Ոստիկանության գվարդիան ձևավորվելու է որպես լիովին նոր կառույց, այն չի հանդիսանալու ոստիկանության ստորաբաժանման որևէ իրավահաջորդը։ Այս մասին կառավարության նիստում հայտարարեց ՆԳ փոխնախարար Արփինե Սարգսյանը՝ Ոստիկանության գվարդիայի մասին օրենքում փոփոխություններ կատարելու հարցի քննարկման ժամանակ։

«Մինչև 2025 թվականի հունվարի 10-ը նախատեսված է ոստիկանության գվարդիայի հրամանատարի նշանակում և արդեն նշանակումից հետո երկամսյա ժամկետում ամբողջական ձևավորում»,- ասաց նա։

Նրա խոսքով՝ օրենքով սահմանվում է Ոստիկանության գվարդիայի կարգավիճակը։

«Ի տարբերություն ոստիկանության զորքերի, որն այս պահի դրությամբ գործում  է այլ զորքերի բնորոշման դաշտում, ոստիկանության գվարդիան այլևս դուրս է գալու այդ կարգավիճակից, լինելու է մաքուր ոստիկանական ստորաբաժանում՝ այդպիսով վերացնելով երկակի կարգավիճակը, որը զուգակցվում է արտաքին և ներքին անվտանգության սպասարկման հետ և այդպիսով հանդիսանում զորքերի ռազմականացման հիմնական նախադրյալը»,- ասաց փոխնախարարը։

Վարչապետ Նիկոլ Փաշինյանն էլ նշեց, որ նախագիծը ոստիկանության բարեփոխումների հերթական շատ կարևոր փաթեթն է։

«Ոստիկանությունն ուժային կառույց է, ինչը նշանակում է, որ ոստիկանությունն ուժ գործադրելու լեգիտիմ իրավունք պետք է ունենա, եթե չունենա, որպես ծառայություն կդառնա անիմաստ։ Այլ բան, որ մենք պետք է ունենանք շատ հստակ ստանդարտներ։

Սա կարևոր է և՛ քաղաքացուն պաշտպանելու համար, և՛ ոստիկանին պաշտպանելու համար։ Կարևոր է հանրային հաղորդակցությունը, որ մարդիկ հասկանան՝ ինչ ենք անում, ինչի ենք անում, որ մեր նպատակադրումները բոլորին պարզ լինեն և մեր նպատակադրումները աղավաղելու հնարավորություն չտանք որևէ մեկին»,- ասաց Փաշինյանը։

Լատվիայի արտաքին գործերի նորանշանակ նախարար Բայբա Բրաժեն ասել է, որ Ուկրաինան որոշ գործընկերներից ստացել է արևմտյան զենք՝ ռուսական տարածքին հարվածելու թույլտվությամբ։ Այս մասին նա խոսել է eurointegration.com.ua կայքին տված հարցազրույցում։

Աղբյուրը նկատում է, որ ներկայում Ուկրաինան արևմտյան գործընկերներից զենք է ստանում՝ այն Ուկրաինայի սահմաններից դուրս օգտագործելուց խուսափելու հրապարակային նախազգուշացումով։ Այնուամենայնիվ, Բրաժեն կարծում է, որ այս մոտեցումը կարող է փոխվել, և դեռ ավելին, այն արդեն փոխվում է։

«Արդեն կան երկրներ, որոնք արդեն զենք են տրամադրել Ուկրաինային՝ առանց նման սահմանափակումների»,- ասել է Լատվիայի ԱԳՆ ղեկավարը։

Ճշտող հարցին ի պատասխան նա հաստատել է, որ նման երկրներ իսկապես կան: Բրաժեն բացատրել է, որ այս դեպքերում սահմանափակումների վերացումը հրապարակային չի քննարկվել։

«Իհարկե, ամեն ինչ չէ, որ հրապարակայնորեն հայտարարվում է, և նույնիսկ ավելի լավ է դա չբարձրաձայնել մինչև որոշակի ժամանակ»,- ասել է նա։

Նախարարը համոզմունք է հայտնել, որ եթե կան օբյեկտներ, որոնցից Ռուսաստանը հարձակվում է Ուկրաինայի վրա, ապա Ուկրաինան իրավունք ունի հակահարված տալ, եթե այդ օբյեկտները գտնվում են Ռուսաստանի տարածքում։ Ըստ Բրաժեի՝ զենքի նման օգտագործումը թույլատրված է միջազգային իրավունքով։

Սրան արձագանքել է ՌԴ ԱԳՆ խոսնակ Մարիա Զախարովան՝ հայտարարելով, որ եթե Լատվիայի ԱԳՆ-ն չի ստում, ուրեմն պետք է ներկայացնի այդ երկրների ցանկը։

ՀՀ քննչական կոմիտեի Գեղարքունիքի մարզային քննչական վարչության Սևանի քննչական բաժնում քննվող քրեական վարույթի շրջանակներում կատարվում են անհրաժեշտ քննչական և վարութային գործողություններ՝ քրեական ենթամշակույթ կրող խմբավորման անդամի կողմից մասնավոր հարցին առնչվող վեճի լուծումը ստանձնելու դեպքի հանգամանքները պարզելու ուղղությամբ։

ՔԿ-ից հայտնում են, որ ՀՀ քրեական օրենսգրքի 324-րդ հոդվածի 1-ին մասով և 325-րդ հոդվածի 1-ին մասով նախաձեռնված քրեական վարույթի նախաքննության ընթացքում փաստական տվյալներ են ձեռք բերվել այն մասին, որ 2022թ․ Ալավերդի քաղաքի 49–ամյա բնակիչը համաքաղաքացուց վարձակալությամբ վերցրել է «Օպել» մակնիշի ավտոմեքենա, որի վարձակալությունից առաջացած գումարը չի կարողացել վճարել, սակայն պարտավորվել է մաս-մաս վճարել։

Այնուհետև Գեղարքունիքի մարզի բնակիչը, ներգրավված լինելով քրեական ենթամշակույթ կրող խմբավորման հետապնդած նպատակների իրագործմանը, քրեական ենթամշակույթ կրող խմբավորման սահմանած և ճանաչած վարքագծի կանոնների համաձայն, ստանձնել է հիշյալ հարցին առնչվող՝ 49–ամյա տղամարդու կողմից պարտք մնացած գումարի՝ բռնությամբ կամ անօրինական այլ գործողությունների միջոցով վերադարձման խնդրի լուծումը:

Պարզաբանումներ կատարելու նպատակով, 2022թ․ դեկտեմբերից 2023թ․ փետրվարի վերջն ընկած ժամանակահատվածում, քրեական ենթամշակույթ կրող խմբավորման անդամը զանգահարել է 49–ամյա տղամարդուն, հայտարարել, որ պարտք մնացած գումարը պետք է տան իրեն, քանի որ ինքն է զբաղվելու գումարը վերադարձնելու հարցով։

Այնուհետև, Գեղարքունիքի մարզի բնակիչը գումարը վերադարձնելու պահանջով պարբերաբար զանգահարել է 49-ամյա տղամարդուն և նրա կնոջը՝ ասելով, որ ինքը՝ «գողական կյանքով ապրող» և հարգված անձ է ու պարտք մնացած գումարը պետք է տան իրեն՝ դրա համար սահմանելով վերջնաժամկետ։

Վախենալով իրենց ընտանիքի անդամների համար՝ վերջիններս Գեղարքունիքի մարզի բնակչի կողմից տրամադրված քարտային հաշվեհամարներին կատարել են մի քանի դրամական փոխացնումներ:

Ձեռք բերված բավարար փաստերի հիման վրա քրեական ենթամշակույթ կրող խմբավորման անդամին մեղադրանք է ներկայացվել ՀՀ քրեական օրենսգրքի 324-րդ հոդվածի 3-րդ մասի 5-րդ կետով:

Միջնորդություն է ներկայացվել դատարան՝ նրա նկատմամբ կալանքը որպես խափանման միջոց կիրառելու վերաբերյալ։ Դատարանի որոշմամբ նշված անձի նկատմամբ կիրառվել է խափանման միջոց տնային կալանք։

Նախաքննությունը շարունակվում է։

Թշնամիները դողում են ռուսական զենքի առաջ. Այսպես, Ռուսաստանի Անվտանգության խորհրդի փոխնախագահ Դմիտրի Մեդվեդևը շնորհավորել է ռուսներին մայիսի 1-ի կապակցությամբ։ Նա նաև կցել է Ուկրաինայի նախագահ Վլադիմիր Զելենսկու հեգնական լուսանկարը։

«Մեր գործարաններն այսօր արտադրում են ահռելի զենքեր։ Այնպիսին, որից մեր թշնամիները դողում են:

Մենք ունենք այն ամենը, ինչ մեզ անհրաժեշտ է՝ տեխնոլոգիական ներուժ, աշխատանքային փորձ, հաստատակամություն և ուժ, մեր հավատարմությունը հայրենիքին, խորը պատմական հիշողություն և լավ դրված նպատակներ։ Հաղթանակը մերն է լինելու։ Շնորհավոր մայիսի 1»,- գրել է Մեդվեդևը VKontakte սոցիալական ցանցում։ Նա իր շնորհավորանքին կցել է Զելենսկու նկարը՝ «Մուրճի յուրաքանչյուր հարված թշնամուն հարված է» գրությամբ։

Հայաստանի նախկին վարչապետ,  ԱԺ նախկին Նախագահ Խոսրով Հարությունյանը գրում է.

«Բեկել իշխանությունների սանձազերծած սահմանազատման և սահմանագծման սպառնալի գործընթացը                               

կամ                                                                                                                                                    

Ոչ հռետորական հարցադրումներ գործող իշխանությանը

Այն ինչ տեղի է ունենում այս օրերին Տավուշում դա սահմանազատում չէ, այլ սահմանագծում է՝ առանց սահմանազատման սկզբունքների շուրջ համաձայնության գալու: Ըստ էության իշխանությունը որոշել  է միակողմանի  դիրքերը զիջել Ադրբեջանին՝ ուղղակի սպառնալիքի տակ դնելով   բնակչության ապագան  այդ տարածքում:

Կրկնում եմ, Վարչապետն իրականացնում է ոչ թե սահմանազատում, այլ ապօրինի սահմանագծում՝ անշրջելի դարձնելով ոչ միայն տվյալ տարածքում բնակչության գոյության սպառնալիքները, այլ, կազմաքանդելով տարածաշրջանի պաշտպանական առաջնագիծը, թշնամու ուղղակի ռազմական սպառնալիքի տակ է դնում մեր ինքնիշխան երկրի ողջ տարածքը  Հայաստանի և Ադրբեջանի շփման գծի ողջ երկայնքով՝  Նոյեմբերյանից մինչև Մեղրի: Եվ բոլորովին պատահական չէ, որ այդ ազգադավ որոշման իրականացումը խափանելու համար ընդվզում են նաև մեր մնացած տարածքների բնակիչները:

Տավուշում իշխանության  գործողությունները, առանց չափազանցության,  ազդարարում են Հայոց պետականության կործանման սկիզբը: Այլևս հանդուրժել ազգակործան այս գործունեությունը անթույլատրելի է և դատապարտելի:

Մենք պետք է մեր մեծագույն հարգանքը բերենք Տավուշի բնակչությանը և հատկապես նրա փաստացի առաջնորդին՝ Բագրատ Սրբազանին: Հարկ է հարգանքի տուրք մատուցել նաև Շիրակի և Գուգարաց թեմերի առաջնորդնորդներին, ինչպես նաև Հայ Առաքելական եկեղեցու այլ թեմերի առաջնորդներին,  որոնք իրենց ազգանվեր վարքով ոգևորում են ժողովրդին և սատարում նրա պայքարին:

Արդ, ո՞՞րն է համաժողովրդական պայքարի ներկա փուլի առանցքային խնդիրը: Ըստ իս դա մեկն է՝  բեկել իշխանությունների սանձազերծած սահմանազատման և սահմանագծման այս սպառնալի գործընթացը:
Ի՞նչ է նշանակում  ‹‹բեկել›› սահմանազատման ներկայիս գործընթացը: Արդյո՞ք այն նշանակում է հրաժարվել սահմանազատման իրականացումից : Անշուշտ ո՛չ:
Բեկել այս գործընթացը նշանակումէ հասնել նրան, որ  սահմանազատումն իրականացվի միջազգայնորեն ճանաչելի սկզբունքների հիման վրա:
Իսկ որո՞նք են այդ սկզբունքները:

Այդ սկզբունքները շարադրված են  անվտանգության բնագավառում միջազգային ամենահեղինակավոր կառույցի՝ Եվրոպայի Անվտանգության և Համագործակցության Կազմակերպության Քարտուղաքարության կողմից ընդունված ‹‹Պետական սահմանի սահմանազատում և սահմանագծում: Հրատապ հարցեր և լուծումներ›› վերտառությամբ փաստաթղթում, որը ընդունվել է 2017թ դեկտեմբերին և կոչված է որպես պարտադիր կիրառման ուղեցույց հետխորհրդային երկրների միջև սահմանազատման աշխատանքների  իրականացման համար:

Այդ փաստաթուղթը պահանջում է, որ  մինչ  բուն սահմանազատման աշխատանքներին անցնելը կողմերը պետք է բանակցեն և համաձայնության գան այն սկզբունքների շուրջ, որոնց հիման վրա սահմանազատման իրականացումը հնարավորինս կբացառի  հետագայում միջպետական հարաբերություններում  ռիսկերի  ձևավորումը:

Օրինակ համաձայն այդ փաստաթղթի բանակցող կողմերը պետք է  համաձայնության գան այն սկզբունքի շուրջ,  որ ապագա սահմանը չի կարող դառնալ կողմերի միջև լարվածության և անկայունության աղբյուր:

Այսինքն   նշյալ փաստաթուղթը  մերժում է ‹‹ինչ տիրապետում եմ, այն էլ տնօրինում եմ›› կոնֆլիկտածին սկզբունքով առաջնորդվելու  ցանկացած փորձ (ի դեպ հենց այդ սկզբունքով է առաջնորդվում Ադրբեջանը) կամ անկլավների մասին որևէ հարցադրում (հաշվի առնելով, որ այդ անկլավներն անմիջապես վեր են ածվելու ռազմական հենակետերի և ուժի սպառնալիքի կիրառման նոր հնարավորություների Ադրբեջանի ձեռքում):

Մի՞թե վերոնշյալ  սկզբունքը չի  նշանակում, որ  2020թ նոյեմբերից հետո ռազմական ճանապարհով կամ ուժի սպառնալիքի միջոցով Հայաստանի սուվերեն տարածքից ձեռք գցած ռազմավարական կարևորության բարձրունքները Ադրբեջանը պարտավոր է ազատել:
Հարց. ինչու՞ է գործող իշխանությունը խուսափում վերը նշված փաստաթղթում ամրագրված այս սկզբունքի շուրջ բանակցելուց և փորձում է սահմանազատման խնդրում հիմք ընդունել  իրավաքաղաքական առումով փաստացի ոչինչ չասող  Ալմա Աթիի Հռչակագիր կոչված փաստաթուղթը:

Միամիտ կլինի ենթադրել, որ  եվրոպական փորձագետները  սահմանազատման և սահմանագծման սկզբունքները մշակելիս  տեղյակ չեն եղել  Ալմա Աթիի Հռչակագրի  գոյության մասին:
Եթե այդ Հռչակագիրը  օգտակար  լիներ  հետխորհրդային պետությունների միջև սահմանազատման աշխատանքների իրականացման համար, ապա եվրոպական փորձագետները  տարբեր երկրների փորձը հարյուրավոր էջերում մեկնաբանելու փոխարեն  ընդամենը հղում կկատարեին այդ հռչակագրին և վերջ: 

Բայց նրանք դա չեն արել: Ինչու՞:

Միայն անտեղյակները կամ  պրոցեսը միտումնավոր  խեղողները կարող են շրջանցել այն կարևոր հանգամանքը, որ Խորհրդային Միությունում հանրապետությունների վարչական սահմանները Կոմունիստական Կենտրոնը ձևավորել էր այնպես, որ հարևան հանրապետությունների միջև  մշտապես  լիներ  որոշակի   լարվածություն, ինչը և  ապահովում էր   Կենտրոնի քաղաքական անվերապահ ազդեցությունը  տեղերում:  
Այդ է պառճառը, որ այսօր գրեթե բոլոր հետխորհրդային պետություններն  իրենց անմիջական հարևանների նկատմամբ  ունեն տարածքային պահանջներ: Մեր Հանրապետության ոչ վաղ անցյալը նույնպես վկայում է այդ մասին: 

Ուստի առաջնորդվել Խորհրդային շրջանում Կենտրոնի կողմից ձևավորված վարչական սահմաններով նշանակում է վերակենդանացնել ազգամիջյան կոնֆլիկտները՝ նպաստելով պետութունների միջև լարվածության և անկայունության խորացմանը: Սա է իրականությունը և  գործող իշխանությունները  պարտավոր են  դա հստակ գիտակցել:
Ահա թե ինչու է պետք առաջնորդվել ոչ թե Ալմա Աթիի Հռչակագրով, այլ ԵԱՀԿ Քարտուղարության վերոնշյալ փաստաթղթի պահանջներով: 

Մեկ այլ ոչ պակաս կարևոր հարցի մասին: Վարչապետը անդադար պնդում է, որ  մեր  երեք տասնյակից ավել  սահմանամերձ գյուղերի  տարածքները գտնվում են Ադրբեջանի  օկուպացիայի տակ և հաճախ հույս հայտնում, որ Ադրբեջանը կցուցաբերի ողջամիտ մոտեցում այդ տարածքները ազատելու հարցում:  Մանկամտություն և ուրիշ ոչինչ:

Մինչդեռ  ԵԱՀԿ Քարտուղարության նույն այդ փաստաթղթում հստակ սահմանված է  սկզբունք, համաձայն որի սահմանազատման արդյունքում սահմանամերձ բնակավայրերի բնակիչները չեն կարող զրկվել իրենց բնականոն կենսագործունեության համար անհրաժեշտ հնարավորություններից՝ խոտհարքներց, արոտավայրերից, ջրաղբյուրներից, հոսանքի, կապի և տրանղսպորտային  հաղորդակցության ենթակառուցվածքներից և այլն: Միջազգային անվտանգության բնագավառում այդ հեղինակավոր կառույցն, ի դեմ իր Քարտուղարության, առաջարկում է սահմանազատում իրականացնող պետությունների հանձնաժողովներին պարտադիր բանակցել այս սկզբունքը: Հարց. ինչու՞  է  Վարչապետը կամ Մհեր Գրիգորյանը անտեսում խնդրի լուծման այս հնարավորությունը:
Կամ  ոչ պակաս կարևոր մի խնդրի մասին ևս: ԵԱՀԿ Քարտուղարությունը գտնում  է, որ  սահմանազատման ընթացքում չի կարող անտեսվել հողի և անշարժ գույքի նկատմամբ սահմանամերձ բնակավայրերի բնակիչների սեփականության իրավունքը, եթե այդ իրավունքը  ձեռք  է բերվել տվյալ պետության ներքին օրենսդրության  համապատասխան: Այսինքն  սահմանազատման արդյունքում չի կարող մարդու տունը հայտնվել  Հայաստանում, իսկ գոմը՝ Ադրբեջանում:

Մի՞թե սա կարևոր սկազբունք չէ (մենք նման իրավիճակի հետ բախվել ենք Սյունիքում՝  2021-ին Ադրբեջանցիների կողմից ջիպիէսով սահմանազատում իրականացնելու արդյունքում):  Ինչու՞ է  գործող իշխանությունը անտեսում բանակցություններում արդարամիտ լուծումների գալու այս հնարավորությունը: 

Ինչու՞է Մհեր Գրիգորյանը խորշում  միջազգային հեղինակավոր կառույցի կողմից առաջարկվող այս սկզբուների շուրջ բանակցելուց, փոխարենը միակողմանի զիջումների գնում Ադրբեջանի պահանջներին՝ ձևավորելով ռազմական սպառնալիքի նոր հնարավորություններ, վտանգելով մեր  Պետության գոյությունն ընդհանրապես:

Սրանք հռետորական հարցեր չեն և  գյուղացիների գլխի տակ փափուկ բարձ դնելու փորձերի փոխարեն պահանջում են օրվա իշխանությունների անմիջական պատասխանը:
Ի դեպ առանձնահատուկ ցանկանում եմ  նշել, որ ԵԱՀԿ Քարտուղարության նշված փաստաթղթում աշխարհագրական քարտեզների մասին խոսվում է, որպես վերը շարադրված սկզբունքների կիրառումն ապահովելու հավելյալ հնարավորություն, բայց ոչ որպես առանցքային խնդիր: Այս դիտարկումը անում եմ հատկապես նաև տիտղոսային ընդիմության ներկայացուցիչների համար, որոնք արդեն հոգնեցրել են քարտեզների մասին իրենց հարցադրումներով:
Այս հարցադրումների մասին առավել մանրամասն ես իմ մոտեցումները շարադրել եմ  դեռևս 2021թ-ին  ‹‹Հայաստանը մուրճի և սալի արանքում: Ի՞նչ անել›› վերտառությամբ հոդվածում:
Ինձ հաճախ իմ ընդիմախոսները  հակադարձում են, որ ԵԱՀԿ Քարտուղարության փաստաթուղթը կրում է խորհրդատվական (ռեկոմենդացիոն) բնույթ. Ուստի այն կարող է հիմք ընդունվել միայն բանակցող կողմերի համաձայնության դեպքում:

Նախ, մեկ անգամ ևս  ցանկանում եմ ընդգծել, որ այդ փաստաթուղթն ընդունվել է անվտանգության բնագավառում միջազգային ամենահեղինակավոր կառույցի կողմից, որպես հետխորհրդային տարածքում սահմանազատման աշխատանքների իրականացմոամ պարտադիր ուղեցույց:
Երկրորդ, կարծում եմ շատ դժվար է որևէ ողջամիտ հիմնավորում գտնել  նշյալ փաստաթղթում առաջարկվող սկզբունքները մերժելու կամ դրանց շուրջ բանակցելուց խորշելու համար: Թերևս միայն այն դեպքում, երբ  կողմերը բացահայտ դեմ են  միմյանց  հետ խաղաղ  գոյակցությանը և սահմանազատման գործընթացը խաղաղության համար անհրաժեշտ իրավաքաղաքական նախադրյալներ ձևավորելու նպատակով որպես հնարավորություն օգտագործելուն:

Այն, որ Ալիևը   դեմ է խաղաղությանը դա փաստում է նաև Փաշինյանը: Բայց ինչու՞ է Փաշինյանն աջակցում նրան՝  խուսափելով ԵԱՀԿ Քարտուղքրության նշյալ փաստաթղթում  արձանագրված սկզբունքների շուրջ բանակցություններ վարելուց կամ այդ փաստաթղթի  հիման վրա սահմանազատման աշխատանքների իրականացումից: Այս հարցը ողջամիտ պատասխան չունի:
Չէ՞ որ նույնիսկ  Շառլ Միշելը, կարևորելով սահմանազատման խնդիրը  երկու պետությունների միջև խաղաղությունն անշրջելի դարձնելու գործում, պատրաստակամ էր կողմերին աջակցության համար իր փորձագետներին տրամադրել:  Արդյո՞ք եվրոպական կառույցները կարող են մերժել այն առաջարկը, որ նպատակահարմար է սահմանազատումն իրականացնել ԵԱՀԿ Քարտուղարության կողմից մշակված համապատասխան փաստաթղթի հիման վրա:  Դե իհարկե ո՛չ: Ուրեմն հարց. ինչու՞ հայկական կողմը չի գնում այդ ճանապարհով, այլ նպատակահարմար է գտնում սեփական բնակչությանը պատերազմով ահաբեկելու միջոցով միակողմանի զիջումների գնալ, ընդ որում Տավուշում իրականացնել ոչ թե սահմանազատում այլ ուղղակի սահմանագծում:
Այս հարցերը հռետորական չեն:

Ավելին  հանդես գալով սահմանազատման և սահմանագծման շուրջ բանակցությունները  Եվրոպայի Անվտանգության և Համագործակցության Կազմակերպության Քարտուղարության  վերոնշյալ փաստաթղթի հիման վրա անցկացնելու պահանջով հնարավորություն է ստեղծվում  բեկել  այդ գործընթացը՝ տեղափոխելով այն միջազգայնորեն ճանաչելի սկզբունքների հուն:   
Ուստի պահի հրամայականն է կասեցնել Տավուշում սահմանագծման անօրինական գործընթացը և սահմանազատումն իրականացնել ԵԱՀԿ Քարտուղարության 2017թ դեկտեմբերին ընդունված ‹‹Պետական սահմանի սահմանազատում և սահմանագծում: Հրատապ հարցեր և լուծումներ›› վերնագիրը կրող փաստաթղթի հիման վրա: Հակառակը՝ կործանարար է»։

Այն, ինչ կատարվում է Տավուշում՝ «սահմանագծման» անվան տակ, հակասում է և՛ միջազգային պրակտիկային, և՛ մեր սահմանադրությանը,  լրագրողների հետ զրույցում ասաց ՀՀ նախկին վարչապետ Վազգեն Մանուկյանը, ով գտնվում է Կիրանցում։

Վազգեն Մանուկյանը շեշտեց՝ Նիկոլ Փաշինյանն իրեն Հայաստանի «սեփականատեր» է զգում՝ ինքնակամ որոշում է՝ որ կտորը հողը ում տա, ում չտա։

«Եվ կարևոր է, որ ժողովուրդը պայքարում է իր իրավունքների համար, այդ իրավունքները ամբողջ Հայաստանի իրավունքներն են»,- ասաց Վազգեն Մանուկյանը։   

ՀՀ գործող իշխանությունը, հայտարարելով, թե   ուզում է կնքել խաղաղության պայմանագիր, որպեսզի Հայաստանը խաղաղ ապրի, հաշվի չի առնում Ադրբեջանի հետապնդած իրական նպատակները, կարծիք հայտնեց Վազգեն Մանուկյանը։

«Ադրբեջանը լրիվ ուրիշ խնդիրների մասին է  խոսում․  խոսում է Հայաստանի մասին՝ որպես «Արևմտյան Ադրբեջանի»։ Նրա նպատակն է  ամրապնդվել մեր   բարձունքների վրա, որպեսզի շարունակի իր նվաճողական ընթացքը։ Մեր ամեն զիջումը բերում է պատերազմի վերսկսման ավելի մեծ հավանականության, քան չզիջելը»,- ընդգծեց Մանուկյանը։

Ըստ նրա, սակայն, անդառնալիության կետը հատված չէ․ եթե ժողովուրդը միասնական որոշում ընդունի և միասնաբար պայքարի, դրան  դժվար կլինի դեմ գնալ։ 

Վարչապետ Նիկոլ Փաշինյանի` Հայաստանի ազգային շահերին հակասող հայտարարություններն օրեցօր գնալով ավելի տագնապալի են դառնում։

Սկզբում Փաշինյանը նսեմացրեց Արարատ լեռը՝ հայոց ամենակարևոր խորհրդանիշը։ Այնուհետև ծաղրեց Հայաստանի զինանշանը՝ հարցադրելով, թե ինչու է այնտեղ առյուծ պատկերված՝ պնդելով, որ Հայաստանում առյուծներ չկան։ Այս հայտարարությամբ Փաշինյանը երեք փաստական սխալ թույլ տվեց․

1) Նա կարծես չէր հասկանում, որ առյուծը խիզախության և ուժի խորհրդանիշ է: Այն որևէ կապ չունի Հայաստանում առյուծներ լինել-չլինելու հետ.

2) Կան մեկ տասնյակից ավելի երկրներ, որոնք իրենց զինանշանի վրա առյուծ ունեն՝ առանց իրենց երկրներում որևէ առյուծ ունենալու.

3) Նա նաև ճիշտ չէ, որ Հայաստանում առյուծներ չկան։ Հայտնի օլիգարխը երկար տարիներ մի քանի առյուծ ուներ իր առանձնատանը։

Վարչապետն այնուհետև վիրավորական արտահայտություններ արեց Հայաստանի պետական օրհներգի վերաբերյալ՝ պատճառաբանելով, որ այն պարունակում է «թշնամի» բառը։ Կան մի քանի այլ երկրներ, որոնց պետական օրհներգում ևս առկա է թշնամի բառը:

Փաշինյանը շարունակեց դժգոհել, որ այն, ինչ այժմ կոչվում է «Հայոց բանակ», պետք է լինի «Հայաստանի բանակ», իսկ «Հայոց պատմության» դասագրքերը պետք է կոչվեն «Հայաստանի պատմություն»։ Նա նաև ցանկանում է հեռու պահել այսօրվա Հայաստանն իր անցյալից՝ հակադրելով «Իրական Հայաստանը» «Պատմական Հայաստանին»։ Այնուհետև, նախագահ Ալիևի պահանջին համահունչ, նա առաջարկեց, որ Հայաստանը ընդունի նոր սահմանադրություն՝ վերացնելով Արցախի և Հայոց ցեղասպանության մասին հիշատակումները։

Անցյալ շաբաթ ես գրել էի Փաշինյանի գլխավոր օգնականներից մեկի անհավանական առաջարկի՝ Հայոց ցեղասպանության բոլոր 1,5 միլիոն զոհերի ցուցակը կազմելու մասին։ Սա Հայոց ցեղասպանության ճշմարտացիությունը կասկածի տակ դնելու անուղղակի միջոց է։

Այս բոլոր հայտարարությունները վկայում են այն մասին, որ Փաշինյանը նահանջում է Հայաստանի և հայ ժողովրդի ազգայնական դիրքերից՝ Ադրբեջանին և Թուրքիային գոհացնելու համար։

Իրավիճակն ավելի վատթարացնելով, 2024 թվականի ապրիլի 24-ին վարչապետը հայտարարություն տարածեց՝ լի շփոթեցնող բառերով, որոնք արտացոլում են նրա անկայուն հոգեվիճակը։ Նա Հայոց ցեղասպանությունը 11 անգամ անվանեց Մեծ Եղեռն և ընդամենը չորս անգամ՝ Ցեղասպանություն։ Մեծ Եղեռնը մի եզրույթ է, որը հայերն օգտագործել են մինչև 1940-ական թվականները՝ նկարագրելու համար ցեղասպանությունը, նախքան Ռաֆայել Լեմկինի կողմից ցեղասպանություն եզրույթի ստեղծումը։ Այդ ժամանակից ի վեր, ճիշտ և իրավական եզրույթը, որը պետք է գործածվի, գենոցիդն է կամ ցեղասպանությունը՝ հայերեն։

Զարմանալի չէ, որ Փաշինյանն ապրիլի 24-ի իր հայտարարության մեջ ևս մեկ անգամ աղավաղեց ցեղասպանություն եզրույթի իմաստը՝ շարունակելով հայկական ազգային խորհրդանիշներն ու տերմինաբանությունը նսեմացնելու իր փորձերը։

Փաշինյանը դժգոհեց, որ Մեծ եղեռնի պատճառով Հայաստանը հաճախ այլ երկրների հետ առնչվում է հոգեցնցման կամ ցնցման վիճակում. «այդ պատճառով երբեմն չենք կարողանում ճիշտ զատորոշել իրողություններն ու գործոնները, պատմական ընթացքներն ու կանխատեսվող հորիզոնները։ Գուցե նաև սա է պատճառը, որ մենք ստանում ենք նորանոր ցնցումներ՝ Հայոց ցեղասպանության հոգեցնցումը վերապրելով արդեն որպես ժառանգություն և որպես ավանդույթ»:

Նման հայտարարությամբ Փաշինյանն իր անկարող որոշումների և պետության սխալ կառավարման մեջ մեղադրում է 1915 թվականի ցեղասպանության հոգեցնցումը։ Թեև ճիշտ է՝ գոյություն ունի միջսերնդային հոգեցնցում, սակայն ես խորհուրդ կտայի վարչապետին ավելի շուտ դիտարկել իր իշխելու անկարողությունը, քան Ցեղասպանության հոգեցնցումը:

Այնուհետ Փաշինյանը զարմանալիորեն առաջարկեց հայերին «դադարեցնել հայրենիքի փնտրտուքը, որովհետև մենք գտել ենք այդ հայրենիքը, մեր Ավետյաց երկիրը, որտեղ կաթ և մեղր է հոսում»։

Պարզվում է, որ Փաշինյանը կորցրել է իրականության բոլոր ընկալումները։ Նա Հայաստանն իր գոյաբանական խնդիրներով բնութագրում է որպես «ավետյաց երկիր, որտեղ կաթ ու մեղր է հոսում․․․»։ Ավելի հավանական է, որ նա և իր ընտանիքը շքեղ կյանքով են ապրում հայ հարկատուների հաշվին։

Փաշինյանի ապրիլի 24-ի ուղերձը գոհացրել է միայն Ադրբեջանի և Թուրքիայի նախագահներ Իլհամ Ալիևին ու Ռեջեփ Թայիփ Էրդողանին։ Այս հաճույքի վկայությունն էր թուրքերի բազմությունը, որն ապրիլի 24-ին հավաքվել էր Վաշինգտոնում Թուրքիայի դեսպանատան դիմաց՝ հայ ցուցարարների երեսին վանկարկելով «Փաշինյա՛ն, Փաշինյա՛ն, Փաշինյա՛ն»:

Թուրքիայի նախագահը, ինչպես դա արել է 2014 թվականից ի վեր ամեն ապրիլի 24-ին, հայտարարություն տարածեց՝ փորձելով խաբել միջազգային հանրությանը, թե ինքը ճանաչում է Հայոց ցեղասպանությունը։ Նա իրականում միախառնեց հայերին ու թուրքերին և բոլոր մյուսներին, որոնք «Առաջին համաշխարհային պատերազմի» ընթացքում «մահացել կամ նահատակվել են զինված հակամարտությունների, ապստամբությունների, ավազակախմբերի բռնության և ահաբեկչական գործողությունների հետևանքով»։ Այդպիսով նա նենգափոխել է ցեղասպանության հայ զոհերին որպես պատերազմի զոհեր: Էրդողանը «1915 թվականի իրադարձությունները» որակել է ոչ թե որպես ցեղասպանություն, այլ մի «ողբերգություն, որի ընթացքում երկու կողմերն էլ զոհեր են ունեցել»։

Փաշինյանին ուղղված ուղերձում Էրդողանը հայտարարել է, որ «Թուրքիայի հարաբերությունները Հայաստանի հետ… կարծես թե կախված են [ցեղասպանության] հարցում Երևանի դիրքորոշումից… Տարածաշրջանում հիմա նոր կարգ է հաստատվում, և ժամանակն է մի կողմ թողնել անհիմն պահանջները։ Ժամանակն է առաջ շարժվել իրողություններով, որն ավելի լավ է, քան կեղծիքով, հեքիաթներով առաջ շարժվելը»։ Սա շատ նման է նրան, ինչ փորձում է անել Փաշինյանը։ Էրդողանն ավելի ակնհայտ դարձրեց իր ուղերձի նպատակը, երբ ասաց. «Հայաստանի վարչապետ Նիկոլ Փաշինյանը հասկանում է սա [իրականությունը]»։ Որպես վերջին ապտակ, Էրդողանը հայտարարեց. «Հուսով եմ, որ Հայաստանը կազատվի այն խավարից, որի մեջ իրեն ներքաշել է Սփյուռքը և կընտրի նոր նախաձեռնությունների ուղին»:

Էրդողանի խոսքերի իրական իմաստը բացահայտվեց, երբ Ստամբուլի նահանգապետարանը հերթական անգամ արգելեց ապրիլի 24-ին Հայոց ցեղասպանության ոգեկոչումը: Գործերն ավելի է խոսուն են, քան խոսքերը․․․

Հարութ Սասունյան

www.TheCaliforniaCourier.com

Թարգմանությունը՝ Ռուզաննա Ավագյանի

Մենք բարձր ենք գնահատում Նորին Մեծություն Հռոմի պապ Ֆրանցիսկոսի ցուցաբերած ուշադրությունը Հայաստանի և Ադրբեջանի միջև խաղաղության հասնելու համար։

Այս մասին Վատիկանի «Servizo Informazione Religiosa» լրատվական գործակալությանը տված հարցազրույցում ասել է Ադրբեջանի նախագահի հատուկ հանձնարարությունների գծով ներկայացուցիչ Էլչին Ամիրբեկովը։

Նրա խոսքով՝ Բաքվի և Երևանի միջև երկխոսությունը շարունակվում է տարբեր ձևերով և դրական ոգով։

Մոռանալով ռազմական գործողություններ սկսելու, ԼՂ-ի հայաթափման, մի քանի տասնյակ մարդկանց գերեվարման ու սպանությունների մասին՝ Ամիրբեկովը հայտարարել է, թե «երկու տարի առաջ հենց Ադրբեջանն է նախաձեռնել խաղաղության բանակցությունները և խաղաղության պայմանագրի նախագիծը»:

«Այդ ժամանակից ի վեր խաղաղության գործընթացում կարևոր հաջողություններ են գրանցվել։ Այսօր մենք հավատում ենք, որ Հայաստանի հետ միասին քաղաքական ճանապարհով և համեմատաբար կարճ ժամանակում կկարողանանք հասնել մեր բոլոր նպատակներին։ Երկու շաբաթ առաջ Հայաստանը համաձայնեց դուրս բերել իր ուժերը Ադրբեջանի հյուսիս-արևմտյան Ղազախի շրջանի չորս գյուղերից, որոնք օկուպացված էին ավելի քան երեսուն տարի, իսկ դրանից անմիջապես հետո սկսեցինք երկկողմանի սահմանազատման և սահմանազատման գործընթացը, որը մի օր կդառնա մեր երկրների միջև պետական սահման»,- ընդգծել է նա։

Այս օրերին բոլորը իրար հարցնում են. ի՞նչ է լինելու, ու՞ր կտանի շարժումը։ Շատերը հարցնում են՝ իրենց անձնական անելիքը կամ դիրքորոշումը պլանավորելու համար. սա էլ է նորմալ։ Այս մասին իր ֆեյսբուքյան էջում գրել է «Այլընտրանքային նախագծեր» խմբի անդամ Վահե Հովհաննիսյանը․

«Փորձեմ պատասխանել։

Վերջին զարգացումները մեզ կանգնեցրել են ընտրության առաջ, որից ոչ ոք չի կարողանալու խուսափել, ինչքան էլ, բնավորության համաձայն, փորձեն անձայն ու անտեսանելի մնալ։ Իսկական ընտրությունը սկսված է, և այդ ընտրության համար ո´չ ԿԸՀ է պետք, ոչ՝ ընտրատեղամասեր։

Քվեաթերթիկում մի քանի պարզ-հստակ հարց է.

1. Պետությունը պահո՞ւմ ենք, թե՞ ոչ

2. Մնում ենք մա՞րդ, թե՞ վերածվում ենք անողնաշար անասունի

3. Այս պատմական ընտրության պահին որտե՞ղ եմ ես՝ ամեն մեկս անձնապես։

Այս ձևակերպումները քաղաքական չեն։ Սրանք արժեհամակարգային են, և հենց սրանով է անխուսափելի այս պատմական ընտրությունը։

Այս իշխանության հակաթույնը ներքին հաշտությունն է

Այս շարժումը Ադրբեջանի հետ հարաբերությունների մասին չէ, այլ՝ Հայաստանի ներքին կյանքի։ Սա ոչ հակաթուրքական, ոչ հակաադրբեջանական, ոչ հակաարևմտյան, ոչ հակառուսական շարժում է. սա Հայաստանի ներքին կառուցվածքի, Հայաստանի՝ որպես կենսունակ պետություն վերականգնման շարժում է։ Երբ ասում են, որ սա «ճշմարտության շարժում է», պետք է հասկանալ, որ դա պաթետիկ բառակապակցություն չէ, պետք է հասկանալ հարցի անատոմիան։ Սա Կիրանցի կամ քարտեզների մասին չէ։ Մարդիկ հոգնել են անդադար ստից, կեղծիքից, պատերազմի սպառնալիքի տակ արվող պետական խուլիգանությունից։ Հետևաբար այս շարժումը չի կարող լոկալիզացվել մեկ գյուղում կամ մարզում։ Բոլոր սոցիալական շերտերն ու բոլորն անհատապես առաջիկայում այս կամ այն չափով ներգրավվելու են, որովհետև ներքին սուտը, կեղտն ամենուր է, մեր պետության ամեն միլիմետրի մեջ։

Ի՞նչ տեխնիկական լուծումներ կստանա շարժումը և ե՞րբ. սա հարցի քաղաքական կողմն է, որի շուրջ պետք է սկսել ակտիվ քննարկումները և ճիշտ լուծումների փնտրտուքը։

Ճշմարտության և ներքին առողջացման շարժումը թակելու է նաև «մեծարգո»-ի սպասարկման համակարգերի դուռը, ու նաև բոլոր նրանց, ովքեր սխալմամբ իրենց ապահով են զգում, և միշտ որպես դիտորդ են նայում պրոցեսներին։

Ընդամենը հիշեք, թե Դեր Զորի ճանապարհին, որքան հարուստ, կրթված, իբր ապահով, իբր կապեր ունեցող, իբր դրսում գույք ունեցող, իբր «քաղաքականությամբ չզբաղվող» է զոհվել։ Հավատացեք, բան չի փոխվել. կա´մ անհատապես մորթվելու ենք, կամ՝ ուս-ուսի տված ապրելու։ Այնպես որ ընտրությունը մերն է։ Եկեղեցին ու հանրային նոր շերտը պետք է տանեն ներհանրային հաշտության, որի տրամաբանական հանգրվանը պետք է լինի նոր կառավարության ձևավորումը՝ իր հստակ առաքելությամբ։ Այդ առաքելությունն է դեէսկալացիան՝ երկրի ներսում և երկրի սահմաններին։ Հետո կլինեն բնականոն, հանդարտ քաղաքական պրոցեսներ»։

Ապրիլի 29-ին, ողբերգական դեպք է տեղի ունեցել Երևանում։

Shamshyan.com-ի փոխանցմամբ՝ ժամը 16։15-ի սահմաններում ՀՀ Ներքին գործերի նախարարության ոստիկանության Մալաթիայի բաժին ահազանգ է ստացվել «Աստղիկ» բժշկական կենտրոնից և հայտնել են, որ Երևանի 1-03 շտապօգնության թիվ 75 բժիշկների խումբը «կլինիկական մահ» ախտորոշմամբ իրենց մոտ է տեղափոխել մի երեխայի։

Ոստիկանները պարզել են, որ երեխան հիվանդանոց է տեղափոխվել է Վանթյան փողոցում գործող Վահան Զատիկյանի անվան թիվ 90 հիմնական դպրոցից, որի մոտ արդեն հիվանդանոցում սրտի կանգի հետևանքով բժիշկները արձանագրել են կենսաբանական մահը։

Ահազանգով հիվանդանոց են ժամանել նաև ՀՀ Քննչական կոմիտեի Երևան քաղաքի քննչական վարչության Մալաթիայի քննչական բաժնի խումբը, որտեղ դեպքի փաստով «սպանության» հատկանիշներով նախաձեռնվել է քրեական վարույթ։

Աղբյուրի տեղեկություններով՝ մահացածը նշված դպրոցի 7-րդ դասարանի աշակերտուհի է։