Թուրքիայում ևս մեկ ազգությամբ հայի սպանություն է տեղի ունեցել:

Այս անգամ զոհը Ստամբուլի հայկական դպրոցի 40-ամյա ուսուցիչ Իլկեր Շահինն է, տեղեկացնում են թուրքական պարբերականները:

Haberturk պարբերականը, մեջբերելով Շահինի գործընկերների խոսքերը, նշում է, որ գործընկերները լուր չունենալով  Իլկեր Շահինի մասին, այցելել են նրան, սակայն վերջինիս տան դուռը փակ է եղել, ինչից հետո ահազանգել են ոստիկանություն, որն էլ  տան մեջ հայտնաբերել է հայ տղամարդու դին՝ վիզը կտրած:

Ըստ ոստիկանության արձանագրության, սպանությունը տեղի է ունեցել գողության ժամանակ:

Չի բացառվում, որ սպանությունը տեղի է ունեցել էթնիկ հողի վրա:

Պակիստանի Քուեթա քաղաքում արյունալի ահաբեկչություն է տեղի ունեցել.  կրկնակի հարձակման հետևանքով, զոհվել է 101, վիրավորվել՝  200 մարդ. հայտնում է  «Ալ Արաբիա»-ն:

Նախնական տվյալներով՝ զոհերի թվում կան նաև փրկարարներ և ոստիկաններ:

Բիլիարդի սրահը, որի վրա հարձակվել են,  շիաների հավաքատեղիներից է:

Նշենք, որ շիաները կազմում են Պակիստանի 180 մլն-անոց բնակչության 20 տոկոսը:

Հունվարի 10-ի առավոտյան Հնդկաստանի  Բիհար նահանգում խոշոր վթար է տեղի ունեցել, ինչի հետևանքով 25 մարդ է զոհվել, ևս 10 մարդ հոսպիտալացվել է:  Զոհվածներից 11 հոգին երեխաներ են. հայտնում է «Նովիե Իզվեստյիա»-ն:

Բեռնատար մեքենան, որի վարորդը եղել է ոչ սթափ վիճակում, Աուրանգաբադի շրջանում շրջվել և ընկել է առվի մեջ։ Պատահարի մեղավորը՝ վարորդը, փախել է վթարի վայրից։

Մեքենայի մեջ գտնվում էին բերքահավաքից վերադարձող աշխատողներ, նրանց ընտանիքներին Կառավարությունը մտադիր է վճարել 50 հազար ռուփի (մոտ 900 դոլար):

Երեկ, երեկոյան Փարիզում, անհայտ անձինք հրազենով սպանել են 3 քուրդ կանանց, որոնցից մեկը եղել է Սաքինե Ջանսըզը` PKK-ի (Քուրդիստանի բանվորական կուսակցություն) հիմնադրներից, հայտնում է քրդական Firat գործակալությունը ։

Գերմանիայում PKK-ի ներկայացուցիչ Սաքինե Ջանսըզը և «Քուրդիստանի ազգային կոնգրես»-ի Փարիզի ներկայացուցիչ Ֆիդան Դողանը սպանվել են գլխին ստացած հրազենային վնասվածքներից, իսկ Լեյլա Սոըլեմեզը՝ որովայնին ստացած վնասվածքից։

Կանանց դիերը,որոնք եղել են Քրդական ինստիտուտի շենքում, հայտնաբերել են նրանց ընկերները, ովքեր երկար ժամանակ նրանցից տեղեկություն չստանալով, մեկնել են Փարիզ:

Թուրքիայի կառավարությունը և Քրդստանի աշխատավորական կուսակցության առաջնորդ Աբդուլահ Օջալանը պատրաստում են պատմական համաձայնագիր, ըստ որի պետք է վերջ դրվի 30-ամյա միջէթնիկ հակամարտությանը. տեղեկացնում է Коммерсант-ը:

Թուրքական իշխանությունները ցանկանում են քուրդ ապստամբների վերջնական զինաթափումը, սակայն բանակցությունների մեծ խոչընդոտ կարող է հանդիսանալ Օջալանի բանտից ազատվելը:

Մասնագետների համոզմամբ, հաշտեցման քայլը վարչապետ Էրդողանն է նախաձեռնել՝ 2014թ. Թուրքիայի նախագահական ընտրություններից առաջ:

Վրաստանի նախագահ Միխեիլ Սաակաշվիլին ունի մեկ միլիոնից ավել հակառակորդ: Վրացական ընդդիմության խոսքով, այդքան մարդ է ստորագրել Սաակաշվիլիի արտահերթ հրաժարականը պահանջող դիմումի տակ. գրում է Коммерсантъ-ը:

Վրաստանի սահմանադրությունը չի նախատեսում նախագահի հրաժարականի համար ստորագրահավաքի կազմակերպման արարողակարգ, սակայն սկսված գործընթացը կարող է լուրջ հետևանքներ ունենալ: Վարչապետ Բիձինա Իվանիշվիլիի դիրքորոշումից  նույնպես շատ բան է կախված. նա պետք է հաշվի առնի նաև Արևմուտքի ունեցած կարծիքը՝ Սաակաշվիլիի արտահերթ հրաժարականի  վերաբերյալ:

Չնայած քաղաքական ղեկավարները հաճախ չափազանցնում են իրենց ձեռքբերումներն ու պարծենում իրենց ժողովրդի գերազանցությամբ, սակայն նման պնդումներն անհեթեթ են դառնում, եթե դրանք շատ են հեռանում իրականությունից և հասնում ազգայնամոլության ու ինքնասիրահարվածության:

Երբ ղեկավարները մեծամտության չափազանց մեծ զգացում են տածում, նրանք կարող են հեշտությամբ շահագործվել ուրիշների կողմից, ովքեր օգտագործում են նրանց ինքնասիրության անհագ ծարավը: Թուրքիայի վարչապետ Ռեջեփ Թայիփ Էրդողանը մեկն է այն թուրք բարձրաստիճան պաշտոնյաներից, որոնք տառապում են նկարագրի նման թերությամբ:

Թուրքական լրատվամիջոցները լայնորեն լուսաբանել են «Լոս Անջելես թայմս» թերթի հոդվածը՝ հաղորդելով, որ «Նախագահ Օբաման ավելի շատ հեռախոսազանգեր է կատարել Էրդողանին, քան աշխարհի որևէ ղեկավարի, բացառությամբ Մեծ Բրիտանիայի վարչապետ Դեվիդ Քեմերոնի»: Երբ այս երկուսը Նյու Յորքում հանդիպել են ՄԱԿ-ի գրասենյակում, նախագահ Օբաման Էրդողանին «ավելի շատ ժամանակ է հատկացրել, քան մեկ այլ համաշխարհային ղեկավարի», որը տևել է մոտ երկու ժամ: Միացյալ Նահանգների նախագահը գովաբանել է Թուրքիայի վարչապետին որպես «մեծ ղեկավար»: «Լոս Անջելես թայմս»ը մասնավորապես նշել է, որ Օբաման անգամ «շողոքորթության է դիմել»՝ այնուհետև զանգահարելով Էրդողանին և «հիացմունքով խոսելով թուրքական բասկետբոլի մրցաշարի մասին»:

Հետևելով «Լոս Անջելես թայմս»-ի լրատվությանը, թուրքական «Թըդեյս Զաման» օրաթերթը հրապարակել է մի հոդված, որտեղ առավել կարևորել է երկու ղեկավարների միջև առկա սերտ հարաբերությունները. «Էրդողանի և Օբամայի հեռախոսազրույցները բացահայտում են Թուրքիայի առաջընթացը»: Հոդվածում տեղ է գտել մի լուսանկար, որտեղ Ամերիկայի և Թուրքիայի առաջնորդները պատկերված են միմյանց ձեռք սեղմելիս՝ լայն ժպիտները դեմքերին:

Չնայած վարչապետ Էրդողանը բարյացակամ չէ որևէ մեկի հանդեպ, ով անբարեհաճ խոսքեր է գրում նրա մասին և հաճախ դատի է տալիս լրագրողներին, ովքեր հանդգնում են քննադատել նրա քաղաքականությունը, այնուամենայնիվ հայտնի թուրք մեկնաբան Սեմիհ Իդիզը բանտարկվելու ռիսկի տակ անցյալ շաբաթ հոդված է գրել «Էլ-Մոնիտոր» թերթում՝ «Արդյոք Էրդողանը ձգտո՞ւմ է ժամանակակից սուլթան դառնալ» վերնագրով: Իդիզն ընդգծում է վարչապետի «բռնատիրական հակումներն ու հանդուրժողականության բացակայությունը որևէ քննադատության հանդեպ, հատկապես ազատ մամուլի կողմից»:

Թուրք լրագրողը մանրամասն գրում է Էրդողանի՝ 2014 թվականի օգոստոսին նախագահ առաջադրվելու ծրագրերի մասին, բայց ոչ ավելի շուտ, քան նոր սահմանադրության մշակումը, որը երկրի ներկայիս առաջին դեմքի ձևական պաշտոնը կձևափոխի «գործադիր նախագահության» և այն «ծանրաբեռնված չի լինի զսպող և հավասարակշռող ուժերի համակարգով»: Եթե Էրդողանը նախագահ ընտրվի, նա «իրավունք կունենա լուծարել խորհրդարանը, կառավարել արտակարգ լիազորությունների հիման վրա և նշանակել նախարարներին, բարձրաստիճան պաշտոնյաներին ու դատավորներին, առանց խորհրդարանի հավանության»:

Պատահական չէ, որ Էրդողանը վերջերս թուրք լրագրողների հետ հանդիպման ժամանակ ասել էր, որ ամերիկյան նախագահական համակարգը՝ նախագահի իշխանությունը սահմանափակող զսպող և հավասարակշռող ուժերով, հարմար չէ Թուրքիայի համար. «Միացյալ Նահանգների նախագահը չի կարող դեսպան նշանակել, նա անգամ չի կարող միանձնյա որոշում կայացնել մի ուղղաթիռ վաճառելու մասին…. Ահա թե ինչու մենք պետք է ստեղծենք թուրքական ոճի նախագահական համակարգ»:

Արտգործնախարար Ահմեդ Դավութօղլուն, ով լուրջ մտավորականի համբավ ուներ, ըստ երևույթին, մրցում է իր ինքնահավան վարչապետի հետ: Անցյալ շաբաթ Անկարայում տեղի ունեցած թուրք դեսպանների տարեկան համաժողովում, Դավութօղլուն իր բացման խոսքում հանդես է եկել շատ ամբարտավան հայտարարությամբ՝ պնդելով, որ Թուրքիան վճռական դեր է խաղում միջազգային հարցերում. «Քանի որ մեծ պետությունները գիտեն, որ պատմությունը անցնում է Անկարայի միջով, ապա այն կողմերը, որոնք անտեսում են Անկարային, չեն կարող հասկանալ պատմությունը: Նա, ով ռիսկի է դիմում Անկարայի հետ ունեցած հարաբերություններում, ռիսկի կդիմի նաև տարածաշրջանային բոլոր քաղաքականություններում…. Նրանք, ովքեր ցանկանում են հասկանալ պատմությունը, պետք է ներկա լինեն Անկարայում, Ստամբուլում և Թուրքիայի ցանկացած այլ վայրում, քանի որ այժմ մենք ավելի ակտիվորեն ենք մասնակցելու պատմության հոսանքի կերտմանը»:

Եվ այս անհեթեթ խոսքերը հնչում են այն արտգործնախարարի կողմից, ով իր ներկայիս պաշտոնը ստանձնելիս ամպագոռգոռ հայտարարել էր, թե իր երկիրը հետապնդում է «զրո խնդիրներ հարևանների հետ» քաղաքականություն: Դառը իրականությունն այն է, որ Թուրքիան այժմ գրեթե առանց խնդիրների հարևաններ չունի: Իրոք, Անկարան լուրջ հակամարտություններ ունի հարևան Հայաստանի, Կիպրոսի, Հունաստանի, Իրանի, Իրաքի և Սիրիայի հետ:

Իր ավագ գործընկերներից հետ չմնալու համար Թուրքիայի՝ Եվրամիության հարցերով խնդրահարույց պետնախարար Էգեմեն Բաղեշն Ամանորը ողջունել է տարօրինակ հայտարարությունների մի թարմ ցուցակով. «Այսօր Եվրոպայում չկա որևէ կառավարություն, որը ավելի շատ կողմնակից լինի բարեփոխումներին, քան մեր կառավարությունը: Այն ժամանակ, երբ Եվրամիության անդամ երկրները պայքարում են ճգնաժամի դեմ, մեր երկիրը ապրում է իր պատմության ամենաժողովրդավարական, բարգավաճ, ժամանակակից և թափանցիկ շրջանը: Երեկվա «հիվանդ մարդը» ոտքի է կանգնել և ուժ է հավաքել՝ այսօրվա Եվրոպային դեղատոմս գրելու համար… և կիսել Եվրամիության բեռը, այլ ոչ թե բեռ դառնալ նրա համար»:

Նախագահ Օբաման բացահայտել է, որ նա կարող է թուրք ղեկավարներից ավելի շատ օգուտ ստանալ, նրանց «յուղելու, այլ ոչ թե դեղելու» միջոցով՝ շահագործելով նրանց՝ գովասանքի ու շողոքորթության հիվանդագին մարմաջը: Խնդիրն այն է, որ նման շռայլ գովասանքը Թուրքիային վերածել է «շփացած լակոտի», որը լուրջ սպառնալիք է դարձել բոլոր հարևանների համար:

Հարութ Սասունյան

«Կալիֆորնիա Կուրիեր» թերթի հրատարակիչ և խմբագիր

Թարգմանիչ` Ռուզաննա Ավագյան

Թուրքիայի հարավ-արևեքում 12 քուրդ ապստամբ է սպանվել.հայտնում է Associated press գործակալությունը`հղում անելով Թուրքիայի հանրային հեռուստաընկերությանը:

Չնայած կառավարության և ձերբակալված քուրդ առաջնորդ Օջալանի միջև բանակցություններին, կռիվները շարունակվում են :

TRT հեռուստաընկերության տեղեկացմամբ, քուրդ ապստամբներից բաղկացած խումբը փորձել է հարձակվել Իրաքի սահմանին գտնվող ռազմական կայանի վրա: Բախման հետևանքով զոհվել է շուրջ 12 ապստամբ, իսկ կառավարական ուժերի զոհերի մասին տվյալներ չկան:

Ռուաստանում Հայաստանի դեսպանությունը ներկայացրել է վթարի հետևանքով զոհված չորս հայերի տվյալները՝ «ՎԱԶ-2110» մակնիշի ավտոմեքենայի մեջ եղել են 5 ՀՀ քաղաքացիներ, որոնցից 4-ը՝ Մկրտչյան Դավիթ Նորայրի (ծնված՝ 1977թ.), Արևշատյան Աշխեն Մայիսի (ծնված՝ 1991թ.), Արևշատյան Սուսաննա Կարենի (ծնված՝ 1958թ.) և Արևշատյան Մայիս Լյուդվիկի (ծնված՝ 1954), տեղում մահացել են:

Ուղևորներից Լիանա Մայիսի  Արևշատյանին (ծնված՝ 1978թ.) տարբեր կարգի կոտրվածքներով տեղափոխել են Կունգուր քաղաքի հիվանդանոց:

Երեկ, Պերուի Սան Ժուան գյուղի մոտակայքում  ուղղաթիռը բախվել է արդյունաբերական շենքերից մեկին, վայր ընկել և պայթել.  զոհվել է 7 մարդ:

Agence France-Presse-ը` վկայակոչելով տեղի դատախազությանը, հայտնում է, որ զոհվածներից  5-ը ամերիկացի է, իսկ 2-ը` Պերուի քաղաքացի:

Ուղղաթիռի տեսակը և կործանման պատճառները դեռևս հայտնի չեն:

Ականատեսների խոսքով՝ դեռևս օդում ուղղաթիռը մասնատվել է՝ բաժանվելով 2 մասի: