Հանրային խորհուրդն ունի խորհրդատվական մարմնի կարգավիճակ, որը կազմված է 36 անդամներից և 12 ոլորտային հանձնաժողովներից:
Այն ստեղծվեց վերին հրամանով, դժվարին մի ժամանակահատվածում, երբ երկրում խառը իրավիճակ էր ու Բաղրամյան 26-ը ժողովրդի վստահության կարիքն ուներ: Խորհուրդը ստեղծվեց, իբր հասարակական խնդիրները  վեր հանելու և դրանց լուծումներ առաջարկելու համար:

Ավելորդ է ասել, որ Խորհուրդը չի կատարում իր ֆունկցիան: Կան իհարկե օբյեկտիվ և սյուբեկտիվ պատճառներ, որ խանգարում են կառույցի ակտիվ գործունությանը,սակայն դա այլ խոսակցության թեմա է:

Նշված կարծիքին համաձայն են երկրի մտավորականության մեծ մասը՝ գործ չի արվում: Անդրադառնալով եթերային քաղաքականությունը փոխելու վերաբերյալ նախագահ Սարգսյանի հանձնարարականին և Հանրային խորհրդի գործունեությանը` երեկ նկարիչ Հաղթանակ Շահումյանը ասել է. «Հանրային խորհրդի ակտիվ գործունեություն նկատելի չէ և  խորհրդի կազմը չի ներկայացնում մեր երկրի մտավորականության կարծիքը»։

Այսօր մենք, փորձելով լսել Հանրային խորհրդի անդամներին,  մի փաստ  արձանագրեցինք. Հանրային խորհրդում  ընդգրկված են այնպիսի մարդիկ,  հասարակական գործիչներ, որոնց աշխատունակության պոտենցիալը կապված թե՛, տարիքային շեմի, թե՛ հետաքրքրությունների շրջանակի հետ,  թույլ չի տալիս  ակտիվորեն միջամտել հանրային խնդիրներին: Բավական է միայն նշել, որ Հանրային խորհրդի նախագահ Վազգեն Մանուկյանը մի քանի օր առաջ «ՀայկականՎարկածի» հարցին,  թե՝ ինչպե՞ս եք գնահատում կառավարության ծրագիրը, ասել էր. «Ես Հայաստանում չեմ, և բարեբախտաբար ոչ մի բան չգիտեմ Հայաստանի մասին…»

«Խորհրդի կազմը չի ներկայացնում մեր երկրի մտավորականության կարծիքը»  ձևակերպման շուրջ մեր անցկացրած փոքրիկ քննարկումից (Իհարկե, այն մարդկանց շրջանակում, ում հետ հաջողվեց կապվել) ստացանք հետևյալ պատկերը. Վատառողջ էին Ժող. արտիստ Սոս Սարգսյանը(Ճիշտ է, կամ հանրային խորհրդում, սակայն այդ քննարկումներին չեմ մասնակցում: Առողջություն չունեմ: Ինչ կարողացել` արել եմ), և Վլադիմիր Մովսիսյանը( Հիվանդ եմ, չեմ կարողանում  խոսել):

Խոսրով Հարությունյան— Հայաստանի Քրիստոնեա-Դեմոկրատական Միության նախագահ, ՀՀ նախկին վարչապետ և Ազգային Ժողովի նախագահ.այժմ՝ ԱԺ պատգամավոր.

«Թույլ տվեք վերապահումով մոտենալ այդ մտավորականների արտահայտած կարծիքին: Հանրային խորհուրդն իր մեջ ներառում է մի շարք Հկ-ներ  և շուրջ 1600 մարդ, ովքեր իրենց ոլորտի մասնագետներ են, պրոֆեսիոնալներ այդ թվում նաև  մտավորականներ: Եվ հանրային խորհրդի կարծիքը ձևավորվում  է  հանձնաժողովների կարծիքների հիման վրա: Հանրային խորհուրդը բաց է բոլոր կարծիքների, քննարկումների համար, այդ մտավորականները կարող են մեզ հետ քննարկումներ կազմակերպել և իրենց մտահոգություններն արտահայտել: Ես միայն կարող եմ ասել, որ Հանրային խորհրդում  հասարակական տարբեր դաշտերի լավագույն ներկայացուցիչների աստղաբույլն է հավաքված»:

Ռուբեն Սաֆրաստայն- Կրոնի, սփյուռքի և միջազգային ինտեգրման հարցերի հանձնաժողովի նախագահ: ՀՀ ԳԱԱ Արևելագիտության ինստիտուտի տնօրեն, պատմական գիտությունների դոկտոր, պրոֆեսոր: Հայաստանի Ազգային Ակադեմիայի թղթակից անդամ:

«Պետք է ասեմ, որ հանրային խորհուրդը  այս վերջին տարիների ընթացքում բավականին փորձառություն ձեռք բերեց,  այն անցավ   երկար ճանապարհ: Իհարկե այսօր էլ  ունի բացեր, թերություններ, կան ոլորտներ որոնք ներգրավված չեն խորհրդում: Սակայն Հանրային խորհրդի ուշադրության կենտրոնում  հասարակության հուզող խնդիրներն են: Լուրջ աշխատանքներ կատարվել ու շարունակվում են կատարվել: Հանրային խորհրդում դուք գիտեք,  որ ներգրավված են նաև մտավորականներ, արվեստի ոլորտի ներկայացուցիչներ, ուստի այդ ձևակերպումը, որ Հանրային խորհուրդը չի ներկայացնում  մտավորականության կարծիքը , ես չեմ հասկանում»:

 Հովհաննես Զանազանյան— “Արարատ 73” ֆուտբոլային թիմի ավագ, միջազգային կարգի սպորտի վարպետ, Ճարտարագիտության և շինարարության պետական համալսարանի ֆիզ. և սպորտի ամբիոնի վարիչ, պատվավոր պրոֆեսոր:

-Ես հիմա ստեղ չեմ, տեղյակ չեմ վերջին զարգացումներից:

Երբ հետաքրքրվեցինք, թե որտեղ է գտնվում, պարոն Զանազանյանն ասաց.

— Սևանում եմ , դրսից հյուրեր ունեմ, զբաղված եմ:

Կորյուն Առաքելյան— Տարածքային և տեղական ինքնակառավարման հարցերի հանձնաժողովի նախագահ: ՀՀ գրողների միության անդամ: Ժուռնալիստների միության անդամ: Գրող, հրապարակախոս: Հեռուստատեսության և ռադիոյի ազգային հանձնաժողովի անդամ:

«Ես չգիտեմ էդ մարդիկ ովքեր են: Չեմ հասկանում ինչի մասին է խոսքը: Դուք ավելի լավ է դիմեք  պարոն Վազգեն Մանուկյանին, երևի նա տեղյակ է, թե ինչի մասին է խոսքը: Ես չգիտեմ դրանք ովքեր են ու ինչ են ուզում»:

Հայկ Դեմոյան — ՀՀ ԳԱԱ Հայոց ցեղասպանության թանգարան-ինստիտուտի տնօրեն, պատմական գիտությունների դոկտոր:

«Անկեղծ ասած, ես չեմ ցանկանում  հեռախոսով որևէ հարցի պատասխանել, քանի որ դա  հակառակ արդյունք է ունենում,  այնպես են ամեն ինչ շուռ տալիս,  որ ամեն ինչ քո դեմ է դուրս գալիս, դրա համար չեմ ցանականում  պատասխանել»:

Ռազմաբժշկական ծառայության մայոր Վահե Ավետյանը մահացավ հունիսի 29-ին, ժամը 18:45-ին: Անհայտ կորած ազատամարտիկի հիշատակի օրը:

20 տարի անց այն բանից հետո, երբ վերնախավային դավաճանության հետևանքով ծուղակն ընկավ «Արաբո» ջոկատը, ու շուրջ 70 զոհված մարտիկներ տարիներ շարունակ համարվեցին անհայտ կորած: Հայ դավաճանների պատճառով զոհված տղերքը գերեզման չունեցան, 20 տարի անց հայ տականքի ձեռքով սպանված հայոց բանակի սպան գերեզման կունենա, բայց… եթե հայ հերոսին հերոս չի հասնի, հայ տականքին էլ՝  տականք:

Ահա ինչ է գրել բլոգեր Մելանյա Պետրոսյանցը. «Իսկապես, մարդկային տականքությունը երբեմն սահմաններ չի ճանաչում: Հենց հիմա՝ ժ.21.45-ին Հարսնաքար ռեստորանային համալիրում 5 րոպե շարունակվող հրավառություն է տեղի ունենում: Ավան համայնքում մարդիկ դուրս են եկել պատշգամբները , լաց են լինում, անիծում, չեն ներում: Միթե Ռուբեն Հայրապետյանը չի տեսնում, չի լսում այս հրավառության գըմբգըմփոցներն ու լուսավորված երկինքը: Ամոթ: Հազար ամոթ»:

Սա արդեն մեր բոլորի ամոթի վկայականն է: Ոչ, խոսքը միայն հրավառության մասին չէ, որ տրվել է Վահեի սպանության վայրում Վահեի մահից 3 ժամ անց: Այդ հրավառությունը վկայություն է, որ սպանության վայրը ԱՅՑԵԼՈՒՆԵՐ  ունի, և շատ, և նույնիսկ կոլեկտիվ: Մինչդեռ դեպքի օրվանից` հունիսի 17-ից հետո ոճրագործության վայր ռեստորանը պետք է զրո այցելու ունենար: Հայաստանի խանութներում «Բջնի» հանքային ջրերի սպառումը պետք է լիներ զրո շիշ… Եվ ընդհանրապես պիտի զրոյական լիներ Հայրապետյաններին պատկանող ձեռնարկությունների մատուցվող ծառայությունների և վաճառվող ապրանքների սպառումը: Անկախ նրանից` մեծ է, թե փոքր անձամբ Ռուբեն Հայրապետյանի մեղքի բաժինը: Անկախ նրանից` իշխանությունն ընթա՞ցք է տալիս գործին, թե՞ կոծկում է:

Սա հերոսություն չէր պահանջի ոչ ոքից: Ոչ էլ որևէ մեկին մազաչափ իսկ վտանգի կենթարկեր: Պարզապես բոլորիցս պահանջվում էր ընդամենը ՄԱՐԴ լինել: Ընդամենը մարդկային նողկանք զգալ այն ամենից, ինչից հայ տականքի ձեռքով հեղված հայ սպայի արյան հոտն է գալիս:

Ի՞նչ է պատահել ձեզ, հայրենակիցներ: Ձեզանից քանի-քանիսի զինվոր զավակի կյանք է փրկել կամ բուժել մայոր Վահե Ավետյանը, ուրացե՞լ եք դա, ու հիմա կարողանում եք դիպչել այն ամենին, ինչից նրա արյան հոտն է գալիս, քեֆ-ուրախություն եք անում այն վայրում, ուր նրա արյունն է հոսել… Նույնիսկ մի խումբ բժիշկներ էին այդտեղ եկել խնջույք արել օրեր առաջ… Մի՞թե անկման այդ աստիճանի ենք հասել, սա անտարբերությո՞ւն է, թասիբի ու նամուսի իսպառ բացակայությո՞ւն: Սպանության վայրում քեֆ անողը արդյո՞ք ինչ-որ բանով ավելի լավն է, քան սպանություն կատարած հաստավզերը:

Այսօր չէ, որ այդ ամենն սկսվեց: Հիշո՞ւմ եք տարիներ առաջ այն օրը, երբ «Պապլավոկ» սրճարանի արտաքնոցում Ռոբերտ Քոչարյանի թիկնապահները ծեծելով սպանեցին նրա համակուրսեցի, ազատամարտիկ Պողոս Պողոսյանին այն բանի համար, որ ասել էր. «Բարև, Ռոբ»: Մի կողմ թողնենք չարդարադատության ցինիզմը, որ թիկնապահ ոմն Կուկու ոչ մի օր բանտ չնստեց, որ նրան դատապարտեցին ընդամենը երկու տարի պայմանականի… Ամենա սարսափելին այն է, որ «Պապլավոկը» չդատարկվեց, դրանից հետո ամեն օր էլ մնաց լեփ-լեցուն, ու այդտեղ եկողները դեռ մի բան էլ իրենց «էլիտար» ու նույնիսկ «մտավորական» համարձակվեցին համարել:

Այդ լեփ-լեցուն զվարճավայրերը մեր համազգային ամոթի վկայականն են: Ու կմնան այդպիսին, անգամ եթե «Հարսնաքարի» գործով արդարադատությունն անթերի իրագործվի: Իսկ դրա որոշակի հույսերը կան` եթե Երևանի ոստիկանապետ Ներսես Նազարյանը (չնայած քավորասանիկային կապերի) հրապարակավ հաստատում է, որ կալանավորվածների  մեջ Ռուբեն Հայրապետյանի թիկնապահներ էլ կան, ուրեմն`որոշված է առնվազն հանրությունից չթաքցնել դառը ճշմարտությունը: Բայց տարակուսելի է, որ հանրությունը կարծես թքած ունի այդ ճշմարտության վրա: Հա, միգուցե այս անգամ հանցագործներին կպատժեն օրենքի ամենայն խստությամբ, բայց հո լեփ-լեցուն են զվարճացողներով արնահոտ դահլիճները: Բա հետո՞… Հասկացանք` խիղճ, թասիբ, նամուս չունեք, բայց նույնիսկ սպառողի հասարակ էգոիզմ է՞լ չունեք:

Շաբաթվա Վարկածները մշակեց Արսեն ՎԱՀԱՆՅԱՆԸ

«Պահանջում ենք պատժել «Հարսնաքարում» տեղի ունեցածի բոլոր մեղավորներին» ֆեյսբուքյան նախաձեռնությունը կազմակերպել է մոմավառություն՝ ի հիշատակ Վահե Ավետյանի։

Մոմավառությունը նախատեսված է Հունիսի 30–ին, ժամը 21:00–ին՝ Հանրապետական կուսակցության ներկայացուցիչ, ԱԺ պատգամավոր Ռուբեն Հայրապետյանի ընտանիքին պատկանող «Հարսնաքար» ռեստորանային համալիրի դիմաց (Ավան վարչական շրջան)։

Նշենք, որ ժամեր առաջ մահացել է հունիսի 17-ին ծեծի ենթարկված՝ ՊՆ կենտրոնական կայազորի ռազմական հոսպիտալի քիթ–կոկորդ–ականջ բաժանմունքի պետ, բուժծառայության մայոր Վահե Ավետյանը։

Վերջին տվյալների համաձայն՝ 2012թ. հունվար-մայիս ամիսներին  շուրջ 2700 սիրիահայ դիմել է` ՀՀ քաղաքացիություն ստանալու համար, այսօր լրագրողների հետ զրույցում նշել է Սփյուռքի նախարար Հրանուշ Հակոբյանը:

Այս տարի Սիրիայից ՀՀ քաղաքացիություն ստանալու համար դիմողների թիվը կտրուկ ավելացել է: Սա գաղտնիք չէ, երկրի վիճակը, ստիպում է տեղաբնակ հայերին բնակության այլ վայր ընտրել և նրանք լավ օրից չէ, որ ընտրում են Հայաստանը:

Տիկին Հրանուշը որևէ կոնկրետ բան չասաց այս մասին ներկայացնելով ավելի շուտ ընդհանուր պատկերը. ըստ նրա, Սփյուռքի նախարարությունը պարբերաբար հավաքում է տեղեկություններ համայնքում տիրող իրավիճակի մասին, կապի մեջ է Սիրայում հայ դիվանագետների, համայնքային և հոգևոր կառույցների ներկայացուցիչների հետ:

«Հասկանալի է, որ մեր աշխատանքների մի մասը նաև հրապարակային բնույթ չի կրում, իսկ թերթերում կոչերով դիմողներին, մանավանդ այս հարցը քաղաքական նպատակներով շահարկողներին ասենք, որ մենք այդ հարցերին վաղուց անդրադարձել ենք: Պետք է հաշվի առնել, որ ստեղծված ծանր իրավիճակում մարդիկ կանգնել են երկընտրանքի առաջ: Նրանք ծնվել և տասնյակ տարիներ ապրել են այդ երկրում, ունեն տուն, ունեցվածք, բարեկամներ և բիզնես, և այսօր ծանր ու թեթև են անում՝ ամեն ինչ նորից սկսելու համար»:

Այո, սակայն մեր ծանոթ սիրիահայերը պատմում են, որ վստահության խնդիր է Հայաստան գալը, քանի որ եկողը մեծ մասամբ ոչ  ունևոր խավն է` արհեստավորներ, մանր բիզնեսմեններ, որոնք վախենում են այստեղ նոր կյանք սկսելուց, իսկ հարուստները մեկնում են ԱՄՆ: Կան մարդիկ, ովքեր երկքաղաքացիություն են ուզում` հետագայում ՌԴ մուտք ունենալու համար: Սակայն արդեն եկածները հայրենիքում լուրջ խնդիրներ ունեն, նրանցից ոչ քչերն են համալրել անտուն թափառականների շարքերը, մի մասն էլ անհույս աշխատանք է փնտրում:

Սփյուռքի նախարարի խոսքով ՀՀ դեսպանությունը Դամասկոսում և ՀՀ գլխավոր հյուպատոսությունը Հալեպում շարունակում են իրականացնել իրենց առաքելությունը, ամեն օր զբաղվում են սիրիահայերի խնդիրներով և ձեռնարկում են բոլոր հնարավոր միջոցները՝ նրանց օգնություն տրամադրելու համար:

Սակայն տիկին նախարարը կոնկրետ թվեր կամ տվյալներ հրապարակելուց ձեռնպահ մնաց:

«Այսօր ոչ մեծ թվով սիրիահայեր են, որ եկել են Հայաստան և փորձում են հաստատվել հայրենիքում, և մենք, մյուս գերատեսչությունների հետ սերտ համագործակցված, օգնում ենք նրանց ինտեգրելու հայաստանյան իրականությանը»,- ասաց նախարարը դարձյալ ոչ մի կոնկրետ տվյալ չհրապարակելով:

«Հանդիպել ենք նաև ՄԱԿ-ի Փախստականների հարցերով գերագույն հանձնակատարի ներկայացուցիչ պարոն Դամյու Դեսալեյնեի հետ և պայմանավորվածություն ձեռք բերել Սիրիայից փախստականների առկայության դեպքում ձեռնարկել միջոցներ` աջակցելու նրանց՝ համատեղ ծրագրեր իրականացնելու համար:

«Սիրիահայերի կողմից Հայաստանում բնակվելու ցանկության դեպքում կառավարության  համապատասխան կառույցները պատրաստ են օժանդակելու նրանց Հայստանում հաստատվելու համար»,-ընդգծել է նա:

Նշենք, որ ըստ Սփյուռքի նախարարության տվյալների, Սիրիայում բնակվում է շուրջ 60 հազար հայ, հիմնականում Հալեպում, Կամըշլիում, Դամասկոսում, Լաթաքիայում, Քեսաբում, Տարտուսում: Հալեպի հայ համայնքը համարվում է մայր գաղութ, այնտեղ գործում են հայկական ավանդական կուսակցությունները, ՀԲԸՄ-ն, ՀՕՄ-ը, ՀՄԸՄ-ն, հայ եկեղեցու թեմերը, բազմաթիվ կազմակերպություններ:

Հ.Գ Մեր ունեցած տեղեկությամբ,Կիլիկիո կաթողիկոս Արամ 1-ինը հոգ է տանում, որպեսզի Սիրիայից հեռացող հայերը հաստատվեն Հայաստանում, այլ ոչ թե մեկնեն օտար ափեր:

Մարդու իրավունքների եվրոպական դատարանն, այսօր` հունիսի 26-ին, բավարարել Հայաստանի քաղաքացիների երկու հայց: Վճիռներից մեկը  կայացվել է քաղաքացի Կամո Փիրուզյանի հայցով, որը մեղադրվում էր սպանության փորձի և ավազակային հարձակման մեջ, սակայն մոտ մեկ տարի երկու ամիս կալանքի տակ պահվելուց հետո` մեղադրողը հրաժարվել էր մեղադրանքից Փիրուզյանն արդարացվել էր:

Այս գործում ներգրավված են եղել Փաստաբաներ Լուսինե Սահակյանը,Երվանդ Վարոսյանը և Արա Ղազարյանը: Դատարանը ճանաչել է Մարդու իրավունքների եվրոպական կոնվենցիայի 5-րդ հոդվածի (Ազատության իրավունք) խախտման փաստը. Արձանագրվել է 5-րդ հոդվածի 1-ին, 3-րդ և 4-րդ կետերի խախտում: Խախտվել է նաև կոնվենցիայի 3-րդ հոդվածը (Վատ վերաբերմունք), ամբաստանյալին դատարանում պահել են ճաղավանդակի մեջ:

Դատարանը 8 հազար եվրո բարոյական փոխհատուցում է սահմանել:

Փաստաբան Վահե Գրիգորյանի ներկայացրած հայցով, ՄԻԵԴ-ը վճիռ է կայացրել «Հայրենիք և պատիվ» կուսակցության քաղխորհրդի անդամ, ազատամարտիկ  Վարդան Մալխասյանի գործով, որը 2006թ. դեկտեմբերի 9-ին ձերբակալվել էր Հանրապետության սահմանադրական կարգը բռնությամբ փոփոխելու հրապարակային կոչեր անելու համար (Քրօրի 301 հոդված):

Մալխասյանը դատապարտվել էր 2 տարվա ազատազրկման Եվրադատարանը այս գործով կոնվենցիայի 5-րդ հոդվածի խախտում է ճանաչել և վճռել է որպես բարոյական փոխհատուցում Հայաստանի կառավարությունից գանձել 4,5 հազար եվրո գումար:

Ինչպես և սպասվում էր, կառավարության ծրագիրն ընդունվեց: Ե՛ւ տպավորիչ մեծամասնություն կար` 75 կողմ, և՛ տպավորիչ ընդդիմություն` 47 դեմ, որոնցից և ոչ մեկին խոչնդոտ չկար արտահայտելու իր ընդդիմադիր կարծիքը: Խորհրդարանական ներկայացուցչական ժողովրդավարության պատկեր: Եւ ընտրակաշառքների ու վարչական ռեսուրսի օգտագործման մասին խոսակցություններն անհիմն են` ինչքան ՀՀԿ-ն է դրանցից օգտվել, նույնքան էլ` ԲՀԿ-ն, այնպես որ այդ առումով ԲՀԿ-ի որոշ ներկայացուցինների տրտունջը պարզապես ամոթ էր:

Այլ հարց է, որ բազում ենթադրությունների տեղիք է տվել Սարգսյան — Ծառուկյան առանձնազրույցը, որից հետո ԲՀԿ առաջնորդը կուսակիցներին ասաց, որ իր համար ընդունելի է ցանկացած վարչապետ, բացի Տիգրան Սարգսյանից: Թե որ դրվագով է «պետության վախճանի» հեղինակը բռնել Ռոբերտ Քոչարյանի կլանի բկից (դե պարզ է, որ Ծառուկյանը Սարգսյանի հետ թշնամության ոչ մի անձնական պատճառ չունի), դա առանձին հետազոտության խնդիր է: Բնականաբար, դա ոչ մի կապ չունի վարչապետի արտահայտած կոսմոպոլիտ անընդունելի ցնդաբանությունների հետ, դրանք Քոչարյանին ամենավերջում թերևս մի թերև հետաքրքրեն, զի ամեն ինչ կոշտ պրագմատիկ դաշտում է: Միգուցե խանդի դաժան տեսարան է, քանզի Տիգրան Սարգսյանը մինչև հիմա համարվում է Արևմուտքի համար ընդունելի անձ, և նույնիսկ բրիտանական հատուկ ծառայությանց հսկողության գտնվող «Չաթթամ հաուզ»-ը Քոչարյանին անվանեց երկիրն ամբողջովին ռուսներին ծախած, բայց և միաժամանակ վարչապետը ձեռք ` տալիս նաև ռսին, և Կրեմլը չի շտապում մի «քըխ» բան մեյդան բերել նրա բուռն բանկիրական երիտասարդությունից… Իսկ միգուցե Քոչարյանը վախենում է, որ հենց Տիգրան Սարգսյանի միջոցով և հենց Քոչարյանի շրջապատի դեմ միս ու արյուն կստանա վարչապետի «օլիգոպոլիաների դեմ պայքարը»:

Սակայն այժմ շատ ռեալ պայքար է թեև Քոչարյանի մերձավորագուն շրջապատի ներկայացուցիչ, բայց ոչ օլիգարխ Վարդան Օսկանյանի դեմ: Դե, Օսկանյանը Քոչարյանի համար թերևս 20 հատ թունդ օլիգարխի արժեք ունի, զի, դեսպան Ջոն Հեֆֆերնի խոստովանությամբ, «կարևոր գործընկեր» է ԱՄՆ-ի համար: Բայց փաստ է, որ «կարևոր գործընկերության» մասին Ամերիկյան հայտարարությունից հետո «Սիվիլիթասի» հետապնդումը ոչ միայն չդադարեցվեց, այլև ուժգնացավ: ԱԱԾ-ին միացավ նաև հարկայինը, ու հիմա այդ` ինքն իրեն չափազանց վստահ զգող ամերիկահպատակ հիմնարկությունը ոչ պակաս ողբալի վիճակում է, քան շրջանային հարկայինի պետին անզգուշաբար հակաճառած խեղճուկրակ մանր «բուդկչին»: Ու բացի Օսկանյանից, ԱԱԾ են կանչում արդեն նաև այլոց, հին չեկիստ Գորիկ Հակոբյանն էլ Օսկանյանին ամոթանք է տալիս «պարտիզանի պես» լռելու համար: Ու ընդհանրապես «Սիվիլիթասը» հիմա նույն վիճակում է, ինչ «նեմեցներին» գերի ընկած պարտիզանական ջոկատը, և նրանց վախճանն էլ նույնն է լինելու: Ու այդ պատճառով «արմատականների» դաշտում քիչ չեն նրանք, ովքեր ձգտում են առիթից օգտվել և զբաղեցնել տապալվող Օսկանյանից հետո ազատվող տեղը: Բայց դեռ տաք են, այնքան են կուրացած «ամերիկյան ամենազորության» լեգենդով, որ չեն պատկերացնում` ապագայում նախանձելու են «քաղաքական հալածյալ» Օսկանյանի բախտին, որին հավանաբար «փեշքեշ» կանեն ԱՄՆ-ում փրկվելու հնարավորությունը: Ճիշտ այնպես, ինչպես ժամանակին Վանոյին թողեցին «փախնել-փրկվել»:

Սակայն վերնախավային կրքերից առավել հանրությանը ալեկոծեց «Նեմեց» մականունով օլիգարխի հետ կապված սկանդալը: Չորս ռազմաբժիշկներին «Հարսնաքարում» քստմնելի հաշվեհարդարի տակից դուրս գալը գնալով ավելի շատ քավության նոխազ է պահանջում… Հիշենք`ձերբակալեցին 7 հոգի, կալանավորեցին դրանցից 4-ին, բայց քանզի անհավատ հանրությանը դա  չբավարարեց, ևս երկուսին կալանավորեցին: Ու եթե լրագրողական հանրույթը թեժ պահի թեման, ապա, թույլ տվեք մարգարեանալ, «քավության նոխազների» քանակը կհասնի 20-ի:

Ու թեև հենց այս վայրկյանին Ռուբեն Հայրապետյանին չի սպառնում «սպիսատ արած» Ալրաղացի Լյովի ճակատագիրը, որը նման պատմության մեջ ընկնելուց հետո իր նախկին անխոցելիությունից աստիճանաբար իսպառ զրկվեց, այնուամենայնիվ, իրավիճակը շատ ոչ միանշանակ է թվացյալ անխոցելի Հայրապետյանի համար:

Նախ` նա չի կարող ազատվել այն փաստից, որ հաշվեհարդարի «հերոս» գլխավոր տականքը` Գարիկ Մարգարյանը, ոչ թե ռեստորանի, այլ իր անձի անվտանգության աշխատակիցն է: Մեր լրատվական կայքերում առնվազն 6-7 (ավելին պարզապես ծուլացա խորանալ) տեսանյութեր կան, որոնք ապացուցում են, որ այդ անասնակերպը հենց նրա անձնական թիկնապահն է, ոստիկանությունն էլ փոխոստիկանապետի շուրթերով և Վովա Գասպարյանի անունից լրագրողներին առաջարկեց ոստիկանությանը տրամադրել հենց այդպիսի տեսանյութեր… Իսկ դա մի բան նշանակում է: Գումարած դրան`լրագրողական և քաղաքացիական «հակահարսնաքարային» ակցիաները գնալով ծավալվում են, ու դրանից կարծես թե առանձնապես դժգոհ չէ Բաղրամյան-26 -ը…

Դե նախապատմությունից հետո ինչ ասես հնարավոր է, և ցանկացած ծավալի զոհաբերություն քաղցր կթվա: Քարոզիչներին իջնող հրահանգները`գրել, իբր ռազմաբժիշկները ծայրահեղ լկտի էին իրենց պահել, զրոյական արդյունք տվեցին, իսկ այդ գիծը պահած հրապարակախոս Վահրամ Սահայանին արդեն ոմանք խոստացել են փողոցում լուրջ պրոբլեմներ ստեղծել… Թեև Սեյրան Օհանյանին մեծ ջանքերի գնով հաջողվեց արգելել բարձրաստիճան սպաներին, որ «սպեցնազի» միջոցով դաժան պատասխան չտան ռազմաբժիշկների ծեծին, Աղվան Հովսեփյանն էլ փրկեց «հարսնաքարցիներին» ՊՆ քննչական ծառայության ճանկն ընկնելուց` դրա բոլոր անկանխատեսելի հետևանքներով հանդերձ, այնուամենայնիվ, այդ խմորը շատ ջուր է տանելու: Եթե անգամ անհերքելիորեն ապացուցվի, որ Ռուբեն Հայրապետյանը որևէ մեղավորություն չունի (իսկ որ դա իրականություն է`չի բացառվում), էլի նախադեպը պատրաստ է: Այն նախադեպը, որ օլիգարխը չի կարողանում տեր կանգնել իր «ասլաններին» և հարկադրված է դրանց «մատաղ անել»: Իսկ դա արդեն հարված է օլիգարխիայի անսասանությանը, որի հիմքն էր նրանց սպասարկող թափթփուկների երաշխավորված անպատժելիությանը: Այդ համակարգն առաջին ճաքը տվեց, երբ «Օդնոկլսնիկ» սրճարանում Ալրաղացի Լյովի թիկնապահների սարքած արյունոտ պատմությունում տուժողների մեջ նաև լրագրողներ հայտնվեցին, իսկ հիմա արդեն քավության նոխազների քանակը շատանում է: Հա, ի դեպ, այժմ տեղի է ունենում նաև այն, ինչ 5-6 տարի առաջ անպատկերացնելի էր` ԴԱՀԿ-ի աշխատակիցները զրկում են Լֆիկ Սամոյին կեղծված ուկրաինական օղիներ արտադրելու հնարավորությունից… Ու ո՞վ կարող է երաշխավորել, որ չի գա մի գիշեր, երբ հատուկջոկատայինները միաժամանակ չեն այցելի բոլոր օլիգարխիկ դղյակները և տերերին թիկնազորերով հանդերձ չեն տանի բանտ… դե, իրավապահները հետո ամեն ինչ կձևակերպեն, զի չկա մի օլիգարխ, որի «առաջին մեկ միլիոն դոլարը» ծանր հանցագործության արգասիք չլինի, և որի թիկնազորի վրա պարտակված, բայց արխիվներում խնամքով պահպանված արյունոտ պատմություններ չլինեն:

Առավել ևս, որ ոմանց (ու հատկապես`քոչարյանականների) կողմից այդքան անեծքների արժանացող «ՀՀԿ-ի քաղաքական մենաշնորհի» հետ ավելի ներդաշնակ կարող է ապրել այն հանրությունը, ուր բացակայում է խոշոր բուրժուազիայի շերտը…

Շաբաթվա Վարկածները մշակեց Արսեն ՎԱՀԱՆՅԱՆԸ

Պետական համալսարանի Ռոմանոգերմանական ֆակուլտետի մասնաշենքում այս պահին մեծ թափով շինարարություն է իրականացվում: Վերանորոգման աշխատանքների հետ զուգահեռ  շենքի մուտքի հենց ճակատային մասում երկրորդ հարկ են սարքում:

Մասնաշենքի արտաքին տեսքի փոփոխության հետ կապված մեր հարցին, դասախոսներից մեկն ասաց,  թե սրճարան են սարքում. Մեծ կաֆե պետք է լինի, մասնաշենքը չունի իր սրճարանը: Հարցին թե առաջին հարկում մի երկու սենյակ չկա՞ր միացնեին սրճարան սարքեին, որ դրա համար շենքի արտաքին տեսքն են փոխում,  զրուցակիցս ասաց. «Չէ, դա լավ տեղ ա» :

Շինարարներից մեկն էլ ասաց, թե  իր իմանալով լսարաններ են սարքում.«Բա՛, քչություն է անում, տեղ չկա, ուսանողները շատ են:Բիզնես ա բիզնես» :

Մենք էլ որոշեցինք հենց սկզբնաղբյուրից ճշտել հարցը. ԵՊՀ ռեկտոր Արամ Սիմոնյանը մեզ հետ զրույցում ասաց, որ ավելացված հատվածը նախատեսված է  երկու նոր լսարանի համար և կլինի  նաև հունագիտության կենտրոն: Մեր այն հարցին, թե՝ մի ամբողջ հարկ եք ավելացնում երկո՞ւ լսարանի համար,  Սիմոնյանն ասաց. «Բա կարողա՞ մտածում եք կաֆե ա լինելու համալսարանի շենքում» :

Նոր կառավարության կազմի ինտրիգը պրծավ: Այն արդեն հայտնի է, և մնացել է միակ ինտրիգային դետալը` սպորտի նախարարի հարցը: Շրջանառված անունը` Հրաչյա Ռոստոմյան, սերտորեն առնչվում է ՀՀԿ — ԲՀԿ հարաբերություններին: Օլիմպիական կոմիտեի քարտուղարն է, ԲՀԿ-ին նոր-նոր ֆորմալ առումով հրաժեշտ տված քաղխորհրդի անդամ, որի մասին շատ հարգալից է արտահայտվում ԲՀԿ մամլո խոսնակ Տիգրան Ուրիխանյանը: Այսինքն` փաստացի դա ԲՀԿ-ից ֆորմալ հրաժարված ԲՀԿ-ական միակ նախարարացուն է, որը միաժամանակ կամուրջ է` ԲՀԿ-ի հնարավոր վերադարձը կոալիցիայի գիրկ ապահովելու համար:

Իսկ ամենաթեժ կրքերը եռում են Վարդան Օսկանյանի, մորմոնների առաջնորդ Ջոն Հանթսմանի և Ռոբերտ Քոչարյանի` նրա հետ սերտ կապեր ունենալու շուրջ: Թեև Օսկանյանը «Ֆեյսբուքի» իր էջում շնորհակալություն է հայտնում հանրային աջակցության համար, սակայն փաստն այն է, որ հանրային աջակցությունը որպես այդպիսին բացակայում է: Լռում են ամերիկյան հարկատուի հաշվին ապրող շուրջ 2000 հ/կ-ները, լռում է «ֆեյսբուքահայությունը», լռում է ընդդիմադիր դաշտը: ՀԱԿ-ի, «Ժառանգության» և ՀՅԴ-ի առանձին գործիչներն ընդամենը զգուշավոր կերպով չեն բացառում, որ Օսկանյանի նկատմամբ իրագործվում է քաղաքական հետապնդում, սակայն այդ նույն ընդդիմադիր ուժերի որոշ գործիչներ էլ ուրախությամբ մասնակցում են Օսկանյանին «սկացնելու» գործընթացին, վկայակոչելով մարտի 1-ը:

Իսկ ովքե՞ր են պաշտպանում` մի շարք արևմտյան դեսպաններ, հատկապես ԱՄՆ դեսպան Ջոն Հեֆֆերնը, որը բացեիբաց «Սիվիլիթասը» անվանում է «կարևոր գործընկեր» և մտահոգիչ համարում «քաղաքական այս ժամանակը»: Շատ նման է Ջորջ Բուշ ավագի` «Սոմոսան շանորդի է, բայց մեր շանորդին» բանաձևի:

Իսկ քարոզչական առումով Օսկանյանին սատարում են «Կենտրոն» և «Երկիր Մեդիա» հեռուստաալիքները (վերջինս` բավականին զգուշավոր), գումարած մի շարք կայքեր: Այսինքն` Ռոբերտ Քոչարյանի լրատվական ռեսուրսը: Ի՞նչ է ստացվում` հանրային աջակցություն «Սիվիլիթաս» նախագիծը չունի, այլ ունի Արևմուտքի, առավելապես` ԱՄՆ-ի բացահայտ և Ռոբերտ Քոչարյանի ստվերային աջակցությունը: ԲՀԿ մամլո խոսնակ Տիգրան Ուրիխանյանի և խմբակցության քարտուղար Նաիրա Զոհրաբյանի ոչ շատ սուր հայտարարությունները նույնպես հարկե դիտարկել Քոչարյանի ստվերային աջակցության տիրույթում, և ի դեպ Գագիկ Ծառուկյանն էլ այս հարցում դեռ ստվերում է:

Հարց է ծագում. իսկ ինչո՞ւ և՛ հանրությունը, և՛ քաղաքական դաշտի ընդդիմադիր հատվածը, և՛ անգամ «հասարակական սեկտորի» հազարավոր մարդիկ, որ ամերիկյան հարկատուի հաշվին են իրենց հացը վաստակում, Պիղատոսի պես լվացել են ձեռքերը: Ինչքան էլ տարօրինակ լինի, սակայն դրա ակունքները հասնում են DIY ակումբի հրկիզման և ձախողված «բազմազանության շքերթի» սկանդալային պատմության` ստվերում մնացած որոշ դրվագներին:

Այդ ամբողջ պատմությունը պարունակում է առաջին հայացքից լրիվ իռացիոնալ թվացող դրվագներ: Ինչպե՞ս եղավ, որ հրդեհից հետո սկզբում կես ժամ երկու հոգի «Սիվիլնեթ»-ի համացանցային հեռուստաեթերով ամբողջ հանրությանը պիտակեցին «ֆաշիստ» և ձեռի հետ էլ գլուխ գովացին, որ մասնակցել են Ստամբուլի գեյ-շքերթին, իսկ հետո էլ «Կենտրոնի» եթերում ամբողջ ժողովուրդը անվանվեց «հիվանդ», չէ՞ որ դա հաստատ հակազդեցության ալիք պիտի առաջացներ ինչպես «ֆեյսբուքահայության», այնպես էլ` ռեալ հանրության մոտ: Եվ կարելի՞ է ենթադրել, որ այդ ամենը հենց հանրային զայրույթ առաջացնելու նպատակ ուներ ի սկզբանե… Չէ՞ որ եթե որոշ կոնկրետ մարդիկ էմոցիոնալ առումով աֆեկտի վիճակում էին, ապա նրանց եթեր տրամադրելու որոշում ընդունողները միանգամայն սթափ և սառը դատող և կոնկրետ շահեր ներկայացնող մարդիկ են:

Արցախցի քաղաքագետ, անվտանգության համակարգերի մասնագետ Հրաչյա Արզումանյանը, ում անունը քիչ բան է ասում հանրությանը, բայց շատ բան` հատուկ ծառայություններն ու անվտանգության համակարգերն ուսումնասիրող միջազգային փորձագիտական հանրույթին, իր բլոգում վստահություն էր հայտնել, որ դա ամերիկյան հատուկ ծառայությունների օպերացիա էր, որի նպատակն էր`իրականացնել մոնիթորինգ, թե ինչքանով է հայ հանրությունը պատրաստ ընդունել կամ մերժել «բազմամշակութային»  հանդուրժողականության չափանիշները, և միաժամանակ բացահայտել ամենաակտիվ դիմադրողներին`համապատասխան դոսիեներում նրանց տվյալները գրանցելու համար: Առավելևս, որ «բազմազանության» սկանդալային ակցիաներ զուգահեռաբար անցկացվեցին Վրաստանում և Ադրբեջանում: Դե պարզ է, ելնելով աշխարհաքաղաքական սուր մրցակցությունից, ինչի համար էր պետք ԱՄՆ-ին այդպիսի «մոնիթորինգը» Կովկասի կարևորագույն տարածաշրջանում:

Եվ ի՞նչ ի ցույց հանեց այդ «թեսթը»` զրո հանդուրժողականություն: Որ առնվազն 50 տարով պետք է մոռանալ Հայաստանում «մշակութային բազմազանություն» հաստատելու ամերիկյան երազանքը: Իսկ ՆԱՏՕ-ի ռմբակոծիչների միջոցով Հայաստանը «դեմոկրատացնելու» տեխնոլոգիան էլ անիրագործելի է տարածաշրջանի լավագույն հակաօդային պաշտպանության համակարգի և ռուսական ռազմական ներկայության պատճառով:

«Հանդուրժողականության» թեսթը տապալվեց: Դրան հունիսի 4-ին` Քլինթոնի այցի օրը, հետևեց պատերազմից վախենալու թեսթը` ադրբեջանական դիվերսիաների տեսքով: Դա էլ ոչ միայն տապալվեց, այլև հայության մոտ արթնացրեց հայության միասնության և վճռականության բնազդը:

Ու արդյունքում անորակ շպարի պես «հանդուրժողականության» և «արևմտյան արժեքների» բարակ շերտը, որ այդքան խնամքով ու այդքան ծախսով աճեցվել էր 20 տարի շարունակ, անհետացավ փաստորեն մեկ ակնթարթում: Արդեն նույնիսկ «Ֆեյսբուքում» գրեթե ոչ ոք չի ուզում «ազատական արժեքների կրող» ձևանալ, և հայն ստացավ իր այն կերպարը, որ նկարագրված է դիցաբանությունում և էպոսում: Փաստորեն ամերիկացիները կոպիտ, ճակատագրական սխալ գործեցին` անտեսելով այն կոդերը, որ առկա են «Սասնա ծռեր»-ում, և «ստանդարտ»  փորձարարության արդյունքում արթնացրին Ագռավաքարում ննջող Փոքր Մհերին…

Ու երբ ՀՀ իշխանությունը ԱԱԾ-ի հարվածն ուղղեց ընդդեմ ամերիկյան ամենառեալ հենարանի` օսկանյանական «Սիվիլիթասի», պարզվեց, որ Հայաստանում Օսկանյանի ամերիկյան հիմնարկը պաշտպանող չկա: Նույնիսկ ամերիկյան աշխատավարձ ստացող հայերը չեն ուզում պաշտպանել ԱՄՆ-ի այդ, Ջոն Հեֆֆերնի ասած, «կարևոր գործընկերոջը»:

Արդյո՞ք ԱՄՆ-ի և Եվրոպայի դիվանագիտական ճնշումը կստիպի ՀՀ նախագահին և ՀՀԿ-ին դադարեցնել «Սիվիլիթասի» քրեական (կամ քաղաքական` ըստ ճաշակի) հետապնդումը: Վստահաբար` ոչ: Արդեն գնացքը գնացել է: Ու «քաշվավ» նաև Ռոբերտ Քոչարյանը, ում համար Օսկանյանը և ԲՀԿ-ի «արմատական» թևը միջոց էին` ճնշում գործադրելու ՀՀԿ-ի վրա և սահուն կերպով իշխանության վերադառնալու: Իսկ հիմա այդ ամենը գնում է կա՛մ դեպի «սպիտակ դրոշ» բարձրացնելը, կա՛մ հրապարակային կոշտ հակամարտությունն իշխանության հետ: Իսկ պետական մեքենայի հետ կռվողն անխուսափելիորեն պարտվում է, անգամ եթե նա գերհզոր ռեսուրսներ ունի:

Շաբաթվա Վարկածները մշակեց Արսեն ՎԱՀԱՆՅԱՆԸ

Աժ ընտրություններից  ու վարչապետի վերահաստատումից հետո, կառավարության ձևավորումը միակ բանն է, որ այս պահին հուզում է որոշակի շրջանակների.կան նախարարներ, որոնց  փոփոխության վերաբերյալ շատ կոնկրետ խոսվում է.

Այն, որ դրանց թվում կարող է լինել մշակույթի նախարար Հասմիկ Պողսյանը որևէ մեկի համար զարմանալի չէ:

Տիկին Պողոսյանի պաշտոնավարման տարիներին մշակույթի թշվառ վիճակը մնաց անփոփոխ, սակայն նախարարի ֆինանսական վիճակը վերելք ապրեց. մեր ունեցած տեղեկություններով, նա Ամիրյան փողոցում բնակարան է գնել` վճարելով մոտ 300 հազար դոլար. նրան ժառանգություն մնաց ԱՕՔՍ-ի շենքը, որը հանդիսանում է Հասմիկ Պողոսյանի ու Արմեն Սմբատյանի սեփականությունը: Այստեղ նրանք պատրաստվում են հյուրանոց կառուցել. ասում են զուտ «մշակույթային նպատակների վրա հիմնված»  բիզնես է լինելու:

Հիշեցնենք, որ մշակույթի երկու գործիչների սեփականությունը դարձած այս հազվագյուտ հուշարձանն ունի շատ հետաքրքիր պատմություն. Մշակույթի նախարարության առընթեր Պատմամշակութային ժառանգության գիտահետազոտական կենտրոնի կողմից  տրամադրված շենքի անձնագրում կարդում ենք, թե շենքի պատվիրատուն` բժիշկ Հովհաննես Հովհաննիսյանը,  Աստաֆյան փողոցի հողատարածքը ձեռք է բերել 1915 թ.` Հուսեյն Բեկ Միրզաբեկովից`տան նախագծումը և շինարարությունը պատվիրելով Բորիս Մեհրաբյանին: Ապա բացել քաղաքի առաջին` 10 մահճակալ ունեցող մասնավոր հիվանդանոցը:

Շենքը արժեքավոր է որպես Երևանի 20-րդ դարի սկզբի ճարտարապետության հուշարձան: Այդ ժամանակաշրջանի նման տիպի լավագույն շինություններից է:

XX-րդ դարի այս հատուկ նախագիծը մայրաքաղաքի «ողջ մնացած» հազվագյուտ շենքերից մեկն է` Աբովյան 3 հասցեում տեղակայված բժիշկ Հովհաննես Հովհաննիսյանի տունը, հետո  առավել հայտնի է դարձել որպես «ԱՕԿՍ»-ի շենք: Իսկ 1944 թվականից ի վեր այստեղ է գտնվում Արտասահմանյան երկրների հետ մշակութային կապերի հայկական ընկերությանը (Армянское общество культурных связей с зарубежными странами (АОКС):Որի հարգարժան ղեկավար Ստեփան Պողոսյանը այն հանձնեց իր դստերը` արդեն սեփականության իրավունքով:

«Լոկալ Դիվելոփերզ»-ի նախագահ կառուցապատող Սամվել Մայրապետյանն այս մասին  ասել է. «Շեշտում եմ, որ աշխատանքներն իրականացվում են ոչ թե «ԱՕՔՍ»-ի շենքում, այլ դրա ետնամասում գտնվող կցակառույցում»:

Քաղաքական բամբասանքները, սրա-նրա խաղերը, մանր-մունր խարդավանքները` այդ ամենը մեկ էլ ծխի պես ցիրուցան եղավ: Ցիրուցան եղավ, երբ մայրաքաղաք հասավ Բերդավան և Չինարի գյուղերի վրա բարձրացած ծուխը, և բոլորի քթին զարնեց վառոդի ու արյան հոտը: Որը նույնն է պալատի և խրճիթի բնակչի, ազատականի ու պահպանողականի, մեծի ու փոքրի համար:

Դա դեռ պատերազմ չէր, դա սթափեցնող հիշեցում էր, որ թշնամին արթուն է, որ նրա կրակակետերը գիշերային Երևանից ընդամենը մի քանի ժամ ճանապարհի հեռավորության վրա է: Ու միանգամից հօդս ցնդեցին միանգամից մի քանի` խնամքով պատվաստվող առասպելներ` իբր հիմիկվա թուրքը 20-րդ դարի սկզբի յաթաղանով թուրքը չի, որ նրա հետ «երկխոսել» է պետք, «քաղաքակիրթ» հարաբերություններ հաստատել, ֆլան-ֆստան… Ի՞նչ «քաղաքակիրթ», այ ձեր հոգուն ղուրբան, քոչվորն` ուր, քաղաքակրթությունն` ուր: Ի՞նչ «երկխոսություն», երբ սրանք միայն ինքնաձիգի ու թնդանոթի լեզուն են հասկանում: Որ «թուրք» բառն իսկ ամեն ինչ ասում է: Երբ խոսում են թնդանոթները, մուսաները լռում են:

Եվ լռեցին միանգամից բոլոր անբովանդակ մուսաները` բազմազանության, մարդու իրավունքների, քաղաքական ճաշակների… Լռեցին «չենք լռելու»-ները, լռեցին ադրբեջանական ֆիլմերի փառատոն կազմակերպողները… քանզի եթե առաջ պարզապես կանպատվեին և մեկ-երկու թաթալոշվ կճամփեին բողոքելու «ամերիկյան մորքուրների» մոտ, հիմա միգուցե շանսատակ անեն: Այդ «մորքուրների» իրական գինն էլ երևաց` հենց ԱՄՆ-ի «գլխավոր մորքուրի» այցի օրը երեք զինվոր զոհվեցին, որպեսզի թույլ չտան «քաղաքակրթված» թուրքի ներխուժումը: Երեք ընտանիք վիշտ մտավ, որպեսզի մեկ միլիոն այլ ընտանիքների դռնից վիշտը հեռու մնա: Ու միանգամից ամեն ինչ դարձավ սևուսպիտակ. առջևում` դարավոր ոսոխը, թիկունքում` հարազատ տունը: Բոլոր հայերի տունը: Ճիշտն ու սխալն էլ հստակ դարձավ. տան պաշտպանին օգնում ես, թևութիկունք ես նրան` յուրային ես, խանգարում կամ փնովում ես`թշնամու հետ ես:

Շատերն ասում էին, որ 1988-ի լուսավոր զարթոնքի ալիքը այլևս չի կրկնվի, որ հուսալքված ենք, հոռետես, ապագայի հանդեպ անհավատ: Այդ սուտը հօդս ցնդեց: Շատ արագ: Պահեստազորի կապիտան Արթուր Եղիազարյանի` պաշտպանության նախարարին գրված բաց նամակով առաջարկվեց այպիսի թեժ պահերին երիտասարդության գենոֆոնդը պահպանելու համար դիրքեր ուղարկել արդեն սերունդ տված փորձառու պահեստազորայիններին: «Պատիվ ունեմ: Պահեստազորի կապիտան Արթուր Եղիազարյան»,- այսպես էր ավարտվում նրա բաց նամակը: «Պատիվ ունեմ»,- ընդամենը երկու օրում արձագանքեցին 7000 հայորդիք ի Հայաստան և ի սփյուռս աշխարհի, պատրաստակամություն հայտնելով մասնակցելու մարտական գործողությունների: Ու արձագանքներից պարզվեց, որ անգամ կործանված Լիբիայում հայեր կան:

Ու սա`ընդամենը խոշոր սահմանային միջադեպի, այլ ոչ թե  ծավալուն պատերազմական գործողությունների պարագայում: Ընդամենը մեկ` մինչ այդ քչերին հայտնի հայորդու անկեղծ պոռթկումը ակնթարթորեն արձագանքեց 7000 հայերի սրտերում` անկախ տարիքից, կրթությունից, քաղաքական հայացքներից, բնակության վայրից… իսկ 1988-ին ամեն ինչ ավելի համեստ շարժից էր սկսվում: Բա եթե պետական որևէ գործիչ անկեղծորեն դիմի ազգին` «Պատիվ ունեմ» պարզ, զուլալ, զորավոր բանաձևով: «Պատիվ ունեմ»`հարազատ օջախի հանդեպ սերն արտահայտող այդ պարզ խոսքը միանգամից զորության հուրն է վառում հազարավոր սրտերում: Պարզապես մենք ինքներս դեռ չգիտենք մեր իրական զորության մասին, սակայն վառոդի հոտը շատ արագ քայքայում է ուղեղներն ու սրտերը պատած ժանգի շերտը:

Հասարակ բաների վրա ուշադրություն չէինք դարձնում: Հակառակորդը դիվերսիայի, այսինքն` մարտական առաջադրանք կատարելու ժամանակ զոհված իր ասկյարների մահերը ձևակերպում է որպես ինքնասպանությունների, հիվանդության, անգամ գլխին բետոնե սալիկ ընկնելու հետևանք: Ադրբեջանում դժբախտ պատահարից զինվորի մեռնելը մարսում են, իսկ կռվում մեռնելը ահուսարսափ է ներշնչում: Մեզանում` հակառակը, ժողովուրդն անհանդուրժելի է համարում, եթե զինվորը զոհվել է այլ կերպ, քան մարտում: Դա մեր հսկայական առավելությունն է, որը չգիտես ինչու չէինք տեսնում: Ու դեռ քանի-քանի նորանոր առավելություններ կբացահայտենք, պեղելով մեր սիրտն ու հոգին, քերելով թերահավատության, դառնության, նախանձի ու չկամության հաստ կեղևը, որով ինքներս ենք մեզ պատել: «Պատիվ ունեմ»,- թող այս պարզ խոսքը հնչի մեր սրտերում և մաքրի մեր հոգիները:

Վերջին օրերին ինձ հաճախ են հարցնում` իսկ առաջիկայում պատերազմ կլինի՞: Անկեղծորեն պատասխանում եմ` չգիտեմ, բայց եթե հանկարծ լինի` պատրաստ ենք դրան, և հաղթելու ենք, քանզի ՊԱՏԻՎ ՈՒՆԵՆՔ:

Շաբաթվա Վարկածները մշակեց Արսեն ՎԱՀԱՆՅԱՆԸ