04.05.2024 | 13:10
Կրեմլը «վտանգավոր» է որակել Մակրոնի և Քեմերոնի հայտարարությունները...04.05.2024 | 12:10
ՀՀ-ում ոչ մի ՄԻՊ այսքան սիրված չի եղել իշխանության կողմից․ Իրավապաշտպան...04.05.2024 | 11:10
ՀԱՊԿ-ից դուրս գալու համար պետք է առնվազն 6 ամիս շուտ ծանուցում ուղարկել. որքանով...03.05.2024 | 14:10
Գործող ռեժիմն ընդամենը սգո ծառայություններ է մատուցում. Ստեփան Դանիելյան...03.05.2024 | 12:10
ՀՀ-ում տագնապալի զարգացումներ են, անհասկանալի է ձեր հանդուրժողականությունը. Ընդդ...03.05.2024 | 11:10
Ոստիկանությունն ուժ գործադրելու լեգիտիմ իրավունք պետք է ունենա․ Նիկոլ Փաշինյան...02.05.2024 | 15:10
Լատվիայի ԱԳ ղեկավարը հայտնել է, որ Ուկրաինան ստացել է արևմտյան զենք՝ Ռուսաստանին...02.05.2024 | 14:10
«Ես գողական կյանքով ապրող եմ, պարտքի մնացած գումարը ինձ պետք է տաք». Գեղարքունիք...02.05.2024 | 13:10
Հաղթանակը մերն է լինելու․ Մեդվեդևը մայիսի 1-ի շնորհավորանքում ծաղրել է Զելենսկու...02.05.2024 | 12:10
Պահի հրամայականն է կասեցնել Տավուշում սահմանագծման անօրինական գործընթացը...02.05.2024 | 11:10
Ադրբեջանի նպատակն է՝ ամրապնդվել մեր բարձունքներում, որ շարունակի իր նվաճողական ը...01.05.2024 | 15:10
Փաշինյանը Հայաստանի խնդիրները կեղծորեն բարդում է 1915 թվականի ցեղասպանության հոգ...01.05.2024 | 14:10
Հիմա հավատում ենք, որ Հայաստանի հետ միասին քաղաքական ճանապարհով և կարճ ժամանակու...01.05.2024 | 13:10
Ճշմարտության և ներքին առողջացման շարժումը թակելու է նաև «մեծարգո»-ի սպասարկման հ...01.05.2024 | 12:13
Ողբերգական դեպք՝ Երևանում․ թիվ 90 դպրոցի 11-ամյա աշակերտուհու սիրտը կանգ է առել...01.05.2024 | 11:10
Փաշինյանը ամոթանք է տվել, թե՝ չեք ուզում ձեր մի կտոր հողը զիջել հանուն Հայաստանի...23.04.2024 | 11:42
Ադրբեջանում պահանջել են նաև չորս «անկլավային գյուղերը»...23.04.2024 | 11:23
Վաղը ուշադիր եղեք հատկապես Ոսկեվանի և Բաղանիսի մոտակա դիրքերին․ Նաիրի Հոխիկյան...23.04.2024 | 11:06
Ի՞նչ կապ ունեին Արայիկ Հարությունյանի հարցազրույցի անոնսն ու հետագա «զարգացումնե...13.04.2024 | 13:57
Մենք այլևս չունենք ԱԱԾ, այդ հաստատությունը Նիկոլի ռեժիմի հերթական գործիքն է․ Կար...13.04.2024 | 13:26
Վթարի հետեւանքով մահացած բոլոր չորս զինծառայողները ժամկետայիններ էին....13.04.2024 | 13:06
Արարատի մարզում հայտնաբերվել է 36 կգ ոսկի գողություն կատարող կասկածյալներից մեկը...13.04.2024 | 12:59
Ղազախստանում ձերբակալել են ռուսաստանցու, որը մեղադրվում է տաջիկներին այլ երկրներ...13.04.2024 | 12:28
Փաշինյանի «լռությունը» վախեցնում է «ուսապարկերին»․ «Հրապարակ»...13.04.2024 | 11:29
Գեղարքունիքում զինվորական «ԿամԱԶ» է վթարի ենթարկվել...12.04.2024 | 14:08
Ոսկեպարցի Սամվելի խոհանոցի և հողամասի մի մասը մնալու է ՀՀ-ում, իսկ տունը և տնամե...12.04.2024 | 13:56
Ավազակություն՝ հոր և որդու կողմից. հոր գործը ուղարկվել է դատարան, իսկ որդին ինքն...12.04.2024 | 13:00
Դպրոցներից տարհանման կարիք չկա. ԿԳՄՍ նախարարը` ահաբեկչության կեղծ լուրերի մասին...12.04.2024 | 2:20
Մի կողմից նույն մարդիկ մեզ ասում են, թե «սահման չկա, սահմանները հստակեցված չեն»,...10.04.2024 | 15:10
Ահազանգ ենք ստացել զինվորական ծառայությունից հրաժարվելու հիմքով ՀՀ-ում ապաստանած...10.04.2024 | 14:10
Փաշինյանը Շոլցի հետ հեռախոսազրույցում անընդունելի է համարել Պրահայի, Բրյուսելի և...10.04.2024 | 13:10
Թքած ունեմ նրանց վրա, ովքեր հրաժարվում են «Միր» քարտի ծառայություններից. Պետդում...10.04.2024 | 12:10
Մենք չգնացինք այդ ճանապարհով և հայտնի աշխարհաքաղաքական կենտրոններում որոշվեց հար...10.04.2024 | 11:10
Եթե շատ լինեք, մենք կշրջափակենք կառավարությունը․ Հրանտ Բագրատյան...09.04.2024 | 15:10
Հրաժարվելով ռուսական МИР քարտերից՝ մենք ակամայից հայտնվում ենք պատժամիջոցների տա...09.04.2024 | 14:10
Ուկրաինան և Ռուսաստանն Աբելն ու Կայենն էին. Լեոնիդ Կուչման` Կիև-Մոսկվա հարաբերու...09.04.2024 | 13:10
Մարտական հենակետում երեք զինծառայողի սպանության գործով դիրքի ավագի պաշտպանը դիմե...09.04.2024 | 12:10
Հայկազ Բարսեղյանի սպանության գործով ամբաստանյալները դատապարտվեցին 18 տարի ազատազ...09.04.2024 | 11:10
Կռիվ լինելու ա, ու ես գիտեմ, որ մենք պիտի հաղթենք. Մեր թշնամին էսօր Ադրբեջանում ...Մաս երրորդ
Իշխանությունն իր թուլությունն ու անկարողությունը չի ցանկանում անգամ վերանայել, քանի որ հասարակության ու ժողովրդի լայն զանգվածների անթաքույց ատելությունից պաշտպանվում է ուժային կառույցների վահանի հետևում:
ՀՀ միակ ձեռքբերումը պաշտպանական ու իրավական համակարգի կայացումն է, որոնք, այսօր ելնելով իրենց շահերից, ծառայում են նույն իշխանությանը: Իշխանությունները կարողանում են ճիշտ օգտագործել մարդկային գործոնը և ուժային կառույցների ղեկավարներ են նշանակում մասնագիտական բարձր ունակություններով ու հասարակական հեղինակություն վայելող անհատների, որոնք գնահատելով իրենց նկատմամբ բարեհաճությունը իշխանության կողմից, անմնացորդ ծառայում են նրա շահերին: Ոչ ոք չի կարող ժխտել, որ այսօր ուժային կառույցները ղեկավարում են արժանավոր ու մեծ ծառայություններ ունեցող անհատներ և նրանք իսկույն ըմբռնելով իշխանության փիլիսոփայությունը, դառնում են դրա կրողներն ու ընդգծված հակահասարակական դիրքորոշում են ցուցաբերում: Նրանց համար կարևորն այդ կարճ պատմական ժամանակահատվածն է, որի ընթացքում նրանք ձեռք են բերում գերատեսչության ղեկավարի համարում և հանուն դրա՝ հաճոյանում իշխանություններին՝ մտածելով, թե պատմությունն ամեն ինչ մոռացություն է մատնում և իրենցից առաջ ոչ ոք պատասխան չի տվել:
Իսկ իշխանությունը նրանց հետ վարվում է այնպես՝ ինչպես եվրոպացիները մավրերի հետ միջնադարում:
Ընդ որում, դա արտահայտվում է հասարակական ակտիվ զանգվածի հետ իրավական համակարգի թշնամացմամբ: Երբ առանձնազրույց ես ունենում իրավական համակարգի հասարակական կարգը պահպանող ծառայողների հետ, բոլորն էլ անձնական համակրանք են արտահայտում ըմբոստ զանգվածի հանդեպ: Բայց որպեսզի պահպանեն իրենց աշխատավարձն ու ծառայողական դիրքը, ենթարկվում են իշխանության պահանջներին և դատաստան տեսնում ըմբոստների հետ:
Իշխանության փիլիսոփայությունը նրանց թելադրում է պայքարել հանուն իրենց տեղի, որպեսզի պահպանեն դիրքը համակարգի միջին ու բարձր օղակներում: Հակառակ դեպքում՝ որպես անցանկալի անձ կհամալրեն գործազուրկների անհուսալի բանակի շարքերը:
Իշխանության փիլիսոփայությունն ավելի ճնշող ու սադրող է դատական ու դատախազական համակարգի նկատմամբ, որտեղ կենտրոնացած են հայ — իրավական մտքի վաստակաշատ ու շնորհալի հազարավոր անհատներ: Ոչ մի դատավոր չի ցանկանում օրենքի ու խղճի դեմ որոշումներ կայացնել, սակայն բավական է, որ նա չկատարի իշխանության դեմ ըմբոստացած որևէ մեկի մեկուսացման ու ոչնչացման գործը, իսկույն որևէ պատրվակով կզրկվի իր մասնագիտական գործունեությունից:
Այսինքն, մենք տեսնում ենք, որ ՀՀ իշխանություններն իրենք անգամ հայտնվել են սեփական իշխանական փիլիսոփայության ճիրաներում և վախենում են հրաժարվել այդ փիլիսոփայությունից, որովհետև բարիկադի հակառակ կողմում հայտնված հասարակությունը իրենց չի ների:
Հայաստանում ոչ ոք չի կարողանում պարզել, թե ով է իշխանության փիլիսոփայությանն ստեղծողն ու շարունակողը: Իշխանական հակաժողովրդական գռեհիկ փիլիսոփայությունը ձևավորվեց Լևոն Տեր-Պետրոսյանի օրոք, երբ ՀՀՇ-ական քարոզիչները ժողովրդին ամբոխ էին անվանում: Այդ նրաք անցկացրեցին առաջին ոչ ժողովրդավար ընտրությունները ու կեղծեցին ընտրության արդյունքները: ՀՀՇ-ն առաջինը հաստատեց իր կուսակցության անդամների արտոնյալ վիճակը՝ պաշտոնների բաժանման և հասարակական արտոնյալ դիրք գրավելու ժամանակ: Այդ փիլիսոփայությունը զարգացավ հետագայում և այսօր ընդունել է պետական քաղաքականության մակարդակ: Ո՞վ է զարգացնում այդ քաղաքականությունն ու ո՞վ է պատասխանատու: Այնպիսի տպավորություն է, որ երկրի նախագահից սկսած մինչև ռանչպար գյուղացին այդ քաղաքականության գերին են ու զոհը:
Անհրաժեշտ է հզոր հասարակական ցնցում ժողովրդավարական կառույցների աննախադեպ զարգացում, որպեսզի հնարավոր լինի փոխելու իշխանության փիլիսոփայությունը:
Վաղ, թե ուշ իշխանությունն ինքն այդ երևույթի ճիրաններում չի կարողանալու դիմանալ, որովհետև ցանկացած իշխանություն՝ անգամ բռնատիրությունը հենարան է փնտրում սեփական ժողովրդի մոտ, հակառակ դեպքում իշխանությունը կլափի ինքն իրեն:
Շարունակելի…
Արցախյան ազատամարտի մասնակից,
պահեստի գնդապետ, պատմաբան Վոլոդյա Հովհաննիսյան
Հայաստանի Հանրապետությունում ոչ ոք չկարողացավ այդպես էլ հիմնավոր բացատրություն տալ, թե ինչու զորակոչը հետաձգվեց մեկ ամսով, երբ զորակոչային ռեսուրսներն այդ մեկ ամսով չեն ավելանալու և, ամենահամեստ հաշվարկով, ռեսուրսի դեֆիցիտը կազմելու է 20-25%: Սակայն թողնելով դա զինվորական մասնագետների հայեցողությանը՝ անդրադառնանք զորակոչի ընթացակարգին ու կոռուպցիոն ռիսկերին:
Խորհրդակցության ժամանակ, որն անց էր կացրել Պաշտպանության նախարար Սեյրան Օհանյանը, քննարկվել են համալրման այն մեթոդները, որոնց ժամանակ պետք է բացառվեն միջնորդություններով զորակոչիկներին արտոնյալ զորամասեր ուղարկելու ցավալի իրականությունը և նոր մեթոդ է որդեգրվել՝ հստակ ցուցում է տրվել, որ զորակոչիկները պետք է վիճակահանությամբ ընտրեն իրենց ծառայության վայրը:
Բացառություն պետք է կազմեն օրենքով արտոնություններից օգտվող զորակոչիկները, որոնք պետք է ծառայեն իրենց մշտական բնակության վայրից 100 կմ հեռավորության վրա:
Կա նաև մեկ արտոնություն այն զինակոչիկների համար, ում ծառայության վայրը կընտրեն անձամբ Պաշտպանության նախարարը և ԳՇ պետը:
Այսինքն, զինակոչիկների մինչև 40%-ն օգտվում են օրենքով նախատեսված արտոնություններից, 10%-ը պաշտպանության գերատեսչության ղեկավարների բարեհաճությունից: Ստացվում է, որ զորակոչի արդարությունը 50% է, և նորից «բանվորագյուղացիական» հասարակական խավը կգնա համալրելու հայրենիքի սահմանների պաշտպանությունը:
Արդեն իսկ ծնողները տենդագին ուղիներ են որոնում՝ ջանք չխնայելով իրենց որդիների զորակոչը հետաձգելու համար, որովհետև առաջին 20 օրվա զորակոչն Արցախ է ուղարկվելու:
Կարճ ժամանակ հետո, մենք բոլորս կգնահատենք Սեյրան Օհանյանի հայտարարությունը, թե՝ զորակոչի ժամանակ խախտումներ և կոռուպցիոն երևույթներ չեն լինելու:
Բանակը մեր բոլորի գոյության գրավականն է, և շատ կարևոր է, թե ինչպիսի հոգեբանությամբ են ծառայելու մեր որդիները:
Վիճակահանությամբ զորամաս ընտելու ձևաչափն ունի իր բարդությունները, այն դժվարին ու բարդ գործընթաց է, որը դեռ լավ չեն պատկերացնում անգամ դրա կողմնակիցները: Կկարողանա՞ն մինչև վերջ տանել արդարության բեռը, թե նորից կթաղվեն կաշառեկարության ճահճի մեջ, ցույց կտա գալիք զորակոչը:
Ռուզան Ավոյան
Ազգային ժողովի վերջին նստաշրջանում փոխվարչապետ Արմեն Գևորգյանը փորձեց իր ելույթում պարսավել բյուջեն քննադատողներին, դժգոհելով թե սև ակնոցները պետք է հանել. «Չեք գտնի կառավարություն, որը քննադատության տեղիք չտա, բայց այսօր այնպիսի տպավորություն է ստեղծվում, որ մեր կյանքում բացի բացասականից, նեգատիվից, որևէ դրական, որևէ հույս, ապագայի միտում գոյություն չունի: Այդպիսի մթնոլորտում որևէ մեկը որևէ ձևով չի կարող հանգիստ և արդյունավետ աշխատել, ստեղծագործել»:
Որպես իր խոսքերի հիմնավորում՝ նա հավատացրեց, թե տեղերում դրական գործընթացներ են ընթանում և մարդիկ գոհ են:
Փոխվարչապետի հայտարարությունը, մեղմ ասած, չի համապատասխանում իրականությանը, որովհետև նա բացի մարզպետարանի ու քաղաքապետարանի աշխատակիցներից և նրանց հաճոյամիտ խոսքերից, (որն ասվում է միայն իր ներկայությամբ) չգիտի, թե ինչ է իրականում տեղի ունենում մարզերում և համայնքներում:
Երևի ՀՀ մարզաբնակ քաղաքացիները չեն կարողանում նկատել, թե Հայաստանի կառավարությունն ու անձամբ փոխվարչապետն ինչպիսի «դրական գործունեություն են ծավալել և կյանքն ինչքան բարեկեցիկ է դարձել»: Եվ քանի որ մեր քաղաքացիները սև ակնոցներով են նայում իրենց շրջապատող իրականությանը և չեն գնահատում կառավարության տքնաջան աշխատանքը, բռնում են արտագաղթի ճամփան:
Համաձայն վիճակագրական ծառայության հրապարակած «ՀՀ մարզերը և Երևան քաղաքը թվերով» հերթական զեկույցի՝ մարզերում բնակչությունը 1 տարվա ընթացքում նվազել է 3-17 տոկոսով:
Այսպես. Արագածոտնի մարզի բնակչությունն այս մեկ տարվա ընթացքում նվազել է 10 հազարով կամ 6.9 տոկոսով, Արարատինը՝ 20 հազարով, կամ 7.2 տոկոսով, Արմավիրինը՝ 20.3 հազարով, կամ 7 տոկոսով, Գեղարքունիքինը՝ 7.5 հազարով, կամ 3 տոկոսով, Լոռու մարզինը՝ 47.5 հազարով, կամ 17 տոկոսով, Կոտայքինը՝ 28 հազարով կամ 10 տոկոսով, Շիրակինը՝ 31 հազարով կամ 11 տոկոսով, Սյունիքինը՝ 11 հազարով կամ 7.3 տոկոսով, Վայոց Ձորինը՝ 4 հազարով կամ 6.9 տոկոսով, Տավուշինը՝ 6.5 հազարով կամ 5 տոկոսով:
Պարո՛ն Գևորգյան, Սահմանամերձ Սյունիքի ազգաբնակչությունը պակասել է 11 հազարով. ո՞վ է պաշտպանելու այդ երկիրը, եթե 11 հազար երիտասարդներ լքել են այն: Հավատացած եմ, որ Դուք, ինչպես Արցախյան, այնպես էլ գալիք պատերազմի ժամանակ լքելու եք երկիրը, բայց չէ՞ որ արտագաղթի համար մեծ է նաև Ձեր մեղքի բաժինը, որովհետև վերջին 10 տարիների ընթացքում Ձեր գրաված պաշտոնները պարտավորեցնում էին Ձեզ՝ «ծառայելու» հայրենիքին և հասնելու նրան, որ բարելավվեր մարդկանց ապրելակերպը և ապահովեր նրանց նվազագույն պահանջները:
Պարո՛ն Գևորգյան, իրականություն է արդեն ազգի կործանման և արտագաղթի դաժան ճշմարտությանը, և Ձեր հոխորտանքն այն մասին, որ պետք չէ սև ակնոցներով նայել իրականությանը, պոպուլիզմ է, իշխանական քարոզչական պոպուլիզմ: Եթե անգամ Հայաստանի բոլոր քաղաքացիները վարդագույն ակնոցներ օգտագործեն, միևնույնն է, ոչինչ չի փոխվի:
Հայրենի կառավարության գործունեության գնահատականը ժողովուրդի արհամարհանքն է ու արտագաղթը:
Արցախյան ազատամարտի մասնակից,
պահեստի գնդապետ, պատմաբան Վոլոդյա Հովհաննիսյան
Երկրորդ մաս
Իշխանության ինքնապահպանման փիլիսոփայության կարևորագույն մասն է կազմում այլախոհության և ըմբոստացման դեմ պայքարը: Իշխանությունը ցանկացած այլախոհություն նախ փորձում է ենթարկել իր ձևաչափերին, այնուհետև, եթե տեսնում է, որ այն վնասում է իր գոյությանը, փորձում է լռեցնել գնելու միջոցով: Եթե դա էլ չի հաջողվում, ճիշտ հաշվարկելով այլախոհի հասարակական-քաղաքական նկրտումները, նրան թույլ է տալիս մոտենալ իշխանություններին և գրավել որոշակի դիրք: Այդպիսի օրինակներ բազմաթիվ են և կառավարման համակարգում, և Ազգային ժողովում:
Մեզ համար ոչ հեռավոր անցյալում կային տարբեր կուսակցություններ, որոնց ներկայացուցիչներն ամպագորգոռ բառերով պարսավում և նզովում էին իշխանությանն ու իշխանավորներին: Հետո հանկարծ նրանք ստացան արտոնյալ պաշտոններ, և այսօր նույն ամպագորգոռ ձևերով պաշտպանում են իշխանության ցանկացած քայլ:
Իշխանության փիլիսոփայությունն այստեղ հանգում է հետևյալին.
Իր շարքերը համալրվում են ինտելեկտուալ անհատներով, որովհետև որքան էլ հաճո չէ նրանց գաղափարական դավաճանությունը, նրանք կրում են հասարակական քաղաքական բարձր որակներ, որոնք մեծացնում են իշխանական թևի վերլուծական ու քարոզչական հնարավորությունները: Բացի այդ, իշխանությունը ժողովրդի ու հասարակության աչքում նսեմացնում ու չեզոքացնում է ընդդիմադիր գործիչների արժեքն ու ընդդիմադիր շարժումն ընդհանրապես: Իշխանության փիլիսոփայությունն այս բնագավառում խոշոր հաղթանակներ է տարել՝ չեզոքացնելով կամ իր շարքերն ընդգրկելով այնպիսի փորձառու քաղաքական հասարակական գործիչների, ինչպիսիք են Արտաշես Գեղամյանը, Խոսրով Հարությունյանը և այլոք:
Իշխանությունն ավելի կոշտ ու դաժան քաղաքականություն է վարում ըմբոստացողների դեմ, որոնք հիմնականում ոչ թե կուսակցական քաղաքական գործիչներն են, այլ ռազմական կամ ոստիկանական համակարգի աշխատակիցներ:
Իշխանական փիլիսոփայությունը տանել չի կարողանում և ահաբեկվում է, երբ զինվորականները սկսում են ինքնուրույն մտածել կամ փորձել խոսել թերությունների կամ դժվարությունների մասին:
Օգտվելով և յուրովի մեկնաբանելով սահմանադրության և օրենքների այն դրույթները, որ զինվորականներն իրավունք չունեն քաղաքական հասարակական գործունեությամբ զբաղվելու, իշխանությունները ցանկացած մտահոգ խոսք կամ դժգոհություն խեղդում են բարուրում և հասարակությունն ականատես է լինում, թե ինչպես ոստիկանության ու բանակի գեներալներ ու ավագ սպաներ առանց բացատրության ու մեկնաբանության լավագույն դեպքում զրկվում են պաշտոնից, իսկ վատագույն դեպքում՝ ինչպես օրինաչափություն՝ հայտնվում ճաղերի հետևում:
Հասարակության մեջ բոլորը գիտեն, որ անտանելի ծանր է ազատամարտիկների սոցիալական վիճակը և բոլորը ակնկալիքով էին սպասում Վոլոդյա Ավետիսյանի ազգանվեր գործունեության արդյունքին, սակայն իշխանության փիլիսոփայությունը չէր կարող թույլ տալ որևէ պահանջատիրական շարժման հաղթանակ, որն իշխանությանը ոչ հաճելի շղթայական շարժումների սկիզբ կդառնար, որով կխաթարվեր երկիրն այս ձևով իշխելու իրավիճակը:
Իսկ մեր իշխանական փիլիսոփայությունն այնքան դոգմատիկ է, որ չի կարող առաջ քաշել ղեկավարման նոր ձևեր ու մեթոդներ:Ահա, թե ինչու, Վոլոդյա Ավետիսյանը հայտնվեց այնտեղ, որտեղ իշխանությունն ավելի հզոր է ու ինքնավստահ:
Շարունակելի…
Արցախյան ազատամարտի մասնակից,
պահեստի գնդապետ, պատմաբան Վոլոդյա Հովհաննիսյան
Գյումրին տենդագին պատրաստվում է ՌԴ նախագահ Վլադիմիր Պուտինի այցին: Հանրապետության երկրորդ քաղաքը, ինչ խոսք, դրանից կշահի, քանի որ Պուտինի մինչև տարեվերջ սպասվող այցին հաշված օրեր են մնացել, և քաղաքը զգալի տեմպով տեսքի է բերվում:
Մեր ունեցած տեղեկություններով, Պուտինը չի մտնելու Երևան, նա կիջնի Գյումրիում: Դա բացատրվում է առավել արդյունավետ անվտանգություն ապահովելու նկատառումով: Դժվար է միանշանակ ասել, թե դա է ՌԴ նախագահի Երևանը շրջանցելու իրական պատճառը:
Այս տրամաբանության շրջանակներում՝ արդեն սկսել են լուրեր պտտվել, թե այցի օրերին քաղաքի մուտքը լինելու է հատուկ անցագրերով, և Գյումրին փակ է լինելու:
Պուտինի առաջիկա այցը կոնկրետ Գյումրի, որտեղ տեղակայված են ռուսական ռազմաբազաներ, մտորելու տեղիք է տալիս:
Բերդերում, սաղ աշխարհի բանտերում մանկապիղծներին խարանում են, ու եթե հավատանք գողական աշխարհի «պարյադկեքին», էդ խարանը չի մաքրվում, մաքրողը խիստ պատժվում է:
Մանկապղծությունը` պեդոֆիլիա և պատանեկապղծությունը` էֆեբոֆիլիան ուղեկցել են մարդկությանը ողջ պատմության ընթացքում ու միշտ զզվանք ու արդարացի զայրույթ են առաջացրել բոլոր ազգերի մոտ անկախ դարից ու ժամանակներից: Սոդոմյան ամենամեծ մեղքերից է և իրոք, նորմալ մարդու գիտակցության համար անընդունելի: Բայց արդեն վաղուց աշխարհում մանկապղծությունը պատժվում է խստագույնս, բացի երրորդ աշխարհի ու նախկին սովետմիության որոշ երկրներից:
Մեզ մոտ դրա մասին ընդունված չէ խոսալ, մեզ մոտ փսփսում են: Մեզ մոտ եթե մեկն իմանում է էդպիսի մի բանի մասին, նա նույնիսկ վախենում է տեղեկացնել երեխայի ծնողներին, որովհետև ծնողները շատ դեպքերում չհանրայնացնելու ու երեխային «փչացրածի» պիտակը չկպցնելու համար հերքում են, երբեմն էլ ինքներն են հաշվեհարդար տեսնում մանկապիղծի հետ, ինչպես ղափանցի մի մարդ, որը սպանել էր իր հինգ տարեկան աղջկան բռնաբարող բանակից նոր վերադարձած հարևանի տղային ու գնացել հանձնվել… Իսկ երեխայի մոտ, ինչպես պատմում են, սկսվել է վաղ սեռական հասունացում, սեառական վարքի շեղումներ, նա նախ թրև է եկել ում հետ ասես, ու ի վերջո դարձել է պոռնիկ:
Ես ծնվել ու մեծացել եմ Ղափանում, որտեղ իմ մոտով վազն է անցել մանկապիղծը, քանի որ վաղ մանուկ հասակից զգուշացված լինելով տատիկիս կողմից էն մասին, որ «եթե անծանոթ ձյաձյան կոնֆետ տա ասի արի քեզ տեղ տանեմ` չգնաս, քեզ վնաս կտա» չեմ գնացել, չնայած սիրուն երեխա էի ու շատ էին կոնֆետ առաջարկում: Ես չէի հասկանում, թե ի՞նչ վնաս ինձ կարող է տալ փոքրամարմին էդ տղամարդը, որից բոլորը թաքցնում են երեխաներին: Հետո, մեծանալով ու լսելով բավականին հաճախակի տեղի ունեցող դեպքերի մասին հասկացա, թե ինչի մասին էր տատիկս ինձ զգուշացնում: Առաջարկներ են արել և դպրոցում և ինստիտուտում, ու ես եղել եմ երևի եզակի համարձակներից, չնայած որակվել եմ անամոթ, որ հայտնել եմ մեծերին ու դասատուին հանել են դպրոցից…
Պատմեմ ևս մի քանի պատմություն, ոչ միայն ղափանյան և փորձեմ օրինաչափություն գտնել եթե կա:
— Մեղրիում մի մարդ կար Պագանել անունով, իսկական այլանդակ գիգանտ, որի մասին բոլոր երեխաները գիտեին, որ խաբում տանում բան-ման ա անում, — պատմում է 27 տարեկան Մարիամը, — Պագանելը նստած ա եղել փոքր տղայի բռնաբարության համար: Էդ ամբողջ պատմածները իրա մասին իհարկե վախենալու էին, բայց երբ ես մի անգամ հայտնվեցի դեմ առ դեմ Պագանելին, փոքրիկ սենյակում, որտեղ մեզնից բացի կար նաև նրա քրոջ աղջիկը, որն իմ ընկերուհին էր, էդ ժամանակ իմ մեջ իսկական սարսափ արթնացավ, երբ նա իր գուինպլենյան ժպիտով ինձ աչքով արեց ու շրթունքները համբույրի դասավորեց: Ես միանգամից դուրս թռա էդ տնից: Ես տենց էլ ոչ մեկին չպատմեցի էդ պատմությունը, հետո էլ մտածեցի, որ էլ նման բաներ իմ կյանքում չեն կրկնվի: Բայց չէ: Մի անգամ էլ պապիկիս ընկերն էր փորձում ինձ ձեռ-մեռ գցել, մորաքրոջս ամուսինը, նաև թաղի տարիքով տղերքը: Ես մեծերին չէի պատմում դրա մասին, որովհետև վախենում էի, որ նրանք ինձ կմեղադրեն, ու դա էնքան վատ բան ա, որի մասին չի կարելի խոսալ: Մի ժամանակ էլ Ագարակում փսփսում էին, որ հայրն է աղջկան բռնաբարել:
Ես էդ աղջկան համարյա ամեն օր տեսնում էի իրանց այգու կողքով անցնելուց, որտեղ նա ցանկապատից բռնած տխուր կանգնած էր միշտ նույն տեղում: Այգում մենակ ծառեր էին, ու ինձ համար պարզ չէր, թե ի՞նչ կարիք կար ամեն օր էդ աղջկան այգի տանելու հետը: Պարզվում ա, երկար ժամանակ հայրը աղջկան պարբերաբար բռնաբարել ա, ու վախացրել ա, որ եթե ասի որևէ մեկին «ոչխարի նման գլուխը կկտրի»: Աղջիկը չի դիմացել ու նույնիսկ մահվան սպառնալիքի տակ ասել ա մորը:
Ճիշտ ա, էդ մարդուն դատեցին, ինչ-որ չափով արդարությունը հաղթանակեց, բայց էդ աղջկան սկսեցին խղճալ, մարդատեղ չդնել, իրա հետ չէին շփվում երեխաները: Տարիներ անց իմացա, որ էդ աղջիկը դառել ա բոզ:
Ղափանի մեր գյուղում էլ մի դեպք եղավ, էդ տղու անունը չեմ ուզում ասեմ, «պիտնո» կլինի իրա համար, կարող ա կյանքը կործանվի:
Ուրեմն, էս Արամիկի տատն ու պապը իրանց դիմացի հարևանների հետ` մայր ու տղա շատ մոտ էին: Նրանք լավ չէին ապրում, ու աշխատում էին հարևանների համար, սրանք էլ իրանց կերակրում էին: Ու էդ կնոջ տղային` Էդգարին իրանց հարազատի նման էին վերաբերվում: Ես երկար ժամանակ գյուղում չէի եղել, ու զարմանում էի, որ գյուղի ժողովուրդը էդ տղային ինչ ասես չէր ասում, ծեծում էր, քշում էր, չէին շփվում հետը ոչ մեկը: Մի օր էլ լսեցի, ոնց ա Թամար տոտան հենգ-վեց տարեկան փոքր աղջիկների վրա ջղայնանում ու ասում որ էլ դրանց տուն չգնան: Մոտ ընկերուհուս եղբայրը գաղտնապահության խոստում ստանալուց հետո պատմեց, որ «Մի օր գնացել էինք այգիները Էդգարի ու տղեքի հետ, Արամիկն էլ էր մեզ հետ: Էդգարը ոտերը չռած նստել էր ծառի տակ ու ձեռին մի թզբեխ բռնած ասում էր Արամիկին, որ եթե ուզում ա էդ թզբեխը պետք ա ծծի: Արամիկը սկսեց ծծել էդ Էդգարն էլ զզվելի տնքոցներ էր հանում ու այլանդակ շարժումներ անում: Հետո նույն բանը մեզ ասեց որ անենք, մենք ասեցինք չենք անի, ինքն էլ ասեց որ եթե մարդու բան ասենք մեզ կսպանի»:
Արամիկը յոթ-ութ տարեկան էր էդ ժամանակ, ու ըստ երևույթին, շուշուտ էր տենց բաներ անում Էդգարին, ու երևի թե իրա համար վստահելի երեխա էր էլի Արամիկը դառել: Ինքն իրա զոհերին խելացիորեն էր ընտրել` միամիտ Արամիկին ու էլի մի երկու տարով իրանից մեծ վախկոտ ու դեբլիոտ երեխեքի: Մի անգամ իմ եղբորն էլ ա անտառում նույն ձևի բան առաջարկել անել, եղբայրս ասել ա, որ հորը կասի, դրանից հետո էլ հանգիստ ա թողել:
Խի՞ պիտի ես վախենայի իմ ծնողներին ասեի, խի՞ պիտի վախենայի, խի՞ սուտի ազգասերները փոխանակ հայրենիքի ու ազգի ամսին խոսալու սրա մասին չեն խոսում, որ մարդիկ չդառնան հոգեկան հիվանդ, իսկ Էդգարը բանակում պաշտոնավոր դառնա: Խի՞ դպրոցներում սեռական դաստիարակություն ու ապահով վարք չեն սովորացնում, ինչքա՞ն կարելի ա, քանի՞ սերունդ պիտի վարի գնա, որ հասկանան: Ու հետո էլ որ մեկի մասին իմանում են, վռազ անունն ընկնում ա, մնում ա թողնի փախնի ստեղից կամ խեղճուկրակ իզգոյի նման ապրի, ով էլ չդիմանա իրան կախի…»
Էլի կան պատմություններ, որոնցից ամեն մեկը մի մարդկային խորտակված կյանք է, քրքրված հոգի, հասարակությունից օտարված ու խղճուկ…
Իսկ դու, քանի՞ էդպիսի պատմություն գիտես, ինչո՞ւ ես լռել ու շարունակում լռել, վաղը դա կարող է պատահել քո երեխայի հետ ախր…
Մանկպղծություն, սեռական ու ընտանեկան բռնություն: Ժամանակը չի՞ արդյոք հանելու մեր վրայից կեղծ բարեպաշտությունն ու ազգովի չխոսկան հարսի նման լռելու ու անկյուններում փսփսալու փոխարեն գոռալու, չճալու ու աղաղակելու էդ ամենի մասին: Ի՞նչ է նշանակում մեր քրեական օրենսդրությամբ սահմանված էդ մեղմ պատիժը կործանված կյանքերի դիմաց: Հա գնաց նստեց, հետո Պագանելի նման դուրս եկավ ու շարունակեց իր սև գործը, բա մեխկ չե՞ն մեր երեխաները, մենք մեխկ չե՞նք: Ինչի՞ չկա մեր տոնածառի նման հայ եթերներում բռնության թեժ գծերի գովազդ, ինչո՞ւ պետք է հասարակական կազմակերպությունը դրա համար վճարի, և որքա՞ն մեզ պետք է խաբեն Հ1-ի եթերով օրենքով հանրային հեռուստատեսության համար պարտադիր սոցիալականի համար նախատեսված տաս տոկոս եթերաժամանակն ինչ-որ անօգուտ գովազդներով լցնելով, այն ժամանակ, երբ Սեռական բռնության ճգնաժամային կենտրոնի գովադզի համար հենց իմ ներկայությամբ գովազդային գործական աստղաբաշխական թվեր էր ուզում…
Ինչո՞ւ չկա փոքրիկների հաղորդումներում իրենց հասանելի տեսքով ներկայացված զգուշավոր լինելու գովազդ, ինչո՞ւ դպրոցներում չկան դասեր, չկան հատուկ հոգեբաններ, որ կարողանան ամենասուսուփուս երեխայի թաքուն վախերը բացահայտեն, լսեն ու օգնեն նրանց: Կասեք խի՞ չկան, կան: Հա կան ձևական սեռական դաստիարակության դասեր, որոնց մասին երեխաներն ասում են «ազատ ժամ», կամ «խաղի ժամ» ու որ հարցնում ես, թե ի՞նչ են սովորում, չեն կարողանում ասել: Իսկ դպրոցական հոգեբանները, ովքե՞ր են նրանք: Թող չնեղանան այդպիսիք, եթե կարդան, որովհետև հոգեբանը դպրոցում գործ չի անում, չգիտի ինչ անի ու ոնց: Էլ չխոսամ մեր խղճուկ սոցիալական ծառայությունների մասին: Սովետմիության համակարգը գոնե դասղեկներին պարտավորեցնում էր հաճախել աշակերտների տները, հիմա ո՞ւմ ինչ հոգսն ա ուրիշի երեխան:
Երեխաները մեր երկրի ապագան են, ամեն լավը երեխաներին, բերաններիցս կտրենք տանք երեխաներին, խոսքը մեծին ջուրը փոքրին, փոքրին լավը կտան… Ամպագոգոռ կարգախոսներ, ժողովրդական ասացվածքներ… Հենց վերջինից էլ սկսենք: Երեխաները խոցելի խավ են ու ունեն պաշտպանության կարիք, մանավանդ՝ պետական: Իսկ մեր պետությունը նույնիսկ հարկ չի համարում արդեն քանի տարի է քրեական օրենսգքում փոփոխություն մտցնել մանկապղծության ու բռնաբարության համար հոդվածներում ու դատապարտել հանցանքին գոնե որոշ չափով համարժեք պատժաժամկետների… Ի՞նչ ենք մեծ-մեծ խոսում բարոյականությունից ու մարդկային գերագույն արժեքներից, ախր խոսալու տեղ չունենք, քանի դեռ լռությամբ ու անպատժելիությամբ մեր երեխաներին դարձնում ենք անպաշտպան:
Երբ նյութս արդեն պատրաստ էր, մտածեցի, որ հարկ է մասնագետից էլ հարցնել: Սեքսոպաթոլոգ Վրեժ Շահրամանյանի մեկնաբանությունը:
«Պեդոֆիլիան և էֆեբոֆիլիան հոգեսեռական զարգացման խանգարումներ են: Վաղ շրջանում, երբ հայտնաբերվում են նման հակումներ, ու այդ ամենը հաստատվում է հոգեբուժի ու սեքսոպաթոլոգի կողմից, այդ երիտասարդներին ուղարկում են հարկադիր բուժման հոգեբուժարանում: Այլ է, երբ մարդիկ ապրում են նորմալ սեռական կյանքով, ունենում են ընտանիքներ, բայց սեռահարաբերվում են երեխաների կամ պատանիների հետ: Դա արդեն այլասերվածություն է և որպես անձին վնաս հասցնող երևութ քրեորեն պատժելի են: 0-8 տարեկան երեխաները, որոնք գիտակից չեն ու հեշտ է խաբել, համարվում են մանկապղծության զոհեր: Էֆեբոֆիլիան այլ է: Պատանեկան տարիքում դժվար է խաբելով սեռական գործողությունների մղել, այս դեպքում երևի թե կարելի է խոսալ անչափահասի հետ սեռահարաբերվելու մասին, որը հաստատ տեղի է ունենում ինչ-ինչ դրդիչներից ելնելով՝ սոցիալական վիճակ, բնական հակվածություն դեպի հոմոսեքսուալիզմ: Երկուսն էլ քրեորեն պատժելի են: Մանկապղծության զոհերն ունենում են լուրջ ֆիզիկական ու հոգեբանական շեղումներ, բավական երկար ժամանակ է պետք այդպիսի երեխային նորմալ հունի մեջ գցելու համար, իսկ հետագայում նրանց մոտ կարող են նկատվել սեռական նորմալ վարքի խախտումներ»:
Նշենք, որ նոյեմբերի 19-ը՝ երեխաների նկատմամբ բռնությունների դեմ պայքարի միջազգային օրն է:
Հ. Գ.Լուսինե Վայաչյանն այս նյութը գրել է մոտ երկու տարի առաջ
Մի քանի օր առաջ երգչուհի Քրիստինե Պեպելյանը ֆեյսբուքի իր էջի միջոցով տեղեկացրել էր, որ չի մասնակցելու «Բիզնես նյուզ» ընկերության կազմակերպած համերգին, որպես պատճառ նշելով կազմակերպիչների անլուրջ վերաբերմունքն ու ոչ պրոֆեսիոնալ աշխատանքը:
Երեկ «Բիզնես նյուզ» ընկերության տնօրեն Աստղիկ Խաչատրյանը հայտարարություն է տարածել, թե համերգը բարեգործական է. «Ամեն տարի մենք մանկատանն օգնում ենք և այս տարի էլ որոշեցինք նվիրել երաժշտական գործիքներ, ինչի կարիքն ունի մանկատան երաժշտական խմբակը: Այնտեղ կույր երեխաներ էլ կան, որոնց համար հատուկ գործիքներ են պատրաստված»,- նշել է «Բիզնես նյուզ» կենտրոնի տնօրենը:
Թեմայի վերաբերյալ պարզաբանումներ ստանալու նպատակով «Հայկական Վարկած»-ը զրուցեց Քրիստինե Պեպելյանի հետ:
Վերջինս ասաց, թե համերգը բարեգործական դարձավ այն վայրկյանից, երբ ինքը հրաժարվեց մասնակցելուց:
«Ոչ մի բառ չի եղել բարեգործության մասին, իմ ընկերների հետ էլ կարող եք խոսել. նրանցից որևէ մեկին, որևէ բան չեն ասել բարեգործության մասին»,-ասաց երգչուհին և ներկայացրեց աղմկալի պատմության վերաբերյալ մանրամասներ.
«Ես Աստղիկի հետ չեմ պայմանավորվել, Քրիստինե անունով աղջիկ է ինձ հետ խոսել, ես նրան ասել եմ իմ ելույթի գումարը, որը 400.000-ից բարձր է, նա էլ ասաց, որ հնարավոր չէ, իրենք այդքան չեն կարող վճարել: Ասացին կարող ենք 400.000, ես էլ ասացի, որ ոչ մի խնդիր չեմ տեսնում: Արդեն պլակատը պատրաստել են, համերգի մասին հայտարարել են, ու Քրիստինեն զանգում է ինձ, ասում է. «Զանգել եմ տեղյակ պահեմ, որ դա էլ հարմար չի՝ կամ գնա կոմպրոմիսի, կամ եթե հարմար չի, երևի չերգես էս համերգին»:
Նշեմ, որ ես դեռ իրենց առաջարկած գումարով էի հանդես գալու, այլ ոչ թե իմ կողմից պահանջված: Նրան ասացի, որ եթե քեզ համար անլուրջ է, ապա ինձ համար այդպես չէ, վերջ ի վերջո, իմ անունն է պլակատի վրա: Ես պահանջեցի, որ Աստղիկն ինձ զանգի: Մինչև գիշեր սպասեցի, ոչ մի զանգ չեղավ նրանց կողմից, գիշերը տեղադրեցի ինֆորմացիան, որ ես չեմ մասնակցելու:
Հաջորդ օրը Աստղիկի հետ զրուցեցի, շատ զարմացած ինձ հարցնում է. «Ի՞նչն է պրոբլեմը, դու ինձ ասում ես, ի՞նչ պետք է անեմ: Կյանք է, ամեն բան էլ հնարավոր է, ես եմ կազմակերպիչը: Դու էն արտիստը չես, այն փառքն ու հռչակը չունես, որ քո անունն օգտագործեի»: Այսպես հոգնական տոնով խոսեց հետս, երևի իր դեպքում նորմալ է: Կրկնում եմ: Համերգը դարձավ բարեգործական, իմ հրաժարվելուց հետո:
Ի՞նչ բարեգործական, ոնց կարելի է բարեգործականի անվան տակ գումար աշխատել, դահլիճ համար գումար պետք է տալ, արտիստներին գումար պետք է տալ, իսկ տակը գումար չի մնում բարեգործության համար:
Բարեգործական համերգի դեպքում նախապես զգուշացնում են, եթե նկատել եք, պլակատի վրա էլ գրված չի, որ բարեգործական է, ինչը սովորաբար արվում է»,-նշեց երգչուհին:
Երգչուհին վրդովված էր ու պատմեց. «Մի քանի օր առաջ ինձ զանգահարեցին «Փարոս»-ից, որի 20-ամյակի կապակցությամբ բարեգործական համերգ է կազմակերպվում: Ինձ ասացին, որ չեն վճարելու, ես նշեցի, որ միանշանակ գալու եմ: Քրիստինե Պեպելյանն այն մարդը չէ, որ հրաժարվի բարեգործությունից: Ես մշտապես օգնում եմ երեխաններին, վիրահատության համար գումար եմ նվիրատվություն անում, հետո ինչ, այդ մասին չեմ բարձրաձայնում»:
Ըստ Քրիստինե Պեպելյանի, բարեգործականի անվան տակ հանդես գալն ամենախոցելին է. «Վերջում Աստղիկը նշում է, թե եթե չեք ուզում մասն դառնալ բարեգործության, տարեք հետ տվեք տոմսը, դե, բնականաբար, մարդիկ կասեն, դե լավ, որ բարեգործություն ա, թող մնա»,-նկատում է նա:
Փորձեցինք համերգին մասնակցող երգիչներից պարզել, թե արդյո՞ք իրենց տեղեկացրել են, որ համերգը բարեգործական է: Մհերի (Մհեր Արմենիա) պրոդյուսերը նշեց, որ Մհերը բարեգործական համերգներին անվճար է մասնակցում, իսկ այս համերգին վճարվելու է:
«Մեզ չեն ասել, որ բարեգործական է: Երբ ասում են բարեգործական է, մենք ասում ենք գալու ենք, էլ չենք հարցնում ինչքան եք վճարելու»,-տեղեկացրեց Մհեր Մեսրոպյանի պրոդյուսերը:
Մոտ մեկ ամիս առաջ «Հայկական Վարկած»-ը տեղեկություն ստացավ, թե Մարգարյանի անվան ծննդատանը վերջին մի քանի ամսում ծնված երեխաների մի ստվար մասի հայրություն են ճանաչել ազգությամբ իրանցիները:
Տեղեկությունը բավական հետաքրքիր էր, նամանավանդ, որ այն մեզ փոխանցվեց կալանավայրից:
Ի դեպ, նշենք, որ այդ նույն ժամանակահատվածում նշված տեղեկությունը շրջանառվեց նաև համացանցում, և պիտի ասել, որ ոչ բուռն, բայց քննարկումներ ու կոշտ որակումներ եղան:
«Հայկական Վարկած»-ը չցանկացավ չստուգված ինֆորմացիա տրամադրել իր ընթերցողին և որոշեց իրավասու ատյաններից առավել հիմնավոր պարզել իրականությունը:
Մարգարյանի ծննդատնից մեզ ասացին, որ չեն կարող տեղեկություն տրամադրել, Առողջապահության նախարարությունից ևս հրաժարվեցին տրամադրել հաշվառման տվյալները ՀՀ -ում նորածինների հայրություն ճանացած անձանց ազգային պատկանելիության վերաբերյալ՝ դա համարելով արդարադատության նախարարության ֆունկցիան, և պատճառաբանեցին, որ քաղաքացիական ակտերի գրանցումը կատարվում է այդ կառույցում:
Արդարադատության նախարարությունից ինչպես բոլոր գրավոր, թե բանավոր հարցերի դեպքում, կամ կիսատ — պռատ պատասխան է ստացվում, կամ ընդհանրապես «ցրում են»: Այս անգամ էլ ԱՆ-ից տեղեկության տրամադրումը համարեցին վիճակագրական ծառայության իրավասությունը:
Իսկ ՀՀ Վիճակագրական ծառայությունից ստացանք հետևյալ պատասխանը.
««Վիճակագարական գաղտնիքի» դրույթը սահմնաված է ըստ Միավորված ազգերի կազմակերպության «Պաշտոնական վիճակագրության հիմնարար սկզբունքներից» 6-րդ սկզբունքի՝ «Գաղտնիության» հիման վրա, համաձայն որի «Վիճակագրական տեղեկատվության պատրաստման համար վիճակագրական գերատեսչությունների կողմից հավաքագրվող անհատական տվյալները, անկախ այն հանգամանքից, թե դրանք վերաբերում են ֆիզիկական կամ իրավաբանական անձանց, պետք է կրեն խիստ գաղտնի բնույթ և օգտագործվեն բացառապես վիճակագրական նպատակների համար»:
Ինչ խոսք, մեր պահանջած տեղեկությունը չէր վերաբերվում անձնական կամ գաղտնի համարվող ինֆորմացիային: Խոսքն ընդամենը նորածինների քանակի և ազգային պատկանելիության մասին էր:
Եվ այսպես, որևէ պատասխանատու ատյան չփարատեց հանրության մտավախությունը, որ մեր ծննդատներում բավականին մեծ թիվ են կազում այն հայ կանայք, ովքեր լույս աշխարհ են բերում իրանական ազգանունով և ծագմամբ քաղաքացիներ:
Ռուզան Ավոյան
10.11.02013 թվականի «Ռ-էվոլյուցիա» հաղորդաշարի հյուրն էր ՀՀ փոխվարչապետ, Տարածքային ինքնակառավարման նախարար Արմեն Գևորգյանը, որն անկեղծորեն՝ որպես ոլորտի պատասխանատու և բարձրաստիճան իշխանավոր, սրտացավորեն վերլուծեց Հայաստանի մարզերում և գյուղերում տիրող ծանր սոցիալ-տնտեսական իրավիճակը:
Նա անդրադարձավ երկու հիմնական հարցի, որոնց ժամանակ, նա ի լուր բոլորի, հայտարարեց, թե ՀՀ 500 գյուղական բնակավայրերում բացակայում է ջրամատակարարումը և մարդիկ արտագաղթում են գյուղերից, որովհետև ցանկանում են ժամանակակից կենցաղային սոցիալական պայմաններ ապահովել իրենց ընտանիքի անդամների համար:
Փաստորեն, դրանով Արմեն Գևորգյանն իրազեկ ու պատճառաբանված ներկայացրեց Հայաստանի գյուղերում տիրող ծանրագույն իրավիճակը՝ նորմալ ճանապարհների բացակայություն, խմելու ջրի բացակայություն և հեռանկարի բացակայություն:
Այսինքն, մեր հարգարժան փոխվարչապետ — նախարարը, որը վերջին 6 տարիներում պատասխանատու է հենց տեղական ինքնակառավարման մարմինների և այդ մարմինների ենթակայության տակ գտնվող բնակավայրերի զարգացման համար, տապալել է իրեն վստահված ոլորտը: Եվ ի՞նչն է ամենացավալին ու զավեշտալին. բարձրաստիճան չինովնիկը, որն իրականում շատ հեռու է գյուղից ու գյուղացուց ու նրանց հոգսերից, ժամանակ առ ժամանակ, մեսիջների տեսքով, քննադատում է նախագահ Սերժ Սարգսյանին, որն իր բազմաթիվ նախընտրական հանդիպումների ժամանակ՝ 2008 և 2013 թթ.-ին, պաշտոնապես հայտարարում էր, որ իր գործունեության կարևորագույն բնագավառներից մեկը լինելու է գյուղերի ու հանրապետության մարզային քաղաքների զարգացումը: Իսկ այժմ, ի լուր աշխարհի, պարոն Գևորգյանը պաշտոնապես հայտարարեց, որ տապալվել է Սերժ Սարգսյանի նախընտրական ծրագրի այս դրույթը:
Դա այդքան ակնառու չէր լինի, եթե նույն ծրագրի ընթացքում հարգանքի ու խոնարհման խոսքեր չհնչեին նախկին նախագահ Ռոբերտ Քոչարյանի հասցեին:
Որպես նախագահի քաղաքականության տապալման մեկ օրինակ ևս բերեց պարոն փոխվարչապետը, երբ ոգևորված փորձում էր արդարացնել համայնքների խոշորացման ապագա ծրագիրը և որպես հիմնավորում՝ հայտարարեց, որ դա անհրաժեշտ է պետական ռեսուրսների բացակայության պատճառով: Երբ հանրապետությունում բարձացվում է 165 հազար պետական պաշտոնյաների աշխատավարձը, դրա կողքին զարմանալի է, թե ինչով են խանգարում ընդամենը հինգ հարյուր տեղական ինքնակառավարման մարմինների աշխատակիցները, որոնք կկրճատվեն՝ ռեսուրսներ չլինելու պատճառով: Երևի դա Արմեն Գևորգյանի հերթական չինովնիկական հայտնագործությունն է ու փորձարարությունը:
Հիշենք, որ երկրի նախագահն իր ելույթներում հավատացնում էր, որ նոր աշխատատեղեր կբացվեն գյուղական բնակավայրերում, որը հնարավորություն կտա պայքարելու արտագաղթի դեմ:
Երբ պետական պաշտոնյանների աշխատավարձերը բարձացնում են, ռեսուրսներ կան, իսկ երբ փոքրիկ համայնքներում 5-6 տեղական ինքնակառավարման ոլորտում ներգրաված պաշտոնյաներ են կրճատվում, պատճառաբանությունը՝ ռեսուրսների բացակայությունն է:
Մենք տեսնում ենք, որ պարոն փոխվարչապետը բացահայտ ընդդիմանում է և իր մոտեցմամբ՝ հակադրվում ՀՀ նախագահի ծրագրերին:
Համայնքների խոշորացումն իր հետ կբերի 150 համայնքային ինքնակառավարման մարմինների վերացման, որը ծանր բարոյա-սոցիալական հարված կլինի և սկիզբ կդրվի այդ գյուղերի մահացմանը: Մի՞թե մեր երկրի նախագահի ծրագիրը՝ հզորացնել գյուղը, նախատեսում էր այդպիսի լուծում: Ես համոզված եմ, որ՝ ոչ:
Ճանաչելով երկրի նախագահի բարձր հայրենասիրությունը, չեմ հավատում, որ այդ դավաճանական ծրագրին ինքը ծանոթ է:
Զարմանալի է նաև այն փաստը, որ վերջին 6 տարիների ընթացքում առաջին անգամ բացահայտ քննադատության ենթարկվեց նախագահի ծրագիրը և հասարակությանը ցույց տրվեց այդ ծրագրի տապալումը: Եվ դա կատարեց այն մարդը, որն իր ողջ գիտակցական կյանքում եղել է պաշտոնյա, սակայն երբեք ոչնչի համար պատասխան չի տվել:
Այսօր էլ, փոխվարչապետ Գևորգյանն անմեղ ժպիտով ներկայացնում էր իր ոլորտի բացահայտ թերություններն ու ձախողումները՝ դա բացատրելով պետության անկարողությամբ և մարդկանց սոցիալ-բարոյական վիճակով:
Երբ երկրի նախագահն իր նախընտրական ելույթներում հայտարարում է.
«Մեզ անհրաժեշտ է ունենալ առողջ և հեռուն տանող նպատակադրում, որը թույլ կտա դիմակայել արդի մարտահրավերներին ու շարժվել առաջ՝ ապահովելով արժանապատիվ ու բարեկեցիկ կյանք Հայաստանի Հանրապետության յուրաքանչյուր քաղաքացու, ընտանիքի համար: Մեզ միավորում է այն գաղափարը, որ Հայաստանը կարող է լինել շատ ավելի լավը, շատ ավելի արդար, շատ ավելի ազատ և շատ ավելի բարեկեցիկ: Այլընտրանք չունենք, ուղղակի պետք է շարունակենք կառուցել այդ Հայաստանը», իսկ փոխվարչապետը հայտարարում է, որ վեց տարի հետո մոտ 1000 համայնքներից 500-ը ջրամատակարարված չէ և բոլոր համայնքներում սարսափելի կործանարար արտագաղթ է տեղի ունենում, և պետությունը չունի ռեզերվներ՝ զարգացման համար, այլ ընդամենը համայնքների խոշորացման համար գոյատևում պետք է ապահովի, ապա յուրաքանչյուր բանական մարդու համար պարզ է, թե ուր են թեքվում սլաքները :
Միգուցե փոխվարչապետն արդեն մտածում է ապագա նախագահական ընտրությունների մասին, և այդ ուղղությամբ կատարում իր առաջին քայլերը:
Արցախյան ազատամարտի մասնակից,
պահեստի գնդապետ, պատմաբան Վոլոդյա Հովհաննիսյան
Ազգային ժողովը առաջին ընթերցմամբ ընդունել է «Պետական պաշտոնյաների վարձատրության մասին» օրինագիծը 69 կողմ, 31 դեմ և 6 ձեռնպահ ձայներով:
Քվեարկությունից առաջ ԱԺ «Ժառանգություն» խմբակցության ղեկավար Զարուհի Փոստանջյան հայտարարել է, որ բարձրաստիճան պաշտոնյաները քաղցած մարդիկ չեն, մինչդեռ մեր երկրում մեկ միլիոնից ավելի մարդ քաղցած վիճակում է: «Բոլորին կոչ եմ անում դեմ քվեարկել, որովհետև այս օրինագծին կողմ քվեարկելը անբարոյականություն է»,- նշել է նա:
ԱԺ «Հայ ազգային կոնգրես» խմբակցության ղեկավար Լևոն Զուրաբյանը հայտարարել է, որ իրենց խմբակցությունը ևս դեմ է քվեարկելու երկրի ղեկավարների աշխատավարձերը բարձրացնելու նախագծին։
«Հայ Յեղափոխական Դաշնակցություն» խմբակցությունը կողմ էր նախագծին, իսկ «Բարգավաճ Հայաստան» խմբակցության քարտուղար Նաիրա Զոհրաբյանը նշել է, որ իրենք, իհարկե, կողմ են, որ այդ 168.000 քաղծառայողների աշխատավարձերը բարձրացվեն, բայց դեմ են, որ բարձրաստիճան պաշտոնյանների աշխատավարձերն են այդ չափով բարձրանում, ուստի իրենք դեմ կքվեարկեն՝ առանց որակումների։
-
-
01.05.2024 | 03:10
Փաշինյանը Հայաստանի խնդիրները կեղծորեն բարդում է 1915 թվականի ցեղասպանության հոգեցնցման վրա -
03.05.2024 | 02:10
Գործող ռեժիմն ընդամենը սգո ծառայություններ է մատուցում. Ստեփան Դանիելյան -
02.05.2024 | 01:10
Հաղթանակը մերն է լինելու․ Մեդվեդևը մայիսի 1-ի շնորհավորանքում ծաղրել է Զելենսկուն -
04.05.2024 | 12:10
ՀՀ-ում ոչ մի ՄԻՊ այսքան սիրված չի եղել իշխանության կողմից․ Իրավապաշտպան -
02.05.2024 | 12:10
Պահի հրամայականն է կասեցնել Տավուշում սահմանագծման անօրինական գործընթացը -
02.05.2024 | 02:10
«Ես գողական կյանքով ապրող եմ, պարտքի մնացած գումարը ինձ պետք է տաք». Գեղարքունիքի բնակիչը սպառնացել է ընտանիքին -
02.05.2024 | 03:10
Լատվիայի ԱԳ ղեկավարը հայտնել է, որ Ուկրաինան ստացել է արևմտյան զենք՝ Ռուսաստանին հարվածելու թույլտվությամբ. Զախարովան պահանջել է այդ երկրների ցանկը -
01.05.2024 | 02:10
Հիմա հավատում ենք, որ Հայաստանի հետ միասին քաղաքական ճանապարհով և կարճ ժամանակում կհասնենք բոլոր նպատակներին. Էմիրբեկով -
03.05.2024 | 12:10
ՀՀ-ում տագնապալի զարգացումներ են, անհասկանալի է ձեր հանդուրժողականությունը. Ընդդիմադիր խմբակցությունները՝ դեսպաններին -
03.05.2024 | 01:10
Հայաստանի հետ բարեկամությունը լավ, բայց դատարկ երազանք է․ Թուրք վերլուծաբան
-
- Տեսանյութ
- Օրվա միտք
- Խմբագրի վարկած
- Ֆոտո
-
Հասցե` Հայաստան, 0023, Երևան, Արշակունյաց 2
Հեռ: +374 (10) 06 06 23 (413, 414), +374 (99) 53 58 26
Էլ. փոստ` armv12@mail.ru -
2010-2011 © Բոլոր իրավունքները պաշտպանված են:
Մեջբերումներ անելիս հղումը armversion.com-ին
պարտադիր է: Կայքի հոդվածների մասնակի կամ
ամբողջական հեռուստառադիոընթերցումն
առանց armversion.com-ին հղման արգելվում է: -
Կայքում արտահայտված կարծիքների համընկնումը
խմբագրության տեսակետի հետ պարտադիր չէ:
Գովազդների բովանդակության համար
կայքը պատասխանատվություն չի կրում:
Բոլոր իրավունքները պաշտպանված են: Copyright “Armversion.com” 2010.