Հայաստանը վերածվել է տարածաշրջանում տեխնոլոգիական հանգույցի՝ համաշխարհային խաղացողների առկայությամբ և կենսունակ ստարտափ էկոհամակարգով. այս մասին գրել է հեղինակավոր Forbes հանդեսը:

«Տարբեր ցուցանիշներ Հայաստանը ներկայացնում են որպես Հարավային Կովկասի տարածաշրջանում զարգացող տեխնոլոգիական հանգույց, ինչը Խորհրդային Միության առաջատար տեխնոլոգիական կենտրոններից մեկը լինելու ժառանգությունն է»,- գրում է աղբյուրը՝ հիշեցնելով, որ ԽՍՀՄ-ում առաջին ընդհանուր նշանակության համակարգիչները մշակվել են Հայաստանում՝ 1960-ականների սկզբին:

Ըստ Forbes-ի՝ Հայաստանում ինովացիոն ոլորտն ավելի անկախ է դառնում վենչուրային հիմնադրամների և հայազգի ձեռնարկատերերի աջակցության շնորհիվ։

«Նախկինում հայկական ընկերությունները վաղ փուլերում ֆինանսավորում ստանալու համար պետք է գնային Սիլիկոնային հովիտ, իսկ այժմ մենք կարող ենք 2-3 միլիոն դոլար հավաքել հայկական միջոցների օգնությամբ», — ամսագրին ասել է Prelaunch հարթակի գործադիր տնօրեն Նարեկ Վարդանյանը։

Հոդվածի հեղինակ Քրեյգ Սմիթը պատմել է Հայաստանի՝ 1990-ականների տնտեսական ճգնաժամի հետևանքների հաղթահարման պատմությունը և ընդգծել սփյուռքի դերը երկրի տեխնոլոգիական ներուժի վերականգնման գործում։ Հոդվածում նշվում է, որ հայերը փոխազդում են՝ օգտագործելով «ցանցային ազգի» մեխանիզմը և մեծապես աջակցում են նորարարությանը։

«Հայաստանի տեխնոլոգիական արդյունաբերությունը ներկայումս երկրի ամենաարագ զարգացող ոլորտն է՝ 2023 թվականին աճելով ավելի քան 30%-ով՝ առաջ անցնելով տնտեսության հիմնական շարժիչ ուժերը համարվող ռեսուրսների արդյունահանումից և գյուղատնտեսությունից: Եվ սա ներգրավում է օտարերկրյա ներդրումներ։ Բացի Adobe-ից, այստեղ մասնաճյուղեր են հիմնել աշխարհի ամենաազդեցիկ տեխնոլոգիական ընկերություններից շատերը, այդ թվում՝ Microsoft-ը, Google-ը, IBM-ը և Cisco-ն»,- նշել է հանդեսը։

Ռուսաստանի նախագահ Վլադիմիր Պուտինը Հայրենիքի հերոսների օրվա կապակցությամբ Կրեմլում պարգևատրման  մասնակիցների հետ զրույցում վրդովմունք է հայտնել Կիևի իշխանությունների՝ ռուսներին Ուկրաինայում ոչ բնիկ ազգ ճանաչելու որոշման առնչությամբ։ Համապատասխան կադրերը հրապարակել է լրագրող Պավել Զարուբինը Telegram-ի իր ալիքում, հայտնում է «Московский Комсомолец»-ը։

Խոսելով Ուկրաինայում պատերազմ սկսելու պատճառների մասին՝ ՌԴ նախագահը նշել է, որ Մոսկվան նման բան չէր ձեռնարկի, եթե Կիևի իշխանությունները չսկսեին «ոչնչացնել Ռուսաստանը  պատմական տարածքներում, մարդկանց վտարել այնտեղից և ռուսներին հայտարարել ոչ բնիկ ազգ»։

«Լրիվ ցնորվել են, լրիվ ապուշացել»,- հուզախառն ասել է Պուտինը՝ հավելելով, որ, ժողովրդական լեզվով ասած, «լրիվ են հաբռգել»:

Ադրբեջանի կողմից սեպտեմբերի 9-ի հարձակումը եւ 44-օրյա պատերազմը միմիանցից շատ-շատ տարբեր էին: Այս մասին  դեկտեմբերի 10-ին, «Մարդու իրավունքների ոտնահարումը՝ Բաքվից Երևան. ազդարարել, կանխարգելել, վերականգնել» համաժողով՝ Արցախի Սահմանադրության ընդունման, Արցախի Անկախության Հանրաքվեի, մարդու իրավունքների պաշտպանության և ցեղասպանության կանխարգելման միջազգային օրերի կապակցությամբ համաժողովին ասաց Արցախի ՄԻՊ Գեղամ Ստեփանյանը՝ անդրադառնալով սեպտեմբերի 19-ին սկսված հարձակմանը:

«Սեպտեմբերի 20-ին ադրբեջանական զինված ուժերը արդեն կանգնած էին  Շուշիի տանկի մոտ, ընդամենը 5-10 րոպեի ընթացքում կարող էին մտնել Ստեփանակերտ եւ սկսվելու էր այդ ցեղասպանությունը բառի բուն իմաստով: Իհարկե, առկա ուժերով այդ հատուկ նշանակության ուժերին դիմակայելը հնարավոր չէր: Քաղաքացիական բնակչության շրջանում 23 զոհ է արձանագրվել, ոոնցից 5-ը երեխաներ էին: Հարձակումը սկսվել է այն ժամանակ, երբ երեխաները դպրոցում էին գտնվում»,- հիշում է Ստեփանյանը:

Արցախի ՄԻՊ-ը ասում է, որ այնպիսի իրավիճակ էր ստեղծվել, որ ինքը վստահ է՝ որեւէ մեկը չէր դիմանա:

«Թե այդ քաոտիկ վիճակը, թե սպառնալիքը, որ ադրբեջանցիները ակարող են ցանկացած պահի բնակավայր մտնել, թե նրան, որ բնակավայրերը կտրվել էին կենտրոններից: Ես այդ օրերին այնպիսի զանգեր էի ստանում համայնքների ղեկավարներից, որ մինչեւ կյանքիս վերջ չեմ մոռանա, թե ինչ էին ասում այդ մարդիկ: Երբ որ Ստփեանակերտը Մարտունու հետ կապ չուներ, Ստեփանակերտը Մարտակերտի հետ կապ չուներ, երբ ինտերնետ կամ հեռախոսակապ չկար, որ իմանայինք՝ որ համայնքում, քանի մարդ է մահացել,երբ որ Մարտունու դիահերձարանում դիակներ էին ու չէինք կարողանում տեղափոխել է: Հեռավորության վրա շատ հեշտ է արտահայտություններ եւ շատ-շատ բաներ ասել, բայց բավական է լինել այնտե ընդամենը մի քանի րոպեով եւ կտեսնեին՝ մարդիկ ինչից են փրկվել: 30 տարի զրկանքների մեջ ապրելով արցախցին չէր լքի իր հայրենիքը, այն ամեն ինչը որ ձեռք է բերվել եւ պահպանվել է հազարավոր զոհերի գնով: Այդ խոսողները պետք է հասկանան, որ մարդիկ ընդամենը 10 օրվա գերեզմաններ են թողել: Կարծում եմ՝ պատմությունը դեռ կպատմի՝ ինչ է կատարվել Արցախում այդ օրերի ընթացքում»,-ասաց նա:

Ստեփանյանը փաստում է՝ արցախցին երկընտրանքի մեջ էր՝ մեռնել սեփական հողում, թե փրկվել եւ բնազդաբար ընտրեցին երկրորդը իրենց երեխաների եւ հարազատների համար:

Հայերը, ովքեր ցանկանում են ապրել Ղարաբաղում, պետք է դիմեն Ադրբեջանի քաղաքացիություն ստանալու համար, «Euronews» հեռուստաալիքին տված հարցազրույցում ասել է Ադրբեջանի նախագահ Իլհամ Ալիևը։

«Բոլոր նրանք, ովքեր ցանկանում են վերադառնալ, ունեն դրա իրավունքը: Նրանց ունեցվածքը պատշաճ կերպով պաշտպանված է: Բոլոր պատմական և կրոնական վայրերը գտնվում են պատշաճ պաշտպանության ներքո: Վերադառնալու համար նրանք պետք է պահպանեն որոշակի կանոններ: Այս մասին ես խոսել եմ դեռ ամիսներ առաջ: Նրանք, ովքեր ցանկանում են մնալ, պետք է դիմեն Ադրբեջանի քաղաքացիություն ստանալու համար»,- ասել է Ալիևը։

Նա նշել է, թե հայերը չեն կարող ապրել Ադրբեջանում՝ ասելով, որ ապրում են Լեռնային Ղարաբաղի Հանրապետությունում:

«Նման հանրապետություն գոյություն չունի»,- շեշտել է Ալիևը:

Ստամբուլի շրջանում ցանկացած պահի հզոր երկրաշարժի հավանականությունը 47% է: Սա չափազանց բարձր ռիսկային ցուցանիշ է, ասել է թուրք սեյսմոլոգ Նաջի Գյորուրը։

«Մարմարա ծովի շրջանում, որտեղով անցնում է տեկտոնական խզվածքի գիծը և որտեղ գտնվում է Ստամբուլը, ցանկացած պահի ուժեղ երկրաշարժի հավանականությունը շատ մեծ է։ Ստամբուլի համար այդ ռիսկը 47% է գնահատվում, ինչը չափազանց բարձր ցուցանիշ է»,- Haber Global-ի եթերում ասել է սեյսմոլոգը։

Նրա գնահատմամբ՝ եթե  ​​ տեկտոնական սալերի տեղաշարժ տեղի ունենա Մարմարա ծովի Կումբուրգազի տարածքում, ապա երկրաշարժի ուժգնությունը 7,2 մագնիտուդ կլինի, եթե դա տեղի ունենա Արքայազնների կղզիների շրջանում, ապա երկրաշարժի ուժգնությունը 7  մագնիտուդ կլինի, իսկ եթե սալերի տեղաշարժը միաժամանակյա լինի, ապա 7,5 մագնիտուդ ուժգնությամբ երկրաշարժ տեղի կունենա։

Նշենք, որ սեյսմոլոգները բազմիցս ահազանգել են Ստամբուլում ու դրա շրջակայքում երկրաշարժի մեծ հավանականության մասին։ Նրանց հաշվարկներով՝ 7 և ավելի բալ երկրաշարժի դեպքում 90 000 շենք ու շինություն միանգամից կփլուզվեն, իսկ 260 000-ը կվնասվեն և բնակության համար պիտանի չեն լինի։ Կացարանով ապահովման հարցի առջև կկանգնի 4,5 միլիոն բնակիչ։

Կարծում եմ` ադրբեջանական կողմը համաձայնել է 2-ի դիմաց 32 գերի վերադարձնել, քանի որ հայկական կողմը նախապես ինչ-որ զիջումների էր գնացել, որոնց մասին մենք տեղյակ չենք։ Այս մասին «Փաստինֆոյի» հետ զրույցում ասաց քաղաքական վերլուծաբան Արմեն Բաղդասարյանը՝ անդրադառնալով նախօրեին ՀՀ կառավարության տարածած հայտարարությանը, որ Ադրբեջանը կվերադարձնի 32 հայ զինծառայողի, իսկ Հայաստանը կհանձնի երկու անդրբեջանցի դիվերսանտի, որոնցից մեկը նաեւ մեր ինքնիշխան տարածքում սպանություն էր կատարել մինչ իրավապահները փորձում էին նրան հայտնաբերել։

«Ադրբեջանը վստահաբար միակողմանի նման քայլի չէր դիմի։ Պետք է ենթադրել, որ դա պետք է մոտեցնի խաղաղության համաձայնագրի ստորագրումը ու, եթե դա Ադրբեջանն անում է, ապա ակնհայտորեն, ստորագվելիք փաստաթուղթը պետք է բավարարի ադրբեջանական կողմի պահանջները։ Ամենահավանական ենթադրությունը սա է։

Դրան գումարած, իհարկե, կա միջազգային հանրության ճնշումը Ադրբեջանի նկատմամբ։ Ադրբեջանը իր այս քայլով պետք է փորձի կարգավորել հարաբերությունները արևմուտքի հետ և, դատելով առաջին անձագանքներից, տեսնում ենք, որ դա նրանք հաջողվում է»,- նշել է վերլուծաբանը։

Հարցին, թե ինչ զիջումների մասին կարող է խոսք լինել՝ քաղաքագետը հավանական համարեց և՛, այսպես կոչված, միջանցքների, և՛ անկլավների հարցը, բայց որ ամենակարևորն է՝ ադրբեջանցի փախստականների վերադարձի իրավունքի հարցը։

«Ընդ որում, երբ ասում եմ միջանցք, դա չի նշանակում միջանցք այնպես, ինչպես Ադբեջանն է դա պատկերացնում, և չի նշանակում այնպես, ինչպես Նիկոլ Փաշինյանն է պատկերացնում։ Կարծում եմ, ինչ-որ միջանկյալ տարբերակ կգտնեն՝ դեմքը փրկելու համար։ Այսինքն, մի այնպիսի լուծում կգտնեն, որ Ադրբեջանը կարողանա այդ ճանապարհներից օգտվել անխափան, բայց բոլոր միջազգային փաստաթղթերով դա կհամարվի ՀՀ սուվերեն տարածք։ Այսինքն, կլինի մի միջանկյալ լուծում, որը հնարավորություն կտա և Հայաստանի, և Ադրբեջանի իշխանություններին իրենց ժողովուրդներին դա ներկայացնել որպես հաղթանակ»,- է նշեց վերլուծաբանը։

Դիտարկմանը, թե տարածված հայտարարության մեջ նշվում էր, որ Հայաստանի և Ադրբեջանի ղեկավարությունների միջև անմիջական կապ է եղել, արդյո՞ք դա նշանակում է, որ վերադարձվող գերիների ցանկը համաձայնեցված է և ՀՀ իշխանությունները համաձայնություն են տվել, որպեսզի Արցախի ռազմաքաղաքական ղեկավարությունը պետք է մնա Ադրբեջանում՝ նա նշեց, որ ամենայն հավանականությամբ՝ Ադրբեջանը վերադարձնում է այն գերիներին, որոնք իրենց այլևս «պետք չեն»։ «Ադրբեջանը պահել է այն գերիներին, որոնց հետագայում կարող է օգտագործել Հայաստանի դեմ միջազգային ատյաններում՝ դատական հայցեր ներկայացնելու համար։ Այսինքն, այդ իմաստով Արցախի ռազմաքաղաքական ղեկավարությունը պետք է իրենց, և իրենք դա օգտագործելու են, իսկ մեր զինվորականները արդեն պետք չեն։ Այսինքն, այստեղ ոչ թե մեր իշխանությունների ցանկությունն է, այլ ադրբեջանական կողմի։ Ես վստահ եմ, որ այս փուլում նույնպես թելադրող կողմը եղել է ադրբեջանական կողմը»,- արձանագրեց Բաղդասարյանը։

Հիշեցնենք, որ ՀՀ-ի և Ադրբեջանի համատեղ հայտարարությամբ Ադրբեջանի Հանրապետությունն ազատ է արձակում 32 հայ զինծառայողների: Հայաստանի Հանրապետությունն իր հերթին, առաջնորդվելով մարդասիրության արժեքներով, և որպես բարի կամքի դրսևորում, ազատ է արձակում 2 ադրբեջանցի զինծառայողների։

Թուրքիայի նախագահը սադրանք է անվանել Ֆրանսիայի կողմից Հայաստան զրահափոխադրիչներ ուղարկելը: Նա այս մասին ասել է Հունաստանից վերադառնալու ճանապարհին ինքնաթիռում գտնվող լրագրողների հարցերին պատասխանելու ժամանակ։ Այս մասին գրում է «Անադոլու» գործակալությունը:

Անդրադառնալով Հարավային Կովկասում տիրող իրավիճակին՝ Էրդողանն ասել է.«Ֆրանսիան պետք է իմանա, որ դրանով ոչ թե օգնում է, այլ վնասում է Հայաստանին»։

«Ֆրանսիան նախկինում մեծ աջակցություն է ցուցաբերել Հայաստանին։ Ո՞րն էր արդյունքը։ Ֆրանսիան Մինսկի խմբի անդամ է: Նրա աշխատանքն ավարտված է, արդյունք չկա, բայց այսօր Ֆրանսիան կրկին սադրում է Հայաստանին։ Ի՞նչ է տալու զրահափոխադրիչներ ուղարկելը, ոչինչ։ Որովհետև հիմա կա Ադրբեջան, որը վերջ է տվել «իր տարածքների օկուպացմանը» (չակերտները՝ Tert.am)։ Ղարաբաղում արդյունքը մեր աչքի առաջ է: Ի՞նչ է տալու այս մարտական մեքենաների ուղարկումը։ Նախկինում Հայաստան ուղարկված տանկերը ու հրացաններն ընկել են Ադրբեջանի ձեռքը։ Նրանք ուղղակի խաբում են Հայաստանին: Հայաստանի իշխանությունները պետք է դասեր քաղեն իրենց վերջին փորձից և չենթարկվեն այս սադրանքներին»,- ասել է Թուրքիայի նախագահը։

Նա ընդգծել է, որ «Հայաստանի շահերից է բխում օգտվել խաղաղության հաստատման հնարավորությունից և չընկնել այն երկրների թակարդը, որոնք ապակողմնորոշում են նրան»։

Էրդողանի խոսքով՝ «Ադրբեջանի հետ խաղաղ հարաբերությունները Հայաստանի համար լավագույն տարբերակն են»։ Նրա կարծիքով՝ «երկրները, որոնք զինում են Հայաստանը, շուտով նրան կթողնեն մենակ»։

ՊԵԿ-ից տեղեկացնում են․

«Պետական եկամուտների կոմիտեն հայտնում է, որ Հյուսիսային մաքսատուն-վարչությունում 2023 թ. դեկտեմբերի 5-ից սկսվել է ԵԱՏՄ անդամ չհանդիսացող պետություններից ֆիզիկական անձանց կողմից անձնական օգտագործման համար Հայաստանի Հանրապետություն ժամանակավոր ներմուծված՝ ԱՏԳ ԱԱ 8703 ապրանքային դիրքին դասվող թեթև մարդատար տրանսպորտային միջոցների մաքսային ձևակերպումների գործընթացը:  Գործընթացն ընթանում է բնականոն հունով, դեկտեմբերի 8-ի դրությամբ արդեն իսկ մաքսային ձևակերպում է ստացել մոտ 700 ժամանակավոր ներմուծված  ավտոմեքենա: Ներկա պահին շահառուների կողմից պետական բյուջե  է վճարվել  մոտ 1 միլիարդ  ՀՀ դրամ:

Կոմիտեն հիշեցնում է, որ ժամանակավոր ներմուծված տրանսպորտային միջոցների  մաքսազերծման գծով պետական աջակցության ծրագրից  շահառուները կարող են օգտվել դեկտեմբերի 5-ից դեկտեմբերի 30-ն ընկած ժամանակահատվածում՝ մաքսազերծելով տրանսպորտային միջոցները Հյուսիսային մաքսատուն-վարչությունում, երկուշաբթիից-շաբաթ, ժամը` 08:30-19:00-ն:

Հավելյալ հերթերից և կուտակումներից խուսափելու, ինչպես նաև Հյուսիսային մաքսատուն-վարչությունում պատշաճ և արագ սպասարկում ապահովելու նպատակով ՊԵԿ-ը հորդորում է քաղաքացիներին մաքսային ձևակերպումներն իրականացնել հնարավորինս շուտ և ժամանակին՝ գործընթացը չթողնելով սահմանված ժամկետի վերջին օրերին»:

Ես կխուսափեմ որեւէ անուն հնչեցնել, նախ մանրամասներին ծանոթ չեմ, բացի այդ, շատ զգայուն թեմա է եւ մինչեւ գերիները չհատեն ՀՀ պետական սահմանը, նաեւ լրատվամիջոցներին խորհուրդ կտայի չշրջանառել անուններ, որովհետեւ հասկանում եք՝ ինչքան բարդ կարող է սա լինել գերիների հարազատների համար:

Այս մասին այսօր՝ դեկտեմբերի 8-ին, ԱԺ-ում լրագրողների հետ զրույցում նշեց ԱԺ արտաքին հարաբերությունների հանձնաժողովի նախագահ Սարգիս Խանդանյանը՝ անդրադառնալով նախօրեին Հայաստանի եւ Ադրբեջանի տարածած համատեղ հայտարարությանը:

«Մինչեւ չհատեն գերիները ՀՀ սահմանը, կարծւմ եմ՝ Հայաստանը չի կարող հստակ բան ասել: Գերիների վերադարձը պետք է տեղի ունենա շատ մոտակա ժամանակահատվածում՝ ժամերի կամ օրերի հարց է»,-ասաց նա՝ հավելելով, որ գերիների հանձնումը Հայաստանի և Ադրբեջանի սահմանին է տեղի ունենալու։

Խանդանյանը հաստատեց, որ գերիների փոխանակման շրջանակում ադրբեջանական կողմին է փոխանցվել «Զանգեզուրի պղնձամոլիբդենային կոմբինատի» պահնորդին սպանած և ՀՀ-ում ցմահ դատապարտված ադրբեջանցի զինծառայողը։

Ինչ վերաբերում է բոլոր գերիներին վերադարձնելու հարցին, ապա պատգամավորը նշեց. «Սա գործընթացի մի մասն էր, և որոշակի արդյունք կա այս գործընթացի հետ կապված, և ՀՀ կառավարությունը շարունակելու է աշխատանքներ տանել թե՛ դիվանագիտական ճանապարհով, թե՛ իրավական դիվանագիտության ճանապարհով, որ բոլոր գերիները և այլ պահվող անձինք, որոնք Ադրբեջանում են, նմանատիպ գործընթացի արդյունքում ևս վերադառնան»:

Հիշեցնենք, որ ՀՀ-ի և Ադրբեջանի համատեղ հայտարարությամբ Ադրբեջանի Հանրապետությունն ազատ է արձակում 32 հայ զինծառայողների: Հայաստանի Հանրապետությունն իր հերթին, առաջնորդվելով մարդասիրության արժեքներով, և որպես բարի կամքի դրսևորում, ազատ է արձակում 2 ադրբեջանցի զինծառայողների։

Ինչի՞ն են պատրաստում արցախցիներին։ Իրականում պատրաստում են 2 տարբերակներից մեկին՝ կամ ստիպեն վերադարնան Արցախ և ապրել թուրքերի հետ, կամ ստիպեն այլևս ծպուտ չհանել Արցախի մասին։

Այս մասին ֆեյսբուքյան իր էջում գրել է արցախցի տնտեսագետ, «arcakh24.info» կայքի գլխավոր խմբագիր Մարատ Եգանյանը՝ հրատարակելով արցախցիների զանգվածային տեղահանությունից հետո՝ Արցախում մնացած գործարար, ժամանակին բարձր պաշտոններ զբաղեցրած Սարգիս Գալստյանի կնոջ՝ Մարգարիտա Շահնազարյանի հրապարակած տեսանյութը, որտեղ երևում է, թե ինչպես ամուսինները շրջում դատարկված Արցախում։

«Հենց դրա համար էլ քանի օր է արդեն հատուկ ուղղարկել են դատարկ Ստեփանակերտ Մարգարիտա Շահնազարյանի և Սարգիս Գալստյանի զբոսանքները։ Հայ ազգի դավաճանները փարձում են արցախցիների մոտ ստեղծել այն տպավորությունը, որ իբրև Ստեփանակերտում ադրբեջանցիների օրոք ավելի անվտանգ է, քան երբ հայ զինվորն էր պաշտպանում Արցախի Հանրապետության անդորրը»։