Ինչպես տեղեկացնում է թուրքական Hurriyet-ը Թուրքիայի վարչապետ Ռեջեփ Թայիփ Էրդողանը Հարավային Կորեայում անցկացվելիք Միջուկային անվտանգության համաժողովի շրջանակներում հանդիպելու է ԱՄՆ նախագահ Բարաք Օբամայի հետ:

Իսկ Սպիտակ տան ազգային անվտանգության հարցերով խորհրդական Բեն Ռոդեսը ասել է, որ  Օբամա-Էրդողան հանդիպումը տեղի կունենա մարտի 25-ին:   Ռոդեսի խոսքով` հանդիպմանը քննարկվելու են Սիրիայի հետ կապված իրադարձությունները, Մերձավոր Արեւելքում եւ Հյուսիսային Աֆրիկայում տեղի ունեցող զարգացումներն ու Իրանի միջուկային խնդիրները:

Ինչպես հաղորդում է BBC-ի ռուսական գործակալությունը,  Ճապոնիայի արտաքին գործերի նախարարությունը հայտնել է, որ փակում է  Սիրիայում իր դեսպանատունը` երկրում իրավիճակի վատթարացման պատճառով:

ԱԳՆ հաղորդագրության մեջ նշվում է, որ դեսպանատան փակումը ժամանակավոր բնույթ է կրում:

Նշենք որ ավելի վաղ իրենց դեսպանատները փակելու մասին որոշումներ են կայացրել Պարսից ծոցի երկրները`Սաուդյան Արաբիան, Արաբական Միացյալ Էմիրությունները, Բահրեյնը, Օմանը, Քուվեյթն ու Կատարը:

Սիրիայում մեկ տարի է բախումներ են տեղի ունենում կառավարական զորքի ու գործող ռեժիմի հակառակորդների միջև: Ամեն օր ստացվում են զոհերի մասին տեղեկություններ: Ըստ ՄԱԿ-ի տվյալների` այս ժամանակահատվածում  զոհվել է շուրջ 8.000 մարդ:

Պոլսո Հայոց պատրիարքարանի և պատրիարքական փոխանորդ Արամ արքեպիսկոպոս Աթեշյանի կողմից Թուրքիայի կառավարության դեմ դատ բացելու համարձակ քայլը, որով պահանջում են վերադարձնել պատմական նշանակություն ունեցող հայկական կալվածքները, արժանի է ամենայն գնահատանքի:

Թուրք պաշտոնատարները, ըստ սովորության, թշնամաբար են վերաբերվում նման դատերին և մեծ ճնշում են գործադրում դատավորների վրա, որպեսզի նրանք մերժեն փոքրամասնությունների կողմից բերված գույքային հայցերը՝ չափազանց դժվարեցնելով, եթե ոչ անհնար դարձնելով, նմանատիպ դատավարություններում նրանց հաղթանակը: Այնուամենայնիվ, սա անհրաժեշտ առաջին քայլ է, որը հնարավորություն կտա բողոքարկել Թուրքիայի դատարանի ակնկալվող բացասական վճիռը Մարդու իրավունքների եվրոպական դատարանում, որտեղ հայցվորն ունի արդար դատավարության շատ ավելի մեծ հնարավորություն:

Մարտի 14-ին Պատրիարքարանի կողմից ներկայացված դատի պահանջն է վերադարձնել Կարինում (Էրզրումում) գտնվող Սանասարյան վարժարանին պատկանող հայկական կալվածքները, որոնք թուրքական իշխանությունները առգրավել են 1915 թվականի ցեղասպանությունից հետո: Վարժարանի՝ այժմ տասնյակ միլիոն դոլար արժեցող թանկարժեք կալվածքները ներառում են Կարինում գտնվող ինը հողակտոր, Աղվերեն գյուղում պարտեզով տունը և  հսկայական հողը, Գեզ գյուղում երկու հողակտոր և Կոստանդնուպոլիսի (Ստամբուլ) կենտրոնում գտնվող մեծ առևտրի կենտրոնը:

Սանասարյան վարժարանը հիմնադրվել է 1881 թվականին վրացահայ մեծահարուստ գործարար Մկրտիչ Սանասարյանի խոշոր նվիրատվության շնորհիվ, ով հաստատվել էր Սանկտ Պետերբուրգում: 1800-ականների վերջերին առատաձեռն բարերարը վարժարանին նվիրաբերեց հավելյալ կալվածքներ:

Մինչ 1915 թվականը Սանասարյան վարժարանը զգալի դերակատարում է ունեցել Հայոց ազգային զարթոնքի վերելքի հարցում: Այն եվրոպական ոճի հումանիտար գիտությունների դպրոց էր, որի նպատակն էր հատկապես պատրաստել տարբեր ոլորտների մանկավարժներ և մասնագետներ, ովքեր կաջակցեին արևմտյան Հայաստանի տնտեսական զարգացմանը: Իր կարճատև գոյության ընթացքում վարժարանը տվեց հարյուրավոր շրջանավարտներ՝ այդ թվում այնպիսիներ, ովքեր մեծ պաշտոններ զբաղեցրեցին: 1918 թվականին Միացյան Նահանգներում Հայաստանի առաջին հանրապետության դեսպան Արմեն Գարոն եղել է Սանասարյան վարժարանի սան:

Կարին քաղաքը կարևոր կենտրոն էր Հայ հեղափոխական դաշնակցության և նրա ղեկավարների գործողությունների համար, ովքեր բնակություն էին հաստատել այնտեղ մինչև 1915 թվականը: ՀՅԴ-ի հիմնադիրներից մեկը՝ Ռոստոմը, նշանակվեց Կարինի դպրոցական համակարգի վերակացու, որը ներառում էր Սանասարյան վարժարանը:

1914 թվականին կայացած ՀՅԴ կուսակցության ճակատագրական 8-րդ ընդհանուր ժողովի որոշ հանդիպումներ կայացել են Սանասարյան վարժարանի հողատարածքում: Ժողովն ընդհատվեց առաջին համաշխարհային պատերազմի մեկնարկով: Երիտթուրքերի ղեկավարությունը Կարին ուղարկեց բարձրաստիճան պատվիրակություն Հայոց ցեղասպանության ծրագրողներից մեկի՝ Բեհաէդդին Շաքիրի գլխավորությամբ, որպեսզի ճնշում գործադրեն ՀՅԴ-ի վրա համագործակցելու թուրքական կառավարության հետ պատերազմական գործողություններում: ՀՅԴ-ն մերժեց խնդրանքը: Վարժարանը փակվեց 1915 թվականի սկզբին, իսկ ամբողջ ուսուցչական կազմն ու ուսանողներից շատերը սպանվեցին ցեղասպանության ժամանակ: Շաքիրը սպանվեց հայ վրիժառուների ձեռքերով 1922 թվականին Բեռլինում:

Ճակատագրի հեգնանքով, մի քանի տարի հետո, Կարինը հայ ակտիվիստների օջախից վերածվեց թուրքական ազգայնամոլների կենտրոնի, որտեղ 1919 թվականին Քեմալ Աթաթուրքը գումարեց պատմական Էրզրումի համագումարը: Ներկայումս, Սանասարյան վարժարանը թուրքական թանգարան է:

Անդրադառնալով դատավարությանը` Հայոց պատրիարքարանի դատապաշտպան Ալի Էլբեյօղլուին ասաց «Hurriyet» թերթին. «Սանասարյան հիմնադրամը նվիրաբերվել է Պատրիարքարանին բարերար Մկրտիչ Սանասարյանի կողմից 1880-ականներին: Սանասարյան հիմնադրամի խնամակալությունն ու տնօրինումն օրենքով պատկանում է Պատրիարքարանին… Մենք չենք պատրաստվում բավարարվել պատմական շենքերի վերադարձմամբ: Մենք պատրաստվում ենք պահանջել փոխհատուցում կառավարության Հիմնադրամների գլխավոր տնօրինությունից 1936 թվականից ի վեր Պատրարքարանի կրած վնասների համար»:

Այս տարվա սկզբում, Հայոց պատրիարքարանը առանձին հայց ներկայացրեց Հիմնադրամների գլխավոր տնօրինություն, որով պահանջում էր վերադարձնել Ստամբուլում գտնվող Սանասարյան առևտրի կենտրոնը (խան): Թեև դատարանը ժամանակավոր արգելանք դրեց, սառեցնելով շենքի տնօրինման հետ կապված բոլոր գործարքները, Հիմնադրամների գլխավոր տնօրինությունը հայտարարեց, որ չի ենթարկվի դատարանի հրամանին: Պատրիարքարանի դատապաշտպան Էլբեյօղլուին պատասխանեց՝ «Սա հակասում է բոլոր միջազգային իրավական նորմերին, ինչպես նաև Լոզանի պայմանագրին: Պատրիարքարանին պատկանում է գույքի իրավունքները», հայտնում է «Hurriyet»-ը:

Անցյալում, երբ ես Պատրիարքարանին քննադատեցի ազգային շահերի դեմ հայտարարություններ կատարելու համար, ինձ մեղադրեցին, որ ամբողջությամբ չեմ գնահատում այն առանձնահատուկ պայմանները, որում ապրում են հայերը Թուրքիայում և ինձ թելադրեցին ավելի ըմբռնումով մոտենալ, որ նրանք, ըստ էության, Թուրքիայի կառավարության պատանդներն են: Քանի որ այս հոդվածում ես գովաբանում եմ Պատրիարքարանի կողմից ձեռնարկված դատական գործողությունը, վախենում եմ, որ իմ գովասանքն էլ կարող է նույնքան անհանգստություն պատճառել Թուրքիայում ապրող որոշ հայերի: Ես պարզապես փորձում եմ լինել արդար և անաչառ, քննադատում կամ գովաբանում եմ կախված իրավիճակի հանգմանքներից:

Հարութ Սասունյան

«Կալիֆորնիա Կուրիեր» թերթի խմբագիր

Թարգմանիչ՝ Կարինե Գևորգյան

Ֆրանսիայում այսօրվանից պաշտոնապես մեկնարկում է նախագահական քարոզարշավը:  Ֆրանսիայի նախագահի պաշտոնի համար պայքարում է 10 թեկնածու: Բացի Սարկոզիից ու Օլանդից, ընտրություններին կմասնակցեն Ազգային ճակատի առաջնորդ Մարին Լը Պենը, կենտրոնամետ Ֆրանսու Բայրուն, չափավոր ձախակողմյան ուժերի ներկայացուցիչ Ժան Լյուկ Մելանշոնը, «Եվրոպա էկոլոգիա- Կանաչներ» կուսակցությունից թեկնածու Էվա ժոլին, տրոցկիստններ Նատալի Արտոն ու Ֆիլիպ Պուտուն, Նիկոլյա Դյուպոնտ-Էնյանն ու Ժակ Շեմինադը` «Համերաշխություն և պրոգրես» կուսակցության հիմնադիր:

Իսկ վերջին սոցիոլոգիական հետազոտությունների համաձայն` գործող նախագահ Նիկոլա Սարկոզիի` պաշտոնում վերընտրվելու հավանականությունը լրջորեն ավելացել է: LH2 ընկերության անցկացրած հարցման համաձայն` գործող նախագահի վարկանիշը հասել է երկու տարվա առավելագույն ցուցանիշին. նրա օգտին են արտահայտվել հարցվածների 40%-ը: Սա, տարեսկզբի համեմատ, 10%-ով ավելի է:

Ինչպես տեղեկացնում է Ռոյթերսը  Իրաքում պայթյունները չեն դադարում,  առավոտյան որոտացած պայթյուններին, հաջորդել են ևս 14-ը:

Պայթյունների հետևանքով զոհվել է առնվազն 38 մարդ, ևս 188-ը տարբեր մարմնական վնասվածքներով տեղափոխվել են հիվանդանոց:

Պայթյունները գրանցվել են Մահմուդիյա և Քիրքուկ քաղաքներում, Անբար նահանգում, և այլ բնակավայրերում:

Հատկանշական է, որ հաջրդ շաբաթ Իրաքի մայրաքաղաք Բաղդադում տեղի կունենա Արաբական Լիգայի երկրների գագաթնաժողովը:

Ինչպես տեղեկացնում է the Telegraph-ը Եվրոպայի ամենաակտիվ հրաբուխը`Էտնան, կիրակի «արթնացել է»`երկինքը պատելով ծխի և մոխրի 4 մղոն երկարությամբ հաստ շերտով:

Սակայն Էտնայի այսպիսի ժայթքումները սովորական երևույթ են դարձել և որևէ լուրջ վնաս չեն առաջացնում:
Լեռան ժայթքումը չի խոչնդոտել հարևանությամբ գտնվող օդանավակայանների աշխատանքին, որոնք բաց են և շարունակում են չվերթներ իրականացնել:

Հիշեցնենք,որ այս տարվա ընթացքում սա արդեն չորրորդ ժայթքումն է, ինչի արդյունքում լավայի հաստ շերտը լցվում է Սիցիլիայի անմարդաբնակ Valle del Bove դաշտավայրը:

Այսօր առավոտյան Սիրիայի մայրաքաղաք Դամասկոսում իրականացված երկու պայթյունների զոհերի թիվն ավելանում է: Ինչպես հաղորդում է «ՌԻԱ Նովոստի»-ն`  զոհվել է 27, վիրավորվել` 97 մարդ:  Ականատեսների խոսքով`  պայթյունները որոտացել են անվտանգության կառավարական ուժերի շենքերի մոտ:

BBC-ն հայտնում է, որ պայթյունի ծուխը բարձրացել է նախագահ Ասադի ղեկավարած «ԲԱԱՍ» կուսակցությանը պատկանող շենքի կողմից:

Թուրքական Taraf օրաթերթին հարցազրույց է տվել  Հրանտ Դինքի ասպանության մեջ  մեղադրվող Օգյուն Սամասթը, ով 22 տարի 10 ամսվա ազատազրկման է դատապարտված:

Նա պատմել է որ  «Ակօս»-ի խմբագրապետի սպանությունը երեք փուլով պլանավորված գործողություն է եղել: Առաջին փուլում Դինքը պետք է լրատվամիջոցների թիրախում հայտնվեր: Սամասթը ասել է, որ այդ երեք փուլերի մասին ինքը չի ասել ոչ հարցաքննության ընթացքում, ոչ էլ դատարանում ցուցմունք տալիս:

«Ես սխալ եմ գործել և դրա պատասխանը տալիս եմ, տալիս եմ իմ երիտասարդությունը բանտում անցկացնելով»,- ասել է Սամասթը` նշելով որ եթե  դատարանում իր տված ցուցմունքներն ավելի արդյունավետ օգտագործվեին, հիմա «պատկերն այլ կլիներ»:

«Ես Տրապիզոնում ոչ Դինքին էի ճանաչում, ոչ էլ «Ակօս» թերթի տեղը գիտեի: Ստացվում է, որ ես ձանձրացել եմ, անելիք չեմ ունեցել, եկել նման սխալ եմ գործել: Այդ մարդու սպանության հարցում նրան թիրախ դարձնողները իմ չափ հանցավոր են: Ովքեր որ մամուլում Դինքին «ազգի դավաճան» էին ներկայացնում, պետք է հարցաքննվեն` սպանության դրդման մեղադրանքով: Նախ դրանք թող բացահայտվեն, հետո իմ և Յասիլի հարցը առաջ կքաշվի: Ես շատ բաներ հիմա չեմ կարող ասել, մինչև առաջին փուլը չբացահայտվի: Ես այդ սպանությունից երեք ամիս առաջ հանդիպել և թեյ եմ խմել մեկի հետ, ով կապ ունի Դինքի սպանության հետ: Խոստանում են նաև այդ մասին պատմել», — ասել է Սամասթը:

Սամասթը ասել է, որ զղջում է Դինքին սպանելու համար: «Իմ նման 16 տարեկան մի երիտասարդի տվեք թող կարդան այդ թերթերը, ազգայնականության զգացման գերին կդառնա: Այժմ նման բան չէի անի: Իմ բոլոր ցուցմունքներում ասել եմ` երբ առաջին անգամ տեսա Դինքին, զղջացի, չուզեցա սպանել, սակայն որոշ բաներ հիշեցի: Դինքին սպանելը իմ սրտով չի եղել, պարզապես ես բազմաթիվ սպառնալիքներ եմ ստացել։ Ես սպանությունից հետո հանձնվելու է։ Յասին Հայալն ինձ վստահեցնում էր, որ ես 6 — 7 ամիս հետո դուրս էի գալու բանտից։ Յասին Հայալն է ինձ տվել Դինքի լուսանկարներն ու զենքը, որով իրականացրել եմ սպանությունը։ Ես ձգանը ձգողն եմ ընդամենը:Դրանք հիմա բացահայտել չեմ կարող, բայց ժամանակը կգա, դրանք էլ կպատմեմ», — ասել է նա:

Անդրադառնալով Էրհան Թունջելի հայտարարություններին, թե սպանության հետևում Էրգենեկոն խմբավորումն է, Սամասթը չի կարողացել հաստատել կամ հերքել դա, որովհետև տեղյակ չի եղել:

Սամասթն ասել է, որ ինքը պատրաստվում էր սպանությունից հետո հանձնվել իրավապահներին: Սակայն ցանկացել է հանձնվել իր ընտանիքի մոտից, այդ պատճառով էլ ուզում էր Տրապիզոն վերադառնալ:

«Սակայն լավ է, որ ինձ ձերբակալեցին: Եթե ինձ չբռնեին և հասնեի Տրապիզոն, ինձ սպանելու էին: Ինձ սպանել ցանկացողներին չեմ ճանաչում: Ինձ սպանել ցանկացողների մասին իմացել եմ բանտում կարդալով Նեդիմ Շեների «Կարմիր ուրբաթ» գիրքը», — ասել է նա:

Ինչպես հաղորդում է The Australian –ը  WikiLeaks կայքի հիմնադիր Ջուլիան Ասանժը մտադիր է առաջադրվել ավստրալական սենատի ընտրություններում, չնայած, որ տնային կանաքի տակ է Մեծ Բրիտանիայում:

Ասանժը սպասում է բրիտանական իշխանությունների` իրեն Շվեդիային արտահանձնելու վերջնական որոշմանը:

«Մենք պարզել ենք, որ նա` չնայած կալանքին, կարող է առաջադրվել Սենատի ընտրություններում»,- նշված է ընկերության հաղորդագրության մեջ:

Հիշեցնենք որ նախորդ դեկտեմբերից սեռական բնույթի հանցագործությունների մեջ կասկածվող Ասանժը գտնվում է Մեծ Բրիտանիայում տնային կալանքի տակ, սակայն Շվեդիան պահանջում է նրան էքստրադիցիայի ենթարկել: Ինքը` Ասանժը, հերքում է բոլոր մեղադրանքները` դրանք անվանելով քաղաքականապես մոտիվացված:

Ավստրալական սենատի ընտրությունները նշանակված են 2013 թվականին:

Ինչպես  գրում է թուրքական Zaman թերթը Թուրքիայի վարչապետ Ռեջեփ Թայիփ Էրդողանը չի ստացել գերմանական Steiger Awards մրցանակաբաշխության «Հանդուրժողականության» մրցանակը:

Իսկ Էրդողանն այսօր` մարտի 17-ին, պետք է մեկներ Գերմանիա, սակայն նրա այցը հետաձգվել է նախօրեին Աֆղանստանում թուրքական ուղղաթիռի վթարի հետևանքով զինվորների մահվան պատճառով:

Թերթը նաև գրում, է որ « մրցանակաբաշխության արարողությունից 24 ժամ առաջ Steiger Awards-ը  փոխել է Էրդողանին տրվելիք մրցանակը: «Թուրքիայի վարչապետը  կարժանանա «Թուրք-գերմանական 50-ամյա բարեկամության խորհրդանիշ» մրցանակին», —  ընդգծելով, որ Էրդողանին հանդուրժողականության մրցանակը չշնորհվեց Գերմանիայի հայերի կենտրոնական խորհրդի ճնշման արդյունքում: