ՀՀ վարչապետ Տիգրան Սարգսյանն օրերս հայտարարեց, թե մեր բնակչության 30 տոկոսն աղքատ է, և դա վտանգավոր ցուցանիշ է: Իրականում, սակայն, աղքատության մակարդակը շատ ավելին է, քան ներկայացնում է ՀՀ վարչապետը:
ՀՀ-ում գործող մեթոդաբանությամբ` աղքատ են համարվում նրանք, ում ամսական եկամուտը 33 հազար 500 դրամից ցածր է (2010թ. տվյալներով): Իսկ ահա ՀՀ ազգային վիճակագրական ծառայության պաշտոնական տվյալներով` Հայաստանում նվազագույն սպառողական զամբյուղը, այսինքն` գոյատևման համար անհրաժեշտ գումարն ամսական կազմում է ավելի քան 53 հազար դրամ: Տրամաբանությունը հուշում է, որ աղքատ պետք է համարվեն նրանք, ովքեր ունեն ամսական մինչև 53 հազար դրամի եկամուտ: Չկա վիճակագրություն, թե մեր բնակչության քանի տոկոսն ունի մինչև 53 հազար դրամի եկամուտ, բայց կարելի է կռահել, որ այդպիսիք առնվազն 60-70 տոկոս են կազմում:
Հայկական ժամանակ

Շրջանառվող լուրերի համաձայն` Ռուսաստանի հայերի միության և համաշխարհային հայկական կոնգրեսի նախագահ Արա Աբրահամյանը, Հայաստանում նախատեսված «պրոտոկոլային» հանդիպումներից բացի, օրերս առանձին զրույցներ է ունեցել նաև հայկական օլիգարխիայի ներկայացուցիչների հետ: Ըստ նույն լուրերի` վերջինս, կոնկրետ բիզնես ծրագրերի շուրջ քննարկում է կազմակերպել ու այդ զրույցների ընթացքում օլիգարխիկ շերտի ներկայացուցիչներին, իր փորձից ելնելով, ջանացել է բացատրել, որ Ռուսաստանում մեծ մասշտաբներով ներդրումներ անելու և լավ աշխատելու դեպրում կարելի է լուրջ հաջողությունների հասնել ու լիովին ապահովագրված զգալ, ինչը չի կարելի ասել ուրիշ երկրների պարագայում:
Հանդիպումներից մեկի ժամանակ Աբրահամյանը կրկին առիթը բաց չի թողել արտահայտվելու և ընդգծելու իր և ՌԴ իշխանությունների միջև ձևավորված ջերմագին հարաբերությունների մասին` ակնարկելով, որ ռուսական ապարատի մոտ իր խոսքը խոսք է: Եվ որպես ՌԴ-ի մեծագույն հայ` Արշավիրովիչը իր մասով շեշտել է, որ կարող է կանգնել ցանկացած հայի, գործարարի ու մտավորականի կողքին, ով կարող է իր ունեցած պոտենցիալը իրացնել ճիշտ տեղում և ճիշտ ոլորտում: Հարկ է նշել, որ, ըստ նրա, տեղի գործարարները ՌԴ- ում իրենց կարող են գտնել հատկապես՝ ոեստորանային, հյուրանոցային բիզնեսում ու շինարարության ոլորտում, ուր իրականում մեծ փողեր են պտտվում: Ի դեպ, Արշավիրովիչի վաղեմի բարեկամական շրջապատից այսօր Ռուսաստանում բավականին «կրուպնի» գործերի ու հատկապես՝ էլիտար շենքերի կառուցման մեջ է խորացել ծնունդով գնդեվազցի, ԱԺ պատգամավոր Աշոտ Արսենյանի` Քլոսի ազգականներից մեկը` Նաիրի Սահակյանը, ով նույն Արա Աբրահամյանի հետ այսօր ոչ այնքան լավ հարաբերությունների մեջ է:

Չորրորդ ինքնիշխանություն

Երեկ միաժամանակ երկու դատավարություն էր ընթանում` փուչիկների և «Հարսնաքարի», և երկուսի վերաբերյալ էլ, ինչպես ասում են, «սիրտս կախ է»: Փուչիկների մասով ես ցավ եմ զգում մեկ տարով դատապարտված խեղճուկրակ մարդու համար, որը, ինչպես կարելի է եզրակացնել դատավճռից, միայնակ է պատասխանատվություն կրում 228 հոգու վնասվածքների համար: Այս գործի կապակցությամբ ՀՀԿ խմբակցության ղեկավարն այսպիսի զուգահեռ է անցկացրել` եթե դուք խանութում անորակ կոստյում եբ գնել, ո՞վ է դրա համար մեղավոր` դո՞ւք, թե՞ վաճառողը: Զուգահեռն, ինձ թվում է, կոռեկտ չէ. եթե ես կոստյում եմ գնում ի´նձ համար, ապա, այո, դա իմ և վաճառողի խնդիրն է: Եթե ես որևէ ապրանք գնում եմ հազարավոր մարդկանց համար, ապա ես պարտավոր եմ ստուգել այդ ապրանքի որակը և անվտանգության աստիճանը: Եթե դա չեմ արել, ապա առնվազն վաճառողի մեղսակիցն եմ: Եվ այստեղ ի հայտ է գալիս երկու հարց: Նախ` եթե գնորդը գիտեր, որ ապրանքը վտանգավոր է (այդպես է ասում Սերոբ Բոզոյանը) և, այնուամենայնիվ, այն գնել է, ուրեմն նա ավելի մեծ հանցագործ է, քան անբարեխիղճ արտադրողն ու վաճառողը: Երկրորդ` եթե նրան տվել են 100 ռուբլի այդ ապրանքը գնելու համար, իսկ նա գնել է 20 ռուբլիանոց ապրանք, ուրեմն նա նաև խարդախ է: Ինձ չի հետաքրքրում, թե որ կուսակցությունից է այդ գնորդը, բայց քանի որ նա ամբաստանյալի աթոռին չէ, պետք է ենթադրեի որ այդ չբացահայտված անձը (անձինք, կազմակերպությունը) մոտ է իշխանական համակարգին: Այս գործով տուժածները շատ պասիվ են, դրա համար էլ հեշտությամբ հաջողվեց իրականությունը կոծկել և պատժել սլաքավարի:
«Հարսնաքարի» գործով աղմուկն ավելի շատ է` կան հասարակական ակտիվիստներ, որոնք հետևում են դատաքննության բոլոր ելևէջներին: Չնայած դրան` այստեղ էլ առանձնապես ոգևորվելու պատճառներ չկան: Օրինակ` երեկ դատախազը ընդամենը «հետաքրքրասիրություն» համարեց տուժող կողմի փաստաբանների միջնորդությունը` պարզել` հանցագործությունը կատարած անձինք «Հարսնաքարի» աշխատակիցնե՞րն են, թե՞ ոչ: Ուրեմն մարդիկ գնում են ռեստորան, որտեղ նրանց սպասարկելու փոխարեն ծեծում-սպանում են, սակայն ամենևին կարևոր չէ` սպանողները այդ ռեստորանի աշխատակիցնե՞ր են, թե՞, օրինակ, այցելուներ: Դատավարության նման ընթացքը հուշում է ինձ, որ այստեղ ոճրագործներն իրենց գլուխը կազատեն խորհրդանշական պատիժներով, և գործն ամբողջությամբ չի բացահայտվի:
Ի տարբերություն այդ գործին հետևող հասարակական գործիչների` ես չեմ կարծում, որ դատարանի կամ մեղադրողի, կամ դատավորի վրա ճնշում է գործադրվում: Այստեղ, ինձ թվում է, գործում է մտածողության իներցիան: Այդ մարդկանց թվում է, թե իրենց կարող են ինչ-որ մի պահի ճնշել, և նրանք, շառից-փորձանքից հեռու, գերադասում են «իրենց ճիշտ պահել»` մտածելով, որ այդպիսով կհաճոյանան «վերևներին»: Գուցե մեկը նրանց բացատրի՞, որ ժամանակները փոխվել են:

Առավոտ

Արամ Աբրահամյանն «Առավոտի» այսօրվա խմբագրականում գրել է. «Եթե որևէ քաղաքական գործիչ դեռևս չի հայտարարել, որ պատրաստվում է մասնակցել առաջիկա նախագահական ընտրություններին, կարո՞ղ է արդյոք որևէ քաղաքական ուժ պնդել, որ այդ գործիչը իր թեկնածուն է: Ինձ թվում է` նման հայտարարությունը ժամանակավրեպ կլինի: Բայց ՀԱԿ-ը հենց դա է անում. ասում է` Տեր-Պետրոսյանը իր թեկնածուն է, բայց ավելացնում, որ վերջինս դեռ չի կողմնորոշվել: Իհարկե, անհատական ցանկությունների մակարդակով ամեն մի քաղաքացի կարող է իր ցանկությունների մասին հայտարարել` ասել, ենթադրենք` ուզում եմ, որ առաջադրվի Իսրայել Հակոբկոխյանը: Բայց դա քաղաքական ուժի դիրքորոշում չէ, մի բան է` օդի մեջ ասել` ես ուզում եմ, մեկ այլ բան` կուսակցության կողմից հայտարարել` մեր թեկնածուն այսինչ մարդն է: Պարզ է, որ Կոնգրեսի դեպքում դա արվում է տարբեր տեսակի ասեկոսեները և խարդավանքները կանխելու համար: Բայց անորոշ վիճակը, որը տեսականորեն կարող է տևել ևս երկու ամիս, մի կողմից` կարող է ինչ-որ գաղտնիքի շղարշ ստեղծել և դրանով բարձրացնել հետաքրքրությունը տվյալ քաղաքական ուժի նկատմամբ, մյուս կողմից էլ` ցեմենտի [ի դեմս Տեր-Պետրոսյանի] փաստացի բացակայության դեպքում կարող է խարխլել ՀԱԿ-ի` առանց այդ էլ ոչ այնքան կուռ շարքերը:

Երբ Կոնգրեսի կուսակցության ներկայացուցիչներն ասում են, թե ՀԱԿ-ի ներսում շարունակվում են քննարկումները այդ հարցի շուրջ, նրանք, մեղմ ասած, անկեղծ չեն: Առաջին նախագահի բնավորությունը իմանալով` կարող եմ 99 տոկոսի հավանականությամբ ենթադրել, որ ՀԱԿ-ում Տեր-Պետրոսյանի առաջադրվել-չառաջադրվելու խնդիրը չի քննարկվում, ավելին` առաջին նախագահը բավականին կտրուկ ձևով կանխում է մերձավորների` այդ թեմայի շուրջ խոսակցությունները` բավականին չոր տոնով ասելով` «երբ կորոշեմ, ձեզ կասեմ»: Դա, իհարկե, միայն իմ ենթադրությունն է` որևէ տեղեկատվություն Կոնգրեսի խոհանոցից ես չունեմ: Ի դեպ, կարծում եմ, որ մոտավորապես նույն վիճակը նաև ԲՀԿ-ում է: Տրամաբանությունը, հավանաբար, հետևյալն է. եթե առաջադրվողը ես եմ, եթե ես եմ այդ բեռն իմ վրա վերցնելու, առաջին հերթին ես եմ ստանալու բոլոր հնարավոր հարվածները, ապա ինչո՞ւ ես պիտի դա ինչ-որ մեկի հետ քննարկեմ: Բայց մեր քաղաքական ուժերը [ոչ միայն ՀԱԿ-ը], իմ կարծիքով, սխալ պատկերացում ունեն, այսպես ասած, «թայմինգի» մասին: Եթե չկա 100 տոկոսանոց վստահություն, որ նախագահի թեկնածու է դառնալու հենց կուսակցության առաջնորդը, ապա ոչ թե հիմա, այլ ընտրություններից գոնե մի տարի առաջ պետք է աշխատել նաև պահեստային տարբերակի վրա: Ենթադրենք, Տեր-Պետրոսյանը վստահ չէ, որ նա առաջադրվելու է, այդ դեպքում նա իր շրջապատից պետք է առանձնացներ մեկին, որին այս տարվա սկզբից հարկավոր էր «ռասկրուտկա» անել` համոզելով հասարակությանը և զինակիցներին, որ հենց նա է նախընտրելի իրավահաջորդը: Մեզ մոտ դա ոչ ոք չի անում: Ճիշտ է, ԲՀԿ-ի դեպքում «օգնության հասավ» իշխանությունը` «առաջ քաշելով» Վարդան Օսկանյանին: Ախ հա, մոռացա, դա զուտ իրավական խնդիր է»:

«Առավոտ».

Կուլիսներում շրջանառվող նոր խոսակցությունների համաձայն` Բադրամյան 26-ում որոշել են իրականացնել մի սցենար, համաձայն որի` 2013 թվականի նախագահական ընտրություններից հետո ՀՀ-ի քաղաքական դաշտում դեռևս «պատսպարված» իշխանամերձ կուսակցությունները պետք է ավտոմատ գնան ինքնալուծարման ճանապարհով: Ըստ այդմ` որոշ քաղաքական ուժերի համար այս ընտրությունները վերջին փորձաշրջանն են լինելու` իրենց մասին հիշեցնելու, գուցեև «փրկվելու» առամով: Հնարավոր է, որ հիմնականում մի քանի հոգուց բաղկացած մինի կուսակցություններն արդեն զրկվեն իրենց հասանելիք իշխանական «հոնորարներից» ու այն բոլոր ֆինանսական հոսքերից, որոնց շնորհիվ կարողացել են գոնե իրենց «ֆուտլյարները» պահպանել:
Թերթը հավելում է, որ մեր իր ունեցած տեղեկությունների համաձայն, ՀՀԿ-ի «ընկեր և բարեկամ» համարվող որոշ կուսակցությունների ներսում արդեն իսկ փոխնախագահների մակարդակով լուրջ խժդժությունների ու դժգոհությունների ալիք է բարձրացել, որի ձայնը լսելի կդառնա ինչպես ԶԼՄ-ների, այնպես էլ նրանց մինչև օրս սնած-պահած իշխանությունների ինֆորմացիոն արտահոսքերի միջոցով:

«Չորրորդ ինքնիշխանություն».

Պարզվում է՝ ԱԺ «Ժառանգություն» խմբակցության պատգամավոր, «Ազատ դեմոկրատներ» կուսակցության անդամ Ալեքսանդր Արզումանյանը մասնակցել է Րաֆֆի Հովհաննիսյանի եւ Խաչատուր Քոքոբելյանի տարբեր ու գրեթե բոլոր հանդիպումներին եւ քաջատեղյակ է նրանց միջեւ բոլոր պայմանավորվածություններին։ Այդ մասին գրում է «Ժամանակ» թերթը։

«Երեկ Արզումանյանը «Ժամանակին» տեղեկացրեց, որ Քոքոբելյանի կողմից մանդատ հանձնելու մասին համաձայնություն իր ներկայությամբ ձեռք չի բերվել։ Մեր հարցին՝ «Ժառանգություն» կուսակցության հետ համագործակցության հույս մնո՞ւմ է, Արզումանյանը պատասխանեց. «Դեռ որեւէ բան չի եղել։ Եղել է թյուրըմբռնում, որը հուսով եմ՝ կհարթվի։ Կապրենք՝ կտեսնենք»,- գրում է «Ժամանակը»:

«Ժամանակ».

Հանրային ռադիոյի տնօրեն Արմեն Ամիրյանն ուրբաթ օրն այցելել է ՀՀ գլխավոր դատախազություն: Այս մասին թերթին փոխանցել են ականատեսները: Երեկ «ՀԺ»-ի թղթակիցը փորձել է Արմեն Ամիրյանից պարզաբանում ստանալ, թե որն էր նրա այդ այցելության պատճառը` հաշվի առնելով վերջին շրջանում ձևավորված ավանդույթը, համաձայն որի` մեկը մյուսի ետևից մեղադրանքներ են առաջադրվում այս կամ այն պետական կառույցի ղեկավարներին: Հանրային ռադիոյի տնօրենը հայտարարել է, որ ինքը բոլոր տեղերում էլ լավ ընկերներ ունի և այդ օրը նույնպես ընկերոջն է այցելել: Թղթակցի ճշտող հարցին` այսինքն, ոչ մի խնդիր չկա՞. Արմեն Ամիրյանը պատասխանել է. «Երբեք, երբեք»:

«Հայկական ժամանակ».

Քաղաքապետ Սամվել Բալասանյանը որոշել է ազատվել Վարդան Ղուկասյանի կադրերից մեկից` տրանսպորտի բաժնի պետ Յուրա Ալեքսանյանից, որը ղեկավարում է ԵԿՄ Շիրակի մարզային կառույցը եւ գեներալ Մանվելի մտերիմներից է: Այդ մասին գրում է «Առավոտ» թերթը՝ վկայակոչելով Գյումրիի քաղաքապետարանի իր աղբյուրներին։

«Քաղաքապետարանցիների ասելով՝ Վարդան Ղուկասյանը, ով մշտապես տիրություն է արել ազատամարտիկներին, նրանց ֆինանսապես օգնել, ԵԿՄ-ին տարածք է տրամադրել, նախքան իր հեռանալը տրանսպորտի բաժնի պետ է նշանակել ԵԿՄ Շիրակի մարզային կառույցի ղեկավար Յուրա Ալեքսանյանին, որպեսզի գոնե այս ձեւով կարողանա օգտակար լինել հաշմանդամ ազատամարտիկներին: Հաշվարկելով, որ կարելի է 30 անաշխատունակ ազատամարտիկների որպես դիսպետչեր տեղավորել աշխատանքի, նա այս պաշտոնը հանձնել է Յուրա Ալեքսանյանին: Սակայն Գյումրիի նորանշանակ քաղաքապետը ԵԿՄ-ի ղեկավարին առաջարկել է իր կամքով հեռանալ: Սա, ըստ մեր աղբյուրների, հարուցել է գեներալ Մանվելի զայրույթը, քանի որ ԵԿՄ-ն ՏԻՄ ընտրությունների ժամանակ պաշտոնապես սատարել է Սամվել Բալասանյանին: Լուրեր են շրջում, որ գեներալը պատրաստվում է այս թեմայի շարջ բացատրություն պահանջել պարոն Բալասանյանից»,- գրում է «Առավոտը»:

ԱՄՆ դեսպանի հետ Ծառուկյանի հանդիպումը շարժել է առանց այդ էլ ԲՀԿ-ից դժգոհ ռուսական կողմի զայրույթը, որը մինչ այդ դժգոհ էր Օսկանյանին կուսակցության երկրորդ համար դարձնելու հանգամանքից: «Ծառուկյանն ամենահարմար պահը չէր ընտրել այդ բանն անելու համար»,- ասում են ռուսները` նկատի ունենալով ռուս-ամերիկյան լարված հարաբերությունները և վերջին զարգացումները` Թուրքիայի կողմից ռուսական ինքնաթիռի հարկադիր վայրէջքի առնչությամբ պաշտոնական Վաշինգտոնի արձագանքը: Այս ամենը և ներքաղաքական որոշ զարգացումներ կարող են հանգեցնել այն բանին, որ Ծառուկյանն, ի վերջո, հայտարարի Սերժ Սարգսյանին սատարելու մասին: Թե ինչ ֆորմատով կլինի այդ սատարումը` դեռ հայտնի չէ: Ըստ որոշ աղբյուրների, չի բացառվում նոր հուշագրի ստորագրում, որը կարող է տեղի ունենալ արդեն առաջիկա օրերին:

«Հրապարակ».

Իշխանական շրջանակներում շրջանառվող լուրերի համաձայն` օրերս տեղի ունեցած Ռոբերտ Քոչարյան-Սերժ Սարգսյան հանդիպումից հետո ՀՀ ապագա վարչապետացուի հարցր կարծես թե վերջնականապես հստակեցվել է: Եվ չնայած այն բանին, որ և´ Քոչարյանը, և´ Սերժ Սարգսյանը հնարավոր թեկնածուների հարցում բավականին ծանրութեթև են արել, վերջում, այնուամենայնիվ, ընտրությունը կանգ է առել ՀՀ տարածքային կաոավարման նախարար, փոխվարչապետ Արմեն Գևորգյանի վրա, որն, ըստ հայտնի զույգի, ընդունելի տարբերակ է գրեթե բոլոր քաղաքական թիմերի համար: Խոսակցության ընթացքում «կողմերը» եկել են այն եզրահանգման, որ Արմեն Գևորգյանն իրենց իմացած կադրերից ւավագույնն է, ով գիտի պահել ընդանված խաղի կանոնները և որևէ ձևով չի անցել այդ կանոնների վրայից: Հենց այս առավելության համար էլ Սերժ Սարգսյանն ու Ռոբերտ Քոչարյանը քննարկել են Գևորգյանի հնարավոր նշանակման տարբերակները: Ի դեպ, սեփական պաշտոնանկության մասին լուրերին արդեն իսկ շատ թեթև է սկսել վերաբերվել ՀՀ վարչապետ Տիգրան Սարգսյանը: Բանն այն է, որ վերջինս իր մտերմիկ շրջապատում հաճախ է սկսել բարձրաձայնել, որ ոչ մի պաշտոն հավերժ չէ, և որ ինքը հետագայում էլ ցանկացած ոլորտում կարող է իրեն արդարացնել: Թերթը նկատում է նաև, որ չի բացառվում Տիգրան Սարգսյանին նորից Կենտրոնական բանկ գործուղեն:

«Չորրորդ ինքնիշխանություն».