Ղ  հակամարտության ընթացքում Հայաստանը չի օգտագործել իր «Իսկանդերները», բոլոր հրթիռային զինամթերքները եղել են երկրի զինված ուժերի պահեստներում, հինգշաբթի լրագրողներին ասել է ՌԴ    ՊՆ-ն՝ մեկնաբանելով ՀՀ վարչապետ Նիկոլ Փաշինյանի հայտարարությունը՝ «Իսկանդեր»-ի մասին։

Ինչպես փոխանցում է «Ռիա Նովոստին»,ՌԴ ՊՆ-ից  նաև հայտնել են, որ «տարակուսանքով և զարմանքով» են տեղեկացել Փաշինյանի այն հայտարարությանը, որ Հայաստանի ԶՈւ կողմից Լեռնային Ղարաբաղում օգտագործված «Իսկանդեր» հրթիռները «չեն պայթել կամ պայթել են միայն 10% -ով»:

«Ըստ մեր օբյեկտիվ և հավաստի տեղեկատվության, այս տեսակի հրթիռային համակարգերից ոչ մեկը չի օգտագործվել  ԼՂ հակամարտության ընթացքում: Բոլոր հրթիռային զինամթերքները գտնվում են ՀՀ ԶՈւ պահեստներում»,- հայտնել են ՌԴ ՊՆ-ից։

«Ամենայն հավանականությամբ, Նիկոլ Փաշինյանին մոլորության մեջ են գցել, ինչի արդյունքում նա օգտագործել է ոչ ճշգրիտ տեղեկատվություն»,- ասված է հաղորդագրության մեջ:

Թուրքիայի նախագահի խոսնակ Իբրահիմ Քալընը գրառում է արել՝ անդրադառնալով Հայաստանում ստեղծված իրավիճակին:

«Դատապարտում ենք հեղաշրջման փորձը Հայաստանում: Հեղաշրջումները միշտ խախտել են ժողովրդավարական գործընթացները և քաոս ստեղծել: Կոչ ենք անում արագ կարգավորել Հայաստանում տիրող իրավիճակը»,- գրել է Քալընը Twitter-ում:

Հիշեցնենք, որ այսօր ավելի վաղ նման կոչով և հայտարարությամբ հանդես էր եկել Թուրքիայի ԱԳ նախարար Մևլյութ Չավուշօղլուն՝ նշելով, որ Հայաստանում տեղի ունեցող իրադարձությունները գնահատում է որպես հեղաշրջման փորձ և վռականորեն դատապարտում:

Հիշեցնենք, որ այսօր ՀՀ ԶՈՒ ԳՇ-ն հայտարարություն էր տարածել՝ միանալով Նիկոլ Փաշինյանի հրաժարականի պահանջին։ 

Փաշինյանը տեղի ունեցածը համարել էր ռազմական հեղաշրջման փորձ։

Հույն թուրքագետ, Կանադայի Օտտավա համալսարանի պրոֆեսոր Դիմիտրիս Կիչիկիսը հունական լրատվամիջոցներից մեկին տված հարցազրույցում անդրադարձել է Թուրքիա-Արևմուտք հարաբերություններին, գրում է ermenihaber-ը։

Կիչիկիսը նշել է, որ Թուրքիայի  իշխող «Արդարություն և զարգացում կուսակցությունից» (AKP-ԱԶԿ) և աջակողմյան «Ազգայնական շարժում կուսակցությունից» (MHP-ԱՇԿ) կազմված «Ժողովուրդ» (Ջումհուր-Cumhur) դաշինքը հիմա մարտահրավեր է նետել Արևմուտքին:

Նրա խոսքով՝ այսօր Թուրքիայի նախագահ Ռեջեփ Թայիփ Էրդողանն ու «Գորշ գայլեր» ահաբեկչական խմբավորման քաղաքական թևը համարվող MHP-ի առաջնորդ Դևլեթ Բահչելին Արևմուտքից անկախ լինելու համար պահպանում են իրենց դաշնակցային հարաբերությունները:

Կիչիկիսի համոզմամբ՝ Էրդողանին առայժմ հաջողվել է չեզոքություն պահպանելով Թուրքիային «փրկել» Արևմուտքից: Նա օրինակ է բերել Եգիպտոսի երկրորդ նախագահ Գամալ Աբդել Նասերի՝ Արևմուտքի նկատմամբ կիրառած չեզոքության քաղաքականության փորձը՝ նշելով, որ այն ձախոխվել է և հույս է հայտնել, որ Էրդողանը նույնպես այդ չեզոքությամբ կձախողի, քանի որ հեշտ չէ դուրս գալ Արևմուտքի դեմ:

Թուրքագետի պնդմամբ՝ երբ ինքը 2016թ. գտնվում էր Թուրքիայում, տեղեկություն ուներ, որ ամերիկացիները փորձել են Ինջիրլիքի ռազմաբազայից մահափորձ կազմակերպել Էրդողանի դեմ: Նա նաև հայտնել է, որ Օբամայի վարչակազմը ծրագրել էր Էրդողանին վերացնել և Թուրքիայում իշխանության բերել «Էգ գայլին»:

«Էգ գայլ» ասելով պրոֆեսորը նկատի ունի Թուրքիայում ընդդիմադիր, ազգայնական «Լավ» կուսակցության առաջնորդ Մերալ Աքշեներին:

Նա նաև հայտնել է, թե ինչու է ամերիկյան վարչակազմը ցանկացել Աքշեներին բերել իշխանության։ Պատճառն այն է, որ վերջինս աջակցում է ԱՄՆ-ին՝ ի տարբերություն Էրդողանի, որը լրիվ հակառակն է անում:

Թուրքագետը, ԱՄՆ ներկայիս նախագահ Ջո Բայդենին համարելով ԱՄՆ նախկին նախագահ Բարաք Օբամայի շարունակությունը, համոզմունք է հայտնել, որ Բայդենը նունպես մահափորձ կկազմակերպի Էրդողանի դեմ, քանի որ Օբաման փորձել էր վերացնել վերջինիս:

Ադրբեջանի նախագահ Իլհամ Ալիեւը հայտարարել է, որ «Լեռնային Ղարաբաղում ռազմական գործողությունների ավարտից հետո իրավիճակի ճիշտ գնահատումից» կախված կլինի երկարաժամկետ խաղաղության հաստատումը, հաղորդում է ՏԱՍՍ-ը:

Նրա խոսքով՝ Ադրբեջանն «այսօր իսկապես ցույց է տալիս թշնամանքի, ատելության ու առճակատման էջը փակելու եւ տարածաշրջանի համար ապագա կերտելու իր պատրաստակամությունը»: «Իրականում մենք դա արդեն սկսել ենք: Մենք սկսել ենք վերականգնողական աշխատանքները, նախագծերի իրականացումը, որոնք օգտակար կլինեն ամբողջ տարածաշրջանի համար եւ արդյունքում կծառայեն կայունությանն ու կանխատեսելիությանը: Հետեւաբար, կարծում եմ, որ պետք է բոլորս՝ կառավարությունները եւ միջազգային կազմակերպությունները, գնահատեն նոր իրողությունները եւ ծրագրեն իրենց քայլերը՝ ուղղված խաղաղության պայմաններում համագործակցության եւ համակեցության դրական հնարավորություններին»:

Ռուսաստանի Դաշնության նախագահ Վլադիմիր Պուտինը չի սատարել Ռուսաստանի Lիբերալ-դեմոկրատական կուսակցության հիմնադիր և նախագահ Վլադիմիր Ժիրինովսկիի այն գաղափարը, թե հղիության արհեստական ընդհատումից հրաժարված կանանց պետք է մայրական կապիտալ տրամադրել: 

Այս մասին գրում է «ՌԻԱ Նովոստի»-ն, նշելով, որ Ժիրինովսկին նման առաջարկությամբ էր հանդես եկել նախագահի` Պետական դումայի խմբակցությունների ղեկավարների հետ հանդիպման ժամանակ:

Բացի այդ, կուսակցության առաջնորդը նշել էր, որ եթե անգամ մայրը հետագայում որոշում կայացնի երեխայից հրաժարվելու մասին, ապա պետությունը պարտավոր կլինի հոգ տանել նրա մասին:

«Սա բարդ հարց է և՛ բարոյական, և՛ տնտեսական տեսանկյունից: Սրա մասին պետք է առանձին մտածել: Իհարկե, ամեն ինչ պետք է արվի, որպեսզի կնոջը խրախուսենք ունենալ երեխային: Դա ճիշտ է: Բայց դա պետք է անել այլ միջոցներով», — մանրամասնել է Պուտինը:

Երկրի ղեկավարի խոսքով ՝ ավելի կարևոր է աջակցել այն կանանց, որոնք միայնակ են մնացել երեխաների հետ:

«Եկեք փորձ անցկացնենք գոնե մեկ քաղաքում, և կտեսնեք, որ 10 կին դիմել է հղիության արհեստական ընդհատման, և նրանից 5-ը համաձայնել է ծննդաբերել ու գումար ստանալ: Մենք որևէ բան չենք ստիպում: Ուղղակի ասում ենք՝ պետք է ծննդաբերել, այլապես առողջությանը վնաս կհասցնեք: Բայց  եթե անգամ երեխա չեք ցանկանում, մենք դրան ևս համաձայն ենք», — առաջարկել էր Ժիրինովսկին:

Նա բացատրել էր, որ առաջարկը պետք է իրականացվի միայն կամավորության սկզբունքով:

Ըստ նրա՝ նման առաջարկի ընդունման դեպքում Ռուսաստանում տարեկան 500 000-ից մինչև 1 միլիոն երեխա կծնվի: 

«Վլադիմիր Վլադիմիրովիչ, ախր ես չեմ կարող ինչ-որ տեղ գնալ ու որպես գինեկոլոգ նստել և կանանց համոզել` ծննդաբերել», — հուզվել է Ժիրինովսկին:

«Ե՛վ կարող եք համոզել ծննդաբերել, և՛ կարող եք ինքներդ աշխատել որպես գինեկոլոգ: Կարծում եմ, որ կասկած չկա, որ Դուք ամեն ինչ կարող եք անել: Դա հաստատ է», — կատակել է Պուտինը:

Լեռնային Ղարաբաղի վերաբերյալ եռակողմ հայտարարությունը, որը ստորագրվել է 2020 թվականի նոյեմբերի 10-ին,  թույլ է տվել Ադրբեջանին «վերադարձնել Լաչինի և Քելբաջարի (Քարվաճառի) շրջանները»: «Բանակցությունների ընթացքում նրանք երբեք չեն ցանկացել մեզ վերադարձնել Լաչինի և Քելբաջարի շրջանները: Սա էր բանակցություններում համաձայնության բացակայության հիմնական պատճառը: Ցավոք, Հայաստանը և նրա մի շարք արտասահմանյան հովանավորներ ձգտում էին ապահովել, որ 5 շրջան վերադարձվի Ադրբեջանին։ Ադրբեջանը գոհ էր դրանից։ Լեռնային Ղարաբաղը մի ժամանակ անկախացավ, իսկ Քելբաջարի և Լաչինի շրջանները մնացին Հայաստանի հավերժական վերահսկողության տակ: Բայց ես մերժեցի այս առաջարկը», — ասել է Ալիևը: «Մենք ոչնչացրել ենք հայկական ֆաշիզմը։ Մենք, կարելի է ասել, ոչնչացրեցինք հայկական բանակը: Հայկական բանակ գոյություն չունի, այն ոչնչացված է: Նրանք իրենք են խոստովանում, որ պատերազմի ընթացքում ունեցել են 10 հազար դասալիք»,֊հավելել է Ալիևը:

Թուրքական իշխանամետ TGRT հեռուստաընկերությամբ փետրվարի 9-ին հրապարակված լուրերի հաղորդման ժամանակ ցուցադրվել է քարտեզ, որում ներկայացված տարածքները մինչև 2050 թվականը մտնելու է թուրքական ազդեցության տակ։

Հիշեցնենք, որ այս քարտեզը, որին որ հղում է անում թուրք հաղորդավարը, պատկանում է ամերիկյան Stratfor հետախուզա–հետազոտական մասնավոր կազմակերպությանը, որը, ըստ տարածված և հայտնի տեղեկության, ամերիկյան ԿՀՎ–ի (CIA) ենթակայությամբ է գործում, սնվում է պաշտպանական բյուջեից, և անվանվում է «ստվերային ԿՀՎ»։ Stratfor–ն այն հրապարակել էր դեռևս 2016 թվականին, սակայն վերջին շրջանում համացանցում դարձյալ սկսվել էր այդ քարտեզի քննարկումը։

Թուրքական հեռուստաընկերությունը նշում է, որ այդ բոլոր տարածքներում մինչև 2050 թ. ավելանալու է ոչ միայն թուրքական քաղաքական, այլև տնտեսական և ռազմական ազդեցությունը. այդ տարածքներն են Հունաստանը, Կիպրոսը, Լիբիան, Եգիպտոսը, Սիրիան, Իրաքը, Լիբանանը, Հորդանանը, Սաուդյան Արաբիան, Օմանը, Եմենը, Ծոցի երկրները, Վրաստանը, Հայաստանը, Ադրբեջանը, Ղազախստանն, Թուրքմենստանը, ինչպես նաև ՌԴ հարավային շրջանների մեծ հատված և նաև Ղրիմը։

Նշենք, որ այս բոլոր երկրների հետ Թուրքիան ունի խորը հարաբերություններ՝ ինչպես բարեկամական (օր. Ադրբեջան, Ղազախստան, Ղրղզստան), այնպես էլ թշնամական (Հունաստան, Կիպրոս, Եգիպտոս, Հայաստան, Սիրիա և այլն.)։ Վրաստանում օրինակ կարևոր գործոն է թուրքական տնտեսական գործոնը, ՌԴ իսլամադավան շրջաններում էլ Թուրքիան «փափուկ ուժի» քաղաքականություն է տանում՝ տեղի բնակչությանը դարձնելով հավատարիմ և հաճախ օգտագործելով իր ահաբեկչական նպատակների համար։

Stratfor–ի՝ մի քանի տարի առաջ հրապարակած քարտեզը ստորև.

ԱՄՆ-ն և եվրոպական երկրները չպետք է խառնվեն Թուրքիայի ներքին գործերին: Արևմուտքն ավելի լավ է ուշադրություն դարձնի իր սեփական խնդիրներին, ինչպիսիք են ԱՄՆ-ում ռասիզմի դրսևորումներն ու Ֆրանսիայում «Դեղին բաճկոնավորների» շարժման անդամների նկատմամբ բռնությունները:

Այս մասին հայտարարել է Թուրքիայի նախագահ Ռեջեփ Թայիփ Էրդողանը՝ մեկնաբանելով Ստամբուլի համալսարաններից մեկում տեղի ունեցած իրադարձություններին արտասահմանյան մի շարք պետությունների արձագանքը, գրում է «Անադոլու» գործակալությունը:

«ԱՄՆ-ն քննադատում է Ստամբուլի համալսարանում տեղի ունեցող իրադարձությունները: Եվ այդ մասին խոսում են մի երկրում, որտեղ ոստիկանները սպանում են անզեն աֆրոամերիկացիներին: Ավելի լավ է՝ ինքներդ ձեզ ռասիզմի համար պատասխանատվության ենթարկեք: Նույնը վերաբերում է Էմանուել Մակրոնին: Դուք Փարիզում դեղին բաճկոնավորների հարցը լուծեք: Մենք թույլ չենք տա երիտասարդների մասնակցությունը հանցավոր գործողություններին, ներառյալ ահաբեկչությանը»,-ասել է Էրդողանը: 

Թուրքիայի առաջնորդը այնուհետև դատապարտել է Լիբիայից թուրք ռազմական մասնագետներին դուրս բերելու մասին Ֆրանսիայի նախագահի կոչը:

«Մակրոնը այդպես էլ ոչինչ չի սովորել: Թուրքիան հենց այնպես չէ զինվորականներին Լիբիա ուղարկել: Թուրքիայի ռազմական ներկայությունը ցանկացած տարածաշրջանում ներդրում է խաղաղության ու կայունության մեջ: Աֆրիկյան երկրի իշխանություններն են մեզ հրավիրել Լիբիա»,-նշել է Էրդողանը:

Միևնույն ժամանակ, Թուրքիայի նախագահը մեղադրել է Ֆրանսիային Մալին «օկուպացնելու» համար:

Ադրբեջանի նախագահ Իլհամ Ալիեւը իտալական ընկերություններին հրավիրել է օկուպացված տարածքներում գործունեություն ծավալելու։

Այս շատ հեռանկարային գաղափարը Ադրբեջանի նախագահը տեսակոնֆերանսի ձեւաչափով ընդունելության ժամանակ ասել է իտալական Maire Tecnimont Group ընկերության նախագահ Ֆաբրիցիո Դի Ամատոյի գլխավորած պատվիրակությանը, հաղորդում է Turan-ը:

«Իտալիան եւ Ադրբեջանը ռազմավարական գործընկերներ են: Ստորագրվել է ռազմավարական գործընկերության մասին փաստաթուղթ, եւ իրականությունը ցույց է տալիս, որ մենք ռազմավարական գործընկերներ ենք»,- ասել է Ալիեւը: Նա հույս է հայտնել, որ իտալական ընկերությունները շատ ակտիվ կլինեն «ազատագրված տարածքների» վերականգնման հետ կապված նախագծերում: Իտալական մի քանի ընկերություններ արդեն հրավիրվել են վերականգնման եւ շինարարական աշխատանքներ կատարելու համար:

Չնայած Ադրբեջանում խոսվում է «ազատագրված» տարածքների վերականգնմանը իտալական ընկերությունների մասնակցության մասին, ակնհայտ է, որ նրանք խոսում են օկուպացված հայկական հողերի, առաջին հերթին «Ադրբեջանի եւ ամբողջ թյուրքական աշխարհի մշակութային մայրաքաղաք» հռչակված հին հայկական Շուշի քաղաքի մասին։ Ըստ ամենայնի, նպատակ ունենալով ջնջել հայկական մշակութային ժառանգության հետքերը, Ալիեւը որոշել է օտարերկրյա ընկերություններին ներգրավել այդ հանցավոր բարբարոսական գործունեության մեջ:

Իսկապես, ադրբեջանա-իտալական հարաբերություններն այնքան խորն են, որ Իտալիան համարվում է գրեթե Ադրբեջանի ռազմավարական գործընկերը Եվրոպայում: Դրա վկայությունն են բազմաթիվ համաձայնագրերը, պայմանագրերը, ֆորումները, հայտարարությունները: Ոչ վաղ անցյալում Իտալիան արյունով թաթախված Ադրբեջանին հրավիրել էր G-20-ի գագաթաժողովին՝ առանց անհանգստանալու հավասարության սկզբունքը պահպանելու եւ Հայաստանին եւս հրավիրելու մասին:

Իհարկե, իտալական կողմը շեշտադրում է հարաբերությունների քաղաքական բաղադրիչը: Եւ այնուամենայնիվ, ինչպես Վլադիմիր Լենինն է ասել, քաղաքականությունը տնտեսության խտացված արտահայտությունն է: Այլ կերպ ասած, Ադրբեջանը պարզապես գնում է Իտալիայի «բարեկամությունը»: Օրինակ՝ մեկ միլիոն եվրոյի դիմաց հովանավորելով պեղումները Հռոմում: Հովանավորության պայմանագիրը ստորագրվել է 2014-ի հուլիսի 15-ին՝ Հռոմի նախկին քաղաքապետ Իգնացիո Մարինոյի եւ Ադրբեջանի նախագահ Իլհամ Ալիեւի կողմից: Կամ ուղղակի կաշառում է: Հիշեցնենք, որ վերջերս սեւ խավիարի, ադրբեջանական գորգերի եւ նավթադոլարների սիրահար, Իտալիայի խորհրդարանի նախկին պատգամավոր եւ Եվրախորհրդարանի նախկին պատգամավոր Լուկա Վոլոնտեն կոռուպցիայի համար դատապարտվել էր 4 տարվա ազատազրկման: Իտալական La Repubblica լրատվական գործակալության փոխանցմամբ՝ դատարանը գտել է, որ Վոլոնտեն չարաշահել է իր պաշտոնական լիազորությունները՝ երկու ադրբեջանցի քաղաքական գործիչներից ստանալով կես միլիոն եվրո:

Վոլոնտեն պարգեւատրումը ստացել էր 2013-ին Ադրբեջանում քաղբանտարկյալների վերաբերյալ ԵԽԽՎ զեկույցի ընդունումը խափանելու համար: Հետաքննության համաձայն, դրա համար նրան խոստացել էին 10 միլիոն եվրո, որից նա կարողացել է ստանալ 2,4 միլիոնը (տոկոսային առումով հաջողվել է ապացուցել կես միլիոնը):

Իհարկե, Իտալիան որոշակի օգուտ ունի: Սակայն Կեսարի եւ Ցիցերոնի հետնորդները պետք է ավելի կողմնորոշվող լինեն «բարեկամական» հարաբերություններում: Ինչպես ցույց է տալիս նույն Լուկա Վոլոնտեի օրինակը, քոչվորների սերունդները իրենց խոսքի տերը լինել չգիտեն:

Թուրքական շինարարական ընկերությունը, որը հայտնի է երկրի կառավարության հետ սերտ կապերով, ներգրավված է Լեռնային Ղարաբաղում ավտոճանապարհի կառուցման նախագծին, հայտնում է Dunya պարբերականը:

«Kolin İnşaat» ընկերությունը մտադիր է համագործակցություն սկսել ադրբեջանական ընկերության հետ Ահմեդբեյլի-Ֆիզուլի-Շուշի խճուղու կառուցման գործում: Չորս ուղեգծով խճուղին, որը բաժանված է 5 հատվածի, անցնելու է 20 բնակավայրերով եւ պետք է ավարտվի 2022 թվականին:

«Kolin İnşaat» ընկերությունն Ադրբեջանում շինարարական հրապարակ է ստեղծել՝ աշխատանքը սկսելու համար:

Երկու ամիս առաջ մեկ այլ թուրքական ընկերություն՝ Tekfen-ը, որը կապված է կառավարության հետ, ստանձնել է Ադրբեջանի Կենտրոնական բանկի նոր շենքի կառուցումը:

«Kolin İnşaat»-ը թուրքական 5 կոնգլոմերատներից մեկն է, որը վերջին տարիներին շահել է խոշոր մրցույթներում, ինչը քննադատները բացատրում են երկրի նախագահ Ռեջեփ Թայիփ Էրդողանի եւ իշխող «Արդարություն եւ զարգացում» կուսակցության հետ սերտ կապերով: