ՀՀ գլխավոր դատախազ Արթուր Դավթյանն այս պահին ԱԺ-ում ներկայացնում է ԲՀԿ առաջնորդ Գագիկ Ծառուկյանի նկատմամբ քրեական հետապնդում հարուցելու եւ ազատությունից զրկելու վերաբերյալ իր միջնորդությունները:

Նա, մասնավորապես, նշեց. «Պաշտոնական լիազորությունները չարաշահելու, ձեռնարկատիրական գործունեությանն ապօրինի ասնակցելու, պաշտոնատար անձին առանձնապես խոշոր չափերով կաշառք տալու, կաշառք ստանալու, կաշառք ստանալուն օժանդակելու դեպքերի առթիվ, ԱԱԾ քննչական դեպարտամենտում հարուցված քրգործի  նախաքննությամբ տվյալներ են ձեռք բերվել այն մասին, որ քաղաքաշինության կոմիտեի նախագահը՝ հանդիսանալով պաշտոնատար անձ, իր դիրքը ծառայության շահերին հակառակ օգտագործելով, անձնական շահագրգռվածությունից ելնելով շինարարական աշխատանքներ ծավալող անձանց կամ կառուցապատող ընկերությունների ներկայացուցիչների հետ ձեռք բերված պայմանավորվածությունների համաձայն խոշոր եւ առանձնապես խոշոր չափերով կաշառք ստանալու դիմաց 2019-ի ընթացքում նրանց օգտին կատարել է գործողություններ կամ նպաստել է ցանկալի որոշումների կայացմանը՝ կազմակերպելով բազմաբնակարան շենքերի , շինությունների կառուցապատման համար անհրաժեշտ ճարտարապետահատակագծային առաջադրանք, փաստաթղթերի անխոչնդոտ ստացման գործընթացը, գրան նպաստելու համար կապ հաստատելով Երեւանի քաղաքապետարանի իրավասու պաշտոնատար անձանց հետ, ինչպես նաեւ իր իրավասության մեջ մտնող անհրաժեշտ փաստաթղթերի առավել արագ ձեւակերպումը եւ անարգել տրամադրումը»,-նշեց դատախազը:

«Նորք ինֆեկցիոն» հիվանդանոցի ընդունարանի պատասխանատու Թեհմինա Ղալեչյանը իր ֆեյսբուքյան էջում գրում է.

«Հարգելի պարոն վարչապետ Nikol Pashinyan / Նիկոլ Փաշինյան,

Ձեր և Ձեր կառավարության նկատմամբ ամենայն վստահություն և հավատ ունենալով` դիմում եմ Ձեզ, կարծելով, որ որոշ ֆունդամենտալ խնդիրների մասին պարզապես Ձեզ չեն իրազեկում:

Ես աշխատում եմ Նորք ԻԿՀ-ում 2014 թ-ից և վերջին մեկ ամսվա ընթացքում ընդունարանի պատասխանատուն եմ: Բոլոր բժիշկներս աշխատել ենք արտակարգ իրավիճակին բնորոշ աշխատանքային ռեժիմով և հիվանդանոցի յուրաքանչյուր մահճակալ փորձել ենք օգտագործել մաքսիմալ արդյունավետ` հասկանալով, որ տրիաժ իրականացնող միակ հիվանդանոցն ենք, իհարկե 06.06.2020-ից միացել է նաև այրվածքաբանության կենտրոնը` որոշ ծավալ իրեն վրա վերցնելով:

Արտակարգ իրավիճակը նման է պատերազմական իրավիճակին` ժամանակը սուղ է, որոշումները կայացվում են արագ և փոփոխվում են արագ` կախված իրավիճակից:

Փորձեմ ներկայացնել որոշ խնդիրներ`

1) Ընդունարան դիմած հիվանդների զգալի մասը արդեն իսկ գալիս է համակարգչային շերտագրումով (ՀՇ) Covid 19 բնորոշ թոքաբորբ պատասխանով: Ինչ ենք անում մենք`

այդ հիվանդներին դիտարկում ենք որպես կասկածելի դեպք, հոսպիտալացնում (եթե իհարկե տեղ ունենք) ու 2 օր հետո, երբ ունենում ենք ՊՇՌ դրական պատասխան, փորձում ենք տեղափոխել Covid 19 դրական հիվանդանոց, կարծես չգիտեինք, որ այդ հիվանդը դրական է: Տեղափոխման համար 1-03 պետք է գա, իսկ 1-03 կանչելը գրեթե անհնար է, ինչի համար նույնիսկ տնօրենին ենք դիմում, որ 1-03 կանչի, իսկ երբ Covid 19 դրական հիվանդանոցներում տեղ չի լինում (իսկ այդպես հաճախ է լինում), կրկին մեր տնօրենին ենք դիմում, որ տեղափոխումն էլ կազմակերպի, քանզի ընդունարանում լինում են հիվանդներ միջին ծանրության և ծանր, որոնք սպասում են բաժիններում տեղերի ազատման, իսկ դրա համար հաստատված հիվանդները պետք է տեղափոխվեն:

Այնինչ, կարող էինք համակարգչային շերտագրումով Covid 19 բնորոշ թոքաբորբ պատասխանով հիվանդներին դիտել որպես Covid 19 դրական հիվանդ ու նրանց չքաշքշել մի հիվանդանոցից մի հիվանդանոց, 1-03 ն էլ այդպիսով մի քիչ թեթևացնել: Իսկ ավելի վատ, եթե ՀՇ Covid 19 բնորոշ թոքաբորբ պատասխանով հիվանդի ՊՇՌ-ն լինում է բացասական: Քանզի այդ հիվանդին չգիտես ինչ անել, չէ որ անկախ բացասական պատասխանից գիտենք, որ այդ հիվանդը Covid 19 դրական է, եթե տիպիկ կովիդ թոքաբորբ ունի: Ինչ անենք այդ դեպքում, տեղափոխենք այլ հիվանդանոցի Covid 19 բացասական բաժանմունք, իմանալով որ անկախ պատասխանից ՊՇՌ-ի հիվանդը միևնույն է դրական է:

2) Եթե ընդունարան դիմում է արյան մեջ թթվածնի ցածր հագեցվածությամբ (դեսատուրացված) հիվանդ և ըստ չափորոշիչների հիվանդն ինտենսիվ թերապիայի հիվանդ է, իսկ ԻԹ-ում էլ տեղ չկա ու այլ հիվանդանոցների ԻԹ-երում էլ տեղ չկա (այդ պահին զանգահարում ճշտում ենք), ինչ անենք, չընդունենք հիվանդին, թե ընդունենք թթվածնով հագեցած բաժանմունք (իհարկե եթե հիվանդը ծայրահեղ ծանր չէ) ու փորձենք ամեն ինչ անել այդ հիվանդի համար: Մինչև վերջին օրերն այդպես էլ արել ենք ու շատ-շատ հիվանդներ, եթե այդպես չանեինք գնալու էին տուն ու ծայրահեղ ծանր դառնային ու հետագա ելքը`…: Չէ պարզվում է , որ այդ բժիշկները սխալ են եղել, որ այդ հիվանդներին ընդունել են բաժանմունք` արձանագրելով, որ ԻԹ-ում տեղ չկա ու արել են ամեն ինչ` փրկելով շատ հիվանդների: Եվ այդպես են վարվել, քանզի արտակարգ իրավիճակ է, եթե ծանր հիվանդը պետք է գնա տուն ԻԹ-ում տեղ չլինելու պատճառով, ավելի լավ չէ գնա թթվածնով հագեցված բաժանմունք: Եթե այդպիսի 10 հիվանդներից 10 ը կմահանար տանը, բաժանմունքում գտնվելով` նրանց մեծ մասը կապաքինվի: Իսկ հիմա մենք այդպես պետք է չանենք, քանզի եթե 10-ից մեկն էլ լետալ ելք ունենա, մեղավորը կլինի բժիշկը, որ փորձել է ծանր հիվանդին փրկել: Իհարկե բոլոր բժիշկներն էլ կցանկանան և նույնիսկ կերազեին բաժանմունքներում ծանր հիվանդներին չպահել, բայց դրա համար պետք է ունենալ համապատասխան պահանջի ԻԹ-ի մահճակալային ֆոնդ և այդքան ռեանիմատոլոգներ, իսկ մենք ներկա պահին չունենք, համենայնդեպս մինչև այսօր: Այս պարագայում մեր բժիշկները գերջանքեր են գործադրել ու փորձել փրկել հիվանդներին, մեր քաղաքացիներին:

3) Ըստ վերջին հրամանի` տրված հունիսի 8-ին, բոլոր 38.5°C և ավելի ջերմող հիվանդները պետք է հոսպիտալացվեն (կետ 23 Կասկածելի դեպքերում (ըստ դեպքի ստանդարտ բնորոշման), երբ դեռ ստացված չէ ՊՇՌ թեստի պատասխանը, սակայն պացիենտի մոտ առկա են հոսպիտալացման ցուցումներ (մարմնի ջերմաստիճանի բարձրացում >38.5°C 3 օրից ավելի և/կամ արյան թթվածնով հագեցվածությունը SpO2 ≤93% և/կամ շնչառության հաճախությունը >22/րոպե), ԱԱՊ կամ շտապ բժշկական օգնության բժիշկը կապ է հաստատում տեսակավորում իրականացնող մասնագիտական խմբի հետ, որոնց հետ համաձայնեցնելով պացիենտը տեղափոխվում է կասկածելի դեպքերի համար նախատեսված բժշկական կենտրոն): Իսկ մինչ այդ գործում էր ապրիլի 10-ի հրամանը, համաձայն որի` միայն >38.5°C 3 օրից ավելի մարմնի ջերմաստիճանի բարձրացումը չէր հանդիսանում մոնոչափորոշիչ և այդպիսի հիվանդների մեծ մասը կարող էր գտնվել ԱԱՊ-ի հսկողության տակ և հիվանդանոցային մահճակալները զբաղեցվում էին իսկապես հիվանդանոցային պայմաններում բուժօգնության կարիք ունեցող հիվանդներով: Վերջին օրերին մենք սկսել ենք աշխատել վերջին հրամանով և շատ միջին և ծանր վիճակում գտնվող հիվանդներ պարզապես զրկվում են հոսպիտալացման հնարավորությունից: Իհարկե լավ կլիներ այդ հիվանդներին էլ հոսպիտալացնել, եթե կարծում ենք այդ հիվանդներով զբաղվելը ԱԱՊ-ի ուժերից վեր է, բայց միայն համապատասխան մահճակալային ֆոնդ ունենալուց հետո:

Հարգելի պարոն վարչապետ խնդիրները շատ են, սա միայն մի մասն է և չի ներառում բուժական մասը, որին չեմ անդրադառնա, քանզի ես միայն ընդունարանի պատասխանատուն եմ, բայց կարծում եմ բուժական մասում էլ խնդիրներ ունենք, օրինակ սարսափելի անկառավարելի անտիբիոտիկոթերապիա, որին ականատես եմ, երբ հիվանդները գալիս են ընդունարան արդեն իսկ շատ դեղորայք ստացած:

Մենք պատրաստ ենք պայքարել, բայց մեզ աջակցություն է պետք, որոշումների ադեկվատ և արագ փոփոխություններ կախված իրավիճակից, որ բժիշկն էլ իրեն բժիշկ զգա, որ պայքարի ու հասկանա, որ իրեն չեն խանգարում, այլ օգնում են առողջապահության պատկան մարմինները»:

Հայաստանում հունիսի 15-ի դրությամբ հաստատվել է կորոնավիրուսով վարակման 397 նոր դեպք, վարակվածների ընդհանուր թիվը հասել է 17064-ի:

Ինչպես տեղեկացնում է ՀՀ ԱՆ հիվանդությունների վերահսկման և կանխարգելման ազգային կենտրոնը, մեկ օրում կորոնավիրուսի հետևանքով մահացել է 16 քաղաքացի, մահացածների թիվը 285 է:

Մեկ օրում գրանցվել է կորոնավիրուսով վարակված պացիենտների՝ այլ հիվանդությունից մահվան 3 դեպք: Հունիսի 15-ի դրությամբ մահվան այս դեպքերի թիվը 94 է: Ընդհանուր առմամբ, մեկ օրում մահացել է 19 մարդ, իսկ մահվան ընդհանուր դեպքերի թիվը հասել է 379-ի։

Մեկ օրում առողջացածների թիվը 62 է, ընդհանուր առողջացածներինը՝ 6276, փաստացի բուժվողներինը՝ 10409 (մեկ օրում ավելացել է 316-ով): Մեկ օրում թեստավորվել է 1276 մարդ, ընդհանուր առմամբ առ այսօր թեստավորվել է 83600 քաղաքացի:

Պացիենտները եղել են 78 (տղամարդ), 61 (կին), 82 (տղամարդ), 56 (կին), 73 (տղամարդ), 60 (կին), 83 (տղամարդ), 73 (կին), 57 (տղամարդ), 42 (կին), 56 (կին), 71 (տղամարդ), 72 (տղամարդ), 88 (կին), 83 (տղամարդ) և 41 (կին) տարեկան: Բոլորն ունեցել են ուղեկցող քրոնիկական հիվանդություններ։

Համաձայն եմ, թեստավորման ծավալները պետք է ավելացնել, բայց թեստավորումը բավական բարդ պրոցես է, նաեւ հզորությունների հարց կա: Այս մասին, այսօր՝ հունիսի 12-ին, ԱԺ-ում արտակարգ դրության ռեժիմը եւս մեկ ամսով երկարաձգելու հարցի քննարկման ժամանակ նշեց ՀՀ վարչապետ Նիկոլ Փաշինյանը՝ անդրադառնալով ԲՀԿ խմբակցության քարտուղար Արման Աբովյանի հարցին, թե ինչու զանգվածային թեստավորում չի արվում:

«Երեկ խորհրդակցության ժամանակ առողջապահության նախարարն ասում էր՝ մենք փողը ձեռքներս, թեստավորման համար անհրաժեշտ հզորություններն ավելացնելու սարքավորումներ չենք կարողանում ձեռք բերել: Փողի խնդիր չկա: Այսօր շատ մեծ դեֆիցիտ է այդ ապրանքների: հերթի կանգնած պետք է սպասենք, որ դա ձեռք բերենք: Օրինակ երեկ արել ենք 2297 թեստ եւ դա մեր եզրային գիծն է:

Այսինքն դա որոշումով չի. եթե ես իմանամ, որ գնամ որոշում ստորագրեմ, հաջորդ օրվանից դա տեղի կունենա, հենց հիմա կստորագրեմ: Բայց պետք է հզորությունները զարգացնել:

Ինչպես ասենք, մարտի կեսին դիմակ կամ այլ պարագաներ ձեռք բերելու խնդիր կար, որովհետեւ ողջ աշխարհում պրոբլեմ կար: Այո, ամեն օր պետք է ձգտենք թեստավորման ծավալները ավելացնենք: Մենք այդ մասին խոսում ենք ամեն օր»,-ասաց Փաշինյանը:

Ինչ վերաբերում է պնդմանը, թե Ուկրաինան, Հարավային Կորեան անցել են զանգվածային թեստավորման, վարչապետը հակադարձեց. «Հարավային Կորեան մեկ մլն մարդու հաշվով արել է 21 հազար թեստ, Ուկրաինան 10 հազար թեստ, մենք՝ 25 հազար թեստ»:

Հայաստանում հունիսի 13-ի դրությամբ հաստատվել է կորոնավիրուսով վարակման 723 նոր դեպք, վարակվածների ընդհանուր թիվը հասել է 16004-ի:

Ինչպես տեղեկացնում է ՀՀ ԱՆ հիվանդությունների վերահսկման և կանխարգելման ազգային կենտրոնը, մեկ օրում կորոնավիրուսի հետևանքով մահացել է 6 քաղաքացի, մահացածների թիվը 264 է:

Մեկ օրում գրանցվել է կորոնավիրուսով վարակված պացիենտների՝ այլ հիվանդությունից մահվան 5 դեպք: Հունիսի 13-ի դրությամբ մահվան այս դեպքերի թիվը 91 է: Ընդհանուր առմամբ, մեկ օրում մահացել է 11 մարդ, իսկ մահվան ընդհանուր դեպքերի թիվը հասել է 355-ի։

Շապ օգնությունն այս ընթացքում ահռելի ծավալի աշատանք է կատարում, խոսքը վերաբերում է ոչ միայն  հիվանդին մեկ բուժհասատատությունից մյուսը տեղափոխելուն, այլև տնային կանչերի բժշկական ապահովմանը, հոսպիտալացմանը և այլն:  Այս մասին պարետատան նիստից հետո ճեպազրույցի ընթացքում ասաց Շտապ օգնության սրտային վերակենդանացման բրիգադի բժիշկ  Տիգրան Գևորգյանը:

«Հոպիտալացման ենթակա չեն այն հիվանդները, որոնք ջերմում են  ոչ ավելի 38 աստիճանից, արյան թվածնով հագեցվածությունը կազմում է 93 և ավելի տոկոս, կամ շնչառական շարժումնների թիվը րոպեում 22-ից պակաս է»,- տեղեկացրեց բժիշկը:

Գևորգյանի խոսքով ՝ այն վարակակիրները, որոնք ավելի լավ վիճակում են՝  վերը նշված  ցուցանիշենրով, ենթակա են բուժսպաարկման պոլիկլինիկաների կողմից:  Անդրադառնալով կանչերին շտապ օգնության բժիշկը հայտնեց, որ  համավարակի ընթացքում  կանչերի թիվը բնականաբար աճել է:

«Մեծ մասը ուղղակի ջերմող հիվանդներն են , որոնց մոտ հաստատված չեն կորոնավիրուսային ինֆեկցիա, սակայն մարդիկ վախեցած են կամ թերինֆորմացված կամ պարզապես գտնվում են հոգեբանորեն ծանր վիճակում՝ վախենալով, որ գուցե իրենք թեթև տանեն հիվանդությունը, սակայն կվարակեն խոցելի խմբում գտնվող իրենց հարազատ մարդկանց»,- ասաց Գևորգյանը:

Իր խոսքի ավարտին բժիշկը նաև խորհուրդ տվեց   կրել դիմակներ՝ ծածկելով քիթն ու բերանը, ինչպես նաև  պահպանել սոցիալական հեռավորություն:

Հայաստանում հունիսի 12-ին՝ ժամը 11:00-ի դրությամբ նոր կորոնավիրուսով վարակվելու 612 նոր դեպք է գրանցվել: Այս մասին հայտնում է ՀՀ ԱՆ հիվանդությունների եւ վերահսկման եւ կանխարգելման ազգային կենտրոնը:

Ընդհանուր առմամբ՝ հունիսի 12-ին հաստատվել է կորոնավիրուսի 15281 դեպք:

Ընդհանուր թեստերի թիվը կազմում է 77656 (մեկ օրում արվել է 2267 թեստավորում):

Փաստացի այս պահին բուժվում է 9298 անձ (ավելացել է 422-ով)

Վերջին տվյալներով ապաքինվել է 5639 անձ` վերջին մեկ օրում 173 անձ:

Ընդհանուր առմամբ, 258 պացիենտ մահացել է (ավելացել է 13-ով):

Նախորդ օրը արձանագրվել է մահվան 4 դեպք, երբ պացիենտների մոտ հաստատվել է կորոնավիրուսային վարակ, սակայն մահը վրա է հասել այլ հիվանդության պատճառով: Այդպիսի դեպքերի ընդհանուր թիվը 86 է:

Պացիենտները եղել են 61 (կին), 85 (տղամարդ), 73 (տղամարդ), 74(տղամարդ), 55(տղամարդ), 69 (կին), 83 (տղամարդ), 59 (կին), 71 (տղամարդ), 84 (տղամարդ), 76 (տղամարդ), 59 (տղամարդ) և 60 (կին) տարեկան: Բոլորն ունեցել են ուղեկցող քրոնիկական հիվանդություններ։

Հայաստանում Կավասակիի համախտանիշի ևս մեկ դեպք է արձանագրվել։ Այս մասին Tert.am-ի հետ զրույցում ասաց առողջապահության նախարարի մամուլի քարտուղար Ալինա Նիկողոսյանը։

Նրա տեղեկացմամբ՝ նոր դեպքը գրանցվել է 9 տարեկան երեխայի մոտ։

«Երեխայի վիճակը սկզբում ծանր է գնահատվել, սակայն այս պահին կլինիկական բարելավվում է նկատվում։ Երեխան ստացել է բուժման համար անհրաժեշտ դեղամիջոցը, ինչով պայմանավորված վիճակը կայունացել է»,- հայտնեց Ալինա Նիկողոսյանը։

Հիշեցնենք, որ հունիսի 3-ին առողջապահության նախարար Արսեն Թորոսյանը ֆեյսբուքի իր էջում գրել էր, որ Կավասակիի համախտանիշի դեպք է արձանագրվել 4 տարեկան երեխայի մոտ, որն ունեցել է անախտանիշ կորոնավիրուսային հիվանդություն:

Ալինա Նիկողոսյանը նշեց, որ 4 տարեկան երեխան արդեն բուժվել է և դուրս է գրվել հիվանդանոցից, բայց նա շարունակելու է բժիշկների հսկողության տակ մնալ։

Կավասակիի հիվանդությանը հատկանշական է երկարատև բարձր ջերմությունը, որը նույնիսկ հակաբիոտիկների ազդեցությունից չի իջնում։Ակնառու է հիվանդի ընդհանուր ծանր վիճակը, աչքի շաղկապենու բորբոքումը (կոնյունկտիվիտ), ձեռքերի և ոտքերի մատների ուժեղ էրիթեման, ձեռքերի ու թաթերի կարծր այտուցը՝ մատների ծայրերի թերթաձև թեփոտումով, բազմաձև ցանը։

Բնորոշ է բերանի խոռոչի լորձաթաղանթի ախտահարումը՝ հիպերեմիա, «մորագույն» լեզու, լորձաթաղանթի չորություն, ըմպանի բորբոքում, շրթունքների ճաքեր։ Հաճախ նկատվում են պարանոցի ավշահանգույցների մեծացում, հոդաբորբ կամ խոշոր հոդերի ցավեր, չափավոր փորլուծություն, կարդիոմեգալիա, սրտի ռիթմի խանգարում, սիստոլային աղմուկ, ասեպտիկ մենինգիտի ախտանիշներ։ Հիվանդի վիճակը վատանում է սրտի պսակաձև անոթների ախտահարման ժամանակ։

Կորոնավիրուսային հիվանդությունը ընթանում է անկառավարելի ընթացքով, անակնկալներ մատուցելով եւ անկառավարել բարդություններով։ Այս մասին այսօր՝ հունիսի 10-ին, պարետատան նիստից հետո բրիֆինգին ասաց Սուրբ Գրիգոր Լուսավորիչ ԲԿ բուժական հարցերով փոխտնօրեն Պետրոս Մանուկյանը։

«Հիվանդներն ունեն բազմաթիվ ուղեկցող հիվանդություններ, որոնք առավելագույնս բարդացնում են հիվանդության ընթացքը։ Վերջին ժամանակներս ծանր ու ծայրահեղ հիվանդների աճի միտում նկատվեց, հիվանդանոցն առավել ծանրաբեռնված է աշխատում։ Հիվանդը, պատկերացրեք, ընդունվում է հիվանդանոց այնպիսի ցուցանիշներով, որ բնորոշ չեն առավել ծանր հիվանդին եւ կարճ ժամանակ անց նման կլինիկական ախտանիշներ, ինչպիսին է շնչահեղձությունը, մարդկանց մոտ տագնապի զգացողությունը, օդի պակասը, այդ գերլավածությունը առաջացնում է այնպիսի վիճակ, որ զարգացման ընթացքը հիվանդների մոտ անկառավարելի ընթացքի է բերում։ Բառիս բուն իմաստով աչքիդ առաջ հիվանդները սկսում են շնչահեղձ լինել։ Այստեղ մեզ օգնության են հասնում շնչական ապարատները։     Ցավոք, հիվանդությունը ընթանում է անկառավարելի ընթացքով, անակնկալներ մատուցելով եւ իր բարդությունները այսօր նույնպես անկառավարելի են։ Չենք կարողանում կանխագուշակել հիվանդության ընթացքը եւ այսօր թե ամբողջ աշխարհում, թե մեզ մոտ կիրառվող բուժական մեթոդները դեռ չունեն այն հստակ ապացուցողական բազան, որոնք կարող են հստակ ազդել հիվանդության ելքի վրա»,- ասաց նա։

Սուրբ Գրիգոր Լուսավորիչ ԲԿ-ն այժմ զբաղվում է միայն ծանր եւ ծայրահեղ ծանր հիվանդների բուժմամբ, փոխտնօրենի խոսքով՝ պատերազմ է ընթանում, բուժաշխատողները օր ու գիշեր պայքարում են կյանքեր փրկելու համար։ Նա հորդորեց հետեւել պարետատան կանոններին։