Որպեսզի հանրությունը կարողանա հասարակական վերահսկողություն իրականացնել բանակի վրա` բանակում կատարվող յուրաքանչյուր աղմկահարույց դեպքից հետո պետք է իմանա, թե ով է տվյալ զորամասի հրամանատարը, հրամանատարական կազմը, ի՞նչ հանցագործություններ են եղել այնտեղ և ինչո՞ւ են գրեթե միշտ զինվորները դատվում, իսկ հրամկազմը մնում անձեռնմխելի: Ո՞վ է այդ անձանց «նառուշիլովկա» տալիս` բանակում հայրենիքի պաշտպան սպանելու, ծեծելու ու չդատվելու համար: և այդ ամենի մասին իմանալուց հետո հասարակությունը պետք է հետևողական լինի և պայքարի, որ այդ անձինք ենթարկվեն քրեական պատասխանատվության, որ այլևս փակ լինի նրանց ճանապարհը դեպի բանակ: Հատկապես այն զորամասերում (ինչպես արդեն աղմկահարույց դեպքերով հայտնի դարձած «Եղնիկներն» է), որոնք գտնվում են ադրբեջանցիների քթի տակ, պետք է զգոնությունն ու կարգապահությունը բարձրագույն մակարդակի վրա լինեն: Իսկ ի՞նչ է կատարվում Մարտակերտի հյուսիսում գտնվող «Եղնիկներում:

Ընթերցողների հիշողությունը թարմացնելու համար սկսենք YouTube-ում հայտնված աղմկահարույց տեսանյութից, որում նույն զորամասի 2-րդ մոտոհրաձգային գումարտակի հրամանատարի սպառազինության գծով տեղակալ, մայոր, 32-ամյա Սասուն Գալստյանը, 2010թ. հուլիս ամսին, գտնվելով ոգելից խմիչքի ազդեցության տակ, գումարտակի ավտոհավաքակայանի տարածքում ծեծի և ծաղրուծանակի էր ենթարկում նույն գումարտակի ժամկետային զինծառայողներ` սերժանտ Գարիկ Հարությունյանին և շարքային Բակուր Եղիկյանին` ջուր լցնելով նրանց ականջների մեջ, հարվածելով և նվաստացնելով նրանց: Սասուն Գալստյանը հետագայում դատապարտվեց 3 տարվա ազատազրկման` իշխանազանցության համար:

Դատելով վերոնշյալ վիճակից` տրամաբանական է, որ զորամասից փախուստներն էլ շատ կլինեն: Բավականին վերջերս ժամկետային զինծառայողներից մեկին` արմավիրցի Հարություն Մեսրոպյանին դատել էին երկու ամսվա ընթացքում 3 անգամ զորամասն ինքնակամ լքելու համար և դատապարտել պատժի` 4 ամիս ժամկետով` պահելով կարգապահական գումարտակում: Երկու անգամ փախել էր զորամասից, մեկ անգամ էլ` Ալաշանի զինհոսպիտալից: Թե կոնկրետ ինչն է զինվորին ստիպել` այդպես հաճախակի փախուստի փորձ անել զորամասից և ինչու է հայտնվել զինհոսպիտալում, հայտնի չէ, բայց սպաները երեք դեպքերում էլ հայտնաբերել էին նրան` Չլդրանում, Մատաղիսում և վերադարձրել զորամաս:

Այս զորամասի հաջորդ տուժողը Մուսայելյան Գեորգին է. չգիտես ինչու` մարտական հերթապահության ժամանակ նրա կողոսկրերն էին կոտրվել: Դատվեցին համածառայակիցներ Սերգեյ Ղազարյանը և Սուրեն Գևորգյանը. նրանք խախտել էին կանոնագրքի կետերը և վիճաբանության մեջ մտել մարտական հերթապահություն կատարող կրտսեր սերժանտ Մուսայելյանի հետ` ձեռքերով ու բռունցքներով մարմնական բազմաթիվ վնասվածքներ հասցնելով նրան: Անցյալ տարի հոկտեմբերին նրանք երեքն էլ ընդգրկված են եղել մարտական հերթապահության մեջ և գտնվել հարևան տարբեր դիրքերում: Վաշտի հրամանատարությունից թույլտվություն են ստացել, և Սերգեյ Ղազարյանն ու Սուրեն Գևորգյանը գնացել են հարևան դիրք` տուն զանգելու համար: Այնտեղ գետնատնակում տղաներից ծխախոտ են ուզել, և իմանալով, որ ծխախոտը միայն այդ պահին առաջին գծում գտնվող Գեորգի Մուսայելյանի մոտ է` գնացել են ուզելու: Տեղ հասնելուն պես, իբր, տեսել են, որ նա քնած է` սաղավարտն ու զենքն էլ կողքը դրած:

Դա էլ առիթ է դարձել, որ մի լավ ծեծի ենթարկեն նրան: Համենայնդեպս, պաշտոնական աղբյուրներից բաց թողնված տեղեկատվությունն է դա, իսկ թե որքանով է դա ճիշտ` խիստ կասկածելի է, քանի որ զինվորական հանցագործությունները «բացահայտելիս» նախաքննական մարմինը մի վարկած ու հանգամանքներ է ներկայացնում, իսկ երբ փաստերը դնում ես իրար կողքի, լրիվ ուրիշ` հանցագործ աշխարհին բնորոշ պատկեր է ստացվում: Մարտական հերթապահությունից վերադառնալուց հետո Գ. Մուսայելյանին «տուբերկուլյոզ» հիվանդության կասկածանքով տեղափոխել են դիսպանսեր, որտեղ բուժզննության ընթացքում պարզվել է, որ նրա մոտ կողոսկրերի կոտրվածքներ կան, որոնք առաջացել են մարտական հերթապահության ընթացքում: Դատարանը նրանց դատապարտել էր 2-ական տարվա ազատազրկման` զինծառայողների փոխհարաբերությունների կանոնակարգը խախտելու, երկրի համար անակնկալ հարձակման վտանգ ստեղծելու համար և ԱԺ-ի հայտարարած համաներմամբ ազատել պատժի կրումից:

Անցյալ տարվա վերջին էլ ժամկետային զինծառայող Վոլոդյա Պողոսյանն էր «սիմուլյացիա» արել և ծառայությունից խուսափելու համար ասեղ կուլ տվել ու տեղափոխվել Ալաշանի զինհոսպիտալ: Հետո ինչ-որ դեղահաբեր խմել, դիզվառելիք սրսկել իրեն` ինքնազգացողությունն արհեստականորեն վատացնելու համար, որպեսզի չվերադառնա զորամաս: Դրանից հետո նրա նկատմամբ խափանման միջոց էր ընտրվել հրամանատարության հսկողությանը հանձնելը, սակայն վերջերս նրան էլ համաներմամբ ազատեցին: Շարքային Արթուր Ղազարյանն էլ չի ցանկացել վերադառնալ նույն զորամաս: Անցյալ տարի` օգոստոսին, երբ լրացել է նրան հատկացված արձակուրդի ժամկետը, զորամաս հետ գալու ճանապարհին կանգ է առել Գորիս քաղաքում, դանակով ծանր մարմնական վնասվածք հասցրել իրեն և տեղափոխվել Ալաշանի զինհոսպիտալ:

Շարքային Պողոս Այրիյանն էլ անցյալ տարվա օգոստոսին, շարահրապարակում գտնվելու ժամանակ անզգուշորեն կրակել էր ինքնաձիգից և մոտ 3 մետր հեռավորությունից վիրավորել նույն դասակի շարքային Կտրիճ Դադայանին` նրան պատճառելով միջին ծանրության վնասվածք: Զորամասը լքելու այլ դեպքեր էլ են եղել, և այս ամենը գալիս է ապացուցելու, որ այս տղաները հավանաբար չարիքի փոքրագույնն են համարել ինքնախեղումը, քան ծառայությունը այդ զորամասում, որը չգիտես թե ինչով կավարտվի: Այս տարվա օգոստոսի 26-ին զորամասի մի քանի տղաների ձեռքով ծեծված, խոշտանգված ու մահացած Աղասի Աբրահամյանի օրինակը միայն հաստատում է այդ վարկածը: Հարց. հիմա ո՞վ է էս բարդակի պատասխանատուն:

Թերթը գրում է, որ ԲՀԿ նախագահ Գագիկ Ծառուկյանին պատկանող Երեւանի Մաշտոցի պողոտայի շուկան գնել է ԱԺ պատգամավոր Սամվել Ալեքսանյանը: Այս պահին շուկայում լայնամասշտաբ շինարարություն է ընթանում: «Մեր տեղեկություններով, Սամվել Ալեքսանյանը մտադիր է շուկան դարձնել ամենամեծ Yerevan City-ն»,- գրում է   «Ժամանակ»-ը:

Թերթի տեղեկություններով  ՀՀ  ոստիկանության  կազմակերպված  հանցավորության  դեմ  պայքարի  6‑րդ  վարչությունը  ստուգումներ  է սկսել  ՀՀ ՃՈ  նախկին պետ  Մարգար Օհանյանի  պատկանող օբյեկտներում: Ստուգումներն իրականացվում են  առավելապես  Օհանյանին պատկանող  շուրջ տասը  երթուղային գծերի  ծառայություններում:

«Թեև նա շատ լավ հարաբերություններ ունի Հանրային հեռուստառադիոընկերության խորհրդի նախագահ Ալեքսան Հարությունյանի հետ, որն այսօր պատրաստվում է նոր եթերաշրջանին նվիրված հերթական ասուլիսը տալ, սակայն խնդիրներ են ծագել այլ պաշտոնատար անձի, թերևս Հանրայինի տնօրեն Գագիկ Բունիաթյանի հետ, և Գալստյանը ստիպված է ազատվել աշխատանքից»,- գրում է թերթը և հավելում.

«Մեր տեղեկություններով` Ալիկ Հարությունյանը փորձում է խնդիրը կարգավորել, սակայն, ամենայն հավանականությամբ, Գալստյանին այլ աշխատանք կառաջարկվի, հավանաբար ոլորտում խորհրդականի պաշտոն»։

Թերթի տեղեկություններով, նոր ապօրինություններ են ի հայտ եկել Ճանապարհային ոստիկանության համակարգում: «Պարզվում է` ՃՈ պետի տեղակալ Նորիկ Սարգսյանի տեղակալի` Լեւոն Շիրմազանյանի հանձնարարականով, հատուկ անձինք գաղտնի լուսանկարել են ճանապարհային ոստիկաններին, երբ վերջիններս կաշառք են վերցրել վարորդներից:

Այնուհետեւ այդ ոստիկաններին Շիրմազանյանը հրավիրել է իր մոտ, ցույց տվել լուսանկարները եւ տեղեկացրել` իբր ոստիկանության 6-րդ վարչությունն է բացահայտել, ապա իբր գործը փակելու համար նրանցից որոշակի գումար է պահանջել: Օրերս համապատասխան գերատեսչության մասնագետները Լեւոն Շիրմազանյանի աշխատասենյակի չհրկիզվող պահարանից գտել են կաշառք վերցնելու պահին արված ճանապարհային ոստիկանների լուսանկարները, ինչից հետո արդեն մի քանի օր է, ինչ նա աշխատանքի չի ներկայանում»,- գրում է «Ժամանակ»-ը:

Թերթը զրուցել է զինդատախազ Գեւորգ Կոստանյանի հետ, ով ներկա խահին գտնվում է ԼՂՀ-ո եւ փորձում է անձամբ ճշտել «Եղինիկներ» զորամասում Աղասի Աբրահամյանի սպանության մանրամասները: Ներկայացնում ենք զրույցից մի հատված:

Պարոն Կոստանյան, այս պային ի՞նչ նոր մանրամասներ կարող եք հաղորդել: Որպես զինդատախազ Ձեր գնահատականը կատարվածի վերաբերյալ:

Դեպքի առնչությամբ ես կարող եմ ասել, որ դա մեծ դժբախտություն է եւ մեծ ցավ բոլորիս համար, որովհետեւ մերզինվորին արդյունքում սպանել են: Հետեւաբար` ես եւ քննչական ծառայության պետը անմիջապես մեկնեցինք դեպքի վայր:  Այս պահի դրությամբ ձեռք բերված նյութերը խոսում են այն մասին, որ, այնուամենայնիվ, դեպքի ամբողջ նկարագիրը դեռ չգիտենք, բայց պարզելով՝ գնում ենք դրվագ առ դրվագ, եւ կարծում եմ, որ կարճ ժամանակ անց մենք կունենանք հանցագործության ամբողջ պատկերը: Վստահաբար ասում եմ, որ բոլոր մեղավորները ծայրահեղ պատասխանատվության են ենթարկվելու այդ հանցագործության եւ ոճրագործության համար:

Ներկա պահին ձեռքի տակ եղած փաստերը վկայո՞ւմ են, որ կատարվածը սպանություն է:

Ես ասեմ, որ քրեական գործը հարուցվել է 112-րդ  հոդվածով:  Այսինքն`  դիտավորությամբ  ծանր մարմնական վնասվածք հասցնել,  որը  առաջացրել է  զինվորի մահը: Ընդամենը նկատի ունենալով, որ ոչ թե տեղում   անձը սպանվել է կամ տեղում է մահացել, այլ նրան այնպիսի մարմնական վնասվածքներ են հասցրել, որ

տեղում առաջացրել են անձի մահը:Սա ամենեւին էլ չի նշանակում, որ քննության որևէ փուլում որակումը կարող է փոխվել, այդ թվում՝ սպանության կամ որեւէ  այլ հոդվածով: Եթե մենք ընդամենը ելակետային տվյալները նկատի ունենալով, դեպքին առնչվող տեղեկատվությունը  հիմք  ընդունելով՝  որակել ենք  այդ հոդվածով,  այս քննությունը, բնականաբար, ավելի հստակություն կմտցնի  յուրաքանչյուր  մեղավորի հայտնաբերման արդյունքում, յուրաքանչյուրի գործողությունները գնահատելուարդյունքում արդեն կպահանջվեն կոնկրետ եզրակացություն   եւ կոնկրետ մեղադրանք առաջադրելու միջոցով դրա պատասխանատվությունը:

Վերջին դաժան և դժբախտ դեպքը «Եղնիկներում» տեղի ունեցող առաջին դեպքը չէր: Կարելի՞ է ասել, որ տվյալ  զորամասում  կարգապահության  առումով  բարձիթողի  վիճակ է:

Գիտեք ինչ, ցանկացած դեպքում, երբ կա հանցագործություն և հատկապես նման ոճրագործություն` ծեծել ու արդյունքում  մարդու  սպանություն,  սա  արդեն խոսում է կարգապահության ցածր մակարդակի մասին: Այսինքն՝ եթե կա հանցագործություն, ուրեմն մենք ունենք կարգապահության ցածր մակարդակ: Սա փաստ է՝ անկախ նրանից դա կլինի «Եղնիկներում» կամ  որեւէ այլ զորամասում,որովհետեւ միայն կարգապահության բարձր մակարդակի երաշխավորվածության արդյունքում մենք կարող ենք բացառել կամ առնվազն նվազեցնել հանցավոր վարքագծի դրսեւորումները  զինված  ուժերում:   Հետեւաբար, եթե հանցավոր վարքագծի դրսեւորումներ կան զինված ուժերում, ուրեմն կարգապահությունը պատշաճ մակարդակի չի:

Թերթը ներկայացնում է վերլուծաբան Ռիչարդ Կիրակոսյանի գնահատականները Հայաստանի տնտեսական զարգացման վերաբերյալ: «Մեծահարուստ տխրահռչակների կենսակերպը» ենթավերնագրի ներքո` Ռ. Կիրակոսյանը գրում է. «Այն պահից սկսած, երբ հարուստ վերնախավը Հայաստանի քաղաքական կյանքում ձեռք բերեց նոր, պետական դերակատարություն, անպատժելիության մթնոլորտը էլ ավելի արմատացավ:

Միունույն ժամանակ, կառավարումը Հայաստանում սկսեց ավելի շատ նմանվել «իշխանական մեծամտության», ինչի հետեւանքով պետությունը ինքն իրեն ազատեց ժողովրդին ծառայելու պարտավորությունից: Բնականաբար, սա հանգեցրեց երկրի շարքային քաղաքացիների անտարբերությանն ու մեկուսացմանը:

Այդ պայմաններում Հայաստանի ներկա իշխանությունները բախվում են մի շարք արտաքին մարտահրավերների` սկսած արտասահմանում աշխատող հայերի դրամական փոխանցումների նվազումից մինչու տնտեսկան անկում, որը միայն ավելի է խորանում: Այդ մարտահրավերները, որոնք համընդհանուր տնտեսկան ճգնա-ամի հետուանք են, լուրջ սպառնալիք են Հայաստանի տնտեսության համար: Ներքին խնդիրները ներառում են հարկահավաքության թերությունները, անպատշաճ մաքսային ռեժիմը, անշարժ գույքի շուկայում արհեստականորեն ուռճացված գները, ինչպես նաեւ նոր աշխատատեղերի սակավությունը:

Ավելի լուրջ վտանգ են ներկայացնում, սակայն, կառուցվածքային թերթությունները, երբ տնտեսական աճը խիստ կախված ենայնպիսի սահմանափակ հատվածների տնտեսական աճից, ինչպիսին են` ծառայությունների ոլորտը կամ ադամանդագորխությունը, ինչպես նաեւ առավելապես ֆինանսական մուտքերից կախված տնտեսական գոյատեւումը»:

Թերթը ներկայացնում է վերլուծաբան Ռիչարդ Կիրակոսյանի գնահատականները Հայաստանի տնտեսական զարգացման վերաբերյալ: «Մեծահարուստ տխրահռչակների կենսակերպը» ենթավերնագրի ներքո` Ռ. Կիրակոսյանը գրում է. «Այն պահից սկսած, երբ հարուստ վերնախավը Հայաստանի քաղաքական կյանքում ձեռք բերեց նոր, պետական դերակատարություն, անպատժելիության մթնոլորտը էլ ավելի արմատացավ:

Միունույն ժամանակ, կառավարումը Հայաստանում սկսեց ավելի շատ նմանվել «իշխանական մեծամտության», ինչի հետեւանքով պետությունը ինքն իրեն ազատեց ժողովրդին ծառայելու պարտավորությունից: Բնականաբար, սա հանգեցրեց երկրի շարքային քաղաքացիների անտարբերությանն ու մեկուսացմանը:

Այդ պայմաններում Հայաստանի ներկա իշխանությունները բախվում են մի շարք արտաքին մարտահրավերների` սկսած արտասահմանում աշխատող հայերի դրամական փոխանցումների նվազումից մինչու տնտեսկան անկում, որը միայն ավելի է խորանում: Այդ մարտահրավերները, որոնք համընդհանուր տնտեսկան ճգնա-ամի հետուանք են, լուրջ սպառնալիք են Հայաստանի տնտեսության համար: Ներքին խնդիրները ներառում են հարկահավաքության թերությունները, անպատշաճ մաքսային ռեժիմը, անշարժ գույքի շուկայում արհեստականորեն ուռճացված գները, ինչպես նաեւ նոր աշխատատեղերի սակավությունը:

Ավելի լուրջ վտանգ են ներկայացնում, սակայն, կառուցվածքային թերթությունները, երբ տնտեսական աճը խիստ կախված ենայնպիսի սահմանափակ հատվածների տնտեսական աճից, ինչպիսին են` ծառայությունների ոլորտը կամ ադամանդագորխությունը, ինչպես նաեւ առավելապես ֆինանսական մուտքերից կախված տնտեսական գոյատեւումը»:

Երեկ ուշ երեկոյան Երևանի կենտրոնում` Զաքյան փողոցի վրա տեղի է ունեցել սպանություն: Մարդասպանը դիմահար չորս անգամ կրակել է Խաչիկ անունով քաղաքացու ուղղությամբ, որը, մեր աղբյուրների հաղորդմամբ, ռուսաստանցի գործարար է: Վերջինս Հայաստանում է գտնվել գործարար այցով: Նա մշտապես բնակվել է Ռուսաստանի Տուապսե քաղաքում, զբաղվել բետոնի արտադրությամբ:

Թերթի աղբյուրները հայտնում են, որ ՀՀ-ում ԱՄՆ նախկին դեսպան Մարի Յովանովիչը, ով այս տարի հունիսին ավարտեց իր եռամյա առաքելությունը մեր երկրում, շարունակում է ակտիվորեն աշխատել ԱՄՆ Պետքարտուղարության Հայաստանի գրասենյակի (Armenia desk) հետ։ Մեր տեղեկություններով, վերջինիս հորդորով ԱՄՆ Պետքարտուղարությունն աշնանը հայաստանյան մի քանի կուսակցությունների ղեկավարների և գործիչների հրավիրելու է Վաշինգտոն՝ ԱՄՆ Պետքարտուղարության Սպիտակ տան ազգային անվտանգության և Պենտագոնի պաշտոնյաների հետ հանդիպելու համար։ Նրանցից ոմանք հնարավորություն կունենան հանդես գալ բանախոսությամբ ամերիկյան տարբեր վերլուծական կենտրոններում։