Ադրբեջանցիներն ամրացնում են դիրքերը՝ հատկապես նրանք, որոնք 2022թ. սեպտեմբերի ռազմական գործողություններից հետո դրել են զավթած տարածքներում։ Նրանց շարժից հասկացվում է, որ ինչ-որ բանի են պատրաստվում։

Այդ մասին «Փաստինֆո»-ի հետ զրույցում ասաց Գեղամասարի նախկին համայնքապետ Հակոբ Ավետյանը։

«Ադրբեջանցիների շարժից հասկացվում է, որ առաջիկա օրերին ինչ-որ բան է լինելու։ Ճիշտ է՝ Վարդենիսի ուղղությամբ կուտակումներ կան, բայց ես հակված եմ կարծելու, որ հիմնական ուղղությունները լինելու են Սյունիքն ու Երասխը։ Վարդենիսով ուզում են շեղել մեր ուշադրությունը։ Ցավալին այն է, որ էստեղ ինչ-որ «խաղաղության դարաշրջանից» են խոսում. թշնամին ինչի է պատրաստվում, մենք ինչով ենք զբաղված…»,-ահազանգում է Ավետյանը։

Այն, որ թշնամու սպասվող հերթական ներխուժման մասին որոշակի ինֆորմացիա ունեն պատկան մարմինները, Ավետյան գրեթե վստահ է։ Ասում է՝ նրանք սեպտեմբերյան ռազմական գործողությունների մասին էլ են տեղյակ եղել, բայց ինչպես այն ժամանակ, այնպես էլ հիմա, մարդկանց չեն նախազգուշացնում սպասվողի մասին։

«2022թ. սեպտեմբերյան ռազմագործողություններից առաջ անգամ հովիվներն էին զգում, խոսում, որ թուրքերը ներխուժման են պատրաստվում, ինչպե՞ս կարող էին պատկան մարմինները չիմանային…»,-նկատում է Ավետյանը։

Ստեղծված իրավիճակում հասարակության մի ստվար հատվածի տրամադրություններին ու պատկերացումներին անդրադառնալով՝ մեր զրուցակիցը ցավով նկատում է՝ մարդիկ կորցրել են թասիբը, ոչխարի հոտի նման ուզում են խաբված լինել։

«Որ կառավարությունն է մարդկանց փորձում էշի տեղ դնել, էլի ինչ-որ տեղ հասկանալի է, բայց որ մարդիկ են իրենց էշի տեղ դնում, դա արդեն ահավոր է…Եթե վարդենիսցին մինչև հիմա չի գիտակցել, որ Քարվաճառը դարպաս էր, իր թիկունքն էր պահում ու ասում է՝

«Արցախն ինչների՞ս է պետք, դե տալիս է, թող տա», էլ ի՞նչ սպասես էդ մարդուց …»,-ասում է Ավետյանը։

Գյուղատնտեսական սեզոնի բացմանը եթե մի քանի տարի առաջ բոլորն անհամբերությամբ էին սպասում, ապա հիմա, Ավետյանի խոսքով, մարդիկ չեն ուզում հողը մշակել։

«Մի հասարակ բան. եթե մինչև վերջին տարիները կարտոֆիլի դաշտերը հսկայական տարածություններ էին զբաղեցնում, ապա հիմա կարտոֆիլ ենք ներկրում։ Անասնապահությամբ հայտնիկ Սոթքում անասնագլխաքանակը շուրջ 80 տոկոսով նվազել է։ Պատկերացնո՞ւմ եք՝ եթե մեկն ուզում է տնական կաթ առնել, մտածում է, թե գյուղում ով կով ունի…»,-ասում է Ավետյանն ու հավելում՝ երկրի, պետության մասին մտածողները շատ քիչ տոկոս են կազմում. զգալի մասը մտածում է՝ ինչպես սպասվող հերթական աղետից ապահովագրի իրեն ու իր ընտանիքը։

Մարտի 31-ին՝ ժամը 22:50-ի սահմաններում, ՀՀ հարավարևելյան սահմանագոտում ծայրահեղ ցածր տեսանելիության պայմաններում ՀՀ ԶՈՒ զինծառայողների միջեւ թյուրիմացաբար տեղի է ունեցել փոխհրաձգություն: Հընթացս կրակոցներ են հնչել նաեւ ադրբեջանական կողմից: Միջադեպից հետո հայտնաբերվել է ՀՀ ԶՈւ ժամկետային զինծառայող Հրաչյա Արայի Սարուխանյանի մարմինը՝ հրազենային մահացու վնասվածքով: Այս մասին հայտնում են ՀՀ ՊՆ-ից:

Եւս մեկ զինծառայող ստացել է վիրավորում. վիրավորում ստացած զինծառայողի կյանքին վտանգ չի սպառնում: 
Դեպքի հանգամանքները լիարժեք պարզելու համար տարվում է քննություն:

Հայաստանի Հանրապետության պաշտպանության նախարարությունը կիսում է կորստյան ծանր վիշտը և զորակցություն հայտնում Հրաչյա Սարուխանյանի ընտանիքի անդամներին, հարազատներին և ծառայակիցներին:

«Քաղաքացիական պայմանագիր» խմբակցության պատգամավոր Վլադիմիր Վարդյանյանը խորհրդարանում լրագրողների հետ զրույցում մանրամասներ է ներկայացրել իր ու «Հայաստան» խմբակցության պատգամավոր Մհեր Սահակյանի  միջեւ տեղի ուենցած միջադեպից։

«Ժամը 10–ին  սկսվեց նիստի քննարկումը, որը նորմալ հունով ընթանում էր, մի պահ քննարկման բնականոն ընթացքը խաթարվեց, պատգամավորները սկսեցին բավականին բարձր խոսել եւ ես փորձեցի պարոն Մինասյանին, մնացած պատգամավորներին ասել, որ եկեք վերադառնանք քննարկման բովանդակային փուլ, եւ սրանով ավարտենք։ Դրանից հետո պարոն Սահակյանը ասաց՝ Դուք չեք կարող մեզ վրա ձայն բարձրացնել, ասացի՝ ես նիստը վարում եմ ու շարունակելու եմ վարել, բա՝ չեք կարող, չեք կարող, մոտեցավ ինձ, որովհետեւ կանգնել էի եւ առանց որեւէ բան անելու, հարձակվեց ինձ վրա, հետո դիմեց փախուստի։ Հարվածել է ինձ, տեսնում եք, թե որտեղ»,– պատմեց Վլադիմիր Վարդանյանը։

Դիտարկմանը, թե ընդդիմությունն ասում է, որ Վարդանյանը վեր է կացել տեղից, ձեռքով հարվածել սեղանին, սադրել, իշխող ուժի պատգամավորն ասաց.

«Ես քայլ չեմ արել դեպի պատգամավորը, ես մնացել եմ այն հատվածում, որտեղ սովորաբար նստում եմ, ինձ ճանաչողները կփաստեն, որ ես մշտապես եղել եմ այն անձը, որը փորձել է բերել կոմպրոմիսի։ Այս անգամ այդ միջադեպը տեւել է մի րոպե, ըստ էության, ես կատարել եմ իմ իրավաչափ գործառույթները, ես որպես նիստը վարող պահանջել եմ հանդարտվել ու հարգել միմյանց։ Ես քայլ դեպի պատգամավոր Սահակյանը չեմ կատարել ու չէի էլ կարող կատարել։ Պարոն Սահակյանը բարձրացել է տեղից, մոտեցել ինձ առանց որեւէ բան ասելու՝ հարվածել»։

Վարդանյանը չբացառեց, որ Մհեր Սահակյանի ձեռքին հարվածելիս ինչ–որ առարկա է եղել։

«Բավականին ծանր հարված էր, երկու կար են դրել»,– ասաց նա։

Հարգելի հայրենակիցներ, Բնցքամարտի ֆեդերացիայի նախագահը իր հայտարարությունում կեղծ եւ իրականությանը չհամապատասխանող տեղեկություն է հայտնել։ Այս մասին ֆեյսբուքյան իր էջում գրել է բռնցքամարտիկ Էրիկ Իսրայելյանը:

«Նրա այն պնդումը, թե ես փող եմ ուզել Հունաստանի հավաքականի ներկայացուցչից բացարձակ սուտ է։ Սուտ է նաեւ այն, թե իբր իրենք շատ բան են արել իմ չեմպիոն դառնալու համար։ Այդ ճանապարհն ինքս եմ անցել, կրելով բազմաթիվ հարվածներ։

Ակնհայտ է, որ այս եւ նմանատիպ այլ հայտարարություններով փորձ է արվում արատավորել իմ բարի համբավն ու մարզական կարիերիան։

Ինչպես արդեն հայտնել եմ Ֆեդերացիայի նախագահն անգամ հարկ չի համարել ինձ դիմավորել եւ շնորհավորել»,- գրել է նա։

«Հրազդան» մարզադաշտին կից պահուստային դաշտը մարզական համալիրի օրգանական մասն է և առանց դրա հնարավոր չէ «Հրազդանում» միջազգային չափանիշներին համապատասխան մրցախաղեր անցկացնել։ Sputnik Արմենիայի հետ զրույցում այս տեսակետն է հայտնել «Հրազդան մարզահամալիր Վ.Ձ.» ՓԲԸ տնօրենների խորհրդի նախագահ Աշոտ Աղաբաբյանը։

«Մենք այդտեղից ոչ մի տեսակի եկամուտ չունենք։ Հակառակը` տարիներ շարունակ սեփական գրպանից գումարներ ենք հատկացրել, որպեսզի դաշտը պահպանվի։ Մինչև հիմա պարտք ենք ֆեդերացիային։ Սնանկացման գործընթացից հետո ֆինանսական միջոցներ չունենք և չենք կարողանում որևէ բան անել»,– նշել է Աղաբաբյանը։

«Բնակչության հատուկ սպասարկում» ՀՈԱԿ-ը հանգուցյալին հուղարկավորելու համար, դիմողի ցանկությամբ անվճար հիմունքներով տրամադրում է

համայնքային գերեզմանատներում մեկ գերեզմանատեղի՝ 2,5 քառակուսի մետր հողատարածք (2,5 x 1.0 մետր չափերով)

ընտանեկան գերեզմանի համար առավելագույնը 12,5 քառակուսի մետր հողատարածք։

Ռուսաստանը բացարձակապես անընդունելի է համարում Միջազգային քրեական դատարանի՝ (ՄՔԴ) Հռոմի կանոնադրությանը միանալու Հայաստանի ծրագրերը, հայտնել է ՌԴ ԱԳՆ-ի աղբյուրը։

«Մոսկվան բացարձակապես անընդունելի է համարում Միջազգային քրեական դատարանի՝ Հռոմի ստատուտին միանալու Երևանի ծրագրերը՝ Ռուսաստանի ղեկավարության դեմ ՄՔԴ-ի վերջին անօրինական և օրինականորեն անվավեր «օրդերների» ֆոնին»,- ասել է նա ՏԱՍՍ-ին տված հարցազրույցում։about:blank about:blank

Ինչպես նշել է ՌԴ ԱԳՆ ներկայացուցիչը, Մոսկվան զգուշացրել է հայկական կողմին Երևանի հնարավոր որոշումների ծայրահեղ բացասական հետևանքների մասին։

Հիշեցնենք, որ անցյալ շաբաթ Հայաստանի Սահմանադրական դատարանը ճանաչել է, որ ՄՔԴ-ի նկատմամբ Երևանի պարտավորությունները, որոնք ամրագրված են Հռոմի կանոնադրությամբ, համապատասխանում են երկրի սահմանադրությանը:

Ավելի վաղ հայտնի էր դարձել, որ Հաագայում գտնվող դատարանը Ռուսաստանի նախագահ Վլադիմիր Պուտինի և երկրի նախագահին առընթեր երեխաների իրավունքների հանձնակատար Մարիա Լվովա-Բելովայի «ձերբակալման» հրաման է տվել։

Ադրբեջանի ահաբեկչական գործողության հետեւանքով կտրվել է կապը Ստեփանակերտի եւ Բերդաձորի ենթաշրջանի մի շարք գյուղերի միջեւ: Այս մասին NEWS.am-ի հետ զրույցում ասացԱրցախի «Արդարություն» կուսակցության համանախագահ Հակոբ Հակոբյանը՝ խոսելով նախօրեին ադրբեջանական կողմի առաջխաղացման մասին:

«Ադրբեջանը 2020 թվականի սեպտեմբերի 26-ից սկսկած ահաբեկչական գործողությունները շարունակում է մինչ օրս, Ադրբեջանը շարունակում է այս տարածքները բռնակցելու եւ հայերին այստեղից էթնիկ զտելու քաղաքականությունը, որը բոլորի համար պարզ է, որեւէ նոր բան Ադրբեջանը չի արել: Եթե արդեն 105 օր արգելափակել է նոյեմբեի 9-ի պայմանագրոցվ սահմանված միջանցքը, ապա հիմա նրա նկրտումները այնքան է մեծացել, որ ցանկանում է փակել Արցախի միջհամայնքային ճանապարհները, որն ամբողջովին  տեղավորվում է այդ ահաբեկչական երկրի պլանների մեջ: Կտրվել է կապը Ստեփանակերտի եւ Եղծահողի, Մեծ Շենի, Հին Շենի, Լիսագորի միջեւ, այսինքն Ադրբեջանը կտրում է կապը ոչ միայն մայր Հայաստանի հետ այլեւ կապը այդ գյուղերի հետ»,- ասաց նա:

Հակոբյանը նշում է, որ պետք է համարժեք գործողութուններ իրականացնել եւ հետ մղել ադրբեջանական ուժերին, որոնք որ առաջ են եկել եւ տեղակայվել բարձունքներում:՚

«Նրանք հիմա գտնվում են մի այնպիսի բարձունքի վրա, որ հսկողության տակ են վերցրել միջհամայնքային ճանապարհը: Ադրբեջանցիները մինչեւ չհասկանան, որ իրենց գործողությունների հետեւանքով համարժեք պատասխան չտսանան եւ ՀՀ եւ Արցախի իշխանությունների եւ ռուսական զորախմբի կողմից, նրանք ամեն օր շարունակելու են իրենց այդ ոտնձգությունները եւ ամեն հաջողված ահաբեկչական փորձից հետո նրանց նկրտումները էլ ավելի են մեծանալու: Անթույլատրելի է անպատասխան թողնել նրանց յուրաքանչյուր միջազգային իրավունքին, մարդկային, բարոյական նորմերին հակասող ոտնձգություն»,-ասաց նա:

Կուսակցության համանախագահի կարծիքով Ադրբեջանի այս վերջին գործողությունը ավելի է խորացնելու, առանց այդ էլ շրջափակման մեջ գտնվող Արցախի իրավիճակը:

Հակոբ Հակոբյանը ՝անդրադառնալով ստեղծված իրավիճակում ՀՀ իշխանությունների գործողություններին, ասաց, որ որեւէ ակնկալիք չունի ներկայիս իշխանություններից:

«Միամտություն է հույս ունենալ այս իշխանություններիղ, քանի որ նրանք իրենց համար ստեղծել են մի կեղծ օրակարգ, որի անունն է «խաղաղության պայմանագիր» եւ դրա անվան տակ նոր կապիտուլյացիոն  պայմանագիր են ցանկանում ստորագրել: Քանի դեռ այս իշխանությունները չեն հասկացել որ Արցախի հաշվին չեն կարող Հայաստան փրկել, միամտություն է նույնիսկ արձագանք սպասել նրանցից»,- հավելեց նա:

Ավելի վաղ հայտնել էինք, որ Ադրբեջանի զինված ուժերը, հերթական անգամ ոտնահարելով 2020թ. նոյեմբերի 9-ի եռակողմ հայտարարությամբ ստանձնած պարտավորությունները, մարտի 25-ին Շուշի-Լիսագոր հատվածում խախտել են նույն փաստաթղթով ամրագրված շփման գիծը եւ որոշակի դիրքային առաջխաղացում ապահովել Արցախի Հանրապետության տարածքում:

Ռուսաստանի Պաշտպանության նախարարությունը հաղորդել է, որ Ադրբեջանը բարձունք է գրավել եւ դիրքի ինժեներական աշխատանքներ սկսել, ռուս խաղաղապահների հրամանատարությունը միջոցներ է ձեռնարկում՝ ուղղված ճգնաժամային իրավիճակի սրումը կանխելուն եւ «հակամարտող կողմերի փոխադարձ սադրանքները թույլ չտալուն»։

3 օր առաջ «Սուրբ Գրիգոր Լուսավորիչ» բժշական կենտրոնում  տարեց կինը վիրահատվել էր, ինչի արդյունքում նրա 2 ոտքերը, որոնք ցրտահարվել էին, անդամահատվել են։ Վիրահատությունից օրեր անց շտապօգնությունը անօթեւան  կնոջը տեղափոխել եւ թողել էր փողոցում: Այս մասին հայտնում է shamshyan.com-ը:

Ոստիկանության աշխատակիցները, «Նորքի տուն-ինտերնատ» պետական ոչ առևտրային կազմակերպության աշխատակիցները կարողացան օգնության ձեռք մեկնել 3 օր առաջ «Սուրբ Գրիգոր Լուսավորիչ» բժշկական կենտրոնի շտապօգնության բժիշկների կողմից հիվանդանոցից դուրս գրված տարեց կնոջը՝ 63-ամյա Աննա Եսոյանին, և նրա ժամանակավոր կացարանի հարցը կարգավորեցին։

Ֆոտոլրագրողի հետ զրույցում, 2 օր փողոցում հայտնված, անդամահատված, անօգնական վիճակում գտնվող կինն ասում էր․ «Որոշ ժամանակ առաջ ոտքերս ցրտահարվել էր։ Ինձ տեղափոխեցին «Սուրբ Գրիգոր Լուսավորիչ» բժշկական կենտրոն։ Շատ գոհ եմ այնտեղի գրեթե բոլոր բժիշկների վերաբերմունքից։ Նրանք ինձ ոչ միայն անվճար վիրահատեցին, այլ նաև փրկեցին իմ կյանքը։ Բայց դե՝ արդեն լավացել էի։ Ու շտապօգնության ավտոմեքենան ինձ բերեց էստեղ, իջեցրեցին, նստեցրին դրսում եղած աթոռի վրա ու գնացին։ 2 օր է՝ գիշերում եմ փողոցում։ Չնայած 10 տարուց ավելի մնացել եմ այս կիսակառույց շենքում։ Հիմա ինչ-որ մեկը ինձ դուրս է արել այդտեղից ու դուռը կողպել վրաս։ Եվ թույլ չի տալիս, որպեսզի ապրեմ։ Այս վայրի հարևանությամբ բնակվող քաղաքացիներից էլ եմ շատ գոհ։ Նրանք այս 2 օրը ինձ սնունդ են բերում։ Սակայն ուզում եմ՝ կա՛մ օգնեն, որ էլի մնամ այս կիսակառույցում, կա՛մ ինձ տեղափոխեն խնամքի կենտրոն։ Բայց դրա համար էլ ինձ ասում են՝ տեղեկանքներ բեր, թղթեր բեր։ Այն դեպքում՝ երբ ես անգամ անվասայլակ չունեմ»։ 

Ֆոտոլրագրողը հայտնում է, որ երեկ անօգնական տիկնոջը անհրաժեշտ սնունդով օգնել են Երևանի գնդի պարեկները, «Նորքի տուն-ինտերնատի» անձնակազմը։ Վերջիններս կարող էին, ըստ օրենքի՝ չընդունեին նրան իրենց մոտ, քանի որ նա համարվում է Վարդաշենում հայտնի «Ծերերի խնամքի կենտրոնի» շահառու։ Սակայն նրանք անօգնական ու հաշմանդամ կնոջը չթողեցին բախտի քմահաճույքին։

Ադրբեջանցիները շարունակում են վերացնել Արցախի օկուպացված տարածքներում գտնվող հայկական հուշարձանները՝ խաչքարեր, գերեզմաններ, եկեղեցիներ և այլն։ Թշնամին անխնա վերացնում է, նախ և առաջ, Արցախյան առաջին պատերազմից հետո կառուցված հուշարձանները։

«Ավելի քան 2000 պատմամշակութային հուշարձան է մնացել Արցախի օկուպացված հատվածում։ Հիմա թե դրանցից քանիսն են կանգուն, չենք կարող ասել։ Այն, որ ադրբեջանցիները գրեթե լրիվությամբ քանդել են վերջին 30 տարիներին կանգնեցված հուշարձանները՝ առանձնապես ազատագրական պայքարի զոհերի հիշատակին կանգեցվածները, փաստ է։ Միջնադարյան վանքերի, խաչքարերի, եկեղեցիների վիճակի հետ կապված դժվար է ինչ-որ բան ասել, բայց հուսով եմ, որ դրանց մի զգալի մաս չեն կարողանա հայտնաբերել։ Հայտնի է, օրինակ, որ Սղնախի գերեզմանոցը, որի հարևանությամբ քարհանք կա, լրիվությամբ քանդել են, Մեծ Թաղերինը նույնպես քանդված է։ Տեսանյութեր կան։ Ամեն դեպքում, մի բան հստակ է. բոլոր հուշարձանները, որոնք, այսպես ասած, խանգարում են իրենց՝ ճանապարհների, թունելների կառուցման ժամանակ, քանդում, ավերում են»,-«Փաստինֆո»-ի հետ զրույցում ասաց հուշարձանագետ Սլավա Սարգսյանը։

Մասնագետը նկատում է՝ ադրբեջանցիներն առաջին հերթին վերացնում են այն հուշարձանները, որոնք իրենց աչքի առաջ են. օրինակ՝ Քաշաթաղի շրջանում գտնվող երկու կամուրջների վրայից անմիջապես հեռացվել են հայկական գրությունները։ Տիգրանակերտի եկեղեցու արձանագրությունն են ջնջել նաև…

«Ռուս խաղաղապահների առաջարկով Քաշաթաղի ու Քարվաճառի շրջաններում գտնվող հուշարձանները, որոնց թվում միայն 14 վանք կա, ցուցակագրվել ու փոխանցվել են իրենց։ Թե որքանով են կարողանում խաղաղապահները վերահսկել, որ ադրբեջանցիները չքանդեն մեր հուշարձանները, չգիտենք։ Ուշագրավ է այն, որ այդ երկու շրջաններում ոչ մի մահմեդական հուշարձան չկա։ Դա բացատրվում է նրանով, որ

1926թ. մարդահամարի տվյալներով՝ այդ տարածքներում գերազանցապես քրդեր էին ապրում, ոչ մի թուրք չի եղել այնտեղ»,-նշեց Սարգսյանը։

Հուշարձանագետը նաև շեշտում է՝ աղվանական եկեղեցիների մասին խոսելիս պետք է հասկանալ, որ այն մաս է կազմում հայոց պատմության, և աղվանից կաթողիկոսությունը, եկեղեցին որևէ կապ չունեն Աղվանքի հետ։

«Աղվանքը, նախ, տեղանուն է, նման ցեղ կամ ազգ չկա՝ ինչպես և ադրբեջանցի։ Դրանք տարածքի, տեղի անվանումներ են, ու բացի այդ, Աղվանք կոչվել է Կուր գետից ձախ ընկած տարածքը։ Այնտեղ, ըստ պատմիչ Ստրաբոնի, ապրել են 26 տարբեր ցեղեր։ Այնպես, որ ադրբեջանցիները որքան էլ փորձեն միջնադարյան եկեղեցիները կապել Աղվանք տեղանվան հետ, իրականությունը դրանից չի փոխվում։ Կուրից այս կողմ ընկած տարածքում աղվանից կաթողիկոսության հետ կապված հուշարձանները հայկական մշակույթին են պատկանում։ Դրանք մեր պատմամշակութային ժառանգության մաս են կազմում»,-եզրափակեց հուշարձանագետը։