18.05.2024 | 13:10
Պենտագոնը հրաժարվել է թույլ տալ Ուկրաինային ամերիկյան զենքով հարվածել Ռուսաստանի...18.05.2024 | 12:10
Կիրանցեցիներին ասել են՝ պետք է լքեք ձեր տները. Գառնիկ Դանիելյան...18.05.2024 | 11:10
Ինչ են առաջարկում քաղաքական ուժերը Բագրատ Սրբազանին․ «Հրապարակ»...17.05.2024 | 15:10
Կիրանցում խնդիրներ ունենք. բայց մինչև այս պահը ինչ Հայաստանինն է՝ անցել է Հայաստ...17.05.2024 | 14:10
Տեսա Ղարաբաղում էլ մարդ չկա, եկա ՀՀ․ իմ միակ խնդիրը՝ արցախցիների հետ վերադարձն է...17.05.2024 | 13:10
Կանադահայոց թեմը հաղորդագրություն է տարածել Բագրատ Սրբազանի՝ Կանադայում պաշտոնավ...17.05.2024 | 12:10
Լուկաշենկոն, այցելելով իր եղբորը՝ Ալիևին, հիշել է «ձեր ազատագրական պատերազմի» նա...17.05.2024 | 11:10
Կիրանցում ադրբեջանական վերահսկողությանն է ապօրինաբար հանձնվում 2 տուն և մոտ 57 հ...16.05.2024 | 15:10
Եթե նոր սահմանագիծ ստեղծենք, դա կլինի էսկալացիայի և ռազմական բախումների հարատև ա...16.05.2024 | 14:10
Եթե սա է լեգիտիմությունը… ծիծաղելի է16.05.2024 | 13:10
Եթե կամուրջն Ադրբեջանին անցնի, նորակառույց դպրոցում ոչ մի աշակերտ դաս չի անելու...16.05.2024 | 12:10
Գործողությունները լինելու են կետային, թիրախային. Բագրատ Սրբազան...16.05.2024 | 11:10
Ադրբեջանի իշխանությունները երկարաձգել են Լեռնային Ղարաբաղի գերեվարված նախկին առա...15.05.2024 | 15:10
Բագրատ արքեպիսկոպոսն առաջնորդում է Փաշինյանին հեռացնելու և Հայաստանը փրկելու ջան...15.05.2024 | 14:10
Ժամանակն է Ադրբեջանի հետ ձեռք բերված համաձայնությունները ներառել խաղաղության պայ...15.05.2024 | 13:10
Փաշինյանը ցանկանում է՝ Հայաստանը 2024 թվականին դառնա ԵՄ անդամ...15.05.2024 | 12:10
Սա մարող շարժում է և այսպիսի շարժումներ վերջին տարիներին շատ ենք տեսել. Փամբուխչ...15.05.2024 | 11:10
Ռուս սահմանապահները հսկում են ՀՀ սահմանը Թուրքիայի և Իրանի հետ, Զվարթնոցի սահման...14.05.2024 | 15:10
Պուտինը հեռացրել է Շոյգուին կոռուպցիայի եւ պատերազմն արդյունավետ վարել չկարողանա...14.05.2024 | 14:10
Բագրատ Սրբազանն Արման Բաբաջանյանին կոչ է արել պատմել իր կենսագրությունը...14.05.2024 | 13:10
Նկատել ենք, որ ռուս սահմանապահները հեռանում են Ներքին Հանդից․ համայնքապետ...14.05.2024 | 12:10
Նախևառաջ պետք է օգտվել ուղեղի անվճար ծառայություններից․ Արշակ արքեպիսկոպոս Խաչատ...14.05.2024 | 11:10
Ինչքան բռնաճնշումներն ավելացնեն, էդքան մարդկանց թիվն ավելանալու է. Գառնիկ Դանիել...13.05.2024 | 14:10
Ովքե՞ր էին 24News-ի լրագրողին բռնության ենթարկող բերետավորները և ո՞ւմ հրահանգով ...13.05.2024 | 13:10
Փաշինյանին մեղադրում են Հայոց ցեղասպանությունը ժխտող թեզեր տարածելու մեջ...13.05.2024 | 12:40
Այսօրվանից Երևանի մետրոպոլիտենը կաշխատի ժամը 07։00-ից մինչև 24:00-ը...13.05.2024 | 12:10
Ինչ ունենք այս պահին13.05.2024 | 11:06
Ինքնագլորներով ու այլ միջոցներով փողոցներ են փակում. (տեսանյութ)...13.05.2024 | 11:04
Ովքեր չեն կարող լինել վարչապետի թեկնածու. շարժման առաջնորդը ներկայացրեց պահանջնե...11.05.2024 | 15:10
Սահմանազատումն իրականացվում է մեր պայմանների հիման վրա, և սա մեր հաջորդ հաղթանակ...11.05.2024 | 13:10
Արտաքին աշխարհից մեկուսացված՝ ես խորհելու շատ ժամանակ ունեմ․ Ռուբեն Վարդանյանի ո...11.05.2024 | 12:10
Պետք է վերարտադրվեն այն սահմանները, որոնք գոյություն են ունեցել ԽՍՀՄ փլուզման պա...11.05.2024 | 11:10
Բագրատ հոգևորականը ՔՊ-ից 1․5 ձայն էլ չի ստանա․ Անդրանիկ Քոչարյանը՝ իմփիչմենթի գո...10.05.2024 | 15:10
Ես հավակնություն չունեմ, ոչ էլ կարծում եմ, որ ճիշտ է. Բագրատ սրբազանն իր վարչապե...10.05.2024 | 14:10
Փաշինյանը պատրաստվում է նոր զիջումների` հօգուտ Ադրբեջանի․ «Հրապարակ»...10.05.2024 | 13:10
Երեկվանից ՔՊ-ից որոշ կոնտակտներ իրենց նախաձեռնությամբ մեզ հետ են եղել․ Սուրեն Պե...10.05.2024 | 12:18
Վարչապետի թեկնածուն պետք է լինի Բագրատ Սրբազանը. Վարդան Օսկանյա...10.05.2024 | 12:09
Բագրատ Սրբազան. Արթմության զգացումը կա, այս բոլորն այլևս պետք է տեղափոխվի քաղաքա...Ամեն անգամ, երբ Հայոց ցեղասպանությունը հիշատակվում է աշխարհի որևէ անկյունում, թուրք պաշտոնյաներն աղմուկ-աղաղակ են բարձրացնում՝ վատ արարքի մեջ բռնված չարագործների նման:
Թուրք ղեկավարների լարված հոգեվիճակը կարելի է բացատրել «գող՝ սիրտը դող» ասացվածքով, չնայած նրանց չքմեղանքին, քաջատեղյակ լինելով, որ իրենց նախնիներն իսկապես իրագործել են պատմության տարեգրության մեջ ամենահրեշավոր ոճրագործություններից մեկը՝ ցեղասպանությունը…
Անցյալ շաբաթ աշխարհն ականատես եղավ թուրքական ցասման ևս մեկ պոռթկման, երբ Միացյալ Նահանգների Սենատի արտաքին հարաբերությունների հանձնաժողովը, չնայած Անկարայի վարչակարգի և նրա կողմից շռայլորեն վարձատրվող լոբբիստական ընկերությունների հզոր ճնշմանը, ընդունեց Հայոց ցեղասպանությունը ճանաչող թիվ 410 բանաձևը 12 կողմ, 5 դեմ ձայներով: Առաջին անգամ է, որ այս կառույցը վերջին քառորդ դարի ընթացքում նման բանաձև է հավանության արժանացնում:
Չնայած երկրի ներսում և դրսում թուրքական կառավարության բազմաբնույթ տագնապներին՝ Անկարայի պաշտոնյաները Սենատի ընդունած Ցեղասպանության բանաձևը դարձրեցին իրենց առաջնահերթությունը: Վարչապետ Էրդողանը մի քանի օրով մի կողմ թողեց իր բռնապետական ոտնձգությունները Ֆեյսբուքի, Յութուբի և Թվիթերի դեմ, որոնցով ձգտում էր թաքցնել իր և որոշ նախարարների բազմամիլիոն դոլարների լվացման և կաշառակերության ծրագրերը: Նա նաև անտեսեց գաղտնալսված զրույցները, որոնց ընթացքում արտգործնախարար Ահմեդ Դավութօղլուն և այլ բարձրաստիճան պաշտոնյաներ դավեր էին նյութում սահմանի ուղղությամբ Թուրքիայի վրա հարձակումներ կազմակերպելու համար, որը հետագայում պետք է օգտագործվեր որպես պատրվակ Սիրիայի վրա հարձակվելիս ջիհադական ահաբեկիչների աջակցության համար, որոնք անհաջող պայքար են մղում Ասադի վարչակարգի դեմ:
Սենատի որոշումից դժգոհ, Դավութօղլուն ամերիկյան կառավարությանը նախազգուշացրեց, որ «Թուրքիան չի լռելու», եթե Հայոց ցեղասպանության բանաձևը հանձնաժողովից անցնի Սենատի լիագումար նիստ: Թուրքիայի արտգործնախարարությունը էլ ավելի կոշտ արձագանքեց՝ մեղադրելով հանձնաժողովին «իր իրավասությունը և պատասխանատվությունը» գերազանցելու մեջ: Դավութօղլուն շտապեց զանգահարել Ջոն Քերիին՝ հորդորելով նրան կանխել բանաձևի ընդունումը:
Այս գործի մեջ ներքաշվեց նաև խորհրդարանի խոսնակ Ջեմիլ Չիչեքը՝ Հայկական հարցը «բեռ» անվանելով թուրք-ամերիկյան հարաբերություններում: Լայն տարածում ունեցող «Հյուրիյեթ» թերթի մի մեկնաբան նշեց, որ Ցեղասպանության բանաձևն արյան ճնշում կբարձրացնի Անկարայում… Նախկին թուրք դեսպան Օմեր Էնգին Լյութեմը ավելացրեց, որ Թուրքիան «ստիպված է ավելի մեծ ջանքեր գործադրել, որպեսզի կանխի նման բանաձևերի ընդունումը», չհաշված միլիոնավոր դոլարները, որ ծախսվում են լոբբիստական ընկերությունների վրա ամեն տարի…
Էրդողանին սատարող թերթերը նույնիսկ կեղծիքներ հրապարակեցին Ցեղասպանության բանաձևի մասին, պնդելով, որ այդ ձեռնարկն այլևս վավերական չէ, քանի որ այն չի ընդունվել Սենատի լիագումար նիստի օրակարգում մինչև ապրիլի 24-ը կամ որ բանաձևն անիմաստ է, քանի որ Ներկայացուցիչների պալատի խոսնակ Ջոն Բեյները Անկարայում հայտարարել է, թե թույլ չի տա, որ Ներկայացուցիչների պալատի տարբերակն անցնի: Իհարկե, այս երկու պնդումներն էլ չեն համապատասխանում իրականությանը, քանի որ Ներկայացուցիչների պալատի և Սենատի տարբերակները համատեղ բանաձևի մաս չեն կազմում և կարող են առանձին-առանձին ընդունվել յուրաքանչյուր պալատի կողմից ավելի ուշ այս տարվա ընթացքում:
Ամերիկահայ ընտրողները պետք է հնարավոր ամեն ինչ անեն կանխելու կոնգրեսական Բեյների վերընտրությունը նոյեմբերին: Նույն ձևով, հայ համայնքը պետք է ընդդիմանա այն սենատորներին, որոնք անամոթաբար դեմ են քվեարկել բանաձևին, անգամ այն բանից հետո, երբ սենատոր Մենենդեսը որոշ դրույթներ հանեց ընդդիմախոսների հետ համաձայնության գալու համար: Ջոն Բարասո (Վայոմինգ), Բոբ Քորկեր (Թեննեսի), Ջեֆ Ֆլեյկ (Արիզոնա), Ռոն Ջոնսոն (Վիսքոնսին) և Ջեյմս Ռիշ (Այդահո). սրանք այն հինգ հանրապետական սենատորներն են, որոնք դեմ քվեարկեցին: Մյուս կողմից, ամերիկահայերը պետք է ամեն կերպ աջակցեն այն 12 սենատորներին, որոնք կողմ քվեարկեցին Հայոց ցեղասպանության բանաձևին. հանձնաժողովի նախագահ Ռոբերտ Մենենդես (դեմոկրատ, Նյու Ջերսի), Բարբարա Բոքսեր (դեմոկրատ, Կալիֆորնիա), Բենջամին Քարդին (դեմոկրատ, Մերիլենդ), Քրիստոֆեր Քունս (դեմոկրատ, Դելավեր), Ռիչարդ Դուրբին (դեմոկրատ, Իլինոյս), Թիմ Քեյն (դեմոկրատ, Վիրջինիա), Էդվարդ Մարքեյ (դեմոկրատ, Մասաչուսեթս), Ջոն Մակքեյն (հանրապետական, Արիզոնա), Քրիս Մերֆի (դեմոկրատ, Կոնեկտիկուտ), Մարկո Ռուբիո (հանրապետական, Ֆլորիդա), Ժին Շահին (դեմոկրատ, Նյու Հեմփշիր) և Թոմ Ուդոլ (դեմոկրատ, Նյու Մեքսիկո):
Բանաձևի անսպասելի հետևանքներից մեկը խորացող պառակտումն էր Թուրքիայում առկա երկու հզոր ուժերի՝ վարչապետ Էրդողանի և ազդեցիկ իսլամական հոգևորական Ֆեթուլահ Գյուլենի միջև: Էրդողանը մեղադրեց Գյուլենի աջակիցներին «հայկական լոբբիի» կողմից լինելու համար՝ նվիրաբերելով 10 հազար դոլար սենատոր Մենենդեսի քարոզարշավին: Թուրք-ամերիկյան միությունը հերքեց Էրդողանի մեղադրանքները, հայտարարելով, որ իրենք «միշտ դժգոհություն են արտահայտել Մենենդեսին բանաձևերի վերաբերյալ, որոնք վշտացնում են թուրքերին և ադրբեջանցիներին»: Թուրք-ամերիկյան միության պաշտոնյաները խոստացել են դատի տալ թուրք լրագրողներին այն պնդումների համար, որ իրենց կազմակերպությունն աջակցել է Հայկական բանաձևին:
Որպես եզրակացություն. հակառակ հասարակական տպավորությանը՝ Հայոց ցեղասպանության բանաձևերը ներկայացնելու հիմնական նպատակը ցեղասպանության ճանաչման հասնելը չէ, որն արդեն բազմիցս ձեռք է բերվել. ԱՄՆ կառավարության ներկայացրած պաշտոնական փաստաթուղթը Միջազգային դատարան 1951 թվականին, նախագահ Ռեյգանի 1981 թվականի հայտարարությունը և Ներկայացուցիչների պալատի բանաձևերը 1975 և 1984 թվականներին: Այս բանաձևերը պարզապես ծառայում են որպես հարմար միջոց Հայոց ցեղասպանության հարցը որպես օրախնդիր պահելու և լրատվամիջոցների ուշադրությունը Հայկական հարցի վրա բևեռելու համար: Բացի այդ, բանաձևերը սովորաբար խուճապ են առաջացնում Անկարայում թուրք պաշտոնյաների ջղագրգիռ արձագանքի պատճառով: Թուրքիայի կառավարությունը նաև ամեն տարի տասնյակ միլիոնավոր դոլարներ է վատնում բանաձևերին հակազդելու համար, որոնք պարզապես արտահայտում են «Կոնգրեսի կարծիքը»:
Նման բանաձևեր ընդունելու հայկական ջանքերը հաշվեհարդարի մի ձև են թուրքական իրարահաջորդ կառավարությունների դեմ՝ թույլ չտալով թաքցնել իրենց անցյալի կեղտոտ լաթերը:
Հարութ Սասունյան
Թարգմանությունը՝ Ռուզաննա Ավագյանի
Կենտրոն և Նորք-Մարաշ վարչական շրջանների ընդհանուր իրավասության դատարանը՝ դատավոր Արշակ Վարդանյանի նախագահությամբ, հարցաքննեց Սիմոն Աղազարյանի գործողություններից տուժած 3 վկաներին:
Վկա էդգար Շաթիրյանը նշեց, որ բնակարանը ձեռք է բերել Գագիկ Պապոյանից 2007 թ-ին, իսկ Սիմոն Աղազարյանին երբևէ չի տեսել:
Վկա Արա Չոբանյանը ևս չէր ճանաչում Սիմոն Աղազարյանին: Նրա վկայությամբ՝գործարք կնքել է Գագիկ Պպոյանի հետ, իսկ նրան վաճառված բնակարանը վաճառվել է ևս 4 հոգու. « Տարի ու կես առաջ եմ իմացել, որ խաբված եմ»,-ասաց վկա Արա Չոբանյանը:
Դանիայում բնակվող, սակայն ցուցմունք տալու նպատակով, Հայաստան եկած Մարինա Հարութունյանի վկայությամբ էլ՝ գումարը ինքն է ուղարկել հորը և նա, որպես լիազորված անձ, գնել է բնակարանը Սիմոն Աղազարյանից:
«Մենք Պապոյանի դեմքը չենք տեսել: Մեզ Աղազարյանն է տարել, բնակարանը ցույց տվել: Նրա ասած գումարը կանխիկացրեցինք, վճարեցինք Սիմոնին,իսկ նա ստացավ և ստորագրեց: Մի քանի անգամ դրսում հանդիպել ենք Պապոյանին, բայց չենք իմացել, որ «Գապբնակշին»-ի տնօրենն է»,-պատմեց Մարինա Հարութունյանը:
Սակայն Սիմոն Աղազարյանը պնդում էր, որ վկան սուտ է խոսում: Նրա համոզմամբ, վկան ներկա չի եղել գործարքի ժամանակ:
«Ինձ, որ կախեք էլ քիչ կլինի, պարոն դատավոր: Ես ընդունում եմ, խաբել եմ, առանց տուն եմ թողել շատ մարդկանց, բայց վկան սուտ է խոսում. նա ներկա չի եղել գործարքին, մենք նրա հոր հետ գնացել ենք բանկ, գումարը վերցրել և անմիջապես գնացել Պապոյանի մոտ, վերջինս էլ ցույց է տվել այդ տան հատակագիծը»,-ասաց ամբաստանյալը:
Սակայն դատավորը նշեց, որ այդ փաստն այդքան էլ կարևոր չէ:
Ի դեպ, մի պահ կրքերը թեժացան. տուժող Սոնիկ Մաղաքյանը ամբաստանյալի պաշտպանի հետ վեճի բռնվեց, և տուժողին ստիպված հեռացրեցին նիստերի դահլիճից:
Դրսում, դատից հետո, նա մեզ ցույց տվեց փաստաթղթեր, որոնցում, ըստ նրա, Գագիկ Պապոյանի ստորագրությունները կեղծված են: Այսինքն, որպես գումարը ստացող անձ, նա չի ստորագրել:
Հիշեցնենք, որ բնակարանների հետ կապված խաբեության մեջ Սիմոն Աղազարյանին մեղադրանք է առաջադրվել այն բանի համար, որ նա, հանդիսանալով «Գապբնակշին» ՍՊԸ-ի փոխտնօրեն, նույն ընկերության տնօրեն Գագիկ Պապոյանի հետ նախնական համաձայնությամբ, Արամի փողոցի 72-80 հասցեում հիշյալ ընկերությանը հատկացված 3850 քմ մակերեսով հողատարածքում կառուցվող բազմաբնակարան շենքում բնակարաններ վաճառելու պատրվակով, 2005-2011թթ ընթացքում, բազմաթիվ քաղաքացիների վստահությունը չարաշահելով, միասնական դիտավորությամբ հափշտակել են 1.253.891.550 ՀՀ դրամ:
Աղազարյանը շուրջ 65 քաղաքացիների հետ կնքել է անշարժ գույքի նախնական առքուվաճառքի մասին պայմանագրեր, սակայն մինչ օրս նրանցից և ոչ մեկին բնակարանով չի ապահովել:
Մարիանա Պետրոսյան
Հայկական աշխարհը նախապատրաստվում է նշել Հայոց ցեղասպանության 99-ամյակը եւ աշխատանքային ժամացույցի սլաքները լարելու 100-ամյակի ուղղությամբ: Պահանջատիրության բովանդակային եւ եղանակային խնդիրներ, շեշտադրումներ, պետություն-սփյուռք թե՛ հռետորաբանության եւ թե՜ համակարգման մեքենականությունների ճշտման հարցեր, իրավական ուղիների որոնումներ եւ հակառակորդի ձեռնարկած ու մշակած ծրագրերի գաղտնազերծման փորձեր:
Այս վերջին կետն է, որը դրսեւորման նորագույն օրինակներով դիտարժան հանգամանք է ստանում եւ առնվազն նախապատրաստվելու առումով հիշելի նախադրյալներ է փոխանցում:
Նախ հիշենք Դավութօղլուի տեսությունը: Հայկական սփյուռքը «մե՛ր Սփյուռք»-ն է: Բոլորը հրավիրվում են վերադառնալու իրենց պապերի երկիրը, վերատիրանալու օսմանյան Թուրքիայի այսօրվա ժառանգորդ քեմալական հանրապետության քաղաքացիությանը եւ համապատասխան դիմումներ լրացնելով վերստին ձեռք բերելու անհատական ունեցվածքները` իբրեւ ժառանգորդները նախ ցավալի պատահարների պատճառով հեռացածների, հետո Առաջին աշխարհամարտի ընթացքում ապահով վայրեր փոխադրվողների եւ վերջապես անմարդկային տեղահանության ենթարկվածների: Այստեղ անշուշտ ավարտվում է թուրքական «հյուրընկալության» եւ «բարյացակամության» սահմանափակ գործողությունը:
Մինչ, թուրքական սպառնալիքները ամեն անգամ, որ Միացյալ Նահանգների օրենսդիր մեկ հասատատության հանձնախումբն ու ենթահանձնախումբը ցեղասպանության ճանաչման բանաձեւ են որդեգրում` հղելու համար իրենց գերադաս ժողովին, թվում է, որ զուտ հայտարարողական մակարդակի վրա են. խորքում ցեղասպանության ճանաչման ուղիների մեջ մնալու այս ընթացքը քաղաքականապես առնվազն չի անհանգստացնում Անկարային, որը բողոքի այսպիսի բեմադրություններ է ցուցադրում նման առիթներով:
Միջանկյալ այս կարծրացումը սակայն չի խանգարում, որ սփյուռքահայության նկատմամբ պաշտոնական Անկարան շարունակի ցուցադրել խաղաղասիրական իր դեմքը: Դավութօղլուի տեսաբանության մանրանկարը կրկնվեց Քեսաբի դեպքում, երբ տասնյակ տարեցներ Քեսաբի դատարկվելու ընթացքում ապաստան գտան Կիլիկիայի Վաքըֆ գյուղում: Թուրքական խոշորացույցների եւ լուսարձակների առատությունը ակներեւ էր` անօթեւան մնացած տարեց քեսաբցիների երեւույթը քարոզչական պետական շահարկումների ենթարկելու իմաստով: «Հրամմեցեք»-ի այս գործողությունը միայն քեսաբահայությանը չէր վերաբերվում անշուշտ: Սիրիայի տագնապի ընթացքում թուրքական լրատվամիջոցներն անպաշտոն ձեւով տարածեցին պաշտոնական լրահոս այն մասին, որ Անկարան քննարկում է Հայաստանի Հանրապետության հետ իր փակած սահմանի ժամանակավոր բացման հնարավորությունը Սիրիայից խույս տված հայերին Թուրքիայի վրայով Հայաստանի Հանրապետություն տեղափոխելու եւ համապատասխան դյուրություններ ընծայելու համար: Մարդասիրական նպատակների համար այս չկայացած զիջումները դարձյալ ընդհանուր մեծ ծրագրի մաս են կազմում:
Բայց տեսնենք, թե միաժամանակ գետնի վրա ի՞նչ է տեղի ունենում իբրեւ թե սփյուռքահայության կարեւոր կառույցների պատասխանատուների հետ երկխոսության մտած Անկարայի կողմից:
Բոլոր նախադրյալները հուշում էին, որ 100-ամյակի նախապատրաստական աշխատանքները կարեւոր տեղ էին վերապահել Դեր Զորին միջազգային հնչեղություն ապահովելու ուղղությամբ: Նախագահ Սարգսյանը Դեր Զորում հայտարարելուց հետո, որ հայությունը դեռեվս սպասում է իր Նյուրենբերգին, Օսվենցիմը համեմատեց Դեր Զորի հետ` Օսվենցիմի նման Դեր Զորին միջազգային ընկալում ապահովելու ուղղությամբ աշխատանքների նախապատրաստության որոշ կետեր փոխանցելով հանրությանը: Այս բոլորը, երբ դեռեվս Դամասկոս-Անկարա մերձեցման աննախադեպ հանգրվաններ էին արձանագրվում: Դեր Զորը կարեւոր կետ էր Թուրքիայից օժանդակություն ստացած զինյալների համար: Դեր Զորի հայկական կառույցների քանդումը այս պահի առաջնահերթ խնդիրը չէր խաղաղասիրական դիմակ հագած Թուրքիայի համար. բավական էր դրա քաղաքական գործոն դառնալու ընթացքի կասեցումը:
Հայկական Սփյուռքի ժամանակակից պատմության կարեւոր միջավայրեր են նաեւ Քեսաբն ու Հալեպը: Անկարան, ֆինասավորելով զինյալ ծայրահեղականներին եւ տարանցիկ ճամփա տրամադրելով դրանց, մի կողմից պատճառ կդառնա հազարավոր հայերի իրենց բնօրրանից հեռացման, մյուս կողմից` թուրքական իշխանություններին հանձնված տասնյակ տարեցների հոգատարության արարներ է բեմադրում միջազգային հանրային կարծիքին: Մինչ կառավարական ուժերի հակադարձ գործողությունների բացակայությունը հուշում է աշխարհաքաղաքական մակարդակների վրա տարածաշրջանային նոր սահմանագծումների փուլ առ փուլ իրականացման գործընթացի մասին:
Այդ օրակարգը կարող է վերաբերվել նաեւ Հալեպին: Դեպքերի թեժացման կշռույթը մտածել է տալիս, որ Անկարայից ներշնչում ստացող զինյալները նմանատիպ պատկերացումներ ունեին նաեւ հայաշատ Հալեպի մասին` վերասահմանագծումներ իրականացնելու նպատակով:
Փաստը այն է, որ Դեր Զորից Հալեպ, անցնելով Քեսաբից ստացված արդյունքները կարող են տեղավորվել Անկարայի ծրագրած 100-ամյակի նախապատրաստության պարունակում: Թեկուզ որ դեպքերի բուն շարժառիթները աշխարհաքաղաքական տարողություն ունեն եւ ուղղակի հայկական գործոնի նկատմամբ ծրագրեր չեն ընդգծում: Արդյունքն է, որ շատ հանգիստ տեղավորվում է հյուրընկալ հռետորաբանությամբ Դեր Զոր, Քեսաբ եւ Հալեպ ստացող Անկարայի ծրագրերի շրջանակներում:
100-ամյակի շեմին սփյուռքյան հայաթափվող շրջանների ազդեցիկ պատասխանը Հայաստանի Հանրապետության հզորացումը կարող է լինել միայն։ 100-ամյակի, եւ դրանից այն կողմ, բովանդակային եւ գաղափարական օրակարգ է սա հայկական կողմի համար:
Շահան Գանտահարյան
«Ազդակ» թերթի գլխավոր խմբագիր
Ինչպես գիտենք, երեկ «Օրինաց երկիր» կուսակցությունը հայտարարեց կոալիցիայից դուրս գալու իր որոշման մասին:
«Հայկական Վարկած»—ը մի շարք քաղաքական գործիչներից հետաքրքրվեց, թե ըստ նրանց, որն է ՕԵԿ-ի նման դիրքորոշման պատճառը:
«Ժառանգություն» կուսակցության փոխնախագահ Արմեն Մարտիրոսյանի կարծիքով, նման որոշումը կապված է մի քանի պատճառների հետ:
«Պատճառներից մեկը այն է, որ ՕԵԿ-ի սպասելիքները չեն արդարացվել: Երկրորդ, այսպես ասած, կոալիցիոն գործընկերություն չի եղել՝ ՀՀԿ-ն միանձնյա է որոշումներ կայացրել: Երրորդ. ՕԵԿ-ի՝ նոր վարչապետի մասին պատկերացումները բոլորովին այլն են եղել, և Հովիկ Աբրահամյանը չի համապատասխանել դրանց: Եվ վերջապես մյուս պատճառը, եթե 6 տարի այդ կարգավիճակում աշխատել են և հիմա են նման որոշում կայացրել, նշանակում է այն խնդիրը կա, որի մասին ես վերջին ժամանակներս բարձրաձայնել եմ՝ ներիշխանական ժգնաժամ է»,-նշեց Արմեն Մարտիրոսյանը:
Նրա խոսքով, այնպիսի իրավիճակ է ստեղծվել, որն իշխանությանը շատ է թուլացրել:
Այն հարցին, թե հնարավոր է ՕԵԿ-ին տեսնենք «Հրաշալի քառյակի» կողքին, այսինքն՝ ոչ իշխանական ուժերի հետ համագործակցելիս, «Ժառանգություն» կուսակցության փոխնախագահը պատասխանեց. «Իրենք հայտարարեցին, որ ընդդիմադիր դաշտ են վերադառնում. ոչ իմ մոտ է այդ դաշտի բանալին, ոչ էլ ինչ-որ մեկի, այդ դաշտը բաց է՝ անսահմանափակ տարածություն: Նրանք իրենց գործունեությամբ կամ պիտի ստանան քաղաքացիների աջակցությունը, կամ՝ ոչ: Դա է ամբողջ խնդիրը: Այնպես որ ժամանակի խնդիր է»:
ԲՀԿ խմբակցության պատգամավոր Նաիրա Զոհրաբյանը նշեց, թե քաղաքական գուշակություններով չի զբաղվում, պարզապես ՕԵԿ-ի որոշումն ընդունում է ի գիտություն:
«Չեմ ցանկանում վերլուծություններ անել, մենք՝ որպես քաղաքական ուժ, ՕԵԿ-ի՝ կոալիցիայից դուրս գալու որոշումն ընդունում ենք ի գիտություն»,-ընդգծեց նա:
Նաիրա Զոհրաբյանի կարծիքով, վաղ է ասել, թե կհայտնվի ՕԵԿ-ը ոչ իշխանական չորս ուժերի կողքին, թե՝ ոչ:
«Երբ որ ՕԵԿ-ը կներկայացնի իր օրակարգը, մեզ համար տեսանելի կլինի, թե ինչ քաղաքական օրակարգ է իր համար ձևավորում «Օրինաց երկիր» արդեն ոչ կոալիցիոն քաղաքական ուժը, այդ ժամանակ, կարծում եմ, իմաստ կունենա խոսել բոլոր հարցերի մասին: Այս պահին ես նպատակահարմար չեմ գտնում խոսել այդ մասին»,-ասած Նաիրա Զոհրաբյանը:
«Նոր ժամանակներ» կուսակցության նախագահ Արամ Կարապետյանը մեզ հետ զրույցում նկատեց, որ ձևավորվում է տեխնիկական կուսակցություն: Այսինքն, ըստ նրա, կոալիցիա որպես այդպիսին չի լինի, կլինեն անհատներ, որոնք կուսակցություն չեն ներկայացնի, բայց կընդգրկվեն կառավարությունում:
«Առաջ մենք ունեինք կոալիցիոն կառավարություն, լավ թե վատ, ճիշտ, թե սխալ, բայց գոնե անուն կար՝ կոալիցիոն կառավարություն, հիմա կառավարության տեսքը շատ հետաքրքիր է: Կուսակցական կոալիցիա չի կազմվում, բայց ինչպես նկատում ենք՝ մարդիկ կուսակցություններից դուրս են գալիս և, ամենայն հավանականությամբ, ընդգրկվում կառավարության կազմում: Եթե Հայատանի իրողություններից նայենք այդ ամեն ինչին՝ սա ախպերություն է, ուրիշ անուն չենք կարող տալ: Այսինքն, կուսակցությունները նրանց համար պատասխանատվություն չեն կրում, ղեկավարը՝ նույնպես»,-նշեց Արամ Կարապետյանը:
Հնարավո՞ր է ՕԵԿ-ը դառնա ընդդիմադիր կուսակցություն՝ հարցին. Արամ Կարապետյանը պատասխանեց. «Իմ անձնական տեսակետից, ՕԵԿ-ը էլ ոչ մի բան չի կարող դառնալ»:
Իսկ այն դիտարկմանը, թե միգուցե Արթուր Բաղդասարյանի՝ վարչապետ դառնալու սպասելիքները չեն արադարացվել, որն էլ «Օրինաց երկրին» ստիպել է նման որոշում կայացնել, «Նոր ժամանակներ» կուսակցության նախագահը նշեց.
«Ինձ ոչ Արթուր Բաղդասարյանն է հետաքրքրում, ոչ նրա սպասելիքնորը, ոչ ՕԵԿ-ը, կարող է չէ՞ ինձ չհետաքրքրել: Ըստ ինձ, մի շրջան կգնա ախպերություն, հետո՝ վիճակը կբարդանա: Քաղաքագիտության մեջ ինչ չէինք լսել, լսեցինք՝ կարելի է ընդդիմադիր չլինել, բայց լինել այլընտրանքային: Քաղաքագիտության կուրս եմ գրել, որ ներկայացրել եմ արտերկրում, նման բան չէինք լսել, իսկ Հայաստանում ինչ ուզենք, կլսենք»,-նկատեց Արամ Կարապետյանը:
«Ազգային միաբանություն կուսակցության» նախագահ Արտաշես Գեղամյանը հրաժարվեց որևէ մեկնաբանություն տալ՝ առաջարկելով կարդալ ՕԵԿ-ի հայտարարությունը:
«Հայտարարության մեջ մանրամասն պատասխանները կան, կոռեկտ չեմ համարում ուրիշ կուսակցությունների խոհանոցին միջամտելը»,-ասաց Գեղամյանը:
ՀԱԿ պատգամավոր Հրանտ Բագրատյանը նույնպես չցանկացավ խոսել այդ թեմայով:
Ա. Սարգսյան
Այս տարի, «Արտավազդ» մրցանակաբաշխությունում տարվա լավագույն դերասանուհի է ճանաչվել Պատանի հանդիսատեսի թատրոնի դերասանուհի Շուշան Ղազարյանը: Այդ կապակցությամբ «Հայկական Վարկած»—ը զրուցեց դերասանուհու հետ:
—Ինչպե՞ս որոշեցիք ընտրել դերասանուհու մասնագիտությունը, և մտերիմներն ինչպե՞ս ընդունեցին Ձեր որոշումը.
-Նախ և առաջ ասեմ, որ ես դերասանների տոհմից եմ: Պապս, քեռիներս, մայրս, քույրս,զարմուհիս, բոլորս՝ Սանթրոսյանների տոհմից ենք: Պապս` Պարույր Սանթրոսյանը, եղել է ԽՍՀՄ Ժողովրդական արտիստ, ինչպես նաև Պատանի հանդիսատեսի թատրոնի հիմնադիրներից, որտեղ էլ, գրեթե բոլորս, սկսել և շարունակել ենք մեր աշխատանքը: Իմ մանկությունը թատրոնում է անցել, և երբ եկավ մասնագիտություն ընտրելու ժամանակը, նույնիսկ այլ մասնագիտության մասին չմտածեցի, չնայած՝ հայրս դեմ էր իմ որոշմանը:
Պարապում էի թատերագիտական բաժին ընդունվելու համար, սակայն երբ ուսուցիչս` ռեժիսոր, դոցենտ Սաթենիկ Մաթևոսյանի խնդրանքով բանաստեղծություն կարդացի,վերջինս պնդեց, որ դերասանական բաժին գնամ:
Եվ բավականին բարձր գնահատականներով ընդունվեցի թատերական ինստիտուտ` ժողովրդական արտիստ Զավեն Տատինցյանի արվեստանոցը:
—Ինչո՞ւ ընտրեցիք հենց Պատանի հանդիսատեսի թատրոնը.
-Երբ 2-րդ կուրս էի փոխադրվում, այնպես ստացվեց, որ Պատանի հանդիսատեսի թատրոնը շատ ծանր վիճակում էր. թատրոնից հեռացել էր գեղարվեստական ղեկավարը, գլխավոր ռեժիսորը, և պետք էր մարդ ,ով կկարողանար այդ իրավիճակից դուրս բերել թատրոնը: Զավեն Տատինցյանը խոստացավ օգնել թատրոնին և առաջարկեց, որ մենք կուրսով գնանք թատրոն և աշխատենք:
3 տարում մենք հանդիսատեսի դատին հանձնեցինք բավականին շատ ներկայացումներ, որոնք մեծ հաջողություններ ունեցան և դարձան խաղացանկային ներկայացումներ:
—Կթվարկե՞ք այն ներկայացումները կամ այն դերերը, որոնք առավել շատ են ընդունվել հանդիսատեսի կողմից:
-Հիմանականում հեքիաթներում եմ խաղացել: Գրեթե բոլոր ներկայացումներում ես խաղացել եմ տրավեստի ամպլուայից (կին, որը խաղում է տղամարդու դեր), իսկ տղամարդու դեր խաղալն այդքան էլ հեշտ չէ: Այդ դերերն ինձ համար մեծ փորձ հանդիսացան: Երբ ավարտեցինք ինստիտուտը, արդեն ունեինք որոշակի ճանաչում:
—Երբևէ փորձե՞լ եք աշխատել այլ թատրոններում.
-2001թ-ին ստացա հրավեր Դրամատիկական թատրոնից, որտեղ բեմադրվում էր Վիլյամ Սարոյանի «Իմ սիրտը լեռներում է» ներկայացումը: Այստեղ ևս տղայի դեր եմ մարմնավորել:
Այս ներկայացումից հետո, ես պետք է որոշեի` մնալ այստեղ, թե վերադառնալ Պատանի հանդիսատեսի թատրոն: Հիմա չեմ կարող ասել` ճիշտ էր իմ ընտրությունը, թե՞ ոչ, բայց ես ընտրեցի Դրամատիկական թատրոնը:Սակայն ոչ մի լուրջ դեր հետագայում չստացա այստեղ, ինչը ինձ սկսեց բարկացնել: Ես կարծում եմ, որ մարդ որտեղ սկսկում է իր աշխատանքը, այնտեղ էլ պետք է վերջացնի:
Դրամատիկական թատրոնում ես հանդիպեցի իմ ապագա ամուսնուն` Վահագ Գալստյանին, և շուտով ծնվեց աղջիկս:
Արդեն, 2007թ-ին վերադարձա Պատանի հանդիսատեսի թատրոն:
—Որքանո՞վ է օգնել կամ խանգարել ընտանիքը ձեր կարիերայի կայացման հարցում.
-Ընտանիքը չի խանգարել: Ամուսինս, դերասան լինելով, հասկացել է ,որ կինը կարող է գնալ թատրոն՝ աշխատանքի և վերադառնալ գիշերը ժամը 1-ին: Դժվար է, իհարկե, համագործակցել ընտանիքի և թատրոնի հետ միաժամանակ, երբ վերադառնում ես ներկայացումից հետո տուն ` ծաղիկներով,հաջողությունը վայելած, շատ դժվար է ճաշ պատրաստել:
Երբ վերադարձա Պատանի հանդիսատեսի թատրոն, արդեն ուրիշ աշխարհ սկսվեց: Ես արդեն երեխա ունեի, մեծացել էի և այլևս տղամարդու կամ փոքրիկ աղջկա դերեր չէի կարող խաղալ: Հետո, երբ ծնվեց տղաս, 5-6 տարի աշխատանքային դադար եղավ: Այդ ընթացքում զբաղվում էի կրկնօրինակմամբ, և կարող եմ ասել, որ իմ ձայնը մարդկանց համար ավելի ճանաչելի դարձավ, քան ես:
—Երբևէ ցանկություն եղե՞լ է լքել թատրոնը.
-Իհարկե եղել են պահեր, երբ ապրել եմ հիասթափություն և որոշել եմ, որ վերջ` էլ չեմ աշխատելու թատրոնում, սակայն դա տևել է մի քանի րոպե, իսկ հետո հասկացել եմ, որ չեմ կարող առանց թատրոնի: Հիասթափություններ էլ են լինում, հաղթանակներ էլ, բայց այսօր կարող եմ ասել հստակ, որ չեմ էլ մտածի թատրոնը լքելու մասին: Իմ կարծիքով, ընդհանրապես դերասանը, բացի դերասանությունից, ուրիշ ոչնչով չի կարող զբաղվել:
—Ինչո՞ւ ձեզ չենք տեսնում սերիալներում կամ ֆիլմերում: Շատերին անհայտ է տարվա լավագույն դերասանուհին` Շուշան Ղազարյանը.
— Շատ կարճ ժամանակ նկարվել եմ «Վերվարածներում»: Սակայն դա իմը չէր. ես չեմ սիրում սերիալը: Կնկարվեմ այնպիսի ֆիլմում, որտեղ կլինեն մակարդակ, աշխատանք, դերակատարներ: Չեմ ցանկանում վիրավորել մեր դերասաններին, քանի որ սերիալը ցանկացած դերասանի համար եկամտի աղբյուր է, բայց բարկանում եմ, երբ բավականին կայացած, թատրոնում շատ կոչումների արժանացած , վաստակավոր դերասանները, խաղում են դիլետանտների հետ: Թատրոնը ինձ համար սուրբ տեղ է, և, շատ ափսոս, որ չենք վարձատրվում արժանվույնս:
—Անդրադառնանք «Մեղրի համը» ներկայացմանը, որը մեծ իրարանցում առաջացրեց թատերական աշխարհում, ինչպե՞ս եղավ համագործակցումը ռեժիսորի հետ:
— Ռեժիսորը՝ Գոռ Մարգարյանը, եկավ մեր թատրոն և որոշեց բեմադրել Շեյլա Դիլենիի «Մեղրի համը» պիեսը:
Գոռը ինձ չէր ճանաչում: Հակոբ Ղազանչյանի հետ խորհրդակցելուց հետո, առանց տեսնելու, ընտրում է ինձ:
Ներկայացուման մեջ մարմնավորում եմ մոր դերը, և կարծում եմ, որ այս դերը յուրաքանրյուր դերասանուհու համար շատ ցանկալի է:
Հավաքվեց հրաշալի խումբ` Մարիամ Ղազանչյան, Սամվել Դանիելյան, Իշխան Ղարիբյան, Քաջայր Հակոբյան: Առիթից օգտվելով՝ ուզում եմ շնորհակալություն հայտնել նրանց, քանի որ շատ կարևոր է, երբ խաղընկերներդ լավն են լինում:
Ներկայացումը, որը մի քիչ բաց է` 16+, մեկ տարի է ինչ բեմադրվում է, բայց միշտ ընդունվում է բռավոներով: Հրավեր ստանալով Մոսկվայի Ֆոմենկոյի արվեստանոցից, այնտեղ ևս փայլուն ընդունելության արժանացանք:
—«Արտավազդ» մրցանակաբաշխության ժամանակ ձեր ներկայացումը շահեց միանգամից 6 մրցանակ.Պատմեք մի փոքր՝ ինչպե՞ս դա ստացվեց.
-«Արտավազդ» մրցանակաբաշխությանը ներկայացվեց հենց այս ներկայացումը և….սենսացիա: Առաջին անգամ «Արտավազդ» մրցանակաբաշխության պատմության մեջ մի ներկայացումը շահեց 6 նոմինացիա՝ տարվա լավագույն երիտասարդական ներկայացում, լավագույն երիտասարդ դերասան, երիտասարդ դերասանուհի, դերասան, լավագույն 2-րդ պլանի դերասան, և ես՝ արժանացա տարվա լավագույն դերասանուհի նոմինացիային: Մենք ապշած էինք, իրոք, նման բան չէինք սպասում:
Իհարկե այս ամենը առանց բամբասանքների չէր կարող անցնել, բայց կարծում եմ, որ դա նորմալ է: Կխնդրեմ չարախոսողներին՝ դիտել ներկայացումը: Գո՞ւցե այդ ժամանակ լռեն:
—Կարո՞ղ ենք այս ներկայացումը համարել ձեր հաջողության գագաթնակետը.
-Գագաթնակետը համարել չեմ կարող: Այն իմ կարիերայի մի նոր փուլի սկիզբն է, կանացի, հասուն կնոջը մարմնավորելու իմ առաջին դերը:
—Այն մարդիկ, որոնք չեն դիտել կամ կցանկանային կրկին դիտել, ունե՞ն հնարավորություն.
-Այո, խաղալու ենք ապրիլի 18-ին և 25-ին, ժամը 19:00: Սիրով հրավիրում ենք ցանկացողներին:
Զրուցեց՝ Մարիանա Պետրոսյան
Պուլիտցերյան մրցանակի դափնեկիր ամերիկացի լրագրող Սեյմուր Հերշը London Review of Books երկշաբաթաթերթում հրապարակված «Կարմիր գիծը և առնետային արահետը» սենսացիոն հոդվածում բացահայտել է, որ Թուրքիայի կառավարությունը 2013 թվականի օգոստոսի 21-ին, զարին քիմիական գազի կիրառմամբ գաղտնի հարձակում էր կազմակերպել Սիրիայում, սպանելով հարյուրավոր խաղաղ բնակիչների: Թուրքիայի վարչապետ Ռեջեփ Թայիփ Էրդողանը հույս ուներ, որ սիրիական վարչակարգը կմեղադրվեր այս հարձակման համար, ինչին կհետևեր Միացյալ Նահանգների պատասխան հարվածը Սիրիային, քանի որ նախագահ Օբաման զգուշացրել էր Սիրիայի ղեկավարներին, որ ապստամբ զինյալների դեմ քիմիական զենք կիրառելով նրանք կհատեն «կարմիր գիծը»:
Էրդողանի դավադրությունը գրեթե աշխատեց: Քիմիական հարձակումից հետո, Օբաման նախապատրաստվեց ամերիկյան զանգվածային հարված հասցնելու տասնյակ սիրիական թիրախների, նույնիսկ այն բանից հետո, երբ բրիտանական հետախուզությունը տեղեկացրել էր ԱՄՆ գլխավոր շտաբին, որ հարձակման վայրից վերցված զարին գազի նմուշները չէին համապատասխանում Սիրիայի տրամադրության տակ եղած քիմիական զենքերին: Ամերիկյան հետախուզության նախկին աշխատակիցը Հերշին ասել էր. «հայտնի էր, որ Էրդողանը սատարում է ապստամբ ընդդիմության շրջանում ջիհադական «ալ-Նուսրա ճակատ» խմբակցությանը, ինչպես նաև այլ իսլամիստական ապստամբ խմբավորումների»: Հերշը պարզել էր, որ ԱՄՆ ռազմական հետախուզությունը 2013 թվականի հունիսի 20-ին մի «հույժ գաղտնի» փաստաթուղթ էր պատրաստել, հաստատելով, որ «Թուրքիայում և Սաուդյան Արաբիայում գտնվող քիմիկոսները փորձել էին զարին գազի բաղադրիչների մեծ խմբաքանակ ստանալ տասնյակ կիլոգրամներով, հնարավոր է, Սիրիայում զանգվածային արտադրության փորձի համար»:
Արդարև, նախորդ տարվա մայիսին «ալ-Նուսրա ճակատի» մի քանի անդամներ ձերբակալվեցին Թուրքիայում, որոնց մոտ հայտնաբերվել էր երկու կիլոգրամ զարին: Թուրքական դատարանը մեղադրեց խմբին Սիրիայի վրա քիմիական հարձակում սկսելու համար հարակից այլ նյութեր ձեռք բերելու մեջ: Շուտով ձերբակալվածներից հինգին ազատ արձակեցին, իսկ մնացածին բաց թողեցին մինչև դատը: Սակայն նրանք անհայտացան…
2013 թվականի գարնանը, ավելի վաղ տեղի ունեցած քիմիական հարձակումները հետաքննելու նպատակով ՄԱԿ-ի հատուկ առաքելության` Սիրիա մեկնելուց հետո, ՄԱԿ-ի գործունեությանը լավատեղյակ մի անձնավորություն հայտնել էր Հերշին, որ «ապացույցներ կան սիրիական ընդդիմության` Հալեպի մոտ գտնվող Խան ալ-Ասալ գյուղում մարտի 19-ին արձանագրված առաջին գազային հարձակման հետ ունեցած առնչության վերաբերյալ…. Ակնհայտ էր, որ ապստամբները գազ էին կիրառել»:
2013 թվականի սեպտեմբերին Սիրիայի վրա ամերիկյան, բրիտանական և ֆրանսիական համատեղ հարձակումից անմիջապես առաջ նախագահ Օբաման անսպասելիորեն որոշեց հետաձգել հարվածը, պատճառաբանելով, որ նրան անհրաժեշտ է ստանալ Կոնգրեսի հավանությունը: Հարձակման հետաձգման իրական պատճառը Նախագահի բացահայտումն էր, որ նրան Սիրիայի դեմ «անհիմն» հարձակման էր դրդել Թուրքիան, սակայն նա չուզեց հրապարակավ ընդունել իր սխալը՝ որը կարող էր ամբողջ Մերձավոր Արևելքի համար աղետալի հետևանքներ ունենալ: Ճակատագրի հեգնանքով, Ռուսաստանի արտգործնախարար Սերգեյ Լավրովն էր, որ փրկեց նախագահ Օբամային դժվար կացությունից՝ երաշխավորելով Սիրիայի համաձայնությունը հանձնելու իր քիմիական զենքի պաշարները, դրանով իսկ քողարկման միջոց ապահովելով Նախագահի համար՝ հրաժարվելու իր հարձակման սպառնալիքից:
Հետաքննող լրագրող Հերշը նաև պարզել էր, որ քիմիական զենքերը հասել էին սիրիացի ապստամբներին ԿՀՎ-ի «առնետային արահետ» կոդային անվամբ գործողության միջոցով (թուրք-ամերիկյան գաղտնի համաձայնություն, 2012 թ.), որպեսզի Լիբիայից զենք ու զինամթերք տեղափոխեն Սիրիա Թուրքիայի տարածքով: Լիբիայում Բենգազիի ամերիկյան հյուպատոսարանի վրա ահաբեկչական հարձակումից հետո, այս գաղտնի գործողության կենտրոնը` ԱՄՆ-ը, դուրս եկավ նշված գաղտնի համաձայնությունից, սակայն Թուրքիան շարունակեց լիբիական զենք մատակարարել սիրիական ապստամբներին:
Քանի որ ապստամբները 2012 թվականի ավարտին պարտվում էին Ասադի վարչակարգի դեմ մղվող պայքարում, ամերիկացի մի հետախույզ հայտնել է Հերշին, որ «Էրդողանը զայրացած էր», ինչը նրան ստիպեց դավադիր մի ծրագիր մշակել, որով ապստամբները զարին գազ կիրառելով սիրիական կառավարությանը կեղծ մեղադրանք կներկայացնեին, այսպիսով դրդելով Միացյալ Նահանգներին հարձակվել Սիրիայի վրա:
Ավելի ուշ, Թուրքիայի վարչապետը մեկնեց Վաշինգտոն, որպեսզի անձամբ ներկայացնի Սիրիայի վրա ամերիկյան հարձակման իր ծրագիրը` փրկելու համար ապստամբներին հասատ պարտությունից: 2013 թվականի մայիսի 16-ին Էրդողանը, արտգործնախարար Ահմեդ Դավութօղլուի և հետախուզության ղեկավար Հաքան Ֆիդանի հետ միասին, աշխատանքային ճաշ է ունեցել Սպիտակ տանը նախագահ Օբամայի, պետքարտուղար Ջոն Քերիի և ազգային անվտանգության հարցերով խորհրդական Թոմ Դոնիլոնի հետ: Սիրիայի դեմ ռազմական գործողություններ սկսելու Օբամայի դժկամությունից վրդովված, Էրդողանը «սրիկայաբար մատ է թափ տվել նախագահի վրա Սպիտակ տանը», Դոնիլոնը զեկուցել է այս շշմեցուցիչ դրվագի մասին արտաքին քաղաքականության մի փորձագետի, որն էլ այդ մասին հայտնել է Հերշին: «ԿՀՎ աջակցությամբ Սիրիա զենք առաքելուն վերջ դնելու ամերիկյան որոշումը Էրդողանին անպաշտպան թողեց քաղաքական և ռազմական առումով», բացատրեց Հերշը: «Առանց ապստամբներին ցուցաբերվող ամերիկյան ռազմական աջակցության, ասաց մի նախկին հետախույզ, «Էրդողանի` Սիրիայում կախյալ պետություն ունենալու երազանքը հօդս է ցնդում և նա կարծում է՝ մեր մեղքով: Եթե Սիրիան հաղթի պատերազմը, նա գիտի, որ ապստամբները, ամենայն հավանականությամբ, դառնալու են իր դեմ. էլ ո՞ւր կարող են նրանք գնալ: Ուստի, նա ունենալու է հազարավոր արմատականներ իր երկրի ներսում»:
2013 թվականի օգոստոսին Դամասկոսի Գուտա արվարձանում քիմիական հարձակումից հետո մի նախկին հետախույզ ասել էր Հերշին. «Այժմ մենք գիտենք, որ դա գաղտնի գործողություն էր՝ ծրագրված Էրդողանի մարդկանց կողմից, որպեսզի Օբամային դրդեն հատել կարմիր գիծը…. Գործարքն տպավորիչ և ուշագրավ պետք է լիներ…. Զարինը մատակարարվել էր Թուրքիայի միջոցով»: Ըստ Հերշի զեկույցի` թուրք պաշտոնյաների մեղսակցության մյուս ազդանշանը Միացյալ Նահանգների կողմից գաղտնալսված հեռախոսազանգերն էին, որոնցով բացահայտվում էր նրանց ուրախությունը հաջող քիմիական հարձակում կազմակերպելու համար…
Հերշն իր բացահայտումը եզրափակում է ԱՄՆ հետախուզության նախկին աշխատակցի առավել մտահոգիչ դիտողությամբ. «Ես հարցրեցի իմ գործընկերներին, թե կա՞ արդյոք որևէ միջոց կանգնեցնելու Էրդողանի շարունակական աջակցությունը ապստամբներին, հատկապես հիմա, երբ գործերն այնքան անհաջող են ընթանում, նա պատասխանեց. «Մենք անտանելի վիճակում ենք: Կարող ենք ամեն ինչ հայտնել, եթե Էրդողանի փոխարեն մեկ ուրիշը լիներ, սակայն Թուրքիան առանձնահատուկ դեպք է: Նա ՆԱՏՕ-ի մեր դաշնակիցն է: Թուրքերը չեն վստահում Արևմուտքին: Նրանք չեն կարող մեր կողքին մնալ, եթե մենք թուրքական շահերի դեմ ակտիվ դիրքորոշում ունենանք: Եթե հայտարարենք, թե ինչ դեր է խաղացել Էրդողանը գազի հետ կապված պատմության մեջ` այն կործանարար կլինի: Թուրքերը կասեն. «Մենք ատում ենք ձեզ այն բանի համար, որ մեզ թելադրում եք, թե ինչ կարող ենք անել և ինչ` ոչ»:
Վերջին հարյուր տարիների իրարահաջորդ ամերիկյան կառավարություններն այդպես էլ չեն կարողացել հասկանալ մի կարևոր աշխարհառազմավարական ճշմարտություն, որ Թուրքիան ավելի շատ ունի Միացյալ Նահանգների կարիքը, քան ԱՄՆ-ը երբևէ կունենա նրա կարիքը: Անկասկած, ինչ-որ սարսափելի սխալ է կատարվում, երբ «պոչն է թափահարում շանը»…
Հարութ Սասունյան
«Կալիֆորնիա Կուրիեր» թերթի հրատարակիչ և խմբագիր
Թարգմանությունը՝ Ռուզաննա Ավագյանի
Ցեղասպանության 99-րդ տարելիցին ընդառաջ՝ Լոս Անջելեսում միջոցառումներ են կազմակերպվում:
Երեկ՝ տեղի հայկական սրահներից մեկում, բացվեց հայ հեղինակների ստեղծագործությունների ցուցահանդես-վաճառք:
Միջոցառման ընթացքում հնչեցին Կոմիտասյան կատարումները, որոնց հաջորդեց Սահյանի պոեզիան, այնուհետև՝ հայուհիների պարը և այլ կատարումներ:
Ցուցահանդես-վաճառքում ներկայացված էին յուրօրինակ դիզայնով հայկական զգեստներ, ինչպես նաև հայկական մոտիվներով կտավներ:
[nggallery id=149]
Քեսաբահայության զորակցության եւ միաժամանակ կատարվածի մեջ Անկարայի դերակատարության բացահայտման եւ բողոքի քարոզչաքաղաքական գործողությունները ստացել են համահայկական թափ եւ տարողություն:
Միջազգային հանրության եւ պաշտոնական կառույցների մոտ այս հարցի արծարծումը վառ պահելու միտող հատկապես ռուսական քաղաքականությունը եւս սուր կերպով զգալի է: Մինչ ուշանում է սիրիական բանակի հակահարվածը` տեղի տալով այն մեկնաբանությանը, որ Քեսաբի գրավման եւ քեսաբահայության տարհանման (հաճախ օգտագործված տեղահանման) երեւույթը ռուսական կողմը դեռեւս պիտի օգտագործի իբրեւ Ղրիմի դիմաց հակակշիռ գործողություն:
Աննկատ չէ նաեւ այն տեսակետը, որ զինյալ խմբավորումների մեկտեղմանը եւ դեպի սիրիական տարածքներ ներքաշմանը պիտի հետեւի նրանց մաքրագործման մի մեծ գործողություն:
Այս բոլորը քաղաքական մեկնաբանություններ են, որոնք կարող են չիրականանալ կամ որոնք քարոզչական պատերազմի պարունակում իբրեւ փորձի փուչիկներ կարձակվեն այս կամ այն վերլուծական կայքի հետեւում կանգնած քաղաքական ուժի կողմից:
Անկարան այս բոլորի մեջ պիտի փորձի շրջել այն դիմագիծը, որը միջազգային հանրությունը ընկալում է իր նկատմամբ: Առավելագույն լուսարձակներ կբացվեն Թուրքիայի կողմից թուրքական տարածք տարված քեսաբցիների նկատմամբ գերհյուրընկալություն ցուցադրելով:
Քեսաբը իբրեւ մարդկային աղետ ներկայացնելու ռուսական քաղաքականությունն ու թուրքական գերհյուրընկալության ցուցադրությունները թվում է, որ որոշ ժամանակի համար պիտի շարունակվեն:
Մինչ այդ, մենք հեռու չենք ապրիլյան ոգեկոչական ձեռնարկներից: Այստեղ քարոզչաքաղաքական նյութերի սահմանազատումը անհրաժեշտ է: Ցուցական գործողությունների ընթացքում հասկանալի է, որ զգացականությունը իր մեծ տեղն է գրավում: Ամբոխային տրամաբանությունը իր հաստատած օրինաչափությունները ունի եւ նման զեղումնային պոռթկումներ չակնկալելը իրատեսական չէ:
Ժողովրդային դրսեւորումների եւ պաշտոնական հայտարարությունների միջեւ տարբերությունները զգալի են իհարկե: Երկրորդի դեպքում բովանդակային եւ մանավանդ քաղաքական նուրբ անկյունների հաշվարկ կատարող միտումները գերակշիռ են: Դրանք են, որ հետեւանքների հաշվարկն են անում եւ ըստ այնմ քաղաքական բառապաշար եւ ուղերձների փոխանցման եղանակներ ճշտում:
Հիմա պահն է թիրախավորված քարոզչական աշխատանքի ճշտման: Քեսաբի հարցը, որ ստացել է միջազգային հնչեղություն, որեւէ ձեւով պետք չէ զուգահեռել ցեղասպանության հետ: Սա ոչ միայն օգտակար չէ, այլեւ ընդհանուր ռազմավարական մոտեցմանը վնասակար: Հայ հրապարակագրության հետեւողները գիտեն, որ Սումգայիթի եւ Բաքվի դեպքերը նույնիսկ չեն բնութագրվում «ցեղասպանություն» բառեզրով. որոշ ժամանակ հետո էր, որ այդ դեպքերը բնութագրվեցին «եղեռնագործություն» բառակապակցությամբ: Բառերը, հասկացողություններն ու զուգահեռները ավելի քան կարեւոր են այս դեպքում:
Քեսաբի հարցի արծարծման մեջ հայկական կողմը քարոզչաքաղաքական գործողությունների կազմակերպման իր աշխատանքների ընթացքում հստակ թիրախներ ընտրելու հարկադրանքի առջեւ է: Հայտնապես այստեղ հայկական թեմայի վրա կենտրոնացումը այնքան արդյունքներ չի ապահովում: Աշխարհաքաղաքական այլ կենտրոնները շարունակում են հայկական թեման, բնօրրանից դուրս գտնվող հայ գաղթականության իրավիճակը բարձրագոյւն տարողություններով օգտագործելու միտումներ դրսեւորել: Բացառված չէ, որ Թուրքիա տարված հայ գաղթականության փոքրաթիվ երեւույթը թուրքական մեծ լուսարձակներ խլի Անկարայի կողմից հայտարարված «հայրենադարձության» մարտավարական խաղերի պարունակում:
Հայտնապես, զգայուն կետը ոչ հայկական թեման է. Անկարայի կողմից միջազգային ահաբեկչության ֆինանսավորման, զինման եւ տարանցիկ ճանապարհ հարթելու իրականությունը: Սրանով էլ բացատրվում է Թուրքիայի արտգործնախարարության բանբերի հայտարարությունը, թե ամոթալի զրպարտանք է եւ անհիմն մեղադրանք ԵԱՀԿ-ում Հայաստանի Հանրապետության մշտական ներկայացուցչի ասածը, թե Քայիդայի զինյալները օգտագործել են Թուրքիայի տարածքը Քեսաբի վրա հարձակումը կազմակերպելու համար:
Սա է զգայուն կետը, թիրախը, որը իբրեւ նշանակետ պետք է նկատի ունենա հայկական կողմը:
Շահան Գանտահարյան
«ԱԶԴԱԿ» թերթի գլխավոր խմբագիր
Հայոց ցեղասպանության և հրեական Հոլոքոստի միջև անթիվ համեմատություններ են արվել: Սակայն կա ևս մեկ համեմատություն, որ հազվադեպ է կատարվում. Հայոց ցեղասպանությունն իրականացնելու թուրքական կարողությունը և Պաղեստինի հրեա ներգաղթողներին ոչնչացնելու անկարողությունն այդ նույն ժամանակահատվածում: Նման համեմատություն չի արվել, քանզի համարյա ոչ մեկը չի ուսումնասիրել Առաջին համաշխարհային պատերազմի ժամանակ հրեաների բռնի տեղահանության թուրքական ծրագրերի կապը Հայոց ցեղասպանության հետ:
Իմ նախնական վերլուծությունը հիմնված է մի շարք տեղեկությունների վրա՝ Յաիր Աուրոնի «Սիոնիզմը և Հայոց ցեղասպանությունը. անտարբերության գռեհկությունը» գրքից, Վարդգես Եղիայանի «Ի շահ Հայաստանի» աշխատությունից և այլ արխիվային նյութերից: Ես կցանկանայի մանրամասնել հրեաների բռնի տեղահանության հանգամանքները և ինչպես նրանք հիմնականում փրկվեցին դրանից, մինչդեռ հայերը` ոչ: Ավելի կարևոր է, թե հրեական սփյուռքն ու Պաղեստին ներգաղթողները ինչպիսի քայլեր ձեռնարկեցին` հայերի ողբերգական ճակատագրին չարժանանալու համար:
Օսմանյան կայսրությունում հայերը և հրեաները, որպես ազգային փոքրամասնություններ, եղել են քավության հարմար նոխազներ դաժան թուրք ղեկավարների քմահաճույքների համար: Հետաքրքրական է, որ հայերի և հրեաների բռնի տեղահանության համար երիտթուրքերը օգտագործել են միևնույն պատճառաբանությունները: Թուրքերը մեղադրել են հայերին առաջխաղացող ռուսական բանակի հետ համագործակցելու համար, և նույնպիսի մեղադրանք են ներկայացրել հրեաներին՝ օսմանյան Պաղեստին ներխուժած բրիտանական զինված ուժերի հետ համագործակցելու համար: Բացի այդ, հրեաներին մեղադրել են Պաղեստինում իրենց սեփական հայրենիքը հիմնելու ծրագրերի համար, ճիշտ այնպես, ինչպես հայերին` Արևելյան Թուրքիայում իբր իրենցը հիմնելու համար: Եվս մեկ զուգահեռ. երիտթուրքերի «եռյակի» ղեկավար անդամներից մեկը`Ջեմալ փաշան, ցինիկաբար նկատել էր, որ նա «հրեաներին արտաքսում է իրենց իսկ շահերից ելնելով», ինչպես հայերին էին բռնի տեղահանել «պատերազմի գոտուց հեռու» իրենց իսկ անվտանգության համար…
1914 թվականին, երբ Թուրքիան Առաջին համաշխարհային պատերազմի մեջ մտավ Գերմանիայի կողմից և ընդդեմ դաշնակից պետությունների (Անգլիա, Ռուսաստան և Ֆրանսիա), Պաղեստինը վերածվեց պատերազմի թատերաբեմի: Թուրքական իշխանությունները սկսեցին զինվորական հարկ գանձել բնակչությունից, որն առավել ծանրությամբ ընկավ հրեա բնակիչների ուսերին: Նրանց կալվածքներն ու ունեցվածքը բռնագրավվեց թուրքական բանակի կողմից: Հրեա բնակիչներից ոմանք որպես ստրկական աշխատուժ օգտագործվեցին ճանապարհների և երկաթգծերի շինարարության մեջ: Ալեքս Ահարոնսոնը՝ Զիխրոն Յակովի մի հրեա ներգաղթող, իր օրագրում գրել էր. «հրամանը վերջերս էր եկել թուրքական իշխանություններից` պահանջելով նրանց հանձնել իրենց տրամադրության տակ եղած հրազենային կամ այլ զենքերը: Սա մի չարագուշակ հրաման էր, քանզի գիտեինք, որ նման միջոցառումներ ձեռնարկվել էին հայկական սարսափելի կոտորածներից առաջ, և մենք զգացինք, որ նման արհավիրք կարող է նախապատրաստվել նաև մեր ժողովրդի դեմ», ինչպես մեջբերված է Եղիայանի «Ի շահ Հայաստանի» աշխատության մեջ:
1914 թվականի աշնանը թուրքական վարչակարգը տեղահանման հրաման արձակեց բոլոր «թշնամի հպատակների», այդ թվում՝ 50 հազար ռուս հրեաների համար, որոնք փախել էին ցարական հալածանքներից և հաստատվել Պաղեստինում: Գերմանիայի դեսպան Հանս Վանգենհայմի և ԱՄՆ դեսպան Հենրի Մորգենթաուի բազմիցս միջամտություններից հետո, այս «թշնամի հպատակներին» թույլատրվեց մնալ Պաղեստինում, եթե նրանք համաձայնվեն ձեռք բերել օսմանյան քաղաքացիություն:
Այնուամենայնիվ, 1914 թվականի դեկտեմբերի 17-ին, Ջեմալ փաշայի ենթակա, Ջաֆայի նահանգապետ Բահայեդինը, տեղահանման հրամանը գործադրեց` արտաքսելով 500 հրեաների, որոնց ձերբակալում էին փողոցներում, քարշ տալիս ոստիկանական բաժանմունքներ, իսկ այնտեղից էլ ստիպողաբար նստեցնում նավահանգստում կայանած նավերը: Խանութների վրայից հեռացվեցին եբրայերենով գրված ցուցանակները և փակվեցին Ջաֆայի հրեական դպրոցը: Սիոնիստական կազմակերպությունները լուծարվեցին, և 1915 թվականի հունվարի 25-ին թուրքական իշխանությունները հանդես եկան հայտարարությամբ ընդդեմ «սիոնիզմի անվան տակ հայտնի վտանգավոր տարրերի, որոնք պայքարում են հրեական կառավարություն ստեղծելու համար Օսմանյան թագավորության պաղեստինյան տարածքում….»:
Ի պատասխան դեսպան Մորգենթաուի և Գերմանիայի կառավարության բողոքների, Կոստանդնուպոլիսը չեղյալ համարեց տեղահանության վերաբերյալ հրամանը, և Բահայեդինը հեռացվեց իր պաշտոնից: Ըստ պրոֆ. Աուրոնի` հրեա բնակիչների վիճակը կարող էր անհամեմատ ավելի ծանր լինել, եթե չլիներ «հրեական աշխարհի ազդեցությունը թուրքական քաղաքականության վրա…. Ամերիկյան, գերմանական և ավստրիական հրեական համայնքներին հաջողվեց զսպել դրա առավել դաժան դրսևորումները: Հրամանագրերը մեղմվեցին. մոլեռանդ թուրք հրամանատարները փոխարինվեցին և աղետալի ժամանակներին հետևեցին հանգիստ ժամանակաշրջանները»:
Դեռևս 1913 թվականին, նախագահ Վիլսոնը դեսպան Մորգենթաուին նշանակելիս նրան հանձնարարել էր. ««Հիշե’ք, այն ամենը ինչ կարողանաք անել ձեր դավանակիցների ճակատագիրը բարելավելու համար, մի գործողություն է, որ բարձրացնելու է Ամերիկայի վարկը, և դուք կարող եք ապավինել վարչակազմի լիարժեք աջակցությանը». Մորգենթաուն հավատարմորեն հետևեց այս խորհրդին»` ըստ Այզեյա Ֆրիդմանի «Գերմանիա, Թուրքիա և Սիոնիզմ. 1897-1918թթ.» գրքի: Ամերիկայի հրեաներից դեպի Ջաֆա խիստ անհրաժեշտ գումարներ տեղափոխելու աշխատանքները կազմակերպելուց հետո, Մորգենթաուն գրեց Պաղեստինի զարգացման ընկերության տնօրեն Արթուր Ռուփփենին. «Ինձ ընտրել էին որպես գործիք իմ դավանակիցներին պաշտպանության տակ առնելու համար….»:
1917 թվականի գարնանը թուրքական իշխանությունները երկրորդ հրամանն արձակեցին Թել Ավիվից հինգ հազար հրեաների տեղահանելու վերաբերյալ: Պաղեստինում «Նիլի» խմբի՝ հրեական ընդհատակյա փոքր կազմակերպության ղեկավար և բրիտանական հետախուզության համար աշխատող Ահարոն Ահարոնսոնը, տեղահանության մասին անմիջապես ահազանգեց միջազգային լրատվամիջոցներին: Եգիպտոսում Ահարոնսոնը գաղտնի հանդիպում ունեցավ բրիտանացի դիվանագետ Մարկ Սայքսի հետ և նրա միջոցով շտապ հաղորդագրություն ուղարկեց Լոնդոն 1917 թվականի ապրիլի 28-ին. «Թել Ավիվը թալանված է: Ներկայումս Պաղեստինում տասը հազար հրեաներ անտուն են ու սոված: Ամբողջ Յիշուվին [հրեական բնակավայրերը Պաղեստինում] ոչնչացում է սպառնում: Ջեմալը [փաշա] հրապարակավ հայտարարել է, որ հայերի դեմ վարած քաղաքականությունն այժմ կիրառվելու է հրեաների դեմ» :
Պաղեստինից Ահարոնսոնի զեկույցները ստանալուց հետո, Լոնդոնում գլխավոր սիոնիստ Խաիմ Վեյցմանը, հետևյալ հաղորդագրությունը փոխանցեց եվրոպական տարբեր մայրաքաղաքների սիոնիստական առաջնորդներին. «Ջեմալ փաշան բացահայտ հայտարարել է, որ հրեաների ուրախությունը կապված բրիտանական զորքերի մոտենալու հետ կարճատև է լինելու, քանզի նրանք ևս կարժանանան հայերի ճակատագրին…. Ջեմալ փաշան շատ խորամանկ է սառնասրտորեն ջարդեր կազմակերպելու համար: Նրա մեթոդն է քշել բնակչությանը մահվան` սովի, ծարավի և համաճարակների միջոցով….»:
Ամերիկայի հրեաները խիստ վրդովված էին լսելով Պաղեստինում հրեաների բռնի տեղահանությունների մասին: «Հրեաների ոչնչացման թուրքական մտադրությունների» վերաբերյալ նոր զեկույցներ հրապարակվեցին ողջ Արևմուտքի երկրներում` ըստ պրոֆ. Աուրոնի: Բացի այդ, ազդեցիկ հրեա գործարարները Գերմանիայում և Ավստրո-Հունգարական կայսրությունում պահանջեցին, որ իրենց կառավարությունները ճնշում գործադրեն Թուրքիայի ղեկավարների վրա` հրաժարվելու հրեաներին տեղահանելու իրենց ծրագրերից: Վերջապես Ջեմալ փաշան ստիպված եղավ չեղյալ համարել տեղահանման հրամանը և մթերք ու բժշկական օգնություն տրամադրեց հրեա աքսորյալներին Թել Ավիվում:
(շարունակելի)
Հարութ Սասունյան
«Կալիֆորնիա Կուրիեր» թերթի հրատարակիչ և խմբագիր
Թարգմանությունը՝ Ռուզաննա Ավագյանի
ՀՀ կառավարության բարեգործական ծրագրերի համակարգման հանձնաժողովի նախագահ Սիմոն Տեր -Սիմոնյանից հետաքրքրվեցինք Սևան քաղաքի կիսակառույց եկեղեցու ճակատագրով:
—Սևանի եկեղեցին, ասում են, բարեգործական միջոցներով է կառուցվում, բայց արդեն քանի տարի է, կանգնած է շինարարությունը.
-Սևանի եկեղեցին, այո, բարեգործական ծրագրով է, դա Հայ բարեգործական ընդհանուր միությունն է կառուցում, ուղղակի 2010 թվականից Սիրիայի պրոբլեմները, որ առաջ եկավ, ՀԲԸՄ-ն գումարները տրամադրեց սիրիահայերին՝ այստեղ նրանց բնակեցման, կրթության համար: Բայց անցյալ տարի նորից ներկայացրել են ծրագիր: Այս տարվանից նորից կսկսեն կառուցել:
—Խոսակցություններ կան, որ բարեգործները խռովել են, հետ են կանգնել գործից, քանի որ գումարներ են անհետացել, և այժմ չեն ուզում շարունակել.
-Ոչ, ոչ , ոչ մի փող չի կորել, բարեգործները չեն, ՀԲԸՄ-ն է: Կան անձինք, որոնք, օրինակ՝ Հովնանյանը, անդամ են ՀԲԸՄ-ի, նաև հանդիսանում են Համահայկական հիմնադրամի խորհրդի անդամ: Եվ գումարներ են տրամադրում կոնկրետ ծրագրերի վերաբերյալ:
ՀԲԸՄ-ն պարտավոր է փաստաթուղթ ներկայացնել բարերարին, արվել է, չի արվել, ինչ պատճառով չի արվել: Կան անվանական գումարներ, դրամահավաքի ժամանակ կոնկրետ անվանական գումարներ են դրվում: Դա իմ կարծիքով, ավելի ճիշտ է: Օրինակ, Իջևանի Մովսես գյուղից մեկը հիմա ասենք դարձել է մեծահարուստ, ինքը չի բացում նոր կազմակերպություն, ՀԲԸՄ-ի միջոցով գումար է դնում, պարտադիր նշելով, որ ինքն ուզում է ծախսել այդ գումարը կոնկրետ նպատակով:
—Ո՞վ է այժմ ՀԲՄ ղեկավարը.
— Պերճ Սեդրակյանն է: Լուիզ Սիմոն Մանուկյանը 2006 թվականին դուրս եկավ ՀԲԸՄ-ից, հիմա այն ղեկավարում է ամերիկահայ Պերճ Սեդրակյանը: Հայաստանում գործադիր տնօրենը Արփի Վարդանյանն է, նախկինում Աշոտ Ղազարյանն էր, որի Ամերիկյան համալսարանի պռոռեկտոր նշանակվելուց հետո, նրան փոխարինեց Արփի Վարդանյանը: Տնօրեններ նշանակում է հոգեբարձուների խորհուրդը, որում Հայստանից որևէ մեկը ընդգրկված չէ:
—Փաստորեն ամենախոշոր կազմակերպությունը Հայ բարեգործական ընդհանուր միությո՞ւնն է.
-Այո ՀԲԸՄ-ն շատ մեծ և հարուստ կազմակերպություն է, Համահայկական հիմնադրամի հոգեբարձուների խորհրդի նախագահն հանդիսանում է ՀՀ նախագահը:
— Խոսակցություններ կան, որ այդ հիմնադրամին տրամադրած գումարների կորուստներ հաճախ են լինում, ոչ նպատակային վատնումներ կան.
-Ես չեմ նկատել նման բան, քաջ ծանոթ եմ համահայկական հիմնադրամին: Հիմնադրամի դրամահավաքի ժամանակ չկա 1000 դոլարից բարձր գումար, որ չլինի նպատակային: Վերջին անգամ հավաքել ենք գումար Վարդենիս — Մարտակերտ ճանապարհահատվածի համար: Իրականացնում ենք կոնկրետ ծրագիր և չկա նման բան, որ գումար տրամադրվի դպրոցի համար, ասեն չէ՝ ճանապարհն է կարևոր, չունենք այդպիսի դեպք, քանի որ գումարները ստանալուց` մենք ստանում ենք նաև հայտը, որպեսզի հայտի վրա ուղարկենք, որ ձեր գումարներն արդեն օգտագործվել է, եթե չի ծախսվել, գրում ենք չի ծախսվել, ասենք նշելով, որ գումարը չի բավականացնում ծրագրին:
—Իսկ պրակտիկայում չի՞ հանդիպել, որ բարերարը կամ կազմակերպությունը ցանկանա որևէ մարզ կամ գյուղաքաղաք, բարեկարգի: Ծրագիրը վերաբերվի ամբողջական համայնքին, թե չէ՝ մի բան անում են, մյուսն է կիսատ մնում ու կոնկրետ բնակավայրում տարիներ շարունակ նույն տխուր պատկերն է: Օրինակ` Սևանում տարիներ շարունակ ջրագծեր են անցկացնում, բայց քաղաքն էլի անջուր է, ճանապարհները10 տարուց ավելի է հիմնովին չի ասֆալտապատվել, կարկատում են ու կարկատում, եկեղեցին չի կառուցվում և այլն:
— Չունենք համայնքային զարգացման ծրագիր: Ունենք գյուղական-համայնքային զարգացման ծրագրեր, կոնկրետ «Մանուկներ» հիմնադրամ, որն իրականացնում է ծրագրերը:
Ամեն քաղաք ունի մեծ գույքահարկեր և ասենք բիզնեսից եկած հարկեր, որ գնում են տեղական ինքնակառավարման մարմին:
—Ասում են՝ համայնքի գումարը չի բավականացնում, ինչ — ինչ ծրագրերով են անում ու, փաստորեն, այդ գումարն էլ չգիտես ուր է գնում:
— Ուրեմն թող ճիշտ քաղաքապետ ընտրեն, ուրեմն լավ չեն աշխատում, կառավարությունն էլ մեղք չունի, կառավարությունը տալիս է քաղաքապետ ընտրելու հնարավորություն, նշանակովի չի: Եթե Երևան քաղաքը հիշում եք, 7 տարի առաջ, երբ չկային ընտրություններ, նշանակովի էր, բավականին տարբերություն կա:
Ընտրովի քաղաքապետը հասանելի է լինում բոլորի համար, իսկ նշանակովի քաղաքապետը պատասխանատու է միայն իրեն նշանակողին.
—Եթե դու բոլորին ես պատասխանատու, ուրեմն ոչ ոքի պատասխանատու չես, եթե մեկին ես պատասխանատու՝ պատասխանատու ես.
-Դուք սխալվում եք, էդպես լիներ նախագահին էլ պետք է նշանակեին, որ վերահսկեին.
—Նախագահին ո՞վ պետք է նշանակի.
-Ուժեղ պետությունները. եթե գնում ենք ժողովրդավարության, եկեք ընտրովի անենք: Օրինակ՝ Կոմունիստական կուսակցությունում ամեն ինչը ընտրովի էր, բոլորինն էր, ոչ ոքինը չէր, դրա համար քանդվեց, իսկ ՀՀ-ում այսօր չկա մի քառակուսի սանտիմետր, որ լինի բոլորինը, ոչ ոքինը չլինի, բոլորը տեր ունեն, և այսօր անձամբ ես՝ Կառավարությունում աշխատող վարչության պետ եմ, երկար տարիներ հանձնաժողովի նախագահ եմ, ունեմ շատ լավ հարաբերություններ Տարոն Մարգարյանի հետ, մի կուսակցության անդամ ենք, երկար տարիներ իր հայրիկի հետ աշխատել եմ, բայց, եթե իմ գույքահարկը մի օր ուշանում է, տույժն ու տուգանքը ուղարկում է, կապ չունի, ով ուզում ես եղիր:
-
-
13.05.2024 | 02:10
Ովքե՞ր էին 24News-ի լրագրողին բռնության ենթարկող բերետավորները և ո՞ւմ հրահանգով էին գործում. հայտարարություն -
13.05.2024 | 12:40
Այսօրվանից Երևանի մետրոպոլիտենը կաշխատի ժամը 07։00-ից մինչև 24:00-ը -
15.05.2024 | 02:10
Ժամանակն է Ադրբեջանի հետ ձեռք բերված համաձայնությունները ներառել խաղաղության պայմանագրում և ստորագրել այն․ ՀՀ վարչապետ -
14.05.2024 | 02:10
Բագրատ Սրբազանն Արման Բաբաջանյանին կոչ է արել պատմել իր կենսագրությունը -
18.05.2024 | 01:10
Պենտագոնը հրաժարվել է թույլ տալ Ուկրաինային ամերիկյան զենքով հարվածել Ռուսաստանին -
11.05.2024 | 02:10
Այո՛, երկքաղաքացի եմ․ Բագրատ Սրբազանը հաստատեց՝ ՀՀ-ի և Կանադայի քաղաքացի է -
14.05.2024 | 12:10
Նախևառաջ պետք է օգտվել ուղեղի անվճար ծառայություններից․ Արշակ արքեպիսկոպոս Խաչատրյանը՝ Արսեն Թորոսյանին -
17.05.2024 | 01:10
Կանադահայոց թեմը հաղորդագրություն է տարածել Բագրատ Սրբազանի՝ Կանադայում պաշտոնավարելու տարիների վերաբերյալ -
13.05.2024 | 11:06
Ինքնագլորներով ու այլ միջոցներով փողոցներ են փակում. (տեսանյութ) -
16.05.2024 | 12:10
Գործողությունները լինելու են կետային, թիրախային. Բագրատ Սրբազան
-
- Տեսանյութ
- Օրվա միտք
- Խմբագրի վարկած
- Ֆոտո
-
Հասցե` Հայաստան, 0023, Երևան, Արշակունյաց 2
Հեռ: +374 (10) 06 06 23 (413, 414), +374 (99) 53 58 26
Էլ. փոստ` armv12@mail.ru -
2010-2011 © Բոլոր իրավունքները պաշտպանված են:
Մեջբերումներ անելիս հղումը armversion.com-ին
պարտադիր է: Կայքի հոդվածների մասնակի կամ
ամբողջական հեռուստառադիոընթերցումն
առանց armversion.com-ին հղման արգելվում է: -
Կայքում արտահայտված կարծիքների համընկնումը
խմբագրության տեսակետի հետ պարտադիր չէ:
Գովազդների բովանդակության համար
կայքը պատասխանատվություն չի կրում:
Բոլոր իրավունքները պաշտպանված են: Copyright “Armversion.com” 2010.