Սահմանազատումն իրականացվում է մեր պայմանների հիման վրա, և սա մեր հաջորդ հաղթանակն է։ Ինչպես հաղորդում է ԱՊԱ-ն, այս մասին ասել է Ադրբեջանի Հանրապետության նախագահ Իլհամ Ալիևը օկուպացված Շուշի տեղափոխված առաջին բնակիչներին բնակարանների բանալիների հանձնման արարողության ժամանակ։

«Այսօր 1990 և 1992 թվականներին «օկուպացված Ղազախի հողերը» չակերտները՝ (Tert.am) վերադարձվում են մեզ առանց մեկ կրակոց արձակելու։ Սահմանազատումն իրականացվում է մեր պայմաններով, և սա մեր հերթական հաղթանակն է։ Այսօր մեր մեկ խնդրանքով Ղազախի չորս գյուղ է վերադարձվում մեզ։ Այդպես էլ շարունակվելու է:

Այստեղ խոսելու իրավունքը մեզ է պատկանում, մենք առաջատար պետությունն ենք Կովկասում, մենք առաջատար պետություն ենք տնտեսական, քաղաքական, ռազմական առումներով, բոլոր առումներով, բոլորը պետք է հաշվի նստեն մեզ հետ։ Ե՛վ Հայաստանը, և՛ դրա հետևում կանգնած արտաքին շրջանակները, նրանց սուտ խոստումներ տալով, կփոշմանեն, եթե մեզ հաշվի չառնեն»,-ասել է նա։

Երկքաղաքացի եմ, ես ՀՀ-ի և Կանադայի քաղաքացի եմ․ լրագրողների հետ զրույցում հաստատեց Բագրատ Սրբազանը։

«Անմիջապես արձագանքել են, Բագրատ Սրբազանը երկքաղաքացի է, կեցցե․․․ ի՞նչ եք խառնվել իրար, այ մարդու որդիներ, Բագրատ Սրբազանը Տավուշի թեմի հոգևոր առաջնորդն է, ավելի բարձր, քան ձեր վարչապետի աթոռն է»,-ասաց նա։

Նշենք, որ Սահմանադրությամբ նա չի կարողանա ՀՀ վարչապետ դառնալ: Սակայն, այդուհանդերձ, Սրբազանը չի բացառել այդ հավանական տարբերակը։

«Հիմա, որ ժողովուրդը որոշեց Սահմանադրության մեջ ներկայացվածություն ունենալ և երկքաղաքացի մարդուն ասել՝ ինքն էլ կարող է լինել, ձեր ի՞նչ գործն է։ Եթե ժողովուրդը ցանկանա, դա լինի ժողովրդի կամքը և Հայոց Հայրապետը օրհնի, ես ո՞վ եմ, որ ասեմ՝ չէ։ Ես նորից եմ ասում, իմ կռիվը վարչապետ դառնալու կռիվ չի, իմ կոչումն ավելի բարձր է, քան վարչապետի աթոռն է»,-ասաց նա։

2024 թ․ «Ավրորա» մրցանակի շնորհման արարողությանը «Ավրորա» նախաձեռնության համահիմնադիր Ռուբեն Վարդանյանի կինը՝ Վերոնիկա Զոնաբենդն ընթերցել է Ռուբեն Վարդանյանի ուղերձը՝ Բաքվի բանտից:

«Արտաքին աշխարհից մեկուսացված՝ ես խորհելու շատ ժամանակ ունեմ։ Ես ամենևին չեմ զղջում այդ ճանապարհն ընտրելու համար»,-ասել է նա։ 

Մանրամասները՝ տեսանյութում։

Ալմաթիում բանակցությունների մեկնարկին Հայաստանի, Ղազախստանի և Ադրբեջանի ԱԳ նախարարները հանդես են եկել ողջույնի խոսքերով։ Այս մասին հաղորդում է ՀՀ ԱԳՆ-ն։

ՀՀ ԱԳ նախարար Արարատ Միրզոյանը նշել է.

«Միանում եմ ղազախական կողմին ուղղված շնորհակալական խոսքերին՝ այս հանդիպումը նախաձեռնելու և կազմակերպելու համար։ Մենք Հայաստանում բարձր ենք գնահատում Ղազախստանի ցանկությունն աջակցել իր համար երկու բարեկամ երկրներին հասնել համաձայնության և Հարավային Կովկասում հաստատել երկարատև խաղաղություն։ Կցանկանայի նաև հատուկ շնորհակալություն հայտնել Ղազախստանի նախագահին, ինչպես նաև Ձեզ՝ Մուրատ Աբուգալիևիչ, Ձեր ներդրած ջանքերի համար։

Հիրավի, շատ խորհրդանշական է, որ մենք այսօր հանդիպում ենք այս գեղեցիկ քաղաքում՝ Ալմաթիում, ավելին, այն նույն կառույցում՝ «Բարեկամության տանը», որտեղ 1991թ. ստորագրվել է Ալմա-Աթայի հռչակագիրը։ Հիշեցնեմ՝ դա այն փաստաթուղթն է, որը ստորագրեցին արդեն նախկին ԽՍՀՄ տանսմեկ հանրապետությունները՝ ԽՍՀՄ նախկին ադմինիստրատիվ սահմանները ճանաչելով որպես միջպետական սահմաններ։ Կարևոր է, որ վերջին երկու տարվա ընթացքում և’ Հայաստանի վարչապետը, և’ Ադրբեջանի նախագահը տարբեր ձևաչափերով մի քանի անգամ վերահաստատել են Ալմա-Աթայի հռչակագրին հանձնառությունը, վերահաստատել են նաև Ալմա-Աթայի հռչակագրի հիման վրա տարածքային ամբողջականության փոխադարձ ճանաչումը, ինչպես նաև վերահաստատել են, որ սահմանազատման գործընթացը պետք է իրականացվի հենց Ալմա-Աթայի հռչակագրի հիման վրա։ Ըստ էության, դա նշանակում է, որ սահմանազատման գործընթացում պետք է վերարտադրվեն այն սահմանները, որոնք գոյություն են ունեցել ԽՍՀՄ փլուզման պահին։

Եվս մեկ անգամ ցանկանում եմ ընդգծել, որ Հայաստանը ձգտում է խաղաղության, միջազգային պայմանագրի համաձայնեցմանը։ Մենք շատ կառուցողականորեն ներգրավված ենք խաղաղության գործընթացում, և ավելին, կարծում ենք, որ մենք չպետք է սահմանափակվենք խաղաղության պայմանագրի ստորագրմամբ. մենք պետք է, մենք կարող ենք առաջ գնալ՝ ապաշրջափակել տարածաշրջանում տրանսպորտային կապուղիները։ Դա անել, իհարկե, այն ընկալումով, որ բոլոր կապուղիները կլինեն այն երկրների ինքնիշխանության ներքո, կգործեն այն երկրների իրավազորության ներքո, որոնց տարածքով դրանք կանցնեն, իսկ պետական սահմանի հատման բոլոր ընթացակարգերը կհամաձայնեցվեն (վարչական, մաքսային) փոխադարձության սկզբունքին համաձայն»։

Ինքը գուցե ասում է Աստծո կամքով, բայց ժողովրդի կամքը շատ ավելի կարևոր է։

Այս մասին ԱԺ-ում լրագրողների հետ զրույցում ասաց իշխող խմբակցության պատգամավոր Անդրանիկ Քոչարյանը՝ անդրադառնալով Բագրատ Սրբազանի՝ վարչապետի հնարավոր թեկնածությանը։

«Իհարկե Բագրատ հոգևորականի համար Աստծո կամքն էլ է կարևոր, մեզ համար էլ է կարևոր, բայց ժողովրդի կամքը հենց Աստծո կամքն է։ Եթե Վազգեն Գալստանյանը ցանկություն ունի վարչապետի թեկնածու առաջադրվել, ուրեմն 2026 թվականին ինքը պետք է իր քաղաքական թիմով  հայտ ներկայացնի, մասնակցի ընտրություններին ու դառնա վարչապետի թեկնածու»,- ասաց նա։

Ինչ վերաբերում է ԱԺ-ում իմփիչմենթի գործընթաց սկսելու գործընթացին, Քոչարյանն ասաց․

«Իմփիչմենթի գործընթացը թող բերեն անեն, բայց տվյալ հոգևորականն ասում է՝ 20 ձայն է  պակասում, որտե՞ղ է այդ 20 ձայնը։ Երեք տարի է այստեղ են, իրենք տեսնո՞ւմ են թեկուզ 2․5 ձայնի հնարավորություն, անձամբ ես նույնիսկ 1․5 ձայն չեմ տեսնում։ Ինքը անուններ է տալիս, կներեք, շատ տարօրինակ է, որ հոգևորականը տալիս է անուններ՝ առանց այդ անվան տերերի հետ համաձայնեցնելու»։

Քոչարյանը զուհագեռ տանելով 2018-ի հետ՝ ասաց․

«2018-ին ճնշումը դարձավ իրականություն ու եղան արտահերթ ընտրություններ։ Այ, երբ որ կլինեն արտահերթ ընտրություններ, տվյալ հոգևորականը կհանի իր սպիտակ հագուստը, կասի՝ ես արդեն Վազգենն եմ ու Վազգեն Գալստանյան անուն ազգանունով կդառնա վարչապետի թեկնածու։ Այս պահին նա հոգևորական է, որը իրավունք չունի խառնվել քաղաքական գործընթացներին, այ Աջապահյանը ճիշտ արեց, որ ճանապարհի կեսից գնաց Էջմիածին»։ 

Ես անկեղծորեն շնորհակալ եմ պարոն Օսկանյանին, բայց ես ոչ հավակնությունն ունեմ, ոչ էլ ցանկությունը, ոչ էլ կարծում եմ, որ ճիշտ է: Այսպես արձագանքեց Բագրատ սրբազանը նախկին արտգործնախարար Վարդանի Օսկանյանի այն հայտարարությանը, որ պետք է շարժման վարչապետի թեկնածուն լինի հենց սրբազանը:

Իսկ եթե շարժման մասնակիցների մեծ մասը պնդի հարցին պատասխանելով նշեց. «Ընթացքը կորոշի: Անկեղծ եմ ասում, Աստծո կամոք է ամեն ինչ տեղի ունենում, մեր տիրոջ կամքով էլ թող գնա ամեն ինչ: Մարդկային ջանքերն, այո, կարևոր են, բայց, ի վերջո, աստվածային տնօրինությունն ու նախախնամությունն է մեզ ուղղորդողը: Ես այդ ճանապարհին եմ հավատում, ամբողջ կյանքս այդպես է եղել: Ոչ մի բանի չեմ միջամտել»:

Անդրադառնալով Հայաստանում տեղի ունեցող ակցիաներին միջազգային լրատվամիջոցների արձագանքին` Բագրատ սրբազանը նշեց, որ կա մեծ հետաքրքրություն: «Մարդկանց դրսում համոզել են, որ Հայաստանում ժողովուրդը մեռած է: Այդպես են ներկայացրել,  հենց այդ ձևով: Ոչ մի սեղանի վրա Հայաստան պետությունն ասելիք չունի` ոչ օրակարգ, ոչ նպատակ, ոչ ծրագիր` ոչինչ չունի: Իրեն ասում են»,- հայտարարեց սրբազանը` ավելացնելով, որ «երբ այս մարդիկ մեկնեն` կունենա ասելիք»:

Ընթացքը կորոշի: Անկեղծ եմ ասում, Աստծո կամոք է ամեն ինչ տեղի ունենում, մեր տիրոջ կամքով էլ թող գնա ամեն ինչ: Մարդկային ջանքերն, այո, կարևոր են, բայց, ի վերջո, աստվածային տնօրինությունն ու նախախնամությունն է մեզ ուղղորդողը:

Այս մասին լրագրողների հետ զրույցում հայտնեց քաղաքագետ Սուրեն Պետրոսյանը։  

«Ժողովուրդն իր արդար նպատակն ու ցանկությունն է հայտնել, հետևաբար սադրանքներով ոչ մի բանի չեն հասնի»,- նշեց նա։ 

Քաղաքագետն, անդրադառնալով իշխանության կողմից տարածվող Փաշինյանի լուսանկարներին «լեգիտիմ ու ընտրված վարչապետ» գրառմամբ, ընգծեց․ 

«Ի՞նչ են պատկերացնում լեգիտիմ ասելով, լեգիտիմ վարչապետին անվստահությո՞ւն է հայտնում 140,000 մարդ հրապարակում, դա իրենց լեգիտիմ վարչապե՞տն է։ Մի գործընթաց է սկսել, որտեղ իշխանությունը փորձում է ինքն իրեն խաբել, փորձում են տապալումները կոծկել ու մեկը մյուսին մեղադրել»։ 

Պետրոսյանը հիշեցրեց Փաշինյանի խոսքերը՝ եթե 30,000 մարդ հավաքվի,ապա կգա կխոսի,կքննարկի հրաժարական կտա, եթե հրապարակը լցնեն հրաժարական կտա, ո՞ւր մնացին այդ խոքերը։ 

«100,000-ից ավել մարդ իր հստակ պահանջը դրեց, ապա ինչո՞ւ չեղավ հանդիպումն ու քննարկումը։ Երեկվանից ՔՊ-ից որոշ կոնտակտներ իրենց նախաձեռնությամբ մեզ հետ են եղել, զարմանալի բան չկա այստեղ։ Այս ամենը հաշտության մասին է, այս ամենը նաև իրենց համար է։ Մենք բարրիկադների տարբեր կողմերում չենք »,- ասաց քաղաքագետը։ 

Պետրոսյանը խոսեց նաև անվստահություն հայտնելու գործընթացի մասին և շեշտեց, որ բանալի բառերն այս գործընթացում «հանրային պահանջն ու հանրային ճնշումն են»։  

«Ցանկացած գործընթաց տեղի է ունենալու խաղաղ կերպով և հանրային մոբիլիզացիայի միջոցով։ Այս պահին որևէ մեկը դեմ չի եղել խորհրդարանական ընդդիմությունից իմպիչմենթի գործընթացը սկսելու համար։ Սա օրինական և իրավական պահանջ է։ Ինչո՞ւ եք մտածում, որ ՔՊ-ում չեն գնահատում իրավիճակը, մենք շատ ենք խորացրել բևեռացումը, շատերը փորձում են գտնել հնարավորություն, որ իրենք էլ ազատվեն այդ կապանքներից։ Այս պահանջն ու ցասումը կասեցնել չի լինելու»,- նշեց նա։  

Պետրոսյանն ասաց՝ ՔՊ-ում որոշում կայացնողներից նվազագույնը 4-5 հոգու մասին է խոսքը։ 

ՀՀ արտաքին գործերի նախկին նախարար Վարդան Օսկանյանը հայտարարել է, որ Նիկոլ Փաշինյանի հրաժարականի պահանջով շարժման վարչապետի թեկնածուն Բագրատ Սրբազանը պետք է լինի։ Այս մասին նա հայտնել է ֆեյսբուքի իր էջում տեղադրած տեսանյութում։

«Կարծում եմ՝ Բագրատ Սրբազանը ճիշտ ճանապարհի վրա է, երբ երեկ հայտնեց, որ արդեն խորհրդակցությունների մեջ է խորհրդարանական քաղաքական ուժերի հետ, որպեսզի մտնեն ԱԺ և անվստահության գործընթաց սկսեն Նիկոլ Փաշինյանի նկատմամբ։ Սահմանադրություն, իհարկե, պահանջում է, որպեսզի այդ ուժերը նաև ներկայացնեն իրենց վարչապետի թեկնածուին։ Այս պահի դրությամբ, կարծում եմ, այդ վարչապետի թեկնածուն հենց Բագրատ Սրբազանը պետք է լինի», — նշել է Օսկանյանը։

Նա ընդգծել է՝ չի տիրապետում մանրամասներին, բայց կարծում է, որ այդպես կլինի, որովհետև «այս կառավարությունը լինելու է ժամանակավոր, միգուցե, մի տարվա»։

«Այդ ընթացքում կկարգավորվեն որոշ խնդիրներ, հայ ժողովուրդը իր մեջքը կշտկի, դրանից հետո հնարավոր կլինի անցկացնել արդար ընտրություններ։ Իրոք, այս անցումային շրջանի համար ամենահարմար թեկնածուն այդ մարդն է, որը սկսել է այս ամենը, իր գործով ցույց է տվել, որ ինքը նվիրում ունի և վճռական է այս նպատակներն իրականացնելու հարցում»,-ասել է ԱԳ նախկին նախարարը։

Օսկանյանը կոչ է արել լինել Բագրատ Սրբազանի զինվորը։

«Նա խոհեմ ձևով կկառավարի այս ամբողջ գործընթացը»,- հավելել է Վարդան Օսկանյանը։

«Տավուշը հանուն հայրենիքի» շարժման առաջնորդ Բագրատ սրբազանը մայիսի 9-ին Հանրապետության հրապարակում կազմակերպված հանրահավաքի ժամանակ պահանջել է վարչապետ Նիկոլ Փաշինյանին հրաժարականը։ Այդ պահանջին հասնելու համար ԱԺ ընդդիմադիր խմբակցությունները նախաձեռնելու են վարչապետին անվստահություն հայտնելու գործընթաց։ Դրան զուգահեռ Երևանում և մարզերում նախատեսվում են անհնազանդության գործողություններ՝ ստիպելու վարչապետին հրաժարական ներկայացնել։

«Շատ մարդկանց գիշերը խնդրելով, աղաչելով տուն եմ ուղարկել, ասել եմ, գնացեք, հանգստացեք, կհանդիպենք»,-լրագրողների հետ զրույցում ասաց Տավուշի թեմի առաջնորդ Բագրատ արքեպիսկոպոս Գալստանյանը, որ գիշերել է Հանրապետության հրապարակում։

Նրա խոսքով, հրապարակում տեղի ունեցած հանրահավաքը շատ ուժեղ ազդակ և ուղերձ էր, որ մեր ժողովուրդը որոշակի իմաստով պատրաս է ազատագրվել այս ստի, չարիքի ու կեղծիքի իշխանությունից։

«Իրենք քիչ առաջ էի ասում, մեր օրակարգը տարբեր էր, քայլերի հերթականությունը տարբեր էր, երեկ ժողովուրդը ստիպեց, որ իրենց ուղերձը ձևակերպվի մեր կողմից։ Այդքան արթմություն կա ժողովրդի մեջ։ Այս հրապարակը Դուք տեսաք, ըստ տվյալների, 120 հազար մարդ կար, եթե ոչ ավել։ Արթմության զգացումը կա, այս բոլորն այլևս պետք է տեղափոխվի քաղաքական հարթակ»,-ասաց Բագրատ Սրբազանը։

Նա վստահություն հայտնեց, որ հայաստանյան քաղաքական ներկապնակում առկա ուժերը ի վերջո համախոհության որոշակի քայլերի ձեռնարկումով  կիրականացնեն այն, ինչ ժողովրդի իղձն ու փափագն է։

«Այս ժողովուրդը ցանկանում է դա»,-ասաց Սրբազանը։

Մեր քայլերի հերթականությունն այն չէր, ինչը եղավ, ուղղակի ժողովրդի ստիպմամբ եղավ. Մենք ծրագրել էինք սահմանազատման գործընթացը դադարեցնելու մասին խոսել: Այս մասին, այսօր՝ մայիսի 10-ին, Հանրապետության հրապարակում լրագրողների հետ զրույցում նշեց Տավուշի թեմի առաջնորդ Բագրատ Սրբազանը:

«Բայց ժողովրդի պահանջը այդպիսին էր, ես չէի կարող ուրիշ բանի մասին խոսել, ես պարզապես հնչեցրել եմ  ձեւակերպումը ժողովրդի պահանջի:

Այս շարժումը կենսական նշնակություն ունի մեզ համար: Մենք հասել ենք մի կրիտիկական կետի, որից այն կողմ չենք կարող անցնել: Մեր երկիրը ծվեն-ծվեն լինելով, առանց երաշխիքների, առանց  որեւէ ներքին ու արտաքին անվտանգության վերածբվելու է ուղղակի հողատարածքի: Ես չեմ կարծում, որ մարդիկ ցանկանալու են բնակվել այստեղ: Սա այս փուլում աղետը կանխելու մասին է: Ամբողջ  պատասխանատվությունը իշխանությունների վրա է: Իրենք ամեն միջոց պետք է գործադրեն, որ այս գործընթացը դադարի: Էս մարդիկ ուղղակի պետք է գնան»,-ասաց նա:

Հարցին՝ ո՞ւմ է տեսնում վարչապետի պաշտոնում, Սրբազանը պատասխանեց. «Մենք փորձել ենք գործընթացը հասցնել այս փուլին: Մեր գործը մինչեւ հիմա չի եղել քաղաքական գործընթաց: Հիմա մեր կարծիքով, պետք է քաղաքական գործիչների խորհրդակցության արդյունքում ծրագրվի: Երեկ փորձեցինք խորհրդարանական պատգամավորներին հանդիպել, թե ինչ ձեւերով կգնան գործընթացները: Իրենք պատրաստ են այդ գործընթացը այս փուլում շարունակելու եւ օրինական ճանապարհով փորձելու հասցնել ավարտին: Այդ ժամանակ պահանջվելու է վարչապետի թեկնածու: Այդ ժամանակ էլ երեւի կհնչի:

Անուններ բնականաբար, քննարկվում են, տարբեր անուններ են քննարկվում: Ի վերջո, համաձայնություն կգոյանա, թե ով կլինի, որ անձի շուրջ կգոյանա: Դա երկրորդ փուլն է լինելու: Հիմա ժողովրդին արթնացնելու փուլն է: Այսօր, վաղը, մյուս օրը գործնական քայլերի օրերն են»:

Նա ընդգծեց, որ վարչապետի անունի շուրջ համաձայնություն դեռ չկա. «Խորհրդարանական խմբակցությունները կքննարկեն, որոշակի խորհրդակցություն կլինի, ամբողջ քաղաքական դաշտը միախորհուրդ կլինեն այդ անձի շուրջ եւ կհռչակվի՝ ով է»,-ասաց Բագրատ Սրբազանը՝ հստակեցնելով, որ քննարկումներ գնում են միյն ԱԺ երկու ընդդիմադիր խմբակցությունների հետ, ՔՊ-ի հետ շփում դեռ չկա:

Հարցին՝ բացառո՞ւմ է, որ վարչապետի թեկնածուն կարող է լինել Ռոբերտ Քոչարյանը, Բագրատ Սրբազանը պատասխանեց. «Բացառում եմ չէ, այդպիսի հարց չկա, մարդիկ ստեղծեցին այդ միֆը: Ես երկրորդ նախագահին կյնքումս մեկ անգամ եմ հանդիպել 2001-ին Սեւանի թերակղզում, ընդամենը 5 րոպե: Եթե ես որեւէ մեկի հետ հանդիպում ունենամ, թաքցնելու բան չունեմ»:

Հարցին՝ իսկ Արման Թաթոյանի անունը քննարկվում է, նա ասաց. «Ամեն ինչ հնարավոր է, մարդիկ իմ անունն էլ են քննարկում»:

Նշենք, որ վարչապետին անվստահություն հայտնելու մասին Ազգային ժողովի որոշման նախագիծ կարող է ներկայացնել պատգամավորների ընդհանուր թվի առնվազն մեկ երրորդը միայն այն դեպքում, եթե որոշման նախագծով միաժամանակ առաջարկվում է նոր վարչապետի թեկնածու: