«Լավատեղյակ աղբյուրներից «Ժողովուրդ»–ին հայտնի դարձավ որ Ռոբերտ Քոչարյանի՝ Արցախում գտնվելու օրերին ԼՂՀ ներկա ու նախկին նախագահների՝ Բակո Սահակյանի և Արկադի Ղուկասյանի հետ հանդիպման ժամանակ քննարկումներ են եղել նաև Հայաստանի ներքաղաքական իրավիճակի վերաբերյալ։ Տեսակետ է հնչել, որ ՀՀ-ում դրությունը գնալով վատթարանում է, և որ Սերժ Սարգսյանն այլևս չի կարող իրավիճակին տիրապետել, ուստի հարկավոր են շրջադարձային քայլեր։

Այս համատեքստում նույնիսկ խոսք է եղել Ռ. Քոչարյանին ՀՀ վարչապետ նշանակելու մասին։ Մեր աղբյուրները չեն բացառում, որ ղարաբաղյան կլանը, որն իրականում ՀՀ-ում ձևավորում է իշխանությունը, այս հարցը դնի Ս. Սարգսյանի առաջ։ Ռ. Քոչարյանի գրասենյակի ղեկավար Վիկտոր Սողոմոնյանը, սակայն, «Ժողովուրդ»–ի հետ զրույցում ասաց, թե ինքն առաջին անգամ է լսում այդ մասին։ Ինչ վերաբերում է Քոչարյանի՝ ԼՂՀ այցելությանը, ըստ նրա՝ դա սովորական այց է, և Քոչարյանը հաճախ է մեկնում այնտեղ»,- գրում է թերթը։

Հայաստանի քաղաքական էլիտան երբեք էլ չի փայլել վարքագծի ադեկվատությամբ: Հաճախ այնպիսի տպավորություն է, որ Հայաստանի իշխանությունն ինքն իրեն մեկուսացրել է Հայաստանի շուրջ տեղի ունեցող զարգացումներից ու զբաղված է բացառապես սեփական վերարտադրության խնդիր լուծելով:

Հայ-ռուսական հարաբերությունները վաղուց հեռու են բավարար լինելուց:

Ռուսաստանի իշխանությունը վաղուց պաշտոնական Երևանի հետ խոսում է վերջնագրի լեզվով, մերոնք էլ գերադասում են չզայրացնել «մեծ եղբորը», ինչից, սակայն, վերջինիս ախորժակն ավելի է բացվում:

Ռուսաստանը բարձրացնում է Հայաստան մատակարարվող գազի գինը, հստակ հասկացնում է, որ մեր երկրի հետ աշխատելու է շուկայական օրենքներով:

Քաղաքական պատասխան տալու փոխարեն՝ Հայաստանի իշխանությունը պատրաստվում է ռուսներին օտարել «Հայռուսգազարդում» իրեն պատկանող 20% բաժնեմասը:

Լավ, ենթադրենք այս քայլով կլուծվի գազի սակագնի 30% սուբսիդավորման հարցը՝ մի քանի ամսվա կտրվածքով: Սակայն նույն «Հայռուսգազարդն» ամբողջությամբ կդառնա ռուսական, Հայաստանի կառավարությունը կկորցնի սակագանային գործընթացի վրա ազդելու վերջին ռեսուրսները:

Էլ չեմ ասում, որ Հայաստանի կառավարությունը չի մտածում անգամ այլընտրանքային էներգակիրների մասին:

Կամ՝ մյուս խնդիրը, որը կապված է անվտանգության հետ:

Հայաստանի որևէ պաշտոնյա չի կարողացել հիմնավորել, թե ինչու է Հայաստանը մաս կազմում ՀԱՊԿ-ին, որի անդամ որևէ երկիր մեզ հետ ընդհանուր սահման չունի:

Ավելի շուտ, պաշտոնական մակարդակով՝ մեր ղեկավարներն անընդհատ ասում են, թե այդ կառույցը երաշխավորում է մեր անվտանգությունը՝ հայ-ադրբեջանական հնարավոր պատերազմի վերսկսման դեպքում:

Կատարյալ անհեթեթություն է, որովհետև ՀԱՊԿ լոկոմոտիվ Ռուսաստանը Բաքվին պատրաստվում է մեկ միլիարդ դոլարի զինամթերք հատկացնել: Եվ սա այն դեպքում, որ Ադրբեջանը ՀԱՊԿ անդամ չէ, վարում է ռուսականից անկախ, երբեմն՝ տարբերվող ու հակադրվող քաղաքականություն, գնված զենքով էլ պատրաստվում է պատերազմել Ռուսաստանի իբրև թե դաշնակից Հայաստանի դեմ:

Օրինակներ կարող եմ էլի բերել՝ տասնյակներով, սակայն սրանից խնդրի էությունը չի փոխվում. ռուսական իշխանությունները պարբերաբար թքում են մերոնց երեսին, մերոնք ձև են անում, թե անձրև է գալիս:

Արտաքին քաղաքականության մեջ՝ անիմաստ հակադրվելն արկածախնդրություն է, սակայն հանդուրժելի չէ նաև երկրի ինքնիշխանությունը զիջելու այսօրվա կուրսը:

Գազի սակագնի պատմությունը, ռուս-ադրբեջանական ռազմական խորացող համագործակցությունը բավարար էին, որ Հայաստանի իշխանությունը լրջորեն քննարկեր ՀԱՊԿ-ում մեր երկրի մնալու նպատակահարմարությունը, օրակարգային դարձներ Հայաստանի տարածքում ռուսական ռազմաբազների կարգավիճակի հարցը:

Այս ամենը, սակայն, չի արվում՝ ստեղծելով տպավորություն, որ երկրի գործող իշխանությանը հետաքրքրում է բացառապես իր երկարակեցության հարցը՝ թեկուզ երկրի անկախության կորստի գնով:

Սուրեն Սուրենյանց

«Թաղեմ բոյդ, Հակոբ»,- երեկ ԱԺ արտահերթ նիստի ժամանակ ԱԺ Հանրապետական խմբակցության պատգամավոր Համլետ Հարությունյանը (Բառադի Համո) զայրացած տոնով նետել է իր կուսակից Հակոբ Հակոբյանի (Թունելի Հակոբ) հասցեին։

ՀՀԿ-ական պատգամավորները երեկ ջանք չեն խնայել, որպեսզի արտահերթ նիստի օրակարգն արագ սպառվի, նրանք խուսափել են օրինագծերի քննարկման ժամանակ հարցեր ուղղել զեկուցողներին, նիստը վարող ԱԺ նախագահ Հովիկ Աբրահամյանն էլ արագ-արագ, իրար հետևից ընթերցել է նախագծերի անունները, հայտարարել՝ հարցեր չկան և առաջ անցել։ Օրինագծերից մեկի ներկայացման ժամանակ, սակայն, պարզվել է՝ Հակոբ Հակոբյանը հարց ունի և ահա այդտեղ էլ Համլետ Հարությունյանի նյարդերը տեղի են տվել։ Այդուհանդերձ, նիստն արագ ավարտվել է։ Այդպիսով ավարտվել է նաև պատգամավորների աշխատանքը և մինչև աշուն նրանց հիմնական մասն այլևս չի երևա ԱԺ-ում։ Արտահերթ նստաշրջանի վերջում տեղի ունեցած քվեարկություններից հետո պատգամավորներն այնքան արագ են լքել խորհրդարանի շենքը, որ րոպեներ անց որևէ մեկին հնարավոր չէր այնտեղ գտնել:

Հայկական ժամանակ

Գեներալների հեղինակած օրինագծի պատճառով երկու ամբողջական օր խորհրդարանում անցկացրած, հալումաշ եղած Սամվել Ալեքսանյանը նախորդ օրը հուշիկ եկավ-նստեց լրագրողների կողքին՝ բազմոցի ծայրին ու համեստորեն լռեց։ Դեմքի այնպիսի արտահայտություն ուներ, իբր ինքն ինքը չէ, լրագրողներից մեկն է, մենակ թողնեն հանգիստ նստի։ Քիչ հետո որտեղից-որտեղ մի նեթբուք գտավ, դրեց գիրկը, իբր ինքն էլ է աշխատում, ու նույն անհաղորդ-աղաչական դեմքով՝ մենակ հարց չտաք, դահլիճում շոգ– անհետաքրքիր է, թողեք ձեր կողքը նստեմ։ Խիստ օպերատիվ հարցերին անցանք, ինքը լուռ՝ մնաց տխուր նստած»,– գրում է թերթը և ներկայացնում պատգամավորի հետ ծավալված հարցուպատասխանը։ Ներկայացնում ենք ամբողջությամբ.

«Փակ շուկան ապամոնտաժելու առիթո՞վ եք այդպես թախծոտ դարձել։ Էլի պաս պահո՞ւմ եք։ Արտակ Ալեքսանյանին ե՞րբ են նշանակելու թաղապետ,

Ապարանից որ ընտրվեք, էլ ապարանցիները չե՞ն գալու Բանգլադեշում քվեարկեն։ Ոչ մի հարցի չի պատասխանում։ Քանի՞ երեխա ունեք։ Էս հարցի վրա աշխուժացավ. «Յոթը, երեքն էլ ունենալու եմ»։ Բա պահելը դժվար չէ՞, հազիվ էիք յոթին պահում, հետո էլ էդքան պաշտոն Բանգլադեշում չկա, որ ձեր տասին, քրոջ, եղբոր երեխաներին տեղավորեք։ Էն Խաչիկ Մանուկյանն էլ ձու չի՞ ուղարկում էրեխեքի համար, մի ժամանակ օգնում էր, կարողանում էիք յոլա գնալ։ «Հիմա մեկն ըլնի՝ Խաչիկին ձու ուղարկի»,– հրճվանքով ասաց։ Մի ուրախացեք, ինքն էլ երևի ուրախացել է Ձեր՝ շուկայի ապամոնտաժման վրա, բիզնեսի կանոնն է այդպիսին։ Քիչ-քիչ ավելի աշխուժացավ, բացվեց, սկսեց բողոքել Շողերինայից՝ կնոջից. «Փող չի տալիս, լավ չի նայում ինձ»։

Ասում են՝ շատ խիստ «բիզնես– վումըն» է. աշխատողները վախենում են աչքերին նայեն, դողում են։ «Ես էլ եմ դողում»։

Բա ո՞նց եք էլի երեք երեխա ունենալու։ «Վախենալով»։ Անցած տարի խոստացաք ժողովրդին Քոբուլեթի տանեք՝ չտարաք, Շողերի՞ց վախեցաք. էս տարի՞ ինչ եք անելու։ «Վախեցա, բայց տարա. Սևան տարա, էս տարի էլ եմ Սևան տանելու»։ Ճի՞շտ է, որ Արտակը դեռ քսանհինգ տարեկան չկա, բայց թաղապետ եք ուզում դարձնեք։ «Ես կապ չունեմ էդ գործի հետ, Գրիշին գնա հարցրու, իր փեսան է»։ Իսկ ճի՞շտ է, որ Դուք եք Արտակին ու հարսնացուին համոզել, որ համաձայնեն՝ Գրիշը գա հարսանիքի. հարսնացուն՝ Գրիշի դուստրը, այնքան էլ չի ցանկացել, որ գա՝ հոր հետ էն չեն։ «Սաղ գիտես, խի՞ չես զագսում աշխատում»։ Բայց դե Արտակը շատ փոքր է թաղապետ դառնալու համար, թաղում էլ հոգսերը շատ–շատ են։ «Ինչի՞ ա փոքր, ես տասնհինգ տարեկանում պահեստապետ եմ աշխատել, ո՞նց էր, որ փոքր չէի»։ Ինչպիսի՞ դաժան մանկություն. հիմա էլ եք պահեստապետ, բայց արդեն Հայաստանի ու Երևանի, էն Օհանյան Դավիթին էլ լավ տեղավորեցիք առևտրի, սպասարկման, առողջապահության, զորակոչի՝ «լյավիկ» ոլորտներ է համակարգելու քաղաքապետարանում։ «Ես ոչ մեկի հետ ոչ մի կապ չունեմ, ես ոչ մեկին չեմ համակարգում. էսօր կարևոր, երկրապահի հարցով եմ եկել»,– ասաց ու իր հետևից եկած գեներալ Մանվելի օգնական Մեսրոպի հետ գնաց քվեարկության. գեներալները տեսել էին դահլիճում չէ, մարդ էին ուղարկել հետևից:

Հրապարակ

Սյունիքի մարզպետարանի գյուղվարչության պետ Սամվել  Թանգյանը հասարակության մեջ հայտնի է երկու կարևորագույն գործոններով.

Առաջինը, որ նա Սիսիանի քաղաքապետի բոլոր ընտրություններում փորձում է քաղաքապետ դառնալ, ինչը նրան չի հաջողվում:

Երկրորդ՝ նա բոլոր ժամանակներում համարվել է Սուրիկ Խաչատրյանի հավատարիմ կամակատարը և կատարել է նրա բոլոր ցանկություններն ու որոշումները:

Սակայն լինելով գործունյա և հաշվենկատ մարդ՝ այդ ընթացքում չի մոռացել նաև իր գրպանի շահերի մասին, և որպեսզի լցնի այն, չի խորշել յուրացնել պետական միջոցները: Եվ որպես արդյունք՝ վերջին 5 տարիներին, Սյունիքում պետական իշխանությունները հեղինակազրկվել են նաև նրա անփառունակ գործունեության շնորհիվ, որի արդյունքում առաջին անգամ Սյունիքում իշխանությունը երկու համապետական ընտրությունների ժամանակ աննախադեպ ցածր ձայներ է հավաքել:

Երբ երկրի վարչապետն ու գյուղնախարարը՝ խրորտ ու հրճվալից տեսքով, հեռուստատեսությամբ հայտարարում էին գյուղացիներին օգնելու ծրագրերի մասին, Սյունիքում գյուղացիները գիտեին, որ դա նպաստելու է Սամվել Թանգյանի և նրա շրջապատի մարդկանց հարստացմանը, իսկ իրենք այդ օգնությունը ստանալու են՝ շուկայականից ավելի թանկ:

Բայց չորս մարզերում ստուգումներից հետո անգամ, Սյունիքում ստուգումներ չեն անցկացվում, և դա այն դեպքում, որ սյունեցիներն առաջինն են նամակով դիմել ՀՀ վարչապետին՝ խնդրելով պատժել իրավախախտներին և օգնել իրենց ձեռք բերել ազոտական պարարատանյութ և դիզվառելիք՝ պետական ծրագրերի շրջանակներում:

Այս նամակն իհարկե իր նպատակին չի հասել. «Մեծարգո պարոն Սարգսյան Մենք հեռուստատեսությամբ շատ անգամ ենք լսել, որ ՀՀ կառավարության կողմից գյուղական համայնքներին օգնելու նպատակով, մարզերին շուկայական գներից էժան գներով ազոտական պարարտանյութ և դիզելային վառելանյութ եք հատկացրել, բայց նախորոք ասենք, որ այն ՀՀ Սյունիքի մարզի համայնքներում մենք` գյուղացիներս,  չենք ստացել, որովհետև Սյունիքի մարզի գյուղատնտեսության վարչության պետ  Ս. Թանգյանը շատ անօրինականությունների հետ միասին նաև կամայականություն է արել ազոտական պարարտանյութի և հատկապես հողօգտագործողներիս (ՀՀ կառավարության 2012թ.-ի փետրվարի  2-ի թիվ 75-Ն որոշմամբ)  մատչելի գներով դիզելային վառելանյութ տրամադրելու գործընթացում: Նա ազոտական պարարտանյութը տվել է իր եղբորը, մտերիմներին և հարազատներին, վերջիններիս շնորհիվ բարձր գներով վաճառել են մեզ և մյուսներին: Օրինակ` Գորիսում`ալրաղացի սեպականատիրոջը՝ Սպարտակ Հակոբյանին, Խնձորեսկի համայնքի ղեկավար` Սերյոժա Հայրապետյանին, Սիսիանում տվել է իր եղբորը` Արայիկ Թանգյանին և այլոց որոնց հետ մտերիմ հարաբերությունների մեջ է: Իսկ դիզելային վառելանյութը տվել է ոչ միայն նշված անձանց, այլ նաև Սիսիան, Գորիս, Կապան քաղաքների վառելանյութ վաճառող լցակայաններին` թանկ գներով:

Վերը նշված մարդկանցից գումարը վերցրել է, տվել մի շարք համայնքի ղեկավարների, հանձնարարել, որ տվյալ համայնքի անունից վճարումներ կատարեն բանկում համապատասխան հաշվին, որի արդյունքում  ազոտական պարարտանյութ և դիզելային վառելանյութը գյուղացիների մեծ մասին չի հասել, այլ իրականում  Ս. Թանգյանի կողմից  տրվել է վերը նշված անձանց, որից և խոշոր եկամուտ է ունեցել, մեր` գյուղացիներիս, հաշվին:

Խնդրում ենք Ձեր միջամտությունը, որպեսզի  կանխվի Սյունիքի մարզի գյուղատնտեսության վարչության պետ  Ս. Թանգյանի կողմից բացահայտ կատարած չարաշահումները  և  մեզ հասանելի լինի ՀՀ կառավարության կողմից մատչելի գներով դիզելային վառելանյութ տրամադրումը»:

Սյունիքի մարզի հողօգտագործողները քաղաքական հայտարարություն և եզրահանգում չեն կատարել, այլ փաստել են աղաղակող թալանի մասին, որի հեղինակն է Սամվել Թանգյանը, իսկ Թանգյանները ամենուր են:

Դավիթ Սահակյան

Հայաստանյան ներքաղաքական իրադարձությունները այնքան հարուստ էին, որ Գագիկ Ծառուկյանի՝ վերջերս խորհրդարան կատարած այցը ըստ էության դասվեց գրեթե շարքային իրադարձությունների ֆոնին:

Իսկ Ծառուկյանը խորհրդարանում մի հետաքրքրական տեղեկություն հայտնեց՝ ասելով, որ ձևավորվել է ներկուսակցական փոփոխությունների աշխատանքային խումբ: Ընդհանրապես, որևէ երկրի քաղաքական ուժ հայաստանյան ներկայիս իրավիճակում պետք է իրեն զգար ինչպես ձուկը ջրում կամ հայը՝ խոպանում: Հայաստանն իր սոցիալական հիմնախնդիրներով, կոռուպցիոն սկանդալներով և արտաքին քաղաքական գերհագեցած օրակարգով, ըստ էության, խոպան դաշտ է բոլոր այն մարդկանց համար, որոնք ցանկություն ունեն քաղաքականությամբ զբաղվելու, և առավել ևս այն ուժերի համար, որոնք քաղաքական ուժեր են համարվում և հանդես են գալիս հասարակության անունից: Եթե նման իրավիճակում լռեին գաճաճ քաղաքական ուժերը, սա միանգամայն հասկանալի և նույնիսկ ցանկալի կլիներ, որովհետև նման լուրջ իրավիճակներում գաճաճ ուժերը ընդամենը ոտքի տակ են ընկնում ու խանգարում: Սակայն տեղի է ունենում լրիվ հակառակը՝ երկրորդ ուժ համարվող ԲՀԿ-ն է լռում: Իսկ սա, համաձայնեք, տարօրինակ է: Ուժը իրեն հայտարարում է այլընտրանք, սակայն, չգիտես ինչու, չի շտապում հասարակությանը այլընտրանքային մոդելներ և մոտեցումներ ներկայացնել…

Այսինքն՝ ԲՀԿ-ն այլևս ոչ միայն ընդդիմություն չէ, այլ նաև այլընտրանք էլ չէ։

Ժամանակ

Արարատի ՀՀԿ-ական մարզպետ Էդիկ Բարսեղյանի (Լոնդիկ) հերթական արձակուրդը տարօրինակ զուգադիպությամբ համընկել էր մարզում ֆիննախարարության ֆինանսական վերահսկողության տեսչության սկսած լայնածավալ ստուգումների հետ։

Ստուգումների արդյունքները բավականին սկանդալային Էին։ Դեռ նախօրեին պաշտոնապես հայտարարվել Էր, որ դրանց ընթացքում լուրջ չարաշահումներ են հայտնաբերվել, մասնավորապես՝ Մխչյան գյուղի սուբսիդավորվւսծ Էժան դիզվառելիքի 70 հազար լիտրից 48 հազար լիտրը ստացել Է Աժ նախագահ Հովիկ Աբրահամյանի եղբայր Ջոնիկ Աբրահամյանը։ ՀՀԿ-ամերձ աղբյուրներից հայտնի դարձավ, որ ֆիննախի համապատասխան տեսչությունը տնետուն ընկած փորձել Է ճշտել, թե ով է իրականում դիզվառելիք ստացել։ Մարզպետն Էլ անորոշության այս փուլում թերևս ամենալավ լուծումն Է գտել առայժմ լինել արձակուրդում, մինչև իր հարցերը լուծի:

Հայկական ժամանակ

Եռանախագահների հայտարարությունը` արցախյան հակամարտության ներկա իրավիճակը բնութագրող եւ ակնկալիքները սկզբունքների տեսքով վերահաստատող, բովանդակային առումով որեւէ հիմնական հավելում չի պարփակում: Շեշտադրումների խնդիր է, որ հայտարարությանը ծանոթացողը կնկատի: Ոճի խստացումը, համեմատաբար նախորդ հայտարարություններին, ակներեւ է:

Այսպես . եռանախագահողները խոր ափսոսանք  են հայտնում, որ բանակցային գործընթացում կողմերը փոխանակ փորձելու լուծում գտնել, հիմնված փոխադարձ շահերի հիման վրա, շարունակում են ձգտել միակողմանի ելքերի:

Նույն հայտարարության մեջ ասվում է, որ այս ձգձգումը անընդունելի է: մնացյալը, կոչի դասական մոտեցում է եւ բազմիցս ամրագրված սկզբունքների կիրառման անհրաժեշտության վերհիշեցում:

Ոճի համեմատական խստացման շարժառիթները կարող են իրենց քաղաքական բացատրություններն ունենալ: Այդ ուղղությամբ քաղաքական հարակից գործընթացները դեռեվս լույս կսփռեն  շեշտադրումային որոշակի փոփոխություններով փոխանցվող ուղերձի բուն դրդապատճառների վրա:

Այժմ նկատենք անմիջապես, որ ներկա գոյավիճակը եւ նրա լուծման համար տարվող բանակցությունների ձգձգումը ուղղակի անընդունելի կհամարվեն եռանախագահողների կողմից։ Բայց հակամարտության լուծման անտեսանելիության չափ անորոշ է նաեւ այս իրավիճակի անընդունելիության գաղափարը: Այստեղ անշուշտ ասված չէ, թե անընդունելիությունը ինչպե՞ս են ուզում գործնապես թարգմանել միջնորդ պետությունների ղեկավարները: Պաշտոնական Բաքուն իր պահանջների հետեւողականությունը պահելու համար իրավիճակի անընդունելիությունը կարող է  մեկնաբանել իբրեւ նախաբան բանակցային ձեւաչափի փոփոխության գործողության:

Պաշտոնական Երեւանի մեկնաբանությունը դիտարկելուց առաջ նկատենք, որ եռանախագահողների կողմից հայտարարված գոյավիճակի անընդունելիության պատասխանատվությունը հավասարապես բաժանվել է հակամարտող կողմերին: Իբրեւ պատասխանատու չի առանձնացվել  ռազմատենչ հայտարարություն կատարողը, հրադադար խախտողը, դիպուկահարներ գործի լծողը, դիվերսիոն գործողություններ կազմակերպողը, Սաֆարովին հերոսացնողը եւ հայատյացություն տարածողը: Շփման գծում կատարվող մշտադիտարկումների արդյունքները հավանաբար բավարար նկատվեին միակողմանի պատասխանատվություններ ճշտելու համար:

Այս առումով էլ արդարացված է Հայաստանի արտգործնախարարության տարածած հայտարարությունն այս ամբողջ գործընթացի սառեցման պատասխանատվությունը Բաքվի ուսերին տեսնելու առումով: Դիվանագիտական մարտավարությունը եւս, որ որոշ ժամանակից ի վեր կիրառվում է, պարզ է: Միջազգային ընտանիքին ցույց տալ, որ միջնորդների եւ միջազգային օրենքի ճշտած սկզբունքներն ու օրինաչափությունները ընդունելի են Երեւանի համար եւ Բաքուն է, որ մերժում է դրանք։

Փաստ է նաեւ այն, որ հայկական դիվանագիտության այս վարքագիծը իր անմիջական արդյունքները չի տալիս: Եւ հակառակ դրան, որ սկզբունքների նշման ընթացքում Երեւանը ուժի կիրառման բացառումից հետո իբրեւ երկրորդ սկզբունք է արծարծում ազգերի ինքնորոշման իրավունքը եւ ապա տարածքային ամբողջականության սկզբունքը, միջազգային հայտարարությունները ընդհանրապես եւ այս դեպքում եռանախագահները իրարահաջորդականության մեջ երկրորդ տեղն են տվել տարածքային ամբողջականությանը եւ ապա միայն իբրեւ երրորդ սկզբունք ինքնորոշման իրավունքին:

Այս նրբերանգները անպայման նկատի կառնվեն հայտարարության ուղերձները մեկնաբանողների կողմից: Միջազգային ընտանիքի, եռանախագահողների եւ Մինսկի խմբի հայտարարություններին ընդառաջ գնալը եւ Բաքուն իբրեւ պատասխանատու ներկայացնելու հայկական դիվանագիտության մոտեցումները բավարար չեն: Այդ բոլորը արդյունք կտան, երբ պատասխանատվության նժարը հայտարարություններում եւ հատկապես բանակցային սեղանների վրա սկսեն թեքվել դեպի ադրբեջանական կողմը:

Այսօր դեռեւս գործում է պատասխանատվության համահավասարեցման միջազգային սկզբունքը: Այս անգամ՝ համեմատաբար խիստ ոճով եւ իրավիճակը անընդունելի նկատելով: Երեւանը այս համահավասարեցումն անընդունելի պետք է նկատի եւ աշխատի որ նույն կեցվածքը որդեգրեն նաեւ միջազգային այլ կազմակերպություններ:

Շահան Գանտահարյան

«Ազդակի»  գլխավոր խմբագիր

Վերահսկիչ պալատի վերջին խայտառակ բացահայտումներից հետո, թվում էր, թե գոնե համապատասխան միջոցներ կձեռնարկվեն երկիրը թալանողների հանդեպ, սակայն, ինչպես սովորաբար լինում է Հայաստանում, սկսվեց ցինիկ բառախաղ, որի ողջ նպատակն է մեղմել կամ ի չիք դարձնել ամենաթողության ու թալանի, երկիրը սնանկացնելու գործընթացում մեղավորների կատարած հանցանքը: Եվ, զարմանալի է, որ պետական այրերը իրար հերթ չտալով սկսեցին զարմանալ կամ պաշտպանել հանցագործներին ու թալանչիներին: Հասարակության մեջ փոխվարչապետ Արմեն Գևորգյանի անունը կապվում է պետական բյուջեի «իրացման»  և ատկատների հետ:

Պատահական չէ, որ նա շտապել է հայտարարել. «Բոլոր այն անձինք, այդ թվում` պաշտոնյաներ, կազմակերպությունների ղեկավարներ, ովքեր մեղավոր են չարաշահումների համար, օրենսդրության և համապատասխան փաստաթղթերի համաձայն պատասխանատվության են ենթարկվում»:

Նրա ելույթը կարելի է անվանել «ունայնության գոռոց», որովհետև այնպիսի տպավորություն ստացվեց, որ մեղավոր են Վերահսկիչ պալատի աշխատակիցները, որոնք բացահայտել են այդ թերությունները և պետական բյուջեի մսխումները, այլ ոչ թե այն կառույցների ղեկավարները, որոնք իրակացրել են այն:

«Չենք կարող համաձայնել այն կարծիքների և գնահատականների հետ, որ բյուջեի կատարման ընթացքում տեղի է ունենում միջոցների լայնածավալ փոշիացում, և բյուջետային հիմնական գործընթացները իրականանում են մասշտաբային կոռուպցիոն դրսևորումներով: Ամենևին հնարավոր չէ հանգել նման գնահատականի նաև Վերահսկիչ պալատի 2012 թ. հաշվետվության տեքստից»,-ահա ինչպես է գնահատել իրավիճակը նա:

Ըստ Գևորգյանի, ոչ մի սարսափելի բան չկա և անհրաժեշտություն չկա քրեօրեն պատժելու մարդկանց, որոնք թալանում են այս փոքրիկ ու աղքատ պետությունը, որը կանգնած է պատերազմի շեմին: Մինչդեռ, Վերահսկիչ պալատի բացահայտումներից հետո, առնվազն պետք է ազատվեին իրենց զբաղեցրած պաշտոնից տասնյակ բարձրաստիճան պաշտոնյաներ և նրանց կատարածի գնահատականը պետք է տրվեր ՀՀ գլխավոր դատախազությունում, բայց նա գտնում է, որ այդ հարցը պետք է լուծվի ոչ թե իրավական հարթությունում, այլ պաշտոնյաների բյուրոկրատական լաբիրինթոսներում: Չնայած շատ պատգամավորներ իրավացիորեն գտնում են, որ առկա են հանցագործություններ, որոնք կարող են մեկնաբանվել քրեական օրենսգրքի առնվազն 15 հոդվածներով՝ իրենց հետ բերելով քրեական պատասխանատվության հիմնավորումներ:

Իհարկե, Արմեն Գևորգյանը ՀՀ ժողովրդի և պետականության հետ ոչ մի ընդհանրություն չունի, բացի նրանից, որ  90-ական թթ-ի սկզբին, երբ վճռվում էր Արցախյան պատերազմի ճակատագիրը, նա՝ որպես հազարավոր հայ երիտասարդներից մեկը, պետք է պաշտպաներ իր հողն հայրենի և ապրեր պատերազմին հատուկ զրկանքներով, սակայն երկրից հեռացած և պատերազմից հետո տաքուկ ու արտոնյալ պաշտոններում հայտնված սույն գործչի հետ է կապված ՀՀ պետական ապարատի ամենախայտառակ ու անհասկանալի անհաջողություններն ու խոշոր գումարների վատման օրինակները:

Հակակարկտային կայանները, որոնք կառուցվեցին վարկերով և ոչ մի արդյունք չտվեցին, մինչդեռ այդ գործընթացը գովերգում էր ու ղեկավարում նույն Արմենչիկ Գևորգյանը: Վերջերս էլ ֆինանսների նախարարության վերստուգիչ վարչությունը ստուգումներ է կատարել ՀՀ չորս մարզերում, որտեղ բացահայտվել են վառելիքի ու ազոտական պարարտանյութի մսխման և անօրինականությունների հսկայակակն չափեր, իսկ ո՞ւր էր տեղական ինքնակառավարման նախարարությունը, որի սրբազան պարտքն է՝ վերահսկել իր ենթակա մարմինների գործունեությունը:

Դատարկվող գյուղեր ու քաղաքներ, համայնքային ավերված ճանապարհներ, պետության ու պետականության նկատմամբ հավատի իսպառ կորուստ, մարզպետարանների պետական ֆինանսական միջոցների անհավասարաչափ ու անհասկանալի վատնումներ ու չարաշահումներ, թույլ ու անպատասխանատու գործունեություն, որը հատուկ է տեղական ինքնակառավարման նախարարությանը: Իսկ ամենասարսափելին, որ այս երկրի համար ոչինչ չարած մարդը Ազգային ժողովի ամբիոնից փորձում է պաշտպանել ու արդարացնել հանցագործներին ու գողերին, որոնք մտել են յուրաքանչյուրիս գրպանը և թալանել են մեր բոլորի ընտանեկան բյուջեն:

Այսպիսի հոգեբանությամբ և կոռուպցիոն ռիսկերի հովանավորությամբ՝ նա հավակնում է ԱԺ-ում կառավարությանը պաշտպանելու շնորհին:

Վոլոդյա Հովհաննիսյան

պատմաբան-հասարակագետ

Հայ ազգային կոնգրես խմբակցության պատգամավոր Գագիկ Ջհանգիրյանը, անդրադառնալով «Երկրապահ կամավորականի կարգավիճակի մասին» և «Զինծառայողների և նրանց ընտանիքների անդամների սոցիալական ապահովության մասին» օրենքների նախագծերին կողմ քվեարկելուն «Չորրորդ Ինքնիշխանություն» օրաթերթին ասել է. «Շրջանառվում է տեղեկություն, որ օրենքը վերաբերում է միայն «երկրապահ կամավորների» միությանը, բայց որ ուշադիր ծանոթանում ենք երկրորդ հոդվածին, ապա տեսնում ենք, որ սա վերաբերում է բոլոր կամավորականներին։ Գուցե խմբագրական ճշգրտումների կարիք լինի առաջինից երկրորդ ընթերցման ընթացքում, բայց այդ մտավախությունը չկա…»: Եվ հավելել, որ Կոնգրեսը, այնուամենայնիվ, կողմ է քվեարկել, և իր ասածի տերն է եղել:

Հրապարակման մանրամասները կարդացեք պարբերականի այսօրվա համարում: