01.05.2024 | 15:10
Փաշինյանը Հայաստանի խնդիրները կեղծորեն բարդում է 1915 թվականի ցեղասպանության հոգ...01.05.2024 | 14:10
Հիմա հավատում ենք, որ Հայաստանի հետ միասին քաղաքական ճանապարհով և կարճ ժամանակու...01.05.2024 | 13:10
Ճշմարտության և ներքին առողջացման շարժումը թակելու է նաև «մեծարգո»-ի սպասարկման հ...01.05.2024 | 12:13
Ողբերգական դեպք՝ Երևանում․ թիվ 90 դպրոցի 11-ամյա աշակերտուհու սիրտը կանգ է առել...01.05.2024 | 11:10
Փաշինյանը ամոթանք է տվել, թե՝ չեք ուզում ձեր մի կտոր հողը զիջել հանուն Հայաստանի...23.04.2024 | 11:42
Ադրբեջանում պահանջել են նաև չորս «անկլավային գյուղերը»...23.04.2024 | 11:23
Վաղը ուշադիր եղեք հատկապես Ոսկեվանի և Բաղանիսի մոտակա դիրքերին․ Նաիրի Հոխիկյան...23.04.2024 | 11:06
Ի՞նչ կապ ունեին Արայիկ Հարությունյանի հարցազրույցի անոնսն ու հետագա «զարգացումնե...13.04.2024 | 13:57
Մենք այլևս չունենք ԱԱԾ, այդ հաստատությունը Նիկոլի ռեժիմի հերթական գործիքն է․ Կար...13.04.2024 | 13:26
Վթարի հետեւանքով մահացած բոլոր չորս զինծառայողները ժամկետայիններ էին....13.04.2024 | 13:06
Արարատի մարզում հայտնաբերվել է 36 կգ ոսկի գողություն կատարող կասկածյալներից մեկը...13.04.2024 | 12:59
Ղազախստանում ձերբակալել են ռուսաստանցու, որը մեղադրվում է տաջիկներին այլ երկրներ...13.04.2024 | 12:28
Փաշինյանի «լռությունը» վախեցնում է «ուսապարկերին»․ «Հրապարակ»...13.04.2024 | 11:29
Գեղարքունիքում զինվորական «ԿամԱԶ» է վթարի ենթարկվել...12.04.2024 | 14:08
Ոսկեպարցի Սամվելի խոհանոցի և հողամասի մի մասը մնալու է ՀՀ-ում, իսկ տունը և տնամե...12.04.2024 | 13:56
Ավազակություն՝ հոր և որդու կողմից. հոր գործը ուղարկվել է դատարան, իսկ որդին ինքն...12.04.2024 | 13:00
Դպրոցներից տարհանման կարիք չկա. ԿԳՄՍ նախարարը` ահաբեկչության կեղծ լուրերի մասին...12.04.2024 | 2:20
Մի կողմից նույն մարդիկ մեզ ասում են, թե «սահման չկա, սահմանները հստակեցված չեն»,...10.04.2024 | 15:10
Ահազանգ ենք ստացել զինվորական ծառայությունից հրաժարվելու հիմքով ՀՀ-ում ապաստանած...10.04.2024 | 14:10
Փաշինյանը Շոլցի հետ հեռախոսազրույցում անընդունելի է համարել Պրահայի, Բրյուսելի և...10.04.2024 | 13:10
Թքած ունեմ նրանց վրա, ովքեր հրաժարվում են «Միր» քարտի ծառայություններից. Պետդում...10.04.2024 | 12:10
Մենք չգնացինք այդ ճանապարհով և հայտնի աշխարհաքաղաքական կենտրոններում որոշվեց հար...10.04.2024 | 11:10
Եթե շատ լինեք, մենք կշրջափակենք կառավարությունը․ Հրանտ Բագրատյան...09.04.2024 | 15:10
Հրաժարվելով ռուսական МИР քարտերից՝ մենք ակամայից հայտնվում ենք պատժամիջոցների տա...09.04.2024 | 14:10
Ուկրաինան և Ռուսաստանն Աբելն ու Կայենն էին. Լեոնիդ Կուչման` Կիև-Մոսկվա հարաբերու...09.04.2024 | 13:10
Մարտական հենակետում երեք զինծառայողի սպանության գործով դիրքի ավագի պաշտպանը դիմե...09.04.2024 | 12:10
Հայկազ Բարսեղյանի սպանության գործով ամբաստանյալները դատապարտվեցին 18 տարի ազատազ...09.04.2024 | 11:10
Կռիվ լինելու ա, ու ես գիտեմ, որ մենք պիտի հաղթենք. Մեր թշնամին էսօր Ադրբեջանում ...08.04.2024 | 15:10
Իսրայելի ՊՆ-ն հայտարարել է Իրանի հետ հարաբերություններում «ցանկացած սցենարի» պատ...08.04.2024 | 14:10
Անիմաստ կրակում են, ոչ մի բան չեն թիրախավորում, երևի վախից է․ Արավուսի նախկին գյ...08.04.2024 | 13:10
ԵԽ-ն Հայաստանի «լամպոչկա» իշխանություններից պետք է պահանջի անհապաղ ազատ արձակել ...08.04.2024 | 12:10
270 մլն գնահատվող աշխարհաքաղաքական վեկտորի փոփոխություն և 0 երաշխիքներ․․․Լիլիթ Գ...08.04.2024 | 11:10
Եթե Արևմուտքը Հայաստանին ինչ-որ բան տա, Թուրքիան Ադրբեջանին եռապատիկը կտա. Չավու...06.04.2024 | 14:10
Գրողների միության նախագահը տեղյակ չէ իրենց շենքը թուրքական դեսպանատանը տրամադրել...06.04.2024 | 13:10
«Նիկոլիստներ, սորոսականներ ու արևմտամոլներ, ուշադիր կարդացեք գրածս»․ Էդուարդ Շար...06.04.2024 | 12:10
Բրյուսելում Հայաստան-ԵՄ-ԱՄՆ հանդիպումը «վտանգի ևս մեկ աղբյուր է ստեղծում» Հրվ. Կ...06.04.2024 | 11:10
Որեւէ մեկը չի կարող երաշխավորել, որ Իրանի թիրախներից մեկը չի դառնա Բաքուն. Վարդա...05.04.2024 | 15:10
Ռուսաստանը գրոհել է Ուկրաինան 13 անօդաչու թռչող սարքերով, բոլորը խոցվել են. Ուկր...05.04.2024 | 14:10
8,800 դոլարի և 5 մլն դրամի կաշառք ստանալու համար մեղադրվող պաշտոնյաների վարույթի...05.04.2024 | 13:10
Զորախաչ եկեղեցին՝ ադրբեջանական թիրախումԴեկտեմբերի 25-ին, ժամը 18.15-ի սահմաններում, անհայտ ավտոմեքենայի վարորդը Այգեստան-Ներքին Դվին ճանապարհի սկզբնամասում վրաերթի է ենթարկել 1935 թ. ծնված Աղասի Մինասյանին և դիմել փախուստի:
Ոստիկանության լրատվական ծառայությունից հայտնում են, որ Ա. Մինասյանը հիվանդանոցում մահացել է:
Ձեռնարկվում են միջոցառումներ վարորդին և ավտոմեքենան հայտնաբերելու ուղղությամբ:
Կատարվում է քննություն:
2012 թվականի ընթացքում ՀՀ առողջապահության նախարարությունը շարունակել է համակարգում իրականացվող բարեփոխումները։ Միաժամանակ, առաջնորդվելով ոլորտում առկա խնդիրների շուրջ ՀՀ Նախագահի և վարչապետի կողմից տրված հանձնարարականներով, կյանքի են կոչվում նոր ծրագրեր։
Կազմվել և ՀՀ կառավարության կողմից հաստատվել է «Առողջապահության ոլորտում պետական վերահսկողության և դեղորայքային քաղաքականության հիմնախնդիրների լուծման ծրագիրը և ծրագրի կատարումն ապահովող միջոցառումների ցանկը», որը նախարարության գործունեության ուղենիշ կլինի առաջիկա 6-7 ամսվա ընթացքում։
Մարզերի համաչափ զարգացում
Մարզերի առողջապահական համակարգի զարգացումը նախարարության առաջնահերթ խնդիրներից մեկն է։ «Առողջապահական համակարգի արդիականացում» ծրագրի շրջանակներում 2007-2012 թվականների ընթացքում հիմնանորոգվել և արդիական սարքավորումներով հագեցվել է մարզային յոթ հիվանդանոց (Հրազդանի, Իջևանի, Արմավիրի, Արարատի, Գորիսի, Ապարանի և Գավառի բժշկական կենտրոնները), իսկ Գյումրիում, անկախ Հայաստանի պատմության ընթացքում առաջին անգամ, լիովին նոր, բազմապրոֆիլ բժշկական կենտրոն է կառուցվել’ ախտորոշիչ և բուժման լայն հնարավորություններով’ հագեցած ամենավերջին սերնդի սարքավորումներով։
Մարզային առողջապահական համակարգի հետագա զարգացման նպատակով՝ 2013-ին կսկսվեն Մեղրու տարածաշրջանային բժշկական կենտրոնի նոր շենքի կառուցման և Կապանի բժշկական կենտրոնի մասնաշենքերի վերանորոգման աշխատանքները: Կարդիականացվեն նաև Ալավերդու, Աբովյանի և Բերդի բժշկական կենտրոնները: Իսկ Վանաձորում կկառուցվի 190 մահճակալ հզորությամբ, երրորդ մակարդակի բազմաֆունկցիոնալ բժշկական նոր կենտրոն:
Սակայն մարզերում բժշկական նորագույն կենտրոնների կառուցումով առկա խնդիրները լիովին չեն լուծվում։ Որպեսզի հիվանդները չշարունակեն գալ Երևանում բուժվելու, պետք է մարզային այդ հիվանդանոցներն ապահովվեն նեղ մասնագետներով և դրանցում անհրաժեշտ ծառայություններ զարգացվեն։ Մարզերում գրանցված հղիների շուրջ մեկ երրորդը մայրաքաղաքի տարբեր ծննդատներում է ծննդալուծվում։ Դա նշանակում է, որ նրանց համար մարզերին հատկացված միջոցները ևս այդ հղիների հետ Երևան են ուղղվում։
ՀՀ առողջապահության նախարարի օգոստոսի 1-ի հրամանով 10 հազար դրամով ավելացել է մարզերում մեկ նորմալ (չբարդացած) ծննդի համար հատկացող գումարը՝ այն հավասարեցվելով Երևանի ծննդատներում գործող գներին։ Միաժամանակ հանձնարարվել է ավելացված այդ միջոցներն առավելապես ուղղել աշխատավարձի ֆոնդի ավելացմանը։ Միայն այս քայլով 115 մլն դրամ լրացուցիչ գումար է ուղղվել մարզային ծննդատներ։
Դեպի մարզեր ուղղվող միջոցները հնարավորինս մեծացնելու նպատակով և հաշվի առնելով, որ մարզերի մեծ մասում արդեն ունենք նոր վերակառուցված և հագեցված ժամանակակից բժշկական հաստատություններ, առաջարկ է ներկայացվել ՀՀ կառավարություն՝ վերանայելու 2013 թվականի բյուջեով պետական պատվերով իրականացվող հիվանդանոցային բուժօգնության համար տրամադրվող միջոցների համամասնությունն’ ի օգուտ մարզերի։ Եթե նախկինում ֆինանսավորման 70 տոկոսը կենտրոնացել է մայրաքաղաքում, ապա եկող տարի այդ համամասնությունը կհասցվի 60-40%-ի’ հաշվի առնելով Երևանում նեղ մասնագիտական և երրորդ մակարդակի կլինիկաների առկայությունը։ Մեխանիզմներ են մշակվում մարզերում նաև պոլիկլինիկական ծառայության ֆինանսավորումը մինչև 10 տոկոսով ավելացնելու ուղղությամբ։
Աշխատանքներ են տարվում 2013 թվականի մարտի 1-ից ծննդօգնության և երեխայի պետական հավաստագրերը մարզային կտրվածքով տեղայնացնելու ուղղությամբ։ Մինչ այդ կանոնակարգվում են հղիների և մինչև 7 տարեկան երեխաների, ըստ ծննդօգնության և մանկաբուժական ծառայության կազմակերպման մակարդակների, ուղեգրման և հիվանդանոցային բուժօգնության կազմակերպման ընթացակարգերը:
Նախարարությունը հետևողականորեն շարանակում է մարզային հիվանդանոցներում արդյունավետ կառավարման, դրանց հզորությունների և տարածքների օպտիմալացման գործընթացը։
Մարզային բժշկական կազմակերպություններում չիրականացվող մասնագիտացված բժշկական օգնությունը բնակչությանը հասանելի դարձնելու, տեղերում ցուցաբերվող բժշկական օգնության որակը բարձրացնելու, ինչպես նաև բուժման շարունակականությունն ապահովելու նպատակով Երևանում տեղակայված բազմապրոֆիլ բժշկական կազմակերպությունները, ինչպես նաև 3-րդ մակարդակի ծննդատները կցվել են մարզային բժշկական կենտրոններին։ Հոկտեմբերի սկզբից այդ հիվանդանոցների մասնագետներն այցելում են հանրապետության բոլոր մարզեր և ավելի քան 8 500 հիվանդ են հետազոտել ու անհրաժեշտ բուժում նշանակել։ Մայրաքաղաքի կլինիկաների պրոֆեսորներն ու առաջատար մասնագետները սկսել են վիրահատություններ կատարել ժամանակակից սարքավորումներով հագեցած մարզային հիվանդանոցներում։ Նրանք նաև տեղի մասնագետների հետ համայցեր են կատարում, ծանոթանում հիվանդների բուժման ընթացքին և խորհրդատվություն տրամադրում։
Բժշկական կադրերը ներկայումս բաշխված են խիստ անհամաչափ’ գերհագեցում Երևանում և մեծ պահանջարկ մարզերում: 10000 բնակչին բաժին ընկնող բժիշկների ցուցանիշը Երևանում կազմում է 86, իսկ մարզերում՝ ընդամենը 17.7։ Մարզերում այժմ թափուր է բժիշկների 259 հաստիք։ Նեղ մասնագետների պակաս կա անգամ վերանորոգված բուժհիմնարկներում: Մարզերում առավել պահանջված են անեսթեզիոլոգները, մանկաբույժները, սրտաբանները, նյարդաբանները, շտապօգնության բժիշկները, մանկաբարձ-գինեկոլոգները:
ՀՀ ԱՆ աջակցությամբ մարզերում 2012-ին աշխատանքի է նշանակվել 25 մասնագետ, ինչպես նաև 15 սիրիահայ բժիշկ:
Բժշկական օգնության և սպասարկման որակի բարձրացում
ՀՀ առողջապահության նախարարության կարևորագույն խնդիրներից է բժշկական ծառայությունների որակի և արդյունավետության ապահովումը: Այդ խնդրի լուծմանը մեծապես կնպաստեն նախարարությունում մշակված պետական պատվերի շրջանակներում անվճար բուժօգնության կազմակերպման չափորոշիչները’ ըստ բուժօգնություն իրականացնող կազմակերպությունների’ ամբուլատորիա, ընտանեկան բժշկի գրասենյակ, պոլիկլինիկա, հիվանդանոց։ Շուտով նախարարի հրամանով կհաստատվեն նաև այն հիվանդությունների բուժման սխեմաները, որոնց առկայության դեպքում ամբուլատոր-պոլիկլինիկական, դիսպանսերային և հիվանդանոցային բժշկական հաստատությունների միջոցով դեղերը հիվանդներին տրվում են անվճար:
Գերխնդիր հանդիսացող որակյալ բժշկական ծառայության մատուցման կարևորագույն բաղկացուցիչներն են ժամանակակից տեխնոլոգիաների, բուժական մեթոդների ներդրումը և արհեստավարժ մասնագետների առկայությունը: Առողջապահության ոլորտի ՀՀ կառավարության գերակա խնդիրների ծրագրով մանկական վերակենդանացման մարզային ծառայությունների հզորացման շրջանակներում Կապանի ԲԿ-ում ստեղծվել և արդեն գործում է վերանորոգված, նորածնային և մանկական վերակենդանացման համար անհրաժեշտ սարքավորումներով հագեցած բաժանմունքը: Իսկ Գյումրու մանկական ավստրիական հիվանդանոցի և Վանաձորի ԲԿ-ի մանկական վերակենդանացման բաժանմունքները վերանորոգվել և նույնպես համալրվել են անհրաժեշտ նորագույն սարքավորումներով։ ՀՀ առողջապահության նախարարության կողմից մարզային վերակենդանացման այդ բաժանմունքների բոլոր մասնագետները գիտելիքների և հմտությունների կատարելագործման նպատակով գործուղվել են Մոսկվա և Սանկտ-Պետերբուրգ: Նրանք վերապատրաստումներ են անցել նաև Երևանի առաջատար կլինիկաներում։
ՀՀ առողջապահության նախարարությունը հետևողական աշխատանքներ է տանում համակարգին հատկացված միջոցներն առաջին հերթին որակյալ ծառայության ապահովմանը և բուժաշխատողների վարձատրմանն ուղղելու նպատակով։ Այս ենթատեքստում կարևորվում է 2013-ի համար կնքվելիք պետպատվերի պայմանագրերում նախատեսվող այն դրույթները, որոնք հնարավորություն կընձեռեն վերահսկողություն սահմանելու ինչպես բժշկական օգնության և սպասարկման որակի, այնպես էլ գնման գործընթացների կազմակերպման նկատմամբ։ Ավելին՝ պայմանագրում կամրագրվի նաև տվյալ բուժհաստատությունում բուժանձնակազմի նվազագույն աշխատավարձերի սահմանման կարգը։
Աշխատանքներ են տարվում, որպեսզի ցանկացած բժշկական միջամտություն ունենա ապացուցողական բարձր արժեք և լինի գիտականորեն հիմնավորված։ Այն վերաբերում է նաև դեղամիջոցների կիրառմանը: Նախարարությունը ձեռնամուխ է եղել հիվանդությունների վարման ուղեցույցների մշակմանը, որտեղ ներկայացված կլինեն ախտորոշման և բուժման գործընթացները’ հիմնված ապացուցողական բժշկության վրա։
Ծննդօգնության ոլորտում 2008թ. իրականացված բարեփոխումներից հետո առկա խնդիրների զգալի մասը կապված էր հավելյալ, ոչ բժշկական ծառայությունների դիմաց սահմանված վճարովի ծառայությունների հետ։ ՀՀ առողջապահության նախարարի հրամանով ծննդօգնություն իրականացնող բժշկական կազմակերպություններում հաստատվել է վճարովի ոչ բժշկական ծառայությունների մատուցման, ինչպես նաև ծննդաբերների և ծննդկանների տեսակցությունների կազմակերպման միասնական կարգ, որով վճարովի տեսակցությունները և մյուս ոչ բժշկական ծառայություններն արգելվում են, բացառությամբ վճարովի հիվանդասենյակներից, այն էլ’ որոշակի սահմանափակումներով։
Դեղերի ոլորտ
Դեղերի ոլորտում առկա լուրջ խնդիրների կանոնակարգումն անհնար կլիներ առանց նոր օրենքի մշակման և ընդունման։ «Դեղերի մասին» ՀՀ օրենքի արդեն շրջանառության մեջ դրված նախագծում ներառվել է դեղ ներմուծող բազմաթիվ ընկերությունների ներկայացուցիչների, դեղ արտադրողների, ինչպես նաև դեղագործական ֆիրմաների հայաստանյան ներկայացուցչությունների հետ ունեցած քննարկումների արդյունքում արված առաջարկությունների հիմնական մասը։
Նոր նախագծում ամրագրված դրույթներով դեղերի շրջանառության ոլորտում պետական քաղաքականության հիմնական ուղղություններն են’ բնակչությանը որակյալ և անվտանգ դեղերով ապահովում, դեղերի ֆիզիկական և տնտեսական մատչելիություն, դեղերով ապահովման սոցիալական արդարության սկզբունքի ամրագրում, դեղերի տեղական արտադրության խթանում և այլն: Բացի հիմնական հասկացությունների հստակեցումից ու լրացումից, սահմանվում են ՀՀ կառավարության, ՀՀ առողջապահության նախարարության և նրա համապատասխան կառույցների իրավասությունները դեղերի շրջանառության պետական կառավարման բնագավառում: Նախագծի առանցքային մաս են կազմում դեղերի մատչելիության ապահովման դրույթները, մասնավորապես’ դեղերի գների պետական կարգավորման առաջարկը: Նախատեսվում են թե՛ պետական գնումների բաց մրցույցներ, թե՛ անմիջապես արտադրողի հետ բանակցություններ։ Նախագծում ամրագրված են նաև դեղերի որակի, արդյունավետության և անվտանգության համար էական նշանակություն ունեցող միջազգայնորեն ընդունված այնպիսի չափորոշիչներ, ինչպիսիք են պատշաճ լաբորատոր, կլինիկական, արտադրական, բաշխման, պահպանման գործունեությունների կանոնները։ Դրանց ներդրման արդյունքում ողջ կենսաշղթայում կշրջանառվեն պատշաճ որակ ունեցող դեղեր, մեծապես կկանխվի կեղծ, չգրանցված, անօրինական դեղերի մուտքը։ Նախագծում որոշակիորեն հստակեցված և պարզեցված են նաև դեղերի գրանցման և ներմուծման գործընթացները։ Այս ենթատեքստում առաջարկվում է այլ երկրներում կատարված փորձաքննությունների արդյունքների փոխադարձ ճանաչում, վերագրանցման պարզեցում, ներմուծման թույլտվության համակարգի բարելավում, մերժման դեպքերի սահմանում: Դեղերի գրանցման ժամանակ կապահովվեն հայերեն թարգմանված հրահանգներ (ներդիր-թերթիկներ), որպեսզի հետագա իրացման ժամանակ հայ սպառողի համար մատչելի այդ տեղեկատվությունը կցվի դեղերի փաթեթներին: Շատ կարևոր է, որ նոր օրենքով կամրագրվեն դեղերի մեծածախ իրացման լիցենզավորման պահանջը, ինչպես նաև իրացումն արգելող դրույթները: Կկարգավորվի նաև դեղերի գովազդը: Նոր օրենքի ընդունմանը կհաջորդի բազմաթիվ ենթաօրենսդրական ակտերի մշակումը։
Միաժամանակ, մինչև «Դեղերի մասին» ՀՀ նոր օրենքի ընդունումը, նախարարությունը քայլեր է ձեռնարկում դեղերի որակի, արդյունավետության և անվտանգության, ինչպես նաև մատչելիության ապահովման ուղղությամբ: Կատարելագործվում են դեղերի գնման մեխանիզմները։ Այս ոլոտում մրցակություն և գների իջեցում ապահովելու նպատակով ներդրվել և գործում է դեղերի գների մշտադիտարկման կարգ և շտեմարան, որը պարբերաբար փոխանակվում է Տնտեսական մրցակցության պաշտպանության պետական հանձնաժողովի հետ։ Պարզեցվել է դեղերի գրանցման կարգը, կրճատվել են ժամկետները, ներդրվել է դեղերի ներմուծման հավաստագրերի ստացման միասնական համակարգ՝ միացված ՊԵԿ-ի համակարգին, խստացվում է պատասխանատվությունը կեղծ և ժամկետանց դեղերի շրջանառության համար:
Ֆինանսների արդյունավետ կառավարում
Համակարգին հատկացված միջոցներն առաջին հերթին որակյալ ծառայության ապահովմանը և բուժաշխատողների վարձատրմանն ուղղելու, ինչպես նաև համակարգի ստվերային շրջանառությունը կրճատելու նպատակով իրականացվում են մի շարք միջոցառումներ։ ՀՀ առողջապահության նախարարի «Պետության կողմից երաշխավորված անվճար բժշկական օգնություն և սպասարկում իրականացնող բժշկական կազմակերպությունների կողմից վճարովի հիմունքներով մատուցվող բժշկական ծառայությունների գների և այդ ծառայությունների ինքնարժեքի ծախսային հոդվածների նորմատիվների հաստատման մասին» հրամանով սահմանվում են պետության կողմից երաշխավորված անվճար բժշկական օգնություն և սպասարկում իրականացնող բժշկական կազմակերպությունների կողմից վճարովի հիմունքներով մատուցվող բժշկական ծառայությունների նվազագույն և առավելագույն կողմնորոշիչ գների սանդղակը’ դիֆերենցված ըստ մարզերի և Երևան քաղաքի, որի հիմնական նպատակն է բուժհաստատությունների ստվերային եկամուտների հնարավորինս կրճատումը: Ներդրվել է առողջապահության ոլորտում ամսական մոնիտորինգային համակարգ’ պետական պատվեր իրականացնող բժշկական կազմակերպությունների կողմից վճարովի ծառայություններից և համավճարով ստացվող եկամուտների շարժը վերահսկելու նպատակով:
Աշխատավարձերի բարձրացման լուրջ գործիք է 2009 թվականից առանձին բուժհիմնարկներում որպես փորձարարական ծրագիր սկսված, իսկ 2011-ից ծրագրային մոտեցումով իրականացվող համավճարը։ Բուժծառայության իրական գնի և պետության կողմից հատկացվող գնի տարբերությունը ծածկելու նպատակով ներդված այս համակարգից, ինչպես և վճարովի ծառայություններից ստացված լրացուցիչ եկամուտները բուժհիմնարկներն ավելի ազատ են տնօրինում, հետևաբար և կարող են այդտեղից ավելի մեծ մասնաբաժին ուղղել աշխատավարձին։ Համավճարով ստացվող եկամուտների աճը 2012թ. 11 ամսում’ նախորդ տարվա նույն ժամանակահատվածի համեմատ կազմել է 161.6 մլն դրամ կամ 18,2%։ Իսկ, ընդհանուր առմամբ, վճարովի ծառայություններից ստացված եկամուտներն աճել են 32.4 տոկոսով’ կազմելով 22.7 մլրդ դրամ։
Եկամուտների ընդհանուր ծավալի մեջ առավելագույն աճի տեմպը գրանցվել է ապահովագրական հատուցումներից ստացված եկամուտների գծով, որոնք 2012թ. հունվար-նոյեմբեր ամիսներին կազմել են 2.5 մլրդ դրամ’ 2011թ. նույն ժամանակահատվածի համեմատ ավելանալով 1.8 մլրդ դրամով կամ շուրջ 3.5 անգամ: Նման կտրուկ աճը պայմանավորված է պետական ծառայողների համար 2012թ. սոցիալական փաթեթի շրջանակներում ներդրված պարտադիր բժշկական ապահովագրությամբ։
ՀՀ նախագահի հանձնարարությամբ նախարարությունն արդեն սկսել է նախապատրաստական աշխատանքներ տանել պարտադիր բժշկական ապահովագրության ներդրման ուղղությամբ, որպեսզի 2014-ից այն աստիճանաբար ներդրվի։
Տեսչական գործունեության ուժեղացում
Առողջապահության ոլորտում պետական վերահսկողություն իրականացնելու նպատակով ՀՀ նախագահի հանձնարարությամբ ՀՀ ԱՆ հիգիենիկ և հակահամաճարակային տեսչության բազայի վրա ստեղծվում է առողջապահական տեսչություն՝ նույն հաստիքներով։ Տեսչությունը հանրապետության ողջ տարածքում կապահովի դեղերի, բժշկական օգնության և սպասարկման որակի ու անվտանգության, առողջապահական գովազդի, բուժօգնության պետական պատվերի ծավալների, ֆինանսավորման և նպատակային ծրագրերի կատարման արդյունավետության, դեղերի գների նկատմամբ վերահսկողության, մշտադիտարկման և վերլուծության իրականացումը:
Նախարարությունը ողջ հանրապետությունում լուրջ ուսումնասիրություններ է իրականացնում բոլոր ոլորտներում։ Արդեն հրապարակվել են հարուցված վարչական վարույթների շրջանակներում ստոմատոլոգիական արտահիվանդանոցային գործունեություն իրականացնող տնտեսվարող սուբյեկտների մոտ կատարված ուսումնասիրությունների արդյունքները։ Ուշադրության կենտրոնում են նաև ախտորոշիչ լաբորատորիաներն ու դեղատները։
ՀՀ առողջապահության նախարարությունը հետևողականորեն հասնելու է նրան, որ այնպիսի մեխանիզմներ ու չափորոշիչներ ներդրվեն, որ համակարգի առջև ծառացած հիմնախնդիրներն արմատական լուծում ստանան։
Այսօր «Վարկած» ակումբի հյուրերը՝ հանրային գործիչ DJ Vakcina-ն, երգչուհի, հաղորդավար, ««Դինգո»» կենդանասերների կամավորական խմբի անդամ Ալին Ենգոյանը, «Փրո Փոուզ» բարեգործական հայաստանյան ներկայացուցիչ Նարե Արամյանը, անդրադարձան ՀՀ-ում թափառող կենդանիների վերաբերյալ օրենսդրական անտրամաբանական փոփոխություններին:
Նարե Արամյանը տեղեկացրեց, որ վերջերս ԱԺ ում արդարադատության նախարարի ներկայությամբ քննարկում էր վարչական իրավախախտումների վերաբերյալ օրենսգրքում փոփոխություններ կատարելու օրինագիծը:
«Վարչական տույժեր նշամնակելը դրված է վարչական շրջանների վրա: Մեզ մոտ օրինագիծ չկա, թե ընտանի կենդանիներին ինչպես պետք է պահել: Հայաստանը այսօր չունի տարրական վերաբերմունք այս ամենի մասին: Կենդանիների սպանդի հարցը երկրորդ պլան է մղվել»,-ասաց Նարե Արամյանը և հավելեց, որ պետք է վերանայեն կենդանիների հետ կապված քրեական հոդվածը և վարչականից տեղափոխեն քրեական օրենսգիրք:
Ասուլիսի ներկա մյուս բանախոսը՝ Ալին Ենգոյանն, իր հերթին, մեջբերեց, որ գրեթե ամեն օր հանդիպում են մարդկանց, ովքեր ուղղակիորեն հրաժարվում են իրենց ընտանի կենդանիներից և դրա համար ոչ մի պատասխանատվության չեն ենթարկվում, իսկ ԱՄՆ -ում սրա համար մեծ տուգանքներ են նշանակվում:
Նա խոսեց, առհասարակ, «Դինգո» կենդանասերների կամավորական խմբի ծավալած գործունեության և թափառող շների ճակատագրի մասին. ««Դինգո» կենդանասերների կամավորական խումբը ամբողջությամբ իր խմբի անդամների ռեսուրսների շնորհիվ է ծավալում իր գործունեությունը.Եթե մենք նախկինում ունեինք մեկ կամավորական խումբ, մեկ ֆեյսբուքյան էջ, ապա այսօր ունենք 3 խումբ , որոնց անդամները շուրջ 500-600-ն են»:
Ալին Ենգոյանի տեղեկացմամբ, «Դինգո» կենդանասերների կամավորական խումբը ստերիլիզացնում է կենդանիներին, բուժում և վերադարձնում է բակ, եթե բնակիչները դեմ չեն լինում»:
DJ Vakcinan՝ Արուսիկ Մկրտչյանը, իր խոսքում գլխավորապես անդրադարձավ այն մարդկանց, ովքեր դաժան վերաբերմունք են ցուցաբերում կենդանիների նկատմամբ. Նրա բնորոշմամբ, այդ մարդիկ ունեն հոգեբանական խնդիր:
«Ընտանիքներում պետք է ծնողները հետևողական լինեն այս հարցում, պետք է անել ամեն ինչ երեխաների մոտ սեր առաջացնելու համար: Դպրոցներում, այլ ուսումնական հաստատություններում պետք է նոր կրթական ծրագրեր մշակել, որը կնպաստի, որ մարդկանց մոտ սեր առաջանա կենդանիների հանդեպ: Կենդանիների սպանդը ցավալի ու դաժան երևույթ է մեր իրականության մեջ: Պետք է հասարակությունը հասկանա, որ սա խնդիր է և իր աջակցությունը ցուցաբերի այս խնդրում»,-ընդգծեց նա:
Նարե Արամյանն այլևս ավելորդ համարեց անդրադառնալ սպանդին, քանի որ սրա մասին բազմիցս խոսվել է, նրա խոսքով՝ տգիտությունն էլ ունի չափ ու սահման:
Նարե Արամյանի խոսքով, միակ առաջընթացը, որը գրանցվել է այս ամբողջ ընթացքում Տարոն Մարգարյանի հետ ունեցած պայմանավորվածությունն է եղել՝ համգործակցել կենդանասերների հետ և ընտանի կենդանիների պաշտպանության եվրոպական կոնվենցիան ներկայացնել կառավարությանը՝ հետագայում վավերացնելու նպատակով: Իշխանության այլ օղակներին սա պարզապես հետաքրքիր չէ:
«Խնդիրը միայն Յունի Գրաֆի մեջ չէ, սա համակարգային պրոցես է: Յուրաքանչյուր տարի կես միլիոն տրամադրվում է այս ոլորտում , սակայն այստեղ դեռ ոչ մի հսկողություն չի սահմանվել: Մենք 7 տարի է գումար են հատկացնում այս հարցին, բայց ոչ մի արդյունք դրանում չենք տեսնում ու դա այն դեպքում, որ մեր պետության նման ուրիշ պետություններում հարցը լուծված է համարվում 3-4 տարում»,-մանրամասնեց Արամյանը:
2012 թվականի ընթացքում Տնտեսական մրցակցության պաշտպանության պետական հանձնաժողովը (ՏՄՊՊՀ) կայացրել է 214 որոշում, ինչի արդյունքում նշանակվել է մոտ 250 մլն դրամի տուգանք, իսկ նախորդ տարիներին տուգանքի չափը 10 մլն-ը չի գերազանցել, այս մասին այսօր լրագրողների հետ հանդիպման ժամանակ, ամփոփելով հանձնաժողովի 2012 թվականի գործունեության արդյունքները, տեղեկացրել է ՏՄՊՊՀ նախագահ Արտակ Շաբոյանը:
«Հանձնաժողովի ուշադրության կենտրոնում են եղել գերիշխող, մենաշնորհային դիրքում գտնվող տնտեսվարողները, և հանձնաժողովը պատժամիջոցներ է կիրառել ՀԷՑ-ի, «Հարավկովկասյան երկաթուղու», «Արմենտելի», «Հայփոստի» նկատմամբ: 100 մլն դրամ տուգանք է նշանակվել բենզինի ներմուծմամբ զբաղվող «ՍԻ ՓԻ ԷՍ» ընկերությանը»,- նշել է նա:
Ըստ Շաբոյանի, ՏՄՊՊՀ-ի կողմից կատարված ամենաուշագրավ ստուգումը համարում է պետգնումների ոլորտում կատարված բացահայտումները, քանի որ առաջին անգամ են այդ ոլորտում կատարվել ստուգումներ:
«Առաջինը՝ հանձնաժողովը ուսումնասիրեց բուժհաստատությունների գործունեությունը, և շուրջ 20 բուժհաստատություններ և նրանց հետ համագործակցող ընկերություններ հրապարակային ենթարկվեցին պատասխանատվության, և շուրջ 100 բուժհաստատությունների մոտ հայտնաբերվեցին օրենսդրությանը չհամապատասխանող գործունեություն, և նրանց գործերը ուղարկվեցին իրավապահ մարմիններին»,- ընդգծել է նա:
Շաբոյանի խոսքով, պետգնումների ոլորտում օրենքով նախատեսված ամենախիստ պատժի՝ տարեկան եկամուտի մեկ տոկոսի չափով տուգանքի ենթարկվել են մանկապարտեզներում, ծերանոցներում, մանկատներում տնտեսվարող 26 ընկերություն։
ՏՄՊՊՀ նախագահի տեղեկացմամբ, բացահայտված բոլոր գործերը ուղարկվել են Գլխավոր դատախազություն. հանձնաժողովի դեմ դատական բողոքարկումների թիվը եղել է յոթ. երեքի գծով դատարանները հօգուտ հանձնաժողովի վճիռ են կայացրել, մնացածը գտնվում են քննության ընթացքում:
Konstatin Ter- Nakalyan (Antiliberast)-ը իր էջում գրել է.
«Լևոն Տեր-Պետրոսյանի հայտարարությունից հետո Հայաստանում ձևավորվեց մի եզակի ու աննախադեպ իրավիճակ, երբ գործող նախագահը ոչ միայն խնդիր չունի հնարավորինս շատ ձայն հավաքելու, այլ ես մի բան էլ կասեի, որ ակտուալ խնդիր է դառնում հնարավորինս քիչ ձայն հավաքելը, որովհետև համաձայնվեք, առկա դասավորվածության ու հայտնի թեկնածությունները հաշվի առնելով կարելի է վստահության մեծ չափաբաժնով պնդել երկու բան.
1. լինելու է ընտրություններին մասնակցության շատ ցածր աստիճան
2. չնայած մոտավորապես մեկ տասնյակի հասնող հավանական թեկնածուների թվին, նրանք բոլորն իրար հետ դժվար թե կարողանան 20 տոկոսից ավել հավաքել։
Իրոք բացառիկ իրավիճակ է, որովհետև ես ինչքան էլ մտածում եմ, չեմ կարողանում մի ադեկվատ պատճառ գտնել, հանուն որի, կկիրառվեն ընտրական տարատեսակ խախտումներ՝ լցոնումներից, մինչև ընտրակաշառք։ Ասենք ֆանտաստիկայի ժանրից ա թվում, բայց միակ տրամաբանությունը, որով կարելի է ակնկալել իշխանություններից ընտրախախտումներ՝ դա սեփական ձայների չափաբբաժնի նվազեցումն է, որովհետև համաձայնվեք, ամեն դեպքում հիմա այսպես ասած մոդա չի ընտրություններին 80 տոկոս հավաքելը»։
Հաշվի առնելով այսպրվա նորությունները, հեագա զարգացումները, ինչպես նաև վերջին հինգ տարիների պատմությունը, պետք է նշեմ, որ չնայած ոչ Լևոնը, ոչ էլ Սերժը աչքիս լույսը չեն, բայց պարզապես անհրաժեշտ է երկու լավ խոսք ասել՝ Տեր-Պետրոսյանի ու Սարգսյանի վերաբերյալ.
— Լևոն Տեր-Պետրոսյանը անկասկած կմնա հայոց պատմության մեջ ու թեև նրա ողջ կերպարի հակասականությանը, նա իր արժանի տեղը կզբաղեցնի Հայաստանի «տիրակալների» շղթայում։ Ինչ-ինչ, բայց նա գեղեցիկ հեռացավ ու սա անվիճելի է։
— Սերժ Սարգսյանը առայժմ միակ ՀՀ նախագահն է, ում վարկանիշը աճել է իր պաշտոնավարման սկզբի համեմատ ու կարծում եմ, որ դա պայմանավորված է ոչ այնքան իր՝ Սարգսյանի գործությամբ ու ժողովրդական սիրով, որքան ընդդիմադիր դաշտի կոլլապսով։ Համենայն դեպս, արդեն իսկ այն փաստը, որ թվականից ի վեր մենք կունենանք առաջին նախագահական ընտրությունները, որոնցում հաղթողի լեգիտիմությունը կասկածի տակ չի դրվի, արդեն իսկ գովելի է։
Հ.Գ. Մի երկու վատ խոսք էլ նախագահների ակտիվ «երկրպագուների» մասին ասեմ.
— ՀՀԿ-ականներից ոմանք նենց են ոգևորվել, ոնց որ գիշակերների խրախճանքի գլխավոր մասնակիցներ լինեն, հիշեք, որքան էլ քննադատեք Լևոնին իր արածների ու չարածների համար, նա է այն համակարգի հիմնադիրը, որից հիմա դուք եք սնվում ու որի գագաթին կանգնած է այժմ Սերժ Սարգսյանը։
— ՀԱԿ-ականներ, նույն փաստարկն էլ կիրառելի է Ձեր նկատմամբ՝ ուղղակի հակառակ կողմից. այն ամենը, ինչում դուք մեղադրում եք այժմյան իշխանություններին, ընդ որում հաճախ՝ քննադատություններն արդար են, էլի հնարավոր են դարձել հենց այն համակարգի շնորհիվ, որը ստեղծել է Լևոն Տեր-Պետրոսյանը։
Որեւէ մեկը կասկածու՞մ էր, որ եթե Լեւոն Տեր-Պետրոսյանը չառաջադրվի, ամենաշատն աղմկելու են, մեղադրելու են ու սուր են ճոճելու նրանք, ովքեր հինգ տարի շարունակ կամ վերջին շրջանում հետեւողականորեն, ցինիկաբար, ամբարտավանորեն, սրիկայաբար, դավաճանաբար աղբ էին լցնում Կոնգրեսի առաջնորդի վրա, ովքեր երազում էին ու ոչ մի ջանք չէին խնայում, որ Կոնգրեսը թուլանա, պառակտվի, ովքեր քնած թե արթուն իրենց տեսնում էին նախագահի աթոռին ու չէին թաքցնում, որ Լեւոն Տեր-Պետրոսյանը քարի պես ընկած է իրենց ճանապարհին… ԵՍ ՉԷԻ ԿԱՍԿԱԾՈՒՄ:
Ճիշտն ասած, որևէ ափսոսանք կամ խղճահարություն, կամ էլի որևէ դրական զգացմունք ԼՏՊ նկատմամբ չեմ ունեցել, չունեմ ու չեմ ունենալու:
Իմ համար ինքը միշտ լինելու Հայաստանի համար մեկ չարիքը, Հայաստանում ներկա բոլոր կեղտոտ երևույթների հիմնադիրը, հայ ազգին արհամարող մարդ:
Ու ինչքան էլ ինքը փորձի իրա չեղած իմիջը մաքրի, միևնույն է , ինքը իի ամեն արածի համար պատասխան ա տալու: Թեկուզ ոչ երկրային կյանքում, բայց տալու ա:
Հ.Գ. Միակ դրական երևույթը, որ արձանագրեցի իրա գահակալության ընթաքցքում, դա էն 92-ի մեր բնակարանից տառականների իսպառ արտագաղթն էր, զարմանալի է, բայց նույնիսկ խավարասեր էակները չհասկացան էտ մարդու վեհությունը:
Հ.Հ.Գ. Դավայ դասվիդանիյա, ՀՀ հիմնադիր պատուհաս:
Քաղաքական դաշտը մնաց «սուպերգիգանտներին»՝ թե այս, թե այն կողմի…Դե, ձեզ տեսնենք, «սուպերիկներ», ցնցեք, հոշոտեք, հիասթափեցրեք, փրկեք, կործանեք հայ հանրությանն ու պետությունը: Ծնծացեք, լացեք, ծիծաղեք, դառնացեք ու հրճվեք՝ թե այս, թե այն կողմում: Կրկեսը սկսված է…Ծաղրածուներ, առաջ դեպի արենա… թամաշայասեր հանրությունը ձեզ է սպասում…
Թե ինչով են տարբերվում արժեքային համակարգը և գաղափարախոսությունը, ու որքանով են այդ երկուսը պայմանավորում քաղաքական կողմնորոշումը, ես այնքան էլ լավ չեմ պատկերացնում, որովհետև ոչ քաղաքական գործիչ եմ, ոչ էլ քաղաքագետ: Այդ առումով Լևոն Տեր-Պետրոսյանն ինձ համար անվերապահ հեղինակություն է, և, հետևաբար, ես ամբողջությամբ վստահում եմ այն բնորոշումներին, որոնք նա տվել է ՀՀՇ վերջին համագումարում: Որպես լրագրող՝ ես գործ ունեմ ոչ թե փիլիսոփայական բարձր կատեգորիաների, այլ էմպիրիկ իրականության հետ, որի մասին փորձում եմ պատմել: Հիմա էլ ես կներկայացնեմ տաքսու վարորդի հետ իմ զրույցը (դա, իմ կարծիքով, մեր ժողովրդի բավականին ոեպրեզենտատիվ մաս է) և կխնդրեմ իմ՝ ավելի խորը գիտելիքներով օժտված ընթերցողներին բացատրել, թե որ «ռուբրիկայի» տակ է հնարավոր դա մտցնել:
Տաքսիստ. «Վա՛յ, վա՛յ, վա՛յ, էս ինչ արին էս գյոզալական երկիրը: Առաջ մարդը իր 120 ռուբլին ստանում էր, ամառը նստում էր իր մեքենան ու գնում էր Սոչի՝ հանգստանալու: Իսկ հիմա Սերժը էդ Սաշիկին ասել է, որ արագաչափեր դնի, որ ժողովրդի ձեռքից վերջին կոպեկները առնի, ու սաղ գնում է Սաշիկի գրպանը»: Ես. «Սաշիկն արագաչափերի հետ կապ չունի»: Տաքսիստ. «Դե, դու ինձնից լավ կիմանաս, բայց մեկ է՝ Սերժի շներն են դա անում»: Ես. «Ուրեմն ղու ուզում ես խախտումներով քշես, որ քեզ չտուգանե՞ն»: Տաքսիստ. «Չէ, ես ուզում եմ, որ էս հայերի մեջ մի քիչ մարդկություն մնա»: «Ավանդական արժեքների» մասին հետագա քնարական հատվածը բաց եմ թողնում:
Տաքսիստ. «Մի բան էլ հարցնեմ՝ էդ որ ասում են՝ Պուտինը ուզում է Սովետը վերականգնի, ճի՞շտ է»: Ես. «Դե, Սովետը չէ, բայց դրա նման մի բան»: Տաքսիստ. «Վախ, էս ինչ լավ բան ասացիր: Բա ե՞րբ է դա լինելու»: Ես. «Եթե լինի էլ, շուտ չի լինի»: Տաքսիստ. «Վայ, թող շուտ անի: Պուտին ջան, ես քո ցավը տանեմ, արի՝ մեզ էս շակալներից փրկի: Տեսա՞ր, Ռուսաստանը ինչ երկիր է սարքել: Մենք որ մի հատ Պուտին ունենայինք, գիտե՞ս՝ ոնց էինք ապրելու: Շուտ անի, թող գա մեզ տիրություն անի: Ու գիտես, ի՞նչն է լավը: Մեր էս թալանչիները չեն կարող ասել՝ «չենք ուզում»: Պուտինը վռազ թուրքերին կասի՝ «մի հատ էս հայերի հարցերը լուծեք», ու էլ Հայաստան գոյություն չի ունենա»:
Հիմա խնդրում եմ քաղաքագետներին, պատմաբաններին և գործից հասկացող մնացած մարդկանց ինձ բացատրել՝ իմ այս զրուցակիցը (որը, իմ պատկերացմամբ, ներկայացնում է Հայաստանի բնակչության մեծամասնությանը) ունի՞ որոշակի արժեքային համակարգ, քաղաքական կողմնորոշում, հակվա՞ծ է որոշակի գաղափարախոսության: Եթե այո, ապա կա՞ արդյոք Հայաստանում մի ուրիշ հատված (փոքրամասնություն), որն այդպես չի մտածում: Եթե դարձյալ’ այո, ապա կարո՞ղ ենք մենք ասել, որ Հայաստանի հասարակության մի մասը (մեծամասնությունը) մի կողմնորոշում ունի, իսկ մյուսը՝ մեկ այլ: Եվ, հետևաբար, կարո՞ղ ենք մենք պնդել, որ քաղաքական ուժերի կամ գործիչների տարբեր խմբեր աշխատում են, հենվում են տարբեր կողմնորոշումների (արժեհամակարգերի, գաղափարախոսությունների) վրա:
Առավոտ
Լեռնային Ղարաբաղի Հանրապետության սահմանների և հայ ժողովրդի անվտանգությունն ապահովելու ընթացքում, ս.թ. դեկտեմբերի 23-ին, ժամը 15:30-ի սահմաններում N զորամասի մարտական հենակետում հայտնաբերվել է պարտադիր ժամկետային զինծառայող, շարքային Դավիթ Սարգսի Սարգսյանի (ծնված 1992թ.) դին՝ մահացու հրազենային վնասվածքով, այս մասին տեղեկացնում է ԼՂՀ պաշտպանության նախարարությունը:
Փաստի առթիվ հարուցվել է քրեական գործ: Կատարվում է նախաքննություն:
ԼՂՀ պաշտպանության նախարարությունը կիսում է ծանր կորստյան վիշտը և իր զորակցությունը հայտնում զոհվածի ընտանիքի անդամներին, հարազատներին և ծառայակիցներին:
Հայաստանի ղեկավարությունը չունի արհեստավարժություն: Այս մասին «Չենք լռելու» երիտասարդական նախաձեռնության հետ զրույցում հայտարարել է սփյուռքահայ հայտնի գործարար, ծնունդով արցախցի բարերար Լևոն Հայրապետյանը:
«Դա խայտառակություն է, երբ թոշակն ավելացնում են 6 դոլարով: Եթե ստիպել օլիգարխներին և նրանց նմաններին մարել Հայաստանի արտաքին պարտքը, ապա ծերերին կարելի կլինի ավելացնել ոչ թե 6, այլ 100 դոլար: Պետք է սկսել դրանից»,- հայտարարել է նա՝ ավելացնելով, որ չի կարող հասկանալ բիզնեսմենների անկշտությունը, ինչը ստիպում է նրանց մտնել քաղաքականության մեջ՝ ավելի շատ փող վաստակելու համար: «Երբ նայում ես Հայաստանին դրսից՝ սփյուռքահայի հայացքով, մազերդ բիզ-բիզ են կանգնում»:
Հայրապետյանի խոսքերով, ինքը մեծ ափսոսանք է հայտնում այն առնչությամբ, որ Հայաստանում քարոզվում են ապազգային և անբարոյական արժեքներ: «Ինչո՞ւ են հեռուստատեսությամբ ցուցադրվում այնպիսի օրինակներ և տրվում այնպիսի ուղենիշներ, որոնց նայելով երեխաներն ուզում են լինել ավազակ, խուլիգան և գող: Այ սա է ինձ ամենից շատ մտահոգում»:
Ներկայացնելով Ռամիլ Սաֆարովի հերոսացման հարցի հանդեպ իր վերաբերմունքը, Հայրապետյանը նշել է, որ դա ոչ այլ ինչ է, քան նվեր հայ ժողովրդին Իլհամ Ալիևի կողմից: «Նա ուղղակի չի հասկանում, թե ինչ է անում, բայց մի բան միանշանակ է. Ալիևի ավարտը շատ վատ կլինի: Կարծում եմ, որ անգամ այն քոչվոր ցեղերին, որոնց ադրբեջանական ժողովուրդ են անվանում, մենք պետք է օգնենք ազատվել այդ ժառանգական ճորտատիրական միապետությունից»,- հայտարարել է նա:
Լևոն Հայրապետյանի հետ զրույցի մեծ մասը նվիրված էր Արցախյան հիմնախնդրին: Նրա խոսքերով, հայերը հաղթեցին պատերազմում, որովհետև ունեին շարժառիթ: «Ցավոք, պատմականորեն մեզ մոտ ձևավորվել է բարձրագույն պաշտոնատար անձանց դավաճանության ավանդույթ: Երբ Լևոն Տեր-Պետրոսյանին հարցրեցին, թե ինչու է նա դադարեցնում պատերազմը այն ժամանակ, երբ ադրբեջանցիներն այնքան էին հուսահատվել և կորցրել մարտական ոգին, որ հանձնվում էին առանց դիմադրության, նա պատասխանեց, որ այդ մասին իրեն խնդրել է Բորիս Ելցինը: Իսկ Ելցինին, իր հերթին, հավանաբար, խնդրել էր քաղբյուրոյի գործընկեր Հեյդար Ալիևը»,- հայտարարել է Լևոն Հայրապետյանը՝ ավելացնելով, որ պատերազմում կիսահղի լինել չի կարելի:
Առանց Արցախի մասնակցության բանակցությունների վերաբերյալ խոսելիս Լևոն Հայրապետյանը նշեց, որ դա ևս մեկ՝ ավելի լոկալ դավաճանություն է, որի արդյունքում ստացվեց, որ ոչ թե Արցախն էր պայքարում իր ազատության համար, այլ Հայաստանը «գրավել» է Ադրբեջանի տարածքները:
Այն հարցին, թե ինչո՞ւ էր այդ ընթացքում լռում Արցախը, Հայրապետյանը պատասխանեց, որ նրա ղեկավարությունը մեծ կախվածություն ուներ Հայաստանի ղեկավարությունից և չուներ սեփական արտաքին քաղաքականություն: Ես այդ մասին դեռ այն ժամանակ եմ զգուշացրել: Դա շատ վտանգավոր է և դեռ նվազագույնը 20-30 տարի հետապնդելու է մեզ: Անդրադառնալով միջազգային հանրության կողմից արցախյան հիմնախնդրի հանդեպ վերաբերմունքի հարցին, Հայրապետյանն ընդգծել է, որ այստեղ ճշմարտություն ակնկալելն անիմաստ է: «Այդպիսով ստացվում է, որ Կոսովոն կարող է լինել անկախ, իսկ մաքուր հայկական Արցախը՝ ո՞չ»:
«Մենք պետք է ոչ թե որևէ մեկի, այլ ինքներս մեզ վրա հույս դնենք: Պատմությանը հայտնի են օրինակներ, երբ մեր ամենամոտիկ դաշնակիցները դավաճանել են անգամ աչք չթարթելով: Այդ իսկ պատճառով մենք պետք է մաքուր օրգանիզմ ունենանք: Իսկ այն այսօր ժանգոտած է: Այս իմաստով մեզ մոտ շատ է կաղում դիվանագիտությունը և քարոզչությունը միջազգային ատյաններում: Արտգործնախարար Նալբանդյանը «զրոյական մարդ» է: Այդ թվում հենց այդ պատճառով է աշխարհը հավատում ադրբեջանական հրեշավոր ստին, իսկ մեր ճշմարտությունը չի անցնում»,- հայտարարել է Հայրապետյանը:
Անդրադառնալով առաջիկայում սպասվող Նախագահական ընտրություններին, Լևոն Հայրապետյանը զարմանք է հայտնել այն առնչությամբ, որ թեկնածու են առաջադրվում մինչ այդ հանրությանն անհայտ մարդիկ: Թե նրանցից ո՞ւմ կտար նա իր ձայնը, եթե ընտրությունները տեղի ունենային առաջիկա կիրակի, Հայրապետյանը պատասխանել է, որ այժմ գործող նախագահին: «Չենք լռելու»-ի այն դիտարկմանը, որ ահռելի քանակություն է կազմում Սերժ Սարգսյանի քաղաքականությունից դժգոհ մարդկանց քանակը, Հայրապետյանը պատասխանել է. «նա լավագույնն է վատագույնների մեջ»:
Վերջում Լևոն Հայրապետյանը հայտնել է, որ 2013թ. հոկտեմբերին պլանավորվում է անցկացնել ևս մեկ համաարցախյան հարսանիք, որի ընթացքում կամուսնանան 2800 երիտասարդներ: Դրանից բացի, Հայրապետյանի հարազատ Վանք գյուղում ողջ թափով շարունակվում է Սուվորովի և Մադաթովի անվան ռազմական ուսումնարանի շինարարությունը: Դրա վերաբերյալ ծրագիրն իրականացնող կոմիտեի պատվերով տեսաֆիլմ է պատրաստվել:
«Չենք լռելու» երիտասարդական նախաձեռնության մամուլի ծառայություն
Այսօր ժամը 15.30-ին, ԱԻՆ ահազանգ է ստացվել, որ մոտ 20 տարեկան քաղաքացին Երևանի Սարալանջի պողոտայում՝ «Արագիլ» ռեստորանի մոտակայքում, փորձում է ինքնասպան լինել:
ԱԻՆ լրատվական ծառայությունից հայտնում են, որ դեպքի վայր է մեկնել հատուկ փրկարարական ջոկատը և ԱԻ արձագանքման խումբը: Պարզվել է, որ քաղաքացին ցած է նետվել և մարմնական տարբեր վնասվածքներով տեղափոխվել է թիվ 1 համալսարանական հիվանդանոց: Ըստ բժիշկների տուժածի առողջական վիճակը բավարար է:
Եկեղեցին պետք է ու պարտավոր է ցանկացած իրավիճակում սատարել հասարակությանը, զերծ լինել քաղաքական տարբեր ուժերի ազդեցությունից: Բայց ու՞ր է եկեղեցին, ու՞ր է նրա դիքորոշումն ու միջամտությունն այն ժամանակ, երբ դրա պահանջը օրհասական է: Եկեղեցին գերադասում է լռությունը, աստիճանաբար օտարելով իրեն, վերածվում «կույրաղիքի»: Հայաստանյան եկեղեցու անտարբեր լռությունը նկատելի է նաև սփյուռքում, որտեղից մեր ընթերցողները մտահոգություն են հայտնում պաշտոնական Էջմիածնի աններելի լռության վերաբերյալ:
Երկու դեպք՝ Վահե Ավետյանի սպանության խայտառակ փաստը, որ ընդվզում առաջացրեց, և օրերս «X ֆակտոր» նախագծի հերթական թողարկման ծաղրի առարկա դարձած եիրտասարդի դեպքը (ի դեպ առաջին անգամը չէ), որ հուզել էր հանրությանը, փորձեցինք վերլուծել Հայ առաքելական եկեղեցու քահանաների հետ.
Նպատակը մեկն է՝ նախ հասարակությանը ներկայացնել հայ հոգևորականի դիրքորոշումը և երկրորդ՝ այն ինչ եկեղեցու սպասավորներն իրենք չեն ասում սեփական նախաձեռնությամբ, լսելի դարձնել մեր հարցերի շնորհիվ: Եվ մի բան էլ. եկեղեցու հայրերն ինչքան էլ պնդելու լինեն, թե՝ անկախ են իրենց դիրքորոշումներում, պաշտոնական էջմիածնին՝ իրենց ասած յուրաքանչյուր խոսքի համար, պատասխան են տալիս:
Ինչևէ, Երևանի Սուրբ Հովհաննես Մկրտիչ եկեղեցու քահանա Տեր Շմավոնին նման հաղորդումները, ինչպիսին «X ֆակտոր»-ն է, չեն հետաքրքրում, «Դրանք ոչինչ չեն տալիս»,- ասաց նա, սակայն դիտելով մեր ուղարկած տեսանյութը, հավելեց, թե շատ խելացի պետք չէր լինել, հասկանալու համար, որ այդ տղան որոշակի մտավոր խնդիրներ ուներ: Պետք է կռահեին և դադարեցնեին:
Քահանան շտապեց նշել, որ ինքը լիազորված չէ եկեղեցու անունից խոսելու և նրա կարծիքն արտահայտելու. «Սա իմ տեսակետն է՝ որպես անձ և որպես քահանա: Ժյուրիի անդամներին պետք է ասել, որ իրենք սխալ վարվեցին, պարզապես պետք չէր նման ընթացք տալ: Ռեժիսորն էլ այնքան անգրագետ է, որ եթե ժյուրիի անդամները չեն հասկացել, ինքն ու մոնտաժողն էլ չե՞ն հասկացել, որ պետք չէ այդ մասը հեռարձակել: Այդ երեխան այսօր խնդիր կունենա հասարակության մեջ»,- ասաց Տեր-Շմավոնը:
Նա վստահ է, որ հեռուստաընկերությունն այս ամենը արել է թե՛ ռեյտինգի, թե՛ դիտողների քանակը մեծացնելու համար: Դրա համար էլ միայն ժյուրիի անդամների վրա չպետք է մեղքը գցել. «Ամեն մեկն այստեղ իր անելիքն արեց: Անհնար է չհասկանային, որ այդ երիտասարդը խնդիրներ ունի: Այս ամենի մեջ մեղքի առյուծի բաժինը ծրագրի ռեժիսորինն է»:
Իսկ ինչ վերաբերվում է Վահե Ավետյանի դաժան սպանության փաստին, Տեր Շմավոնը շտապեց փակել հարցը, թե՝ մեկնաբանելու խնդիր չի տեսնում:
Թեպետ զրույցում մի քանի անգամ քահանան շեշտեց, որ ինքը անհատ է ու արտահայտում է իր սեփական կարծիքը, որը բնավ եկեղեցու հետ կապ չունի, սակայն, Մայր Աթոռի տեղեկատվական համակարգի տնօրեն Տեր Վահրամ քահանա Մելիքյանը, մեզ հետ զրույցում հակադարձեց, ասելով, որ առանձին քահանաներն էլ են եկեղեցին ներկայացնում և, որ ամեն մի հաղորդման վերաբերյալ եկեղեցու առաքելությունը չէ մեկնաբանություններ կատարելը:
«Հոգևորականներն ազատ մարդիկ են և առանձին եկեղեցականներ շատ անգամներ արտահայտվում են, և ոչ միայն իրենց անձնական տեսակետն են ներկայացնում տարբեր հարցերի շուրջ, այլև հարցի քննությունը՝ եկեղեցու, քրիստոնեական վարդապետության տեսակետից»,— ասաց Տեր Վահրամը:
Իսկ իր մասին ասաց, որ հեռուստացույց դիտելու քիչ առիթներ է ունենում, ինչ վերաբերվում է ծաղրելուն՝ անընդունելի է համարում, որ որևէ մեկն եթերն օգտագործի որևէ անձի ծաղրելու համար:
Վահե Ավետյանի աղմկահարույց սպանության վերաբերյալ, երբ հանրությունը դատապարտեց երևույթը, իսկ եկեցեցին լուռ էր, հարցին Տեր Վահրամը միանգամից լարվեց, թե՝ մեկը մյուսի հետ կապ չունի, եկեղեցին մշտապես արտահայտվում է, երբ նպատակահարմար է համարում արտահայտվել այս կամ այն երևույթի առնչությամբ: «Եկեղեցու դիրքորոշումը միշտ էլ հնչել է, մասնավոր պարագաները առանձին քննարկելի են: Սա արդեն հարցազրույցի է վերածվում: Ես դատախազ չեմ, որպեսզի սպանություններ քննարկեմ: Ես գնահատականներ չեմ տալիս, այս կամ այն հանցագործության վերաբերյալ: Եկեղեցին արտահայտվել է, պետք է հետևել եկեղեցու գործունեությանը»,- բարկացավ Տեր հայրը: (Նշենք, որ մենք չզլացանք ու փնտրեցինք Էջմիածնի պաշտոնական կայքում, նշված դեպքի վերաբերյալ եկեղեցու արձագանքը, սակայն որևէ տող չհայտնաբերեցինք):
Քանի որ քահանա Մելիքյանը նշեց, որ հոգևորականների տեսակետը կարելի է եկեղեցու տեսակետը համարել, նույն թեմայով խոսեցինք Շիրակի թեմի առաջնորդ Միքայել եպիսկոպոս Աջապահյանի հետ:
Նա էլ կրկնեց մեր զրուցակից քահանաներին, թե՝ երբեք չի նայել «X Ֆակտոր» հաղորդումը, մինչև հավատացյալներից մեկը չի ուղարկել տեսանյութը և ստիպել նայելու մինչև վերջ. «Մեծ նողկանք ապրեցի, ինձ տհաճ էր: «X ֆակտոր»-ն իրենից ի՞նչ է ներկայացնում, որ եկեղեցին մեկնաբանություն հայտնի. դա խայտառակություն է»:
Եպիսկոպոսը կարծում է, որ եկեղեցին չպետք է անդրադառնա ամեն մի դատարկ բանի:
Եթե սրբազանի կարծիքով, հիվանդ մարդուն հրապարակավ ծաղրելը( որն ի դեպ առաջին դեպքը չէ, այս նախագծի շրջանակներում), դատարկ բան է, կարծում ենք մյուսներն էլ, որոնք անշուշտ իրենց ինտելեկտով զիջում են հոգևորականին, կարող են դրա մեջ որևէ արտառոց երևույթ չտեսնեն ու հանգիստ «Ղժժան»: Մինչդեռ ճշմարիտ քրիստոնեային այլ պատվիրան է տրվում:
Իսկ Վահե Ավետյանի սպանության վերաբերյալ նա կտրուկ ընդհատեց .«Դա ինձ չվերաբերող խնդիր է, ես զբաղվում եմ միայն Շիրակի թեմով»:
Մենք փորձեցինք կոնկրետ օրինակներով ներկայացնել երևույթը, ազգի շահերից բխեցնել եկեղեցու դերը, հասարակության կողքին լինելու անհրաժեշտությունը հիմնավորել, սակայն եպիսկոպոսը վրդովվեց. «Այնքան բան է բխում ազգի շահերից: Հասարակություն ասվածը ո՞րն է, երբ որ դրսում ցույց էին անում, այդ նույն հասարակության անդամների մեծ մասը, ներսում հարսանիք էր անում: Եկեղեցին անշուշտ դատապարտել է այդ երևույթը»:
Փորձեցինք ինտերնետ տիրույթում գտնել որևէ հոգևորականի արձագանք վերընշված դեպքերի վերաբերյալ և ter-hambardzum.com գտանք այս հատվածը.
«Ի պատասխան այսօր ինձ ուղղված բազում հարցումների նշեմ հետևյալը. անկեղծաբար անընկալելի է, երբ նման դեպքում մեկնաբանություն են ուզում՝ միթե կա մի կառույց կամ անհատ մեր հասարակության մեջ, որ չի դատապարտում մարդու սպանությունը՝ անկախ որևէ հանգամանքից:
Աստվածակապարգ և մարդկային կյանքը սուրբ է, իսկ մարդը՝ գերագույն արժեք: Հարց է, եթե մեր հասարակության մեջ այս գիտակցությունն առկա է, իսկ եթե ոչ, ապա մեծ անելիք ունենք բոլորս անկախ պաշտոնից ու հանգամանքից: Իսկ մասնավորաբար այս պահին ՎԱՀԵ ԱՎԵՏՅԱՆի հոգին կարիքն ունի ամենքիս աղոթքների և Աստծո ողորմության, իսկ ընտանիքը ոչ թե պատեհապաշտ խոսքերի, այլ իրական և մնայուն աջակցություն»:
-
-
01.05.2024 | 12:13
Ողբերգական դեպք՝ Երևանում․ թիվ 90 դպրոցի 11-ամյա աշակերտուհու սիրտը կանգ է առել -
01.05.2024 | 11:10
Փաշինյանը ամոթանք է տվել, թե՝ չեք ուզում ձեր մի կտոր հողը զիջել հանուն Հայաստանի անկախության -
01.05.2024 | 02:10
Հիմա հավատում ենք, որ Հայաստանի հետ միասին քաղաքական ճանապարհով և կարճ ժամանակում կհասնենք բոլոր նպատակներին. Էմիրբեկով -
01.05.2024 | 01:10
Ճշմարտության և ներքին առողջացման շարժումը թակելու է նաև «մեծարգո»-ի սպասարկման համակարգերի դուռը, ու նաև բոլոր նրանց, ովքեր սխալմամբ իրենց ապահով են զգում -
01.05.2024 | 03:10
Փաշինյանը Հայաստանի խնդիրները կեղծորեն բարդում է 1915 թվականի ցեղասպանության հոգեցնցման վրա
-
- Տեսանյութ
- Օրվա միտք
- Խմբագրի վարկած
- Ֆոտո
-
Հասցե` Հայաստան, 0023, Երևան, Արշակունյաց 2
Հեռ: +374 (10) 06 06 23 (413, 414), +374 (99) 53 58 26
Էլ. փոստ` armv12@mail.ru -
2010-2011 © Բոլոր իրավունքները պաշտպանված են:
Մեջբերումներ անելիս հղումը armversion.com-ին
պարտադիր է: Կայքի հոդվածների մասնակի կամ
ամբողջական հեռուստառադիոընթերցումն
առանց armversion.com-ին հղման արգելվում է: -
Կայքում արտահայտված կարծիքների համընկնումը
խմբագրության տեսակետի հետ պարտադիր չէ:
Գովազդների բովանդակության համար
կայքը պատասխանատվություն չի կրում:
Բոլոր իրավունքները պաշտպանված են: Copyright “Armversion.com” 2010.