ հավատում ենք, որ այս պատերազմը կավարտվի բանակցությունների սեղանի շուրջ․․․Անհրաժեշտ է խաղաղություն, որը կընդունեն երկու կողմերը։ Դա հնարավոր չէ առանց երկու կողմերի ներգրավվածության։ Միակողմանի խաղաղությունը չի ընդունվի ո՛չ Ռուսաստանի, ո՛չ Ուկրաինայի կողմից։ Պետք է նայել ճշմարտության աչքերին»,-հավելել է Չավուշօղլուն։