Ամռանը Հայաստանում քաղաքական կյանքը մահանում է, սակայն այս տարի սեպտեմբերի գալուն անհամբեր սպասողները շատ են: Ընթացող աշխարհաքաղաքական պրոցեսները, որի ավարտին պարզ կլինի, թե ուր կգնա Հայաստանը` Եվրամիություն, թե՞ Եվրասիական միություն, ստեղծում են լարված իրավիճակ:

Եվ այս առումով պղտոր ջրում ձուկ որսացողների պակաս չի զգացվում: Ներկայումս տեղի ունեցող ցանկացած գործընթաց կապվում է կամ եվրամիության ջատագովների,  կամ ռուսամետների հետ. դրանում, իհարկե, ճշմարտութուն կա, սակայն, թե՛ տրանսպորտի սակագնի համար մղվող պայքարը, թե՛ հայ վարորդի հետ կապված անախորժ պատմությունը,  թե՛ համացանցում սրված գենդերային հավասարության և սեռական փոքրամասնությունների հետ կապված քննարկումները, մեզ բերում են այն համոզման, որ ժողովուրդն այսօր էլ պատրաստ չէ հստակ կողմնորոշվել, և ինչպես դարեր առաջ, այսօր էլ կանգնած է ճակատագրական որոշման առջև, որը սակայն ինչպես դարեր առաջ, իր համար կկայացնեն այլոք:

Այս շաբաթը երկու գույժ բերեց, մենք կորցրեցինք երկու ժողովրդական մարդու, որոնց սիրում ու նրանց արվեստը գնահատում էինք: Կյանքից անժամանակ հեռացան Մարկ Սաղաթելյանն ու Ազատ Գասպարյանը: Մարկի մտքերից մեկը՝ «Քո ապրած ամեն վարկյանից պետք է հաճույք ստանալ» մտորելու տեղիք է տալիս, իսկ մեր ակտիվիստները դա յուրովի են հասկացել.  Նոր -նոր էր մարել տարոնատացյության հերթական ակցիան՝ ջրոցիով հրաժարականների պահանջով և  տրանսվիստիտների մասնակցությամբ, կապված տրանսպորտի գնի թանկացման հետ, երբ երեկ՝օգորստոսի 4-ին Մաշտոցի պուրակում քննարկում է տեղի ունեցել վճարովի ավտոկայանատեղիների հարցի վերաբերյալ, որը դարձյալ հանրային լուրջ դժգոհություն է առաջացրել. ֆեյսբուքում ստեղծվել է «Ավտոկանգառային անհնազանդությունը սկսված է» խումբը:

Այս շաբաթը չի կարելի խաղաղ համարել նաև «ռազմական դաշտում»: Մենք բանակում ունեցանք երկու զոհ, ինչը սակայն, ի տարբերություն նախորդների, բողոքի ալիք չբարձրացրեց, անհասկանալի թողնելով՝ համակերպվե՞լ ենք պարբերաբար զոհեր ունենալու մտքին, թե՞ բողոքող զանգվածը զբաղված է այլ խնդիրներով:

Շաբաթվա ընթացքում ռուս-հայկական բարեկամությունը ևս մեկ ձեռքբերում արձանագրեց. մեր երկրի սահմանը խախտած հովվին ռուս սահմանապահները սպանեցին: Սա տարաբնույթ արձագանքների տեղիք տվեց, սակայն, փաստը մնում է փաստ, որ առանց այդ էլ լարված իրավիճակը հարևան պետությունների միջև՝ էլ ավելի սրվեց, իսկ Թուրքիան բողոքի նոտա հղեց Հայաստանին:

Ինչևէ, շաբաթը որպես ամառային, բավականին հագեցած էր, սակայն որևէ իրադարձություն, որ    հաճելիորեն կազդեր մեր հայրենակիցների տոթ առօրեայի վրա՝ տեղի չունեցավ:

Շաբաթվա Վարկածները՝ Վահրամ Մելիքյանի

 Ուշադիր կարդացի ՀՀ ԿԳՆ գիտության պետական կոմիտեի կայքում տեղադրված հաղորդագրությունը հետևյալ բովանդակությամբ:

Ամփոփվել են հերթական մրցույթի արդյունքները

ՀՀ ԿԳՆ գիտության պետական կոմիտեում ամփոփվել են գիտության ոլորտում ենթակառուցվածքի, նյութատեխնիկական բազայի արդիականացման համար գիտական սարքերի եւ սարքավորումների ձեռքբերման մրցույթի արդյունքները:

Շահառու կազմակերպությունների ցանկ

Սեղմեցի մկնիկի սլաքով վերջին տողին և հնարավորություն ունեցա ծանոթանալ նաև ցանկի հետ: Այն հետևյալն էր:

1. ՀՀ ԿԳՆ «Ա. Ալիխանյանի անվան ազգային գիտական լաբորատորիա (Երևանի ֆիզիկայի ինստիտուտ)» հիմնադրամ,

2. ՀՀ ԿԳՆ «Քենդլ» սինքրոտրոնային հետազոտությունների ինստիտուտ հիմնադրամ,

3. ՀՀ ԿԳՆ Երևանի ճարտարապետության և շինարարության պետական համալսարան ՊՈԱԿ,

4. ՀՀ ԿԳՆ «Մատենադարան» Մ. Մաշտոցի անվան հին ձեռագրերի ԳՀԻ ՊՈԱԿ,

5. ՀՀ ԳԱԱ Ռադիոֆիզիկայի և էլեկտրոնիկայի ինստիտուտ ՊՈԱԿ:

«Տերդ մեռնի գիտությո~ւն» մտովի բացականչեցի ես: Արագ, հուսալի, շահավետ անցկացրին մրցույթը և արդյունքներն էլ չթաքցրին: Շնորհավորենք հաղթողներին և ցանկանաք նորանոր հաջողություններ: Ուղակի ցանկի ամեն տողի վերաբերյալ հարցեր են ծագում:

Ամեն ինչ պարզ է և թափանցի՞կ: Ո´չ, իհարկե: Օրինակ ՀՀ ԿԳՆ «Ա. Ալիխանյանի անվան ազգային գիտական լաբորատորիա (Երևանի ֆիզիկայի ինստիտուտ)» հիմնադրամի ո՞ր խմբի, ու՞մ ղեկավարությամբ, ի՞նչ սարքավորում գնելու նախագիծն է հաղթել: Հայաստանի ո՞ր կազմակերպություններն են շահագրգռված այդ սարքավորման ձեռքբերմամբ և կօգտվե՞ն այդ սարքավորման համատեղ օգտագործման իրավունքից, ՀՀ ո՞ր կազմակերպությունն է հանդես եկել նախագծում որպես համաֆինանսավորող կողմ: Վերջապես գիտության ո՞ր ոլորտի զարգացմանն է ուղղված հաղթած նախագիծը և ուստի, ո՞ր ոլորտների առաջընթաց կարելի է սպասել մոտակա ժամանակներում: Բազմապատկելով ծագած 7 հարցը 5 հաղթողների թվին` ստանում ենք, որ այդ հաղորդագրությունը ծնել է 35 հարց:

Չգիտեմ, գուցե հետագայում մրցույթի վերաբերյալ ավելի ընդարձակ տեղեկատվություն հասանելի լինի, չգիտեմ: Իսկ հիմա կներեք, պետք է ընդհատվեմ` հերթական հեռախոսազանգին պատասխանելու: Ներեցեք: Մեր լաբորատորիայի նախկին աշխատակիցն էր, ում հետաքրքրում էր մի հարց` չգիտե՞մ, արդյոք, ես Շահառու կազմակերպությունների ցանկի երրորդ կազմակերպության վերաբերյալ իր մոտ ծագած յոթ հարցերի պատասխանները: Այստեղ որոշ ազգերի ներկայացուցիչներ ասում են “No Coment !”:

Ինչու՞ է անհրաժեշտ հնչեցնել այդ 35 հարցերի պատասխանները: Նախ, ամենակարևորը, որովհետև հարակից ոլորտների գիտնականները իրազեկ կլինեն ձեռքբերվելիք նոր սարքավորումներից և կկարողանան հուսալ, որ հնարավորություն կստանան որոշ չափումներ կատարել և հետազոտություններ անցկացնել: Ոչ ոք չի ժխտի, որ կարևոր է նաև այն հանգամանքը, որ ունենալով այդ ինֆորմացիան, մրցույթի չհաղթած մասնակիցները կարող են համեմատել նախագծերը, հասկանալ իրենց նախագծի թույլ կողմերը և համոզվել, որ հաղթել են ամենաարժանավորները: Ոմանք կարող են այդպես չհամարել, բայց դա արդեն անխուսափելի է: Կառաջարկեի նույնիսկ գիտության պետական կոմիտեի կայքում տեղադրել հաղթած նախագծերն ամբողջությամբ: Դժվար թե դրանք պետական գաղտնիք են պարունակում: Եվ եթե այդ փաստի մասին հայտնի լինի մինչև հաջորդ մրցույթի արդյունքների ամփոփումը, հնարավոր է որ հայտերի գնահատումը իրականացնող հանձնաժողովը լինի ավելի բծախնդիր և անաչառ: Ենթադրություն է էլի~:

Ոչ շատ վաղուց մտքերս նաև այս մրցույթի մասին շարադրել էի մի փոքրիկ հոդվածում` ռուսերեն լեզվով (http://orer.eu/ru/archives/8264): Ցավոք ունեմ ռուսերեն կրթություն և ինձ ավելի հեշտ է մտքերս ռուսերեն շարադրել: Ուզում եմ ծանոթացնել ձեզ այդ հոդվածից երկու կոնկրետ առաջարկների, որոնք նույնպես կարող են օգտակար լինել հետագայում այս մրցույթի նոր փուլերի անցկացման ժամանակ:

Предложение №1. Ученым следует сгруппироваться по интересам, создать реально работающие общества, которые могли бы в результате обсуждений на основе не перетягивания одеяла на себя определить наиболее перспективные направления исследований, необходимое для этого оборудование и в каком институте его целесообразнее установить. Решение таких обществ (оптиков, микроскопистов, рентгенщиков, …) могли бы исключить представление повторных проектов и быть основным аргументом для экспертов конкурсной комиссии. Такое обсуждение в существующих обществах (насколько мне известно) не проводилось, что не правильно и требует исправления.

Предложение №2. Создать общество материаловедов Армении, которое могло бы объединить физиков и химиков, биологов и строителей, геологов и археологов, прикладную и фундаментальную науку, традиционные производства и высокие технологии. Кому не очевидна необходимость создания такого общества могут не затруднять себя сообщением об этом на мой e-mail: akuzan@ipr.sci.am Имеющим противоположное мнение буду рад ответить по существу их письма.

Очевидно, что Общество материаловедов Армении, может решать не только проблему модернизации экспериментальной базы армянской науки.

Ցավոք չստացա ոչ մի նամակ: Ո´չ գովերգող, ո´չ պախարակող: Գուցե ռուսերե՞նն էր մեղավոր: Դժվա՛ր թե: Չեմ հավակնում դառնալ Հայաստանի նյութագետների միության ո´չ նախագահ, ո´չ քարտուղար: Մեծ սիրով կլինեմ միության տարեկան ոչ մեծ անդամավճարը բարեխղճորեն մուծող անդամ, կազմակերպվող գիտաժողովների մասնակից, հրատարակվող ամսագրի բաժանորդ: Մի՞թե շատ բան եմ ցանկանում: Ուղղակի ես համոզված եմ, որ ժամանակակից գիտության մեջ ԹԻՄԸ մեծ առավելություններ ունի անհատի նկատմամբ: Հիշե´ք Արարատ 73-ը և ժպտացե´ք:

Արմեն Կուզանյան

Ֆիզիկական հետազոտությունների ինստիտուտ

02.08.2013

Այս պահին 38 ընտրատարածքի թեկնածուի շուրջ կրքեր են բորբոքված, և Լիսկան փորձում է ամեն ինչ անել, որ անցնի իր թեկնածուն ՝ «Դավիթբեկյան Ուխտեր»  ԵՀԿ խորհրդի նախագահ Ռուդոլֆ Սարգսյանը:

Սյունիքի նախկին մարզպետն իր դիրքը պահելու վերջին ճիգերն է գործադրում, սակայն դա նրան չի հաջողվելու, քանի որ նա Սյունիքում տեղի ունեցող գործընթացների վրա ազդելու որևէ լծակ չունի. արդեն որոշված է, թե ով է լինելու 38 ընտրատարածքի պատգամավորը:

Այդ մասին կտեղեկացնենք առաջիկայում:

Սևան քաղաքն արդեն մի քանի ամիս է՝ խայտառակ վիճակում է գտնվում. այստեղ ասֆալտապատումն ու ջրագծի անցկացումը խառնվել են իրար:

Բնակիչներն արդեն չեն հավատում, որ մի օր իրենք ունենալու են նորմալ ասֆալտապատված փողոցներ և խմելու ջուր:

Տարիներով այս քաղաքում ոչինչ չի արվել, քաղաքի վրա նորմալ ղեկավար չի գալիս: Մի բուռ քաղաքն երեկ էլ, այսօր էլ անմխիթար տեսք ունի. փողոցների փոսերը, գրեթե, անհնարին են դարձնում քաղաքի երթևեկը:

Քաղաքապետը խոստացել էր գարնանն ավարտել ասֆալտապատման գործը, սակայն արդեն ամառն է վերջանում ու ոչինչ չի փոխվել: Քաղաքը երեկվա դրությամբ ավերակ էր հիշեցնում:

Սևանցիները տարակուսած են. նախ, չգիտես ինչու, աշխատանքները սարսափելի դանդաղ են ընթանում: Երկրորդ՝ մի՞թե հնարավոր չէ փողոց առ փողոց ավարտել ջրագծի աշխատանքները և կատարել ասֆալտապատում, ոչ թե, առանց այդ էլ փոքրիկ քաղաքում, ստեղծել նման խառնաշփոթ: Նրանք այս անկազմակերպ աշխատանքն ու անտարբերությունը կապում են խոսակցությունների հետ, թե՝ Սևանի քաղաքապետ Ռուդիկ Ղուկասյանը պատրաստվում է տեղափոխվել Երևան՝ այլ աշխատանքի:

Մի մասն էլ կատակում է, թե «Քաղաքապետը պագրիշկայի բիզնես է դրել, դրա համար չի շտապում քաղաքը կարգի բերել»:

Նախկին արտգործնախարար Վարդան Օսկանյանի դեմ հարուցված քրգործը փակվեց:

ԱԱԾ-ում ասում են, որ Օսկանյանը փնթի հաշվապահություն է իրականացրել, հատուցել է դրա հետևանքով առաջացած հարկային պարտավորությունները, ավելին՝ խոստովանել է իր մեղքը:

ԲՀԿ խմբակցության անդամն, իր հերթին ասում է, որ ոչ մի խոստովանություն էլ չի արել:

Սակայն այլևս կարևոր չէ, թե ԱԱԾ-ն ու Օսկանյանն ինչ են ասում. էականն այն է, որ աղմկոտ գործն այլևս չկա:

Մի քանի անգամ նշել եմ, որ անկախ այն հանգամանքից, կար, թե՝ ոչ հանցակազմ Օսկանյանի արարքում՝ այս գործի հարուցման հիմքում՝ հստակ քաղաքական շարժառիթներ կային:

2012թ-ի խորհրդարանական ընտրություններից հետո՝ ԲՀԿ-ի քաղաքական վարքագծում մեծացավ անկանխատեսելիության գործոնը. կուսակցությունը կոալիցիա չմտավ, ակտիվորեն խոսվում էր նախագահական ընտրություններունում սեփական թեկնածուով հանդես գալու մասին:

Նույն Օսկանյանը, ով Երևանի ավագանու ընտրություններում գլխավորում էր ԲՀԿ համամասնական ցուցակը՝ խոստանում էր հեղափոխություն, որը պետք է սկսվեր մայրաքաղաքից:

Իհարկե, ոչ մի հեղափոխություն էլ չեղավ, ԲՀԿ-ն էլ քանիցս ապացուցեց, որ իրական ոչ մի քայլով չի վտանգի այն իշխանությանը, որի մաս չի կազմում՝ ֆորմալ առումով:

Ավելին, իր միջոցներով կառուցված եկեղեցու բացման օրը Գագիկ Ծառուկայնը հստակ ասեց, որ իր կուսակցությունն երբեք ընդդիմադիր չի լինի:

Իսկ Հայաստանում ոչ ընդդիմադիր կուսակցության անդամներին, գոնե քաղաքական նպատակներով, չեն հալածում:

Հենց այս տրամաբանությամբ էլ կարճվել է Օսկանյանի քրգործը:

Սուրեն Սուրենյանց

Քաղաքային տրանսպորտի թանկացումը դարձավ այն վերջին կաթիլը, որը, կարծես թե, լցնում է մեր հասարակության, հատկապես՝ երիտասարդների համբերության բաժակը:

Այն, ինչ հիմա տեղի է ունենում Երևանի փողոցներում՝ շատ նման է սոցիալական բունտի, որն իր մեջ անկանխատեսելիության ռեսուրս է պարունակում:

Ինչո՞ւ սոցիալական բունտ և ոչ թե՝ հեղափոխություն:

Հեղափոխությունը շատ ավելի տարողունակ գործընթաց է, որն ավելի ինստիտուցիոնալ բնույթ ունի:

Երևանում տեղի ունեցող գործընթացները, մեծ իմաստով, տարերային են. նույնիսկ տարբեր խմբեր չեն կոորդինացնում իրենց գործողությունները:

Բացի այդ, բողոքի ակցիաներում զրոյական է կուսակցությունների դերակատարությունը, իսկ սոցիալական կարգախոսներով հանդես եկող երիտարասդները մերժում են քաղաքական անարդյունավետ համակարգն ամբողջության մեջ՝ իշխանական և ընդդիմադիր դրսևորումներով:

Այս օրերին իշխանությունն ապացուցեց, որ զուրկ է կրեատիվ ռեսուրսից և հասարակական դժգոհությանն արձագանքեց ավանդական, ոչ արդյունավետ գործիքներով:

Դարձյալ թանկացում՝ առանց մասնագիտական եզրակացության, հրապարակային գործընթացի, ռեպրեսիաներ ցուցարների դեմ, այսօր՝ նույնիսկ քրգործերի հարուցում, պետական հաստատությունների դեմ ոստիկանական «պատերի» առկայություն:

Իշխանությունը սովոր չէ հասարակության հետ դիալոգի և հույս ունի հարկադրանքի նման կիրառմամբ՝ կանխել իրադարձությունների զարգացումը:

Սակայն բոլոր դեպքերում չէ, որ սուտն ու բռնությունը կարող են կանխել իրադարձությունների զարգացումը՝ մանավանդ այն պարագայում, որ իշխանության համար անտեսանելի է հուզումների կազմակերպիչը, հետևաբար՝ բացակայում է ռեպրեսիաների թիրախը:

Եթե իշխանությունները ցանկանում են երկիրը զերծ պահել արաբական կամ թուրքական սցենարներից, ապա պարտավոր են վերանայել տրանսպորտի ուղեվարձի թանկացման իրենց որոշումը, պատասխանատվության ենթարկել այս օրերին իրենց սանձարձակությամբ աչքի ընկած պաշտոնյաներին, դադարեցնեն ցուցարարների նկատմամբ ռեպրեսիաները և հարթակներ ստեղծեն՝ հասարակության հետ դիալոգի համար՝ ավելի տարողունակ օրակարգով:

Հակառակ պարագայում՝ իրավիճակը վերահսկելու իշախանության ռեսուրսները կարող են սպառվել՝ դրանից բխող հետևանքներով ու իրավիճակի միակ բնութագրիչը կարող է դառնալ երկուստեք բռնությունը, որն ոչ մի լավ բան չի խոստանում մեր պետությանը:

Սուրեն Սուրենյանց

Սխալված չեմ լինի, եթե պնդեմ, որ Հայաստանի նորագույն պատմության կարևորագույն մի շրջան կապված է Կարեն Դեմիրճյանի անվան հետ:

Այդ մարդը, ով Հայաստանը ղեկավարել է 14 տարի, ֆենոմենալ մի հատկություն ուներ. ժողովրդի կողմից սիրված լինելը: Կարելի է նույնիսկ պնդել, որ նա հայ իրականության այն բացառիկ գործիչն է, ով իր մահականացուն կնքեց հանրային վստահության ահռելի պաշար ունենալով:

Հասարակության զգալի մասի համար Կարեն Դեմիրճյանի կառավարման շրջանը՝ 1974-1988թթ, համարվում են բարեկեցության, բուռն շինարարության տարիներ: Այդ տարիների համար, Կոմկուսի առաջին քարտուղար լինելը՝ հավասարազոր էր առաջնորդ լինելուն: Պատահական չէ, որ այդ 14 տարիներն ասոցացվում են հենց Դեմիրճյանի անվան հետ, ու ժողովուրդն էլ նրան անվանում է Կարեն Շինարար՝ վերջինիս անվան հետ կապելով մետրոպոլիտենի, մարզահամերգային համալիրի և մնայուն այլ հաստատությունների կառուցումը:

Իհարկե, Կարեն Սերոբիչն ունի նաև քննադատներ. կան մարդիկ, որ պնդում են, թե հատկապես նրա կառավարման տարիներին ծաղկել է կաշառակերությունը, հովանավորչությունն, արհեստականորեն աճել է շրջանների թիվը և այլն:

Կարեն Դեմիրճյանին հաջողվել էր գտնել նաև կոմունիստական գաղափարախոսության և ազգայինի ներդաշնակության բանաձևը: Նրա կառավարման տարիներին ազգային գրականությունն ու մշակույթը զարգանում էին, Ապրիլի 24-ը նշվում էր պատշաճ մակարդակով, ի տարբերություն Վրաստանի և Ադրբեջանի իր գործընկերներ Էդուարդ Շևարդնաձեի և Հեյդար Ալիևի՝ նա չէր քծնում Լեոնիդ Բրեժնևին և անտեղի նրան բաժակաճառային ելույթներ չէր ձոնում:

Մյուս կողմից՝ Սերոբիչը ոչ ստանդարտ իրավիճակում չկարողացավ արագ կողմնորոշվել: Երբ 88-ին Երևանում սկսվեցին զանգվածային հանրահավաքները՝ Ղարաբաղը Հայաստանին միացնելու պահանջով, նա իրեն սահմանազատեց թե ժողովրդից, և թե Կրեմլի քաղաքականությունից:

Սա, թերևս, Կարեն Դեմիրճյանի կենսագրության ամենահակասական փուլն է, նաև մի կարճ շրջան, երբ նա կորցրեց հանրային վստահությունը, նույնիսկ սուլոցների արժանացավ Ազատության հրապարակում:

Նրան չներեցին նաև Մոսկվայում, մանավանդ որ՝ Կարեն Սերոբիչը բարդ հարաբերություններ ուներ 1985-ից ԽՍՀՄ-ը և ԽՄԿԿ-ն ղեկավարող Միխայիլ Գորբաչովի հետ:

Սակայն հասարակությունը բավականին արագ հիասթափվեց նորանկախ Հայաստանի առաջին իշխանություններից, Դեմիրճյանի երբեմնի հեղինակությունը կամաց-կամաց վերականգնվեց:

1992-ի ամռանը, կառավարության շենքի մոտ ես մասնակցում էի ուսանողական մի ցույցի ու հիշում եմ, թե հավաքված ժողովուրդն ինչպիսի խանդավառությամբ դիմավորեց շենքից դուրս եկող Կարեն Դեմիրճյանին:

Նա այդ ժամանակ ղեկավարում էր «Հայէլեկտրամեքենա» գործարանը և գլխավոր տնօրենի պաշտոնը պահպանեց մինչև 1999թ-ը:

1996թ-ի նախագահական ընտրությունների ժամանակ արդեն՝ Կարեն Սերոբիչի վերադարձի հարցում որոշակի քաղաքական, հասարակական պահանջարկ կար:

Այդ օրերի ՀԿԿ առաջին քարտուղար, իմ լավ բարեկամ, վաղամեռիկ Սերգեյ Բադալյանն ինձ հետ մասնավոր զրույցներում պատմել է, որ ինքը Դեմիրճյանին առաջարկել է վերադառնալ ՀԿԿ՝ կուսակցության կողմից նախագահական ընտրություններում առաջադրվելու նպատակով:

Կարեն Սերոբիչն առաջարկը մերժել է:

Նա պրագմատիկ մարդ էր և հասկանում էր, որ ժամանակները փոխվել են ու, հավանաբար, չի ցանկացել ընտրություններին մասնակցել ժամանակավրեպ բրենդով:

Նրա մերժումից շատ կոմունիստներ զայրացել էին. հիմա էլ ճանաչում եմ հավատավոր կոմունիստների, որ պնդում են, թե Կարեն Սերոբիչը լավ ղեկավար էր, բայց գաղափարական և արժեքային կայուն սկզբունքների կրող չէր:

Բայց մի մարդու, այնուամենայնիվ, հաջողվեց Դեմիրճյանին վերադարձնել քաղաքականություն:

Այդ մարդը՝ երջանկահիշատակ Վազգեն Սարգսյանն է:

Ասում են՝ Կարեն Դեմիրճյանը 1998-ի նախագահական ընտրություններին մասնակցել է հենց Վազգենի հորդորով, որպեսզի հետո նշանակվի վարչապետ:

Գուցե այս վարկածը ճիշտ է, և նախագահ դարձած Ռոբերտ Քոչարյանն իսկապես պայմանավորվածություններ է խախտել, որովհետև նախագահական ընտրություններին հաջորդեցին ներիշխանական հակասություններն, ինչն, իր հերթին, հանգեցրեց նրան, որ Վազգեն Սարգսյանը դաշինք կազմի ընդդիմության առաջնորդ Կարեն Դեմիրճյանի հետ:

1999թ-ին Հայաստանում օրինակելի խորհրդարանական ընտրություններ տեղի ունեցան, որում համոզիչ հաղթանակ տարավ Սարգսյան-Դեմիրճյան տանդեմի գլխավորած «Միասնություն» դաշինքը:

Դաշինքին ժողովուրդն իրոք վստահում էր, ես դրա ականատեսն եմ եղել՝ այդ ժամանակ ղեկավարելով «Միասնություն» դաշինքի քարոզչությունը Նոր Նորք համայնքում:

Կարեն Սերոբիչը, 11 տարվա ընդմիջումից հետո, վերադարձավ հարազատ աշխատասենյակ՝ ընտրվելով ԱԺ նախագահ, վարչապետ նշանակվեց Վազգեն Սարգսյանը, նախագահ Ռոբերտ Քոչարյանին վերապահվեց «անգլիական թագուհու» կարգավիճակ:

Կարեն Սերոբիչը նախագահական ընտրություններից հետո ձևավորել էր ՀԺԿ կուսակցությունը՝ սոցիալ-դեմոկրատական գաղափարախոսությամբ:

Այդ կուսակցության մեջ՝ գաղափական մարդկանց հետ միասին, քիչ չէին նաև պատեհապաշտները, ովքեր կուսակցությունը լքեցին Սերոբիչի եղերական մահվանից հետո, երբ ՀԺԿ-ն հայտնվեց ընդդիմադիր դաշտում:

Ինչևէ վերադառնաք 1999թ-ի խորդհրդարանական ընտրություններից հետո ստեղծված վիճակին, երբ երկրի փաստացի իշխանությունը պատկանում էր «Միասնության» առաջնորդներին և համառորեն լուրեր էին պտտվում, որ շուտով հրաժարական է տալու Ռոբերտ Քոչարյանը:

Գուցե այդպես էլ լիներ, եթե տեղի չունենար 1999թ-ի հոկտեմբերի 27-ի աննախադեպ ոճիրը, որին զոհ գնացին Կարեն Դեմիրճյանը, Վազգեն Սարգսյանը և նրանց հինգ զինակիցները:

Ճակատագիրն այնպես դասավորվեց, որ իրենց մահականացուն միասին կնքեցին հայոց պատմության վերջին 25 տարվա ամենավառ անհատականությունները՝ Կարեն Դեմիրճյանն ու Վազգեն Սարգսյանը:

Երրորդ Հանրապետությունը դադարեց գոյություն ունենալ, սպանված առաջնորդների հետ՝ մենք հողին հանձնեցինք մեր ոգին և արժանապատվությունը:

Երկիրը կանգնեց աղետի առաջ, որպեսզի ինչ-որ մեկը դուրս գա «անգլիական թագուհու» կարգավիճակից…

Շարունակելի…

Սուրեն Սուրենյանց

Հայաստանում վաղուց ավանդույթ է ձևավորվել, որ քաղաքականությունն ու իրադարձություններն ամենևին էլ չեն ստեղծում այն սուբյեկտները, որ դրան կոչված են:

Կուսակցությունների գոյության մասին հիշում ենք միայն ընտրությունից-ընտրություն, երբ լուսավոր կարգախոսների, առատ խոստումների պակաս չի զգացվում:

Ընտրություններից հետո՝ կուսակցությունները, չնչին բացառություններով, անհետանում են, դառնում անտեսանելի, հասարակության համար՝ անմատչելի: Լավագույն դեպքում՝ գործողությունների այս պահն աշուն են սարքում, աշունը՝ գարուն, և այսպես շարունակ:

Իշխանությունն էլ ժողովրդին հիշում է միայն ընտրության ժամանակ: Կուշտ ու ապահով կերածներն այդ ժամանակ դառնում են բարի մարդիկ, կարող են նույնիսկ մի քանի ընտրողի լավություն անել, մյուսներին՝ լսել կամ կաշառել:

Ընտրություններից հետո՝ դարձյալ էս պաշտոնյաները շրջապատվում են «ախրանիկներով», ովքեր Բեռլինի պատի պես Հայաստանը բաժանում են մասերի, որի մի կողմում «Ապահով Հայաստանում» ապրողներն են, մյուսում՝ «Ապահով Հայաստանի» զոհերը:

Երկու Հայաստանները բախվում են, իրար կողքի ապրում են, բայց հաղորդակցվել չեն կարողանում. նրանց բնավորություններն ու լեզուն, քսակների պարունակությունը, նույնիսկ՝ ժպիտն ու տխրությունը տարբեր են:

Արքունական Հայաստանում ուզում են հարստանալ, շատ հարստանալ, գերշահույթներ ստանալ: Դե, տրանսպորտի գինն է թանկանում:

Գիծ ունեցող պաշտոնյայի տղեն սրանից հետո իր նոր-նոր գնած «Մեսեդեսը» կփոխարինի «Բենթլիով»:

Էն չքավոր Հայաստանի չարքաշ քաղաքացին էլ օրը մի հաց պակաս կուտի, որ խալխի հարուստի «Բենթլիի» ծախսը դուրս գա:

Խեղճ, հուսահատված ու կոտրված, պատերազմ հաղթած ու զոռբաների առաջ ծնկի եկած ժողովուրդ…

…Արտագաղթն էլ կա ու կա:

Հլը Հովհաննես Թումանյանն էր Գիքորի տխուր պատմությունն արել:

Խոխեն քաղաք կգնա՝ մարդ կդառնա…

Նախկին ազատամարդիկ Հրաչն էլ էդ մասին էր մտածում: Խեղճն ինչ իմանար, որ ռուսիո բազազ արտեմներն ավելի դաժան ու անսիրտ են:

Մի երկու օր էլ Հրաչից ու թանկացումներից կխոսենք ու կմոռանանք, որովհետև «Աստված էլ բեթարից ազատելը» մեզ համար չէ:

Մեր քաղաքական այրերը ասում են՝ երկրում հեղափոխական վիճակ է:

Րաֆֆին հեղափոխությունն ուզում է կլոր սեղանի շուրջ անել, Անդրիասը՝ սահմանադրական հռչակագրով:

Արամ Կարապետյանն իսկի մեր հեղափոխական պոտենցիալին էլ չի հավատում, ասում է՝ մեր արածը հազիվ սոցիալական բունտ լինի:

Տո, Արամ ջան, սկի սոցիալական բունտին էլ չեմ հավատում, որովհետև մեր անտառում շակալները սպանել են առյուծին և հիմա խրախճանք են կազմակերպել, անասելի մի խրախճանք՝ ժանատախտի պահին…

Անտառը այլանդակվել է, մնացել են միայն բարի հիշողությունները՝ նրա երբեմնի գեղեցկության,  մի բուռ գերեզման դարձած քաջասիրտ առյուծի մասին…

Շաբաթվա Վարկածները՝ Սուրեն Սուրենյանցի

ՀՀ վարչապետի մամուլի քարտուղարը հաստատել է «Փաստինֆո»-ի տեղեկությունները, որ Կիպրոսի օֆշորում գրանցված ընկերության փաստաթղթերում վարչապետի ստորագրությունն առկա չի եղել:

Այսինքն, հետևողականորեն տարվում է այն գիծը, որ հետախուզման մեջ գտնվող գործարար Աշոտ Սուքիասյանն, առանց վարչապետի գիտության, չարամտորեն օգտագործել է Տիգրան Սարգսյանի անունը:

Գուցե դա իսկապես այդպես է, սակայն, եթե նույնիսկ հիմք ընդունենք վարչապետի խոսնակի ասածը, ապա մի շարք հարցեր մնում են անպատասխան:

Ավելին, Տիգրան Սարգսյանի պատասխանատվության հարցը՝ գոնե քաղաքական հարթության մեջ, չի փակվում:

Եթե Սուքիասյանը չարամտորեն օգտագործում է վարչապետի անունը, առնվազն պետք է ենթադրել, որ այս պարոնները խիստ մտերիմ հարաբերություններ են ունեցել: Ավելի պարզ՝ վարչապետը տևական շրջան հովանավորել է Սուքիասյանին, բնականաբար՝ ոչ նրա սիրուն աչքերի համար:

Ի դեպ, այդ մասին հրապարակավ ասել է նաև «գցված» գործարար Փայլակ Հայրապետյանը՝ պատմելով, որ Սուքիասյանի բնակարանում մի քանի անգամ հանդիպել է մեր բազմազբաղ վարչապետին:

Իսկ այս ամենը շատ ավելի խորքային հետևությունների առիթ է տալիս:

Մեր պաշտոնյանները պարբերաբար հայտնվելու են օֆշորային և այլ կոռուպցիոն սկանդալներում, որովհետև մեզանում իշխանությունն ու բիզնեսը նույնացած են, սերտաճած են:

Ուրեմն, Տիգրան Սարգսյանն առնվազն քաղաքական պատասխանատվության պետք է ենթարկվի օֆշորային սկանդալի համար:

Նա՝ որպես վարչապետ, պարտավոր էր ամեն ինչ անել՝ իշխանության և բիզնեսի տարանջատման համար:

Ոչ միայն չի արել, այլև մտերմություն է արել կոնրետ բիզնեսմենի հետ, հովանավորել է նրան:

Սուրեն Սուրենյանց

Այսօր, երբ քաղաքապետարանի մոտ մարդիկ բողոքել են քաղաքային տրանսպորտի ուղեվարձի բարձրացման դեմ՝ խորհրդանշական մի իրադարձություն է տեղի ունեցել:

Քաղաքապետի խորհրդական Ալբերտ Գևորգյանը դուրս էր եկել՝ լրագրողների և ցուցարների հետ զրուցելու, ավելի ճիշտ՝ հիմնավորելու թանկացումը:

Երբ Գևորգյանը խոսելիս է եղել՝ ցուցարաներից մեկը նրա ուղղությամբ շպրտել է հիսուն դրամանոց: Գևորգյանը նեղացել և հեռացել է:

Անձամբ պարոն Գևորգյանի մարդկային կամ մասնագիտական որակների դեմ ոչինչ չունեմ, ավելին ՝ ափսոսում եմ, որ նա է այդ պահին մարմնավորել իշխանությունը:

Գևորգյանի ուղղությամբ հիսուն դրամանոց նետող ցուցարարն ևս՝ վստահ եմ, որ այդ մետաղադրամը շպրտել է ոչ թե Գևորգյանի, այլ իշխանության երեսին:

Մեր իշխանությունն, իրականում, հիսուն դրամի արժեք ունի, որովհետև իր գործունեությամբ ծառայում է ՝ ոչ թե քաղաքացուն, այլ տնտեսության տարբեր ճյուղեր մենաշնորհած ու գերշահույթներ դիզող մարդկանց:

Միայն հիսուն դրամանոց իշխանությունը կարող է անհոգ հետևել այն թալանին, որ կատարվում է Հայաստանում:

Միայն հիսուն դրամանոց իշխանությունը կարող է՝ այսպես թքած ունենալ ժողովրդի դարդ ու ցավի վրա:

Հիմա եկել է ժամանակը, որ ժողովուրդը թքի նման իշխանությունների երեսին:

Գևորգյանի դեմքով՝ իշխանությունն է խռովել և հեռացել:

Կամ ավելի ճիշտ կլինի ասել՝ փակվել է սեփական կաբինետներում:

Բայց դա հարցի լուծում չէ, որովհետև մենք իշխանավորներին վարձատրում ենք՝ ոչ թե մեզանից նեղանալու, այլ մեր խնդիրները լուծելու համար:

Նեղանալը քաղաքական կատեգորիա չէ, կամ եթե նեղանում են, թող հրաժարվեն աշխատավարձեր ստանալ՝ հարակատուներիս հաշվին, և իրենց աթոռներն էլ զիջեն մարդկանց, ովքեր հասկանում են, թե ինչ է պետական ծառայությունը:

Սուրեն Սուրենյանց