Ազգային ժողովն ընդունեց «Աղբահանության և սանիտարական մաքրման մասին» կառավարության բերած և մեծ աղմուկ հանած օրինագիծը, որով նոր հարկատեսակ է սահմանվելու հայ ժողովրդի գլխին` աղբի վճար` ներկա վարձավճարից շատ ավելի բարձր, որի ուշացման դեպքում նաև որպես տույժ տոկոսային հավելումներ են գալու` 0,15 տոկոսի չափով: Օրինագիծը պատգամավորներն ընդունեցին առաջին ընթերցմամբ, որով իբր իրականացվելու է ավելի լավ աղբահանություն և սանմաքրում:

Հանրությանը մաքրության համար վճարել պահանջող  քաղաքապետի աչքը, չգիտես ինչու, չի տեսնում փողոցների` այս դեպքում հենց քաղաքապետարանի քթի տակ կուտակված աղբակույտերը (այս լուսանկարներն արվել են կեսօրին` քաղաքապետարանից մի քանի քայլ հեռավորության վրա, Սունդուկյան թատրոնի դիմաց). հետաքրքիր է` քանի տոկոս տուգանք է նախատեսված քաղաքապետարանի սանմաքրման ծառայությանը:

Մեկ ուրիշ օրինակ: Հենց երեկ Բաղրամյան պողոտայի` Ազգային ժողովին կից կանգառում կեղտի մի մեծ, թարմ կույտ էր. ինչ-որ մեկը, հավանաբար գիշերը կամ գուցեև առավոտյան, իր բնական կարիքներն էր հոգացել: Վայրը մարդաշատ էր, իսկ կույտը միանգամից  աչքի էր զարնում` սրտխառնոց առաջացնելով:

Այսօր կեղտի կույտը դեռ տեղում էր: Ինչ-որ մեկը փորձել էր ծածկել թղթով, բայց թուղթը մի մասն էր փակել. այդ մասում մայթի հատվածը նեղ է, ու կույտը սպառնում էր ոտքի տակ ընկնել: Թե ինչպես է Երևանի քաղաքապետարանն իր դրայվոտ քաղաքապետի հետ իրականացնում քաղաքի մաքրությունը, կարելի է դատել այս` «աննշան», բայց մեր իրականության մաս կազմող փաստից: Չի բացառվում, որ կույտն այնքան մնա իր տեղում` քաղաքի կենտրոնում` օրենսդիր մարմնի հարևանությամբ, մինչև չորանա, ու քամին քշի տանի: Միևնույն է, հարգարժան պատգամավորները տրանսպորտով չեն երթևեկում, իսկ հանրությունը այլ տարբերակ չունի` նման դեպքերում միակ ելքը աչքերը փակելն է:

Գալուստ Գրիգորիչի մուրազը հերթական անգամ կատարվեց: Նրա պատգամավոր որդին` թատերական ինստիտուտ ավարտած, մասնագիտությամբ էստրադնիկ Արմանը քիչ առաջ նշանակվել է ՀՀ կառավարությանն առնթեր պետական գույքի կառավարման կոմիտեի վարչության պետ (այս վարչության անվան երկարության պատճառով, թե. Կիրակոսյանի երկար պաշտոնավարման, այն հաճախ` հենց կառավարության անդամ պարոնայք անվանում էին Կարինե Կիրակոսյանի վարչություն):

Լավ պապաներ ունեցող բոլոր զավակներն էլ աչքի են ընկնում մի առանձնահատկությամբ` նրանք բոլորն էլ տարաբնույթ հավակնություններ են դրսևորում, որոնք պապաները պետք է ամեն գնով իրականացնեն. Գալուստ Սահակյանի որդին մյուս բոլոր հավակնորդներից տարբերվում էր նրանով, որ նման ամենակարող պապա ունի որը գրեթե միշտ ի կատար էր ածում որդու հավակնությունները: Սկզբում էստրադնիկ Արմանը փորձեց կյանք մտնել քեռու` հռչակավոր Բուռնաշի միջոցով` աշխատանքի անցնելով նրան պատկանող «Հրազդան» մարզահամալիրում:

Սկզբում Արմանի հավակնությունները մշակույթի ոլորտում էին` քեռու մոտ մարզաթատերական գործունեություն ծավալելուց հետո Արմանը 25 տարեկանում «նստում է» Ալ. Սպենդիարյանի անվան օպերայի և բալետի ազգային ակադեմիական թատրոնի տնօրենի տեղակալի աթոռին (ըստ երևույթին Արմանը քեռուն պատկանող «Օպերա» կլուբ հաճախելու ընթացքում տեղանքին լավ ծանոթացել է, հետո էլ սիրտը կպել է շենքին և ցանկություն է հայտնել ամբողջ շենքում ելումուտ ունենալ. դե, քանի որ տղան նման ցանկություն է դրսևորել, բնական էր, որ դա պետք էր ի կատար ածել):

Հետո արդեն Արմանը անցում կատարեց քաղաքապետարան` տեղավորվելով Մշակույթի, երիտասարդության հարցերի և սպորտի վարչության պետի պաշտոնում: Դրանից հետո Արմանի հավակնություններն արդեն գնալով ավելացան. 2004-2006թթ.նա Երևանի փոխքաղաքապետն էր: Հետո արդեն կրտսեր Սահակյանի մտքով անցավ թաղապետ դառնալ: Պապան ու քեռին էլի անցան գործի, ամեն ինչ արին, որ իրենց զավակի մուրազը կատարվի, բայց հաշվի չառան, որ ուրիշներն էլ կարող են ունենալ իրենց հարազատների հավակնություններն իրականացնելու խնդիր և քանի որ նման խնդիր իրագործողը ոչ այլ ոք էր, քան ՀՀ գլխավոր դատախազ Աղվան Հովսեփյանը, ուստի Աջափնյակի թաղապետ դարձավ ոչ թե Արման Սահակյանը, այլ ամենազոր Գառնիկիչի եղբայր Ռուբեն Հովսեփյանը:

Արմանը չէր կարող հաշտվել պարտության հետ. հավանաբար պապան ու քեռին էլ տղային խոսք էին տվել և, այդպես, տղայի հաջորդ թռիչքը երկրի խորհրդարանն էր. 2007թ. խրհրդարանական ընտրություններից այս ընտանիքը տուն տարավ երեք մանդատ. պատգամավորներ դարձան Գալուստ Սահակյանը, Աշոտ Աղաբաբյանը և Արման Սահակյանը: Մի երկու տարի «պատգամավոր-կոճակ» աշխատելուց հետո Արմանը էլի սկսեց հավակնություններ դրսևորել. այս անգամ արդեն նրա աչքը ուղղվեց կառավարություն: 2009թ. Արմանը աչքը դրեց Կրթության և գիտության նախարարի պորտֆելի վրա, բայց նախագահը նախապատվությունը տվեց ավելի ակտիվ երիտասարդի` Արմեն Աշոտյանին դարձնելով նախարար:

Եվ փաստորեն, ինչպես տեսնում ենք, այդ օրից Արմանի մոտ գործադիր դաշտ տեղափոխվելու հավակնությունը չի մարել` հարկավոր էր ընդամենը սպասել պատեհ պահի, հատկապես, որ եղբայրն էլ դարձավ առողջապահության փոխնախարար: Եվ ահա պատեհ պահը եկավ` Կարինե Կիրակոսյանի պաշտոնանկությունից հետո կառավարության նիստերին այդ աթոռը զբաղեցնում էր ոմն Աշոտ Մարկոսյան:

Վարչապետ Տիգրան Սարգսյանն այսօր է նշանակում կատարել, սակայն զարմանալի արագությամբ կառավարության պաշտոնական կայքում արդեն որպես հիշյալ պաշտոնի պաշտոնակատար Արման Սահակյանն է «բազմած».:

Ի՞նչ է տալու Արման Սահակյանի նշանակումը այս պաշտոնում Հայաստանի Հանրապետությանը` իհարկե ոչինչ: Ընդհանրապես սա այն պաշտոնն էր, որտեղ նաև Կարինե Կիրակոսյանն ի զորու չէր որևէ բան անել. Այս պաշտոնին նստածները ընդամենը պետական գույքի հետ վարվում են այն կերպ, ինչ իրենց թելադրում են վերևից. Այստեղ ինքնուրույնություն լինել չի կարող. Ինքնուրույնության, խարիզմի բացակայության առումով կրտսեր Սահակյանն իհարկե իդեալական թեկնածու է:

Բայց դրանով հանդրեձ չենք կարող նաև ևս մեկ անգամ չարձանագրել Հայաստանի Հանրապետությունում հաստատված անշրջելի դարձած կարգուկանոնը բոլոր պաշտոնները միայն և միայն յուրայիններին: Չի բացառվում, որ Կարինե Կիրակոսյանի անսպասելի պաշտոնանկության` այդպես էլ հստակորեն չպարզված հանգամանքները ևս ընդամենը հորինված են եղել` Գալուստ Գրիգորիչի ժառանգի հավակնությունների համար ճանապարհ բացելու նպատակով: Հատկապես, որ հայտնի էր այն, որ խորհրդարանական հաջորդ ընտրություններում նախագահն այլևս մտադիր չէ այս ընտանիքի հանդեպ շռայլ գտնվել և առանց արդարացման մանդատներ բաշխել:

«Իմ անծանոթ կամ ծանոթ ընկեր… այս տողերը, որոնք ինձ մի օր կյանք վերադարձրին, որոշեցի նվիրել նաև քեզ:

Տիեզերքի կենդանի էակներից միայն մարդուն է տրված մտածելու, սիրելու, տնօրինելու, ծիծաղելու, երևակայելու, ստեղծելու, ծրագրելու,… խոսելու և աղոթելու ունակությունը: Հավատա՝ դու հրաշք ես` կատարյալ արարած, որն ընդունակ է տնօրինել իր սեփական ճակատագիրը: Դու կարող ես քո մտքերը դարձնել իրականություն: Եվ ի վերջո՝ դու, ես, բոլորս կարող ենք բարելավել թե´ մեր, թե´ ուրիշների կյանքը:

Դու ունես ընտրելու ունակություն և հնարավորություն: Ճիշտ ընտրության դեպքում քո առջև կբացվեն երջանկության ու հաջողության դռները:

Ընդամենը պետք է խելամիտ օգտագործել քեզ տրված կարողությունները՝ կատարելով ճիշտ ընտրություն:

Իմ անծանոթ ու ծանոթ ընկեր, արի ընտրենք…

Ընտրենք սերը, ոչ թե ատելությունը:
Ընտրենք ուրախությունն ու ծիծաղը, ոչ թե բարկությունն ու տխրությունը:
Ընտրենք արարումը, ոչ թե կործանումը:
Ընտրենք տոկունությունը, ոչ թե տկարությունը:
Ընտրենք գովասանքը, ոչ թե վատաբանությունը:
Ընտրենք բուժումը, ոչ թե վերքերը:
Ընտրենք հնարավորությունը նվիրելու, ոչ թե զրկելու:
Ընտրենք գործողությունը, ոչ թե դատարկաբանությունը:
Ընտրենք հնարավորություները, ոչ թե սահմանափակումները:
Ընտրենք վերելքը, ոչ թե անկումը:
Ընտրենք աղոթքը, ոչ թե անեծքը:
Ընտրենք կյանքը, ոչ թե մահը:

Հավատա` քո կարողություներն անսահման են: Դու կարող ես հրաշքներ գործել:
Երբեք ինքդ քեզ մի նսեմացրու: Մի նվաստացիր: Մի համարձակվիր կործանել տաղանդդ: Առավելագույնս օգտագործիր քո օրվա ամեն մի ակնթարթը:
Եվ այդուհետ՝ քո կյանքի ամեն մի օրը դու կդիմավորես ուրախությամբ ու կյանքդ ակտիվ ապրելու մեծ ցանկությամբ: Կարող ես ընտրել տկարությունը, հուսահատությունը, պարտությունը, կամ էլ՝ երջանկությունն ու հաջողությունը: Ամեն ինչ քո ձեռքին է:
Մի մոռացիր քո յուրօրինակության մասին. քեզ նման երկրորդը տիեզերքում չկա: Ամենքս ունենք այս կյանքում ինչ-որ բան արարելու կամ փոխելու մեր առաքելությունը: Խելացիորեն տնօրինիր քեզ տրված հնարավորություններն ու հավատա ուժիդ:

Երջանկության ու հաջողության այս օրինաչափությունն էլ մի մոռացիր՝ սիրով լցվիր ինքդ քո հանդեպ, սիրիր ուրիշներին ու ամեն ինչ արա սիրով»:

Սվետլանա Անտոնյանը` նախաձեռնության հեղինակը, երեկ Ֆեյսբուքում միջոցառման հրավեր է բացել ու տեղադրել այս նամակը` հետևյալ նախաբանով.  «Եկեք միասին, վաղը ժամը 19.30-ին հանդիպենք Կիևյան կամրջի մոտ ու այս նամակները տանենք կախենք քաղաքի կամուրջներից, նաև փակցնենք անճաշակ պաստառների վրա: Տեղում մասնակիցներին կբաժանենք էս տեքստը պարունակող թռուցիկները, և հետագայում էլ կարող եք ինքներդ փակցնել քաղաքի տարբեր վայրերում»:

«Ես ինքս մի անգամ, երբ ուզում էի վերջ տալ կյանքիս` տարբեր պատճառներով, մտա ինտերնետ էն հույսով, որ որևէ տեղ գտնեմ կայք ինքասպանների համար, որտեղ խորհուրդներ են տալիս, թե ոնց հեռանաս կյանքից: Մտա ու տեսա ամենաառաջին էջում վերը բերված նամակի ավելի երկար տարբերակը. «Ո՞ւմ՝ քեզ, ումի՞ց՝ Աստծուց»: Տեսա ու, ինքասպանության միջոցներ փնտրելու փոխարեն, խորասուզվեցի ընթերցանության մեջ ու հետո  ընտրեցի կյանքը», — ասում է Օկեանը` Սվետլանա Անտոնյանը, — համ էլ ինքս ինձ համար եմ անում, որ եթե հանկարծ էլի նման միտք ծագի՝ ամաչեմ ու չանեմ J»:

Նա մի ամբողջ օր նվիրել է նամակը կրճատելուն ու հայեցիացնելուն, հետո ընկերների օգնությամբ տպել է 200 նամակ, դրել ծրարների մեջ ու պատրաստվում է հունիսի 22-ին կախել մայրաքաղաքի կամուրջներից: Միջոցառմանը մասնակցելու համաձայնություն են տվել ֆեյսբուքյան մի շարք ակտիվիստներ:

Միջոցառման էջում արտահայտվել են մի շարք կարծիքներ, որոնք իրագործելու համար ժամանակ է պետք, ու ամենակարևորը՝ քաղաքապետարանի աջակցությունը: Օրինակ, առաջարկում ենք Սուրբ Սարգսի օրվան նվիրված ու, չգիտես ինչու, քաղաքի ամենակենտրոնական փողոցներում կլոր տարին կախված անճաշակ ու տգեղ պաստառները, որոնց վրա, ասես դիտմամբ, տգեղացրած լինեն հայտնի, սիրված ու ոչ այնքան սիրված մարդկանց ու խմբերի, ու գրված է. «Ես սիրում եմ քեզ», փոխարինել ռեալ մարդկանց՝ «ՄԵՆՔ»-ի նկարով ու գրել. «Մենք սիրում ենք քեզ» կամ «Ընտրիր կյանքը»: Կյանքի սոցիալական գովազդ` մի խոսքով: Կարելի է կամուրջների վրա ձողեր տնկել ու վրան նամակը փակցնել, ինչպես անում են հուշարձանների վրա, կարելի է վերջապես մի ուրախ «սմայլիկ» դնել…

Լավ նախաձեռնություն է, մնում է քաղաքապետարանը գիտակցի իր պատասխանատվությունն ու ընդառաջ գնա հերթական գեղեցիկ ու մարդասիրական ֆեյսբուքյան քաղաքացիական նախաձեռնությանն ու տրամադրի ռեսուրսներ և միջոցներ երիտասարդներին, որ իրականացնեն մարդասիրական ու հանուն կյանքի նախագիծը:

Եթե գոնե մի մարդ այս ամենի շնորհիվ հետ կանգնի այդ քայլից, ապա դա արդեն միլիոն արժի, իսկ համոզված եմ` այս ամենն իրականացնելու համար միլիոն հարկավոր չի, շատ ավելի քիչ…

Եթե ցանկացողներ լինեն, կարող են ինքնասպանության կանխման համար միջոցներ ձեռք առնել, ինչպիսիք կան ողջ աշխարհում: Մարդիկ, որոնք նման մտքեր ունեն, մտնում են, շփվում են, կարող եք ասել, որ միասին նախապատրաստվում են, ու դա սխալ է, բայց դե նախապատրաստվողն առանց դրա էլ է նախապատրաստվում, իսկ այստեղ կարելի է ներգրավել հոգեբանների, ունենալ «թեժ գիծ», ստեղծել հոգեբանական աջակցության կենտրոն, կամ` միմյանց պատմել իրենց տագնապների մասին ու միասին ելքեր փնտրել…

Քաղաքապետարանին առաջարկում եմ «Ընտրիր կյանքը» պաստառների մրցույթ հայտարարել, խրախուսել ու աջակցել հասարակական նախաձեռնությանը:

Ըստ ոստիկանության հաշվետվության, մեզ մոտ շատացել են ինքնասպանության փորձերն ու ինքնասպանությունները` հատկապես անչափահասների. մասնավորապես` 2010-ին գրանցվել է ինքնասպանության 38 փորձ, որից 13-ը` «հաջողված»: Վերջին շաբաթվա ընթացքում 3 նման դեպք է գրանցվել:

Արաբական երկու երկրում` Թունիսում և Եգիպտոսում, հեղափոխությունները հանգեցրեցին նախագահների պաշտոնանկությանը, Լիբիայում քաղաքացիական պատերազմ է, նման հեռանկարը խիստ որոշակի է Սիրիայի համար: Եմենի նախագահը պաշտոնապես հրաժարական չի տվել, բայց ապաստանել է Սաուդյան Արաբիայում` իր թունիսցի գործընկերոջ օրինակով:

Արդյո՞ք արաբական ժողովուրդները այդքան զզված են իրենց երկարամյա ղեկավարներից: Թերևս` այո, որովհետև հուզումների ժամանակ մարդկանց այլևս չեն հետաքրքրում «վերևների» նույնիսկ բարեփոխական նախաձեռնությունները: Օրինակ, Սիրիայի նախագահ Ասադը վերացրեց արտակարգ դրության ռեժիմը, երկու անգամ համաներում հայտարարեց, բայց հուզումները միայն ուժգնանում են: Մարդիկ չեն հավատում, որ տասնամյակներ շարունակ իրենց կեղեքած, նվաստացրած, կոռուպցիայի մեջ թաթախված բռնապետները մի օրում կարող են հրեշտակներ դառնալ:

Բայց արդյո՞ք արաբական այդ երկրները ժողովրդավարական դարձան հեղափոխություններից հետո: Հազիվ թե: Համակարգը չի փոխվել, դրա դերակատարներն են փոխվել. Մուբարաքի փոխարեն երկիրը ղեկավարում են մի քանի մուբարաքներ: Ու չկա ոչ մի երաշխիք, որ Եգիպտոսում կամ Թունիսում հնարավոր են արդար ընտրություններ, նոր որակի իշխանությունների ձևավորում:

Բնավ էլ հոռետես չեմ, ուղղակի նման եզրահանգման եկել եմ` հեռվից զարգացումներին հետևելով:

Թունիսից ճողոպրած նախկին նախագահ Զինու էլ-Աբիդինոմ Բեն Ալին, անշուշտ, հանցագործ է` աշխարհի մյուս բռնակալների նման: Նրան կարելի է մեղադրել թե՛ տարիներ շարունակ իր հակառակորդներին վերացնելու, թե՛ կոռուպցիայի և թե վերջին իրադարձությունների ժամանակ խաղաղ մարդկանց վրա կրակելու հրաման տալու համար: Այս բոլորը ճիշտ է, բայց մի քիչ դժվար է պատկերացնել, որ հնարավոր է մեկ օրում դատ անել և նրան ու իր կնոջը հեռակա կարգով 35 տարվա պատիժ նշանակել:

Նույնիսկ հանցագործը պաշտպանվելու իրավունք ունի, նույնիսկ հանցագործին պետք է պատժել օրինական հիմքերով, լեգիտիմ եղանակով:

Եթե Թունիսի նոր իշխանությունը կրկնում է նախորդի վարքագիծը, ուրեմն` այդ երկրում որակական փոփոխություն տեղի չի ունեցել, և ժողովուրդը շատ շուտով հիասթափվելու է իր արած հեղափոխությունից:

Հեղափոխությունն առաջին հերթին մտածողության փոփոխություն է, նոր գաղափարների հաստատում, դրանց ինստիտուցիոնալիզացիա: Եթե դա տեղի չի ունենում, մի դիկտատորին կգա փոխարինելու մյուսը, իսկ մարդկանց հուզող պրոբլեմները կմնան անլուծելի:

«Հունիսի 14-ին մետրոյի «Գարեգին Նժդեհ» հրապարակում սպանված Արման Ենգիբարյանը հետախուզման մեջ չէր եղել, հանցագործ չէր, այլ խոհարար էր, «Խոհարարների ասոցիացիայի» նախագահը, ում որպես լավ խոհարար` հրավիրում էին հեռուստաընկերություններ՝ ցուցադրելու իր հմտությունները։ Վերջին հաղորդման ժամանակ, ապրիլի 7-ին Արմանը մի ոսկե ձկնիկ էր նվիրել երգիչ Սոսո Պավլիաշվիլիին։ Իսկ սպանվելուց րոպեներ առաջ շատ հանգիստ խոսել էր կնոջ՝ Անժելայի հետ։ Դա վերջին խոսակցությունն էր… Որովայնին և պարանոցին հասցված երկու կրակոցով ոստիկանները վերջ էին տվել Արմանի կյանքին՝ նրան ներկայացնելով «Ջրմուղի» աշխատակցի անվան տակ ներկայացած և ավազակային հարձակումների մեջ կասկածվող անձ»,- այսօր գրել է «Ժամանակ» օրաթերթը:

Ես չեմ կարող ասել` արդյոք հանցագո՞րծ է, թե՞ ոչ Արման Ենգիբարյանը: Ոչ առաջին վարկածը կարող եմ հաստատել ու ոչ էլ` երկրորդ, որովհետև թերթի կամ ոստիկանության վարկածները պնդելու համար չունեմ բավարար տեղեկատվություն:

Բայց ոստիկանության աշխատակցի կամ առհասարակ` այս գերատեսչության վարքագծին, կոնկրետ դեպքի համար, կարելի է տալ հստակ գնահատական: Դրա համար առանձնապես շատ ինֆորմացիա պետք չէ:

Արման Ենգիբարյանի հանցագործ լինել-չլինելը կարող էր հաստատել բացառապես դատարանը: Համենայնդեպս` ըստ մեր օրենսդրության:

Իսկ ոստիկանությունը, եթե ուներ բավարար ապացույցներ, առավելագույնը կարող էր նրան ձերբակալել, բերման ենթարկել: Մինչդեռ, մեր ոստիկաններն որոշել են մարդուն պարզապես գնդակահարել: Հատուկ եմ օգտագործում «գնդակահարել» բառը, որովհետև, եթե նույնիսկ Ենգիբարյանը նախահարձակ է եղել` ոստիկանները պարտավոր էին այնպիսի գործողություններ իրականացնել, որ նա կենդանի մնար: Մարդիկ պնդում են, որ ոստիկանը երկու կրակոց է արձակել: Իսկ սա ենթադրում է, որ ոստիկանը ոչ թե կանխել է ենթադրյալ կասկածվողի ագրեսիվ գործողությունը կամ նրա փախուստը, այլ` սառնասրտորեն սպանել է մարդու:

Այս համատեքստում` ոստիկանության «սպանվել է հանցագործ» և ընդդիմախոսների «սպանվել է անմեղ մարդ» ձևակերպումներն ադեկվատ չեն: Ոստիկանությունը մարդ սպանելու իրավունք չունի` անկախ նրա հանցագործ կամ անմեղ լինելուց: Սա ես չեմ ասում, ասում է մեր օրենսդրությունը:

Իսկ ես համեստաբար հետևություն եմ անում, որ ոստիկանությունը գերազանցել է իր լիազորությունները` կոնկրետ մարդու մահվան պատճառ դառնալով:

Կառավարության հրավիրած Ազգային ժողովի արտահերթ նստաշրջանը, պարզվեց, ոչ միայն արտահերթ էր, այլև արտակարգ: Արտակարգ էր նախևառաջ խորհրդարան եկած «արտակարգ» պատգամավորներով:

«Ալրաղացն ա էկել…»

Լևոն Սարգսյանը հետևողականորեն խորհրդարան չեկողներից է, սակայն այն բանից հետո, երբ վերջապես հասկացավ որ, կարող է կորցնել ազգընտիրների շարքում իր տեղը, քանի որ Արաբկիրի ընտրատարածքում առաջադրվելու է Արաբկիրի նախկին թաղապետը Հովհաննես Շահինյանը, որոշեց իր օրվա գոնե մի փոքր հատվածը նվիրել հայրենի խորհրդարանին:

Դե նա նաև խնդիր ունի ցույց տալու թե որտեղ է իր տեղը, Քրեական հետախուզության նախկին պետ Հովհաննես Թամամյանի գործով որպես վկա անցնելու և ցուցմունք տալու ոչ դյուրին գործընթացում, ասում են, Սարգսյանի դուխը մի փոքր ընկել է:

Լևոն Սարգսյանի գալուց սակայն քննարկվող արտահերթ խնդիրներին որևէ օգուտ չտվեցին. Ալրաղացը ընդամենը մի 20-25 րոպե բազմեց իր մշտապես դատարկ բազկաթոռին, հետո, հենց ԱԺ նախագահը «պոչը քաշեց», տեղից վեր կացավ ու դուրս եկավ: Վրա հասած մեկ-երկու լրագրողին պատգամավորը չմոտենալու նշան էր արել, ձեռքը թափ տվել և հեռացել. հաշվի առնելով լրագրողների մեջ շրջող այն տեսակետը, թե այս պատգամավորը անկանխատեսելի է, որ կարող է թափով շուռ գալ ու հարվածել, որևէ մեկը չի էլ փորձել նախաձեռնող լինել:

Գալում ես, գալում ես դու ինձ մոտ…

Ալրաղացի Լյովի հետ ձեն-ձենի տված խորհրդարան էր եկել նաև «ստիլյագ» բառով որակվելու համար դատարանից եկամուտ չստացած Տիգրան Արզաքանցյանը:

— Պարո´ն Արզաքանցյան, էս ի՞նչ խաբար է, այսօր էսպես խմբով խորհրդարան եք եկել` Դուք, Լևոն Սարգսյանը, որ ընդհանրապես չի գալիս, Սամվել Ալեքսանյանն էլ էր եկել, թեև նա գոնե մեկ-մեկ գալիս է, Սեյրան Սարոյանը… Պայմանավորվել ե՞ք, թե՞ ուղղակի ձեր գալը համընկել է:

— Չենք գալում, ասում եք խի՞ չես գալում, եկել ենք ասում եք խի՞ ես էկել: Ես ձեզ չեմ հասկանում, – ի պատասխան հարցիս լսվեց քյավառա անուշ բառբառը:

Դատարանը Արզաքանցյանի օգտին ֆինանսական փոխհատուցման վճիռ կայացրեց միայն «լակոտ» բառի համար (այդպես էր Արզաքանցյան Տիգրանին անվանել ՀՀ նախկին վարչապետ Հրանտ Բագրատյանը, որի խոսքը մեջբերել էր թերթերից մեկը): Խորհրդարան եկած պատգամավոր Արզաքանցյանն ապացուցեց, որ ինքը վաղուց արդեն «լակոտ» չէ. ինտելիգենտ տեսք տվող ակնոցներով, դարչնագույն կաստըմ-շըլվարը քիպ նստցրած, նայողը կասեր` «էրնեկ քո տիրոջը»: Չլինեին կազինոներն ու ռուս գեղեցկուհիները, քյավառա հող ու ջրից դուրս եկած այս ամուսնալուծված, բայց դեռևս երիտասարդական ավյունը չկորցրած պարոնը կարող էր դասվել Հայաստանի ամենացանկալի փեսացուների շարքը. հետն էլ` որ դատարանը որոշեց, որ Արզաքանցյանը հեչ էլ «լակոտ» չէ:

Քանի՞ տարեկան է Լֆիկ Սամոն

Արզաքանցյան պատգամավորն իսկապես այսօր ապացուցեց, որ վաղուց է անցել «լակոտության» շեմը. նիստերի դահլիճից դուրս գալուց հետո պատգամավորը կանգնեց և բավական բարեկրթորեն պատասխանեց լրագրողների բոլոր հարցերին: Ի տարբերություն Արզաքանցյանի, չորրորդ գումարման Ազգային ժողովի մյուս արտակարգ դեմքը` Լֆիկ Սամոն վերջնականապես որոշել է ջահելանալ. ըստ երևույթին խորհրդարան չայցելելու օրերին պատգամավորն իր օրն ամբողջությամբ

նվիրում է իր 5 երեխաներին, ինչի ազդեցությամբ էլ աստիճանաբար ջահելացել է: Դժվար է ասել` բազմազավակ հայր լինելն է վերջնականապես ազդել պատգամավորի վրա, թե այլ պատճառ, բայց, որ Ալեքսանյանին տեսնողը երբեք չի ասի, թե նման վարք դրսևորողը 43 տարեկան նախկին երիտասարդ է, փաստ է.

Ալեքսանյանի խորհրդարան գալը ընթանում է գրեթե նույն սցենարով. պատգամավորը մտնում է նիստերի դահլիճ, հետո տեմպով անսպասելիորեն դուրս գալիս և թափով սկսում արագ քայլքը: «Պարո´ն Ալեքսանյան, ախր մի րոպե սպասեք». Լֆիկ Սամոն «թռնում է» նույն ձևով` արագ-արագ քայլում է, գրեթե վազում, հետ-հետ նայում, խնդմնդում և շարունակում: Այդպես այսօր իջավ առաջին հարկ, դուրս եկավ խորհրդարանի շենքի ներքին բակ, հետո էլի շրջվեց, ձեռքով արեց ու էլի խնդմնդալով

հեռացավ:

Հրանտ Բագրատյանը տեսնես Սամվել Ալեքսանյանի մասին ցիտատներ չունի՞…

Դեռ շաբաթներ առաջ, երբ Արամ Սիմոնյանն ազատվեց ԵՊՀ ռեկտորի պաշտոնից` դառնալով պաշտոնակատար, շատերը ենթադրում էին, որ նոր ընտրություններում նա չի ընտրվելու: Անգամ խոսակցություններ կային, որ ԵՊՀ խորհրդի նախագահ Սերժ Սարգսյանը խիստ դժգոհ է ռեկտորի աշխատանքից, մամուլում անգամ հրապարակումներ եղան շատ կոնկրետ բացթողումների մասին:

Բայց այդ շատերը սխալվեցին: Մայր ԲՈւՀ-ում այսօր ռեկտորի ընտրություններ էին: Արամ Սիմոնյանը ոչ միայն վերընտրվեց, այլև` միակ ու անփոխարինելի թեկնածուն էր: Ըստ ամենայնի, ռեկտորի ընտրության հարցը միայնակ որոշել է հանրապետության նախագահը, իսկ խորհուրդը եղել է ընդամենը որոշում վավերացնողի դերում:

Պարոն Սիմոնյանի դեմ անձնական ոչինչ չունեմ: ճիշտ հակառակը, նա եղել է իմ դասախոսը, և ես միայն ուրախ պիտի լինեի, որ համալսարանի ռեկտորն իմ սիրելի պատմականից է:

Բայց խնդիրն այն է, որ ԵՊՀ ռեկտորի իմ չափանիշները միանգամայն այլ են:

Նա պետք է համապատասխանի առնվազն երեք չափանիշի`լինի հասարակության կողմից հեղինակություն վայելող անձ, ճանաչված գիտնական, լավ կազմակերպիչ:

Արամ Սիմոնյանը հասարակության կողմից ճանաչված չէ: Նա արդեն հինգ տարի ռեկտոր է, սակայն որևէ նշանակալի հասարակական դերակատարություն չի ունեցել:

Նա նաև հայտնի գիտնական չէ և հազիվ թե` այդպիսին դառնալու հեռանկար ունի: ԳԱԱ թղթակից անդամ դառնալը դեռևս չի նշանակում, որ գործող ռեկտորը լուրջ խոսք է ասել գիտության ասպարեզում:

Արամ Սիմոնյանի կազմակերպչական որակների մասին դատողություններ անել չեմ կարող, բայց ենթադրում եմ, որ այս ասպարեզում նույնպես նա առանձնապես աչքի չի ընկնում:

Ստացվում է, որ Արամ Սիմոնյանի, թերևս, ամենալուրջ արժանիքն այն է, որ նա հայտնի գիտնական, ակադեմիկոս Հրաչիկ Սիմոնյանի որդին է:

Բայց այս հանգամանքը կարող էր և նրան չօգնել վեընտրվելու հարցում, եթե «վերևներում» ռեկտորի այլ թեկնածուի ընտրության հարցում կոնսենսուս լիներ: Ըստ ամենայնի, Սիմոնյանը կպաշտոնավարի ևս հինգ տարի, որովհետև այլ` ավելի հարմար թեկնածու չեն գտել: Ու ևս հինգ տարի համալսարանը զարգացման հայեցակարգ չի ունենա, որովհետև կունենա իրավիճակի ծնունդ և իրավիճակին հարմարվող ռեկտոր:

Վերջերս Տնտեսական մրցակցության պաշտպանության հանձնաժողովը օրենքով իրավունք ստացավ վերահսկողություն սահմանել մանրածախ առևտրային ցանցերի վրա և հայտարարեց, որ ուսումնասիրություններ է սկսում խոշոր ցանցերում՝ «ՍԹԱՐ», «Ֆրեշ», «Երևան-Սիթի» և այլ սուպերմարկետներում։  «Մենք գնային մոնիտորինգ ենք իրականացնում պարենային ապրանքների շուկայում, նայում ենք ապրանքների պատշաճ ներկայացման, մակնշման հարցերը, պիտանելիության ժամկետը և այլն», — դիտարկումների ընթացքը ներկայացրեց ՏՄՊՊՀ մամուլի պատասխանատու Գայանե Սահակյանը, որին երկու հարց ուղղեցինք։

— Որպես խախտում դիտարկվելու՞ է, որ ԱԺ պատգամավոր Սամվել Ալեքսանյանին պատկանող «Երևան-Սիթիում»  վաճառվում է դիզայնի առումով ուկրաինական և ռուսական օղիները նմանակող արտադրանք։

—         Անցյալ տարի 7 անգամ վարչական պատասխանատվության ենք ենթարկել «Ալեքս Գրիգ» ընկերությանը։ Պարտադրել ենք, որ դադարեցնի արտահանել շփոթության աստիճանի նման պիտակներով արտադրանքը, քանի որ սա անբարեխիղճ մրցակցություն է համարվում, և տվյալ սուբյեկտը նման որոշման դեպքում պարտավոր է դադարեցնել արտադրությունը մի քանի օրվա ընթացքում։ Բայց «Ալեքս Գրիգը» հանձնաժողովի որոշումը բողոքարկել է դատարանում։ Ինչու՞ է դատական վարույթն այսքան ձգձգվում, մենք չենք կարող ասել, բայց սա հնարավորություն է տալիս ընկերությանը` չկատարել հանձնաժողովի որոշումը։

—         Խոշոր առևտրային ցանցերի հետևում այսօր «օլիգարխ» ճանաչվածներն են։  Ի՞նչ եք կարծում, ՏՄՊՊՀ-ն կարո՞ղ է պայքարել նրանց դեմ։ Մտավախություն կա, որ այդ պայքարը ավելի շատ ձևական բնույթի է։

—         Նախ, կարծում եմ, որ եղել են դեպքեր, երբ հանձնաժողովը վարույթ է սկսել Ձեր ասած «օլիգարխներ» համարվողների դեմ՝ «Լուսակերտի թռչնաֆաբրիկայի», «Ֆրեշ» սուպերմարկետների, մյուս խանութների։ Երկրորդը, մենք չենք դիտարկում ընկերության տերերի «օլիգարխ» լինելը, մենք չենք հավաքում նման ինֆորմացիա, հաճախ չգիտենք էլ, թե ովքեր են այդ ընկերությունների հետևում, և գործ ունենք ընդամենը տնօրենների հետ:

«Նկատի ունենալով հայտարարության պարունակած որոշակի անհստակությունները և առանձին ձևակերպումների բազմիմաստությունը, Կոնգրեսը նպատակահարմար է համարում դրա գնահատականը տալ՝ իր կառույցներում քննարկելուց հետո»,- այսպես արձագանքեց ՀԱԿ-ը` երկխոսություն սկսելու իր առաջարկին հանրապետության նախագահ Սերժ Սարգսյանի տված պատասխանին:

Անկեղծ ասած, մի քանի անգամ ընթերցել եմ Սարգսյանի հայտարարությունը և դրանում անհստակություն կամ բազմիմաստություն չեմ նկատել:

Երկրի ղեկավարը երկխոսության գաղափարը ոչ միայն չի մերժել, այլև համարել է միակ ընդունելի միջոցը: Մյուս կողմից, նա հասկացրել է, որ երկխոսության չի գնա ՀԱԿ առաջարկած ձևաչափով և օրակարգով:

Այնպիսի տպավորություն է, որ Կոնգրեսի համար անակնկալ է եղել ոչ այնքան Սարգսյանի պատասխանի բովանդակությունը, որքան` պատասխանի փաստն ինքնին:

Բովանդակային իմաստով` նախագահը նոր ոչինչ չի ասել, այլ ընդամենը` համապարփակ տեսքի է բերել իր կուսակիցների, աշխատակազմի ղեկավարի նախորդիվ ասածները:

Այնուամենայնիվ, Սարգսյանի հայտարարությունն իրավիճակ է փոխել, որովհետև ՀԱԿ-ը որոշակիորեն զրկվել է մանևրելու հնարավորությունից ու հստակ պետք է արձագանքի տեղի ունեցածին: Մինչ այդ, ընդդիմությունը կարող էր Սարգսյանին մեղադրել կառուցողականության բացակայության համար` պնդելով, թե իր նախաձեռնությունը չի արձագանքվում: Նման հեռանկարը Սերժ Սարգսյանին բացարձակապես չէր բավարարում, մանավանդ որ` նա Ստրասբուրգ մեկնելուց առաջ պետք է քաղաքական հանդուրժողականության և տոլերանտության մարմնավորող լիներ:

Ինչևէ, հիմա ընդդիմությունը երկու տարբերակ ունի:

ՀԱԿ-ն առաջվա պես կարող է պնդել, որ իշխանության հետ երկխոսելու է բացառապես արտահերթ ընտրությունների օրակարգով: Բայց այս դեպքում նա կարող է մեղադրվել երկխոսությունը ձախողելու համար: Բացի այդ, ՀԱԿ-ը չունի հեղափոխություն անելու ռեսուրս, և երկխոսության թեման այնքան էլ ճիշտ չէ փակել`քաղաքական նպատակահարմարության տեսակետից:

Մյուս տարբերակն էլ այն է, որ ՀԱԿ-ն ընդունի, որ երկխոսության գնում է առանց նախապայմանի: Այս դեպքում էլ Տեր-Պետրոսյանի թիմը որոշակի էլեկտորալ կորուստ կունենա, սակայն չի սահմանափակվի մանևրելու նրա հնարավորությունը:

Առաջիկա օրերին պարզ կդառնա, թե ո՞ր տարբերակն է ընտրում ՀԱԿ-ը:

«Հրապարակում» հաղորդման եթերազրկման վերաբերյալ նոր մանրամասներ են ի հայտ եկել: Մենք արդեն տեղեկացրել էինք, որ այս հրապարակման եթերազրկման գործում վճռորոշ դերակատարում է ունեցել մի հաղորդման  պատրաստում ներկրվող լոլիկի վերաբերյալ, որի հետևում կանգնած է եղել ԱԺ պատգամավոր Ալեքսանդր Սարգսյանը: Սակայն պարզվում է, այս հաղորդաշարի վրա վետո դնելու գործում եղել են նաև խորքային գործոններ:

«Հրապարակում»-ի միջոցով կառավարության պարոնայք, ենթադրվում է` վարչապետի գլխավորությամբ, իրենց ցանկալի փիառն են իրականացրել Հանրայինի եթերով: Սակայն դեղին քարտի արժանանալն ու եթերից դուրս մղվելու պատճառը,   սև ու սպիտակ փիառները խառնելն է եղել, ով գիտե գուցեև միտումնավո՞ր: Կառավարության համար ոչ այդքան հաճելի անձնավորությունների վրա «Հրապարակումը» հրապարակումներ է պատրաստել, այլ կերպ ասած, այս զենքի միջոցով վարչապետը գրոհել է նրանց վրա, ում ցանկացել է: Բավական տևական ժամանակ գերատեսչական այս հաղորդաշարին հաջողվել է իրականացնել իր «քարոզարշավը», մինչև որ, չափն անցել են, կամ գուցե ոգևորված հաջողություններից` հրապարակումներ են կազմակերպվել նաև նրանց վրա, ում «դունչները» չպիտի հասներ, ի վերջո, ամեն ինչ ավարտվել է նրանով, որ ստեղծագործական կոլեկտիվին արձակուրդ են ուղարկել:

Հ.Գ.Մեր տեղեկություններով, հնարավոր է, որ հաղորդաշարը կրկին եթեր դուրս գա` քանի որ սա գերատեսչական հաղորդաշար է և երևի թե կառավարությունում կտրտնջան այն բանից, որ իրենց զրկում են աշխատանքները լուսաբանելու հնարավորությունից: Բայց բնական է, որ եթեր դուրս գալուց հետո «Հրապարակումը» այլևս աչքաթող չի արվի Հանրայինի ղեկավարության կողմից և խաղեր տալն այլևս կարող է ճակատագրական լինել: