2001 –ի սեպտեմբերի 11 – ին տեղի ունեցած ահաբեկչությունը ցնցեց աշխարհն ու ստիպեց, որ համաշխարհային հանրությունն այդ օրը համերաշխորեն «ոչ» ասի ահաբեկչությանը։ Ինը տարի առաջ տեղի ունեցած դեպքի օրը Հայաստանում նույնպես ահաբեկչություն եղավ. իր տան մուտքի մոտ տեղադրված ֆ1 պայթուցիկից մահացավ այն ժամանակվա հարկային ծառայության պետ Գագիկ Պողոսյանը` Իմակի Գագոն։ Նա «Իմակ» ֆիրմայի սեփականատերն էր ու վարչապետի վստահելի անձը։

Բացի այն, որ թիվ 1 հարկահավաքը բավականին լայն լիազորություններով էր օժտված, վարչապետի հատուկ հանձնարարականով ստեղծվել էր վերահսկողական ծառայություն, որը ստուգումներ էր իրականացնում նաև այն օբյեկտներում, որոնց վրա վետո էր դրված։ Դրանց թվում հայտնված բնապահապանության նախարարությունը ղեկավարում էր Մուրադ Մուրադյանը, իսկ ստուգումների ենթարկված անտառտնտեսության վարչությունը` գեներալ Մանվել Գրիգորյանի կինը` Նազիկը։ Այստեղ կատարված ստուգումները հայտնաբերեցին մոտ 10 միլիոն ԱՄՆ դոլարի չարաշահումներ։ Այդ ընթացքում հիվանդության պատրվակով արտասահման մեկնած նախարար Մուրադյանը հրաժարվեց վերադառնալ։ Դրանից մի քանի օր հետո չարաշահումները հայտնաբերած խմբի ղեկավար Գագիկ Պողոսյանը աշխատանքի գնալիս բացում է տան մուտքի դուռը և դռանն ամրացված պայթուցիկից վնասվում։ Այնուհետ իջնում է, նստում ծառայողական մեքենան, հասնում թիվ 2 հիվանդանոց, որտեղ էլ մահանում է ստացած վնասվածքներից ։ Մինչ օրս այդ սպանությունը բացահայտված չէ: Չբացահայտված մնաց նույն եղանակով սպանված հարկայինի մյուս բարձրաստիճան աշխատակցի` Շահեն Հովասափյանի սպանությունը։

Այս նամակը տրամադրվել է «Հետք» շաբաթաթերթին, որն էլ փոխանցել է «Հայկական ժամանակ» օրաթերթին.

Հանցագործները ազատության մեջ

Լոնդոնում բնակվող Ռումինիայի քաղաքացի Օլիվեր Ռադուկու Մարիանը վերջերս Սերժ Սարգսյանին նամակով տեղեկացրել է, որ իրեն 2009-ին հաջողվեց 50 հազար եվրո և 20 հազար դոլար կաշառքով ՀՀ իրավապահներից գնել իր ազատությունը: Այս նամակը հայտնվել է « Հետք» շաբաթաթերթի տրամադրության տակ, որտեղից էլ դրա թարգմանված օրինակը տրամադրել են մեր թերթին « Մարիանը ՀՀ ազգային անվտանգության ծառայության աշխատակիցների կողմից ձերբակալվել է 2008-ի օգոստոսի 27-ին`կեղծ բանկային քարտերով ՀՀ-ի տարբեր բանկոմատներից տասնյակ հազարավոր դոլարներ գողանալու կասկածանքով: Նրանից բացի նույն գործով ձերբակալվել են ևս չորս անձինք`ազգությամբ ռումինացի 3 տղամարդ և մեկ լատվիացի կին:Մարիանին, որը եղել է խմբի պարագլուխը, առանձնապես խոշոր չափերի գողություն կատարելու մեղադրանքով`ՀՀ քր.օր. 177 հոդվածի 3-րդ մասով Կենտրոն և Նորք -Մարաշ վարչական շրջանների ընդհանուր իրավասության դատարանի դատավոր Գագիկ Ավետիսյանը 2009-ին ապրիլի 10-ին դատապարտել է 2 տարի ազատազրկման: Քր.օր.-ի համապատասխան դրույթով նախատեսված նվազագույն պատժաչափը 4 տարի է:

Մարիանը բանտում մնացել է մեկ տարի երկու ամիս`2009-ի հոկտեմբերի 28-ին նա ազատ է արձակվել և հեռացել: Ըստ նամակագրի, ինքը գումար է վճարել «մայոր Վահանին և մայոր Գրիգորյանին ու նրա բոսին» :Քրեական գործի նախաքննությունը վարել է ՀՀ ԱԱԾ քննչական վարչության ավագ քննիչ Արտյոմ Գրիգորյանը, իսկ վերջինիս վերադասը կամ «բոսը» նշված վարչության պետ Մնացական Մարությանն է: Բացի այդ`«իմ փաստաբանը գործի համար վճարել է դատախազին, իսկ դատախազը վճարել է դատավորին»,- գրել է Մարիանն իր նամակում: Այս գործով մեղադրող դատախազը եղել է Հովսեփ Սարգսյանը, իսկ դատավորը, ինչպես նշեցինք վերը` Գագիկ Ավետիսյանը:Նրանց երկուսի անձն էլ հանրությանը առավել հայտնի է Մարտի 1-ի գործով դատավարություններից: Մարիանի հետ ձերբակալված մյուս երկու անձանց`Մարգարիտա Սպուրդզանեի և Կոնստանտին Հաջիի ճակատագրի մասին նամակում գրված է.«Իրենց վճարած փողի շնորհիվ օրիորդ Մարգարիտան և պարոն Հաջին թեթև պատիժներ ստացան: Հյուրանոցի նրանց համարում 150 կեղծ քարտ էր հայտնաբերվել»: Մարգարիտա Սպրուդզանեի հարցը լուծել է Երևանի քրեական դատարանի (դատարանը լուծարվել է) դատավոր Կարինե Ղազարյանը, որը 2009-ի փետրվարի 18-ին լատվիացի կնոջը դատապարտել է 300 հազար դրամ տուգանքի`հանցագործության մասին իմանալ չհայտնելու մեղադրանքով և ազատ արձակել:Կոնստանտին Հաջիի խնդիրը լուծել է ՀՀ վերաքննիչ քրեական դատարանի հետևյալ եռյակը`Հենրիկ Տեր-Ադամյան, Ռազմիկ Ազարյան և Ժորա Հովսեփյան: Նրանք Հաջիի 4 տարվա ազատազրկման (քր.օր.-ի 177 հոդվածի 3-րդ մասով նվազագույն պատժաչափն է) դատավճիռը 2009-ի մայիսի 22-ին փոխել են 2 տարի պայմանականով և դատարանի դահլիճից նրան ազատ արձակել: Հանցավոր խմբի պարագլուխն այս նամակը գրելու իր քայլը պատճառաբանել է իր մյուս ընկերոջ `Կոստանտին Ստենգաչուին օգնելու ցանկությամբ, որը նույն գործով դատապարտվել է 12 տարվա ազատազրկման և պահվում է «Վարդաշեն» ՔԿՀ –ում: Ստենգաչուի մեղադրանքը, ըստ նամակագրի, սարքվել է իրեն ազատելու համար, քանի որ ԱԱԾ- ին մարդ է պետք է եղել, ում վրա պետք է գողության ողջ մեղքը բարդվեր:«Ես չեմ կարող այլև ապրել `գիտակցելով, որ նա իմ պատճառով բաժանվել է իր աղջկանից և կնոջից:Նա այդքան ծանր պատիժ ստացավ, քանի որ նրանց (ՀՀ ԱԱԾ-ին խմբ.) պետք էր մեկը, որի վրա կարելի էր բարդել մեղքը»,-նշել է Մարիանն իր նամակում:

Հ.Գ. Ի դեպ նյութն արտատպել են նաև միջազգային լրատվամիջոցները։ Հարցի հետ կապված մեր զրույցի ընթացքում իրավապահներից մեկը կարծիք հայտնեց, որ նամակագիրը մեղավորության զգացողությունից ելնելով գնացել է նման քայլի (նամակ է գրել ՀՀ Նախագահին) առանց անդրադառնալու, որ սա Հայաստանն է ու ում որ ինքը ցանկացել է օգնել, իրականում շատ մեծ վտանգ կարող է սպառնալ։

Վերջին շրջանում ՀՀ բանակում գերհասունացած ճգնաժամը դարձել է հասարակական քննարկման ամենացավոտ ու ամենակարևոր թեման։ Վերջին պայթյունը, իհարկե, «youtube» ցանցում շրջանառվող տեսանյութն է, որտեղ ստորացման, ճնշումների, ծեծի են ենթարկվում երիտասարդ զինծառայողներ, որոնք կրում են ՀՀ Զինված ուժերի համազգեստ:

Պաշտպանության նախարարության արձագանքն այդ տեսանյութին սպասելի էր։ Ինչ-որ ուժեր կամ մարդիկ մեղադրվում են ՀՀ Զինված ուժերի վարկաբեկման, նման կարգի նյութերի պատրաստման ու կանխամտածված տարածման մեջ։

Այն, որ նման նկարահանում կատարելը բանակում բավական դժվար ու գրեթե անհնարին է, կարելի է ենթադրել, սակայն փաստը փաստ է, որ հասարակության շրջանում կասկածի նշույլ իսկ չկա, որ եթե նույնիսկ այս տեսանյութում եղածը սադրանք է, ՀՀ զինված ուժերում նման դեպքերը համատարած են։Այդ են վկայում Կառավարության շենքի դիմաց օրեցօր ավելացող սևազգեստ կանայք ու տղամարդիկ, ովքեր սգում են իրենց առողջ, մարտունակ ու հաճախ միակ որդիների կորուստը ոչ թե պատերազմի դաշտում, այլ խաղաղ պայմաններում։ Նրանք բոլորը պահանջում են արդարադատություն, որ չեն ստանում, փոխարենը հանդիպում են համատարած փակ դռների։ Նամակներ են ուղղում տարբեր ատյանների ու պաշտպանության նախարարին, սակայն մատնվում անտարբերության։

Այդ ոչ սակավաթիվ դեպքերը լռության էինք մատնում նաև մենք` լրագրողներս. Տարիներ շարունակ` նույնիսկ մեկ տասնամյակից ավելի, բանակի թեման մի տեսակ արգելված էր, ազգային անվտանգության հարց էր, ու արատավոր երևույթների մասին գրելը գրեթե դավաճանություն էր որակվում, հիմա էլ ոմանք նույն կարծիքի են։ Բայց ցավը եկավ ու ընդհուպ մոտեցավ մեզ` ազդարարելով, որ ջայլամի քաղաքականությամբ առաջ չես գնա։ Հայկական բանակի թեման միշտ էլ եղել է արգելվածների շարքում` սկսած 1990–ականներից, երբ պատերազմ էր, և գրեթե առանց տարիքային սահմանափակման ում բռնում, տանում էին բանակ։ Այդ իրադրությունը ոչ ոք չէր վիճարկում հրապարակավ, դե պատերազմ էր, պարզ է, մարդիկ ռազմաճակատին պետք էին։ Բայց թե ինչ էր այդ մարդկանց հետ կատարվում զինվորական համակարգում, խոսվում էր բոլորիս տներում։ Քիչ չէին մարդիկ, ովքեր վաճառեցին իրենց բնակարանը քաղաքի կենտրոնում, որ ազատվեն ռազմաճակատում թնդանոթի միս դառնալու սարսափելի հեռանկարից։ Մնացածները, իրենց կամքին հակառակ, հայտնվեցին առաջին գծում` առանց որևէ պատրաստվածության. ոմանք անիմաստ զոհվեցին, ոմանք հրաշքով փրկվեցին։ Իսկ այն, որ անփորձները միայն խանգարում էին մարտական գործողությունների ժամանակ, վկայում էին պատերազմն անցած ու կռվել իմացող տղաները։

Վաղամեռիկ արվեստագետ Ալեքսանդր Մելքոնյանն անցել էր ողջ պատերազմն ու հրաշալի տիրապետում էր մարտական արվեստին։ Հիշում եմ նրա բառերը. «Ախր ոչ ոք չի հասկանում, որ էս փողոցից հավաքած մարդիկ մեր գլխին իսկական ջառմա են. դեմից կրակում են, մարդ չի կողմնորոշվում` սրա՞ն փրկի, թե՞ կռվին մասնակցի, համ էլ վախից քարանում են, ինչ ասում ես, չեն էլ լսում»։ Հա, էդպիսի մարդիկ կային նաև իմ ծանոթների շրջանում։ Ոմանց բռնել տարել էին հենց փողոցից, ոմանց երկար հետապնդել ու անգամ հետևից կրակել էին, ու այդ մարդիկ երկար ժամանակ կորցրել էին անգամ խոսելու ունակությունը, ոմանք էլ ուղղակի փախան խուլ հեռավոր վայրեր։ Իսկ այդ ամենի ֆոնին բարձրաստիճան զինվորականները մի ահռելի հարստություն կուտակեցին` կյանքի դիմաց մեծ գումար պահանջելով Երևանի փողոցներով անցնող քաղաքացուց։ Էս ամենի մասին գրելն ու բարձրաձայնելն էն ժամանակ արգելված էր, ու մինչ այժմ էլ չեն խոսում` լռությունը շարունակվում է։ Թե թիկունքում քանի զինվոր է դաժանաբար հոշոտվել ու սպանվել այդ պատերազի տարիներին, ոչ ոք չի իմանա, դա պարզ է, բայց, ա´յ, դրանից հետո եկող ժամանակաշրջանի մասին խոսուն փաստեր կան։

Մինչ այժմ էլ նույնն է, ոչինչ չի փոխվել. մեջբերեմ 2010–ի հունիսի 27–ին մահացած պայմանագրային զինծառայող Արտակ Նազարյանի մոր՝ Պաշտպանության նախարարին ուղղված բաց նամակից մի հատված. «….Արյունն ու խայտառակությունը մաքրելու միակ ճանապարհը արդար քննություն անցկացնելն է, որը հենց սկզբից ընթանում է ահավոր թերություններով….. Նրանք, ովքեր աշխատում են այդ ուղղությամբ, միտումնավոր փաստերն աղավաղելով, իբրև թե հանուն հայկական բանակի պատվի գործը քշում են առաջ, նրանք ևս ազգի և հայրենիքի դավաճաններ են, և դրանով ավելի են գցում բանակի պատիվը` արյան ու խայտառակության խարան դնելով բանակի ու նրա ղեկավարության ճակատին»։

Իրականում ո՞վ է արատավորում հայկական բանակի անունը, ո՞վ է պատասխանատուն, որ հայ մայրերն արդեն հայտարարում են, թե նման բանակին զինվոր չունեն տալու։ Դե, այս ամենը, իհարկե, չի կարելի ծածկել ու կեղծ պատիվ հորինել.ախր, այս համատարած անվստահության ու ստի մթնոլորտում հայրենիքը պաշտպանողների թիվն է պակասում։

Զարուհի Հովհաննիսյան

Վերջերս ՀՀ Վճռաբեկ դատարանը դատարանի նախագահի օգնականի պաշտոնում նշանակել է Կենտրոն համայնքի նախկին դատախազ Ալեքսան Անդրեասյանին։ Անդրեասյանը երկար տարիներ պաշտոնավարել է իրավապահ համակարգում, սակայն որդու հետ կապված մի միջադեպի պատճառով (որը նա փորձել էր թաքցնել բարձր ղեկավարությունից) անախորժություններ է ունեցել։ Չնայած որ Անդրեասյանը Գարեգին Բ կաթողիկոսի հարազատ մորաքրոջ որդին է, վերադասը նրան հեռացրեց համակարգից` իմանալով այդ մասին։ Ինչպես երևում է, նրան արդարադատության համակարգում, այնուամենայնիվ, արժևորել են և եթե ոչ այնքան «չաղ» գործ, ինչպես դատախազինն է, գոնե նախագահի օգնականի պաշտոն վստահել են։

Ո՞վ է Արգիճի գետի վտակի հունը փոխող, 5 գյուղի բնակիչներին ջրի միակ աղբյուրից զրկող եւ ապօրինի ՀԷԿ կառուցող դեվը

25 օգոստոսի, 2010թ., Երեւան: Այսօր «Ժառանգություն» խմբակցության ղեկավար Ստեփան Սաֆարյանը խմբակցության անունից նամակ է ուղարկել Հայաստանի հանրապետության գլխավոր դատախազ Աղվան Հովսեփյանին:

Հանցագործության մասին հաղորդագրություն համարվող այդ նամակում «Ժառանգությունը» պահանջում է քրեական գործ հարուցել Մարտունու դատախազության քննիչի ապօրինի գործողությունների կապակցությամբ, ով փաստացի հետապնդման է ենթարկում Արգիճի գետի հիմնական վտակի` Գայլաձորի հունը` փոքր ՀԷԿ կառուցելու միջոցով դեպի Վայոց Ձոր հեռացնելու նախաձեռնության դեմ փետրվարի 19-ին բողոքի ակցիայի մասնակիցներին` ակցիայի կազմակերպիչներին բացահայտելու նպատակով: Նամակի բովանդակությունն է.

«Այսօր` օգոստոսի 25-ին լրատվամիջոցներով տեղեկատվություն տարածվեց վերջին օրերին Մարտունու դատախազության եւ ոստիկանության քննիչների գործողությունների մասին, որոնք մեր կարծիքով ոչ միայն հակաօրինական ու հակասահմանադրական են, այլեւ պետք է անհապաղ արժանանան իրավական համարժեք գնահատականի:

Համաձայն տարածված տեղեկատվության` Մարտունու դատախազությունը այլեւս բացահայտ հետապնդման է ենթարկում մասնավորապես Վերին Գետաշեն գյուղի բնակիչներին, ովքեր իրենց սահմանադրական իրավունքների շրջանակներում հուլիսի 19-ին բողոքի ակցիա են կազմակերպել ընդդեմ Արգիճի գետի հիմնական վտակի` Գայլաձորի հունը փոքր ՀԷԿ կառուցելու միջոցով դեպի Վայոց Ձոր հեռացնելու նախաձեռնության եւ որպես բողոքի արտահայտություն 4 ժամով փակել են Երեւան-Մարտունի մայրուղին:

Դատախազությունը կազմել է 15 մարդկանց անուններից բաղկացած ցանկ, ովքեր առանց ծանուցագրի արդեն հրավիրվել են դատախազություն եւ քննիչ Արթուր Մանուկյանի կողմից հարցաքննվել հուլիսի 19-ի բողոքի ակցիայի կազմակերպիչների «բացահայտման» նպատակով:
Դատախազության այս վերջին գործողություններից դեռեւս երկու շաբաթ առաջ ոստիկանության մեկ այլ քննիչի` Հուսիկ Բաղդասարյանին է «հետաքրքրել» բողոքի ակցիայի կազմակերպիչի/կազմակերպիչների ինքնությունը, որի նպատակով նա կրկին «տեղացիներին հարցաքննել է, թե ով է բողոքի ակցիայի կազմակերպման հետեւում կանգնած եղել» («Հետք»):

Սա անթույլատրելի դրսեւորում է իրեն ժողովրդավարական եւ իրավական հռչակած մի երկրում, որի Սահմանադրությամբ մարդը, նրա արժանապատվությունը, հիմնական իրավունքները եւ ազատությունները բարձրագույն արժեքներ են, պետությունը պարտավոր է ապահովել մարդու եւ քաղաքացու հիմնական իրավունքների ու ազատությունների պաշտպանությունը (հոդված 3), իսկ պետական ու տեղական ինքնակառավարման մարմիններն ու պաշտոնատար անձինք իրավասու են կատարել միայն այնպիսի գործողություններ, որոնց համար լիազորված են Սահմանադրությամբ կամ օրենքներով (հոդված 5):

Թե’ դատախազության, թե’ ոստիկանության քննիչների նման անառողջ եւ նույնական հատաքրքրությունները վկայում են, որ նրանք երկուսն էլ ակնհայտ հրահանգ են ստացել ինչ-որ կենտրոնից` պարզել եւ պատժել բողոքի ակցիայի ակտիվիստներին, ըստ այդմ` ճնշել տարածաշրջանի 5 համայնքների` Վերին Գետաշեն, Ներքին Գետաշեն, Մադինա, Գեղհովիտ եւ Վարդաշեն գյուղի բնակիչների արդարացի բողոքը: Դատախազության եւ ոստիկանության քննիչներին բողոքի ակցիայի կազմակերպիչների ինքությունը բացահայտել հրահագնած «կենտրոնի» բացահատումը էական է այն պատճառով, որ մինչեւ այժմ անհայտ է, թե ու՞մ է իրականում պատկանում անավարտ եւ ապօրինի այդ կառույց, որի միայն շինարարությունն իրականացրած ընկերությունն է հայտնի` «Զանգեզուր Էքսիմպ»:

Ինչպես հայտնի է (տե’ս «ԷկոԼուր», «Հետք» պարբերականներ) հասարակական ընդվզման արդյունքում ՀՀ բնապահպանության նախարարությունը հանգամանքները պարզելու նպատակով ստեղծել է միջգերատեսչական հանձնաժողով, որն անօրինական է համարել իրականացվող
շինարարությունը: ՀԷԿ-ի անօրինական կառուցին նույնատիպ գնահատական է տվել նաեւ ՀՀ նախագահին առընթեր Սեւանի հիմնախնդիրների հանձնաժողովը: Չնայած դրա արդյունքում ՀԷԿ-ի անօրինական շինարարությունը կասեցվեց, առայսօր հանրությունից խնամքով թաքցվել է կառույցի իրական սեփականատիրոջ անունը:

Այս խորապատկերին մեզ իրավունք ենք վերապահում կապ տեսնել չբացահայտված սեփականատիրոջ անպատժելիության եւ ոստիկանության ու դատախազության գործողությունների միջեւ: Եթե նրա անձը բացահայտված լիներ, իսկ կատարած արարքներն էլ` պատժված, դժվար թե դատախազության կամ ոստիկանության քննիչները այսպիսի շահագրգռություն ունենային պատժելու ՀՀ այն ակտիվ քաղաքացիներին, ովքեր տապալել են սեփականատիրոջ բիզնես-նախագիծը:

Վերոգրյալի հիման վրա պահանջում ենք.

1. քրեական գործ հարուցել դատախազության քննիչի գործողությունների կապակցությամբ եւ ապօրինի շինարարություն իրականացրած «Զանգեզուր Էքսիմպ» ընկերության դեմ,

2. բացահայտել, թե ու՞մ հրահանգով են դատախազության եւ ոստիկանության քննիչները փորձել պարզել բողոքի ակցիայի կազմակերպիչներին, դրանով իսկ` խախտել ՀՀ Սահմանադրությունը, մարդու եւ քաղաքացու հիմնարար իրավունքները,

3. իրականացված հետաքննության արդյունքում վերջապես հանրությանը հայտնի դարձնել, թե ո՞վ է Արգիճի գետի վտակի հունը փոխողը, 5 գյուղի բնակիչներին ջրի միակ աղբյուրից զրկողը եւ ապօրինի ՀԷԿ կառուցողը, ում անունը այդպես էլ չի տրվում:

«Ժառանգությունը» գլխավոր դատախազությունից ակնկալում է նամակում եւ լրատվամիջոցներում վկայակոչված փաստերի կապակցությամբ համակողմանի հետաքննություն եւ դրա արդյունքում` հաշվետվություն Հայաստանի հանրությանը:

Երբեմն, որոշակի կարգավիճակ ունեցող անձիք, օգտվելով իրենց դիրքից, կատարում են քայլեր` իրենց հեղինակությամբ գործի մեջ ներքաշելով նաև այլ անձանց։ Այս դեպքում Երկրապահի տարածքային կառույցի պետն է ծովը ծնկից համարել։ Իսկ թերի, մակերեսորեն քննված և արդյունքում, ըստ էության, չբացահայտված քրեական գործերը հանցագործներին հնարավորություն են տալիս էլ ավելի ծավալվելու։ 2008թ. դեկտեմբերին անհայտ անձի կողմից «Նոր Նորք» տարածքի նոտարական գրասենյակից հափշտակվել են նոտարի կնիքն ու ինքնասոսնձվող պաշտպանիչ պիտակները։ Նոր Նորքի քննչական բաժնում հարուցվել է քրգործ, քրօրի 324-րդ հոդվածով, սակայն, որպես մեղադրյալ ներգրավման ենթակա անձը հայտնի չլինելու հիմքով վարույթը կասեցվել է։

Գրեթե նույն ժամանակահատվածում մոտ մեկ տարի շարունակ, ոմն Նազիկ Խաչատրյանի հետ իրեն Արթուր Ալբերտիչ անվանող անձը այդ նույն պաշտպանիչ պիտակների օգնությամբ կեղծել է փաստաթղթեր և խաբեությամբ Երևան քաղաքի երեք բնակարանների նկատմամբ ձեռք բերել սեփականության իրավունք։ Արաբկիրի քննչական բաժնում այս առթիվ հարուցվել է քրեական գործ` քրօր-ի 178-րդ և 325-րդ հոդվածներով:

2009 թ. օգոստոսի սկզբին ոմն Մանվել Բատիկյան , Հ. Անդրեասյանի և Ա. Ներսիսյանի հետ ապօրինի զենքի գործադրմամբ ավազակային հարձակում է կատարել Ջրվեժի բնակիչ Մարգարյանի վրա։ Այս անգամ էլ Կոտայքի քննչական բաժանմունքում է հարուցվել քրեական գործ։

Մոտ մեկ տարի պետք եղավ իրավապահներին պարզելու, որ Արթուր Ալբերտիչը նույն Մանվել Բատիկայանն է։ Դա պարզվեց նրա հետ համագործակցած կնոջ` Ն. Խաչատրյանի ցուցմունքներից, որը իր հանցակցի իսկական անունը չգիտեր։ Հենց նրա օգնությամբ էլ հայտնի դարձան գործի հանգամանքները. գտան համակարգիչը, նաև այն անձին, որը Ալբերտիչի ցուցումով այրել էր նոտարի գրասենյակը, այնտեղից անհետացած կնիքի և այլ պարագաների փաստը թաքցնելու նպատակով։

Անցյալ տարեվերջին, երբ բոլոր թելերը ի մի եկան, երեք գործերն էլ միավորվեցին մեկ վարույթում, ու Ալբերտիչ –Բատիկյանի գործը հանձնվեց Կենտրոն, Նոր Նորք Մարաշ համայնքների դատարան։

Իրավապահ հիմնական երեք կառույցները վաղուց է, ինչ իրար վրա բոչկա են գլորում։ ԱԱԾ –ի, Դատախազության և Ոստիկանության ղեկավարները իրենց անհաշտությունն այլևս չեն թաքցնում։ Սրանից տուժում են շարքային քաղաքացիները։ Ինչ- որ տարօրինակ մրցավազք է, որի արդյունքում շուտով քաղաքացիների 60 տոկոսանոց դատվածություն ունեցող երկիր կդառնանք։ Առանց այդ էլ անհանդուրժողականության և դժգոհության մթնոլորտում երևույթը մտահոգում է հանրությանը։

Օրերս, Ոստիկանապետ Ալիկ Սարգսյանը ՀՀ նախագահին է ներկայացրել իր «Կաշվե թղթապանակը»`այն բոլոր գործերը, որոնց, իր կարծիքով, դատախազությունը պատշաճ ընթացք չի տվել` որոշակի նկատառումներից ելնելով։ Թե ի՞նչ արձագանք կլինի Բաղրամյան 26-ից ,առայժմ պարզ չէ, այնտեղ այս օրերին խառն են` պատրաստվում են բարձրաստիճան հյուրերի ընդունելությանը։ Գլխավոր դատախազին դա չէր կարող դուր գալ, բայց նա էլ որևէ կերպ չի անդրադարձել դրան ու մեկնել է երկշաբաթյա հանգստի ։

Այսօր «Սոս Խոսրով» էկոլոգիական հասարակական դաշինքը իր մտահոգությունը ներկայացրեց « Խոսրովի անտառ» պետական արգելոցի կենտրոնական հատվածում «Գիլան» պետական արգելավայրի հիմնման վերաբերյալ կառավարության որոշման վերաբերյալ։

Դաշինքի անդամներն ասացին, որ պետական արգելոցից առանձնացվել է մոտ 116 հա և այդ տարածքի կարգավիճակը իջեցվել է ու դարձվել արգելավայր, որով խախտվել է արգելոցի տարածքի ամբողջականությունը։ Դե քանի որ արգելոցն անձեռնմխելի է, իսկ արգելավայրում կարող են հյուրեր լինել, ոչ ավել ոչ պակաս ռեստորանային այցելուների տեսքով, մեր հյուրասեր փողատերերը որոշել են օգտագործել տարածքը։

Դաշինքի անդամները նշեցին, որ ներկայումս վերոնշյալ տարածքում ռեստորանային համալիրի ծավալուն շինարարություն է գնում։ Նրանց կարծիքով «Գիլան»-ի կարգավիճակի իջեցումը ոչ մի հիմնավորում չունի և նման որոշումներ կայացնելով պետությունը խախտում է Օրհուսի կոնվենցիայի դրույթները և մի շարք այլ օրենքներ։ «Պետական զավթողական քաղաքականությունն արդեն հասել է բնության հատուկ պահպանվող տարածքներին։ «Գիլան»-ի կարգավիճակի փոփոխությունը հանգեցնում է արգելոցի մասնատմանը և հետագայում նաև նրա վերացմանը։ Կենդանական պոպուլյացիաների մասնատումը լուրջ վտանգ է ներկայացնում կենսաբազմազանության պահպանման համար»,- համոզված են Դաշինքում։

ՀՀ Բնապահպանության նախարար Արամ Հարությունյանը խոստացել է սառեցնել շինարարությունը, սակայն, դա մյուս դեպքերի նման ժամանակավոր բնույթ է կրում։ Նախարարության ներկայցուցիչը կարծիք է հայտնել, թե «Գիլան» -ի տարածքում չկան Կարմիր գրքում ընդգրկված կենդանիների և բույսերի տեսակներ, ինչն ըստ Դաշինքի, անընդունելի կարծիք է։

Դաշինքի ներկայացուցիչները համոզված են, որ արգելոցում բնակվող և Կարմիր գրքում ընդգրկված կենդանիները անպայման կհայտնվեն կառուցվող ռեստորանի ճաշացանկում։ Նրանց պաշտոնական տվյալներ չեն հայտնում կառույցի տիրոջ, կառուցապատողի, և այլ մանարամասների մասին , ինչն ինքնին խոսուն երևույթ է։

Հարցի կարագավորման հույսով «Սոս Խոսրով» էկոլոգիական հասարակական դաշինքը բաց նամակով դիմել է ՀՀ նախագահ Սերժ Սարգսյանին, և խնդրել վերանայել «Խոսրովի անտառ» պետական արգելոցի տարածքի մի հատվածի վրա «Գիլան» արգելավայրը հիմնելու վերաբերյալ ՀՀ կառավարական որոշումը և վերականգնել արգելոցի տարածքի ամբողջականությունը։ Դաշինքի աշխատանքային խումբը պատրաստ է դիմել նաև միջազգային կառույցներին,եթե նամակը պատասխան չստանա։

Մեր ունեցած տվյալներով պատմական արգելոցում կառուցվող փառահեղ ռեստորանի տերը, որտեղ Կարմիր գրքից էկզոտիկ խորտիկներ են մատուցվելու, ԱԺ նախագահն է։

Ալիսա Շեկոյան

90-ականներին երկիրը կաթվածահար էր, հիմա չթվենք, թե ինչեր տեղի ունեցան որ կարող էին չլինել, բայց դրանից անմասն չմնաց հայկական բանակը, որ այդ տարիներին դեռ կազմավորման փուլում էր։ Պատերազմը նոր էր վերջացել, գլուխ էին բարձրացրել աղանդները, ոչ ֆորմալ շարժումները, այդ ֆոնի վրա սկսեցին իրենց ոտքի տեղն ամրացնել զանազան թափթփուկները։ Բանակում տեր ու տնօրինություն էին անում հիմնականում ֆիդայական կադրերը, իսկ կադրային հատուկենտ զինվորականներին դեռ երկար ժամանակ էր պետք այստեղ կարգուկանոն հաստատելու համար։

Զորամասերում ի հայտ եկան միասեռականներ, որ չէին թաքցնում իրենց կողմնորոշումը ու դա սկսեց ՊՆ ղեկավարությանը անհանգստացնող գործոն դառնալ: Բանակը «մաքրելու» նպատակով որոշվեց «երկնագույններին» լիկվիդացնել` կենտրոնացնելով մի առաձին զորամասում: Դրա համար ընտրվեց Արդանիշի զորամասը` Վարդենիսի տարածքում: Զորահավաքի ընթացքում ում սկսում էին կասկածել ոչ տրադիցիոն օրիենտացիա ունենալու մեջ, ուղարկում էին հիշյալ զորամաս:

1997թ. հերթական զորահավաքի ժամանակ զինկոմիսարիատում սխալ է տեղի ունենում և Արդանիշ է ընկնում ոչ միասեռական մի պատանի: Հենց այս տղան էլ դառնում է Արդանիշի վերջի սկիզբը:

Ողբերգությունը տեղի է ունենում դիրքերում. 15 օր շարունակ հիշյալ զորամասի 11 «կոփվածները» բռնաբարում, խոշտանգում ու տանջամահ են անում տղային, որին անվանում էին «Իկոնա» :

Տանջամահ անելով տղային ու ցանկանալով իրենց արածը գցել ադրբեջանցիների վրա` զինակիցները տղային թևերից կապում են թնդանոթի փողին ` ուղիղ ադրբեջանական դիրքերի դիմաց, հույս ունենալով, որ վերջիններս կրակ կբացեն և Իկոնան կդառնա թշնամու հերթական զոհը: Հակառակ կողմը, սակայն, չի հասկանում հայ «զինվորների» սպասումները, չի պատկերացնում, թե հայերը կարող են նման ձևով վարվել յուրայինի հետ և կարծում է, թե թնդանոթի փողին կապվածը անկասկած ադրբեջանցի կլինի: Կրակելու փոխարեն ադրբեջանցիները լուսանկարում են տեսածը և տարածում` իբրև ադրբեջանցիների նկատմամբ հայերի անմարդկային վերաբերմունքի հզոր ապացույց: Իսկ ՀՀ զինդատախազությունում հնարավորինս փորձում են կոծկել կատարվածը և « երկնագույների»-երի զորամասի գոյության փաստը լույս աշխարհ չբերելու համար հիմնովին վերացնում այն` կատարված բարբարոսության համար էլ ձեռքի հետ դատապարտելով մի քանիսի:

Երբ Ազգային անվտանգության խորհրդի քարտուղար Արթուր Բաղդասարյանը պաշտոնապես հայտարարեց, թե մեր սահմաններն այնքան էլ պաշտպանված չեն, բոլորը սկսեցին նրան քարկոծել, թե ինչու՞ է նոր միայն այդ մասին բարձրաձայնում այն պաշտոնյան, որը հարցի ամենաառաջին պատասխանատուներից մեկն է: Իրականում Բաղդասարյանը իրեն հատուկ պոպուլիստական մղումներից, թե այլ մղումներով, գոնե կեսճշմարտությունն ասելու համարձակություն ունեցավ։

ԱԱԽ քարտուղարի ասածը հատկապես վերջին շրջանում շատ զորեղ ապացույցներ ստացավ: Հունիսի 18-ին Չայլուի մոտ ադրբեջանական դիվերսիային զոհ գնացին հինգ հայ զինվորներ, հուլիսի 28-ին` ԼՂՀ Մարտունու շրջանի զորամասերից մեկում հայ զինվորը սպանեց 5 զինծառայողի, հետո էլ ինքնասպանություն գործեց: Երկու դեպքերն էլ սահմանի վրա էին և երկուսի հիմքում էլ սահմանի` կասկածելի պաշտպանվածության հանգամանքն էր. առաջինի դեպքում նշված պատճառով ադրբեջանցին էր թափանցել հայկական զորամաս, երկրորդ դեպքում` պահակակետում զինվորը, ըստ պաշտոնական վարկածի, քնած է եղել, ինչն անթույլատրելի է բանակում։ Դարձյալ սահմանի վրա ծառայող սպա Արտակ Նազարյանի ինքնասպանության լուրը ևս եկավ հանրությանն տեղեկացնելու, որ իր երկրի սահմանի պաշտպանությունը հուսալի ձեռքերում չէ։

Որքան էլ Պաշտպանության նախարարությունում խնդիրներն ու կատարված դեպքերը լղոզեն, այնուամենայնիվ, իրականությունն այն է, որ համակարգը չափից ավելի է ծանրաբեռնված խնդիրներով: Յուրաքանչյուր դեպքի առանձին վերլուծության ժամանակ, անկախ ինքնասպանության կամ սպանության շարժառիթից, հիմքում բանակի համակարգային խնդիրներն են: Թե´ Չայլուի, թե´ Մարտունու զորամասերի, թե´ Նազարյանի ինքնասպանության և մյուս բոլոր համանման դեպքերի պատճառը բանակային` տարիների ընթացքում չլուծված հիմնախնդիրներն են:

Իսկ ի՞նչ է անում կամ մտածում Սեյրան Օհանյանը. սպա փչացնելու, զինվորին վասալի տեղ օգտագործելու, նրան նվաստացնելու, միջզինվորական հարաբերությունների անբնական զարգացման վրա աչք փակելու և այլնի համար պատասխանատուներ չեն գտնվում։ Մարտունու դեպքը չէր լինի, եթե զինկոմիսարիատներում չշարունակեր իշխել փողամոլությունն ու հանցավորությունը: Երբ տեղի է ունենում անուղղելին, սկսում են ինչ-որ անկապ արդարացումներ փնտրել։ Ասում են, թե սպանության մեջ մեղադրվող զինվորը` երևանցի Կարո Այվազյանը, որ մի քանի տարի բնակվել է Միացյալ Նահանգներում, ունեցել է հոգեկան խնդիրներ, ինչը բավարար է եղել բանակ չզորակոչվելու համար։ Սակայն զինկոմիսարիատում տղայի պապից պահանջել են 4000 դոլար, ինչը նա չի ունեցել և միակողմանի ծնողազուրկ տղային, որ պետք է ծառայությունն անցներ Երևանից 50 կմ շառավղով հեռավորության վրա, զորակոչել են ԼՂՀ հեռավոր սահմանային զորամաս: Հետևանքը` վեց զոհ:

Երբ սրվում է իրավիճակը մարդկանց հիշողության վարագույրը ակամայից հետ է գնում. 2003թ. Էմիլ Չիվթչյան անունով մի տղայից, որ տեսողական ծանր խնդիրներ է ունեցել, զինկոմիսարիատում պահանջել են 500 դոլար կաշառք` բանակից ազատելու համար, սակայն ծնողները վճարունակ չեն եղել և տղային զորակոչել են Կիրովականի «Դուց» կոչվող զորամաս: Երկու ամիս անց շլության ամենածանր աստիճանն ունեցող տղային մեղադրել են երեք հոգու սպանության մեջ, այն դեպքում, երբ Չիվթչյանն ի վիճակի չէ ընդհանրապես նշան բռնել, ուր մնաց թե կրակել ու սպանել երեք հոգու: Արդյունքում` զորակոչի չենթարկվելու բոլոր հիմքերն ունեցող երիտասարդն այսօր իր գոյությունը շարունակում է Նուբարաշենի ցմահ դատապարտյալի խցում։

Վերջին տարվա վիճակագրությամբ խաղաղ պայմաններում բանակում ավելի շատ զինվոր է մահացել, քան ռազմական գործողությունների ժամանակ: Ինչու՞. որովհետև բանակի հիմնախնդիրները կա´մ չեն լուծվում ինչպես հարկն է, կա´մ լուծվում են «կարողացածի» չափով: 90-ականներին` բանակը համասեռամոլներից մաքրելու համար, նույն ՊՆ-ում` հիմնախնդիրը իրենց «կարողացածով» լուծելու հետևանքով ստեղծվեց Արդանիշի «խայտառակությունը», որի վախճանը ավելի քան ողբերգական էր։ Բանակի հիմնախնդիրները չեն լուծվում նաև, որովհետև Զինվորական ոստիկանությունը, որ կոչված է ավելի շատ կանխարգելիչ գործառույթներ իրականացնել, զբաղված է այլ կարգի գործերով, իսկ ղեկավար Վովա Գասպարյանի «կայֆերի» մասին լեգենդներ են պատմում։

Պաշտպանության նախարարությունը, Զինվորական ոստիկանությունը տարիներ շարունակ ձգձգվող դատավարությունների վերաբերյալ որևէ բողոք չեն բերում։ Ակամայից հարց է ծագում` միգուցե ՊՆ -ին ձեռնտու՞ է, որ տարիների քաշքշուկի մեջ մեղավորները մնան անպատիժ` եղածը կոծկելով հանրությանը չգրգռելու, թշնամուն չուրախացնելու և այլ պատրվակներով` կատարվածը ներկայացնելով կա´մ որպես ինքնասպանություն, կա´մ վերագրելով ադրբեջանական կողմին:

Այս ամենը հիշեցնում է այն, ինչ փորձեցին անել Արդանիշում հավաքված տականքները 18-ամյա Իկոնայի հետ: Քանի դեռ ՊՆ-ն ինչպես հարկն է չի վերհանել իր համակարգի «իկոնաները» և չի փորձել սեփական մեղքը չվերահասցեագրել, հայկական բանակում սպանություններն ու ինքնասպանությունները չեն դադարի:
Լուսինե Կեսոյան

ՀՀ քրեական օրենսգրքի N հոդվածով Անձը դատապարտվում է X տարվա ազատազրկման , ես ավելացնում եմ՝ սեռական ժուժկալության:
Դատարանի որոշումն ընդունված է: Բանտ: Զոնա: Ազատազրկում:
Սահմանափակվում է մարդու ազատությունը, փոխվում է նրա ապրելակերպը, հոգեվիճակը, փոխվում է ամեն ինչ, ներառյալ սեռական կյանքը:

ՀՀ քրեակատարողական օրենսդրությամբ ազատազրկման վայրերում գտնվող բանտարկյալներին թույլատրվում են տեսակցություններ միմիայն ամուսինների հետ: Իսկ եթե կալանավորը չի ուզում օրինականացնել հարաբերությունները իր զուգընկերոջ կամ զուգընկերուհու հետ, ասենք՝ վստահ չի, որ նա է իր «կեսը», չի՞ կարող սեքսուալ հարաբերություններ ունենալ օրենքի սահմաններում:

Քաղաքակիրթ աշխարհի պատից այն կողմ, հայտնվածներն ասում են` չի կարող:

Դատապարտյալը` երկարամյա ազատազրկման դատապարտված Արթուր Այվազյանը, պատմում է, որ բանտերում ոչ ամուսնական զույգերի հանդիպումներն անհնար են դառնում համակարգի սխալ կազմակերպվածության և օրենքի բացերի պատճառով։« Մի քանի ճանապարհ կա, որից առաջինը կոռուպցիան է, եթե դա բացառենք, կմնա մի տարբերակ, եթե ունես վկաներ, որ ընկերուհուդ հետ ապրել ես քաղաքացիական ամուսնությամբ, հնարավոր է, բայց պատկերացնո՞ւմ եք, ազատազրկվածին որքան դժվար է այդ ամենը կազմակերպելը» — ասում է Արթուրը: Իմ հարցին, թե ինչո՞ւ չեն ամուսնանում, նա պատասխանեց, որ շատերն այդպես էլ անում են. «20 տարի նստում են ու հաճախ կանայք են փոխում` ամեն անգամ օրինական գրանցելով ամուսնությունը: Հոգնեցին՝ բաժանվում են, ամուսնանում ուրիշի հետ: Իսկ դա անբարոյականություն է: Ստացվում է, որ օրենսդրական դաշտը դրդում է անբարոյականությա՞ն, սանձարձակությա՞ն: Ինչո՞ւ է այդպես: Ինչո՞վ ենք մենք տարբերվում ազատության մեջ գտնվող մարդկանցից, որտեղ հնարավորություն կա ընտրելու, միևնույն ժամանակ չտանջվելով սեռական ժուժկալությունից: Միայն նրանով, որ բանտարկյա՞լ ենք: Ի վերջո, լավ, բանտարկյալը հեչ, բա ինչո՞վ է մեղավոր նրա ընկերուհին, որը պիտի զրկված լինի սիրելիի հետ կենակցելու հնարավորությունից…»

Սեռական ժուժկալության ֆիզիոլոգիական և հոգեբանական վնասներն ահռելի են:

Այն ընդհանրապես հակացուցված է երակների վարիկոզ լայնացում ունեցող տղամարդկանց, իսկ շագանակագեղձի տարատեսակ հիվանդությունների դեպքում այն բերում է ընդհուպ մինչև քաղցկեղի, նաև իմպոտենցիայի՝ սեռական անկարողության: Կանանց մոտ՝ կանացի օրգանների և կրծքագեղձի քաղցկեղի: «Նևրոզների 60-100% բաժին են ընկնում սեռական խնդիրներին: Այն բերում է ընկճախտի ու ագրեսիվության ուժգնացման: Գիտնականները եզրակացությամբ, սեքսի նկատմամբ հետաքրքրությունը արդյունավետ կյանքի, աշխատանքի, ուսման նկատմամբ հետաքրքրությունն է, դրա բացակայությունը դրդում է հանցագործության»,- ասում է հոգեբան Արեն Սիմոնյանը:

Ստացվում է, որ մեր երկիրն իր քրեակատարողական օրենսդրությամբ հանցագործին ուղղելու փոխարեն, նրան դարձնում է առավել վտանգավոր թե´ բանտի ներսում, թե´ հետո`դրսում հասարակության համար: Չէ՞ որ այն փոփոխությունները, որ տեղի են ունենում բանտարկյալի հետ, շատ դեպքերում կազմավորում են որոշակի խառնվածք ու վարք, ու արդեն ազատության մեջ իներցիայով, չնայած արդեն հնարավոր սեքսուալ բավարավածությանը, խառնվածքով նա մնում է ագրեսիվ…

ՀՀ քրեակատարողական օրենսգիրք

Հոդված 92. Դատապարտյալի կապն ընտանիքի և արտաքին աշխարհի հետ

Կետ 2. Մերձավոր ազգականների կամ այլ անձանց հետ կարճատև տեսակցություն տրամադրվում է ամսվա ընթացքում առնվազն մեկ անգամ` մինչև չորս ժամ տևողությամբ, բացառությամբ օրենքով նախատեսված դեպքերի: Համատեղ բնակվելու իրավունքով և միայն մերձավոր ազգականների հետ երկարատև տեսակցություն տրամադրվում է երկու ամսվա ընթացքում առնվազն մեկ անգամ` մինչև երեք օր տևողությամբ: Երկարատև տեսակցություն տրամադրվում է նաև դատապարտյալի հետ ամուսնության մեջ չգտնվող այն անձի հետ, որի հետ դատապարտյալն ունի համատեղ երեխա:

Ըստ այս օրենքի դատապարտյալը պետք է լինի առնվազն օրինապաշտ քաղաքացի, իսկ եթե այդպես չէ, ասենք, նա չունի ընտանիք, հարազատներ, գրանցում, ուրեմն դուրս է մնում մարդ կոչվածի համար նախատեսվող ամեն ինչից։ Ստացվում է, որ նա դատապարտյալ է ու չի կարող ունենալ ընկերներ, սիրած էակ ու պարզապես տեսնել նրանց։ Մարդու մեկուսացումը, նրան հասարակությունից կտրելն ինքնին հանցագործություն է, քանի որ այդպիսի մարդիկ, կորցնելով կապն արտաքին աշխարհի հետ, որպես կանոն վերադառնում են կալանավայր։

Դիտարկենք մեկ այլ տարբերակ: Օրենսդրությամբ սահմանված կարգով, ամուսինների միջև առանձին տեսակցությունները թույլատրվում են ազատազրկված ամուսնու կամ կնոջ քրեակատարողական հաստատությունում: Իսկ ինչպե՞ս պետք է լինի այն դեպքում, եթե և´ կինը, և´ ամուսինը ազատազրկման մեջ են: Դա էլ օրենքը չի նախատեսում: Ազատազրկմամբ պարտադրված սեռական ժուժկալությունը նաև բերում է նրան, որ փակ տարածքում մարդիկ զանազան ձևեր են փնտրում բավարարվելու: Ու մեր հասարակության կողմից այդքան հայհոյվող միասեռականությունը կարծես նորմա է դառնում բանտերում: Միասեռական տղամարդը բանտում դառնում է բոլորի կինը: Նրան ընկերոջ հետ տեսակցելու մասին օրենսդրությունն ընդհանրապես ոչ մի կետ չի նախատեսել: Սա խոսում է այն մասին, որ, ի տարբերություն տարասեռական զույգերի հարաբերությունների, միասեռական զույգերի փոխհարաբերությունները հասարակական գնահատանքից զուրկ են և չեն ընդունվում համընդհանուրի կողմից: Այդպիսի տղամարդիկ բանտերում խղճուկ վիճակում են հայտնվում, նրանց սեքսուալ շահագործման են ենթարկում կանացի քնքշանքի կարոտ բանտարկյալները: Կանանց վիճակն էլ նույնն է:

Իհարկե, ինչպես ամեն ինչ, այնպես էլ օրենքով չնախատեսված տեսակցությունները կարելի է գնել: Բայց ինչո՞ւ նպաստել բանտային կոռուպցիայի ծաղկմանն ու բարգավաճմանը: Ինչ՞ու ամենամարդկային ուտել-խմելուց հետո ամենակենսական, պրիմիտիվ մարդկային մարմնական պահանջը բավարարելու համար պետք է օրինական ամուսնանալ, կամ դիմել ապօրինության՝ գնելով տեսակցություն կենակցուհու կամ պոռնիկի հետ, եթե չունեն ընկերուհի: Ինչո՞ւ պետք է հետերոսեքսուալ տղամարդը ստիպված լինի բռնի տիրել իր ազատության մեջ գտնվող ընկերոջը տենչող միասեռականին, իսկ կինը տրվել մի այլ կնոջ՝ իր կողմնորոշվածությանն ու բնույթին հակառակ:

Բանտն ու բանակը ցանկացած պետության մինի-մոդելներն են: Ինչ փսփսում են ազատության մեջ, լկտիորեն իրագործում են փակ տարածքներում: Եվ ինչո՞ւ չէ, գուցե շատ ու շատ հանցագործություններ, որոնք կատարվում են «բերդերում» ու «չաստերում» պայմանավորված են հենց սեռական ժուժկալության ծնած ագրեսիայով: Չի բացառվում, որ բանակի և բանտերի սպանությունների մեծ մասը հենց էդ պատճառով են տեղի ունենում, երբ անբավարարվածությունից կատաղած տղամարդիկ իրենց ագրեսիան թափում են իրենցից թույլին ստորացնելու վրա, դա սեռական այլասերվածության տեսակ է:

Արթուրի բարձրացրած հարցը ինձ դրդեց գրել օրենսդրական բացթողումների մասին, ես գրում եմ: Սակայն այս հարցը պահանջում է երկարատև լրագրողական հետաքննություն, լիքը դռներ թակելով, պաշտոնական նամակներ գրելով, իրավաբանների, հոգեբանների, սոցիոլոգների ու սեքսապաթոլոգների, բանտարկյալների հետ տեսակցությունների արդյունքում է միայն հնարավոր հասնել ճշմարտության վերհանմանը: Դա ժամանակ է պահանջում, և չգիտեմ, այս ասպարեզը նոր մտնող լրագրողիս ուժերը, գիտելիքներն ու համառությունը կբավարարե՞ն արդյոք սկսածս գործը վերջին հասցնելու: Ինչևէ, կփորձեմ…ու դատապարտյալների օգնությամբ ։

Շարունակելի…