Արտասահմանում, մասնավորապես՝ Եվրոպայում մարդիկ մեզ հաճախ հարցնում են՝ ո՞ր երկրից եք դուք: Շատերը կան, որոնց «Արմենիա» բառը ոչինչ չի ասում: Մի մասն էլ, հավանաբար, ինչ-որ բան հիշելով, ասում են՝ «А, Russia!»: Արժե՞ բացատրել, որ մենք հանրապետություն ենք, որը ժամանակին Խորհրդային Միության կազմում էր, իսկ հիմա իրա­վաբանորեն անկախ երկիր է: Թե՞… այլևս չարժե: Մանավանդ որ՝ շարքային եվրոպացուն այդ պատ­մությունն առանձնապես չի հուզում:

Սովորական մարդուն պետք է մի երևույթ, մի անուն, մի ապրանք, որը տվյալ երկրի միջազգա­յին «բրենդն» է, որով նա այդ երկիրը կճանաչի: Դա այնքան էլ հեշտ գործ չէ: Ես, օրինակ, կդժվա­րանամ հիշել այդպիսի մի բրենդային երևույթ, ենթադրենք, Սլովենիայի կամ Խորվաթիայի վերա­բերյալ: Ինձ համար նրանք աոաջին հերթին «նախ­կին Հարավսլավիա» են, ինչը, իհարկե, լավագույնս չի բնութագրում այդ հրաշալի երկրները:

Դուք կասեք՝ համեմատեցիր մեր հինավուրց ազգը այլ՝ ոչ հինավուրց ազգերի հետ: Որտե՞ղ էին խոր­վաթները, երբ մենք թատրոն ունեինք: Բայց դա մեր անհիմն ինքնասփոփանքն է՝ մեր հինավուրց լի­նելը մենք, կոպիտ ասած, ոչ մեկի վրա չենք կա­րողանում ծախել:

Մինչդեռ միայն Խորվաթիայի Դուբրովնիկ միջնադարյան քաղաքը տարեկան այ­ցելում է մոտ մեկ միլիոն զբոսաշրջիկ՝ նման թվի մասին մենք այսօր չենք էլ կարող երազել:

Երբ մի ֆրանսուհի ինձ հարցրեց, թե որտեղից եմ ես, փորձեցի մոտենալ այլ կողմից, խոսեցի Շառլ Ազնավուրի մասին: Զրուցակիցս անմիջապես արձագանքեց. նա, իհարկե, գիտեր Ազնավուրին և գիտեր, որ նա հայ է, բայց չգիտեր, թե որտեղ է գտնվում Հայաստանը: Իսկ, օրինակ, ճապոնացուն (կրթված, զարգացած) Շարլ Ազնավուրի անունը ոչինչ չէր ասում:

Խմբագրականն ամբողջությամբ՝ կարդացեք «Առավոտ»-ի այսօրվա համարում:

Ըստ ՀՀ Արտաքին գործերի նախարարության վարած վիճակագրության, Սերժ Սարգսյանը 2008 թվականին ՀՀ նախագահի պաշտոնը ստանձնելուց հետո աշխատանքային և պաշտոնական 32 այց է կատարել ՌԴ մայրաքաղաք Մոսկվա։

Եթե գումարենք այդ ընթացքում նրա կատարած բոլոր այցերը եվրոպական երկրներ, ԱՄՆ, Չինաստան և հարևան Վրաստան ու Իրան, ապա դա չի կազմի նրա Մոսկվա կատարած այցերի նույնիսկ կեսը։

Հոդվածն ամբողջությամբ՝ «Հայկական ժամանակ»-ի այսօրվա համարում:

Երեկ Աժ-ում ՀՀԿ խմբակցություն անհանգիստ ելումուտ անող Տավուշի մարզպետ Արմեն Ղուլարյանից մեր լրագրողը փորձել է ճշտել, թե ինչն է նրան բերել ԱԺ։ Վերջինս նյարդային պատասխանել է, թե գործեր ունի։ Որոշ տեղեկություններով, մարզպետը ՀՀԿ ԳՄ նիստից առաջ փորձել է խմբակցությունից ճշտել, թե արդյոք իրեն վտանգ չի՞ սպառնում, չի՞ բարձրացվելու մարզպետների, այդ թվում իր պաշտոնանկության հարցը։ Ի դեպ, ՀՀԿ նիստում երեկ նախատեսվում էր, որ Սերժ Սարգսյանը հրապարակելու է ապագա գլխավոր դատախազի անունը, բայց նա դա չի արել՝ ասելով, դեռ ժամանակ կա։ Բայց ներկաները, դատելով նրա և Դավիթ Հարությունյանի ջերմ հարաբերություններից, ենթադրել են, որ թեկնածուն հենց նա է։ Այսօր, հավանաբար, գլխավոր դատախազի պաշտոնակատար կնշանակվի նրա տեղակալներից մեկը։

Մանրամասները՝ «Հրապարակ»-ի այսօրվա համարում:

Մեր երկրի և աշխարհի գլխավոր խնդիրներից մեկն այն է, որ մենբ սովորաբար քաղաբականությունը, ինչ­պես նաև կյանքն ընդհանրապես, պատկերացնում ենք որպես՝ խաղ՝ զրոյական գումարելիով [zero-sum game]:

Ինչպես սպորտում. մի թիմը մյուսին հաղթել է 3:0, մյու­սը, բնականաբար, ոդարտվել է 0:3՝ դրանք իրար գու­մարելով ստանում ենբ բացարձակ զրո: Կարող եմ բերել այլ օրինակներ, որոնք, որպես կանոն, իրական կյանքում շեն հանդիպում և չեն հանդիպելու: Ենթադրենք, ամու­սինները բաժանվում են. մեկը ստանում է երեխաներին, տունը, մեքենան և բոլոր խնայողությունները, մյուսը հայտնվում է փողոցում՝ բոմժի կարգավիճակով: Կամ՝ մենք հաղթում ենք Ադրբեջանին, գրավում ենք Բաքուն, որտեղ Ալիևը ստորագրում է կապիտուլյացիայի ակտը, ըստ որի՝ Ղարաբաղը դառնում է Հայաստանի մասը: Կամ՝ հակաոակը Երևանում: Մեկ այլ օրինակ, ընդդիմու­թյունը գալիս է իշխանության, որի ներկայացուցիչներին կախում է բոլոր հնարավոր ծառերին: Հակառակը՝ բոլոր ընդդիմադիրները հայտնվում են բանտում, և իշխանու­թյունն իր համար քեֆ է անում: Վերջին օրինակը, կա­ռավարությունը որոշում է ընդունում կենսաթոշակ չբա­ժանել և ամբողջ բյուջեն ծախսել արտադրության վրա: Հակառակը՝ ամբողջ բյուջեն ծախսում է կենսաթոշակնե­րի վրա: Բոլոր այդ խաղերում ի հայտ են գալիս 100 տոկոսանոց հաղթողներ և 100 տոկոսանոց պարտվող­ներ: Բայց նման խաղ հնարավոր է միայն սպորտում: Հա­սարակական կյանքում՝ սկսած կենցաղային, վերջացրած միջազգային հարաբերություններով, դա բացառված է: Եթե նույնիսկ որևէ մեկին թվում է, թե նա «չոր հաշվով» հաղթել է իր ախոյանին, ապա դա զուտ ժամանակա­վոր, տվյալ պահին արձանագրված երևույթ է: Ինչպես մոտավորապես 24 դար առաջ ասել է մի տաղանդա­վոր զորավար՝ ևս մի այսպիսի հաղթանակ, և մենք կմնանք առանց զորքի: Ամբողջ հարցն այն է, որ ի տար­բերություն սպորտային խաղի, որտեղ մրցավարի սուլոցն ազդարարում է խաղի ավարտը, մնացած բոլոր «խաղե­րում» կյանքը շարունակվում է, հետևանքները բազմա­զան են, և «վերջնահաշվարկը» կարելի է կատարել մի­այն տվյալ պահի, ոչ թե հավերժության կամ նույնիսկ՝ մոտակա պատմական հեռանկարի համար:

Խմբագրականն ամբողջությամբ՝ կարդացեք «Առավոտ»-ի այսօրվա համարում:

Օրերս ՀՀ էներգետիկայի և բնական պաշարների նախարար Արմեն Մովսիսյանը հայտարարեց, որ Մաքսային միությանը միանալու դեպքում Հայաստանին մատակարարվող գազի գինը կհաշվարկվի 1000 խմ-ն 189 դոլարով։ Սա նշանակում է, որ նախարարը հայտարարեց, թե գազի գնի փոփոխություն չի լինի, այսինքն այն ոչ կթանկանա, ոչ էլ կէժանանա։ Չնայած սրան՝ եղան լրատվամիջոցներ, որոնք հրապարակեցին, թե գազի գինը իջնելու է։

Փորձեցինք հասկանալ, թե ինչու են այսպիսի տեղեկություններ տարածվում։ «ՉԻ» տեղեկություններով՝ ռուսները որոշել են 14 տոկոսով էժանացնել գազի գինը, սակայն ՀՀ իշխանությունները շարունակելու են քաղաքացիների վրա գազը ծախել նույն գնով։ Ստացվում է, որ հիմա իշխանությունները «թարս տրամաբանություն» են գործելու։ Եթե ոչ վաղ անցյալում նրանք գազը թանկով գնում էին ռուսներից և էժանով վաճառում էին ՀՀ քաղաքացիներին՝ արդյունքում կուտակելով հսկայական պարտքեր, ապա հիմա հակառակն են անելու՝ էժանով առնելու են, թանկով վաճառեն:

Չորրորդ ինքնիշխանություն

ՀՀ ԱԺ պատգամավոր, «ոչ գործարար» Սամվել Լիմինդրովիչը բուռն տրանսֆորմացիոն գործընթացների մեջ է: Նա այլևս ԱԺ է ներկայանում խիստ սոլիդ սև կոստյումով, լուրջ-լուրջ` Եվրապառլամենտի ներկայացուցչի հայացքով քայլում է միջանցքներով:

Նախորդ օրը, տեսնելով միջանցքի ծայրում հավաքված լրագրողներին, նա լույսի արագությամբ անհետացել է՝ մտնելով գեներալների սենյակ: Վերջիններս չկային՝ դուրս եկավ, ապա նույն արագությամբ հայտնվել է ՕԵԿ ֆրակցիայի դռանը, սակայն այնտեղ էլ թույլ չտվեցին ներս մտնել. ասացին` խորհրդակցություն է: Գործի դնելով իր ողջ արագությունը, հետևում թողնելով լրագրողների բանակը, նա հաղթահարեց երկար ֆոյեն ու թափանցեց ՀՀԿ ֆրակցիայի պատերից ներս:   Քիչ հետո դուրս եկավ, մոտեցավ միջանցքում կանգնած գեղեցկատես աղջկան. լուրջ նրբությամբ ինչ-որ բան էր բացատրում: Ասում են` Լիմինդրովիչը չի սիրում «վուլգար» աղջիկների: «Զզվում եմ էդ բուլգարներից»,- ասել էր նա:   Իսկ երեկ, արդեն չէր հասցրել փախչել, և պատասխանել էր լրագրողների հարցերին:

Հրապարակ

Երևանի ավագանու որոշմամբ կընդլայնվեն մայրաքաղաքում գոյություն ունեցող գերեզմանատների տարածքները դրանց կից անմշակ, ազատ և անօգտագործելի հողերի հաշվին։ Մասնավորապես ընդլայնվում է «Սիլիկյան» գերեզմանատունը՝ 3-րդ գյուղում, «Շահումյան-2» գերեզմանատունը՝ «Կաթ» գործարանին հարող տարածքում և «Կենտրոնական» գերեզմանատունը՝ Դավիթ Բեկ փողոցին հարող տարածքում։ «Սիլիկյանն» ընդլայնվում է 28 հազար 833 քմ-ով՝ գյուղատնտեսական նշանակության հողերի հաշվին, «Շահումյան–2»–ը՝ 33.220 քմ-ով՝ արդյունաբերական, ընդերքօգտագործման և այլ արտադրական նշանակության հողերի հաշվին, «Կենտրոնականը»՝ 1859 քմ, բնակավայրերի հաշվին։

Հարցը նախ քննարկվել է ՀՀ համայնքների (բնակավայրերի) քաղաքաշինական ծրագրային փաստաթղթերի մշակման աշխատանքները համակարգող միջգերատեսչական հանձնաժողովի կողմից։ Քաղաքաշինության նախարարի ս/թ հուլիսի 2-ի գրությամբ տրամադրվել է նշված հանձնաժողովի դրական եզրակացությունը և հանձնաժողովի անդամների հավանությանն արժանացած Երևան քաղաքի ավագանու «Հողամասերի նպատակային նշանակությունը փոխելու մասին» որոշման նախագիծը։

Հույս կա, որ այս փոփոխությամբ որոշ չափով կլուծվի բաց գերեզմանատներ ունենալու խնդիրը:

Հայկական ժամանակ

«Թերթն երեկ նշել Էր, որ օգոստոսի 28-ի՝ Սերժ Սարգսյանի անակնկալ այցը Խորվաթիա, պայմանավորված է եղել այն հանգամանքով, որ վերջինս շտապել է այնտեղ եվրոպացիներին տեղեկացնելու, որ ստորագրում է Մաքսային միությանը միանալու համաձայնագիրը։

Մինչդեռ երեկ «ՉԻ»–ին փոխանցեցին, որ Սերժ Սարգսյանը Խորվաթիա է մեկնել բոլորովին այլ նպատակով և այլ անձի հետ հանդիպման։ Բանն այն է, որ Սերժ Սարգսյանին այդպես Էլ մինչև սեպտեմբերի 3-ը չի հաջողվել հանդիպել Պուտինի հետ և լսել նրա դիրքորոշումը՝ կապված Հայաստանի՝ Մաքսային միությանը կամ Էլ Եվրոպական ասոցացմսւն համաձայնագրին միանալու հետ։ Արդյունքում Սերժ Սարգսյանը ստիպված Է եղել դիմել Մոսկվայում բավականին մեծ ազղեցություն ունեցող և Պուտինի հետ հարաբերություններ պահող Ռուսաստանի հայերի միության նախագահ Արա Աբրահամյանին։ Սարգսյանը խնդրել Է Աբրահամյանին՝ հանդիպում կազմակերպել իր և Պուտինի միջև։

Արա Աբրահամյանն Էլ Սարգսյանին հրավիրել Է Խորվաթիայում գտնվող իր առանձնատուն, որտեղ ՀՀԿ առաջնորդին փոխանցել Է Պուտինի մեսիջները՝ կապված Մաքսային միությանը միանալու հետ։ Մեսիջների ցանկում են եղել Ղարաբաղի, ՌԴ-ից Հայաստան եկող տրանսֆերտների և ռուսական շուկայում հայկական ապրանքների շրջանառության հարցերը:

Հոդվածն ամբողջությամբ՝ «Չորրորդ ինքնիշխանության» այսօրվա համարում:

Որ Վլադիմիր Պուտինը մեր վիճակագրական ծա­ռայությունից ավելի լավ գիտի, թե քանի հոգի է ապրում Հայաստանում՝ բնական է: Ավելի ճիշտ, վի­ճակագրականն էլ գիտի, բայց պատճառներ ունի ճշմարտությունը թաքցնելու, իսկ Պուտինը չունի: Այստեղ ես առանձնապես նվաստացուցիչ բան չեմ տեսնում՝ գուցե ՌԴ նախագահին կարելի է թեթևակի կշտամբել ոչ նրբանկատ լինելու մեջ: Նվաստա­ցումն այլ տեղ էր:

Ինչի՞ց էր ծագել այդ ամբողջ խոսակցությունը: Ռուսաստանցի գործարար Արա Աբրահամյանը իր երկրի նախագահին հավաստիացնում է՝ ՌԴ բոլոր հայերը ձեր կողքին են: Չգիտեմ՝ նա հիմքեր ունե՞ր նման բան ասելու, թե  ոչ՝ իրենց գործն է: Պուտինը կեսկատակ հարցնում է՝ իսկ Հայաստանի՞: Դրան հայազգի գործարարը պետք  է լուրջ պատասխաներ՝ Հայաստանի հայերը Ձեզ սատարելու կամ չսատա­րելու խնդիր չունեն, այդ մարդկանց հետ մենք գործ չունենք, որովհետև նրանք այլ երկրի քաղաքացիներ են:

Կարծում եմ՝ նման պատասխանի համար ՌԴ նախագահը իր գործարարին չէր կախի, նույնիսկ բիզնեսից չէր զրկի:

Ամեն ինչ հասկանալի է. Ղարաբաղ, ռազմաբազա, «Սմերչ», «Իսկանդեր», գազ և այլն: Հասկանա­լի է նաև, որ այս պայմաններում ռուս պաշտոնյա­ների, կուրղինյանատիպ քաղաքագետների, գուցե նաև շարքային քաղաքացիների մի մասի կողմից մեր հասցեին կլինի այն, ինչը իրենց լեզվով շատ դիպուկ կոչվում է «хамство»: (Չնայած այդ հարցում չափն անցնելը բումերանգի էֆեկտ է տալիս, բայց դա դարձյալ իրենց գործն է): Բայց նույնիսկ այս դեպքում կարելի է պահպանել արժանապատվու­թյունը, իսկ կարելի է նաև նվաստանալ, երբ դա քեզնից չեն պահանջում: Նույնիսկ խորհրդային տա­րիներին էր այդպես, և այդ առումով ինձ համար լավագույն օրինակներից մեկը Կարեն Դեմիրճյանն է, որը, բնականաբար, չէր հակադրվում Կենտրոնին, բայց մյուս կողմից՝ վիզը չէր ծռում: Նույնը կարելի է ասել 60-70-ականներին Խորհրդային Հայաստա­նում ապրող բազմաթիվ մտավորականների մասին:

Չգիտեմ՝ Պուտինը Սովետից լա՞վ բան է ուզում ստեղծել, թե՞ Սովետից վատ՝ հավանաբար, գոնե տևական առումով այդ նոր միության երկրները կոչ­վելու են անկախ: Բայց բոլոր հանգամանքներում անկախությունը հիմնված է տվյալ ազգի ներքին ինբնագիտակցության վրա: Օրինակ՝ Բալթյան հան­րապետությունների բնակիչները մեծ մասամբ Սովե­տի 40 տարիների ընթացքում իրենց հոգու խորքում այդ մեծ երկրի քաղաքացի չէին զգում: Արդյոք նույ­նը կարելի՞ է ասել հայաստանցիների մասին: Այդ ներքին զգացողությունը ո՞ր չափով է պայմանավոր­ված ԵՄ-ով, ՄՄ-ով, Եվրասիայով կամ Ռուսաստա­նով:

Անհատական մակարդակով նույնն է. ի վերջո բո­լոր հիմնական կրոնական ուսմունքները ցույց են տալիս ներքին ազատությանը հասնելու իրենց ճա­նապարհը:

Առավոտ

Երևանի քաղաքապետ Տարոն Մարգարյանը եթե նախկինում Երևանը «քույրացնում» էր աշխարհի տարբեր քաղաքների հետ, ապա հիմա որոշել է «սեռը» փոխել՝ «եղբայրացել»։

Նախօրեին, Երևանի ավագանու նիստի ժամանակ, արտաքին կապերի պատասխանատուն հպարտությամբ ընթերցել է օրակարգի այդ կետը, ըստ որի՝ Երևանը եղբայրանում է Լատվիայի մայրաքաղաք Ռիգայի հետ։ Մեր լրագրողի ռեպլիկին, թե ինչպես են սեռը որոշում՝ որի հետ քույրանալ, որի հետ եղբայրանալ, արտաքին կապերի պատասխանատուն շփոթվել է, ապա քիչ անց կողմնորոշվել՝ ամբիոնից հայտարարելով, թե դա վրիպակ է։ Եվ անհասկանալի է մնացել՝ քաղաքների սեռերի հարցում չեն կողմնորոշվել, թե՞ տեքստը կազմողն է սխալ տերմին օգտագործել։

Մանրամասները՝ «Հրապարակ»-ի այսօրվա համարում: