Հայաստանի մարդու իրավունքների պաշտպան Կարեն Անդրեասյանը հրապարակել է 2013թ. զեկույցը՝ արձանագրելով ոստիկանության ոլորտի ձեռքբերումներն ու խնդիրները:

Ոլորտում առկա թերություններն ու խնդիրները

— Չնայած եղել են բազմաթիվ բողոքներ, որ ոստիկանները ցուցմունքներ և այլ տեղեկություններ ստանալու նպատակով անձանց ենթարկել են բռնության, դաժան, անմարդկային վերաբերմունքի, Ոստիկանությունն արձանագրել է միայն 4 այդպիսի դեպք:

— Ձերբակալված և կալանավորված անձանց նկատմամբ արձանագրված բռնության 363դեպքերից ընդամենը 3,4% -ի դեպքում է հարուցվել քրեական գործ, ինչը վկայում է, որ գործերը քննվել են մակերեսորեն (օրինակ՝ չեն իրականացվել բոլոր հնարավոր  քննչական գործողությունները՝ հարցաքննություններ, առերեսումներ և այլն):

— Փակ շուկայի ապօրինի շինարարության դեպքով Ոստիկանությունը դրսևորել է անգործություն՝ մերժելով քրեական գործի հարուցումը: Արդյունքում՝ այդ պատմամշակութային հուշարձանին հասցվեց անդառնալի վնաս:

— Բազմաթիվ անձանց, այդ թվում անչափահասների, «հրավիրել» են Ոստիկանության բաժին և պահել այնտեղ իրենց կամքին հակառակ, չնայած նման իրավասություն Ոստիկանությունը չունի:

— Ոստիկանությունը առանձին դեպքերում հավաքների մասնակիցների նկատմամբ դրսևորել է անհանդուրժողականություն և ոչ իրավաչափորեն ցրել հավաքը՝ խախտելով այդ մարդկանց խաղաղ հավաքի իրավունքը (Կոմիտաս 5 հասցեում բողոքի ակցիայի ժամանակ):

— Կոմայգում չեն իրականացվել անհրաժեշտ ստուգումներ, օպերատիվ այլ միջոցառումներ, ինչի հետևանքով մանկական զբոսայգում չեն վերացել մարմնավաճառությունը և հասարակական վայրերում խուլիգանություն համարվող սեռական հարաբերություններ ունենալու դեպքերը:

— Ոստիկանության ծառայողները, հավաքը ցրելու ընթացքում, որոշ մասնակիցների նկատմամբ կիրառել են ոչ իրավաչափ ֆիզիկական ուժ՝ քաշքշել և հարվածել են մասնակիցներին՝ նույնիսկ դիմադրության բացակայության դեպքում:

— Առկա են եղել բողոքներ այն մասին, որ Ոստիկանության բաժանմունք բերման ենթարկված անձանց ուշ են գրանցել կամ, ընդհանրապես, չեն գրանցել հաշվառման մատյաններում: Արդյունքում՝ անձինք Ոստիկանության բաժնում պահվել են ավելի երկար, քան պահանջում է օրենքը, ինչպես նաև անտեղյակ են եղել իրենց կարգավիճակի մասին (կասկածյալ, վկա և այլն):

— Գրանցվել են մի շարք դեպքեր, օրինակ՝ հավաքների ընթացքում, երբ ոստիկանության աշխատակիցները, գտնվելով ծառայության մեջ, եղել են քաղաքացիական հագուստով: Այնինչ, ըստ օրենքի պահանջների՝ հասարակական կարգը պահպանելիս ոստիկանության ծառայողները պարտավոր են համազգեստ կրել, որպեսզի ճանաչելի լինեն անձանց համար:

— Մի շարք դեպքերում Ոստիկանության ծառայողները անհարկի ձգձգել են քննչական գործողությունների իրականացումը, ինչպես օրինակ, առանց հիմքի երկարատև հարցաքննել են քաղաքացիներին:

— Գրանցվել է 1399 դեպք, երբ Ոստիկանության աշխատակիցները խախտել են հանցագործությունների մասին հաղորդումների քննարկման 10-օրյա ժամկետը:

— Տեսողական խնդիրներ ունեցող անձանց համար ազդանշանային լուսացույց է տեղադրվել ընդամենը մեկ խաչմերուկում, ինչի հետևանքով այդ մարդիկ զրկվել են ինքնուրույն տեղաշարժվելու հնարավորությունից:

— Առանձին դեպքերում ճանապարհային երթևեկության խախտումներն արձանագրող արագաչափ սարքավորումները տեղադրվել և գործել են առանց նախազգուշացնող ցուցանակների:

Արձանագրված դրական զարգացումները

— Ոստիկանության կողմից սպասարկվող տարբեր վարչական տարածքներում կազմակերպվում և անցկացվում են նպատակային կանխարգելիչ միջոցառումներ, մասնավորապես՝ ստուգայցեր և շրջագայություններ հավանական քրեածին վայրեր, այգիներ, պուրակներ, ժամանցի ու մարդաշատ այլ վայրեր:

— Էապես բարելավվել է Ոստիկանության կողմից անձանց դիմում-բողոքների, ինչպես նաև մամուլում հրապարակված տեղեկությունների ուսումնասիրումը:

— Փախստականի կարգավիճակ ստացած անձանց կոնվենցիոն ճամփորդական փաստաթղթերը միջազգայնորեն հաստատված չափորոշիչներին համապատասխանեցնելու նպատակով ՀՀ ոստիկանության կողմից նախապատրաստվել և շրջանառության մեջ է դրվել «Փախստականների և ապաստանի մասին» ՀՀ օրենքում փոփոխություններ և լրացումներ կատարելու մասին» ՀՀ օրենքի նախագիծ:

— ՀՀ ոստիկանության ստորաբաժանումների վարչական շենքերում շարունակվելու են

տեղադրվել տեսախցիկներ:

—          2013 թվականի ընթացքում Ոստիկանության ներքին անվտանգության վարչության իրականացրած քննությունների արդյունքում 141 օրինախախտ ծառայողներ ենթարկվել են պատասխանատվության:

—          — ՀՀ ոստիկանության կողմից 2013 թ. ընթացքում իրականացվել է «Թափառաշրջիկ և մուրացիկ 2013» միջոցառումը, որի ընթացքում հայտնաբերվել են մուրացկանությամբ և թափառաշրջիկությամբ զբաղվող 61 անչափահաս, որոնց մի մասի և ծնողների հետ իրականացվել են կանխարգելիչ աշխատանքներ, իսկ մյուս մասը, որոնց հետ երկարատև սոցիալական և այլ ծառայություններ մատուցելու անհրաժեշտություն է առաջացել, ուղղորդվել են ՀՕՖ-ի Երեխաների աջակցության կենտրոն:

Դատապարտյալ Ավետիս Գասպարյանի հաղորդման հիման վրա ՀՀ հատուկ քննչական ծառայությունում նախապատրաստված նյութերով` ՀՀ ՔՕ 309-րդ հոդվածի 2-րդ մասի հատկանիշներով հարուցվել է քրեական գործ:

Ըստ դատապարտյալի հաղորդման` թմրամիջոցի ապօրինի շրջանառության կասկածանքով 2012 թվականի մարտի 5-ին ՀՀ ոստիկանության մարզային վարչություն բերման ենթարկվելուց հետո, ոստիկանության աշխատակիցների կողմից ինքը ենթարկվել է խոշտանգումների, որի ընթացքում ծեծի ու բռնության ազդեցության տակ տվել է հանցագործության կատարման մեջ իր ընկեր Ա. Մ.-ին մերկացնող, իրականությանը չհամապատասխանող ցուցմունքներ:

Կատարվում է նախաքննություն:

Թերթի տեղեկացմամբ, երեկ ավարտվել է ՀՀ քաղաքացի Հրաչյա Հարությունյանի նկատմամբ քրգործի հետաքննությունը՝ կապված անցյալ տարվա հունիսին Մոսկվայում նրա վարած «Կամազ» բեռնատարի մասնակցությամբ տեղի ունեցած ավտովթարի հետ, որի հետևանքով 18 մարդ մահացել էր:

Հարությունյանի մեղադրական գործով հետաքննությունը ուղարկվել է դատախազին: Հետաքննության ընթացքում պարզվել է, որ բեռնատարը ինչպես հարկն է չէր սպասարկվում, ինչ հետևանքով էլ արգելակներն արդյունավետ չեն գործել: Հարությունյանը, ինչպես հետաքննություն է նշում, պետք է տեղյակ լիներ այդ մասին: Այժմ վարորդին սպասվում է մինչև 7 տարի ազատազրկում:

Հայկական ժամանակ

ՀՀ Նախագահ Սերժ Սարգսյանի հրամանագրով Էդգար Հովհաննիսյանը նշանակվել է Հայաստանի Հանրապետության Արմավիրի մարզի ընդհանուր իրավասության առաջին ատյանի դատարանի դատավոր: Դադարեցվել են նրա՝ Հայաստանի Հանրապետության Սյունիքի մարզի ընդհանուր իրավասության առաջին ատյանի դատարանի դատավորի լիազորությունները: Այս մասին տեղեկացնում են ՀՀ նախագահի աշխատակազմի հասարակայնության և տեղեկատվության միջոցների հետ կապերի վարչությունից:

ՀՀ հատուկ քննչական ծառայության վարույթում ավարտվել է ՀՀ արդարադատության նախարարության դատական ակտերի հարկադիր կատարման ծառայության (ԴԱՀԿ) Երևան քաղաքի Մալաթիա – Սեբաստիա բաժնի հարկադիր կատարող Գևորգ Հարությունյանի կողմից Ք. Մ.-ից և վերջինիս ամուսնուց` Կ. Ե.-ից, կաշառք պահանջելու և ստանալու դեպքի առթիվ` ՀՀ ՔՕ 311-րդ հոդվածի 1-ին մասի հատկանիշներով հարուցված քրեական գործի նախաքննությունը:

Նախաքննությամբ հիմնավորվել է, որ հարկադիր կատարող Գևորգ Հարությունյանը 2013 թվականի նոյեմբերի 27-ին ՀՀ արդարադատության նախարարության վարչական շենքում հանդիպելով պարտապան Կ. Ե.-ին և վերջինիս կնոջը` Ք. Մ.-ին, նրանցից տեղեկանալով, որ իր կատարողական գործողությունների արդյունքում «ԱԿԲԱ-կրեդիտ ագրիկոլ բանկ» ՓԲ ընկերությունում արգելանք է դրվել պարտապան Կ. Ե.-ի՝ նշված բանկում ունեցած հաշվեհամարի վրա, վերջիններիս հայտնել է, որ դիմելով ակնհայտ ապօրինի գործողության կարող է կարճ ժամանակով հանել Կ. Ե.-ի հաշվին դրված արգելանքը՝ հնարավորություն տալով պարտապանին կանխիկ ստանալ հաշվեհամարում եղած ողջ գումարը, որի դիմաց ամուսիններից պահանջել է կաշառք:

Հիշեցնենք, որ մինչդատական վարույթում կաշառք պահանջելու և ստանալու մեջ մեղադրվող Գևորգ Հարությունյանի նկատմամբ որպես խափանման միջոց կիրառվել էր կալանավորումը:
Նախաքննությունն ավարտած քննիչը քրեական գործը մեղադրական եզրակացությամբ հանձնել է դատավարական ղեկավարում իրականացնող դատախազին՝ այն հաստատելու և դատարան ուղարկելու համար:

Այսօր առավոտյան, ՀՀ գլխավոր դատախազ Գևորգ Կոստանյանը, Կոտայքի մարզի Պռոշյան գյուղում հանդիպել է Պռոշյանի նախկին գյուղապետ, 2013թ ապրիլի 2-ին սպանված Հրաչ Մուրադյանի ընտանիքի անդամներին և հարազատներին: ՀՀ գլխավոր դատախազը Հ. Մուրադյանի հարազատներին ներկայացրել է սույն գործով ընթացող նախաքննության ընթացքի, կատարված օպերատիվ-հետախուզական և քննչական աշխատանքների մասին:

ՀՀ գլխավոր դատախազը ներկայացրել է նախաքննական մարմնի կողմից մինչ օրս ձեռնարկված միջոցառումները, պարզաբանել է նախաքննության ընթացքի վերաբերյալ հարազատներին հուզող խնդիրները, պատասխանել է նրանց հարցերին:

Բժշկական համալսարանի ռեկտոր պարոն Նարիմանովը դատական վճիռը չկատարելու նոր մարտավարություն է ընտրել: Օգտվելով դատական վճռի մեջ տեղ գտած անճշտությունից, այն է՝ հայցվոր Արմեն Մանուկյանին վերականգնել իր նախկին աշխատանքում` «Երևանի Մխիթար Հերացու անվան պետական բժշկական համալսարան» պետական ոչ առևտրային կազմակերպության (Համալսարանի) ֆարմակոլոգիայի ամբիոնի վարիչի պաշտոնում (իրականում պետք է լիներ` ամբիոնի վարիչի պաշտոնակատարի), նա 2014թ. մարտի 7-ին ԴԱՀԿ ծառայության պահանջին ի պատասխան դատարանից խնդրել է պարզաբանել այդ վրիպակը:

Այս հարցը հնարածին է և ուղղված է դատական վճռի կատարումից խուսափելուն: Փորձեմ հիմնավորել.

1) Ի՞նչն էր խանգարում Բժշկական համալսարանի ռեկտորին 6.11.2013թ.-ին ուժի մեջ մտած դատական վճիռը պարզաբանելու նպատակով անմիջապես դիմել դատարան: Բժշկական համալսարանի իրավաբանը դիմել է ԴԱՀԿ ծառայություն միայն 5 ամիս անց, ի պատասխան այդ ծառայությանն ուղղված իմ դիմումի:

2) Եթե ես չդիմեի ԴԱՀԿ ծառայություն, ե՞րբ էր պարոն Նարիմանովը պատրաստվում կատարել դատական վճիռը:

3) Շատ զարմանալի է դատական վճռում տեղ գտած սխալի  կարևորումը, քանի որ ես պահանջել եմ նախկին աշխատանքում վերականգնումը, այլ ոչ թե ամբիոնի վարիչի պաշտոնը, և այս հարցը ոչ մի անգամ չի արծարծվել ռեկտորի հետ ունեցած  հանդիպումների և հեռախոսազրույցների ընթացքում:

4) Այնուամենայնիվ, եթե պարոն Նարիմանովն այդքան կարևորում է այդ վրիպակի առկայությունը, ապա ինչպե՞ս կարելի է բացատրել Բժիշկների կատարելագործման ինստիտուտում ինձ որևէ ամբիոնի վարիչի պաշտոն առաջարկելու փաստը, չէ՞ որ դրա մասին ոչ մի խոսք չկար դատական վճռի մեջ:

Հրապարակ

Ըստ ՀՀ ոստիկանության օպերատիվ հաղորդագրությունների ամփոփագրերի` ապրիլի 1-ից 2-ն ընկած ժամանակահատվածում հանրապետությունում արձանագրված մարմնական վնասվածք հասցնելու 13 դեպքից բացահայտվել է 11-ը, խարդախության` 3, խուլիգանության` 2, կողոպուտի և շորթման 1-ական դեպքերը բացահայտվել են: Բացահայտվել է գողության 2 դեպք:
Նախկինում կատարված հանցագործություններից բացահայտվել է գողության` 2, մարմնական վնասվածք հասցնելու և կողոպուտի 1-ական դեպք:
Անցած 1 օրվա ընթացքում հանրապետությունում արձանագրվել է ճանապարհատրանսպորտային 6 պատահար. 1 մարդ զոհվել է, 6-ը` ստացել տարբեր աստիճանի մարմնական վնասվածքներ:

ՀՀ արդարադատության նախարար Հրայր Թովմասյանը ֆեյսբուքյան իր էջում գրել է.

«Բոլորս լսեցինք սահմանադրական դատարանի որոշումը:
Այս պահին արձագանքները տարբեր են և հակասական:
Սահմանադրական դատարանի որոշման մեջ յուրաքանչյուրը տեսնում է այն ինչ ցանկանում է տեսնել:
Բոլորին, հատկապես իրավաբաններին, հորդորում եմ ձեռնպահ մնալ սահմանադրական դատարանի որոշումից չբխող եզրահանգումներ ու հետևություններ անելուց:
Ակնհայտ է, որ Սահմանադրական դատարանի որոշումը ևս մեկ քայլ է մեր իրավական համակարգի զարգացման ուղղությամբ:
Վստահ եմ այն կնպաստի Հայաստանի Հանրապետությունում կենսաթոշակային առավել արդյունավետ համակարգ ունենալու հարցում:
Հուսով եմ առաջիկայում հնարավորություն կունենամ տեսակետ արտահայտելու և ներկայացնելու սույն որոշումը»: