«Երեկ Կենտրոնական ընտրական հանձնաժողովը հրապարակել է Հանրապետական կուսակցության, «Դաշնակցության» եւ «Ծառուկյան» դաշինքի այն պատգամավորության թեկնածուների ցանկը, որոնք ինքնաբացարկ են ներկայացրել եւ հետեւաբար չեն դառնա մանդատի տեր: Այսպիսով, մի քանի շաբաթ տեւած անորոշությունից հետո խորհրդարանի կազմի առումով իրավիճակը որոշակիանում է, թեեւ, իհարկե, դեռեւս հայտնի են ինքնաբացարկ ներկայացնողները, ինչը հազիվ թե ինքնաբերաբար նշանակի, որ մնացողները երաշխավորված մանդատատեր են: Ամենայն հավանականությամբ, մենք ականատես ենք լինում այսպես ասած ցուցակների զտման առաջին փուլին, «առաջին երեսին»:

Ընդ որում, դա ամենեւին չի նշանակում, որ զտման մյուս փուլերը անպայման լինելու են մինչեւ մայիսի 18-ը, երբ տեղի կունենա խորհրդարանի առաջին նիստը, եւ կլինի կառավարության հրաժարականը: Ընդհանուր առմամբ, խորհրդարանն առաջիկա մեկ տարվա ընթացքում՝ մինչեւ կառավարության հաջորդ հրաժարականը, այսինքն՝ մինչեւ 2018 թվականի ապրիլ, գտնվելու է հենց զտման ռեժիմում: 2018 թվականի ապրիլին, ինչպես հայտնի է, Հայաստանը անցնելու է լիարժեք խորհրդարանական կառավարման, Սերժ Սարգսյանը թողնելու է նախագահի պաշտոնը եւ այն այլեւս գոյություն է ունենալու որպես առավելապես խորհրդանշական ինստիտուտ, որը զբաղեցնելու է մարդ, որին կնշանակի Ազգային ժողովը:

Այդպիսով, հանրապետության Առաջին դեմքը դառնում է վարչապետը, ձեւավորվելու է նոր կառավարություն: Ահա առաջիկա տարվա ներիշխանական գլխավոր ինտրիգը եւ, ըստ էության, գուցե ամբողջ հնգամյակի գլխավոր ինտրիգը: Եվ այս տեսանկյունից, ներկայիս խորհրդարանական կազմն առաջիկա տարվա ընթացքում ենթակա է այդ ինտրիգին: Իսկ այն հանգուցալուծվելու է իշխանության բեւեռների կամ թեւերի ուժերի հարաբերակցությամբ: Այստեղ կան առնվազն երկու հիմնական հավակնորդներ՝ Սերժ Սարգսյանի թեւը եւ Կարեն Կարապետյանը, որն ինքը թեւ չունի, այլ ավելի շուտ հանդիսանում է Սամվել Կարապետյանի թեւի ներկայացուցիչ: Սրան զուգահեռ, ակնհայտ է, որ խաղին բավական գործուն ներգրավվածություն ունենալու են «Դաշնակցությունն» ու Գագիկ Ծառուկյանը: Կլինեն բավականին տարբեր այլ ավելի մանր գործոններ, մինչեւ անգամ ընդդիմադիր դաշտում, եւ գուցե նույնիսկ խորհրդարանից դուրս մնացածների շարքերում:

Այսպիսով, կաթսան շարունակելու է եռալ, կամ ավելի շուտ դեռեւս չի էլ հասել եռման կրիտիկական աստիճանի: Այդ իրավիճակում անունները, որոնք ինքնաբացարկ են ներկայացրել առաջին փուլում, անկասկած, չեն արտացոլում ամբողջական պատկերը, խճանկարը, որ առկա է նոր խորհրդարանում: Կախված հիմնական բեւեռների միջեւ ուժերի հարաբերակցությունից առաջիկա տարում, անկասկած, շատ հավանական են նոր ինքնաբացարկներ՝ մինչեւ մայիսի 18, եւ մանդատներից հրաժարականներ՝ արդեն 18-ից հետո:

Ի վերջո, հաղթող բեւեռը իր հաջողությունը պետք է արտացոլի հենց խորհրդարանական խճանկարում, հետո արդեն կառավարության պատկերում արտացոլելու համար»:

«Ժամանակ»

Առավել մանրամասն՝ թերթի այսօրվա համարում։

«ՀՀ պաշտպանության նախարարության մամուլի խոսնակ Արծրուն Հովհաննիսյանը ֆեյսբուքյան իր էջում օրը սկսեց հետեւյալ գրառմամբ. «Անցնող գիշեր ՀՀ եւ Արցախի սահմանին կրակոցներ քիչ են եղել, որեւէ կորուստ չի եղել: Բարի ծառայություն մեր զորքին»:

Սա բավական տարօրինակ բովանդակությամբ լուր էր: Հարց է առաջանում, ինչու է ՊՆ խոսնակը անհրաժեշտ համարել այսպիսի լուր հաղորդել: Նշանակո՞ւմ է դա արդյոք, որ անցնող գիշեր հայ-ադրբեջանական եւ ղարաբաղա-ադրբեջանական շփման գծում սրացումներ էին սպասվում: Եւ հիմա, քանի որ ամեն ինչ հանգիստ է անցել, ՊՆ խոսնակը հարկ է համարում այդ մասին տեղեկացնել հանրությանը:

Մինչ կփորձեինք հասկանալ, թե ինչ է կատարվում, ադրբեջանական լրատվամիջոցները հաղորդեցին, որ այսօր Ադրբեջանն ու Թուրքիան Ադրբեջանի տարածքում համատեղ զորավարժություններ են սկսել:

Վարժանքներին ներգրավվել են զրահատեխնիկա, հրետանային համակարգեր, ականանետներ, ռազմաօդային ուժերի հարվածային եւ բեռնատար ուղղաթիռներ, հակաօդային պաշտպանության համակարգեր, զենիթահրթիռային համալիրներ: Զորավարժությունը կավարտվի մայիսի 5-ին:

Ապրիլի 16-ից 21-ը Ադրբեջանում կրկին մասշտաբային զորավարժություններ էին, որում ներգրավված էին մոտ 30 հազար զինծառայող, ավելի քան 250 տանկ եւ զրահամեքենա, հրթիռա-հրետանային 200 համակարգ, ռազմաօդային ուժերի տարբեր նշանակության 25 մարտական ինքնաթիռ, ռադիոէլեկտրոնային հետախուզության նոր միջոցներ եւ անօդաչու թռչող սարքեր:

Դրանց ավարտին Զաքիր Հասանովը ՊՆ ղեկավար կազմի ընդլայնված նիստ հրավիրեց եւ հրահանգեց «պատրաստ լինել ամենակտիվ ռազմական գործողությունների, թշնամուն շունչ քաշելու հնարավորություն չտալ, մշտական վերահսկողության տակ պահել հակառակորդի գործունեությունը եւ հնարավորինս լուրջ վնասներ հասցնել»:

Հաջորդ շաբաթվա ընթացքում հայկական կողմը երկու մարդկային կորուստ ունեցավ: Այդ օրերին, ինչպես նաեւ, անցած ուրբաթ ինտենսիվ կրակի տակ էր նաեւ Տավուշի մարզի Բաղանիս համայնքը:

Պաշտպանության նախարարության խոսնակ Արծրուն Հովհաննիսյանի գրառումը, ակնհայտորեն կապ ունի վերը շարադրված խրոնոլոգիայի, եւ հատկապես այսօր մեկնարկած ադրբեջանաթուրքական զորավարժությունների հետ:

Սա նշանակում է, որ առնվազն առաջիկա հինգ օրերին հայկական պաշտպանական ուժերում մարտական առաջին աստիճանի պատրաստվածություն է հայտարարված լինելու:

Մյուս կողմից երկու շաբաթ առաջ տեղի ունեցածի տրամաբանությունը հուշում է, որ ադրբեջանական կողմը զորավարժությունների ժամանակ նախ ոգեւորվում է, սեփական մարտական ոգին բարձրացնում, հետո անցնում այդ ոգեւորությունը ռեալիզացնելուն: Եւ հատկապես եղբայրական Թուրքիայի հետ անցկացվող այս զորավարժություններին հաջորդող օրերը նույնքան, եթե չասենք՝  ավելի վտանգավոր են լինելու:

Անցյալ շաբաթավերջին ընդլայնված կազմով խորհրդակցություն անցկացրեց նաեւ Արցախի ՊԲ հրամանատար Լեւոն Մնացականյանը: Պաշտոնական հաղորդագրության մեջ մանրամասներ չէին նշվում, բայց խորհրդակցությունը, թերեւս. ստեղծված իրավիճակին պետք է նվիրված լիներ:

Ընդհանրապես վերջին շրջանում թե բնակչության, թե փորձագիտական մակարդակով ավելի ու ավելի շատ է խոսվում հայ-ադրբեջանական սահմանային նոր սրացման հավանականության մասին: Սրան նպաստող մի շարք հանգամանքներ կան. գրանցվող միջադեպերը, Ադրբեջանի ղեկավարության ռազմական հռետորաբանության վերադարձը, լուրը, որ Ռուսաստանից զենքի նոր խմբաքանակ է մատակարարվել Բաքու:

«Հայկական ժամանակ»

Առավել մանրամասն՝ թերթի այսօրվա համարում։

«Այսօր պաշտպանվող բանակից փոխակերպվել ենք մի բանակի, որը կարող է լուծել մեր ժողովրդի ֆիզիկական անվտանգության հետ կապված ցանկացած խնդիր` Ադրբեջանի տարածքի ցանկացած կետից, եթե մեր հայրենիքի հանդեպ սպառնալիք լինի», «Առավոտ»-ին տված հարցազրույցում նշեց Արցախի Հանրապետական կուսակցության համանախագահ, «Հելսինկյան նախաձեռնություն-92»-ի ԼՂՀ կոմիտեի համակարգող, խաղաղության եւ մարդու իրավունքների միջազգային մրցանակների դափնեկիր, ղարաբաղցի իրավապաշտպան Կարեն Օհանջանյանը:

Արցախի Հանրապետական կուսակցության համանախագահ, «Հելսինկյան նախաձեռնություն-92»-ի ԼՂՀ կոմիտեի համակարգող, խաղաղության եւ մարդու իրավունքների միջազգային մրցանակների դափնեկիր, ղարաբաղցի իրավապաշտպան Կարեն Օհանջանյանը «Բոլոր նրանց համար, ովքեր, երբեմն, խուճապային տրամադրությամբ չեն նկատում դրական փոփոխությունները եւ վախենում են ռազմական նոր գործողություններից, ես՝ որպես մեր բանակի ձեռքբերումներից իրազեկ մարդ, ուզում եմ հավաստիացնել, որ լայնածավալ ռազմական գործողությունների վերսկսման սպառնալիքը պրակտիկորեն բացառվում է, քանի որ մենք ունենք անհրաժեշտ բոլոր զինանոցները, որոնք ի վիճակի են ագրեսորի մայրաքաղաքը՝ Բաքուն, ամբողջովին ուղարկել այն դատարկությունը, որի վրա կանգնած է այդ երերուն քաղաքը, ու ծածկել այն Կասպից ծովի ջրերով:

Այս մասին շատ լավ տեղյակ է Ադրբեջանի ղեկավարությունը եւ նա չի համարձակվի սկսել այն արկածախնդրությունը, որը ձեռնարկել էր անցած տարի ապրիլին Ռուսաստանի, Թուրքիայի եւ Իսրայելի աջակցությամբ»:

«Առավոտ»

Ամբողջությամբ կարող եք կարդալ  թերթի այսօրվա համարում:

«Իշխանության ներսում վարչապետ Կարեն Կարապետյանն ավելի ու ավելի սուր հակասությունների կիզակետում է հայտնվում: Ընդ որում, այդ հակասությունները գնալով նորանոր երանգներ ու ոլորտներ են ընդգրկում:

Մինչեւ հիմա տպավորությունն այնպիսին էր, որ նա ներքին խուլ հակասություն ունի Սերժ Սարգսյանի հետ, քանի որ 2018թ. խորհրդարանական կառավարման համակարգի՝ ուժի մեջ մտնելուց հետո էլ ցանկանում է լինել վարչապետ, ինչը հավանաբար չի ցանկանում Ս. Սարգսյանն ինքը: Բացի այդ, վարչապետի ու Դաշնակցության միջեւ առկա լարվածության մասին էր խոսվում, թե Կ. Կարապետյանը դեմ է, որ այդ ուժը կառավարությունում նախարարներ ունենա, կամ որ հենց այդ թեկնածուները պետք է նախարարներ դառնան:

Հիմա արդեն Կ. Կարապետյանը լարվածություն է հրահրում իր ու ոստիկանապետ Վլադիմիր Գասպարյանի միջեւ: Կառավարության՝ ապրիլի 20-ի նիստի ժամանակ վարչապետի ու ոստիկանապետի միջեւ մի փոքր վիճաբանություն տեղի ունեցավ: Կ. Կարապետյանը ոչ ավել-ոչ պակաս աղբահանության խնդրով էր դիմել ոստիկանապետին, թե՝ «Պարոն Գասպարյան, այսօր հլը չունենալով տույժ-տուգանք՝ ուղղակի մեր ոստիկանության գործընկերներին խնդրում ենք մաքսիմալ կանխարգելման միջոցառումներ, ոնց պատկերացնում եք, բռնում եք, ասում եք՝ լսի, հավաքի գնա: Մենք 10 օր հետո ուրիշ ռեժիմ ենք ունենալու»:

Վ. Գասպարյանը, սակայն, այլ պաշտոնյաների նման չէր համաձայնել ու ասել, թե՝ կզբաղվենք այդ հարցով: Նա հակադարձել էր, թե՝ ապարդյուն խոսակցություն է տարվում: «Եթե պետք ա՝ օժանդակել, բայց մաքրել ոստիկանին դժվար կլինի էն դեպքում, երբ բերում ա, մեքենայի թափքը բացում ա, աղբը թափում ա տռասայի վրա, մոտենա ասի՝ դուք տուգանվում եք եւ այլն: Մենք ապարդյուն խոսակցություն ենք ստեղծում: Բայց մենք արդեն սկսում ենք»,- ասել էր նա:

Այն, որ Կ. Կարապետյանն այդպես էլ քաղաքականությունից գլուխ չհանեց՝ ակնհայտ է, բայց նա անգամ չի հասկանում ներիշխանական չգրված օրենքներից: Նա հավանաբար չհասկացավ, որ կոնկրետ Վ. Գասպարյանի հետ նման խոսակցություն բացելով՝ նա լարվածություն է ստեղծում իր եւ Ս. Սարգսյանի իշխանության առանցքային դերակատարներից մեկի հետ: Նախ՝ այն, որ աղբահանությամբ զբաղվելն ամենեւին էլ ոստիկանության գործառույթը չէ, դրա համար Կ. Կարապետյանը պետք է դիմի հավանաբար համայնքի ղեկավարներին կամ այդ խնդրով զբաղվող կազմակերպություններին:

Մյուս կողմից էլ՝ վարչապետը հավանաբար չի էլ պատկերացնում, որ իրեն բոլորովին պետք չէ նման հարցով եւ ընդհանրապես լարել հարաբերությունները Վ. Գասպարյանի հետ: Նման նախադեպեր եղել են, եւ դա հաստատ ոչ ի վնաս Վ. Գասպարյանի է եղել: Տվյալ դեպքում կարող ենք հիշեցնել նախկին վարչապետ Հովիկ Աբրահամյանին:

Վ. Գասպարյանը 2011 թվականից ոստիկանապետ է եւ Ս. Սարգսյանի հիմնական հենասյուներից մեկն է: Կ. Կարապետյանը ժամանակավորապես է վարչապետ նշանակվել: Իսկ առաջիկա մեկ տարում Ս. Սարգսյանը դեռ ուժեղ լիազորություններով նախագահ է լինելու: 2018թ. մայիսին, ճիշտ է, ավարտվում են նրա նախագահության լիազորությունները, բայց նույն օրն էլ Կ. Կարապետյանն է իր գլխավորած կառավարության հետ միասին հրաժարական տալու: Այդպես սահմանված է նոր Սահմանադրության մեջ, եւ դա իզուր չի արված: Եթե Ս. Սարգսյանն ավարտեր, բայց Կ. Կարապետյանը հրաժարական չտար, նա կշարունակեր լինել խորհրդարանական կառավարման համակարգի վարչապետ իր էլ ավելի մեծ՝ երկրի ղեկավարի լիազորություններով: Ահա թե ինչու է այդ հրաժարականի դրույթն ավելացվել Սահմանադրության մեջ:

Բայց Կ. Կարապետյանը, երեւում է, այնքան էլ չի հաշտվում իր այն հեռանկարի հետ, որ 2018թ. պետք է վարչապետի պաշտոնն իրենը չլինի: Վերջերս մենք տեղեկություն էինք հրապարակել, թե առաջիկայում լուրջ բախում է սպասվում Կ. Կարապետյանի եւ Ս. Սարգսյանի միջեւ, որ վերջինիս հայտնի է դարձել, թե Սամվել Կարապետյան-Կարեն Կարապետյան տանդեմը յուրային դարձնելու համար բանակցել է ՀՀԿ-ից եւ «Ծառուկյան» դաշինքից պատգամավորության որոշ թեկնածուների հետ՝ դրա դիմաց առաջարկելով լուրջ գումարներ։

Դեռեւս սահմանադրական փոփոխությունների ժամանակ մտահոգություններ էին հնչում, թե այդ նոր մայր օրենքի տակ ռումբ կա թաքնված, որ իշխանությունները նոր-նոր են սկսում հասկանալ»:

«Ժամանակ»

Առավել մանրամասն՝ թերթի այսօրվա համարում։

«Ապրիլը դարձել է ջրբաժան Արցախի ռուսամետ տրամադրությունների եւ այդ վերաբերմունքի վերագնահատման արանքում: Եթե մինչեւ 2016 թ. ապրիլ գրեթե ողջ բնակչությունը համոզված էր, որ Ռուսաստանը մեր դաշնակիցն է եւ թույլ չի տա, որ մեզ վիրավորեն, ապա այսօր գրեթե բոլորը համոզված են մի բանում՝ չի կարելի վստահել Ռուսաստանին. ՌԴ-ն հակամարտությունում իր շահերն է հետապնդում:

Եվ ամենահետաքրքիրն այն է, որ մենք արդեն չենք էլ զարմանում, որ երբեմնի մեր ժողովրդի բարեկամ քաղաքական-հասարակական գործիչները, լրագրողները փոխում են իրենց վերաբերմունքը՝ ելնելով իրենց կամ իրենց երկրի շահերից: Այդ իսկ պատճառով ինձ եւ շատ ուրիշների համար Սոլովյովի հիմնավորումները անակնկալ չէին:

Ինձ եւ իմ ժողովրդին չի հետաքրքրում՝ կդավաճանի՞ Պուտինն Ալիեւին, թե՞ ոչ, ինձ հուզում է միայն մի բան՝ ինչպես ամրապնդել մեր ժողովրդի ոգին եւ ուժը, որպեսզի նրանք հեգնանքով արհամարհեն քաղաքական գործիչների նման տատանումները»,- «Առավոտ»-ին տված հարցազրույցում նշեց ղարաբաղցի իրավապաշտպան Կարեն Օհանջանյանը»:

«Առավոտ»

Առավել մանրամասն՝ թերթի այսօրվա համարում։

«Պարզվում է` նորընտիրներն ԱԺ-ում ոչ միայն «գոլդ» սենյակների «որոնման» աշխույժ գործընթացների մեջ են, այլև «գոլդ» համարներով ավտոմեքենաների: Հարցը ծառացած է բոլորի, այդ թվում և առաջին անգամ ԱԺ ոտնած գեներալի՝ Քեթրինի Միհրանի առաջ:

Մեր տեղեկություններով` այս պահին ԱԺ-ում «անտեր» են երկու սուպերհամարներով ավտոմեքենաներ` 110.OO11, 200.ՕՕ11։ Կհասնի՞ դրանցից մեկը Միհրան Պողոսյանին, դեռ պարզ չէ. ԱԺ-ում սպասում են աշխատակազմի նոր ղեկավարին, որը, հավանաբար, կլինի Հովհաննես Սահակյանը, և որևէ քայլ այս պահին չեն պատրաստվում անել:

Ի դեպ, սենյակային «գոլդ» որոշումների մեջ է նաև առաջին անգամ պառլամենտ ոտնած Վարդան Ղուկասյանը: Նա պահանջել է իրեն տրամադրել Վարդան Օսկանյանի` ԱԺ դահլիճին կից, երկու սենյակից բաղկացած «ապարտամենտը», որը կարծես նրան չեն տրամադրի: Այն «նախատեսվել» է Արմավիրում ՀՅԴ ռեյտինգային ցուցակով ընտրված Անդրանիկ Կարապետյանի համար, որը, ըստ մեր աղբյուրների, գեներալ Մանվելի սանիկն է»:

 Մանրամասները՝ թերթի այսօրվա համարում։

«Մոսկվայում ավարտվել է ՌԴ արտգործնախարար Լավրովի նախաձեռնությամբ Նալբանդյան-Մամեդյարով արտգործնախարարների հանդիպումը: Հանդիպման վերաբերյալ մանրամասներ հայտնի չեն: Ըստ պաշտոնական հաղորդագրության՝ կողմերը մտքեր են փոխանակել կարգավորման գործընթացի շուրջ, պայմանավորվել են շարունակել շփումները: Հանդիպումից հետո նախարարներին միացել են նաեւ ԵԱՀԿ Մինսկի խմբի համանախագահներն ու Անջեյ Կասպրչիկը: Հազիվ թե լայն հանրությանը ընդհանրապես հայտնի դառնան ավելի հանգամանալից մանրամասներ, եթե, իհարկե, դրանք ընդհանրապես կան:

Չնայած տարածված այն հռետորաբանությանն ու մտայնությունը, որ խնդիրը ռազմական լուծում չունի, իրական քաղաքականության ռեժիմում բոլորի համար է հասկանալի, որ խնդիրը կարող է լուծում ունենալ հենց միայն ռազմական ճանապարհով, այսինքն՝ երբ կողմերից որեւէ մեկը ռազմական պարտության մատնի մյուս կողմին: Այլապես հակամարտության բնույթը եւ տրամաբանությունը խորքային իմաստով այնպիսին են, որ քսանամյա գործընթացը պարզապես երկրորդ կարծիք չի թողել՝ առնվազն եւս երկու տասնամյակ թե՛ հայկական, թե՛ ադրբեջանական կողմում ընդունելի չի լինելու կարգավորման ներկայացվող որեւէ փոխզիջումային տարբերակ՝ բազմաթիվ օբյեկտիվ եւ սուբյեկտիվ պատճառներով:

Ապրիլյան պատերազմը ցույց տվեց, որ ռազմական տարբերակով ավարտ կամ կարգավորում անհնար է, քանի որ կողմերը ի վիճակի չեն միմյանց հաղթել կամ պարտության մատնել, առավել եւս այն կողմը, որին չի գոհացնում ներկայիս ստատուս քվոն՝ Ադրբեջանը: Այսպիսով, ապրիլյան պատերազմը ցույց տվեց, որ խնդիրը լուծում չունի, ավարտի տարբերակ չունի, եւ կամ պետք է հասնել արձանագրման, որ այն վաղուց ավարտված է, եւ ավարտը հենց ներկայիս ստատուս քվոն է, կամ պետք է գտնել, այսպես ասած, շարունակության որեւէ ֆորմատ, որեւէ տարբերակ, որով այն կշարունակվի «չկարգավորվածության», բայց միաժամանակ նաեւ ռազմական լայնածավալ բախումներ թույլ չտալու պայմաններում:

Սա, իհարկե, ամենեւին էլ լավագույն, առավել եւս իդեալական տարբերակը չէ, սակայն ուզենք թե ոչ՝ այլ տարբերակ չկա, եւ առավելագույնը, որին իրատեսական կարող է լինել հասնել, առաջնագծում կորուստների ծավալի էական նվազեցումն է: Դրան հասնելու տարբերակը առաջին հերթին հայկական պաշտպանական կարողությունների շարունակական կատարելագործումն է, իսկ մյուսը՝ դիվանագիտական ասպարեզում քսանամյա տրամաբանության հետեւողական փոփոխությունը կամ փոփոխությանն ուղղված հետեւողական քաղաքականության իրականացումը: Թեկուզ համեմատական կայունության եւ խաղաղության հասնելու, պահելու կամ ամրապնդելու գործնական այլ տարբերակ չկա:

Մնացյալ հանգրվանները՝ հայկական կողմի որեւէ մակարդակի մասնակցությամբ հանդիպումները, շփումները, պետք է ենթակա լինեն հենց այդ տրամաբանությանը կամ չլինեն ընդհանրապես: Հակառակ պարագայում դրանք ենթակա են լինելու ապակայունացման տրամաբանությանը»:

«Ժամանակ»

Առավել մանրամասն՝ թերթի այսօրվա համարում։

«Վարչապետ Կարեն Կարապետյանը կառավարության ապրիլի 27-ի նիստում սոցապնախարար Արտեմ Ասատրյանին հանձնարարել է ինն ամիս հետո ներկայացնել Աշխատանքային օրենսգրքի բարեփոխված նախագիծ, որի նպատակը պետք է լինի աշխատանքային պայմանների բարելավումն ու աշխատողների իրավունքների պաշտպանությունը:

Հայաստանում աշխատաշուկայի ներկայիս վիճակի պարագայում Աշխատանքային օրենսգրքի հարցը ոչ միայն հրատապ է, այլեւ նույնիսկ ուշացած:

Տվյալ պարագայում, սակայն, խնդիրն այն է, թե օրենսգրքի առկայությունից զատ՝ ինչպիսին է լինելու դրա կիրառումը: Այժմ գործատու-աշխատող հարաբերությունն ավելի շատ հիշեցնում է ֆեոդալ եւ ճորտ, իսկ որոշ դեպքերում՝ նույնիսկ ստրկատեր եւ ստրուկ հարաբերություն:

Իհարկե, այդ ամենը բարեբախտաբար ոչ միշտ ունի ֆիզիկական դրսեւորում, սակայն բնույթի, էության առումով իրավիճակը, դժբախտաբար, այդպիսին է զգալի մասով:

Հետեւաբար այն, իհարկե, պետք է փոխվի, սակայն թղթի վրա փոփոխությունը դեռ ամենեւին բավարար չէ իրական փոփոխության համար՝ հատկապես հաշվի առնելով այն, որ առկա իրավիճակի պատճառը քաղաքական է՝ Հայաստանում խոշոր կապիտալի եւ քաղաքականության սերտաճումը, երբ քաղաքական որոշումներ կայացնողը այն մարդիկ են, որոնք էլ նաեւ հիմնական, խոշոր գործատուներն են: Աշխատակիցները այդ պարագայում նրանց համար վարչական ռեսուրս են քաղաքական իշխանության հասնելու կամ այդ իշխանությունը վերարտադրելու ճանապարհին:

Այդ իրավիճակի վառ վկայությունը խորհրդարանի ընտրությունից հետո տարածված ձայնագրությունն էր «ՍԱՍ գրուպի» աշխատակիցների ժողովից, որտեղ քննարկվում էր սեփականատեր Արտակ Սարգսյանի՝ «ՍԱՍ-ի Արտակի» համար ձայն բերելու խնդիրը: Այդ ձայնագրության ֆոնին Կարեն Կարապետյանի հանձնարարությունը դառնում է առավել ուշագրավ՝ ստանալով նոր երանգ՝ ինտրիգի իմաստով:

Այդ հանձնարարությամբ ըստ էության ստացվում է «Կարեն Կարապետյանն ընդդեմ ՍԱՍ-ի Արտակի» իրավիճակ: Բայց «ՍԱՍ-ի Արտակն» այս դեպքում արդեն համակարգային երեւույթ է, այսպես ասած՝ խոշոր կապիտալի մի մասի հավաքական կերպարը կամ շահերի հավաքական արտահայտումը:

Եթե Կարեն Կարապետյանն իսկապես մտադիր է արմատապես վերանայել Աշխատանքային օրենսգիրքը եւ պաշտպանել աշխատողների իրավունքները, ապա դա նշանակում է լրջորեն խարխլել, այսպես ասած, օլիգարխիկ սեգմենտի «քաղաքական վերարտադրության» հիմքերը: Մինչդեռ ամենաուշագրավն այն է, որ ՀՀԿ ռեյտինգային ընտրակարգով առաջադրված էր հենց այդ սեգմենտը, եւ հենց այդ սեգմենտն է ձայն բերել ՀՀԿ-ին 50+1 մեծամասնություն ստանալու համար: Եվ այդ ձայների զգալի մասը բերվել է նաեւ հենց ներկայիս «աշխատանքային օրենսգրքի» պայմանների շնորհիվ՝ բառի, այսպես ասած, պատկերավոր իմաստով:

Հետեւաբար ստացվում է, որ վարչապետը հանձնարարում է կտրել այն ճյուղերից մեկը, որի վրա վերարտադրվել է ՀՀԿ-ն, եւ որի վրա նստած է այդ վերարտադրության կարեւոր սեգմենտը՝ օլիգարխիայի գոնե մի մասը: Այդ մասը գնալու է նաեւ խորհրդարան, թեեւ դեռ պարզ չէ, թե հատկապես՝ ով: Իսկ Աշխատանքային օրենսգիրքը պետք է հաստատվի հենց խորհրդարանում, որտեղ ՀՀԿ խմբակցության ստատուս քվոյի հարցը առ այսօր մնում է բաց»:

«Ժամանակ»

Ամբողջությամբ կարող եք կարդալ թերթի այսօրվա համարում:

«Խորհրդարանի ընտրության քվեարկությունից անցնում է արդեն մոտ մեկ ամիս, սակայն հանրությանը դեռեւս պարզ չեն այն անունները, որոնք դառնալու են պատգամավորական մանդատի տեր եւ ստանձնելու են թիվ մեկ քաղաքական օրգանում հանրության, այսպես ասած, ներկայացուցչի դերը: Համենայնդեպս, դեռեւս պարզ չէ խորհրդարանի, այսպես ասած, ճնշող մեծամասնություն կազմող երկու ուժերի՝ ՀՀԿ-ի եւ «Ծառուկյան» դաշինքի խմբակցությունների կազմը:

Ավելին, Գագիկ Ծառուկյանը ապրիլի 24-ին պատասխանելով լրագրողների հարցերին՝ ըստ էության խոստովանեց, որ պատգամավորական կազմը որոշվում է ինչ-որ մի մակարդակում, որը դաշինքի թեկնածուներից պահանջում է ըմբռնում: Ծառուկյանը լրագրողների հարցին ի պատասխան, որ անհանգստություն կա այդ թեկնածուների շարքում, հայտարարեց, թե նման բան չկա, եւ ոչ մեկն էլ տագնապած կամ խուճապի մեջ չէ: Այսինքն՝ դաշինքի առաջնորդը ըստ էության խոստովանեց, որ ըմբռնումով են մոտենում կազմի որոշման «անորոշությանը»:

Թե որտեղ եւ ինչ չափանիշներով է որոշվում դաշինքի խմբակցության կազմը, թե ովքեր են վերցնելու մանդատները՝ պարզ չէ, սակայն պետք է ենթադրել, որ Ծառուկյանն այդ հարցը ոչ թե քմահաճույքով է որոշում, այլ Սերժ Սարգսյանի հետ լուռ կամ պայմանավորված համաձայնությամբ՝ ելնելով քաղաքական իրողություններից:

Նույն տրամաբանությամբ էլ անորոշություն է ՀՀԿ խմբակցության կազմի առումով: Թեեւ պատճառահետեւանքային կապը իրականում հակառակն է՝ հենց ՀՀԿ-ում դեռեւս շարունակվող անորոշությունն է բերում «Ծառուկյան» դաշինքի խմբակցության կազմի անորոշության, քանի որ դաշինքի կազմն ըստ էության պետք է ձեւավորվի հենց ՀՀԿ խմբակցության ստատուս քվոյին համարժեք, այսինքն՝ միայն այդ դեպքում պետք է պարզ լինի, թե ում եւ ինչպիսի ընդդիմություն է լինելու «Ծառուկյան» դաշինքը:

Այդպիսով, ակնհայտ է, որ Հայաստանում տեղի է ունենում խորհրդարանական ընտրությունների արդյունքների վերանայում, բայց ոչ թե Սահմանադրական դատարանում, որտեղ խորհրդարան չանցած «Կոնգրես-ՀԺԿ» դաշինքը վիճարկում է ընտրությունը եւ հայտարարում այն կեղծված, այլ իշխանական կուլիսներում: Իսկ այն, որ արդյունքը կուլիսներում վերանայվում է՝ ըստ էության ակնառու է: Հակառակ պարագայում ներկայումս չէր կարող լինել անորոշություն, քանի որ խորհրդարանական ընտրության պաշտոնական արդյունքները արձանագրվել են մի քվեարկության արդյունքի տեսքով, որը բխել է հանրությանը ներկայացված ցուցակներից, անուններից:

Հետեւաբար ստացված քվեարկության պաշտոնական արդյունքը՝ անկախ այդ արդյունքի հանդեպ տարբեր գնահատականից եւ վերաբերմունքից, արտացոլում է հանրության գնահատականը այդ ցուցակներին: Մնացյալն արդեն, այսինքն՝ մանդատների բաշխումը, պետք է դառնար մեխանիկական պրոցես՝ քվեարկությունից բխող: Բայց այն դարձել է քաղաքական, այն էլ կուլիսային քաղաքական գործընթաց, ինչը այլ բան չէ, քան խորհրդարանի ընտրության արդյունքի վերանայում»:

«Ժամանակ»

Առավել մանրամասն՝ թերթի այսօրվա համարում։

«Հայ-հնդկական հարաբերությունները, կարելի է ասել, միշտ էլ ջերմ են եղել: Ոչ մի լուրջ աշխարհաքաղաքական կնճիռ մեր երկրների միջեւ չկա: Հայ հանրության մի ստվար հատվածի համար էլ Հնդկաստանի մասին պատկերացումները ձեւավորված են հնդկական ֆիլմերից ու վերջին մի քանի ամիսներին մեր մի քանի հեռուստաալիքների եթերը գրաված սերիալներից:

Հնդկաստանը մեծ երկիր է` շատ մեծ: Բնակչության թվով երկրորդն է Չինաստանից հետո, մոտ 1.3 միլիարդ: Տնտեսության չափով կամ համախառն ներքին արդյունքով 7-րդն է աշխարհում: Բայց ինչպիսի՞ն է Հնդկաստանի մասնակցությունը մեր տնտեսության մեջ: Եթե մեկ բառով բնութագրելու լինենք, ապա` չնչին: Անցած 25 տարիներին Հնդկաստանից, որը բնակչությամբ երկրորդն է աշխարհում, իսկ ՀՆԱ-ով` 7-րդը, մեր տնտեսության մեջ իրականացվել է 47 միլիոն դրամի ներդրում: Այսօրվա փոխարժեքով` 100 հազար դոլարի: Համեմատության համար նշենք, որ, օրինակ, Կուբայից մեր տնտեսության մեջ իրականացվել է 1.7 միլիարդ դրամի ներդրում, Լիբերիայից` 265 միլիոն դրամի, Նիգերիայից` 20 միլիոն դրամի:

Արտահանումն էլ Հայաստանից Հնդկաստան չնչին է` ընդամենը 1.7 միլիոն դոլարի: Հնդկաստանից ներմուծումը Հայաստան անցած տարվա տվյալներով կազմել է 81 միլիոն դոլար: Այդ երկրից մենք հիմնականում ներմուծում ենք ծխախոտի հումք, գոմեշի սառեցված միս, դեղեր, թանկարժեք քարեր եւ այլն: Հայ-հնդկական առեւտրի ծավալներն այնքան փոքր են, որ ՀՀ Ազգային վիճակագրական ծառայությունը իր զեկույցներում Հնդկաստանը չի ներկայացնում առանձին տողով:

«Մենք մեծ ուշադրությամբ կդիտարկենք եւ կօժանդակենք, որպեսզի ավելի լայն դաշտում Հնդկաստանն ու Հայաստանը բացահայտեն համագործակցության նոր հնարավորություններ»,- այդ հանդիպման ժամանակ ասել է Հնդկաստանի փոխնախագահը: Չնայած ստանդարտ, ըստ էության ոչինչ չասող այս հայտարարություններին, կարելի է ասել, որ մեր երկու երկրները իրոք համագործակցությունը խորացնելու ուղիներ են փնտրում, պոտենցիալ են տեսնում: Սակայն հանդիպման մասին պաշտոնական հաղորդագրության մեջ գտնում ենք մի այսպիսի արտահայտություն.

«Տնտեսական կապերի ամրապնդման տեսանկյունից կառավարության ղեկավարը կարեւորել է «Հյուսիս-հարավ միջազգային տրանսպորտային միջանցք» ծրագիրը, որի հիմնադիրներից է նաեւ Հնդկաստանը եւ ավելացրել, որ դրա շրջանակում ՀՀ-ն նախաձեռնել է նախագիծ, որը թույլ կտա Հնդկաստանից Հայաստանի տարածքով տարանցմամբ դեպի ՌԴ եւ եվրոպական երկրներ ու հակառակ ուղղությամբ արագ եւ մատչելի գներով իրականացնել մուլտիմոդալ փոխադրումներ»:

Ամբողջ խնդիրն այն է, որ այս նույն ծրագրի շրջանակներում մեր մրցակիցը Ադրբեջանն է, որը զուտ տեխնիկական եւ տնտեսական չափանիշներով ավելի գրավիչ է: Այդ միջանցքի համար հարմար ավտոճանապարհը, որը կապում է Իրանը Վրաստանի նավահանգիստների եւ Ռուսաստանի հետ, արդեն կա: Նույն երթուղիով երկաթգծի շինարարության ուղղությամբ Ադրբեջանն ու Իրանը ունեն պայմանավորվածություններ:

Համենայն դեպս Իրանը Ադրբեջանին կապող երկաթուղու Կազվին-Ռեշտ Աստարա հատվածի շինարարության հեռանկարները ավելի հստակ են, քան Իրան-Հայաստան երկաթուղունը: Այսինքն, մենք Հնդկաստանին առաջարկում ենք մի բան, որ ուրիշներն էլ են առաջարկում, ընդ որում, ուրիշների առաջարկը ավելի ընդունելի է: Եթե մեր բոլոր առաջարկներն են այսպիսին, ապա կարելի է արձանագրել, որ Հնդկաստանի փոխնախագահի այցը Հայաստան ընդամենը արարողակարգային է եւ տնտեսական ակնկալիքներ ունենալ պետք չէ: Ինչպես կասեին հնդկական սերիալների հերոսները` Նամաստե պարոնայք, Ռամը ձեզ օգնական»:

«Հայկական Ժամանակ»

Ամբողջությամբ կարող եք կարդալ  թերթի այսօրվա համարում: