«Վերջին օրերի փոփո­խությունները ոչ թե կոսմե­տիկ են, այլ ծայրեիծայր խաբկանք են։ Այս համակարգը չարիք է այս ժողովր­դի գլխին, նույնիսկ նոր եկած վարչապետը հայտարարեց, որ մինչև տեղի չու­նենան համակարգային փոփոխություններ, ոչ մի բան չի գա իր տեղը»,- անդ­րադառնալով ներքաղաքա­կան իրավիճակին, կառավարության փոփոխությա­նը՝ «Ժամանակ»ի հետ զրույցում ասաց ՀԱԿ վարչության անդամ, ազատամարտիկ Վարդան Մալխասյանը։ «Այս երկրի ամբողջ ազգա­յին ունեցվածքը կողոպտ­վում է, իշխանավորների կողմից թալանվում է աջուձախ, բայց որևէ մեկը հա­մարձակություն ունի՞ այդ թալանի դեմն առնի, կա ազգային անվտանգություն, դատախազություն, ոստի­կանություն իբրև թե։ Թա­լանը շարունակվում է, և ո՛չ այս նոր նշանակաված վարչապետը կարող է դեմն առնել, ո՛չ էլ վարչապետի նշանակած նազիր-վեզիրները»,- հավելեց նա։

Անդդադառնալով հարցին, թե արդյո՞ք ընտրությունների միջոցով հնարավոր է հասնել բարեփոխումների, ազա­տամարտիկը նշեց, որ թեև Ընտրական օրենսգիրքը մի քիչ փոխել են, բայց «սրանք այնպիսի աճպարարներ են, որ ինչքան էլ փոխեն, նրանք վարժվել են, խարդախու­թյունն ու կեղծիքը սրանց արյան մեջ է, նոր ձևեր կմշակեն։ Ցանկացած գյուղա­պետի, թաղապետի, քաղաքապետի նկատմամբ վարկաբեկիչ փաստեր ունեն, նրանց մղել են հանցագործությունների, գործը կոծկել են։ Հիմա սպառնում են, որ դատի կտան, եթե իրենց անհրաժեշտ ձայները չապահովվի նրանց կողմից»։

Վ. Մալխասյւսնի դիտարկմամբ՝ ընտրական մեխանիզմները սպառված են. «Դրա համար «Սասնա ծռեր»ը ոտքի ելան, հասկացան, որ էլ հնար չկա, խենթերը պիտի գնտնեն ճար ու հնար։ Նրանք ծրա­գիր չունեին, դրա համար ձախողվեց գործը, բայց ժո­ղովրդի համբերության բա­ժակը լցվել է, հայ ժողովուր­դը պայթելու է։ Այնպիսի ցնցումներ կլինեն, որ «Սաս­նա ծռերի» քայլը մանկա­պարտեզ կթվա»։

«Ժամանակ»

Ամբողջական տեքստը՝ թերթի այսօրվա համարում։

«Ժամանակ»-ի տեղեկություններով՚ նորանշանակ վարչապետ Կարեն Կարապետյանը ընդամենը մի քանի օր վարչապետի լիազորությունները ստանձնելուց հետո հայտարարել է, որ զզվում է նախկին վարչապետ Հովիկ Աբրահամյանի կողմից կառուցված մոտ միլիոնավոր դրամների հասնող ոսկեզօծ սենյակներից եւ դահլիճներից եւ հրահանգել է նվազագույն ծախսերով դահլիճները բերել նախնական տեսքի՝ խորհրդային ժամանակներում կառուցված մինիմալիստական լուծումներով եւ հարդարանքով»:

«Ժամանակ»

Առավել մանրամասն՝ թերթի այսօրվա համարում։

ՀՀ վարչապետի պաշտոնում Կարեն Կարապետյանի առաջադրվելուց հետո սկ­սեցին խոսակցություններ շրշանառվել, թե Սերժ Սարգսյանը վերադարձ­նում է Ռոբերտ Քոչարյանի կադրերին:

«Ժամանակի» զրուցակիցն է Ֆրանսիայի Ռազմավարական հետազոտությունների կենտ­րոնի փորձագետ Կայծ Մինասյանը։

Հռոմի Պապ Ֆրանցիսկոսի այ­ցը Հայաստան և հայտարարու­թյունը Հայոց ցեղասպանու­թյան մասին քաղաքական և դիվանագիտական մեծ քայլ է՝ ուղղված Հայաստանի ճանաչ­մանն ու զարգացմանը, կար­ծում է Կայծ Մինասյանը։ Պապն իր գործողություններով կար­ծես վերադարձնում է հայերին միջազգային հանրության ըն­տանիք, միջազգային համա­կարգ։

«Հայերը Առաջին աշխարհա­մարտից հետո որբի պես դուրս մնացին միջազգային կարգա­վիճակից։ Մեզ սպանեցին երեք անգամ 1915-ից մինչև 1923 թվականը։ Հայ ժողովուրդը դուրս մնաց միջազգային կար­գավիճակից և պատմությու­նից։ Այսօր պատմությունն իր վրեժն է լուծում և ծառայում է մեր հարցերին՝ ճանաչելով Ցե­ղասպանությունը»,- այսպիսի ուշագրավ կարծիք հայտնեց Կայծ Մինասյանը թերթի հետ զրույցում։

Կայծ, Հռոմի պապն ի՞նչ ուղերձներ էր իր հետ բերել Հայաստան։ Ո՞րն է ընդհան­րապես Պապի այցելության նշանակությունը և խոր­հուրդը։

Հռոմի Պապը, կաթոլիկ եկե­ղեցին հայտարարեցին, որ քրիստոնյաների ներկայությու­նը Արևելքում վտանգի մեջ է։ Դա հստակ է։ Բայց Ֆրանցիսկոս պապը կարծեմ հայտարա­րեց, որ այդ հարցը պիտի լուծվի արմատապես։ Այսօրվա ճգնա­ժամի արմատը Միջին Արևել­քում Օսմանյան կայսրության փլուզումն էր, և Օսմանյան կայսրության փլուզման գլխա­վոր առանցքը կամ դեպքը Ցե­ղասպանությունն էր, և ուրեմն ճանաչելով Հայոց ցեղասպա­նությունը՝ սկսում ես կամաց-կամաց սրբագրել սխալները, տեղ տալ Ցեղասպանությանը և հայերին այսօրվա աշխարհում, որովհետև հայերն ընդհանրա­պես, լինեն կովկասահայեր, թե սփյուռքահայեր, Առաջին աշ­խարհամարտից հետո որբի պես դուրս մնացին միջազգա­յին կարգավիճակից, միջազ­գային քաղաքական համա­կարգից։ Եթե կա ազգ, որ որբ է միջազգային կարգավիճակից, հայ ժողովուրդն է։ Բոլորն այնպես արեցին, որպեսզի հայերը դուրս մնան։

Ամբողջական տեքստը՝ թերթի այսօրվա համարում:

«Հունիսի 23-ի, Վերին Լարսի անցակետից մոտ 2 կմ հեռավորության վրա, Թերեք գետի վարարման հետևանքով ավտոճանապարհի 500-600 մ հատված ամբողջովին փլուզվեց, որի պատճառով փակվեց Ռուսաստան-Վրաստան սահմանային անցակետը: Անվտանգության նկատառումներից ելնելով՝ նշված ավտոճանապարհով մինչ օրս արգելված է բոլոր տեսակի տրանսպորտային միջոցների երթևեկությունը: Քարաթափման հետևանքով, նախնական տվյալներով, Վերին Լարսի անցակետը փակ կլինի դեռ մոտ մեկ շաբաթ էլ, քանի որ Թերեք գետի մակարդակի բարձրացման հետևանքով առաջացել է ջրածածկման վտանգ: Անցակետի փակ լինելն անդառնալի հետանքներ է առաջացրել գյուղատնտեսության համար: Մի քանի օր է գյուղատնտեսական ապրանքներով, հատկապես ծիրանի բերքով բեռնված մեքենաները կանգնած են ճանապարհին և դեռ հայտնի էլ չէ, թե երբ կբացվի ճանապարհը: Իսկ բացվելուց հետո էլ հայտնի չէ՝ բերքն այլևս պիտանի կլինի՞ ՌԴ հասցնելու համար, թե ոչ: Լարսի անցակետի փակ լինելն արդեն իսկ իր անդրադարձն ունեցել է տեղական շուկայում: Գյուղատնտեսական շուկաներում վաճառվող ծիրանի գինը կտրուկ նվազել է»:

«Ժամանակ»

Մանրամասները՝ թերթի այսօրվա համարում:

«Բավական էր, որպեսզի Ռուսաստանի Դաշնության նախագահ Պուտինը Սանկտ Պետերբուրգում Սերժ Սարգսյանի հետ հանդիպմանը խոսի հայկական պտուղ-բանջարեղենի ռուսական շուկայում ավելացման մասին, երբ մի քանի օր անց անորոշ ժամանակով փակվեց Վերին Լարսի անցակետն ու հայկական պտուղ-բանջարեղեն արտահանողները հայտնվեցին բավականին ծանր վիճակում՝ ստիպված լինելով չնախատեսված ծախսեր անել: Սրան զուգահեռ, ի հայտ եկավ ևս մեկ խնդիր՝ Ռուսաստանն ու Թուրքիան կարծեք թե պատրաստվում են հաշտվել, ինչը նշանակում է, որ ռուսները հավանաբար կվերացնեն թուրքական պտուղ-բանջարեղենի արգելքը իրենց շուկայի համար, ինչն էլ իր հերթին նշանակում է, որ հայկական ապրանքը այդ առումով կստանա ուժեղ մրցակից:

Այս իրավիճակը լավագույնս բնորոշում է Հայաստանի տնտեսության պերճանքն ու թշվառությունը: Այդ տնտեսության հիմնական, խոշորագույն գործընկերն ու արտաքին ներդրողը՝ Ռուսաստանը, Հայաստանը դիտում է ընդամենը որպես գյուղատնտեսական կցորդ:

Բայց դա դեռ բավարար չէ. Հայաստանը չի դիտվում, այսպես ասած, հիմնական կցորդ: Պարզապես դա առավելագույնն է, որ Մոսկվան պատրաստ է անել Հայաստանի տնտեսության համար: Բայց ամբողջ խնդիրը հենց այն է, որ դա առավելագույնն է նաև Հայաստանի կառավարության համար, որ Հայաստանի կառավարությունը չի կարող առաջին հերթին Հայաստանի տնտեսությունը հանել Վերին Լարսի ասեղից, կամ Հայաստանի տնտեսությունը պահող ավելի հուսալի կապեր գտնել, քան Վերին Լարսի՝ տարին մի քանի տասնյակ անգամ կտրվող թելը: Ակնհայտ է դառնում, որ Հայաստանի տնտեսությունը շարունակելու է կախված մնալ բարակ մի թելից, և եթե այսօր դա Վերին Լարսն է, վաղը կարող է լինել բոլորովին այլ թել, սակայն տնտեսությունը, միևնույն է, շարունակելու է կախված մնալ ու ճոճվել, ոչ թե քայլել գետնի վրա հստակ, հաստատուն:

Որովհետև հաստատուն տնտեսական գործընթացների համար պետք է հաստատուն քաղաքական էլիտա, իրական էլիտա, որը քաղաքականությունը չի պատկերացնում ինքնին մի ճոճք աշխարհաքաղաքական կենտրոնների միջև, այլ առաջնորդվում է հստակ գաղափարական և արժեքային կողմնորոշումներով, որոնց հիման վրա էլ կառուցվում է տնտեսական քաղաքականությունը:

Ճոճվող «էլիտան» չի կարող կառուցել չճոճվող, թելից չկախված տնտեսություն, և ընդհանուր առմամբ նաև չճոճվող պետականություն»:

«Ժամանակ»

Մանրամասն՝ թերթի այսօրվա համարում ։

«Ժամանակի» զրուցակիցն է քաղա­քագետ Իգոր Մուրադյանը։

Պարոն Մուրադյան, ի՞նչ վիճակում են այսօր ՆԱՏՕ-ի և Ռուսաստանի հարաբերությունները Վարշավայում կայանալիք ՆԱՏՕ-ի գագաթնաժողո­վին ընդառաջ։ Կարո՞ղ ենք ասել որ այդ հարաբերությունները գնալով սրվում են։

Նախ պետք է հարց տալ՝ ինչո՞ւ սկսվեց պատերազմը ապրիլի սկզբին և ոչ թե դրանից շուտ կամ ուշ, և ինչո՞ւ այն եր­կար չտևեց։ ՆԱՏՕ-ն նոր ծրագիր է պատրաստում Արևելյան գործընկերու­թյան պետությունների՝ Ուկրաինայի, Վրաստանի, Մոլդովայի, Հայաստանի և մյուս երկրների համար։ Այդ ծրագիրը Հա­յաստանի համար կոչվում է «պլանավոր­ման և վերանայման գործընթաց»։ Այս արտահայտությունը ինքնին ոչինչ չի ասում։ Այն կազմակերպությունները, որոնք իբր թե ՆԱՏՕ-ական են Հայաստա­նում, գտնվում են իշխանությունների վե­րահսկողության ներքո։ Դրանք ստեղծվել են այն նպատակով, որպեսզի արգելա­փակվեն տեղեկությունները և բավարար ինֆորմացիա չտրվի հանրությանը։ Այս­պես էլ ապրում ենք։

Սա նոր ծրագիր է, այն իրականացվել է տարբեր երկրներում։ Այն ավելի մեծ՝ Գոր­ծընկերություն հանուն խաղաղության ծրագրի շարունակությունն է, որը են­թադրում է բանակի արդիականացում, զինված ուժերի պատրաստություն և հա­մագործակցություն ՆԱՏՕ-ի հետ։ Այս ծրագիրը չընդունել նշանակում է հեռու մնալ այսօրվա իրական աշխարհից։ Ես մտավախություն ունեմ, որ ՀՀ-ն չի ընդու­նի այս ծրագիրը, թեև Պաշտպանության նախարարությունը հայտարարել է ՆԱՏՕ-ում, որ պատրաստ է ընդունել այն և շատ է հետաքրքրված դրանով։ Ինչո՞վ է պայմանավորված իմ այս մտավախու­թյունը, մենք հիշում ենք, թե ինչ եղավ 2013թ. սեպտեմբերի 3-ին, եղավ այն, ինչ չի կարող լինել նորմալ աշխարհում։ Սա նշանակում է, որ մենք կարող ենք նաև այս կերպ վարվել։ Իսկ ինչ հետևանքներ կարող են լինել, եթե մենք չընդունենք այս ծրագիրը։ Հարցն այն չէ, որ մեր բանակը կդառնա հետամնաց ու չի կարող հասնել որոշակի ստանդարտների։ Խնդիրն այն է, որ մենք աստիճանաբար կկորցնենք մեր ինքնիշխանությունը, թեև արդեն կորցրել ենք, բայց այդ դեպքում ավելի շատ կկորցնենք և ըստ էության կդադա­րենք լինել սուբյեկտ։

Փաստորեն, Դուք այս գործընթացը ուղղակիորեն կապում եք ԼՂ խնդրի հետ։

Ես նկատի ունեմ, որ պատերազմը սկսվեց այն պատճառով, որ ՌԴ-ն ուզում է կանգնեցնելՆԱՏՕ-ի առաջխաղացումը դեպի արևելք՝ Արևելյան Եվրոպա և Հարավային Կովկաս։ Սա ՌԴ-ի թիվ մեկ առաջադրանքն է եղել։ Բոլորն էլ հասկա­նում են սա։ Եվ հիմա խնդիրն այն է, որ մենք կորցրել ենք հարմար պահը, որովհետև գործնականում այլևս չի մնում որևէ հնարավորություն հասնելու առա­ջընթացի պաշտպանական, անվտան­գության, տնտեսության ոլորտներում։ Եվ ես տեսնում եմ, որ ՀՀ-ն շարունակում է առաջ շարժվել ռուսների սցենարով։ Այդ սցենարը ենթադրում է թույլ չտալ ՆԱՏՕ-ի մուտքը տարածաշրջան։ Մյուս կողմից՝ դա հնարավոր չէ։ Վրաստանը նոր, շատ բարձր կարգավիճակ է ստացել ՆԱՏՕ-ում՝ հատուկ գործընկերոջ կարգավիճակ, Վրաստանի զինված ուժերը՝ ՆԱՏՕ-ի օպերացիոն զորքերի մաս։ ՆԱՏՕ-ն հայ­տարարել է, որ ձգտում է զգալիորեն ամրապնդել մշտական ներկայությունը Սև ծովում։ Սև ծովը մեկուսացված տարա­ծաշրջան չէ, ավելի ճիշտ է ասել՝ սևծովյան-կովկասյան տարածաշրջան։ Այս­պես, թե այնպես, ՆԱՏՕ-ն ներկա է լինելու և՛ Սև ծովում, և՛ Կովկասում։

Ամբողջական տեքստը՝ թերթի այսօրվա համարում:

«Ժամանակի» զրուցակիցն է «Հիմնադիր խորհրդարանի» նախագահ Գարեգին Չուգասզյանը։

Պարոն Չուգասզյան, անսպասելի՞ էր արդյոք Ժի­րայր Սեֆիլյանի ձերբակա­լությունը։

Ո՛չ, անսպասելի չէր, քանի որ ձեռագիրն արդեն երևում էր, երբ սկսվեցին վարկաբե­կումները, նախորդ անգամ նույնպես, եթե հիշում եք՝ Բերձորից առաջ սկսեցին վարկաբեկել, հրեշացնել Ժիրայրին, հետո նորից բռնություն իրա­կանացել, հետո ապրիլի 24-ի հետ կապված նորից հրեշացումներ և ձերբակալություն, հիմա նորից վարկաբեկման գործընթաց էր սկսվել, արդեն պարզ էր, որ նորից բռնու­թյունների պիտի անցնեն։

Փաստորեն, այս բռնու­թյուններն սկսվել են ապրիլյան քառօրյա պատերազ­մից հետո։

Երկու փուլով, ես հիշեցնեմ, որ մայիսի 12-ին, երբ Ժիրայրը տվեց իր հայտնի հարցազրույցը 7 միլիոն քառակուսի մետր հո­ղի հանձնման մասին, դրանից հետո մոտ մեկ շաբաթ, մինչև ամսի 16-ի օդանավի սարգսյանական հանրահայտ հար­ցազրույցը, ամբողջ պետա­կան քարոզչամեքենան հար­ձակվել էր Ժիրայրի վրա, պի­տակավորում էր որպես դա­վաճան, որպես սուտասան և այլն։ Հետո, երբ Սերժ Սարգսյանն անձամբ ինքը խոսեց այդ հողերի հանձնման մասին, դա լռեց։

Բայց հետաքրքիր է, որ Ժ. Սեֆիլյանը խոսում էր 700 հեկտարի մասին, իսկ Ս. Սարգսյանը խոսեց 800 հեկ­տարի մասին։

Ժ. Սեֆիլյանը հեկտարի անուն չէր տալիս, որովհետև նա այնքան գրագիտություն ունի, որ հասկանում է՝ հեկ­տարներով գյուղատնտեսա­կան հողերն են հաշվում, նա քառակուսի կիլոմետրերի մա­սին էր խոսում, իսկ ինչ վերա­բերում է դրանից հետո եկող վարկաբեկման փուլին, երբ սկսվեց բացահայտվել նաև, որ Ս. Սարգսյանի կողմից կա հրաժարում Հայաստանի, Ար­ցախի ժողովրդի անվտանգու­թյան երաշխավորի պարտա­կանությունից, երբ Ս. Սարգ­սյանը հրաժարվում է մոբիլի­զացնել ուժերը Արցախի տա­րածքային ամբողջականու­թյունը վերականգնելու համար և մարտահրավեր է տալիս հասարակությանը, թե ով ու­զում է, թող վերականգնի այդ դիրքերը, դրանից հետո սկսված պրոցեսը, երբ տեսավ, որ ժողովուրդն իսկապես կա­մավորագրվում է, և մարդիկ պատրաստ են իսկապես այդ գործընթացին, նա ավելի լուրջ քայլեր սկսեց ձեռնարկել, դա մայիսի 20-ին Ժիրայրի ելույթն էր նորից, հատուկ ուզում եմ հիշեցնել, թե մայիսի 20-ը ինչ օր էր՝ Ժիրայրը ուրիշ մի հար­ցազրույց տվեց, որից հետո արդեն նոր գործընթացով սկսվեց, այսպես ասած, հեր­թական քաղաքական խեղկատակությունը՝ անտաղանդ բե­մադրված, այսպես ասած, պե­տական հեղաշրջման նոր տարբերակ, և բնականաբար պիտի լիներ Ժիրայրի հրեշացում արդեն որպես ռազմական հրամանատար, որը «Արմենիա» ՀԸ-ն սկսեց, մեկ շաբաթ էլ դրան տրամադրեց։

«Ժամանակ»

Ամբողջական տեքստը՝ թերթի այսօրվա համարում:

«Ժամանակ»-ի զրուցակիցն է Տարածաշրջանային հետազոտությունների կենտրոնի առաջատար վերլուծաբան Դավիթ Շահնազարյանը:

– Պարոն Շահնազարյան, ապրիլյան քառօրյա պատերազմից հետո կայացավ Հայաստանի և Ադրբեջանի նախագահների երկրորդ հանդիպումը, այս անգամ, իհարկե, ՌԴ նախաձեռնությամբ էր, և դրա միայն ավարտին հրավիրվեցին ԵԱՀԿ ՄԽ համանախագահները՝ ամերիկյան և ֆրանսիական կողմերը: Այդ հանդիպումից առաջ մտավախություններ կային, որ դա Վիեննայից առանձին, զուգահեռ գործընթաց կարող է լինել, որը կարող է նաև հակասել, բայց պաշտոնական հայտարարության մեջ ֆիքսվեց Վիեննայի գործընթացին հավատարիմ մնալու ձգտումը, միևնույն ժամանակ նշվեց, որ լինելու է այլ գործընթաց՝ ի հավելումն ԵԱՀԿ շրջանակի: Ձեր տպավորությունները և Ձեր գնահատականները. ին՞չ տվեց այդ հանդիպումը:

– Հարկ է ուշադրություն դարձնել, որ հանդիպումից բառացիորեն մի քանի օր առաջ տեղի ունեցան երկու կարևոր իրադարձություններ: Առաջինը՝ հանդիպումից մեկ շաբաթ առաջ ՌԴ պաշտոնական շրջանակները հայտարարեցին, որ ՌԴ-ն «Տոս-2»՝ «Սոլնցեպյոկ» բացառապես հարձակողական զենքերի երկրորդ խմբաքանակն է սկսել առաքել Ադրբեջան, նախկինում Ադրբեջանն արդեն 15 հատ ուներ, հիմա, ըստ պաշտոնական հաղորդագրության՝ ստանալու է ևս 18-ը, որոնցից 6-ն արդեն Ադրբեջանում են: Երկրորդ հայտարարությունը, որ եղավ այդ հանդիպումից 3-4 օր առաջ, այն էր, որ ՌԴ-ն ամբողջությամբ ավարտել է T-90 տանկերի առաքումն Ադրբեջան, դրանք ժամանակակից տանկեր են, որից ՀՀ-ն չունի: Պատահական չէ, որ այս ամենը հայտարարվում է հենց այս հանդիպումից առաջ, դրանք պաշտոնական հայտարարություններ են:

– Եվ դրան զուգահեռ՝ չկա հայտարարություն 200 միլիոն դոլարի վարկով ՀՀ-ին զենք տրամադրելու մասին:

– Պաշտոնապես, իմ հավաստի տեղեկություններով, ըստ էության ՀՀ-ին ասվել է՝ մինչև տարվա վերջ մոռացե՛ք այդ մասին: Եվս մեկ պաշտոնական հաղորդագրություն եղավ ԵԱՀԿ-ից, որ ԵԱՀԿ-ն որևէ կապ չունի այս հանդիպման հետ: Սա աննախադեպ հայտարարություն էր, նման հանդիպումներ նախկինում էլ էին եղել, հիշենք Սոչիի հանդիպումը, բայց միայն այս անգամ հայտարարվեց այս մասին: Հանդիպումը ես երկու տեսանկյունից եմ գնահատում. մի կողմից շատ լավ՝ այն իմաստով, որ այս անգամ էլ Լավրովի պլան կոչված փաստաթուղթը չդրվեց սեղանին: Ըստ Լավրովի, այսինքն ռուսական պլանի՝ նախատեսվում է ռուս, այսպես կոչված, խաղաղարարների՝ իրականում զինուժի տեղակայում, այդ պլանը, ըստ էության, արգելափակվել էր Վիեննայի հանդիպման ընթացքում, որը ԱՄՆ-ն էր նախաձեռնել, այդ իմաստով լավ է, որ դա չդրվեց սեղանին: Ի՞նչ է տեղի ունեցել: Վիեննայի հանդիպումից հետո շփման գծի վրա կարծես թե էական խախտումներ չեն եղել, որովհետև ամերիկյան կողմն էր, ըստ էության, Վիեննայի հանդիպումից հետո ստանձնել նոր լարվածություն չստեղծելու պատասխանատվությունը շփման գծում, թեև դա իրավաբանորեն ձևակերպված չէ, բայց դա փաստ է, որն արդյունք է տվել: Հիմա այդ պատասխանատվությունը, կարելի է ասել, պաշտոնապես ստանձնել է ՌԴ-ն: Ես խորապես համոզված եմ, որ ՌԴ ինքնուրույնության աստիճանը այս հանդիպման ժամանակ բավականին ցածր է եղել, որովհետև դեռ ապրիլի առնվազն կեսերից Մոսկվայի և Վաշինգտոնի միջև միայն ԼՂ հարցով շփման ինտենսիվ խողովակ է եղել, և այդ խողովակն աշխատել է, երբ այդ խողովակով մերթընդմերթ ինչ-որ բարդություններ էին ծագում, արդեն Քերիի և Լավրովի միջև հեռախոսային զրույցներ էին լինում: Համոզված եմ, որ առնվազն ամերիկայն կողմի հետ, կարծում եմ՝ նաև ֆրանսիական կողմի հետ ամբողջովին համաձայնեցված է եղել Սանկտ Պետերբուրգի հանդիպումը, և պատասխանատվությունը փոխանցվել է ՌԴ-ին:

… Ադրբեջանն իր դիրքորոշումը չի փոխում, և իրականում քանի որ այն, ինչ տեղի է ունեցել ապրիլին, ես բազմիցս ասել եմ, դա ադրբեջանառուսական համատեղ միջոցառում էր, որը պետք է կյանքի կոչեր Լավրովի պլանը, երևի ճիշտ կլիներ, որ սեղանի մի կողմում նստեր Ս. Սարգսյանը, իսկ դիմացը նստեին Պուտինն ու Ալիևը՝ որպես այս գործում գործընկերներ:

– Բայց փոխարենը Լավրովն էր Ս. Սարգսյանի կողքին նստած:

– Ի՞նչ հետևություններ պետք է անի Հայաստանը. Չնայած այն հանգամանքին, որ մի քանի օր առաջ  Սանկտ Պետերբուրգում այդ մեծ համաժողովին Պուտինը Արևմուտքին ցույց տվեց սպիտակ դրոշի ծայրը, ըստ էության, դա հայտարարություն էր, որ ինձ հնարավորություն տվեք, որպեսզի ես իմ արժանապատվությունը ներսում՝ Ռուսաստանում փրկելով՝ կարողանամ ձեզ հետ արդեն սկսել համագործակցություն. գիտե՞ք ինչ է նշանակում Պուտինի համար ընդունելը, որ ինքը տարածաշրջանային գերտերություն է, և աշխարհում կա միայն մի գերպետություն, դա Միացյալ Նահանգներն է, ասել, որ Եվրոպայի հետ ուզում է համագործակցել: Ինչևէ, հիմա Լեռնային Ղարաբաղի հիմնահարցը և այն, ինչ կատարվում է դրա շուրջ, պետք է դիտարկել ռուս-ամերիկյան հարաբերությունների ենթատեքստում և պատրաստ լինել, որ Ռուսաստանն Ադրբեջանի ձեռքերով նորից փորձելու է գործողության մեջ դնել Լավրովի պլանը: Եվ այս անգամ անակնկալի չգալու համար, ինչպես դա տեղի ունեցավ ապրիլին, եկեք դադարենք պատրաստվել նախորդ պատերազմներին, ապրիլը ցույց տվեց, որ մենք պատրաստվում էինք 90-ականների պատերազմներին, որովհետև առաջիկա բախումները կամ առաջիկա պատերազմի նոր շրջանը, որ կարծում եմ անխուսափելի է, նման չի լինելու նույնիսկ ապրիլյան պատերազմին, և դրան մենք պետք է պատրաստ լինենք թե՛ քաղաքականապես, թե՛ ռազմական առումով, թե՛ տնտեսական և աշխարհաքաղաքական առումներով, կարծում եմ՝ հնարավոր չի լինելու դրանից խուսափել: Ավելացնեմ նաև, որ հասարակությունը այս ապրիլյան պատերազմից հետո սկսել է պարզ ընկալել միմյանց հետ կապված երկու ճշմարտություն՝ որ Ռուսաստանը մեզ համար ոչ բարեկամ երկիր է, ես մեղմ եմ ասում, և երկրորդ, որ ապրիլյան պատերազմը 2013թ. սեպտեմբերի 3-ին ընդունված որոշման ուղղակի հետևանք է:

«Ժամանակ»

««Ռուսաստանը մի օրում քնից վեր չի կացել ու չի որոշել ՀՕՊ-ի հարցը բարձրացնել, Ադրբեջանի հետ չորսօրյա պատերազմի հարցը պլանավորել, Հայաստանի համար հոսանքը թանկացնել։ Դա երկար մտածված ծրագիր է, որը քայլ առ քայլ իրականացնում է։ Հարց է՝ մենք ունե՞նք դրան պատասխան հակաքայլեր», -«Ժամանակի» հետ զրույցում, անդրադառնալով վերջին օրերին Երևանում ծավալված հակառուսական ցույցերին, ասաց Գերագույն խորհրդի նախկին պատգամավոր Ալբերտ Բաղդասարյանը։ Վերջինս նկատեց, որ ինքը չի տեսնում մշակված, համարժեք քայլեր ու ծրագրեր, մինչդեռ բազմաթիվ դեպքեր եղան՝ սկսած Հրաչյա Հարությունյանին կանացի խալաթ հագցնելուց, Պերմյակովի կողմից Ավետիսյանների ընտանիքի սպանությունը, ԵՏՄ-ին Հայաստանի անդամակցումը և բազմաթիվ այլ դեպքեր, որոնք կարող էին հասարակությանը համախմբող դեր ունենալ։ «Ես այս բոլոր դեպքերը համակարգված եմ դիտարկում։ Մեզ մոտ հիմա քննարկվում է ՀՕՊ-ը հանձնելու հարցը, մենք ցույց ենք անում ՀՕՊ-ը չհանձնելու համար։ Ռուսաստանը հոսանքը 7 դրամ թանկացնում է, մենք ցույց ենք անում այդ 7 դրամի համար։ Ավետիսյանների ընտանիքին սպանում են, մարդիկ դուրս են գալիս դրա համար։ Բայց այս բոլոր դեպքերը իրար կապող, շղթայի ծայրը բռնող քաղաքական ուժը չկա, որ ալտերնատիվ ծրագիր առաջարկի։ Ասի՝ էսօր ՀՕՊ-ը տվեցին, վաղը ուրիշ բան կտան։ Պետք է ի սկզբանե կանխել ամեն ինչ», – ասաց Բաղդասարյանը։ Վերջինս նկատեց, որ եթե ռուսական այդ մարտահրավերին համարժեք ծրագիր չի մշակվում, շատ հաճախ դառնում ենք պարզապես օգտագործվող։ «Օրինակ՝ ՀՕՊ-ի դեմ ցույցը մեկնաբանվեց որպես իշխանությունների կողմից հրահրվող։ Եվ դրա համար հիմքեր կային պնդելու։ Բայց համակարգված մոտեցում է պետք, որ Պուտինը Հայաստանի մասով իր ծրագրերն իրականացնելիս հասկանա, որ Հայաստանում կա քաղաքական գիտակցության այնպիսի մի մոտեցում, որ իր տված խաղերը հայերը վաղուց հաշվել են։ Նա պետք է հասկանա, որ այդպես խաղալ այլևս չի կարող։ Բայց հիմա, քանի դեռ Հայաստանի իշխանությունն ու ընդդիմությունն ամենաթույլ օղակն են, Հայաստանի քաղաքական միտքն ամենաթույլ քաղաքական միտքն է, նա կշարունակի իր խաղերը տանել։ Ու դրանք լավագույնս կստացվեն», – նկատեց Բաղդասարյանը»:

«Ժամանակ»
Ավելի մանրամասն՝ թերթի այսօրվա համարում։