Երեկ կառավարության ծրագրի քվեարկությունից հետո ՀՀԿ-ական պատգամավորներից շատերը դուրս եկան նիստերի դահլիճից: Նրանց թվում Էր Առաքել Մովսիսյանը (Շմայս): Aravot.am-ի հարցին, թե ինչո՞ւ նա կողմ քվեարկեց կառավարության ծրագրին՝ նա պատասխանել է. «Հավանություն եմ տվել՝ կողմ եմ քվեարկել»: Թղթակցի հարցին, թե ո՞ր մասն Է հատկապես հավանել, նա վստահեցրել է. «Բոլորը»:

Հաջորդ հարցին՝ ընդդիմությունը բուռն քննադատել է այդ ծրագիրը, այդ քննադատություններին որևէ նշանակություն չի տվե՞լ՝ նա պատասխանել է. «Ընդդիմությանը չեմ լսում, իրանք ազգի մասին չեն մտածում»: Բա ո՞ւմ մասին են մտածում, ի պատասխան՝ պատգամավորը արագ մտել է իր աշխատասենյակ ու դուռը շրխկացրել:

Առավոտ

ԲՀԿ խմբակցության ներսում լուրջ կրքեր են հասունանում: Թեև ԲՀԿ-ն որոշել էր դեմ քվեարկել «նոր» կառավարության ծրագրին, սակայն խմբակցության ոչ բոլոր պատգամավորները ենթարկվեցին այդ որոշմանը: Գրիգորի Մարգարյանն (Բելաջիոյի Գրիշ) ու Հարություն Ղարագյոզյանը (Կարամելի Հարութ), օրինակ, չեն մասնակցել քվեարկությանը: Ավելին, նրանք, իմանալով խմբակցության որոշման մասին, քվեարկությունից առաջ դուրս են եկել դահլիճից, որպեսզի կառավարության ծրագրին «դեմ» չքվեարկեն: Այս իրողությունն առաջացրել է ԲՀԿ-ականներից շատերի զայրույթը:

«Ժողովուրդ» օրաթերթի լավատեղյակ աղբյուրների փոխանցմամբ այդ պատգամավորների վարքագիծն առաջիկայում կքննարկվի կուսակցության նախագահ Գագիկ Ծառուկյանի մոտ: Ի դեպ, թերթը նշում է, որ նախորդ գումարման խորհրդարանում Ղարագյոզյանը եղել է ՀՀԿ խմբակցության անդամ, իսկ Մարգարյանը՝ ՕԵԿ: Հիմա նրանք ԲՀԿ-ում են:

«Ժողովուրդ»-ը փորձել է Մարգարյանից պարզել, թե ինչու չի մասնակցել քվեարկությանը: Պարզվել է՝ նա շտապ գործով է դուրս եկել ԱԺ դահլիճից ու երբ վերադարձել է, քվեարկությունն արդեն ավարտված է եղել: Այսպիսով՝ Գագիկ Ծառուկյանի «այլընտրանքային» դիրքորոշումն անհասկանալի է անգամ հարազատ կուսակիցների մեծ մասի համար: Նրանք որևէ կերպ չեն հարմարվում իշխանությանը դեմ գնալու` որոշ ԲՀԿ-ականների մտադրության հետ: Եվ, ըստ ամենայնի, ԲՀԿ-ի ներսում երկատվածության նոր դրսևորումներն իրենց երկար սպասել չեն տա:

Ժողովուրդ

ԼՂՀ վարչապետ Արայիկ Հարությունյանը «Հժ»-ի գլխավոր խմբագիր Ա. Հակոբյանի հարցազրույցում հայտարարել է, որ «ազատագրված տարածքների վերադարձ Լեռնային Ղարաբաղի անկախության ճանաչման դիմաց» տարբերակն ընդունելի չէ: Արայիկ Հարությունյանը նաև հայտնել է, որ ներկայումս Լեռնային Ղարաբաղի հակամարտության կարգավորման բանակցություններում քննարկման ենթակա փաստաթուղթ չկա: Նա ընդհանրապես կասկածի տակ է դրել ընթացող բանակցությունները և հայտարարել, որ Լեռնային Ղարաբաղի ղեկավարության մասնակցությունը բանակցություններին` անիմաստ է: Հարցազրույցում խոսվել է նաև Ստեփանակերտի օդանավակայանի վերագործարկման խնդրի, ինչպես նաև ԼՂՀ ընդդիմադիր պատգամավոր Վահան Բադասյանի հանդեպ տեղի ունեցած ճնշումների մասին: Հարցազրույցին ծանոթացեք թերթի այսօրվա համարում:

Հայկական ժամանակ

Երևանի ավագանու ընտրություններից հետո՝ մեր ընթերցողին առաջարկել էինք գնահատել դրանց որակը:

Գուցե մեր կայքի ընթերցողները հոռետես են ու չեն ապրում այն երջանիկ Հայաստանում, որի մասին այդքան խոսում են մեր իշխանավորները:

Համենայն դեպս, փաստ է, որ մեր ընթերցողների մոտ 80%-ը համարում է, որ Երևանի ավագանու ընտրություններն օրինական չեն եղել:

Համոզված եմ, որ գրեթե նույն պատկերն էինք ստանալու, եթե մարդկանց խնդրեինք գնահատել խորհրդարանական կամ նախագահական վերջին ընտրությունները:

Այսինքն, մարդիկ համարում են, որ այս երկրում ընտրություններն ոչինչ չեն փոխում, իրենց քվեն անտեսված է:

Ընտրական գործընթացի նկատմամբ հանրային անվստահության փաստը խոստովանում են նաև իշխանությունները, սակայն, նրանց պարագայում՝ խոստովանելը քիչ է: Վիճակն արմատական լուծումներ է պահանջում, մինչդեռ՝ իշխանությունը հապաղում է կամ իր վերարտադրության խնդիրն ավելի կարևոր է համարում, քան՝ ընտրությունների որակը:

Վատ ընտրությունը հանգեցնում է հուսահատության, հուսահատությունը՝ արտագաղթի: Պատահական չէ, որ արտագաղթի մեծ ալիք լինում է հատկապես ընտրություններից հետո:

Գնում են հիմնականում մարդիկ, ովքեր համարում են, որ երկրի ներսում ինքնադրսևորման հնարավորությունից զրկված են:

Օրինակ, առաջիկա մեկ-երկու ամսվա ընթացքում՝ երկիրը լքելու է իմ մերձավոր ազգականն՝ ընտանիքի հետ միասին:

Նա ծրագրավորող է, այստեղ էլ վատ չի վաստակում, ընտանիքը պահում է տասից վատ, հարյուրից՝ լավ, բայց համարում է, որ այս երկրում ապագա, իր հնարավորությունները ռեալիզացնելու դաշտ չկա:

Փորձեց պայքարել, հսակացավ, որ իշխանությունն ու ընդդիմությունը՝ նույն սանրի երկու կտորն են: Հոգնեց՝ երկրից հեռանալը համարելով ամենաարդյունավետ միջոցը:

Երկրից գնում են մասնագիտություն, սեփական քաղաքացիական «ես»-ն ունեցող մարդիկ:

Հայաստանը դառնում է անզորների, սոցիալական խոցելի խմբերի երկիր: Հաջորդ ընտրություններում, թող ինձ ներվի, սակայն ավելի մեծ է լինելու լյումպենի դերակատարությունը, որոնց գնելը կամ ահաբեկելը՝ իշխանության համար խնդիր չի հարուցելու:

Ըստ այդմ՝ մենք ունենալու ենք ավելի վատ ընտրություն, եթե այս խոտոր ընթացքը չկասեցվի իշխանության կողմից իրականցվելիք հետևողական բարեփոխումների կամ՝ հեղափոխության միջոցով:

Սուրեն Սուրենյանց

Նախկին ՀԺԿ-ական Գրիշա Վիրաբյանը, որն այժմ քաղաքական ապաստան է ստացել Բելգիայում, երեկ «Ժողովուրդ»-ին տված հարցազրույցում ՀԺԿ նախագահ, Աժ ՀԱԿ խմբակցության պատգամավոր Ստեփան Դեմիրճյանի հասցեին մեղադրանք է հնչեցրել, թե վերջինս ժամանակին համաձայնության է եկել գլխավոր դատախազ Աղվան Հովսեփյանի հետ և Աժ ընտրություններում չի պաշտպանել իր թեկնածությունը: «Ամբողջ ընդդիմությունը հետ կանգնեց, բոլորը խոստացել էին ինձ չօգնել, բացի Արամ Սարգսյանից: Հենց նա ինձ տեղյակ պահեց ու ասաց, որ վերջին փամփուշտն էլ լինի, ես քեզ համար կկրակեմ»,-ասել է Վիրաբյանը: ՀԺԿ քարտուղար Ստեփան Մինասյանը, սակայն, «Ժողովուրդ»-ի հետ զրույցում կտրականապես հերքել է այս լուրը` ասելով. «Դա պարզապես սուտ է, զրպարտություն»:

Մանրամասները` «Ժողովուրդ»-ի այսօրվա համարում:

Մինչ քաղաքական ուժերը խորհրդարանում իրար հակահարված տալով քննարկում են կառավարության ներկայացրած ծրագիրը, «Ժամանակի» աղբյուրները տեղեկացնում են, որ կառավարության ներկայացրած ծրագրի հաստատումից հետո պաշտոնանկություններ են սպասվում որոշ բարձրաստիճան պաշտոնյաների շրջանում։

Իսկ ՀՀԿ-ականները համոզված են, որ կառավարության ծրագիրը ընդունվելու է, չնայած, ինչպես արդեն տեղեկացրել ենք, ԲՀԿ-ն, ՀԱԿ-ը, «Ժառանգությունն» ու ՀՅԴ-ն դեմ են քվեարկելու կառավարության ծրագրին։

Ընդ որում՝ պաշտոնանկությունների մասով խոսքը միայն մարզպետերին չի վերաբերում, նաև այլ բարձրաստիճան պաշտոնյաների, ովքեր համապատասխան ցուցանիշներ չեն ապահովել կամ իշխանության պատկերացմամբ՝ չեն կարող իրականացնել կառավարության նոր ծրագիրը;

Ժամանակ

41 կողմ, 66 դեմ և 1 ձեռնպահ քվեարկությամբ Ազգային ժողովն այսօր մերժել է ԱԺ « «ՀՀ ընտրական օրենսգրքում լրացումներ և փոփոխություն կատարելու մասին» օրենքի նախագիծը, որն առաջարկել էին «Ժառանգություն» խմբակցության պատգամավորները:
Նախագծին դեմ են քվեարկել միայն ԱԺ «Հանրապետական» ու «Օրինաց երկիր» խմբակցությունները:
Նշենք, որ առաջարկվող նախագծով պետք է ընտրություններից հետո հրապարակվեն ընտրություններին մասնակցածների ցուցակները:

Հասարակական, քաղաքական շրջանակներում ակտիվորեն լուրեր են պտտվում, որ ԵԱՀԿ ՄԽ համանախագահները Սերժ Սարգսյանի և Իլհամ Ալիևի հետ արդեն պայմանավորվածություն են ձեռք բերել ԼՂ խնդրի շուրջ համընդհանուր հռչակագրի ստորագրման մասին: «Ժողովուրդ»-ի դիվանագիտական աղբյուրների պնդմամբ` 6-կետանոց փաստաթղթի ստորագրումից հետո պետք է առաջիկայում փոխվի ԼՂ ստատուս քվոն: Ի դեպ, դրա անհրաժեշտության մասին խոսել էր նաև ՌԴ արտգործնախարար Սերգեյ Լավրովը: «Ժողովուրդ»-ը ԼՂՀ նախագահ Բակո Սահակյանի մամուլի խոսնակ Դավիթ Բաբայանից հետաքրքրվեց, թե ինչ է մտածում Արցախի նախագահ Բակո Աահակյանը այս մասին և ինչ է պատասխանելու այսօր տարածաշրջանային այցով ԼՂ ժամանող ԵԱՀԿ Մինսկի խմբի համանախագահներին, որոնք մեկնելու են նաև Արցախ: «Այդպիսի բան չկա, չեմ կարծում, որ նման բան կա, ընդհանրապես դրանք սպեկուլյացիաներ են իսկ սպեկուլյացիաներին ես որևէ մեկնաբանություն չեմ տալիս»,-«ժողովուրդ»-ին փոխանցեց Արցախի նախագահի խոսնակը:

Ժողովուրդ

Չնայած ԲՀԿ առաջնորդ Գագիկ Ծառուկյանի ընդդիմադիր չլինելու մասին հայտարարությանը, անհանգստությունը ԲՀԿ գործարարների շարքում չի մարում: Բանն այն է, որ երկուշաբթի օրը խորհրդարան եկած Ծառուկյանը ԲՀԿ ֆրակցիայի նիստ է հրավիրել ու ասել, որ դեմ են քվեարկելու կառավարության ծրագրին: Գործարարներն այդ որոշումից դժգոհ են մնացել, այդուհանդերձ, բառ չեն ասել, բայց պատերի տակ ՀՀԿ իրենց ընկերներին բողոքել են. «Ո՞նց կարանք դեմ քվեարկենք, հերներս կանիծեն, պրոստո չենք մասնակցի քվեարկությանը, կթռնենք»: ԲՀԿ ֆրակցիայի նիստում Գագիկ Ծառուկյանն ասել է. մենք «ոնց եղել ենք, ըտենց էլ մնալու ենք` այլընտրանք», կոշտ ընդդիմություն չենք լինելու, ես հարցազրույց եմ տվել` «ընդեղ ամեն ինչ ասել եմ»: Ընդդիմադիր չլինելու այս մտքին ընդդիմացել է Գուրգեն Արսենյանը, ասելով` ես ունեմ իմ դիրքորոշումը, ես ընդդիմություն եմ: Վարդան Օսկանյանը ձայն չի հանել: Ծառուկյանին այս մոտեցումը դուր չի եկել, հասկացրել է` անցանք առաջ: Քվեարկությունների ժամանակ ԲՀԿ-ականները նկատել են, որ Արսենյանը խմբակցությունից տարբեր քվեարկություն է իրականացնում. ի տարբերություն իրենց, հիմնականում քվեարկում է դեմ կամ ձեռնպահ:

Հրապարակ

ԲՀԿ-ական պատգամավոր Վարդան Օսկանյանը ֆեյսբուքի իր էջում գրել է.

«Եթե կառավարության ներկայացրած ծրագիրը փորձենք դիտարկել «աճ, թե խնայողություն» բանավեճի համատեքստում, այն միանշանակորեն խնայողության ծրագիր է: Բավական է վերցնել ծրագրից երկու էլեմենտ, և այս եզրակացությունը կլինի համոզիչ.

1. Կառավարությունը նախատեսում է պետական եկամուտների հավաքագրման մակարդակի աճի ապահովում՝ ՀՆԱ-ի նկատմամբ տարեկան 0.3-0.4 տոկոսային կետի չափով: Սա նշանակում է, որ կառավարությունը տնտեսության իրական աճի (ոչ ներկայացվելիք թվերի) լուրջ ակնկալիք չունի: Սա նաև նշանակում է, որ կառավարությունը որևէ ցանկություն և պատրաստակամություն չունի իրականացնելու խորքային փոփոխություններ, հատկապես՝ հարկային ոլորտում:

2. Ծրագրում հաջորդ չորս տարում (բացառությամբ «Հյուսիս-հարավ» ճանապարհային նախագծի, որն սկսվել է բավական ուշացումով և շատ դանդաղ է ընթանում) ենթակառուցվածքային մասշտաբային ծրագիր չկա, որը կարող է տնտեսական աճի խթան լինել: Ծրագրից հանված է անգամ նոր ատոմակայանի կառուցման հարցը: Աճին միտված միակ միջոցառումը հուլիսից նախատեսվող նվազագույն աշխատավարձի բարձրացումն է մինչև 45 հազար դրամ, ինչը չի կարող էական խթան լինել տնտեսական աճի համար:

Իսկ երբ այս ծրագիրը դիտարկում ենք կառավարության արդեն 2013թ. բյուջեի հետ համատեղ, որտեղ նախատեսվում է ընդամենը բյուջեի դեֆիցիտ ՀՆԱ-ի 2,6 տոկոսի չափով, ապա ծրագրի խնայողական և զսպողական լինելու հանգամանքը որևէ կասկած չի թողնում:

Դժբախտաբար, Հայաստանի կառավարությունը շատ ավելի պահպանողական է դարձել, քան նույնիսկ ԱՄՀ-ն է, որի ներկայացուցիչները իրենց վերջին հոդվածում բառացիորեն ասում էին. «Եթե փոփոխությունները չլինեն արագ և խորը, ապա այն դրական արդյունքները, որ հայերը ցանկանում են տեսնել, նույնպես կլինեն աստիճանական, եթե դրական արդյունքներ ընդհանրապես լինեն»:

Հայաստանի կառավարությունն իր գործունեության գլխավոր թիրախ է վերցրել ֆիսկալ և ֆինանսական կայունությունը, երբ Հայաստանի առաջ ծառացած մարտահրավերներն այնպիսին են, որ տնտեսական աճի ապահովումը, աշխատատեղերի ստեղծումը և աղքատության նվազեցումը օրվա հրամայականներն են:

Խնդիրն այն է, որ կառավարությունը այդ կայունությանը ուզում է հասնել և այն պահպանել տնտեսության լճացման ճանապարհով, երբ այդ նույնը կարելի է անել տնտեսական աճի միջոցով:

Հաշվի առնելով Հայաստանում առկա արտագաղթի միտումները, աղքատության բարձր մակարդակը և սոցիալական դժգոհությունները` ես կարծում եմ, որ Հայաստանի տնտեսական զարգացման ծրագիրը բոլորովին այլ ուղղությամբ պետք է լինի.

Հարկաբյուջետային քաղաքականության մասով. պետք է էականորեն ավելացնել կենսաթոշակներն ու աշխատավարձերը, թեթևացնել փոքր ու միջին բիզնեսի հարկային բեռը և տարեկան առնվազն մեկ-երկու մեծ ենթակառուցվածքային ծրագիր իրականացնել: Սրանց ֆինանսավորումը պետք է իրականացնել հիմնականում բյուջեի ավելի մեծ դեֆիցիտի միջոցով՝ ներքին պարտքի ավելացման և պետպարտատոմսերի թողարկման հաշվին՝ այնտեղ ներգրավելով քաղաքացիների խնայողությունները, Կենտրոնական բանկի միջոցները, ԱՊՊԱ-ից կուտակված գումարները և Կենսաթոշակային կուտակային հիմնադրամից հավաքվելիք միջոցները:

Դրամավարկային քաղաքականության մասով. ավելացնել դրամի ծավալները տնտեսության մեջ, նպաստել վարկերի էժանացմանը, թողնել, որ ազգային արժույթի փոխարժեքը ձևավորվի առանց միջամտությունների:

Ահավասիկ, այսպիսի հավակնոտ ծրագիր ներկայացնելու դեպքում մենք միայն կկարողանանք միաժամանակ երկու նպատակ իրականացնել՝ ա) տնտեսական աճի միջոցով նպաստել աշխատատեղերի ստեղծմանը, որը կբերի արտագաղթի էական կրճատմանը, բ) այս հավակնոտ ծրագիրը հաջողությամբ պսակելու համար կառավարությանն այլընտրանք չթողնել, քան իրականացնել խորքային կառուցվածքային փոփոխություններ բոլոր ոլորտներում»: