Հնդկական Bharat Forge ընկերությունը հաստատել է, որ վերջերս ցուցադրված MArG 155 անիվավոր ինքնագնաց հաուբիցները նախատեսված են Հայաստանի համար։ Ինչպես հայտնում է հնդկական Indian Defence Research Wing պորտալը, գործարքը Հնդկաստանի և Հայաստանի միջև ռազմավարական գործընկերության զարգացման մաս է կազմում։

MArG 155 մմ-ը բնութագրվում է որպես առաջադեմ հրետանային համակարգ, որը հագեցած է 155 մմ 39 տրամաչափի թնդանոթով և 4×4 անիվավոր շասսիով:

Աղբյուրը նկատում է, որ Հնդկաստանը դառնում է Հայաստանին պաշտպանական տեխնիկայի հիմնական մատակարար։ Ռազմական համագործակցության շրջանակում 2020 թվականին Հայաստանը Հնդկաստանից ձեռք է բերել չորս Swati շարժական ռադիոտեղորոշիչ համակարգ, իսկ 2022 թվականի սեպտեմբերին կնքվել է 245 միլիոն դոլարի պայմանագիր Pinaka բազմափողանի հրթիռային կայանների, հակատանկային հրթիռների և տարբեր տեսակի զինամթերքի գնման համար։

Ադրբեջանի նախագահի օգնական Հիքմեթ Հաջիևը Բրյուսելում լրագրողների հետ զրույցում հայտարարել է, որ հայ-ադրբեջանական խաղաղության համաձայնագրի կնքմանը խոչընդոտող ոչինչ չկա։

«Մենք հավատում ենք, որ սա պատմական հնարավորություն է՝ վերջ դնելու երկու երկրների միջև հակադրությանն ու թշնամությանը և կայուն խաղաղություն ստեղծելու այն 5 սկզբունքների հիման վրա, որոնք Ադրբեջանը ներկայացրել է Հայաստանին»,- նշել է Հաջիևը։

Ադրբեջանի նախագահի օգնականն ընդգծել է, որ ղարաբաղյան հակամարտությունը պետք է կարգավորվեր ԵԱՀԿ Մինսկի խմբի միջոցով, մինչդեռ դա տեղի չի ունեցել։

«Մենք վերջ դրեցինք «ռազմական օկուպացիային և ագրեսիային» (չակերտները՝ Tert.am-ի)։ Ուստի Ադրբեջանն այժմ որպես առաջնահերթություն է ընտրում խաղաղությունն ու Հայաստանի հետ հարաբերությունների կարգավորումը։ Սակայն ցանկացած խաղաղ գործընթաց պահանջում է երկու կողմերի մասնակցություն։ Հայաստանը պետք է դրսևորի դրական և լավ մտադրություններ։ Մենք Հայաստանին ենք ներկայացրել խաղաղության պայմանագրի 5-րդ լրամշակված տարբերակը, սակայն երկու ամիս է, ինչ նրանք չեն արձագանքում», — նշել է Հաջիևը։

Նա նաև ընդգծել է, որ տարածաշրջանում նոր իրականություն է ի հայտ եկել։

Ազգությամբ  հրեա բլոգեր Ալեքսանդր Լապշինը Երևանում գտնվող հրեական սինագոգի տարածքից տեսանյութ է նկարել՝ պնդելով, որ  մեկ տարվա ընթացքում երրորդ հարձակումը Երևանի սինագոգի վրա Ադրբեջանի կողմից ՀՀ-ին վարկաբեկելու փորձ է, որպեսզի ցույց տան, իբրև Հայաստանում հակասեմական տրամադրություններ են։

«Հաշվի առնելով, որ հրկիզման մասին տեսանյութն ավելի վաղ է հրապարակվել ադրբեջական լրատվամիջոցներով, քան հայկական, հասկանալի է, թե որտեղից է պատվերը եկել»,-ասել է նա՝ նշելով, որ Ադրբեջանի կողմից Հայաստանը  բոլորի հետ թշնամացնելու փորձ է։

«Եթե նրանք իսկապես ուզեին ամբողջությամբ այրել, կարող էին ապակին ջարդել և բենզինով շինը ներս գցել։ Նպատակը եղել է ցույց տալ, որ ՀՀ-ում վատ է վիճակը, բայց կիրտիկական վիճակի չհասցնել, երբ ոստիկանությունը հետաքննի  և մեղավորներին գտնի»,-ասել է  նա։

Արդարադատության միջազգային դատարանն իր այսօրվա նիստում միջանկյալ միջոցներ կիրառեց Ադրբեջանի դեմ:

Որոշման եզրափակիչ մասում, մասնավորապես, ասվում է.

«Դատարանը վճռում է, որ նույնիսկ հաշվի առնելով Ադրբեջանի ներկայացուցչի ստանձնած իր կառավարության անունից հրապարակային նիստի ժամանակ հոկտեմբերի 12-ին ստանձնած պարտավորությունները՝ անշրջելի վնաս կարող է այնուամենայնիվ պատճառվել հայերի իրավունքներին, և, որ առկա է հրատապություն, քանի որ կա իրավական և վերահաս ռիսկ՝ պատճառելու վնաս այդ իրավունքներին՝ նախքան դատարանի վերջնական որոշում կայացնելը։ 

Բոլոր այս նկատառումների հիման վրա դատարանը եզրակացնում է, որ ժամանակավոր միջոց կիրառելու պայմանները բավարարված են, ուստի նախքան դատարանի վերջնական որոշման կայացումը, որպեսզի դատարանը որոշակի միջոցներ կիրառի պաշտպանելու համար Հայաստանի միջնորդած իրավունքները։ Դատարանը հիշատակում է, որ Սահմանադրության համաձայն՝ իրավունք ունի ժամանակավոր միջոցների միջնորդությունը ստանալուց հետո կիրառել միջոցներ, որոնք պահանջվել են այդ միջնորդության մեջ։

Հաշվի առնելով ժամանակավոր միջոցների պայմանները, որոնք պահանջվել են Հայաստանի կողմից և գործի հանգամանքները՝ դատարանը վճռում է, որ ժամանակավոր միջոցները չեն կարող լինել նույնը ինչ հայցվել է։ 

Դատարանը եզրակացնում է, որ որոշման մեջ նկարագրված իրավիճակի առումով նախքան գործի վերջնական կայացումը Ադրբեջանը պարտավոր է՝ 

1․ ապահովել ԼՂ-ից սեպտեմբերի 19-ից հետո հեռացած անձինք, ովքեր ցանկանում են վերադառնալ ԼՂ կարողանան դա անել արագ, անվտանգ և առանց խոչընդոտների, 

2․ ապահովել  ԼՂ-ում մնացող անձանց պարագայում սեպտեմբերի 19-ից մնացած անձանց պարագայում, ովքեր ուզում են հեռանալ՝ կարողանան հեռանալ արագ և առանց խոչընդոտների, 

3․ ապահովել այն անձանց դեպքում, ովքեր ԼՂ-ում են մնացել սեպտեմբերի 19-ից հետո կամ վերադարձել են ԼՂ, կարողանան ազատ լինել՝ առանց ուժի գործադրման և ահաբեկման, (պահպանել և չոչնչացնել գրանցման, սեփականության հաստատման, գույքի փաստաթղթերը, որոնք կան Արցախում) 

Այս իմաստով դատարանն անհրաժեշտ է համարում, որ Ադրբեջանը հավուր պատշաճի իր վարչական և օրենսդրական պրակտիկայի մեջ հարգանք տածի այդ փաստաթղթերի նկատմամբ, որոնք վերաբերում են ԼՂ-ից սեպտեմբերի 19-ից հետո հեռացած անձանց, ովքեր ցանկանում են ԼՂ վերադառնալ և նրանց համար, ովքեր մնացել են ԼՂ-ում, հաշվի առնելով հայցված և կիրառված ժամանակավոր միջոցների առանձնահատկությունները և Ադրբեջանի ներկայացուցչի ստանձնած պարտավորությունները հոկտեմբերի 12-ի նիստի ընթացքում դատարանը համարում է, որ Ադրբեջանը պարտավոր է հաշվետվություն ներկայացնել դատարանին այն քայլերի վերաբերյալ, որոնցով կապահովի ներկայացված ժամանակավոր միջոցների կիրառությունը և իր ստանձնած պարտավորությունների կատարումը այս որոշումից 8 շաբաթվա ընթացքում։ Այդ հաշվետվությունը ուղղակի դրանից հետո Հայաստանին հնարավորություն կտրվի դատարանին ներկայացնել իր մեկնաբանությունները դրա վերաբերյալ։ 

Դատարանը վերահաստատում և ուժի մեջ է թողնում դեկտեմբերի 7-ին և փետրվարի 22-ին իր կայացրած որոշումները։ Դատարանը վերահաստատում և ուժի մեջ է թողնում, որ սույն վարույթով կայացվող որոշումը որևէ կերպ կանխակալ ազդեցություն չի ունենա գործը ըստ էության քննելու դատարանի իրավազորության կամ դիմումի ընդունելիության կամ գործի վրա։ Այս որոշումը չի ազդում Հայաստանի և Ադրբեջանի կառավարությունների այդ հարցերի վերաբերյալ փաստարկներ ներկայացնելու իրավունքից։

Դատարանը կիրառում է հետևյալ ժամանակավոր միջոցը

Ադբեջանի Հանրապետությունը պարտավոր է ռասսայական խտրականության ձևերը վերացնելու իր պարտավորությունների համաձայն՝ 

Ա․ ապահովել, որպեսզի այն անձինք, որոնք հեռացել են ԼՂ-ից սեպտեմբերի 19-ից հետո և ցանկանում են վերադառնալ, կարողանան դա անել ապահով, առանց խոչընդոտների և արագ, 

Բ․ ապահովել, որպեսզի այն անձինք, որոնք մնում են ԼՂ-ում և ցանկանում են հեռանալ, կարողանան դա անել անվտանգ, արագ և առանց խոչընդոտների եւ արագորեն,

Գ․ ապահովել այն անձինք, որոնք մնում են ԼՂ-ում, կամ վերադարձել են ԼՂ եւ ցանկանում են մնալ այնտեղ, զերծ մնան ուժի գործադրումից և ահաբեկումից, որը կարող է նրանց հեռանալու պատճառ դառնալ:

Ադրբեջանը պարտավոր է կոնվենցիայի համաձայն  իր ունեցած պարտավորությունների  շրջանակում  պաշտպանել եւ պահպանել  իքնության եւ անձնական գույքի փաստաթղթերն ու գրանցամատյանները, որոնք վերաբերում են առաջին կետում նշվծ անձանց եւ հավուր պատշաճի  հարգանքով վերաբերել դրանց եւ հիմք ընդունել այդ փաստաթղթերը իր օրենսդրական եւ վարչական պրակտիկայում:

Ադրբեջանը պարտավոր է հաշվետվություն ներկայացնել դատարանին այն քայլերի վերաբերյալ, որոնցով կապահովի ժամանակավոր միջոցների կատարումը եւ Ադրբեջանի ներկայացուցչի՝ կառավարության անունից՝ ստանձնած պարտավորությունների կատարումը: Դա պետք է անել այս որոշման հրապարակումից 8 շաբաթվա ընթացքում:

Հիշեցնենք, որ սա միջանկյալ միջոց կիրառելու հարցով Արդարադատության միջազգային դատարան դիմելու Հայաստանի 5-րդ միջնորդությունն է:

Սեպտեմբերի 19-ին Ադրբեջանի կողմից Լեռնային Ղարաբաղի էթնիկ հայերի նկատմամբ սանձազերծած լայնածավալ ագրեսիայի հետևանքով 2023 թ. սեպտեմբերի 28-ին ՀՀ Միջազգային իրավական հարցերով ներկայացուցիչը Հայաստանի Հանրապետության անունից դիմում է ներկայացրել ՄԱԿ-ի Արդարադատության միջազգային դատարան՝ Ռասայական խտրականության բոլոր ձևերի վերացման մասին միջազգային կոնվենցիայի շրջանակներում քննվող «Հայաստանն ընդդեմ Ադրբեջանի» գործով ժամանակավոր միջոց կիրառելու մասին խնդրանքով։

Առաջին միջնորդության առնչությամբ Հաագայի դատարանը 2021-ի դեկտեմբերի 7-ին հետեւյալ որոշումն էր կայացրել.

«Ա, բռնությունից եւ մարմնական վնասից պաշտպանի բոլոր այն անձանց, որոնք 2020-ի հակամարտության առնչությամբ գերեվարվել են եւ մնում են ազատությունից զրկված,

Բ. ձեռնարկի բոլոր միջոցները՝ կանխելու համար Ռասայական ատելության եւ խտրականության սերմանումն ու տարածումը, այդ թվում պետական պաշտոնատար անձանց եւ կառույցների կողմից՝ ուղղված հայկական, կամ ազգgյին կամ էթնիկ ծագում ունեցող անձանց

Գ. Ձեռնարկել բոլոր անհրաժեշտ միջոցները՝ բացառելու համար հայկական մշակութային հուշարձանների պղծումը կամ ոչնչացումը կամ վնասումը, ներառյալ, բայց ոչ միայն եկեղեցիներ, պաշտմունքի այլ վայրերը, հուշարձանները, տեսարժան վայրերը, գերեզմանները: Երկու կողմերը պետք է ձեռնպահ մնան այնպիսի գործողություններից, որոնք կարող են ծանրացնել կամ բարդացնել դատարանի կողմից քննվող վեճը, կամ ավելի ծանրացնել կամ բարդացնել դրա լուծումը»:

Հայաստանը միջնորդություններ էր ներկայացրել նաեւ 2022-ի սեպտեմբերի 16-ին, 2022-ի դեկտեմբերի 28-ին:

Դատարանը այս դեպքում հետեւյալ ժամանակավոր միջոցն էր կիրառել.

«Ադրբեջանը պարտավոր է նախքան վերջնական որոշման կայացումը «Ռասայական խտրականության բոլոր ձևերի վերացման մասին» միջազգային կոնվենցիայով իր պարտավորությունների շրջանակում ձեռնարկել  իրենից կախված բոլոր միջոցները ապահովելու համար անձանց, տրանսպորտային միջոցների եւ բեռների անխոչընդոտ տեղաշարժը Լաչինի միջանցքով երկու ուղղություններով»:

Հայաստանն իր 4-րդ միջնորդությունը ներկայացրել էր 2023-ի մայիսի 23-ին, եւ վերջապես 5-րդ միջնորդությունը ներկայացրել էր սեպտեմբերի 28-ին:

Արևմտյան պետությունները մտադիր էին բորբոքել հակամարտությունն Ադրբեջանի և Հայաստանի միջև։ Նման կարծիք է հայտնել ՌԴ Դաշնային խորհրդի նախագահ Վալենտինա Մատվիենկոն՝ Ադրբեջանի խորհրդարանի նախագահ Սահիբա Գաֆարովայի հետ հանդիպման ժամանակ։ Այս մասին գրում է ՏԱՍՍ-ը:

«Ռուսաստանը, գիտեք, առաջին իսկ քայլերից միշտ ակտիվ մասնակցություն է ունեցել Հարավային Կովկասում կայունության և խաղաղության ապահովման գործում։ Մեզ համար դա շատ կարևոր է։ Մենք տեսնում ենք, որ արևմտյան պետությունները միայն հակամարտություն հրահրելու նպատակ են ունեցել, մենք դրական քայլեր չենք տեսել խաղաղության օրակարգի առաջմղման հարցում։ Ադրբեջանի վրա ճնշում է գործադրվել տարբեր հարթակներում, և դա ոչ մի լավ բանի չի հանգեցնի»,- ասել է Մատվիենկոն։

Միաժամանակ նա նշել է, որ ռուս-ադրբեջանական հարաբերությունները գնալով զարգանում են, և երկու երկրների նախագահները մշտական կապի մեջ են։

«Իհարկե, մեր դաշնակցային հարաբերությունների մասին համաձայնագիրը և մեր նախագահների որոշումը կարևոր քայլ էր, ինչը նոր որակներ և հեռանկարներ հաղորդեց մեր երկկողմ հարաբերությունների զարգացմանը։ Այսօր արդեն քննարկվում են Ռուսաստանի ու Ադրբեջանի մասնակցությամբ մեծ ենթակառուցվածքների, միջտարածաշրջանային, միջպետական նախագծերի հարցերը»,- եզրափակել է Մատվիենկոն։

2024 թվականի պետական բյուջեն պատմական ժամանակների պատմական բյուջե է։

Ազգային ժողովում պետական բյուջեի քննարկման ժամանակ հայտարարեց ՀՀ վարչապետ Նիկոլ Փաշինյանը։

«Ինչո՞ւ է պատմական, քանի որ թե՛ եկամուտները, թե՛ ծախսերը կրկնապատկվում են։

Կրկնապատկվել են նաև պաշտպանական ծախսերը, սակայն սա պատերազմի պատրաստություն չէ, այլ խաղաղության։ Մեր հարևանները վստահ են, որ մենք որևէ մեկի վրա հարձակվելու որևէ մտադրություն չունենք»,- ասաց վարչապետը։

Նա նաև նշեց, որ բարձր մակարադակի է հասցվել առաջնային բուժօգնությունը, որի արդյունքն այն է, որ 2023 թվականի հունվար-սեպտեմբերի ամիսներին ՀՀ-ում նվազագույն մահացությունն է գրանցվել վերջին 6 տարում և փոխարենը գրանցվել է բնական առավելագույն աճը:

Ըստ նրա` ինքնիշխան պետության պարտականությունն է անընդհատ բարեփոխել զինված ուժերը, ամրացնել բանակը, ինչը անում են։

«Վերջին 10 տարում Ադրբեջանի պաշտպանական ծախսերը ՀՀ նկատմամբ նույն ցուցանիշից միջինում երեք անգամ ավելի են եղել»,- հավելեց նա:

***

«Ուզում եմ խոսել Հայաստանում կոռուպցիոն երևույթների ակտիվացման մասին: Մենք ՝ կառավարության ներկայացուցիչներս, երբեմն հայտնվում ենք հետևյալ վիճակում՝ մարդիկ մեզ պաշտոնապես դիմում են՝ խնդրելով լուծել այս կամ այն հարցը»,- հայտարարեց Նիկոլ Փաշինյանը:

Նրա խոսքով՝ իրենք դիմումները վերցնում են, մակագրում, կաբինետներով շրջանառում, քննարկում ու վերջում պարզում, որ այդ հարցը չեն կարող լուծել, որովհետև այն օրինական լուծում չունի:

«Հետո պատահական պարզում ենք, որ դիմումատուն, ով մեզ դիմել էր և մերժում ստացել, լուծել է իր հարցը, որովհետև, ասենք՝ ոչ թե վարչապետին է դիմել այլ ավելի ցածր պաշտոնյայի՝ «իմացող» մարդու,  և գործել է բոլորովին այլ մեթոդներով»,-ասաց Փաշինյանը՝ հավելելով. «Սա, հարգելի գործընկերներ, եկեք ընդունենք, որ խայտառակություն է ու մենք պետք է այս հարցով լրջորեն զբաղվենք»:

Ըստ Փաշինյանի՝ զբաղվելը տարբեր կարող  է լինել՝ կոռուպցիայի դեմ պայքարի խստացումը, օրենքների պարզեցումը, որպեսզի մարդիկ բյուրոկարատական սարդոստայնի մեջ չընկեն:

«Մարդկանց թվում է, թե միայն իրենք են բյուրոկրատական այդ սարդոստայնի մեջ ընկնում, որ ես պատմեմ, թե օրը քանի անգամ եմ ըտենց սարդոստայնի մեջ ընկնում, երևի չեք հավատա»,-հայտարարեց ՀՀ գործադիր մարմնի ղեկավարը:

Վերջինս նաև հայտնեց, թե բարդությունն այն է, որ կառավարությունը զբաղվում է հազար հարցով և եթե մի հարցով զբաղվեր՝ այն կլուծեր:

Խորհրդային շրջանում հզոր արդյունաբերական ձեռնարկություններ ունեցող Հայաստանը նորանկախ շրջանում ողջ արդյունաբերական պոտենցիալը վուլգար սեփականաշնորհման արդյունքում փոշիացնելու և ի սկզբանե իր ուղեծիրը փոխելով՝ արդյունաբերականից սպասարկման ոլորտի, ծառայություններ մատուցելու բնագծով ընթացող պետության վերածվեց։

Բաքվի նավահանգստային հզորության և թուրքական տնտեսության առջև մեղմ ասած՝ կարկամած գործիչների և նրանց հոգեզավակների երազանք Հայաստանում ենք այսօր ապրում, անվտանգային բարձիկներից զուրկ, պատերազմի հրձիգ և պատերազմ պարտադրող թուրքադրբեջանական տանդեմի հարևանությամբ։

Պարտվողականությամբ, «եթե անգամ պարտվենք՝ մեզ պարտված չենք զգալու» գաղափարաբանությամբ տարածաշրջանի՝ նվաճողական քաղաքականություն որդեգրած պետություններից խաղաղություն է մուրում ՀՀ՝ ներկա իշխանությունը։ Իսկ ի՞նչ ասել է ամեն վայրկյան քո դեմ պատերազմի պատրաստ պետության դուռը գնալ խաղաղության կարգախոսներով, սպիտակ դրոշ ծածանելով։ Ասել է՝ վերածվել կատարյալ ենթակա, սպասարկու պետության։

Ա՞յս է եղել հայի երազանքը՝ դար ու դարեր դժվարությունների միջով անցած և 21-րդ դար հասած․․․

Իրականում, 2018-ին փողոցից իշխանության եկած ուժը Հայաստանը քայլ առ քայլ դուրս է դրել իր բնական ուղեծրից՝ կանգնեցնելով ճամփաբաժանին։ Խաղաղության խաչմերուկ՝ ասում են։ Քրոսրոուդ․․․ Խաչվող ուղի, ճանապարհ․․․
Խաչ բառը կա հիմքում, բայց խաչի դեմ սուր է ճոճվում շարունակ, որի վերջը բնավ էլ խաղաղությունը չէ, այլ պատերազմն է, մի՞թե սա չեն կարող հասկանալ ներկա իշխանությունները։

Եվ կամ՝ եթե այդքան խաղաղասեր են, ի՞նչ է, դժվա՞ր է պատկերացնել, որ հերթական անգամ՝ Ռուսաստան, թե՞ Արևմուտք /վերջինս հաճախ Թուրքիայի կերպարով է/ ՝«կամ-կամ»-ի ճանապարհն ընտրելով և կտրուկ ուղղություն փոխելով, ընդ որում՝ հույժ ցուցադրական քայլերով և գործողություններով, ցանկացած դեպքում մեր դեմ են ուղղում աշխարհաքաղաքական ուժերից մեկին։

Իսկ այստեղ հարցերն ավելի են շատանում, օրինակ, ո՞նց է ստացվում, որ Ադրբեջանին միշտ հաջողվում է և՛ հարաբերությունները պահպանել ՌԴ-ի ու Իրանի հետ, և՛ միաժամանակ, ստանալ ԵՄ-ի ու ԱՄՆ-ի աջակցությունը, և անպատիժ ցեղասպանություն իրականացնել Արցախում․․․ Հիմա արդեն՝ մշակութայի՛ն ցեղասպանության հերթական փուլին են լծվել․․․

Հաջողվում է նրանց, որովհետև հստակ արտաքին քաղաքականություն ունեն, որի հիմքում սեփական պետության շահն է։ Պե՞տք է՝ ՌԴ-ի հետ նրա դաշնակցից ավելի դաշնակից կլինեն և Իրանի հետ բազում վեճեր ու խնդիրներ ունենալով անգամ՝ որոշակի թեմաների շուրջ կարող են ընդհանուր հայտարարի գալ ․․․

Իսկ ինչի՞ են կարողացել հասնել, ի՞նչ «արդյունքներ» են արձանագրել Հայաստանի իշխանություններն անցած 5 տարիների ընթացքում՝ շարունակաբար նշաձող իջեցնելուց բացի։ Հիմա արդեն նշաձող էլ չկա, հիմա Հայաստանն իշխանությունների ձեռամբ անկյուն է մտցվել։

Ակնհայտ է, չէ՞, որ այս կերպ մղում են Հայաստան պետությանը՝ փչացնելու հարաբերությունները ՌԴ-ի և ՀԱՊԿ-ի հետ՝ չստանալով որևէ ռեալ աջակցություն արեւմուտքից։ Մտահոգություն, աջակցության պատրաստակամություն հայտնելուց զատ ի՞նչ է ասել և տվել Արևմուտքը Հայաստանին։

Ոչինչ։ Բացարձակ ոչինչ։

Այ, այսպես, ոչնչի և բացարձակ ոչնչի արանքում, անկյունում է հայտնվել Հայաստանը։
Այստեղ մեկ այլ հարց է ծագում՝ միայն իշխանությու՞նն է մեղավոր, թե՞ հակահայ քայլերի գնացող իշխանությանը հանդուրժող հանրությունը, որն իշխանությունների յուրաքանչյուր պետականաքանդ գործողության դեմ պիտի դուրս գար, ծառս պիտի լիներ, այլ ոչ թե՝ հոգնած, իներտ, ապատիկ հանրույթի վերածվեր․․․

Ինձ շատ են հարցնում՝ ի՞նչ է լինելու․ հարցնողների մի մասը իսպառ հուսահատ է, կան նաև՝ թեական հարցնողներ, իսկ որոշակի մի հատված կա, որ տիրական անհատի սպասումով է դեռ, մտածում է, ո՞նց կարող է ժողովուրդը չհամախմբվել, և ո՞նց կարող է պատահել, որ հայության մեջ չգտնվի մարդ, այս դեպքում ՝ Գերմարդ, ով իրեն երկրի, պետության ՏԵՐ զգալով և առողջ անձերի աջակցությամբ «ազգակործան պատուհասին» չհեռացնի իշխանությունից և երկիրը ցեխից չհանի։

Աղբյուր` Փաստինֆո

Արցախի դեմ ագրեսիա իրականացնելուց և նրա նկատմամբ ամբողջական վերահսկողություն հաստատելուց հետո՝ Ադրբեջանը կենտրոնացել է ՀՀ-ի դեմ տարածքային հավակնությունների իրացմանը։ Այս մասին այսօր Ազգային ժողովի հայտարարությունների ժամին ասաց «Պատիվ ունեմ» խմբակցության քարտուղար Տիգրան Աբրահամյանը։

Ըստ նրա՝ այդ հավակնությունները դրսևորվում են Ադրբեջանի առաջնային պահանջը 8 գյուղերի, այսպես կոչված անկլավների հանձնումն է, որը նրա ամենօրյա խոսույթի առանցքային մասն է դարձել։

«Հայաստանի իշխանությունների՝ այդ գյուղերի հանձնման պատրաստակամության պայմաններում Ադրբեջանն այդ հարցը ոչ թե փորձում է քննարկել սահմանների դելիմիտացիայի ու դեմարկացիայի շրջանակներում, այլ՝ ուղիղ տարածքային պահանջ է ներկայացնում։

Ադրբեջանի՝ Հայաստանի գլխին իջեցրած օրակարգի պայմաններում Ադրբեջանը նպատակ ունի սահմանի ճշգրտման թեման դուրս բերել ՀՀ այն տարածքներ, որոնք օկուպացրել են 44-օրյա պատերազմից հետո Հայաստանի դեմ իրականացրած ագրեսիայի հետևանքով՝ Ջերմուկ, Ներքին Հանդ, Տեղ, Իշխանասար, Սև լիճ, Կուտական և այլն։

«Այն, ինչ Հայաստանի իշխանությունն անվանում է խաղաղության պայմանագիր, ոչ թե խաղաղության, այլ՝ Հայաստանին դեմ տարվող նոր տարածքային պահանջների մասին փաստաթուղթ։

Հայաստանի իշխանության արտաքին քաղաքական հարցերում տարվող քաղաքականությունը բերել է հասցրել է նրան, որ դեռևս 2019 թվականին հռչակած «նոր պատերազմ, նոր տարածքներ» թեզը փոխարինվել է՝ «նոր փաստաթուղթ, նոր կորուստներ» կարգախոսով:
Ինչքան շատ է իշխանությունը խոսում խաղաղության մասին, այնքան շատ է մեր երկիրը տարածքային և մարդկային կորուստներ արձանագրում: Սա ես չեմ ասում, սրա մասին խոսում է վիճակագրությունը ու այս իշխանության ժամանակ մեծ տեմպերով փոքրացող մեր հայրենիքի ողբերգական փաստը:

Սեփական երկիրը սակարկման դրած իշխանությունը հաջողելու որևէ շանս չունեն, որովհետև այդ մոտեցումը, միջազգային դերակատարների անարգանքներին ու լռությանն են բերում, իսկ թուրք-ադրբեջանական տանդեմին գործելու լայն դաշտ բացում»:

«Գետնին, որտեղ ընկած էին զոհված զինվորների մարմինները, հետքեր կային։ Ծնողներից մեկն այդ հատվածում հայտնաբերել է որդու մազերը։ Հայտնաբերվել է նաև այլ զինվորներին պատկանող բաճկոն, գոտի և Աստվածաշունչ։ Այդ տարածքից էլ հող ենք հավաքել, բերել ենք մեզ հետ, որ դիակները չգտնելու դեպքում, գոնե թաղելու բան ունենանք՝ նրանց արյունով թաթախված հողը»,- «Առավոտ»-ի փոխանցմամբ, այս մասին պատմել է Ցորի խմբի զոհված զինծառայողներից Ռ.Պ-ի ազգականը։

Ըստ աղբյուրի, վկան նախքան տղաների որոնողական աշխատանքներին մասնակցելը ադրբեջանական տելեգրամյան ալիքներում տեսել էր ադրբեջանցիների նկարահանած երեք տեսանյութերը, որտեղ հենց Ցորի տղաների մարմիններն էին երեւում:

Ռ.Պ.-ի աջ ձեռքը հարազատները ճանաչել են, քանի որ այն երևում էր նույն դիրքում, ինչ ադրբեջանցիների տարածած տեսանյութում, երբ նա ընկած էր գետնին։ Հիշեցնենք, որ Ցորի խմբի տղաները 2020 թվականի հոկտեմբերի 12-ին Վարանդայի (Ֆիզուլի) «Ջուվարլու» կոչվող տեղանքում հայտնվել էին շրջափակման մեջ դիվերսիոն խմբի կողմից։ Արդյունքում խմբի 20 հայ զինծառայողներ զոհվել են մարտերում: Ըստ Ռ.Պ-ի ազգականի՝ ադրբեջանցիները տեսանյութերից մեկը նկարել են գիշերը՝ հայ զինվորներին սպանելուց հետո։ Վկան տեսագրությունը տեսել է 2020 թվականի հոկտեմբերի 21-ին: Ըստ նրա՝ տեսանյութում Ռ.Պ.-ի գանգը ուռել էր։ Զոհված հերոսի մասունքները վկան և նրա ընտանիքի անդամները միայն ԴՆԹ անալիզով նույնականացման արդյունքում են ճանաչել: Նա պատմել է, որ տեսանյութերից մեկում զոհված զինվորների ականջները կտրված էին. «Մենք դժոխքի միջով ենք անցել: Երբ հետ եմ նայում, չեմ հավատում այդ ամենին»։

2021 թվականի ապրիլի 2-ին խմբի այլ տղաների այլ հարազատների հետ վկան որոնողական աշխատանքների նպատակով գտնվել է Արցախում՝ Ջուվարլուում։ Նրանց ուղեկցել են ԿԽՄԿ-ն և ադրբեջանական կողմը։

Վկան պատմել է. «2021 թվականի նոյեմբերի 2-ին Ադրբեջանը վերադարձրեց հայ զինվորների աճյունները։ Արցախից Գորիս է տեղափոխվել 11 սպիտակ պարկ։ Այնուհետև այդ պարկերը տեղափոխվել են Երևան, Հերացու դիահերձարան։ Այդ պարկերում կար կոտրված գանգ։ Մեկ այլ գանգ կար։ Մեկ մարմինը կիսով չափ կտրված էր, բացակայում էր գոտկատեղից վեր հատվածը։ Կոտրված ոսկոր կար։ Այրված ոսկոր կար և այլն։ Եթե ադրբեջանցիները հավաքել են զինվորների դիակները և թաղել, ինչո՞ւ մնացած մասունքները մեզ չեն վերադարձրել»։

Ցորի խմբի զոհված զինծառայողներից Ա.Մ-ի հայրը պատմել է. «Հայկական կողմին է հանձնվել մոտ 1500 դի՝ մոտ 2000 աճյուն։ Ես տեսել եմ նրանցից յուրաքանչյուրը: Դիակների 70%-ը գլխատված էին։ Այն դեպքերում, երբ գլուխ է եղել, հիմնականում ականջներ չեն եղել, ուստի, ամեն դեպքում մարմիններն անդամահատված են եղել։ Այս երևույթը ակնհայտ էր նաև այն դիակների մոտ, որոնք ադրբեջանական կողմը պահել էր սառցարաններում և հանձնել հայկական կողմին»։

Որդեկորույս հայրը մասնակցել է ոչ միայն որդու և նրա ընկերների, այլ նաև այլ զինվորների որոնողական աշխատանքներին։ Ա.Մ-ի հոր հարցաքննությունը տեղ է գտել նաեւ Ճշմարտության և Արդարադատության կենտրոնի հրապարակած Ադրբեջանի կողմից հայ զինվորների դիակների պղծման դեպքերի վերաբերյալ զեկույցում:

Բաքվից կրկին ծեքծեքումներ են Ֆրանսիական զենքի հետ կապված։ ՈՒ կրկին այս վարքուբարքը panorama.am-ի ու «Պատիվ ունեմ» խմբակցության քարտուղար, ԱԺ Պաշտպանության և անվտանգության հանձնաժողովի անդամ Տիգրան Աբրահամյանի զրույցի թեմա է։

panorama.am.- Պարոն Աբրահամյան, Բաքուն հայտարարում է, թե ՀՀ Վրաստանով Ֆրանսիայից Հայաստան զինտեխնիկա է գալիս, արդյո՞ք դա ճիշտ տեղեկություն է։

Հետո՝ Ադրբեջանը Ֆրանսիայից եկող զինտենիկայի, այն է՝ ինչպես կրկին ինքն է հայտնում՝ զրահամեքենաների, հետ կապված երևակայական խաղաղությանը վտանգ է տեսնում։ Ինչ գործառույթներ ունեն զրահամեքենաները, որ կարող են անմիջական վտանգ ներկայացնել Ադրբեջանի համար։ Ի վերջո՝ դրանք նույնիսկ հրետանիներ չեն…

Տ. Աբրահամյան.- Հաշվի առնելով Հայաստանի և Ֆրանսիայի միջև ռազմական համագործակցության հետ կապված տարբեր հուշագրեր, նաև՝ հայտարարություններ, այդ լուրերը, բնականաբար, որևէ կերպ բացառելի չեն։ Ավելին՝ այն հայտարարությունները, որ հնչում են Հայաստանից և Ֆրանսիայից պաշտոնական մակարդակով՝ ցույց են տալիս, որ առաջիկայում ևս ականատես ենք լինելու սպառազինության նոր մատակարարումների։

Ադրբեջանը, բացի նրանից, որ հաճախ է հանդես գալիս ուժի կիրառման սպառնալիքով, միաժամանակ փորձում է ամեն ինչ անել տարբեր երկրներից Հայաստան ռազմական մատակարարումներ թույլ չտալու, կամ դրանց ընթացքը դանդաղեցնելու ուղղությամբ։ Այնինչ տարածաշրջանում ամենամեծ սպառնալիքը Ադրբեջանն է, որ նվազագույնը վերջին տարիներին դա հստակ ապացուցել է։ Եվ այս պարագայում եթե փնտրելու ենք պատերազմի կամ անկայունության աղբյուր, ապա որպես այդպիսին պիտի առաջին հերթին դիտարկել Ադրբեջանին ու Թուրքիային։

Այս տարածաշրջանում պատերազմ փնտրում և հրահրում է Ադրբեջանը՝ իր դաշնակից Թուրքիայի հետ համատեղ, և այս տարածաշրջանում մնացած երկրների սպառազինումից, կամ տարբեր երկրների հետ համագործակցությունից խոսող Ադրբեջանը ունի բացառապես մեկ նպատակ՝ պարզապես կանխելու ռազմական մատակարարումները։

Կարծում եմ, որ նույնիսկ միջազգային հանրության համար է շատ ակնհայտ, որ պատերազմի մշտական նախաձեռնող կողմը Ադրբեջանն է։

panorama.am. — «Հայաստանն ու Ֆրանսիան պետք է վերջ դնեն տարածաշրջանում սպառազինման և ռազմականացման քաղաքականությանը, նաև հաշտվել փաստի հետ, որ տարածաշրջանում խաղաղությունն ու համագործակցությունն այլընտրանք չունեն»,- ասել է ադրբեջանի ագն Հաջիզադեն։

Ինչ է ակնկալում ադրբեջանը Հայաստանից, ինչ է պատկերացնում խաղաղություն ասելով

Տ. Աբրահամյան.- Ինչ է անկալում այսօր Ադրբեջանը Հայաստանի՞ց։ Ակնկալում է զիջումներ սեփական պատկերացումների շրջանակում, իսկ յադ պատկերացումները արտահայտում են հրապարակային դաշտում՝ սկսած Սյունիքից, Գեղարքունիքից, Վայոց ձորից, Տավուշից, վերջացրած Երևանով, որի մասին նաև վերջին շրջանում է հաճախակի դարձել տարբեր հայտարարությունները։ Եվ այս տեսանկյունից այն փաստաթուղթը, որին անվանում են «խաղաղություն», կամ «խաղաղության պայմանագիր», միայն առաձին հայացքից կարող է խաղաղությանը նմանվել. Որովհետև իրականում եթե դա Ադրբեջանի համար խաղաղություն է, ապա Հայաստանի համար դա նոր զիջումներ ու տարածքների կորուստներ են։