Նոր ուսումնական տարվա մեկնարկին, ոլորտում առկա խնդիրներին և լուծման ուղիներին առնչվող հարցեր են քննարկվել հանրակրթական դպրոցների օգոստոսյան ավանդական խորհրդակցության ժամանակ, որին ներկա էին Երևանի քաղաքապետ Տարոն Մարգարյանը, ՀՀ ԿԳ նախարար Արմեն Աշոտյանը, մայրաքաղաքի հանրակրթական դպրոցների տնօրեններ, ուսուցիչներ:

Երևանի քաղաքապետարանի տեղեկատվության և հասարակայնության հետ կապերի վարչությունիցհատնում են, որ ողջունելով հանդիպման մասնակիցներին, քաղաքապետ Տարոն Մարգարյանը ընդգծել է, որ օգոստոսյան խորհրդակցությունը առիթ է ամփոփելու կրթության ոլորտում արձանագրած արդյունքներն ու քննարկելու նոր ուսումնական տարվա անելիքները. «Անցած ուսումնական տարվա ընթացքում կատարված բավականին մեծ աշխատանքի արդյունքում մենք արձանագրել ենք զգալի ձեռքբերումներ, սակայն անելիքները ևս դեռ շատ են, ուստի պահանջվում է համատեղ օր ու գիշեր աշխատանք: Ձեռք բերված հաջողությունները արդյունք են նաև Երևանի քաղաքապետարանի և ՀՀ ԿԳ նախարարության համատեղ արդյունավետ աշխատանքի: Ես վստահ եմ, որ այս համագործակցությունը լինելու է շարունակական և մենք կարողանալու ենք մեր առջև ծառացած բոլոր խնդիրներին համատեղ լուծում տալ: Ձեզ վստահված աշխատանքը մեծ պատասխանատվություն է պահանջում ապագա սերնդի հայեցի դաստիարակաման ու պետության արժանի քաղաքացի կրթելու գործում: Վստահ եմ նաև, որ համատեղ հետևողական աշխատանքի շնորհիվ կունենանք կիրթ և գրագետ սերունդ»,- շեշտել է Երևանի քաղաքապետը:
Հանդիպման ընթացքում Երևանի քաղաքապետարանի հանրակրթության վարչության պետը ներկայացրել է 2011-2012թթ.-ի ուսումնական տարվա կատարած աշխատանքների հաշվետվությունը` ընդհանուր գծերով առանձնացնելով արձանագրված ձեռքբերումները, ինչպես նաև ոլորտում առկա որոշ խնդիրներ:

Որպես անցած ուսումնական տարվա կարևորագույն ծրագրեր առանձնացվել են միջազգային կառույցների հետ փոխշահավետ համագործակցությունը, մայրաքաղաքի դպրոցներում տեղեկատվական հաղորդակցման տեխնոլոգիաների ներդրումը, ուսուցիչների ատեստավորումը, ինչպես նաև մի շարք բարեփոխումներ: Հանրակրթության վարչության պետի զեկույցի համաձայն, քաղաքապետի հանձնարարությամբ կրթության առանձնահատուկ պայմանների կարիք ունեցող 1028 աշակերտի համար ներառական կրթություն է իրականացվել մայրաքաղաքի 33 դպրոցում, որտեղ նրանց համար ապահովվել են համապատասխան պայմաններ։ Քաղաքապետ Տարոն Մարգարյանի հանձնարարությամբ ներառական կրթություն իրականացնող դպրոցներն ապահովվել են թեքահարթակներով։

Անդրադառնալով աշակերտների գիտելիքների գնահատման նպատակով կազմակերպվող առարկայական օլիմպիադաներին, նշվել է, որ օլիմպիադաներում բարձր առաջադիմություն ցուցաբերող աշակերտների թիվը տարեցտարի ավելանում է:

Քաղաքապետ Տարոն Մարգարյանի նախաձեռնությամբ սոցիալապես անապահով ընտանիքների՝ 1-ից 4-րդ դասանների 6920 աշակերտներ սեպտեմբերի 1-ի կապակցությամբ ստացել են պայուսակներ, գրենական պիտույքներ։
Բարեկարգման, ծառապատման և կանաչապատման նպատակով չափագրվել են կրթական հաստատությունների մերձակա տարածքները: 39 դպրոցների և 53 մանկապարտեզների հատկացվել են խոտհնձիչներ։

Որպես դպրոցականների գեղագիտական և բարոյական դաստիարակության ապահովում կարևորվել է Երևանի քաղաքապետի նախաձեռնությամբ մայրաքաղաքի 58475 աշակերտների այցը Երևանի թվով 9–ը թատրոն, 14 թանգարան, ֆիլհարմոնիա, Ալ. Սպենդիարյանի անվան օպերայի և բալետի ազգային ակադեմիական թատրոն, Ա.Խաչատրյանի անվան մեծ համերգասրահ և Մատենադարան։

ՀՀ ԿԳ նախարար Արմեն Աշոտյանը բարձր գնահատելով քաղաքապետարանի հետ նախարարության համագործակցությունը ընդգծել է, որ կրթության ոլորտում հաջողության հասնելու լավագույն գրավականներից մեկը ջանքերի համատեղումն է. «Ուզում եմ հատուկ շեշտել այն հանգամանքը, որ Երևան քաղաքում ԿԳ նախարարությունը ունի վստահելի և հուսալի գործընկեր: Առիթից օգտվելով շնորհակալություն եմ հայտնում Երևանի քաղաքապետարանի աշխատակազմին` ի դեմս քաղաքապետի, այն հանգամանքի համար, որ մայրաքաղաքը լինելով Հայաստանի գիտակրթական, ինտելեկտուալ կենտրոնը, այսօր ստանում է ավելի լավ միջավայր, ավելի լուսավոր փողոցներ, կանաչապատ ավելի շատ տարածքներ, ինչն իր հերթին ապահովում է ավելի լավ կրթական միջավայր ու ավելի հաճելի առօրյա: Իհարկե սա չի կարող չազդել Երևանում տեղակայված ուսումնական ու գիտական հաստատությունների գործունեության ու աշխատակիցների տրամադրության և վերաբերմունքի վրա»,- նշել է նախարարը:

Պատասխանելով մասնակիցների հարցերին քաղաքապետ Տարոն Մարգարյանը առանձնակի կարևորել է ՀՀ նախագահ Սերժ Սարգսյանի հանձնարարությամբ մինչև հերթական ջեռուցման սեզոնի մեկնարկը մայրաքաղաքի դեռևս չջեռուցվող բոլոր դպրոցները ջեռուցման անհատական համակարգերով ապահովելու ծրագիրը.

«Մինչև դեկտեմբերի 1-ը մենք կավարտենք քաղաքապետարանի ենթակայության 17 և ԿԳՆ ենթակայության 9 չջեռուցվող դպրոցների ջեռուցման համակարգերի անցկացումն ու դրանց լիարժեք գործարկումը, որպեսզի մեր երեխաները կարողանան հանգիստ դպրոց հաճախել և կրթություն ստանալ»,- ընդգծել է Տարոն Մարգարյանը:

Խորհրդակցությունից հետո Երևանի քաղաքապետ Տարոն Մարգարյանն ու ՀՀ ԿԳ նախարար Արմեն Աշոտյանը այցելել են Երևանի Անդրանիկ Մարգարյանի անվան թիվ 29 և Ջոն Կիրակոսյանի անվան թիվ 20 դպրոցներ:

Երկու կրթօջախներում էլ այսօր լայն թափով հիմնանորոգման աշխատանքներ են ընթանում: Երևանի Անդրանիկ Մարգարյանի անվան ավագ դպրոցը հիմնանորոգվում է պետական բյուջեի միջոցներով, իսկ Ջոն Կիրակոսյանի անվան դպրոցը` կրթօջախի հավատարիմ շրջանավարտի հովանավորությամբ: Քաղաքապետն ու նախարարը շրջել են դպրոցների հարկաբաժիններում, զրուցել շինարարների հետ, ծանոթացել կատարված ու իրականացվող աշխատանքների ընթացքին:

Տեղեկատվությունը, որ Դամասկոսի արվարձանում Իսլամի բրիգադ» («Լուվա ալ Իսլամ») խմբավորման հարձակման զոհ են դարձել վեց հայեր, չի համապատասխանում իրականությանը։ Այդ մասին տեղեկացրել են Հայաստանի ԱԳՆ-ից:

Հայաստանում Սիրիայի դեսպանատանը հստակեցրել են, որ երկրի հայ համայնքում ամեն ինչ խաղաղ է, համայնքից նոր զոհերի մասին տեղեկատվություն չկա։

Հիշեցնենք, որ տեղեկություն էր տարածվել, թե «Իսլամի բրիգադ» («Լուվա ալ Իսլամ») անվանող խմբավորումը Դամասկոսի մերձակա Զամալքա բնակավայրում ազգային-կրոնական հողի վրա զանգվածային սպանդ էր իրագործել: Դաժանաբար սպանվածների թվում էին հայտնվել նաև հայ ընտանիքի 6 անդամներ` ամուսինը, եղբայրը, կինը և երեք երեխաներ։ Նախօրեի երեկոյան Զամալքայում գրոհայինների կողմից սպանված 6 հայերի մահվան մասին հաղորդել էր կառավարամետ «Ալ Իհբարիա» հեռուստաալիքը։

Կառավարությունն իր նիստում հաստատել է ՀՀ-ում 2010-2014թթ. ցորենի սերմնաբուծության և սերմնարտադրության զարգացման ծրագրով 2012թ. աշնանացանի համար ՀՀ մարզերին հատկացվող աշնանացան ցորենի առաջին վերարտադրության սերմացուի բաշխման ցուցակը։ Այս մասին տեղեկանում ենք Կառավարության պաշտոնական կայքից:

ՀՀ գյուղատնտեսության նախարարին հանձնարարվել է «Սերմերի գործակալություն» ՊՈԱԿ-ի միջոցով ծրագրում ընդգրկված շահառուներից կազմակերպել կանխատեսվող 1000 տոննա սերմացուի գնումը և այն, հետ վերադարձվելիք 1200 տոննա սերմացուի հետ, հաստատված չափաքանակների համաձայն հատկացնել ՀՀ մարզպետարաններին` կնքելով համապատասխան պայմանագրեր։ Վարչապետ Տիգրան Սարգսյանի դիտարկմամբ, պետությունն ամբողջությամբ բավարարում է մարզերից ստացված դիմումները։
Կառավարությունը հաստատել է Հայաստանի Հանրապետությունում 2012-2017թթ. աշնանացան ցորենի սերմնաբուծության, բարձր վերարտադրության սերմերի արտադրության զարգացման ծրագիրը և շահառուների ցանկը` խթանելով նման սերմերի արտադրությունը։
Սևան-Հրազդան իռիգացիոն-էներգետիկ համակարգից սնվող ոռոգման համակարգերի իշխման տակ գտնվող ոռոգելի հողերի 2012թ. ջրամատակարարումն ապահովելու նպատակով կառավարությունը նախկինում հաստատված ջրաքանակն ավելացրել է 40մլն խորանարդ մետրով։

Երբ ընդդիմության ակտիվիստները հավաքվում են դատախազության մոտ և բողոքում են Տիգրան Առաքելյանին 6 տարով ազատագրելու դեմ, դա նորմալ է: Երբ հասարակական ակտիվիստները պահանջում են պատժել «Հարսնաքարի» գործով բոլոր մեղավորներին, դա նույնպես բնականոն երևույթ է: Ի դեպ, երկու ձեռքով միանում եմ այդ բողոքներին ու պահանջներին: Ես նաև կողմ կլինեմ, օրինակ, որ մարդիկ ցույց անեն, եթե հանկարծ որոշվի մանկապիղծ Սերոբ Տեր-Պողոսյանին ներում շնորհել կամ պայմանական-վադաժամկետ ազատել, ինչպես որ առաջարկում են որոշ «մարդասեր» համայնքապետեր: Այդ բոլոր դեպքերում քաղաքացիները պահանջներ են դնում պետական մարմինների աոջև, այսինքն` այն ինստիտուտների, որոնց գոյություն ունեն քաղաքացիների հաշվին և կոչված են ծառայելու նրանց շահերին: Ուրիշ հարց, երբ քաղաքացիների տարբեր խմբեր ցույցեր են անում իրար դեմ`՚ փորձելով իրար վզի փաթաթել սեփական պատկերացումներն այն մասին, թե ինչպես է պետք հավատալ Աստծուն, կամ որ Աստծուն է պետք հավատալ, նաև` ինչպես է պետք սիրել հայրենիքը և մարդկանց (նաեւ ֆիզիկապես): Այդ ամենն, իհարկե, կարելի է, պետք է քննարկել, ինչը, մասնավորապես, Հայաստանում արվում է մամուլում, կայքերում և սոցիալական ցանցերում, գրեթե չի արվում հեռուստատեսությամբ, բայց ոչ թե այն պատճառով, որ գոյություն ունի գրաքննություն, այլ պարզապես չկա նման քննարկումների սպառողը` ժողովուրդն ամբողջ խելքը տվել է սերիալներին: Բայց հիշյալ ոլորտները մարդկանց անձնական կյանքին, համոզմունքներին և տեսակետներին են վերաբերում, և այստեղ չեն կարող լինել դատավորներ ու «պահանջատերեր»:
Վերջերս, հատկապես Pussy Riot-ի կանանց հանդեպ «աստվածահաճո» դատավճռից հետո, Ռուսաստանում ակտիվացել են «ուղղափառները»: Ընդհանրապես, մեծ հարգանքով եմ վերաբերվում կրոնական այդ ուղղությանը, ինչպես և բոլոր ավանդական կրոնական հոսանքներին: Խոնարհվում եմ այդ ուղղությանը պատկանող ռուս փիլիսոփաների ու գրողների առաջ: Բայց այսօրվա «հանուն կրոնի մարտնչողներին» ես չակերտների մեջ եմ դնում, որովհետև նրանց վարքն, իմ կարծիքով, հակասում է քրիստոնեական արժեքներին: Այդ «ուղղափառները» փորձում են տապալել թատերական ներկայացումը, որն իրենց դուր չի գալիս, ներխուժում են թանգարան, որի ցուցանմուշներն իրենց սրտով չեն: Դա, ինձ թվում է, քաղաքացիական ակտիվություն չէ, դա, ավելի շուտ, հիշեցնում է հավատաքննչական արշավ, որն ակնհայտորեն խրախուսվում է այդ երկրի իշխանական որոշ շրջանակների կողմից:
Մեզանում նույնպես կան, ինչպես հայտնի է, «ուղղափառներ» ու «հավատաքննիչներ», որոնց հիմնական գործառույթն է հետևել իրենց ձևով հասկացված և մեկնաբանված կրոնական կամ քաղաքական «հավատքի» մաքրությանը: Իսկական հավատքի, կրոնի, համոզմունքի հետ դա կապ չունի: Պարզապես աշխարհում շատ են մարդիկ, ում անունով անգլիացի բանաստեղծ Թոմաս Աթրենզ էլիոթը անվանել է իր պոեմը` The Hollow Men («Փուչ մարդիկ»): Ի դեպ, այդ հեղինակին է պատկանում նաև հետեւյալ մետքը. «Ժողովրդավարությունը հաղթանակ է տոնել, և հիմա անհատականություն լինելն ավելի դժվար է դարձել, քան առաջ»:

Առավոտ

Նախագահ Սերժ Սարգսյանն այսօր հյուրընկալել է ՀՀ հանրակրթական ուսումնական հաստատությունների 2011-2012 ուսումնական տարվա մեդալակիր շրջանավարտներին, 2012թ. միջազգային առարկայական օլիմպիադաներում պարգևների արժանացած դպրոցականներին և «Կենգուրու-2012» միջազգային մաթեմատիկական մրցույթի մրցանակակիրներին, ովքեր Նախագահի նստավայրում արդեն ավանդական դարձած այս հանդիպման ժամանակ ստացել են իրենց պարգևները՝ մեդալները, հավաստագրերը և Հանրապետության նախագահի կողմից նվերներ: Նախագահը «Կենգուրու-2012» միջազգային մաթեմատիկական մրցույթի մրցանակակիրներից նվեր է ստացել «Հայկական զարդատառ» գիրքը, որում ներկայացված է հայկական զարդատառերի շուրջ 2500 նմուշ՝ վերցված աշխարհի առավել հեղինակավոր թանգարաններից և գրադարաններից:

Սերժ Սարգսյանը ողջունել է հանդիպման մասնակիցներին, շնորհավորել բարձր առաջադիմության և ստացած պարգևների կապակցությամբ, հաջողություններ մաղթել դպրոցականներին և արդեն բուհ ընդունված պատանիներին ու աղջիկներին՝ իրենց նպատակներին ու երազանքին հասնելու ճանապարհին: Նախագահն ընդգծել է, որ այդ ճանապարհին ծնողների ու մերձավորների օժանդակությունից բացի, նրանք մշտապես ունենալու են նաև պետության աջակցությունը. «Այս հաջողությունը ձեր լուսավոր ճանապարհի դեռ սկիզբն է, և ես ուզում եմ, որպեսզի դուք այն անցնեք լավատեսությամբ: Ուզում եմ, որպեսզի այդ ճանապարհի խոչընդոտները, իսկ դրանք անկասկած լինելու են, հաղթահարեք լավատեսությամբ և ձեր նվիրումով: Պետք է հասնել նպատակին և հասնել լավ ու բարի գործերով, համառությամբ և գիտելիք ձեռք բերելու մեծ ցանկությամբ»,-ասել է Նախագահ Սերժ Սարգսյանը:

Հանրապետության ղեկավարը հանդիպման մասնակիցներին ուղղված ողջույնի խոսքում նշել է, որ դեռևս տարիներ առաջ է հստակ որոշում կայացրել Նախագահի նստավայր հրավիրել բոլոր այն երեխաներին ու երիտասարդներին, ովքեր առանձնանում են ուրիշներից իրենց գիտելիքներով, ովքեր հաղթում են միջազգային մրցույթներում, ովքեր մասնագիտական օլիմպիադաներում նվաճում են մեդալներ, որովհետև, իր խորին համոզմամբ, այդ մարդիկ, այդ թվում՝ նաև հանդիպման մասնակիցները մեր երկրի ապագայի կերտողներն են: Եվ նրանք դա անում են իրենց աշխատասիրության, հաստատակամության շնորհիվ, առանց որևէ մեկին նեղություն պատճառելու:

Սերժ Սարգսյանը կարևորել է, որ ուսման մեջ առաջադիմություն ցուցաբերողները, գիտելիք ունեցողները օրինակ են ծառայում ուրիշների համար: «Ուզում եմ, որպեսզի բոլորս համոզված լինենք, որ չիմանալը ամոթ չէ, բայց ամոթ է իմանալ չցանկանալը, ամոթ է լավ սովորել չցանկանալը: Ես համոզված եմ, սիրելի՛ երիտասարդներ, որ ձեզնով ամենաառաջին հպարտացողները ձեր ծնողներն են լինելու, և այդպես էլ կա, բայց ուզում եմ նաև, որ դուք համոզված լինեք, որ ձեր թիկունքին կանգնած է մի ողջ ժողովուրդ, որ ձեր թիկունքին կանգնած է մի պետություն, որ միգուցե չունի բոլոր հնարավորությունները, բայց տարեցտարի ավելացնում է իր կարողությունները և տարեցտարի անում է հնարավորինը, որպեսզի իր երիտասարդ քաղաքացիները, իր երիտասարդ հայրենակիցներն ստանան առավելագույն օժանդակություն»,-ասել է Սերժ Սարգսյանը:

Նախագահը խոսել է նաև «Լույս» հիմնադրամի մասին, որի միջոցներով չորս տարի առաջ սկսվել է աշխարհի լավագույն բուհերում սովորող հայ երիտասարդներին աջակցության ծրագիրը: Հանրապետության ղեկավարը գոհունակությամբ է նշել, որ հեղինակավոր այդ բուհերում սովորող հայ երիտասարդների թիվը տարեցտարի ավելանում է:

«Ես ուզում եմ առանձնակի շեշտել մեր օլիմպիականների հաջողությունները: Այս տարի մենք ունեցանք միջազգային առարկայական օլիմպիադաներում 10 հաղթող՝ մեդալակիրներ, մրցանակակիրներ, որը Հայաստանի Հանրապետության պատմության մեջ լավագույն արդյունքներից է: Եթե հաշվի առնենք, որ դեռ երկու առարկաներից օլիմպիադաներն առջևում են՝ աստղագիտությունը և ինֆորմատիկան, որտեղ հայկական դպրոցը բավականաչափ ուժեղ է, ապա համոզված եմ, որ ընդհանուր առմամբ այս բնագավառում, իրոք, այս տարի ունենալու ենք շատ մեծ հաջողություններ: Օլիմպիականներն իրենց արդյունքով մեկ անգամ ևս հաստատում են, որ արդյունքներ կարելի է գրանցել չբերելով որևէ պատճառաբանություն՝ հաստատակամության հաշվին, իրենց ժամանակը ճիշտ բաշխելու, իրենց երիտասարդ կյանքը ճիշտ կազմակերպելու հաշվին: Սա շատ հստակ է, և ձեր օրինակը, իհարկե, պետք է վարակիչ լինի բոլորի համար: Իմ ցանկությունն է, որպեսզի դուք հաջորդ անգամ այստեղ գաք որպես «Լույս» հիմնադրամի կրթաթոշակառուներ, գաք որպես Հայաստանի Հանրապետության նախագահի՝ երիտասարդ գիտնականների համար սահմանված մրցանակակիրներ, հաղթողներ: Ցանկությունս է, որպեսզի ձեր սկսած լուսավոր ճանապարհը շարունակվի:

Ես ուզում եմ, որպեսզի դուք կյանքում լինեք հաջողակ: Ուզում եմ, որպեսզի ձեր սկզբունքները բարձր լինեն: Ուզում եմ, որպեսզի հաստատ համոզված լինեք, որ այդ բարիքը՝ գիտելքը, պետք է օգտագործվի լավ նպատակների համար: Շատ մարդիկ ասում են, որ նպատակին հասնելու համար միջոցները կարևոր չեն, և կարելի է ընտրել ցանկացած միջոց: Սո՛ւտ է, սխա՛լ է: Վատ, անընդունելի միջոցներով չի կարելի հասնել լավ նպատակի, անհնար բան է: Լավ նպատակի հասնելու համար պետք է բարոյական միջոցներ օգտագործել: Անհնար է անօրինականությամբ օրինականություն հաստատել, ուղղակի անհնար է»,-ընդգծել է Հանրապետության նախագահը:

Սերժ Սարգսյանը շնորհակալություն է հայտնել դպրոցականներին և բարձր առաջադիմությամբ բուհ ընդունված պատանիներին ու աղջիկներին՝ իրենց վաստակի համար՝ նշելով, որ հանդիպմանը ներկա փոքրիկ դպրոցականներն անգամ վաստակ ունեն, եթե իրենց հաղթանակով նրանք արդեն Հայաստանի անունը որևէ տեղ հնչեցրել են: Հանրապետության ղեկավարի խոսքով, վաստակ ունեն միջնակարգ դպրոցը գերազանց ավարտած և մյուսների համար օրինակ դարձած բոլոր երիտասարդները, ովքեր այդ վաստակն ավելի նշանակալից են դարձնում այնուհետ օլիմպիադաներում հաղթելով: Սերժ Սարգսյանը վստահություն է հայտնել, որ ներկաներից շատ-շատերը դեռ հնչեցնելու են մեր պետության անունը շատ ավելի բարձր հարթակներից:

Հանրապետության ղեկավարը պատասխանել է նաև հանդիպման մասնակիցներին հետաքրքրող հարցերին:

ՀՀ կրթության և գիտության նախարար Արմեն Աշոտյանն այսօր վարել է ավագ դպրոցների տնօրենների օգոստոսյան խորհրդակցությունը:

ԿԳՆ մամուլի ծառայությունից հայտնում են, որ Աշոտյանը նախ շնորհակալություն է հայտնել նրանց նախորդ տարվա աշխատանքի համար և դիմելով նրանց նշել. «Բոլոր խնդիրներով հանդերձ մեզ հաջողվեց ապահովել անցումը 12-ամյա համակարգին, անցած ուսումնական տարում մենք ունեցանք առաջին 12-րդ դասարանը: Թեև դեռևս կան բազմաթիվ չլուծված խնդիրներ և այս փոփոխության հանրային ընկալումը միանշանակ դրական չէ, բայց հերքելով բոլոր ասեկոսեները, ուզում եմ շեշտել, որ 12-ամյա կրթության համակարգը հետադարձ չունի: Հերթական անգամ հայտարարում եմ, որ խոսակցություններն այն մասին, թե 12-ամյա կրթության համակարգից կրկին անցում է կատարվելու 11-ամյա կա 10-ամյա համակարգի, ընդամենը խոսակցություններ են: Մենք դեռևս փորձարկման փուլում ենք և ես դժվար է առայժմ հայտարարել, թե 12-ամյա կրթության համակարգը կայացել է: Այդ համակարգի առաջին շրջանավարտները մենք կունենենանք 2018թվականին: Իսկ մինչ այդ, ուժերի համատեղմամբ պետք է լուրջ աշխատանք տանենք կրթական ծրագրերի, դասագրքերի, գնահատաման համակարգի և այլ խնդիրների բարելավման ուղղությամբ»:

Նախարարը տնօրենների ուշադրությունն է հրավիրել և շեշտել կրթական ոլորտի իրավական պահանջների կատարման կարևորությունը. «Շատ խիստ ենք վարվելու այն տնօրենների հետ, ովքեր կրթության և գիտության նախարարության կողմից կատարված դիտարկումների արդյունքում կունենան իրավական բացթողումներ»,- նշել է Ա. Աշոտյանը:

Նախարարը շեշտել է նաև կրթության որակի բարելավման խնդիրը, նշելով, որ այս տարվանից ավագ դպրոցների աշակերտների կրթության կազմակերպման համար կառավարության կողմից հատկացվող ֆինանսավորումը ավելացել է: Նախարարի խոսքով սեպտեմբերի 1-ից սկսած ՀՀ ԿԳՆ-ի կողմից խիստ վերահսկողություն կսահմանվի հատկապես մայրաքաղաքի ավագ դպրոցների նկատմամբ:

Աշակերտների հաճախումների հետ կապված կեղծ տվյալներ հայտնաբերելու դեպքում նախարարության մոտեցումը խիստ է լինելու: «Աշակերտների բացակայությունները թաքցնելու դեպքեր հայտնաբերելու դեպքում տվյալ տնօրենը կունենա լուրջ խնդիրներ՝ ընդհուպ կարող է ազատվել աշխատանքից: Ավագ դպրոցի բոլոր աշակերտները պարտավոր են հաճախել դպրոց»,- ընդգծել է նախարարը, հավելելով, որ ավագ դպրոցներին տրված ազատական մոտեցումները, ինչպես ցույց է տալիս փորձը, երբեմն փորձ է արվում չարաշահել ինչպես կրթության կազմակերպման պատասխանատուների, այնպես էլ աշակերտների ծնողների կողմից:

Խորհրդակցության ընթացքում ՀՀ ԿԳ նախարարը անդրադարձել է նաև սիրիահայ երեխաների կրթության կազմակերպման գործին և հանձնարարել տնօրեններին նրանց համար ապահովել բոլոր պայմանները` նշելով, որ սիրիահայ երեխաները կարող են դիմել և սովորել ցանկացած դպրոցում:

«Ձեր առաջնային պարտավորությունն է սիրիահայ երեխաների համար ապահովել բոլոր պայմանները, կազմակերպել լրացուցիչ արտաժամյա պարապմունքներ` լեզվական իմացության և ծրագրային տարբերություններով պայմանավորված խնդիրները հարթելու համար: Յուրաքանչյուր սիրիահայ երեխա մեր ժողովրդի զավակն է և նրա կրթությունը քաղաքական և պատերազմական ֆորս մաժորի հետևանքով չպետք է տուժի»,- նշել է ՀՀ ԿԳ նախարար Արմեն Աշոտյանը:

Սիրիայի ողբերգական ճգնաժամի մասին չափազանց շատ են խոսել ինքնակոչ վերլուծաբաններն ու փորձագետները, տարածելով ապատեղեկատվություն և վտանգելով հայ համայնքի ապահովությունը:

Այս օրհասական ժամին, քաղաքական խակ կարծիքներ աջ ու ձախ սփռելու փոխարեն, Սփյուռքը պետք է կենտրոնանա սիրիահայերին շուտափույթ անհրաժեշտ մարդասիրական աջակցություն տրամադրելու վրա:

Ողջունելի է, որ հայկական կազմակերպությունները դրամահավաք են ձեռնարկել` Սիրիայում հայերի կարիքները բավարարելու նպատակով: Ավելի առաջ գնալով, որոշ երկրներում, սոցիալական, կրոնական և քաղաքական կազմակերպությունները համատեղ մարմիններ են ստեղծել անհրաժեշտ օգնությունը համակարգված ձևով հավաքելու համար: Հուսով ենք, որ այդ խմբերը շուտով հանդես կգան հայտարարությամբ՝ սիրիահայերի կոնկրետ կարիքների, հավաքվելիք գումարի և այդ միջոցների բաշխման մեխանիզմների վերաբերյալ:

Համասփյուռքային կառույցի բացակայության պատճառով, որը կներկայացներ աշխարհասփյուռ բոլոր հայերին և կզբաղվեր նրանց հավաքական խնդիրներով, այժմ յուրաքանչյուր համայնք փորձում է ձևավորել իր սեփական միացյալ մարմինը: Որոշ դեպքերում, միևնույն համայնքում մեկից ավելի միասնական մարմիններ են ստեղծվել՝ յուրաքանչյուրը մի կոնկրետ խնդրով զբաղվելու համար: Ավելորդ կրկնություններից խուսափելու համար նախընտրելի է յուրաքանչյուր համայնքում ձևավորել մեկ միասնական մարմին, որը կունենա առանձին խնդիրներով զբաղվող իր ենթահանձնախմբերը:

Բացի այդ, երկու այլ համահայկական մարմիններ կարող են վճռական դեր խաղալ այս հումանիտար ճգնաժամում` մեկը Սիրիայից դուրս, իսկ մյուսը՝ երկրի ներսում, որին կհանձնարարվի բոլոր աղբյուրներից եկող մարդասիրական օգնության համակարգումն ու բաշխումը.

1. Սիրիայից դուրս գտնվող մարմինը, որը դեռ չի ձևավորվել, կհամակարգի ոչ միայն Սփյուռքից և Հայաստանից ստացվող օգնությունը, այլև, որն ավելի կարևոր է, օժանդակություն կապահովի կառավարություններից, միջազգային կազմակերպություններից (ՄԱԿ, Եկեղեցիների համաշխարհային խորհուրդ) և ոչ կառավարական կազմակերպություններից:

2. Սիրիայում նորաստեղծ համահայկական մարմնի կազմի մեջ մտնում են հայկական բոլոր կրոնական և բարեգործական կազմակերպությունները: Նրա պարտականությունների մեջ են մտնում համայնքի կարիքների մասին արտաքին աշխարհին տեղեկացնելը, դրսի օգնության ստացումը և դրա բաշխումը ամբողջ երկրի հայերին:

Սիրիայի հայ համայնքի հսկայածավալ կարիքների համապարփակ գնահատում դեռ չի կատարվել, սակայն արդեն իսկ պարզ է, որ միլիոնավոր դոլարներ են պահանջվելու հազարավոր կարիքավոր ընտանիքների սննդի, ջրի, բուժօգնության, վառելիքի, էլեկտրաէներգիայի, և  անապահով ուսանողների ուսման վարձի  համար: Չափազանց կարևոր է, որ այդ օգնությունը բաժանվի նաև այն բոլոր մարդկանց, որոնք ապրում են  հայկական թաղամասերում կամ դրանց հարևանությամբ՝ անկախ նրանց էթնիկական կամ կրոնական պատկանելությունից:

Նման համաշխարհային լայնամասշտաբ դրամահավաք իրականացնելու համար «Հայաստան» համահայկական հիմնադրամը պետք է մտածի իր այս տարվա հեռուստամարաթոնը սիրիահայերի օգնությանը նվիրելու մասին: Խոշոր կազմակերպություններին և բարերարներին պետք է խնդրել, որպեսզի առատաձեռն նվիրատվություններ կատարեն՝ Սիրիայում հայկական պատմական ներկայությունը պահպանելու համար, որտեղ հայերը հաստատվել էին ցեղասպանությունից դարեր առաջ: Համահայկական հիմնադրամն արդեն իսկ ձեռնարկել է իր առաջին քայլը՝ հատուկ բանկային հաշիվ բացելով Երևանում՝ Սիրիայի համար նվիրատվություններ խնդրելու նպատակով, որտեղ մինչ այժմ հավաքվել է 50 հազար դոլար: Այս գումարը ծախսվել է Հալեպից Հայաստանի ամառային ճամբարներ հարյուրավոր երեխաների տեղափոխման համար:

Պետք է անհապաղ միջոցներ հայթայթել՝ Հայաստան ժամանակավորապես կամ մշտապես տեղափոխված սիրիացիների բնակարանային և կենցաղային ծախսերը հոգալու համար:  Այժմ պահը չէ վիճելու այն դժվար երկընտրանքի մասին, թե նրանց պետք է օգնել, որ մնան Սիրիայում, թե հեռանան այնտեղից, քանզի նրանց գոյությունը վտանգված է: Յուրաքանչյուր ոք պարտավոր է հարգել սիրիահայերի ցանկություններն ու դատողությունները և աջակցել նրանց անձնական որոշումներին: Վերջիվերջո, երբ նրանց կյանքը վտանգի տակ է, նրանց նախընտրությունը չպետք է կասկածի տակ առնվի: Նաև ժամանակը չէ դատողություններ անել սիրիահայ ապաստանյալներին Հայաստանի կառավարության կողմից հատկացված օգնության որակի կամ քանակի մասին: Նման գնահատականներ կարելի է տալ ավելի ուշ, երբ փոթորիկը հանդարտվի:

Վերջապես, չնայած ֆինանսական աջակցությունն այս պահին առավել հրատապ է, սակայն հավասարապես կարևոր է սիրիահայերին ուղերձ հղել այն մասին, որ նրանք միայնակ չեն այս օրհասական պահին: Սիրիահայերը պետք է զգան, որ բոլոր հայերը և այլ բարի մարդիկ մեծապես մտահոգ են նրանց բարեկեցության մասին և հնարավոր ամեն ինչ անում են նրանց փրկության համար:

Նման հուսատու և հոգատար ուղերձը էական նշանակություն ունի ոչ միայն սիրիահայերի, այլ նաև համայն հայության համար: Որևէ մի համայնքի ցավը պետք է կիսեն բոլոր հայերը՝  շտապ օգնության ձեռք մեկնելով տուժած համայնքին, որովհետև նրանք բոլորը մի մեծ ընտանիքի զավակներն են: Փոխադարձ օժանդակության այս ոգին պետք է բոլոր համայնքներին վստահություն ներշնչի, որ դժբախտության պահին, նրանց չեն թողնի բախտի քմահաճույքին:

Հաշվի առնելով Սիրայում հայերի այս ծանր իրավիճակը, եկե’ք մի կողմ թողնենք բոլոր այլ քննարկումները և շտապ աջակցենք նրանց:

Հարութ Սասունյան

«Կալիֆորնիա Կուրիեր» թերթի հրատարակիչ և խմբագիր

Թարգմանությունը` Ռուզաննա Ավագյանի

ՀՀ առողջապահության նախարար Դերենիկ Դումանյանը նախարարության աշխատակազմի մասնագետներին այսօր հանձնարարել է ուսումնասիրություններ կատարել մայրաքաղաքի ծննդատներում, այս մասին տեղեկանում ենք նախարարության մամուլի ծառայությունից։

«Պետական բյուջեի միջոցներից տարեկան ավելի քան 6 միլիարդ դրամ է հատկացվում Ծննդօգնության պետական հավաստագրի ծրագրի իրականացման համար։ Հանրապետության նախագահի հանձնարարությամբ ծնելիության խրախուսմանն ուղղված կարևոր այս նախաձեռնությունը, սակայն, ստվերվում է մեր ծննդատներում սահմանված անհարկի վճարումներով»,- ասել է նախարարը։
Անդրադառնալով ծննդատներում արմատավորված վճարովի այցերին, Դերենիկ Դումանյանը նշել է, որ անհասկանալի են դրանց համար սահմանված բարձր վճարները։
Նախարարը հանձնարարել է ուսումնասիրել, թե վճարովի մտացածին ինչ այլ ծառայություններ ևս կան ծննդատներում։ Մասնավորապես, առաջարկել է ծանոթանալ հիվանդասենյակների պայմաններին, որոնք, ըստ հաղորդագրության, երբեմն չեն ապահովում գործող չափորոշիչները, և կանայք ստիպված են լինում նախընտրել վճարովի հիվանդասենյակները։
Դերենիկ Դումանյանը մասնագետների առջև խնդիր է դրել ստեղծել անվճար ծննդօգնության պարտադիր ծառայությունների ցանկ։

Գյումրիում երեկ կրակոցներ են հնչել: Նախնական տեղեկությունների համաձայն, Գյումրու ծայրամասային` «Գծի հետեւ» կոչվող թաղամասում իրար վրա են կրակել մի խումբ երիտասարդներ: Դեպքը, ըստ տարածված ւուրերի, տեղի է ունեցել Գյումրու քաղաքապետի թեկնածու Սամվել Բալասանյանի նախընտրական հանդիպումից հետո, որը կազմակերպել են այդ թաղամասի թաղային հեղինակություն հանդիսացող մի խումբ երիտասարդներ, որոնք ոչ միայն կազմակերպել են հանդիպումը, նաև մասնակցել են ու հայտարարել, որ պատրաստ են զորակցել և սատարել քաղաքապետի թեկնածու Բալասանյանին: Ըստ քաղաքում պտտվող լուրերի, այդ երիտասարդները նախկինում սերտ կապերի մեջ են եղել ներկայիս քաղաքապետ Վարդան Ղուկասյանի որդու հետ: Խոսվում է նաև, որ քաղաքապետի որդին, որը Ռուսաստանի Դաշնությունից օրերս է վերադարձել Հայաստան, իր մտերիմների հետ «Գծի հետև է» եկել այդ տղաների հետ «հաշիվ մաքրելու» նպատակով: Հնչած կրակոցների մասին «ՀԺ»-ի թղթակցին տեղեկացրել են վերոնշյալ թաղամասի բնակիչները: «Սկզբում մեքենաներ հավաքվեցին, ինչ-որ խոսակցություններ, հետո կրակոցներ լսեցինք, վախեցանք, մեկ էլ տեսնինք օր չորս կողմից փախան, ու էլ չիդեմ ինչ էղավ, ոստիկանները էկան թաղամաս, էն էլ` արդեն փախել էին»,- մանրամասնել է բնակիչներից մեկը: Գյումրիում հնչած կրակոցների մասին լուրը հաստատել է նաև Շիրակի մարզի ոստիկանության պետ Կարեն Բաբակեխյանը: «Ճի՞շտ են այն լուրերը, որ Գյումրու քաղաքապետի որդին` Սպարտակ Դուկասյանն է կրակոցների հեղինակը, նա՞ է կրակել, թե հակառակ կողմից են հնչել կրակոցները,- թերթի թղթակցի այս հարցին Կարեն Բաբակեխյանը պատասխանել է, որ գործի նախաքննության գաղտնիությունից ելնելով` չի կարող մանրամասներ հայտնել, այդ թվում` միջադեպի մասնակիցների անունները, նաև ոչ հերքել, ոչ էլ հաստատել է, որ Վարդան Ղուկասյանի որդին մասնակցել է այդ միջադեպին: «Կներեք, դրանից ավելի բան ասել չեմ կարող, հիմա ընթանում է նախաքննություն, կարող եք դիմել մեր ոստիկանության լրատվության բաժին, այլ մանրամասներ գուցե հայտնեն»,- ասել է նա: ՀՀ ոստիկանության լրատվության վարչությունից թերթի թղթակցին փոխանցել են, որ Գյումրիում հնչած կրակոցների հետևանքով զոհեր և վիրավորներ չկան, իսկ միջադեպի մասնակիցներին ոստիկանության աշխատակիցները փնտրում են: ՀՀ ոստիկանության հասարակայնության հետ կապերի և լրատվության վարչության պետ Աշոտ Ահարոնյանը նույնպես չի հերքել, որ միջադեպին մասնակցել է նաև Սպարտակ Ղուկասյանը: Ըստ նրա` միջադեպի առնչությամբ հարուցվել է քրեական գործ՝ ՀՀ քրեական օրենսգրքի 258-րդ հոդվածի 4-րդ մասով, իսկ մանրամասները ճշտվում են: «Այլ բան ասել չեմ կարող, տարվում է նախաքննություն, և դեռ ճշտվում են, թե ովքեր են դեպքի իրական մասնակիցները»,- ասել է Աշոտ Ահարոնյանը: Ուշ երեկոյան դրությամբ, թերթի ունեցած տեղեկություններով, փախուստի մեջ էին և´ կրակողները, և´ նրանց թիրախները, և´ վկաները:

Հայկական ժամանակ

Օգոստոսի 27-ին Հայաստանի սփյուռքի նախարար Հրանուշ Հակոբյանն այցելեց Ս. Շահումյանի անվան թիվ 1 դպրոց, որտեղ անցկացվում են արևելահայերենի արագացված դասընթացներ սիրիահայերի համար:

Սփյուռքի նախարարության մամուլի ծառայությունից հայտնում են, որ դասերն ընթանում են 3 խմբով, երկուշաբթիից` ուրբաթ, ժամը 9:30-13:00, որին մասնակցում է շուրջ 50 սիրիահայ:

Տիկին Հակոբյանը` Երևանի քաղաքապետարանի կրթության վարչության պետ Գայանե Սողոմոնյանի ուղեկցությամբ, մասնակցեց երեք խմբերի ուսումնական պրոցեսին, զրուցեց արևելահայերեն սովորող սիրիահայերի հետ: Նախարարի այն հարցին, թե ինչն է խթանել արևելահայերենը սովորելու ցանկությանը, դասընթացի մասնակից Նվարդ Պողիկյանը (Հալեպ) պատասխանեց. «Կրթության նկատմամբ հատուկ սերը և Հայրենիքում հիմնավորվելու մեծ ցանկությունս»:

Զրույցների ընթացքում պարզվեց, որ մեծամասամբ յուրացվել են արևելահայերեն քերականության օրենքները, արևելահայերեն և արևմտահայերեն լեզուների քերականական ակնհայտ տարբերությունները: Ներկայումս սիրիահայերի կողմից առավելապես բարձրաձայնվում են բանավոր խոսքում բաղաձայն հնչյունների արտաբերման տարբերությունները, որոնք էլ կհաղթահարվեն ժամանակի և շփումների ընթացքում:

Շնորհակալություն հայտնելով ՀՀ սփյուռքի նախարարությանը և Երևանի քաղաքապետարանին ուսումնական գործընթացը արագ և արդյունավետ կազմակերպելու, նաև հայաստանյան կյանքին ինտեգրվելու գործում աջակցության համար` սիրիահայ Անդրանիկ Վարդանյանը հուզումով կատարեց Ա. Սաթյանի «Մարտիկի երգը» և հավելեց. «Մենք այն թռչուններն ենք, որոնց արմատն ամուր է և ի վերջո վերադարձանք մեր բույնը»:

Ցածր տարիքային խմբի դասարանում ՀՀ սփյուռքի նախարարը անհատապես ծանոթացավ աշակերտներից յուրաքանչյուրին:

Ավագների խմբում խնդիրներն առավել առարկայական էին. սիրիահայերը մեկ անգամ ևս բարձրացրին անձնագրերի, մուտքի արտոնագրերի ժամկետների, կրթության պայմանների և աշխատավայրերի վերաբերյալ հարցադրումներ: Նախարար Հակոբյանը պատասխանեց բարձրացված յուրաքանչյուր խնդրի, ուղղորդեց համապատասխան գերատեսչություն` ևս մեկ անգամ ծանուցելով սիրիահայերին պետական մակարդակով տրվող արտոնությունները: Բացի ծրագրային աջակցությունից, որն ամեն օր իրականացնում է գերատեսչությունը,  առաջարկեց մի շարք իրավիճակային լուծումներ` կապված փաստաթղթերի տեղափոխման, հանրակրթական դպրոցներում կամ այլընտրանքային` դպրոցներում սիրիական ծրագրով դասարաններում տեղավորվելու հետ:

Մանկավարժ Էմմա Վարդանյանի հավաստիացմամբ երեխաները մեծ ոգևորությամբ են սովորում մեր ոսկեղենիկ մայրենիի մյուս ճյուղը` արևելահայերենը: Հյուրերի համար նրանք հոտնկայս կատարեցին «Էրեբունի-Երևան» երգը:

Տիկին Հակոբյանը տեղեկացրեց նաև, որ արդեն շուրջ 15 սիրիահայ մանկավարժներ են հաշվառվել, որոնք ցանկություն են հայտնել ներգրավվել կրթական գործընթացում և դասավանդել սիրիական ծրագրով դասարաններում:

Հանդիպման ավարտին նախարարը ոգևորեց այն երեխաներին, որոնք նպատակադրվել են իրենց կրթությունը շարունակել հայկական դպրոցներում և իրենց ապագան պատկերացնում են միմիայն Հայաստանում: Նախարար Հ.Հակոբյանը խոստացավ սիրիահայ աշակերտներին հայկական դպրոցներում հանդիպել ուսումնական տարվա ընթացքում, հետևողական լինել նրանց ուսումնառությանը: