Կոմպոզիտորների տան համերգային դահլիճում հուլիսի 29-ին տեղի ունեցավ դաական եւ ժողովրդական երաժշտության բարեգործական համերգ` հանուն մարդկային կյանքի փրկության: Համերգը կազմակերպել էր «ՄաՄաՍյու» բարեգործական հիմնադրամը, որն այս պահին գումար է հավաքում Սյու Սեպետչյանի մայրիկի կրծքի քաղցկեղի բուժման համար  անհրաժեշտ »Հերցեպտին» դեղամիջոցը ձեռք բերելու համար. դեղամիջոցի մեկ արվակն արժե 3000 ԱՄՆ դոլար, անհրաժեշտ է 18 սրվակ…

Բարեգործական համերգին մասնակցում էին միջազգային և հայրենական հեղինակավոր մրցույթների դափնեկիր երաժիշտներ, կատարողներ, անսամբլներ:

Հանդիսատեսը բազամազան էր, ներկա էին տարիքային, սոցիալական տարբեր խմբերի մարդիկ:

Համերգը սկսվեց  ութամյա փոքրիկ դաշնակահարուհի Շուշանիկ Արևշատյանի ելույթով, որը ես ցավոք բաց թողեցի` ուշացա: Դահլիճը լեփ-լեցուն էր` չնայած շոգին, մթնոլորտը` բարի:

Ելույթներ ունեցան նաև «Մեցցո» լարային քառյակը, միջազգային մրցույթների դափնեկիրներ ջութակահարուհի Արուսյակ Հեքիմյանը, «Արահետ» վոկալ անսաբլը, Վիեննայի կամերային թատրոնի մեներգչուհի Լուսինե Ազարյանը, դուդուկահարներ Գեորգի Մինասյանը և Արտակ Ասատրյանը, կիթառահարուհի Լինա Հայրապետյանը, «Գիսանե» վոկալ խումբը, զուռնա-դհոլով` Աննա և Անահիտ Մխիթարյանները, մեներգչուհի Աննա Ավետիսյանը, դաշնակահարուհի Մարիամ Աբրահամյանը:

Ժողովրդական երգչուհի Գայանե Ներսիսյանը, ով նույնպես եկել էր համերգին, երգչուհի Լուսինե Ազարյանի հետ զրույցում ասել է, որ շատ որոգևորված է երիտասարդների այս բարեգործական նախաձեռնությամբ, ու նաև` որ իրենք` ավագ սերնդի արվեստի գործիչները նույպես ցանկանում են մասնակցել բարեգործական միջոցառումներին: Երկու երգչուհիների զրույցի արդյունքում նախանշվեց մոտ ապագայում կազմակերպել և անցկացնել նաև «Սերունդների խաչմերուկ» համերգը, որտեղ ելույթ կունենան հին և նոր սերնդի երաժիշտներ:

Լուսինե Ազարյանը նաև տրամադրել էր Կոմիտասի կատարումների ձայնասկավառակներ, որոնց      վաճառքից      ստացված      հասույթը       նույնպես       հատկացվեց           հիմնադրամին:

Շատ լավ համերգ էր. համ հանդիսատեսն էր գոհ, համ արտիստները, ես կասեի` կրկնակի, քանի որ կատարելուց ու ըմբոշխնելուց բացի նաև  բարի գործ էին արել` մասնակցել մեկ մարդու կյանքի փրկությանը` հավաքելով 305 000 դրամ, որը կազմում է `Հերցեպտինի մեկ սրվակի 1/3-ի համար անհրաժեշտ գումարը :

Օգոստոսի 12-ին One Club -ում տեղի կունենա «DJs FOR LIFE« մեծ տոնախմբությունը` (party), որին կմասնակցի  DJ  Vakcina-ն `«Եկեք ձևավորենք բարեգործության մշակույթ»  կարգախոսով:

Հիշեցնեմ, որ «ՄաՄաՍյու» բարեգործական հիմնադրամը ստեղծվել է երկրում կրծքագեղձի քաղցկեղ ունեցող կանանց բուժման համար դրամահավաք կազմակերպելու նպատակով: Հիմնադրամը փնտրում է համախոհ և աջակից կազմակերպությունների և անհատների, ովքեր պատրաստ են օգնության ձեռք մեկնել և սատարել բուժման կարիք ունեցողներին:

Հ.Գ. Ուզում եմ նշել, որ Սյու Սեպետչյանի մեր մեծամեծներին գրած նամակներից և ոչ մեկը պատասխանի չի արժանացել: Նամակներ ուղարկվել են` Սամվել Ալեքսանյանին, Գագիկ Ծառուկյանին, ներկա և նախկին առաջին տիկիններին` Ռիտա Սարգսյանին ու Բելլա Քոչարյանին, ԱԺ, որտեղ տարածվել է ԱԺ 80 պատգամավորների միջև, նաև` մեծ արտիստ Շառլ Ազնավուրին…  Մտածում եմ` գուցե տեղ չե՞ն հասել նամակները…

Լուսանկարներում` Շուշանիկ Արեւշատյան և Լինա Հայրապետյանը

Ամենայն հայոց կաթողիկոս Գարեգին Բ-ի հետաձգված այցը նախատեսվում է այս տարվա հունիսին: Նախատեսվող այցի ձգձգումը որոշ առումով կապված է հենց Վրաստանում հայկական եկեղեցիների իրոք խայտառակ տխուր վիճակի հետ: Վրաստան պաշտոնական այցի նախաշեմին Ռուսաստանի ջավախահայ համայնքը ուղերձ է հղել կաթողիկոսին:

Ուղերձում կաթողիկոսին հորդորում են լուծել Ջավախքի հնագույն հայկական եկեղեցիների հարցը, որոնք վաղուց դադարել են գործել և վերածվել են հասարակական շինությունների կամ գտնվում են անմխիթար վիճակում:

Մի շարք սրբավայրերի կողքին առանձնացվում է Սուրբ Նշան եկեղեցին, որը բաց է բոլոր քրիստոնյաների համար, սակայն կրոնական ծիսակատարություններ չեն կատարվում։ Սուրբ Նշան եկեղեցին Ախալցխայի հայերի համար իրոք կարևոր նշանակություն ունի և Բնակավայրի հայապահպանման հարցում դրա կարգավիճակի հարցը չափազանց հրատապ է։

«Հայ առաքելական եկեղեցին կանգնած է իր եկեղեցիները կորցնելու վտանգի առաջ, և եթե դուք առաջիկա այցի ընթացքում վերջնականապես չլուծեք դրանք հայկական համայնքին վերադարձնելու հարցը, ապա Ձեր առաջիկա այցը Սամցխե-Ջավախք կկորցնի իր նշանակությունը»,- նկատում են ջավախահայերը և զգուշացնում, որ այդ դեպքում չի բացառվում, որ Ամենայն հայոց կաթողիկոսը և Սուրբ Էջմիածինը կկորցնեն Ախալցխայի և բոլոր վիրահայերի շրջանում իրենց հեղինակությունը:

Թբիլիսիի Պետրոս Ադամյանի անվան պետական թատրոնը միակն է սփյուրքի հայկական թատրոններից, որտեղ բացառապես հայերեն են խաղում: Բայց ադամյանցիներն իրենց Հայաստանի խորթ զավակներն են համարում: Բանն այն է, որ ներկայացնելով աշխարհին հայ թատրոնը, նրանք միաժամանակ զրկված են Հայաստանի արտիստ կոչվելու իրավունքից: Հայաստանցիներիցս շատերին հայրենիքի գնահատանքի այս ձևը ֆորմալ կարող է թվալ, բայց օտարության մեջ հայերեն ստեղծագործողին այն օդի պես պետք է: Տասնյակ դերասաններ ծերացան հայկական թատրոնի բեմում, բայց չստացան գնահատանքի այս ապացույցը, և վիրավորված են: «Մեզ ասում են, որ դուք Հայաստանի քաղաքացի չեք, դրա համար էլ չի կարելի ձեզ շնորհել Հայաստանի վաստակավոր, կամ ժողովրդական արտիստի կոչումներ: Իմանալով Հայաստանի օրենքները, ես այնպիսի կետ չեմ գտել, որով դրսում գործող պետական թատրոնի դերասանը իրավունք չունենա կոչումներ ստանալ: Ես կուզեի, որ այս մասին իմանար Հայաստանի նախագահը, որն ուշադիր է մեր թատրոնի նկատմամբ», — ասաց մեզ հետ զրույցում թատրոնի գեղարվեստական ղեկավար, ռեժիսոր Արմեն Բայանդուրյանը: Վրաստանում կոչումները վաղուց հանված են օրենքով, բայց եթե լինեին, Բայանդուրյանը վստահ է, որ անպայման Ադամյանի թատրոնի տասնյակ դերասաններ կստանային դրանք: ՀՀ մշակույթի փոխնախարար Արթուր Պողոսյանից հետաքրքրվեցինք, թե ինչու են Թբիլիսիի հայկական թատրոնի դերասանները, որոնք ամբողջ կյանքը նվիրել են դրսում հայ արվեստի զարգացման դժվար գործին, զրկված արտիստական կոչումներից: “Չկա այդպիսի սահմանափակում: Մենք միշտ էլ ներկայացնում ենք երաշխավորություններ, և հաշվի ենք առնում նաև սփյուրքի գործիչներին: Կարծում եմ, այս տարի անկախության 20-ամյակի կապակցությամբ մեր սփյուռքահայ գործիչներն այս իմաստով ավելի լայն հնարավորություններ կունենան”, — պատասխանեց փոխնախարարը: Ստացվում է, որ մինչև հիմա որևէ հնարավորություն չի՞ եղել ադամյանցիներին կոչում տալու, թե չէ, մինչ օրս գոնե մեկը ստացած կլիներ:

Երևանի պետական կամերային նվագախումբը, Արամ Ղարաբեկյանի հրաժարականից հետո, առնվազն կես տարի առանց գեղարվեստական ղեկավարի և դիրիժորի էր մնացել: Երկար բանավեճերից ու տհաճ լեզվակռիվներից հետո նվագախմբի դիրիժոր է նշանակվել ֆրանսահայ դաշնակահար Վահան Մարտիրոսյանը: Նրան Հայաստան է հրավիրել ՀՀ մշակույթի նախարար Հասմիկ Պողոսյանը:

Վահան Մարտիրոսյանը սովորել է Փարիզի պետական բարձրագույն կոնսերվատորիայում: Նա հայտնի դաշնակահար է և բազմաթիվ ձայնասկավառակների հեղինակ: 2010-ից Մարտիրոսյանը ղեկավարում է ֆրանսիական Caen-ի սիմֆոնիկ նվագախումբը: Թե ինչպես է նորանշանակ դաշնակահար-խմբավարը հասցնելու միաժամանակ ղեկավարել և’ ֆրանսիական, և’ հայկական նվագախմբերը, երևի միայն Հասմիկ Պողոսյանին է հայտնի:

Ալիսա Շեկոյան

Ջո Կոկերը եկավ Հայաստան, Ալ Ջերոն, Ջորջ Բենսոն եկան, «Deep Purple»-ը եկավ, անգամ Պլաչիդո Դոմինգոն եկավ, ով ասես չեկավ, բայց արի ու տես, որ փոփ երգչուհի Սառա Քոները հրաժարվել է գալ և հայ հանդիսատեսի համար ելույթ ունենալ:

«Live Legend Entertainement» ընկերությունը հայտարարություն է տարածել, ըստ որի Սառա Քոնորը չի մասնակցելու մարտի 8-ին Կարեն Դեմիրճյանի անվան Մարզահամերգային համալիրում տեղի ունենալիք համերգին:

Ընկերության ներկայացուցիչ Թին Կրուգը հայտնել է, որ երգչուհու` Հայաստան գալուց հրաժարվելու պատճառն այն է, որ համերգի կազմակերպիչ, հայաստանյան «VH Music ընկերությունը չի կատարել պայմանագրի կետերը և խախտել է ձեռք բերած պայմանավորվածությունները: Մեր հարցմանն ի պատասխան ընկերությունից նույնպես հայտնեցին, թե պատճառը տեխնիկական խնդիրներն են եղել: Ընկերության տնօրենն էլ ասուլիս հրավիրեց ու երկար բարակ արդարանում էր:

Մարզահամերգային համալիրում կազմակերպված «Deep Purple»-ի համերգին ճիշտ է, շատերն էին սպասում, սակայն նրանց սպասելիքներն այդքան էլ չարդարացան. համերգի մասնակիցներից շատերն այդպես էլ չկարողացան վայելել իրենց կուռքերի կենդանի երաժշտությունը, քանի որ թե´ կազմակերպիչները, թե´ իրենք` երգիչները հաշվել էին, թե Հայաստանը վեցերորդ սորտի երկիր է և նորմալ հնչողություն ապահովելն այստեղ այդքան էլ էական չէ: «Deep Purple»-ը, ճիշտ է, լեգենդար խումբ է, սակայն ավելի շատ անցած դարի լեգենդ է, մինչդեռ գործող աստղերը` հատկապես համաշխարհային մեծության, ինչպես հայտնի է, բավական լուրջ են մոտենում իրենց յուրաքանչյուր ելույթին և, ինչպես հայտնի է, ի տարբերություն տեղական աստղերի, նախընտրում են համերգի ժամանակ ոչ թե բերանը բացել-փակել, այլ իրականում երգել, այն էլ` լավ երգել:

Սառա Քոնորին, հավանաբար, բախտ է վիճակվել մինչև Հայաստան գալը տեղեկանալ, որ համերգի ժամանակ կարող են տհաճ անակնկալներ լինել :Չի բացառվում նաև այն, որ Սառա Քոները նաև հետաքրքրված լինի, թե ովքեր են Սիրուշոն և Արա Մարտիրոսյանը, չի բացառվում, որ հենց իր հետ համերգ ունենալու պատվի արժանացած զույգի երգերը լսելուց հետո է Սառա Քոները նման որոշում ընդունել. այստեղ, փաստորեն, անգամ Արա Մարտիրոսյանի «վառած մոմերը»-ը չի օգնել. Սառա Քոները չի ցանկացել իր մոմերը վառել հայկական փոփի և ռաբիզի ներկայացուցիչների հետ:

Այս համերգը տեղի էր ունենանալու դեռևս փետրվարին: Այն ժամանակ դարձյալ խնդիրներ էին ծագել և որոշվել էր համերգը տեղափոխվել մարտի 8-ին: Ի դեպ, համաշխարհային մեգաաստղի հույսերը չարդարացրած կազմակերպիչները հայտարարում են, թե տոմսերի 80 տոկոսն արդեն վաճառված է, սակայն միաժամանակ այսօր հայտնել են, թե ցանկացողները կարող են հետ տալ տոմսերը:

Ինչպես տեսնում ենք, անգամ համերգի հետաձգումը չփրկեց համերգը. փոփ-աստղը մերժեց հայերին: Մերժեց,բայց այստեղ էլ հուսախաբ եղած հանդիսատեսին անհասկանալի մնաց մերժման բուն պատճառը` որովհետև Հայաստանում, փաստորեն, անհնա?ր է գտնել դահլիճ ` համապատասխան տեխնիկական հնարավորություններով, գումարների հետ կապված խնդիր էր, կազմակերպչական բաց, թե բարոյական պարտություն ի դեմս հայ և օտարազգի աստղերի անհամատեղելիության: Ի վերջ ու՞մ թերացումն է սա` պետությա՞ն, թե՞ առանձին ընկերությունների և ո?վ պետք է պատասխան տա:

Մարզահամերգային համալիրը, ինչպես հայտնի է, 2005թ.-ից ի վեր այլևս պետական սեփականություն չէ. այս հսկա շինությունը ԲԱՄՕ ընկերությունը գնեց ընդամենը 5 մլն դոլարով: Այդ ժամանակ պետական չինովնիկներն արդարանում էին թե`պիտի ունենանք միջազգային չափանիշների դահլիճ, ու մի հսկայական գումար էլ պետության կողմից տրվեց համալիրին, որից հետո, իրենց ասելով, ավելի քան 10 մլն դոլար ներդրում կատարեց ԲԱՄՕ-ն, սակայն, ինչպես տեսնում ենք, դա ևս դրությունը չփրկեց և, ըստ էության, անգամ այդ ներդրումների արդյունքում մի նորմալ դահլիճ հնարավոր չեղավ ունենալ: Եվ դա այն դեպքում, երբ այս ընկերությունը այս տարիների ընթացքում պետության կողմից բավական աջակցություն է ստացել. երբ այս ընկերության մեծ ու փոքր «մեղքերը» անուշադրության են մատնվել (ԲԱՄՕ-ն ամիսներ շարունակ չի վճարել աշխատողների աշխատավարձերը պատճառաբանելով թե ընթացքում ամեն բան տեղը կընկնի, բայց այսօր էլ համալիրը նորմալ չի ջեռուցվում. օրինակ, փետրվարի 12-ին այստեղ կայացած ԲՀԿ համագումարի ժամանակ միջանցքում սառնամանիք էր և հանդերձապահներն ու սպասարկող անձնակազմը աշխատում էին հենց նման պայմաններում. պարզվեց, որ դրսի ցրտին գումարվում է նաև վերևում տեղակայված սահադաշտից եկող ցուրտը):

Բացի նրանից, որ չարդարացան Սառա Քոների (նա չեկավ Հայաստան և զրկվեց հնամենի հայկական մշակույթի հետ մոտիկից շփվելու հնարավորությունից), Սիրուշոյի և Արա Մարտիրոսյանի (հո ամեն անգամ նման բախտ չէ՞ր կարող վիճակվել, որ անունդ հնչի մեգաաստղի կողքին) հույսերը, այստեղ շատ ավելի էական է այն, որ հանդիսատեսը հուսախաբ եղավ կրկնակի անգամ: Եվ որ ամենավատն է, կարծես թե դա մի մեծ բան չէ. ապաշնորհ կազմակերպիչը անվրդով հայտարարում է, թե ցանկացողները կարող են վերադարձնել տոմսերը և վերջ` առանց դույզն- ինչ պատասխանատվության:

Իսկ Մշակույթի նախարարությունը այս կարգի «մանր – մունր» համերգների հետ, բնական է, որ որևէ կապ չունի և Հասմիկ Պողոսյանի պետքն էլ չէ, որ Սառա Քոների մերժումը, ըստ էության, ապտակ է Հայաստանին, որ վայ-կազմակերպիչների պատճառով տուժում է պետության հեղինակությունը:

ԼՈՒՍԻՆԵ ԿԵՍՈՅԱՆ

Երեկ Արամ Խաչատրյանի տուն-թանգարանում Գյոթե-ինստիտուտից տարածքային համակարգողներ Բարբարա Վաթենդորֆն ու Քսենիա Ռըխլինան, «Մեդիա Քամփուս»-ից Յուդիթ Հոֆմանը՝ Մայնի Ֆրանկֆուրտի ամենամյա գրքի տոնավաճառի կազմակերպիչը, որը Գյոթե-համալսարանի գործընկերն է, հանդիպեցին այն մարդկանց հետ, ովքեր կազմում են հեղինակ-ընթերցող շղթայի օղակները:

— Մենք հանդես ենք գալիս Գյոթե-ինստիտուտի անունից և հովանավորում ենք նախկին Խորհրդային Միության երկրների հրատարակչական գործը: Հրավիրում ենք հրատարակիչների, որոնք շահագրգռված են գիտելիքներ ստանալ, և նրանց համար անցկացնում ենք սեմինարներ, մաստեր կլասներ և կոնֆերանսներ: Հիմնականում մեր ծրագրերն ուղղված են հրատարակիչներին, բայց վերջերս մենք նոր քաղաքականություն սկսեցինք, այնպես` ինչպես 2008 թվականին, երբ դեռ նոր էինք սկսել աշխատել, այն է` ներգրավել ոչ միայն հրատարակիչներին և իրացնողներին, այլ նաև գրողներին և նույնիսկ թարգմանիչներին: Ինչ տեսնում եք այսօր, մեզ հուշում է, որ հեղինակ-հրատարակիչ-գրախանութ-ընթերցող շղթան թույլ է: Մենք ուզում ենք կապ ստեղծել նրանց միջև և գտնել բոլորի շփման եզրերը,- ասաց Քսենիա Ռըխլինան:

— Ի՞նչ համագործակցություն է առաջարկում Գյոթե-ինստիտուտը, ինչպե՞ս է աջակցում հրատարակչական գործին ու ընդհանրապես` գրքին, գրողին, հրատարակչին, գրատանն ու ընթերցողին, — այս հարցով դիմեցի «Անտարես» հրատարակչության տնօրեն Արմեն Մարտիրոսյանին:

— Գյոթե-ինստիտուտից եկել են Հայաստան, որպեսզի տեսնեն թե ինչով կարող են մեզ օգտակար լինել: Իսկ գրողներին դա կհետաքրքրի այն առումով, որ կան այնպիսի ծրագրեր, որոնց միջոցով գրողներն այցելում են Գերմանիա, էնտեղի գրողների մեջ ապրում են և փորձի փոխանակում անում: Դրա արդյունքում նրանք գրում են ստեղծագործություններ: Կան նաև ծրագրեր` ընթերցանության խթանման, մեծ սպեկտրներ ընդգրկող միջոցառումների ֆինանսավորման, ինչը որ անհրաժեշտ է գրողներին էլ, հրատարակիչներին էլ: Թարգմանություններ էլ են հովանավորում:

— Իսկ կոնկրետ «Անտարեսը. ի՞նչ քայլեր եք արել դուք, մեր վերջին հանդիպմանը համագործակցություն էիք առաջարկում գրողներին:

— Պատրաստվում ենք գրական հիմնադրամ ստեղծել, որպեսզի օգնենք մեր գրողներին դրսում ներկայանալ, քանի որ հայ գրողների համար ամենամեծ պրոբլեմը դրսում ներկայանալն է: Պետք է նպաստել, որ հայ գրողների լավագույն աշխատանքները ներկայացվեն աշխարհին, դրանք նաև շատ կարևոր պետական նշանակություն ունեն, այսպես կոչված` դեսպանիկներն են: Նրանք են մեր երկրի ներկայացուցիչներն արտերկրում ու այնտեղ կարող են ստեղծել պրոհայկական մտածելակերպ: Այս առումով դա պետք է հետաքրքրի պետությանը, սակայն չի կարելի թողնել միայն պետության հոգածությանը, նաև մեր խնդիրն է: Շատ պետություններ կան, որ խրախուսում ու հովանավորում են գրական հիմնադրամներին:

— Բայց չի՞ ստացվի` ոնց միշտ. հայավարի, ծանոթ-բարեկամով էդ հիմնադրամում անցնեն ոչ էն մարդը ու ոչ էն գիրը:

— Հենց խնդիրն այն է, որ հիմնադրամը և գրողները լինեն անկախ, ու որ ծանոթ-բարեկամ սկզբունքը չունենա ոչ մի ազդեցություն: Մենք դիմում ենք օտարերկրյա հրատարակչությանը, նրանք հովանավորում են, հոնորարը տալիս են գրողին, և մենք սկսում ենք զբաղվել թարգմանական գործերով, որը հրատարակչությունը վերահսկում է: Իսկ թարգմանությունը կատարվում է Հայաստանում: Այսինքն, ստացվում է` բացի գրողին գումար տալուց, գումար է ներդրվում նաև Հայաստանում լավագույն սևագիր թարգմանիչների համար: Այսինքն, արտերկրից գումարը գործի է դրվում Հայաստանում: Իսկ հրատարակչության շահը վաճառքից ստացված գումարներն են. չէ՞ որ նա է գտնում գրողներ, հովանավորում է նրանց` տպագրում նրանց գործերը: Այսինքն, շահույթը կլինի միայն լավագույն գործերից, և նա չի վերցնի և տպագրի այնպիսիները, որոնք պահանջարկ չեն ունենա: Ռիսկի գործոնը մեծ գործիք է, և երբեք արտերկրի հրատարակչությունը չի վերցնի և հրատարակի, եթե վստահ լինի, որ էնտեղ չի վաճառվելու այդ գիրքը:

Մենք չենք վերցնի գերմանացի գրողի գործ` նախապես կանխատեսելով, որ Հայաստանում չի վաճառվելու: Օրինակ՝ Լեռնային Ղարաբաղի մասին կամ Ցեղասպանության մասին պատմող գրքերը պետության շահերից են բխում` պետական հեղինակությունն արտերկրում տարածելու առումով, և դրանք վաճառվող գրքեր կլինեն, թե ոչ՝ էական չի: Բայց ոչ մի օտարերկրյա հրատարակչություն դրանով շահագրգռված չի լինի: Դա պետական հովանավորության կարիք ունի:

— Մեզ մոտ, որքան գիտեմ, չկա գրական գործակալների ինստիտուցիա, դրսում գրողներն ունեն գրական գործակալներ, ովքեր էլ զբաղվում են բոլոր հարցերով: Մեր գրողը չգիտի` ուր գնա, չգիտի` ինչ անի, ոնց անի, որ ընթերցվի: Էլ չեմ ասում, որ ոչ ոք էս երկրում իր գրչի շնորհիվ չի կարող ապրել, գրքի բիզնեսը Հայաստանում շատ թույլ է:

— Գրական գործակալների գործոնն էլ մեծ նշանակություն ունի, այո, Հայաստանում այդպիսիք չեն պատրաստում: Դրանով մեզ մոտ դեռ զբաղվում են բանասերները: Մի աղջիկ կա, սկսել է զբաղվել այդ գործով: Նա Փարիզում և Ժնևում պրեզենտացիաներ է նախատեսում, և այն գրողները, ովքեր նախօրոք պայմանավորվածություն ձեռք կբերեն, նրանց գործերը կներկայացնի:

— Գրողների միությունն ու նրա անփոփոխ հրատարակչությունը ինչո՞ւ տենդեր չեն հայտարարում պետական ֆինանսավորմամբ տպագրվող գրքերի հրատարակման համար: Դա շատ հարմար է «ուտելու» համար. գրողներ գիտեմ, ում վրա Գրողների միությունը ոչ միայն ծախել է տպաքանակի մի մասը, այլև նախատեսված քանակից քիչ է տպագրել:

— Հայաստանում գրողների միությունը, Ռաֆայել Իշխանյանի ասած` լինելով նաև կոշտ «ռ»-ով մտավորականների հավաքածու, շատ մեծ նշանակություն ունի իշխանությունների համար: Ճչացող մարդկանց թույլ իշխանությունը պիտի զսպի, որովհետև եթե էդ լաչառը ճչում ա, ոչ մեկը նրան չի լսի, նա կարա դեպի իշխանություն ճչա կամ ընդդիմություն: Գումարները տրվում են պետության կողմից, որպեսզի ճչա էնպես, ինչպես ուզում է իշխանությունը:

Իսկական գրողը գրում է: Ճչում է նա, ով դիլետանտ է, ով ծանոթ-բարեկամով է հասել ամեն ինչի: Իսկ գրողների միությունում շատ են էդպիսի գրողները: Իշխանությունն էլ էստեղ կամ էնտեղ է ուղղում այդ ճչացողներին: Մի երկու կոպեկ տալիս է և մանիպուլյացիա անում նրանց հետ:

Մենք չենք համագործակցում գրողների միության հետ, այլ` այնպիսի անհատ գրողների հետ, որոնք գրողների միության անդամ չեն: Ես դիմում եմ այդպիսի գրողներին` եկեք մեզ մոտ, դուք մեր աչքի լույսն եք: Մենք հնարավորություններ ունենք ձեզ խրախուսելու և ձեր գործերը մեծ տպաքանակներով վաճառելու: Կանենք այնպես, որ դրանք թարգմանվեն այլ լեզուներով, ներկայացվեն դրսում , բայց դրա համար անհրաժեշտ է համագործակցություն: Քանի դեռ դուք գնալու եք գրողների միություն կամ մի ուրիշ միություն, կամ թակելու եք կասկածելի բարերարների դռները, ամեն ինչ մնալու է այնպես` ոնց կա: Դա է պատճառը, որ Հայաստանում այս ոլորտը չի կայանում: Նենց չի, որ մենակ պետությունն է մեղավոր, հրատարակիչներս ու գրողներս էլ ենք մեղավոր: Մենք պետք է քայլ անենք:

— Ինչպե՞ս անենք քայլը:

— Ասեմ. էս շաբաթվա մեջ Անտարեսը հայտարարում և հովանավորում է լավագույն 20 պատմվածքների մրցույթը: Մրցանակներ էլ կլինեն, բայց ամենամեծ մրցանակն այն է, որ գիրք կտպագրվի այդ 20 ստեղծագործություններով, և մենք աշխատելու ենք, որ այդ գրքերը լինեն 500 գրադարաններում: Մենք այդ մասն ապահովում ենք: Բոլորը կարող են մասնակցել, ուղարկեք ձեր պատմվածքները: Ոչ մի տեսակի սահմանափակում չկա: Հրավիրել ենք ժյուրի՝ գրողների բոլոր տիպի գրական կառույցներից և մեծատառով պրոֆեսիոնալների՝ «Գրանիշից»՝ Արքմենիկ Նիկողոսյան, Արամ Արսենյան (թարգմանիչ), Արամ Աբրահամյան («Առավոտ» թերթի խմբագիր), Վաչագան Սարգսյան (գրականագետ, «7-րդ հրաշալիք» թերթի խմբագիր ), Սամվել Մկրտչյան (թարգմանիչ) ու Դավիթ Գյուրջինյան: Առաջին նպատակը դրսում ներկայանալն է, երկրորդը՝ որ գրողները կարողանան մասնակցել մրցույթին: Միայն սկսնակ գրողների մասին չի խոսքը: Կան դասականներ՝ հայ տաղանդավոր բանաստեղծներ ու գրողներ, որոնց մասին արտերկրում չեն լսել: Թումանյան, Չարենց, և այլն…

— Բայց մենք ունե՞նք միջազգային որակավորմանը համապատասխանող թարգմանական դպրոց, հրատարակչական գործի մասնագետներ, վաճառքի մասնագետներ:

— Մենք չունենք ծով, չենք կարող լավ նավաստի լինել, նույնն էլ` այս ասպարեզում. եթե չկա ձևավորված գրական ոլորտ , ինչպես՞ կարող ենք լավ թարգմանիչներ կամ հրատարակիչներ ունենալ: Մեզ մոտ` Հայաստանում մրցակցություն չկա: Բայց մրցակցության առկայության դեպքում որակապես աճ կգրանցվի թարգմանիչների մեջ: Երբ նա մենակ է, ապա իր վրա չի աշխատում: Մենք ունենք որակյալ թարգմանիչներ, բայց քիչ են: Մեզ անհրաժեշտ են այնպիսի թարգմանիչներ, որոնք կարողանան փոխանցել գրողի բոլոր ապրումները և դրանք այնպես ներկայացնեն, որ մատչելի լինի տվյալ մենթալիտետով երկրի հասարակությանը: Մենք կարող ենք աջակցել բոլորին: Ինչ հնարավոր է անել` կօգնենք: Մինչև մենք չզբաղվենք դրանով, մինչև սերմը չցանես` ծիլ չի տա:

— Գրադարանների մասին էլ ասացիք. պետք է նվիրե՞ք գրադարաններին, թե՞ այլ կերպ են գրքերը հասնելու գրադարաններ:

— Մենք ուզում ենք վաճառել` թեկուզ 10 դրամով: Մեր նպատակն է, որ գրքերը հասնեն ընթերցողին և գնահատվեն նրա կողմից: Որ հնարավոր լինի գոնե փաստաթղթերով վերահսկել:

Լուսինե Վայաչյան

2010 –ի դեկտեմբերի 28-ին տեղի ունեցավ «Մեկ ազգ, մեկ մշակույթ» հիմնադրամի հոգաբարձուների խորհրդի նիստ, որի ընթացքում ՀՀ սփյուռքի նախարար, հոգաբարձուների խորհրդի նախագահ Հրանուշ Հակոբյանի գլխավորությամբ, քննարկվեցին հիմնադրամի 2011թ.-ի ծրագրերը եւ բյուջեն:
Սփյուռքի նախարարության պատվերով «Մեկ ազգ, մեկ մշակույթ» հիմնադրամի 2011թ.ի ծրագրումընդգրկված 12 ծրագրերի շարքում կարեւոր տեղ են հատկացվել երիտասարդական ծրագրերին: Նախարարը նշեց, որ նախագահի հանձնարարականով 2011թ.-ին մեծ տեղ կհատկացվի երիտասարդական ծրագրերին: Նախարարությունը 2011 թվականը հայտարարել է երիտասարդության տարի, որի շրջանակներում «Մեկ ազգ, մեկ մշակույթ» հիմնադրամին պետական բյուջեից նախատեսված գումարները կուղղվեն հիմնականում երիտասարդական ծրագրերին:

Հոգաբարձուների խորհուրդը միաձայն որոշեց հաստատել «Մեկ ազգ, մեկ մշակույթ» հիմնադրամի ռազմավարական ծրագրերը եւ բյուջեն:

Հետաքրքիր է, որ այս գործընթացից դուրս է մղվել մշակույթի նախկին նախարար Թամար Պողոսյանը, որին պաշտոնից հանելուց հետո որոշեցին կարգել «Մեկ ազգ մեկ մշակույթի» ղեկավար հավանաբար անգործ չթողնելու նկատառումով «Տիկին Թամարը բավականին ոգևորությամբ էր անում իր գործը, այլ հարց է, թե ինչքանով էր առաքելությունը ծառայում իր նպատակին։ Քանի դեռ չէր ձևավորվել Սփյուռքի նախարարությունը, ամեն ինչ կարգին էր։ Թամար Պողոսյանի սև օրերը եկան, երբ Հրանուշ Հակոբյանը դարձավ սփյուռքի նախարար։

Հավանաբար տիկին Հրանուշը առաջնորդվում է մեկ տանը մեկ տանտիկին սկզբունքով և Թամար Պողոսյանին դուռն է ցույց տվել, զրկելով նրան նույնիսկ գրոշներից։ Թամար Պողոսյանն իր անգործությունը բացատրում է առողջական խնդիրներով, սակայն մեր ունեցած տեղեկություններով, նա շատ վատ հոգեբանական վիճակում է։ «Ես առայժմ զբաղված եմ առողջականիս վերականգնմամբ, որից հետո կլուծեմ իմ հարցերը», — ասաց նա։

Հետաքրքիր է ՕԵԿ-ի պահվածքը, այսօր մենք փորձեցինք Արթուր Բաղդասարյանի մամուլի քարտուղարից տեղեկանալ ՕԵԿ անդամի հետագա ճակատագի վերաբերյալ կուսակցության մոտեցմանը, սակայն իմանալով հարցն ինչում է, պարզապես ցրեցին։

Չնայած Դալիթան 11 տարեկան է, բայց արդեն հասցրել է սիրվել հանդիսատեսի և գնահատվել մասնագետների կողմից: Նա Ալեքսանդր Սպենդիարյանի անվան թիվ 1 մասնագիտացված երաժշտական դպրոցի սան է: 2007թ, երբ ընդամնեը առաջին դասարան էր, մասնակցել է Ալեքսանդր Սպենդիարյանի անվան պատանի երաժիշտ-կատարողների հանրապետական մրցույթ-փառատոնին և դարձել դափնեկիր, ինչն էլ ոգեշնչել է Դալիթային շարունակել երգել:

Մենք զրուցեցինք Դալիթայի մայրիկի հետ` նա պատմեց, որ փոքրիկի օրը բավականին ծանաբեռնված է և խիստ պլանավորված է անցնում, օրվա ընթացքում ունենում է մի քանի պարապմունքներ, բայց, իհարկե, չեն թողնում, որ հոգնի: Նա հաճախ է բացակայում դպրոցից, բայց փորձում է հետո լրացնել բացթողածը: «Եթե տրամադրություն չի ունենում, չենք ստիպում պարապել, բայց այդ ամենն արդեն նրա կյանքի մի մասն է դարձել և ինքն էլ սովորել է այդ ռիթմին: Երգը նրա համար հոբբի է, բայց ես կցանկանայի, որ այլ մասնագիտություն ունենա, թեև նրան գրավում է միայն բժշկելու գաղափարը, բայց ես նրան չեմ տեսնում այդ մասնագիտության մեջ»,-մեզ հետ զրույցում ասաց տիկին Իզաբելան: Փոքրիկ երգչուհին համագործակցում է Անի-Քոչարի հետ, ով նրա պրոդյուսերն է: Դալիթայի մայրը կարծում է, որ թեև նրանք ամեն ինչում օգնում են դստերը, բայց վերջինիս հետ պետք է զբաղվի միայն մասնագետը:

«Մանկական Եվրատեսիլ -2010» մրցույթի նախընտրական փուլին «Ջրահարս» երգով եզրափակիչ փուլ հասած և լավագույն հնգյակում հայտնված փոքրիկ երգչուհին, ով չի սահմանափակվում միայն երգով, 2009-2010 թթ. մասնակցել է նաև Հայաստանի պարային օլիմպիադային` կրկին արժանանալով 1-ին տեղի և ոսկե մեդալի: Դալիթան նաև «Նովայա Վոլնա -2010» մրցույթի դափնեկիր է:

Մայրը պատմում է, որ իր փոքրիկ հրաշքը մեղմ ու համեստ երեխա է, իրեն չի առանձնացնում մյուս հասակակիցներից:

«Ինքը երկու անձ է կյանքում: Ուրիշ է առօրյայում, և 180 աստիճան փոխվում է տեսախցիկի առջև հայտնվելիս: Շատերն ասում են, որ դա ավեստագետին բնորոշ հատկանիշ է։ Այժմ նա հաճախում է Արտաշես Ալեքսանյանի ստուդիա: Նրա մեջ հավասարապես կա թե պարի, և թե երգի նկատմամբ սեր։ Այդ պատճառով դժվարանում ենք կողմնորոշվել նախապատվության հարցում»,- ասաց տիկին Իզաբելլան:

2009թ. Դալիթան մասնակցել է Երևանի քաղաքապետարանի «Ոսկե սրինգ» մրցույթ-փառատոնին և արժանացել 1-ին մրցանակի:

Երգչուհին, ով արդեն հեռուստատեսային ոլորտում էլ որոշակի փորձ ունի (Հ2 հեռուտաընկերությամբ վարել է «Բարի լույս, Հայաստան» հաղորդման մանկական լուրեր բաժինը, եղել «Բումբումիկ շոու»-ի թղթակիցը), նաև գեղեցկության մանկական մրցույթների մրցանակակիր է` «Միսս Երևան- 2005», «Միսս Հայաստան- 2005», «Միսս գովազդ- 2006», նկարահանվել է 10-ից ավելի գովազդներում), «Միսս Տաղանդ- 2007», «Միսս թոփ մոդել Հայաստան- 2009»` բռնցքամարտիկ Ալեքս Աբրահամի կողմից արժանանալով հատուկ մրցանակի, 2008-ին դարձել «Միսս և Միստր Աշխարհ» միջազգային կազմակերպության անդամ: 11-ամյա երգչուհի ներկայացավ իր «Պարիր ինձ հետ» տեսահոլովակով։

«The Guardian» թերթը գրում է, որ Մոնա Լիզայի աչքի բիբում ինչ-որ տառեր են հայտնաբերել, որոնք ենթադրաբար այն կնոջ անվան սկզբնատառերն են, ով որպես բնորդ է ծառայել հանրահայտ Լեոնարդո դա Վինչիի համար: Մինչ այժմ համարվում էր, որ նկարում պատկերված է Լիզա Հերարդինին, սակայն ուսումնասիրությունների հեղինակը պնդում է, որ այդ վարկածը չի համապատասխանում իրականությանը:

Իտալիայի մշակութային ժառանգության ազգային հանձնաժողովի ղեկավար, պրոֆեսոր Սիլվանո Վինչետիի խոսքերով՝ Մոնա Լիզայի բիբում պատկերված են լատինական C E տառերը: Վինչետին նաև հայտարարել է, որ կտավի ետնամասում նշված է 149 թիվը, և վերջինիս կարծիքով՝ մեկ թիվն այնտեղ բացակայում է: Պատմաբանի կարծիքով՝ այդ թիվը ցույց կտա պատկերի իրական տարիքը:

Այսպիսով, Վինչոտին եկել է այն եզրակացության, որ Դա Վինչին «Մոնա Լիզա»-ն նկարել է 1490-ականներին, այլ ոչ թե 1503 կամ 1504 թթ:Ավելին, պրոֆեսորը ենթադրում է, որ նկարը ստեղծվել է Միլանում այն ժամանակ, երբ Լիզա Հերարդինին վաճառականի դուստր էր: Վինչետին կարծում է, որ Դա Վինչիի համար որպես բնորդ է ծառայել հերցոգ Լյուդվիգ Սֆորցին ծառայող կանացից մեկը: Հիշեցնենք, որ վերոհիշյալ հերցոգը սիրում էր արվեստագետին ու 1482թ. նրան ծառայության էր վերցրել:

Բացի լատինական CE տառերից, Վինչետին պատկերի մյուս բիբում հայտնաբերել է լատինական այբուբենի LV տառերը, որոնք ըստ պատմաբանի՝ խոսում են պատկերի հեղինակի մասին: Նա հայտնաբերել է նաև 72 կամ L2 նշանները, որոնց բացատրությունները խոստացել է շատ շուտով ներկայացնել: Իր հայտնագործությունը Վինչետին արել է նկարի առանձին հատվածները մեծացնելու միջոցով:« Լեոնարդո դա Վինչին շատ էր սիրում իր հաղորդագրությունները հատուկ խորհրդանիշների կամ ծածկագրերի միջոցով ներկայացնել, և այս դեպքում նա իր պատկերած կնոջ մասին հայտնում է աչքերի միջոցով, որոնք վերջինս հոգու հայելին է համարել»,-հայտարարել է Վինչետին:

Ամեն դեպքում` շնորհակալ ենք Աստծուց
Հացի համար հանապազօրյա…
Բայց…Երդվում եմ, շատ կարևոր մի բան կա
Այստեղ` երկրի վրա…
Հենց թեկուզ այն, որ արևը
Տաքացնում է բոլորին հավասարապես:
Ոմանք ամուսնանում են, ոմանք էլ` հենց այնպես…

Որքան ինձ հիշում եմ, միշտ` ժամանակ առ ժամանակ սիրել եմ լսել Բորիս Գրեբենշիկովին ու նրա «Ակվարիում» խմբին: Երբ ապրում էի Սանկտ-Պետերբուրգում, որը նաև ԲԳ-ի ծննդավայրն է ու նա էլ էնտեղ էր ապրում, միշտ պիտերյան բակերում նվագում ու երգում էին նրա երգերը: Տարիներն անցնում էին, և կյանքի փիլիսոփայությունը փոխվում էր, իսկ ԲԳ-ն մնում էր նույն փնտրողն ու անհանգիստը: Կա երաժշտության տեսակ, որն արվեստի շրջանակների մեջ չի մտնում, էդ երաժշտությունն անվանում են ուղղակի կյանքի ոճ, ապրելակերպ: Այդպիսին է ինձ համար «Ակվարիում»-ի երաժշտությունը:

Ինչո՞ւմն է ԲԳ-ի ֆենոմենը, որ նա առ այսօր պահանջված է ու արդիական, իսկ ԲԳ-ն ամենաձգող դեմքերից է երաժշտության մեջ: Իմ կարծիքով,դրա պատճառը սեփական կյանքի փորձի վերելքների ու անկումների, պարտությունների ու մոխրից հավերժական վերածննդի, կյանքի վերաիմաստավորման, ու վերջապես, սեփական ուղու փնտրտուքների( որի մասին էդքան շատ է խոսում բուդդայականությունը) վրա հիմնված նրա երգերի մարդկայնությունն ու կյանքի փիլիսոփայությունն է:

Հոկտեմբերի 31-ին «Բյուրոկրատ» նորաբաց գրատանը տեղի ունեցավ Բորիս Գրեբենշիկովի երգերի տեքստերի հայերեն ժողովածուի շնորհանդեսը, որի թարգմանիչը Արմեն Շեկոյանն է: Շեշտեմ, որ երբևիցե ԲԳ-ի տեքստերը ոչ մի լեզվով չեն թարգմանվել, առաջինը հայերենն է:

Իսկ երեկոյան արդեն Բորիս Գրեբենշիկովն ու «Ակվարիում» խումբը հանդես եկան «Красная река» նոր ծրագրով, որը ներառում էր 4 նոր երգ: ԲԳ-ն երգեց նաև «Поезд в Огне» հիթը, որը վերջին 20 տարվա ընթացքում կենդանի կատարմամբ առաջին անգամն էր հնչում:

«Արմեն Շեկոյանը խորը հայկական երևույթ է, իսկ Գրեբենշիկովը՝ նույնքան խորը ռուս: Քանի որ ես կարդում եմ մեկին ու լսում մյուսին, գիտեմ, որ նրանք անհամատեղելի երևույթներ են, սակայն այս գիրքը ցույց տվեց, թե ինչպես կարելի է համատեղել անհամատեղելի ու համատեղելի երևույթները»,- ասաց գրախանութի տնօրեն Սամվել Հովհաննիսյանը:

Նախագիծը իրականցվում է Սանկտ-Պետերբուրգի հայ համայնքի 300-ամյակին նվիրված միջոցառումների շրջանակներում: Համայնքի ղեկավար Կարեն Մկրտչյանի կարծիքով, ԲԳ-ն ռուսական ռոքի ամենալուրջ երևույթն է, նրա երաժշտության ներքո մի ամբողջ սերունդ է կրթվել, և նա ուրախ է, որ այժմ ԲԳ-ի տեքստերը կան հայերենով:

ԲԳ-ն քչախոս էր, իր իսկ բառերով՝ «Ալարկոտ և ուրախ, որ գտնվում եմ Հայաստանում»:

Ճիշտն ասած, երբ գնում էի շնորհանդեսի, հաստատ որոշել էի, որ ամեն գնով պետք է զրուցեմ ԲԳ-ի հետ, չէ՞ որ ես այն քչաթիվ հայերից եմ, ովքեր նույն քաղաքում երկար ապրել են նրա հետ, ես նույնիսկ մշտապես հաճախել եմ նրա տան դիմացի «Կոշկի» սրճարանը: Բայց երբ ես մոտացա գրքով, երբ Արմեն Շեկոյանն ինձ ներկայացրեց որպես արձակագրի, ԲԳ-ն, հավանաբար անունս լավ չլսելու հետևանքով ինձ հարցրեց՝ «Ո՞ւմ մակագրեմ», ես ասացի՝ «Ուղղակի Լյուսյային, ինչպես ինձ անվանում են Պիտերում»… Ու պապանձվեցի, չնայած նրան, որ գիտեի և´ նրա հասարակ ու պարզ մարդ լինելու մասին, և´ որ ինձ հոգեհարազատ աշխարհայացք ունի՝ բուդդայական է: Մի խոսքով՝ ԲԳ-ի հետ զրույցս տապալվեց ինձ համար իսկ անսպասելի երկչոտությանս պատճառով:

Ու քանի որ էդքան էլ վստահ չէի, որ Շեկոյանն ինքն է որոշել թարգմանել ԲԳ-ին, զրուցեցի Սեդա Շեկոյանի՝ նրա դստեր հետ:

— Ո՞նց հորդ մոտ ծագեց էդ միտքը՝ թարգմանել ԲԳ-ին:

— Ես հեռվից գամ, ինքը մի 10 տարի առաջ, երբ որ պոեզիա էր գրում, պատահական ԲԳ լսեց ու դուրն եկավ, համ էլ քույրս՝ Օվսաննան էր շատ լսում: Հայրս ասում ա, որ առաջին անգամ Գրեբենշիկով լսել ա ռուս պոետ Մեժիրովի ամառանոցում պոկեր խաղալուց, բայց ես հիշում եմ, որ մի տաս տարի առաջ, երբ քույրս ու ես շատ էինք լսում ԲԳ, ինքն էդ ժամանակ ուշադիր լսեց, ու երևի ըտեղից հիշեց, որ ավելի շուտ էլ ա լսել:

Միտքը սենց ծագեց. էս ամբողջ նախագծի ղեկավարը Միքայել Մկրտչյանն էր, ով նույնպես ԲԳ-ի թունդ երկրպագուներից ա, իր հետ եկանք ընդհանուր հայտարարի, որ պետք ա ԲԳ թարգմանենք: Հետո էն դեր խաղաց, որ գիրքը նվիրվելու էր Պետերբուրգի հայ համայնքի 300 -ամյակին:

Ես պետք ա թարգմանեի, տենց էինք պայմանավորվել, որովհետև սկզբում տատանվում էին` Գրեբենշիկով թարգմանենք, թե Բրոդսկի, Բրոդսկու էսսեները, Բրոդսկու էսսեների տակից դուրս կգայի, բայց Գրեբենշիկով թարգմանելու ընթացքում հասկացա, որ ուժերս չեն ներում իր պոեզիան թարգմանելու համար ու հայրս օգնության հասավ, այսինքն՝ նա օգնության հասավ, նոր հասկացա, որ ուժերս չեն ներում, որովհետև տեսա իր ստացած արդյունքը, այլապես կարող ա մտածեի` իմ արածներն էլ վատ չեն:

Իմ չթարգմանելու պատճառներից մեկն էլ էն է, որ ընթացքում զգացի Գրեբենշիկովը էն պոետը չի, ում ես կարող էի լավ թարգմանել` գոնե իմ պատկերացմամբ լավ, բայց հայրս թարգմանելուց ահագին օգտվեց իմ արածներից, ոնց որ իմ արածներն իրեն բառարան ծառայեցին, որովհետև թարգմանածներիցս հետո բառարանի, կարելի է ասել, չի դիմել:

— Իսկ ինքը գո՞հ ա:

— Ինքը գոհ ա, բայց ոնց որ դեռ ժամանակ ա պետք, որ նորից մի հատ նայի, հիմա որ նայում ա իրա թարգմանածներին, ահագին օտարված ա նայում, ոնց որ մոռացած լինի շատ բաներ:

— Բացի բառարան լինելուց, էլ ինչո՞վ ես մասնակցել էս ամենին:

— Ես սրբագրեցի գիրքը, ինչ-որ առումով` խմբագրեցի, ասենք՝ բանաստեղծությունների հերթականությունը արեցի, որ ուրիշ հերթականությամբ դրվեր, կարող ա ուրիշ գիրք ստացվեր, մի խոսքով՝ բոլոր փուլերին գրքի հետ եմ եղել:

— Ի՞նչ ա քեզ համար ԲԳ-ի երաժշտությունը:

— Դա շատ ինտիմ հարց ա, ես չեմ կարող պատասխանել:

Լուսինե Վայաչյան