Արցախի Հանրապետության Ազգային Ժողովի խմբակցությունները հանդես են եկել համատեղ հայտարարությամբ, որտեղ ասված է.

«Անցյալ տարվա ավերիչ պատերազմից հետո հայկական երկու հանրապետություններում սեպտեմբերի 2-ի և սեպտեմբերի 21-ի պետական տոները լավագույն առիթ էին մեր ժողովրդին ու աշխարհին փոխանցելու հանրությանը հուզող հիմնախնդիրների լուծման հնարավորությունների և Արցախի ու Հայաստանի միջև կապերի  անխախտելիության մասին սպասված ուղերձները:

Բայց, ինչպես կանխատեսելի էր Հայաստանի ու Արցախի գործող իշխանություններից, ամեն ինչ կատարվել է ի վնաս հոգեբանական բարդ վիճակում գտնվող հանրությանը ճգնաճամից դուրս բերելու համար: Երևանի կենտրոնական հրապարակում սեպտեմբերի 21-ի երեկոյան կազմակերպած, իրենց իսկ բնորոշմամբ, «գունագեղ միջոցառման» իրականացումն այն դեպքում, երբ առկա էր հանրային հիմնավորված դժգոհություն, խոսում է այն մասին, որ օրվա իշխանությունների համար «ասածից հետ չկանգնելու» տղայական մոտեցումն ավելի նախապատվելի տեղ ունի, քան պետականամետ վարքագիծը:

Հանրության համար զարմանալի էր այն դիրքորոշումը, որ նա արտահայտվեց սեպտեմբերի 2-ին, երբ համապատասխան հրավերների առկայության պարագայում այդպես էլ Հայաստանի բարձրագույն ղեկավար կազմից որևէ պաշտոնյա ներկա չգտնվեց համահայկական նշանակություն ունեցող Արցախի Հանրապետության օրվա միջոցառումներին և Ստեփանակերտ ժամանեց միայն խորհրդարանական պատվիրակությունը:

Սպասելի էր, որ սեպտեմբերի 21-ին՝ Հայաստանի Հանրապետության անկախության օրվան նվիրված միջոցառումներին մասնակցելու համար, ինչպես նախորդ տարիներին, հրավեր ուղարկվեր Արցախի խորհրդարանական պատվիրակությանը, սակայն այս պարագայում ևս արհամարհվել են արարողակարգային պահանջները:

Պետականության ավանդույթներն ամրապնդելու ընձեռված հնարավորությունները մերժելով՝ ՀՀ գործող իշխանությունները կասկածի տակ են դնում Արցախի Հանրապետության սուբյեկտայնությունը:

Նման վերաբերմունքը, մինչ այդ նկատված թերացումների հետ մեկտեղ, հղի է լուրջ վտանգներով և, անկախ դրդապատճառներից, էապես վնասում է միջազգային ճանաչման ձգտող Արցախի Հանրապետության վարկանիշին, ինչպես նաև բացասական ազդակներ հաղորդում կարգավորման գործընթացում ներգրավված միջազգային կառույցներին»։

ԱՀ ԱԺ «Արդարություն» խմբակցություն

ԱՀ ԱԺ «Հայ հեղափոխական դաշնակցություն» խմբակցություն

ԱՀ ԱԺ «Արցախի ժողովրդավարական կուսակցություն» խմբակցություն

Թուրքական մասնավոր օդանավը ժամանել է Երևան, ապա կրկին օդ բարձրացել։ Թռիչքը մասնավոր ինքնաթիռով է իրականացվել, ուստի flightradar հարթակում հնարավոր չէ տեղեկանալ, թե ինքնաթիռը որտեղից է ժամանել ու ո՞ւր է ուղևորվում։ Հայտնի է միայն, որ փաստացի մեկնման ժամը 16։31-ն է և ինքնաթիռը Թուրքիայի օդային տարածքում է։

Ըստ նախնական տեղեկությունների, ինքնաթիռը Երեւան է ժամանել Անկարայից։ Նշենք, որ Թուրքիայում, բացի նախագահից և վարչապետից, կառավարությունից միայն 3 մարդ է օգտվում մասնավոր ինքնաթիռներից՝ ԱԳ նախարարը, Պաշտպանության նախարարը և Թուրքիայի նախագահի պաշտոնական ներկայացուցիչն Իբրահիմ Քալինը։ Առաջին երկուսը Նյու Յորքում են՝ Էրդողանի հետ ։

Հիշեցնենք, որ Թուրքիայի նախագահ Ռեջեփ Թայիփ Էրդողանը լրագրողների հետ զրույցում ասել էր, թե ՀՀ վարչապետ Նիկոլ Փաշինյանը Վրաստանի վարչապետ Իրակլի Ղարիբաշվիլիի միջոցով հանդիպման առաջարկ է արել իրեն: ՀՀ վարչապետի խոսնակն էլ տեղեկությունը չէր հերքել։ Մանե Գևորգյանը սեպտեմբերի 20-ին հայտնել էր, որ ՀՀ-ի և Թուրքիայի միջև շփումներ տեղի չեն ունեցել։

Տելեգրամի իր ալիքում Անդրանիկ Հովհաննիսյանը հայտնում է, որ ամենայն հավանականությամբ, Երևանում ոչ պաշտոնական այցով եղել են թուրքական պատվիրակության ներկայացուցիչները։ Օգտատերը պնդում է, որ միայն այս տարի Նիկոլ Փաշինյանը երեք հանդիպում է ունեցել թուրքական պատվիրակության ներկայացուցիչների հետ ՝ Կազանում, Ալմաթիում և Բաթումում։

Հովհաննիսյանը մտավախություն է հատնել, որ առաջիկայում հանդիպումները հանրային կլինեն։ Կարծում է, որ Հայաստանի և Թուրքիայի միջև դիվանագիտական հարաբերությունների հաստատման հեռանկարն է քննարկվել, սակայն Թուրքիան Հայաստանից պահանջում է կատարել երեք նախապայման․

«Ստորագրել Սյունիքի միջոցով տրանսպորտային միջանցք բացելու մասին վերջնական պայմանագիր։ Հրաժարվել Հայոց ցեղասպանության ճանաչման միջազգային օրակարգից։ Վավերացնել Կարսի պայմանագիրը, ինչը նշանակում է, որ Հայաստանը հրաժարվում է Թուրքիայի հանդեպ տարածքային պահանջներից։ Միաժամանակ, Հայաստանը պետք է տա հայ-ադրբեջանական սահմանի դեմարկացիայի մեկնարկը ՝ ճանաչի Արցախը Ադրբեջանի մաս»,- գրել է Հովհաննիսյանը։

Ադրբեջանի Հանրապետության իշխանությունների կողմից չորեքշաբթի ՝ սեպտեմբերի 15 -ին, երկու իրանցի վարորդների ձերբակալումը համապատասխանում է իրականությանը  և  Բաքվում Իրանի Իսլամական Հանրապետության դեսպանությունը  հետամուտ է լինում վերջիններիս իրավիճակին: Այս մասին NEWS.am-ի հարցմանն ի պատասխաան, ասացին Հայաստանում Իրանիս դեսպանությունից:

«Ինչպես հայտարարել է Իրանի արտաքին գործերի նախարարության խոսնակը, Իրանի Իսլամական Հանրապետությունը ընդգծում է, որ իր  քաղաքացիները պետք է անհապաղ ազատ արձակվեն: Կիրակի, սեպտեմբերի 12 -ից  ի վեր ստեղծված իրավիճակի պատճառով  ֆինանսական ծախսեր են պարտադրվում իրանցի վարորդներին և դանդաղել է իրանական բեռնատարների տեղաշարժը:

Տարբեր ոլորտներում Իրանի Իսլամական Հանրապետության պատասխանատու մարմինները այս խնդրին հետամուտ լինելու նպատակով կապ են հաստատել բոլոր կողմերի հետ:

Հարցին հետամուտ լինելու գործընթացը շարունակվում է՝ նպատակ ունենալով կանխել Իրանի և Հայաստանի միջև առևտրի խափանումները, ապահովել Իրանի քաղաքացիների անվտանգությունը և նվազեցնել փոխադրումների  խնդիրները, ինչպես նաև  այլընտրանքային ուղիների հասանելիությունը Հայաստանի տարածքում:

Հուսով ենք, իրանական և հայկական կողմերի ընթացիկ ջանքերի շնորհիվ այդ նպատակները հնարավորինս արագ կիրականացվեն և ապահովելով երկու երկրների միջև առևտրային հարաբերությունների դրական ընթացքի շարունակականությունը՝ կկանխվի տնտեսվարողներին  և  քաղաքացիներին պարտադրվող ծախսերը»,-հայտնել են դեսպանությունից:

յս իշխանությունը, այո՛, եկավ իշխանության հենց պառակտման հողի վրա, հիշում եք սևեր-սպիտակներ, հեղափոխականներ-հակահեղափոխականներ բաժանումները և հիմա էլ այն շարունակվում է․ հիմա էլ իրենք փորձում են ցույց տալ, որ հասարակության մի հավածի համար մեկ է 44-օրյա պատերազմը, հայրենիքի 75 տոկոս կորուստը, նահատակված հայորդիները, բայց իրենց չի հաջողվելու։ Լիահույս եմ, որ մեր հասարակությունն արթանանալու և զարթոնք է ապրելու»,-դեպի Եռաբլուր կազմակերպված երթ-մոմավառության ժամանակ նման համոզմունք հայտնեց «Հայաստան» խմբակցության պատգամավոր Ագնեսա Խամոյանը՝ Yerkir.am-ի հետ ունեցած զրույցի ժամանակ։

Հարցին, ըստ որի՝ իշխանությունն ասում է , թե ժողովուրդն իրենց մանդատ է տվել և ինչ կուզեն կանեն, պատգամավորը նշեց․ «Էդպես չի, ուզում եմ հիշեցնել, որ 2 միլիոն ընտրողներից ընդամենը 600 հազարն է ձայն տվել այս իշխանություններին, և դա իրենց իրավունք չի վերապահում հայտարարելու, որ ժողովուրդն իր ամբողջականության մեջ իրենց մանդատ է տվել՝ անելու այն, ինչ ցանկանում են»։

Ըստ պատգամավորի՝ ցանկացած քայլ փորձում են գցել ժողովրդի գրպանը, և հիմա մենք շատ վտանգավոր գործընթացի, ըստ էության երկրորդ արարի ականատեսն ենք լինում, երբ փորձ է արվելու Թուրքիայի հետ հաշտեցման՝ իշխանությունների դավադիր այդ ծրագիրը կրկին գցել ժողովրդի գրպանը։

«Դուք տեսնում եք, որ «դրական ազդակներով» են փոխանակվում Թուրքիայի նախագահն և Հայաստանի վարչապետը: Վերջերս հայտնի դարձավ, որ Փաշինյանը կրկին ժողովրդից գաղտնի հանդիպում է խնդրել Էրդողանի հետ, այն Նիկոլ Փաշինյանը, ով հայտարարում էր, որ ժողովրդից որևէ բան չի թաքցնելու։ Իսկ հիմա պարզվում է, որ գաղտնի բանակցությունների մեջ է։ Արցախյան 2-րդ պատերազմից առաջ գաղտնի բանակցությունների մեջ էր Ադրբեջանի նախագահի հետ, և հիմա, երբ երկրորդ արարն է մեկնարկել, պարզվում է, որ գաղտնի բանակցությունների մեջ է Էրդողանի հետ։ Եթե հայացք ենք նետում 30 տարիներին, ակնհայտ է, որ մեր պետությունը, մեր ինքնիշխանությունը երբեք այսքան խոցված ու վտանգված չի եղել։ Ես դա ցավով եմ արձանագրում»,-ասաց Ագնեսա Խամոյանը։ 

Պատգամավորի խոսքի մանրամասները՝ տեսանյութում.

Այսօրվա ֆորումը շատ վառ արտահայտությունն է այն բանի, որ Ռուսաստանի հայությունը և հայկական բիզնեսը ինչպես ամուր կանգնած եղել է, այնպես էլ շարունակում է ամուր կանգնած լինել Հայաստանի պետականության կողքին, Հայաստանի Հանրապետության կողքին: Այս մասին, այսօր՝ սեպտեմբերի 20-ին, Երեւանում անցկացվող «Armenian Business Forum»-ում իր ելույթի ժամանակ նշեց ՀՀ վարչապետ Նիկոլ Փաշինյանը:

«Այսօր այս ուղերձը չափազանց կարևոր է պատմական այն կարևոր հանգրվանում, որում մենք գտնվում ենք:  Իսկապես, մենք շատ դաժան փորձության միջով ենք անցել և անցնում:  2020 թվականի 44-օրյա պատերազմից հետո  շատ կարեւոր էր գտնել մի քանի կարևոր հարցերի պատասխաններ: Եվ այդ հարցերի պատասխանը գտնելու համար է, որ Հայաստանի Հանրապետությունում տեղի ունեցան արտահերթ խորհրդարանական ընտրություններ: Այդ ընտրությունները պետք է ցույց տային կամ դառնային երրորդ հանրապետության 30-ամյա պատմության տարբեր իրադարձությունների պատճառահետևանքային կապերը և, ի վերջո, պետք է պատասխան տային մեկ այլ շատ կարևոր հարցի՝ իսկ ինչպե՞ս շարունակել կյանքը և դեպի ո՞ւր շարժվել:

Կարծում եմ, որ սա ամենակարևոր հարցն է, և ընտրությունների արդյունքներով  արձանագրվեց, ըստ էության, ՀՀ քաղաքացիների որոշումը՝ շարժվել հետևյալ ուղղությամբ՝ Հայաստանի Հանրապետության և տարածաշրջանի համար խաղաղ զարգացման դարաշրջան բացելու ուղղությամբ, և հատկապես այսպիսի մանդատ է ստացել Հայաստանի կառավարությունը Հայաստանի Հանրապետության քաղաքացիներից»,- ընդգծեց Փաշինյանը:

Իսկ հնարավո՞ր է արդյոք այս տեսական թեզի գործնական իրագործումը՝ Փաշինյանը նշեց, որ պետք է հասկանալ բոլոր հոռետեսներին, որովհետև ամեն օր տեղի են ունենում իրադարձություններ, որոնց վրա հենվելով կարելի է նաև եզրակացնել, և ըստ ամենայնի, կան ուժեր, որոնք ուզում են ի ցույց դնել, որ մեր տարածաշրջանում խաղաղ զարգացման դարաշրջանը հնարավոր չէ:

«Սակայն Հայաստանի կառավարությունը, հստակ գիտակցելով, թե ինչքան բարդ մարտահրավերի առաջ է կանգնած, հետևողական է լինելու, և Հայաստանի Հանրապետությունը առաջնորդելու է այս ճանապարհով: Պետք է արձանագրեմ, որ այս ճանապարհին մեզ անհրաժեշտ են ամուր նյարդեր, սառնասրտություն, շրջահայացություն»,-հավելեց վարչապետը:

Նա ներկայացրեց այն գործիքները, որոնց միջոցով, ըստ իրեն, պետք է հաստատվի և բացվի խաղաղ զարգացման դարաշրջանը:

«Չափազանց կարևոր եմ համարում տարածաշրջանային կոմունիկացիաների բացումը՝ համաձայն 2020 թվականի նոյեմբերի 9-ի և 2021 թվականի հունվարի 11-ի եռակողմ հայտարարության: Կարծում եմ, որ այս խնդրի լուծումը շատ կարևոր է նաև մեր քննարկման համատեքստում, որովհետև տարածաշրջանային կոմունիկացիաների բացումն, ի վերջո, պետք է հնարավորություն տա, որ Հայաստանը հաղթահարի շուրջ 30-ամյա շրջափակումը, ինչը նշանակում է էականորեն փոխել ներդրումային միջավայրը Հայաստանում, և Հայաստանի տնտեսական կառուցվածքը փոխել այնպես, որ երկիրը և պետությունը դառնան ավելի դիմակայուն և մրցունակ»,- ընդգծեց Փաշինյանը:

Նրա խոսքով, իրենք այդ օրակարգի առաջ մղման, սահմանների դեմարկացիայի եւ դելիմիտացիայի, խաղաղ կարգավորման գործընթացի վերականգնման գործում չափազանց բարձր են գնահատում այն աջակցությունը, որ ստանում են ռազմավարական դաշնակից Ռուսաստանից. «Հայաստանի եւ Ռուսաստանի իշխանությունների միջեւ կա փոխըմբռնում, կա կառուցողական երկխոսություն եւ մենք հետեւողականերոն միասին առաջ ենք մղելու այդ օրակարգը»:

Փաշինյանը ներկայացրեց այն ծրագրերը, որոնք կառավարությունը մեկնարկում է Հայաստանի ապագան կառուցելու առումով. «Մենք խնդիրների լուծման համար չափազանց կարեւոր ենք համարում կրթության ոլորտի բարեփոխումները, որոնց առանցքային նպատակներից մեկւ կրթության որակն ու հասանելիություն է: Առաջիկա 5 տարում պետք է կառուցվի կամ հիմնանորոգվի 300 դպրոց, 500 մանկապարտեզ:

Մեզ համար շատ կարեւորև է ենթակառուցվածքների զարգացումը: Մենք ստանձջնել; ենք առաջիկա 5 տարիներին սկսել կամ ավարտել 15 ջրամբարների կառուցումը: Մենք տարեկան պետք է նվազագույնը նորոգենք կամ հիմնանորոգենք 500 կմ ավտոճանապրհ: Ընդ որում, դրա մեջ չենք հաշվարկում «Հյուսիս Հարավը» եւ սուբվենցիոն ծրագրերը: Պատրաստվում ենք գործարկել Հյուսիս Հարավի Սիսիան-Ագարան հատվածի կառուցումը: Այս ամենը մի քանի միլիարդի հասնող ներդրումային պետական ծխրագիր է եւ այստեղ մենք ունենք մեր գործարարների, այդ թվում հայ գործարարների ասոցիացիայի կարիքը, որովհետեւ մեր հաշվարկները ցույց են տալիս, որ մեր երկրում չկան այնպիսի հզորություններ, այդ թվում շինարարական, որոնք կկարողանան իրականացնել կառավարության այս ամբիցիոզ ծրագիրը: Ես հույս ունեմ, որ պետական ծրագրերի մեկնարկը արձագանք կգտնի նաեւ հայ գործարարների ասոցիացիայի կողմից»,-հայտարարեց Նիկոլ Փաշինյանը:

«2022-ի բյուջեն ենք քննարկում կապիտալ ծախսերի մասնաբաժինը կլինի աննախադեպ մեր երկրի պատմության համար: Բայց մենք ունենքավանդաբար մի խդնիր, կապիտալ ծախսերի թերակատարման խնդիր ունենք: ՀՀ-ում գործող շինարարական մասնավոր ընկերությունները չեն կարողանում լիարժեք իրականացնել այն ծրագրերը, որոնք առաջարկում է պետությունը»,-ամփոփեց Փաշինյանը:

«Եռակողմ հարթակում քննարկվում են այն հարցերը, որոնց մասին ես բազմիցս խոսել եմ. դրանք վերաբերում են ենթակառուցվածքային հնարավոր լուծումներին և այդ լուծումների իրավական կարգավորումներին, որոնք եթե հնարավոր լինեն, ապա կլինեն»,- պատասխանելով լրագրողների հարցրերին՝ «Ռուս-հայկական տնտեսական համագործակցություն. Խոստումնալից ծրագրեր» խորագրով համաժողովի բացման արարողությունից հետո ասաց ՀՀ փոխվարչապետ Մհեր Գրիգորյանը:

Նա տեղեկացրեց, որ միջանցքի հարց չի քննարկվում, այլ խոսքը վերաբերում է մաքսային, սահմանային, ֆիտոսանիտարական և այլ հսկողական գործառույթների իրականացմանը:

«Ես կարծում եմ՝ պետք է խոսել, պետք է բանակցել ամեն դեպքում և ցանկացած շանս, որը կայունացնում է իրավիճակը, բերում է խաղաղություն տարածաշրջանում, պետք է օգտագործել»,- ասաց փոխվարչապետը՝ արձագանքելով լրագրողի հարցին, թե հայկական կողմը բազմիցս ասել է, որ առանց ադրբեջանական զորքերի՝ Հայաստանի տարածքից դուրս բերման, գերիների վերադարձի, հայկական կողմը չի վերսկսի բանակցությունները։

Մհեր Գրիգորյանը շեշտեց, որ երկաթգծի բացման մասով շատ ավելի տեսանելի են լուծումները, որովհետև այդտեղ հիմնականում խոսքը ենթակառուցվածքների վերականգնման մասին է, որոնք ժամանակին գործել են:

«Այդ իմաստով, այդտեղ տեխնիկական լուծումներն ավելի տեսանելի են, ավելի շատ կենտրոնացած ենք իրավական լուծումների վրա»,- ասաց Գրիգորյանը և հավելեց, որ ճանապարհների մասով դեռևս քննարկվում է ենթակառուցվածքների տեխնիկական լուծումների հարցը»:

այաստանի և Թուրքիայի ղեկավարների հանդիպումից դրական ակնկալիք պետք չէ ունենալ: Թուրքիան չի հրաժարվել իր նախապայմաններից, ավելին, հիմա դրանց չորրորդն է ավելացել՝ Մեղրիի միջանցքի վերաբերյալ: «Փաստինֆո»-ի հետ զրույցում ասաց թուրքագետ Ռուբեն Սաֆրաստյանը: Հիշեցնենք, որ այսօր ասուլիսի ժամանակ Թուրքիայի նախագահ Ռեջեփ Թայիփ Էրդողանը հայտարարել է, թե ՀՀ վարչապետ Նիկոլ Փաշինյանը Վրաստանի վարչապետի միջոցով իրեն հանդիպման առաջարկ է արել:

Թուրքիայի նախագահը միևնույն ժամանակ հայտարարել է, թե դրա համար Հայաստանը պետք է դրական քայլեր կատարի և ընդգծել է մասնավորապես Զանգեզուրի միջանցքի բացման կարևորությունը. «Եթե այս հանդիպումը կայանա, ապա Թուրքիան դիվանագիտական հարաբերություններ կհաստատի»,-ասել է Էրդողանը:

Մեզ հետ զրույցում թուրքագետ Ռուբեն Սաֆրաստյանն ընդգծեց, որ Թուրքիայի նախագահից որևէ դրական ակնկալիք պետք չէ ունենալ. «Ես գտնում եմ, որ Էրդողանից մենք որևէ դրական բանի սպասելու հիմք չունենք, չեմ հասկանում՝ Նիկոլ Փաշինյանն ինչո՞ւ է նրան հանդիպելու առաջարկ արել»,-ասաց նա:

Փորձագետը նշեց, որ ներկա փուլում՝ հետպատերազմյան իրավիճակում, Թուրքիայի հետ բանակցելու ոչ մի հիմք չի տեսնում և ընդգծեց, որ հայկական կողմը պետք է նախ համոզվի, որ Թուրքիան հրաժարվում է իր նախապայմաններից. «Պետք է Թուրքիայից իրական քայլեր լինեն, նոր այդ դեպքում կարելի է բանակցել, բայց քանի դեռ քայլեր չկան, երեք նախապայմանները մնում են ուժի, դեռ մի բան էլ դրանց մեկն ավելանում է, ես Թուրքիայի հետ բանակցելու որևէ նախադրյալ, իմաստ չեմ տեսնում»,-ասաց Սաֆրաստյանը:

Ես չեմ հավատում ճանապարհների, այսպես կոչված, ապաշրջափակմանը, որովհետև դա իրականում իրենից ենթադրում է Հայաստանի շրջափակում և ոչ թե հակառակը։ Այս մասին «Փաստինֆո»-ի եթերում ասել է ԵՊՀ իրանագիտության ամբիոնի դասախոս, իրանագետ Ահարոն Վարդանյանը։ 

Նրա խոսքով՝ Իրանն էլ չի հասկանում այս ապաշրջափակում կոչվածը, կամ ինչպես է այն գործելու և, ըստ այդմ, իրենք առաջարկում են իրենց տարբերակը։ Բացի այդ, նշում են, որ եթե հյուսիս-հարավ ճանապարհը գործարկվի, ապա դա էլ է ճանապարհների ապաշրջափակում, և առաջարկում կիրառել այդ միջանցքը, որը Հայաստանի համար չափազանց կարևոր է։

«Հյուսիս-հարավի գործարկումը լուծում է տնտեսականից մինչև անվտանգային խնդիրներ ոչ միայն ՀՀ-ի, այլ նաև Իրանի համար, և այդ պատճառով Իրանն ուզում է տնտեսական ներկայություն ունենալ Սյունիքի մարզում, և այս առումով անհասկանալի են Որոտանում տեղի ունեցող զարգացումները, և առավել ևս ՀՀ որոշ պաշտոնյաների կողմից դրա մասին հայտարարությունները», — ասել է Վարդանյանը։

Բանախոսի պնդմամբ՝ որոտանյան զարգացումներ ետևում վստահաբար Թուրքիան է կանգնած, ու այս աշխարհաքաղաքական մեծ խաղն ուղղված է նաև Իրանի շրջափակմանը։ Իրանագետն անդրադարձել է նաև տարածաշրջանային զարգացումների համատեքստում տերությունների հետաքրքրություններին, ինչպես նաև ՀՀ-ի համար հնարավորություններին ու մարտահրավերներին։

Մանրամասները՝ տեսանյութում։

Ադրբեջանի տարածքում գործող ոստիկանական կետեր են, այստեղ չենք կարող որոշում ընդունել, դա Ադրբեջանի անելիքն է։ Այս մասին լրագրողների հետ զրույցում ասաց փոխվարչապետ Սուրեն Պապիկյանը՝ անդրադառնալով հարցին, թե արդյոք Գորիս-Կապան ճանպարհատվածի Որոտանի հատվածում շարունակելու է գործել ադրբեջանական ոստիկանական հենակետը։

«Ես չեմ կարող այսօր որոշել, որ չի լինելու, որովհետև Հայաստանի Հանրապետության և Ադրբեջանի Հանրապետության միջև այդ հատվածը նախանական ո՛չ դելիմիտացված, ո՛չ դեմարկացված է, բայց խորհրդային Հայաստանի և Խորհրդային Ադրբեջանի միջև գոյություն ունեցող ճանապարհը արդեն իսկ ուրվագծված է»,-ասաց նա։

Սուրեն Պապիկյանը նաև նշեց, որ Գորիս- Կապան ավտոճանապարհի վրա ադրբեջանցի ոստիկանների կողմից ձերբակալված իրանցի վարորդները, ամենայն հավանականությամբ, ազատ կարձակվեն 3-օրյա ժամկետում։ Նա նաև ընդգծեց, որ այս ռիսկերը չէին քննարկվել՝ հաշվի առնելով, որ այս ուղղությամբ ռուս սահմանապահներն աշխատում են:

«Այս պահին նաև բանակցություններ են ընթանում, նաև ԻԻՀ-ն է իր դիվանագիտական խողովակներով աշխատում։ Այս առումով խնդիրը, մեծ հաշվով, մեր դաշտում չէ»,- նշեց Պապիկյանը։

 Ըստ Պապիկյանի՝ այս իրավիճակում Իրանից բեռնափոխադրումների ցուցանիշը չի նվազել:

Ոչ միայն վտանգված է ՀՀ-ի կանխատեսելիությունը լոգիստիկ բիզնեսով զբաղվելու համար, այլ այն արդեն ակնհայտ խնդիրների առջև է կանգնած։ Բացի դրանից՝ Որոտանի հատվածում ադրբեջանական հենակետի տեղակայումը թողնելու է երկու հետևանք։ Այս մասին «Փաստինֆո»-ի եթերում ասել է Աուդիտորների պալատի նախագահ Նաիրի Սարգսյանը։

Նրա խոսքով, առաջին ու ամենամեղմ հետևանքը՝ ՀՀ ներմուծվող իրանական ապրանքների գների թանկացումն է լինելու, ինչն ուղղակիորեն ազդելու է ՀՀ յուրաքանչյուր քաղաքացու վրա։

«Կարևոր է հասկանալ, որ թանկանալու են ոչ միայն իրանական, այլ նաև Իրանի միջոցով Հայաստան ներմուծվող, օրինակ` Չինաստանից ներմուծվող ապրանքների մեծ մասը գալիս է Իրանի միջոցով ու սա էլ է լուրջ վտանգի տակ հայտնվում։ Այսօր ադրբեջանցին 250 դոլար է գանձում ճանապարհի համար, վաղը որոշում կայացրեց, որ 2500 դոլար պետք է գանձի, ինչ ենք անելու»,- ասել է Սարգսյանը։

Ըստ էության՝ Ադրբեջանը վերահսկողություն է սահմանում ՀՀ-ի վրա, բառի ուղղակի իմաստով, ինչ կուզեն կստուգեն, ինչ կուզեն կարգելեն։

«Իսկ, եթե պատահար լինի, որով ըստ Ադրբեջանի օրենքի վարորդին սպառնում է ազատազրկում, ինչ ենք անելու։ Եթե խելքներս գլուխներս չհավաքենք, հասնելու ենք դրան,մենք այդ տարածքում ձերբակալություններ ու ռեկետ ենք ունենալու»,- նշել է Սարգսյանը։