«Երեկ խորհրդարանում ՀՀ զինված ուժերի եւ Ռուսաստանի Դաշնության զինված ուժերի, զորքերի միացյալ խմբավորման մասին համաձայնագրի վավերացման հարցի քննարկման ժամանակ ուշագրավ ելույթ է ունեցել ՀՀԿ խոսնակ Էդուարդ Շարմազանովը:

Վերջինս, որպես կանոն, աշխատում է ձեռնպահ մնալ էմոցիոնալ գնահատականներից` իր խոսքը կառուցելով փաստերի հիման վրա: Այսօր Շարմազանովը դավաճանել է իր սկզբունքին` մանիպուլյացիայի միջոցով փորձելով մոտիվացնել Հայաստանի ինքնիշխանության օտարման հերթական ճչացող փաստը: «Խոսք գնաց այն մասին՝ Ադրբեջանը կարո՞ղ է ստորագրել այսպիսի մի համաձայնագիր ՌԴ-ի հետ: Ոչ, անհնար է, որովհետեւ Ադրբեջանն ու ՌԴ-ն տարբեր անվտանգային հարաբերությունների մեջ են: ՌԴ-ն ՀԱՊԿ-ի անդամ է, ՀՀ-ն ՀԱՊԿ-ի անդամ է, Ադրբեջանը՝ ոչ: Ադրբեջանի միակ եւ ամենաուժեղ դաշնակիցը Թուրքիան է, որը տրամագծորեն այլ ռազմական դաշինքի մեջ է՝ Հյուսիսատլանտյան: Թուրքիան այն երկիրն է, որը Պակիստանի հետ մեկտեղ պաշտպանեց, խրախուսեց Ադրբեջանի ռազմական ագրեսիան Ապրիլյան պատերազմի ժամանակ: Վերջերս իրենց ազգային պաշտպանության նախարարը Բաքվում հայտարարեց, որ նրանք եղբայրներ են, եւ Թուրքիան ամեն ինչով պետք է սատարի Ադրբեջանին, հետեւաբար, Թուրքիան Ադրբեջանի հետ միասին մնում է ՀՀ-ի համար անվտանգության սպառնալիք, ՀՀ-ն միայնակ չի կարող ամբողջությամբ իրականացնել իր պաշտպանությունը: Մենք պետք է լինենք այս կամ այն ռազմաքաղաքական բլոկի անդամ: Մենք ընտրել ենք ՀԱՊԿ-ը, որովհետեւ այլընտրանք չկա: ՀԱՊԿ-ի այլընտրանքը Թուրքիան է, իսկ մենք այնտեղ անելիք չունենք»,- ասել է ԱԺ փոխնախագահը:

Շարմազանովի հնչեցրած մի քանի նախադասության մեջ կեղծիքն այնքան շատ է, որ դրան անդրադառնալը, թերեւս, ժամանակատար գործընթաց կլինի: Սակայն հարկ է անդրադառնալ Շարմազանովի ելույթի մի քանի սկզբունքային շեշտադրումների:

Եթե հետեւենք ՀՀԿ խոսնակի խոսքի տրամաբանությանը, ապա Ռուսաստանը չպետք է լիներ Ադրբեջանին սպառազինության հիմնական մատակարարը, որովհետեւ «Ադրբեջանն ու ՌԴ-ն տարբեր անվտանգային հարաբերությունների մեջ են»: Տեսականորեն, Շարմազանովը գուցե նույնիսկ ճիշտ է ասում` թեեւ առնվազն անհասկանալի է, թե անվտանգության որ համակարգում է Ադրբեջանը, սակայն փաստերը հակառակն են հուշում, որովհետեւ Ռուսաստանը ոչ միայն առատորեն սպառազինում է Ադրբեջանին, այլ դա անում է ակնհայտ ցինիզմով` արհամարհելով իր դաշնակից Հայաստանի կենսական շահերը: Անցած տարվա Քառօրյա պատերազմը, ի հեճուկս Շարմազանովի պնդումների, սադրել են ոչ թե Թուրքիան ու Պակիստանը, այլ հենց Ռուսաստանը, որը հակառակ միջնորդի առաքելությանը, սպառազինություն մատակարարելով Բաքվին` վերջինիս խաղաղության մեսիջի փոխարեն պատերազմի քարտ-բլանշ է տվել: Մյուս կողմից` եթե ՀՀԿ խոսնակն այդքան նեղվում է Հայաստանի հետ դիվանագիտական հարաբերություններ չունեցող եւ, ըստ էության, թշնամական Թուրքիայի եւ Պակիստանի սուբյեկտիվ դիրքորոշումներից, ապա ինչո՞ւ է դեմ քվեարկում ԵՏՄ-ի հետ կապված «Ելք»-ի նախաձեռնությանը, երբ այդ միության անդամներ Ղազախստանն ու Բելառուսն ակնհայտ ադրբեջանամետ դիրքորոշումներ ունեն, Նազարբաեւն անգամ հայտնի առիթով հրապարակայնորեն նվաստացրեց Շարմազանովի սիրելի նախագահին:

Կամ ո՞վ է թույլ տվել Շարմազանովին այդքան պրիմիտիվ դատողություններ անել անվտանգության համակարգերի մասին, ռուս-թուրքական սերտ ռազմա-տեխնիկական համագործակցության ֆոնին` արհեստականորեն նույնացնել Թուրքիան եւ ՆԱՏՕ-ն, երբ Հյուսիսատլանտյան դաշինքն ու Հայաստանն ունեն արդյունավետ գործընկերային հարաբերություններ, որոնք առհասարակ չեն պայմանավորվում թուրքական գործոնով: Արդյո՞ք պատմաբան Շարմազանովը տեղյակ չէ, որ այսօրվա Թուրքիան ավելի շատ նույնանում է Ռուսաստանի, քան` ՆԱՏՕ-ի հետ:

Կամ միթե կարճ ելույթում կարելի է այսքան մանիպուլյացիայի դիմել, միայն թե արդարացվի ելույթի «Մենք ընտրել ենք ՀԱՊԿ-ն, որովհետեւ այլընտրանք չկա» եզրափակիչ նախադասությունը: Քաղաքագիտական աքսիոմ է, որ այլընտրանք չեն ունենում ինքնիշխանությունից զրկված երկրները եւ ապագայի տեսլական չունեցող հասարակությունները: Փաստորեն` ՀՀԿ-ն պատերազմ է հայտարարել երկրի անկախությանը` հանուն Ռուսաստանի»:

«Ժամանակ»

Առավել մանրամասն՝ թերթի այսօրվա համարում։

«ԵԱՀԿ Մինսկի խմբի համանախագաները պատրաստվում են տարածաշրջան հերթական այցին, որն առաջինը կլինի ամերիկացի համանախագահ Էնդրյու Շեֆերի համար: Այցի բուն նպատակը լինելու է Սարգսյան-Ալիև հանդիպման կազմակերպումը, ինչի մասին հայտարարվել է նախապես: Հատկանշական է, որ համանախագահների տարածաշրջանային այցին ընդառաջ Սարգսյան-Ալիև հանդիպման վերաբերյալ ուշագրավ հրապարակումներ են ի հայտ գալիս ռուսական մամուլում այն մասին, որ Սարգսյան-Ալիև հանդիպմանը պետք է քննարկվի «Լավրովի պլանն» ու ապահովվի առաջընթաց, այլապես պատերազմն անխուսափելի է: Իսկ պատերազմը կանխելու համար, ըստ այդ հրապարակումների, Ռուսաստանը պետք է քայլեր ձեռնարկի և այդ քայլերի առումով ակնարկվում է Հայաստանում Սերժ Սարգսյանից ազատվելու անհրաժեշտության մասին:

«Պաշտպանության նախարար Վիգեն Սարգսյանը հայտարարել է, թե մտացածին են իր և Զինված ուժերի գլխավոր շտաբի պետ Մովսես Հակոբյանի հակասության մասին տեղեկությունները, որ հրապարակվում են մամուլում: Նա ասել է, որ խոսքի ազատությունը հարգում է, սակայն մտադիր չէ մեկնաբանել ֆանտազիաները: Ֆանտազիա՞ է արդյոք պաշտպանության նախարարի և ԶՈւ գլխավոր շտաբի պետի միջև հակասությունը: Մի բանում, իհարկե, Վիգեն Սարգսյանն իրավացի է, որ այդօրինակ հակասությունների մասին տեղեկությունները որևէ օգուտ չեն բերում բանակին, և հաշվի առնելով այն, որ վերաբերում են այդ նուրբ ոլորտին, նույնիսկ վտանգավոր են:

Մյուս կողմից՝ այստեղ խնդիրը միայն տեղեկությունները չեն, որովհետև դրանք կարող են և չհրապարակվել, սակայն առանցքայինն այն է՝ կա՞ հակասություն, թե՞ ոչ, որովհետև եթե այն կա, ապա տեղեկատվական լռությունը, մեծ հաշվով, չի նվազեցնելու վտանգը: Դրան զուգահեռ՝ հիշարժան է այն, որ դեռևս նախորդ նախարար Սեյրան Օհանյանի պաշտոնավարման ժամանակահատվածում նախարարի և ԶՈւ գլխավոր շտաբի պետ Խաչատուրովի միջև հակասության մասին տեղեկությունները պարբերաբար հայտնվում էին մամուլում, ու թեև դրանք հերքվում էին նույն կերպ, այդուհանդերձ ոչ պաշտոնական, կոնֆիդենցիալ մակարդակում ԶՈւ-ին և ՊՆ-ին մոտ կանգնած տարբեր աղբյուրներ միանգամայն հավաստի ընդունում էին այդ դիմակայության առկայությունը: Ամենևին բացառել պետք չէ, որ ապրիլյան պատերազմում ի հայտ եկած խնդիրներն ու նաև աղաղակող բացթողումները նաև այդ դիմակայության կամ հակասության հետևանք էին: Ի վերջո, այդ կապակցությամբ էլ հրապարակվեցին իրարամերժ տեղեկություններ, մասնավորապես նաև Յուրի Խաչատուրովի հայտնի «բիլիարդային» հակումների մասով:

Ի վերջո, խորհրդանշական էր նաև, որ Սերժ Սարգսյանը մեկ զարկով լուծեց «գորդյան հանգույցը»՝ բանակը, ԶՈւ-ն ազատելով թե՛ Սեյրան Օհանյանից, թե՛ Յուրի Խաչատուրովից: Իհարկե, պետք չէ բացառել նաև, որ հակասությունների և դրանից բխած անարդյունավետության պարագան Սարգսյանը առիթ դարձրեց նաև իր քաղաքական խնդիրները լուծելու համար: Սակայն, բոլոր դեպքերում, ակնհայտ էր, որ Օհանյան-Խաչատուրով զույգի շուրջ ստեղծված իրավիճակը այլևս իսկապես պահանջում էր կտրուկ հանգուցալուծում: Մյուս կողմից, սակայն, խնդիրը շատ ավելի խորն է, և անձերի մակարդակում լուծումները չեն կարող լինել հուսալի, եթե անգամ ներկայումս Վիգեն Սարգսյանն ու Մովսես Հակոբյանը չունեն որևէ հակադրություն:

Ի վերջո, բանակի բարձրաստիճան պաշտոնյաները չեն կարող անմասն մնալ այն խմորումներին ու վերադասավորումներին, որ ներկայումս տեղի են ունենում իշխանության ամբողջ համակարգում: Հայաստանում փոխադարձ սերտաճածությունն այնքան մեծ է և խորը՝ թե՛ անձնական, թե՛ նույնիսկ բիզնես մակարդակում, որ այլ հարթություններում առկա շահերի բախումը պարզապես կարող է տարածվել նաև ԶՈւ-ի, պաշտպանական ոլորտի վրա: Ըստ այդմ՝ այս դեպքում անձերի մակարդակում լուծումները չեն կարող ունենալ մեծ ու երկարաժամկետ էֆեկտիվություն: Իսկ հաշվի առնելով այն, որ Հայաստանի պարագայում ներիշխանական, ներհամակարգային խմորումները ոչ միայն չունեն մոտալուտ ավարտ, այլ թերևս նոր-նոր թևակոխում են «որակապես» նոր, ավելի՝ այսպես ասած, դանդաղ, համառ և հետևողական պայքարի փուլ, պաշտպանական ոլորտը այդ իմաստով հայտնվում է դրա ազդեցության տակ ընկնելու առավել մեծ ռիսկի գոտում: Այդ ռիսկն ապահովագրելու առավել արդյունավետ տարբերակը կառուցվածքային, համակարգային լուծումն է, իրավիճակը անձերի կախվածությունից հնարավորինս դուրս բերելը: Այսպես ասած, շահերի բախումը հնարավորինս նվազեցնելը, այն իմաստով, որ պաշտպանության նախարարն ու գլխավոր շտաբի պետն, ըստ էության, կիսելու հնարավորինս քիչ բան ունենան, առավել ևս կիսելու քիչ իշխանություն:

«Սահմանադրության մեջ հստակ ֆիքսված է՝ մեր երկրի թիվ մեկ զինվորականը կամ ավագ զինվորականը պետք է լինի գլխավոր շտաբի պետը: Գնալով շատ ավելի մեծ կարևորություն է ստանալու ռազմաքաղաքական դիվանագիտությունը, գնալով շատ մեծ կարևորություն է ստանալու Զինված ուժերի ամբողջական մատակարարումը, գնումների կազմակերպումը ինչպես երկրի ներսում, այնպես էլ արտերկրում: Մենք պարտավոր ենք շատ ավելի անմիջականորեն զբաղվելու ռազմական կրթությամբ և ռազմահայրենասիրական դաստիարակությամբ: Մենք պարտավոր ենք ակտիվացնել մեր աշխատանքները զինծառայողների սոցիալական ապահովության ուղղությամբ, բայց նաև պիտի հիշենք, որ մեր պարտավորությունները միշտ մնում են այն մարդկանց հանդեպ, ովքեր երբևէ ծառայել են մեր Զինված ուժերում: Նրանցից շատ-շատերը կա՛մ այսօր չկան, կա՛մ էլ ունեն հաշմանդամության կարգ: Ես ընդամենը մի քանի այսպիսի հատվածներ ասացի, բայց պաշտպանության նախարարի ժամանակի առյուծի բաժինը պետք է հատկացվի այս և նման այլ խնդիրների լուծմանը: Պաշտպանության նախարարը պետք է շատ քիչ զբաղվի զորքերի առօրյա գործունեությամբ», դեռևս նախորդ տարի հոկտեմբերին Վիգեն Սարգսյանին ներկայացնելով ՊՆ-ում հայտարարեց Սերժ Սարգսյանը՝ գործնականում ակնարկելով, որ նախարար-ԶՈւ գլխավոր շտաբի պետ դիլեմային փորձել են լուծում տալ սահմանադրական մակարդակով:

Որքանո՞վ է էֆեկտիվ լինելու այդ մակարդակի լուծումը, որքանո՞վ է լինելու ԶՈւ-ում այդօրինակ վտանգավոր հակադրություն թույլ չտալու բավարար երաշխիք՝ դեռևս, իհարկե, բավականին բարդ է ասել և վաղ: Առավել ևս, որ ներկայումս օրակարգում է հայտնվել անվտանգության և պաշտպանության հարցերում իշխանության լիազորությունների վերաբաշխման գործընթաց, օրենսդրական նախաձեռնության տեսքով: Այն, իհարկե, ավելի շատ միտված է վարչապետի լիազորությունն այդ հարցում սահմանափակելուն, սակայն բուն խնդիրն այստեղ այն է, որ անվտանգության և պաշտպանության հարցերում լիազորությունները կարող են փոփոխության ենթակա լինել ոչ թե զուտ կառավարման էֆեկտիվության, այլ քաղաքական նպատակահարմարության շարժառիթով: Ահա այստեղ է, որ խորության վրա ընկած է ԶՈւ-ի համար քաղաքականության մարտահրավերը»:

«Ժամանակ»

Առավել մանրամասն՝ թերթի այսօրվա համարում։

«Երեկ ՀՀԿ Գործադիր մարմնի նիստից հետո տեղի ունեցած ավանդական ճեպազրույցի ժամանակ կուսակցության խոսնակ Էդուարդ Շարմազանովը ասել է, թե ՄԱԿ-ի Գլխավոր ասամբլեայի 72-րդ նստաշրջանում Սերժ Սարգսյանի ելույթը համահայկական առաջնորդի ելույթ էր:

ՀՀԿ-ում աստիճանաբար հանրությանը վարժեցնում են Սերժ Սարգսյանի համազգային մասշտաբի գաղափարին: Կասկածից վեր է, որ գործ ունենք ոչ թե գեղարվեստական ձևակերպման կամ պատկերավոր արտահայտության, այլ քաղաքական նոր կարգավիճակի հետ, որը փորձում են ասոցացնել Սերժ Սարգսյանի անվան հետ: Շարմազանովը երեկ իր ասածը նույնիսկ հիմնավորել է ինստիտուցիոնալ կապով՝ նկատելով, որ Սարգսյանը ՄԱԿ-ի ամբիոնից հնչեցրել է Հայաստան-Սփյուռք համաժողովի քաղաքական ուղերձը: Թերևս հենց սա էր բովանդակազուրկ այդ համաժողովի «պատմական առաքելությունը», որպեսզի դրա և ՄԱԿ-ում Սարգսյանի ելույթի ժամանակագրական, քաղաքական կապով լեգիտիմացվի գործող նախագահի «համազգային» լիդերությունը:

Սերժ Սարգսյանի շրջապատում նույնիսկ առանձնացրել են գործունեության այն ոլորտները՝ արտաքին քաղաքականություն, անվտանգություն, պաշտպանություն, որոնք ընդգծելու են «համազգային լիդերի» լեգիտիմ գերազանցությունը Հայաստանի սահմանադրական ղեկավարի՝ վարչապետի հանդեպ:

Խորքային առումով գործ ունենք վտանգավոր սցենարի, մտայնության հետ, որովհետև, ըստ էության, տեղի է ունենում պետական ինստիտուտների նպատակային արժեզրկման, փոշիացման գործընթաց՝ մեկ մարդու ապագա ոչ լեգալ իշխանությանը քաղաքական լեգիտիմություն հաղորդելու նպատակով: Այս տրամաբանությանն են ենթարկվում նաև ապագա վարչապետի լիազորությունները օրենսդրորեն «խուզելու» մտադրությունները, ապագա վարչապետի անհատական կերպարը կուսակցական էլիտայի հավաքական իշխանության անխուսափելիությանը ստորադասելու նպատակային քարոզչությունը:

Եթե մեր ենթադրությունները ճիշտ են, ապա ընտրվել է Սերժ Սարգսյանի փաստացի իշխանությունը վերարտադրելու ամենաանհաջող տարբերակներից մեկը՝ մանավանդ, որ նոր Սահմանադրությունն ու ապրիլի 2-ի խորհրդարանական ընտրությունների արդյունքները թույլ են տալիս, որպեսզի Սարգսյանը, որպես հաղթած քաղաքական ուժի ղեկավար, միանգամայն լեգիտիմ հիմքով զբաղեցնի վարչապետի պաշտոնը՝ ձևավորելով նոր իշխանություն:

Շատ ավելի վտանգավոր է այն գաղափարական միջավայրը, որտեղ ձևավորվելու է «համազգային լիդերը»: ՄԱԿ-ում Սերժ Սարգսյանի ելույթի առանցքը հայ-թուրքական արձանագրությունները չեղարկելու մտադրությունն էր: Եթե մեր «համազգայնության» մոտիվը, «համազգային լիդերի» քաղաքական պլատֆորմը դարձյալ լինելու է պրիմիտիվ հակաթրքականությունը, ապա 2018-ի ապրիլից հետո պետությունը խոցելի ենք դարձնելու ոչ միայն ինստիտուցիոնալ առումով, երբ երկիրը ղեկավարելու է սահմանադրական կարգավիճակ չունեցող անձը, այլ նաև քաղաքական տեսանկյունից, որովհետև հակաթուրքական դեմարշը՝ հատկապես քրդական հանրաքվեի և ռուս-թուրքական հնարավոր նոր համաձայնությունների համատեքստում, զուրկ է որևէ քաղաքական բանական մոտիվացիայից:

Ակնհայտ է, որ 2018-ի ապրիլից հետո երկիրը դե ֆակտո շարունակելու է ղեկավարել Սերժ Սարգսյանը, սակայն վերջինիս նոր իշխանությունը կարող է լեգիտիմ և ռացիոնալ  լինել միայն նրա վարչապետության պարագայում: «Համազգային լիդերությունից» մի տեսակ ավտորիտարիզմի և միջնադարյան ասիականության խորշելի հոտ է փչում»:

«Ժամանակ»

Առավել մանրամասն՝ թերթի այսօրվա համարում։

«Սպորտի նախարար Հրաչյա Ռոստոմյանը երեկ հայտարարել է, որ ռուսաստանցի միլիարդատեր Սամվել Կարապետյանը ծանր հարված է հասցրել ըմբշամարտին՝ թողնելով ֆեդերացիայի նախագահի պաշտոնը, եւ եթե չլիներ Գագիկ Ծառուկյանը՝ մարզաձեւը կհայտնվեր շատ ծանր վիճակում:

Ռոստոմյանի հայտարարությունը բովանդակությամբ վերաբերելով սպորտին, տողատակում կամ համատեքստում առավել քան քաղաքական հայտարարություն է եւ գործնականում Գագիկ Ծառուկյանի առաջին հարվածն է Կարեն Կարապետյանի կառավարությանը: Ընդ որում, հարված մի քանի ուղղությամբ եւ շերտով: Նախ, հատկանշական է, որ Սամվել Կարապետյանի մասին այդ կարծիքն արտահայտում է սպորտի նախարարը, այսինքն՝ կառավարության անդամը, ով թիրախավորում վարչապետի «գլխավոր հովանավոր», Հայաստանի ներդրողների ակումբի այսպես ասած առանցք՝ Սամվել Կարապետյանին:

Ակնառու է ակնարկը, որ Կարեն Կարապետյանը չի տիրապետում կառավարությանը: Մյուս հարվածը անմիջականորեն Սամվել Կարապետյանին է, այն համատեքստում, որ նա վստահելի չէ, եւ տեւական ժամանակ գլխավորելով ըմբշամարտի ֆեդերացիան, թողել է այն եւ դրել ծանր վիճակում: Այդ այսպես ասած մեսիջի տողատակում ակնարկն է այն ներդրումային սպասումների կապակցությամբ, որ կան Սամվել Կարապետյանի եւ նրա առանցքով Հայաստանի ներդրողների ակումբի հանդեպ: Ինչ պատասխան կհետեւի Կարապետյանից, ցույց կտա ժամանակը, սակայն իրադարձությունների զարգացումն արդեն իսկ ցույց է տալիս, որ ներիշխանական կամ ներհամակարգային խաղը մտնում է բավականին կրիտիկական մի փուլ, եթե այդպիսի, այսպես ասած, բաց խաղի է դիմում կամ խաղաքարտերը բաց է խաղում այնպիսի զգուշավոր գործիչ, ինչպիսին Գագիկ Ծառուկյանն է: Միեւնույն ժամանակ, մամուլն արդեն արձանագրել է, որ վերջին շրջանում «Ծառուկյան» դաշինքի ներկայացուցիչներն արդեն իսկ սկսել էին կառավարության հասցեին ընդգծված դժգոհություն եւ անբավարարություն արտահայտող գնահատականները, եւ այդ իմաստով սպորտի նախարարի հայտարարությունը պարզապես արդեն իսկ մեկնարկած գործընթացի որոշակի բարձր աստիճան է:

Իրավիճակն այստեղ իհարկե բազմաշերտ է եւ դժվար է հանգել միարժեք գնահատականի, թե ինչու է Ծառուկյանը որոշել անցնել գրոհի, եւ ընդհանրապես այն կրելու է այսպես ասած հետեւողական եւ հարաճուն բնույթ՝ ընդհուպ կառավարության պաշտոնանկության պահանջ, թե՞ Գագիկ Ծառուկյանը ներկայումս ընդամենը տրամադրություններ է շոշափում՝ հասկանալու համար իշխանության ներսում առավել նեղ շրջանակով տեղի ունեցողի այսպես ասած նյարդը, եւ ըստ այդմ անելու համար առավել ընդգրկուն եզրակացություններ՝ 2018-ին ընդառաջ:

Բանն այն է, որ պաշտպանության նախարարությունը ներկայումս մշակում է օրինագիծ, որը պետք է որոշակիորեն սահմանափակի անվտանգության եւ պաշտպանության ոլորտում վարչապետի լիազորությունը: Օրինագծի առավել մանրամասները հայտնի չեն, սակայն արդարադատության նախարար Դավիթ Հարությունյանն էլ երեկ հաստատել է, որ օրինագիծը մշակվում է, հրաժարվելով ասել ավելին: Գործնականում, դա իշխանության այսպես ասած վերաբաշխման օրինագիծ է, որովհետեւ անվտանգության եւ պաշտպանության լիազորությունները Հայաստանի իշխող համակարգի բնույթից եւ տրամաբանությունից, նաեւ Հայաստանի գտնված այսպես ասած կիսապատերազմական վիճակի օբյեկտիվ իրողություններից ելնելով, հանդիսանում են իշխանության առանցքային գործոնը:

Փաստացի ստացվում է, որ պաշտպանության նախարարությունում մշակվող օրինագիծը դե ֆակտո հանդիսանում է 2017 թվականի ապրիլի 2-ի խորհրդարանի ընտրության արդյունքի վերանայում: Այսինքն՝ ստացվում է, որ ապրիլի 2-ին ձեւավորված իշխանությունն իրականում վերանայվում է, քանի որ վերանայվում է իշխանության առանցքային լիազորության պատկանելությունը: Եվ այստեղ, առանց կոնկրետ անձանց, թե ում են պատկանելու նոր լիազորությունները, ակնհայտ է դառնում, որ տեղի է ունենում իշխանության վերաձեւում: Գագիկ Ծառուկյանը բնականաբար չի կարող անմասն մնալ այդ գործընթացից:

Վերջին հաշվով հենց դրա համար է նա մասնակցել ապրիլի 2-ի ընտրությանը, եւ դրա համար է նաեւ բաց թողել քաղաքապետի ընտրությունը: Այսինքն՝ նա որպես խոշոր կապիտալիստ, բիզնեսի եւ իշխանության սերտաճածության պայմաններում չի կարող իրեն թույլ տալ դուրս մնալ իշխանության ձեւավորման կամ վերաձեւման գործընթացից, եթե չունի անվտանգության եւ սեփականության անձեռնամխելիության աներկբա երաշխիք:

Դրա համար նա մասնակցեց ապրիլի 2-ի ընտրությանը՝ որպես երաշխիք: Բայց այժմ նա տեսնում է, որ գործնականում մշակվում է ընտրության արդյունքը որոշակիորեն վերանայող օրինագիծ: Դրա մշակմանը Ծառուկյանն առնչություն չունի, եւ թերեւս գործընթացից դուրս չմնալու հնարավորություն դիտարկվում է քաղաքական որեւէ սուր հայտը, ինչպիսին՝ գրոհն է Կարեն եւ Սամվել Կարապետյանների դեմ, թերեւս սպասելով թե՛ նրանց, թե՛ նաեւ Սերժ Սարգսյանի արձագանքին»:

«Ժամանակ»

Առավել մանրամասն՝ թերթի այսօրվա համարում։

«Այդ հայտարարությունը համատեքստից կտրված էր, եւ երեւի թե ինչ-որ մարդկանց անհրաժեշտ էր ուշադրություն սեւեռել հենց այդ հանգամանքի վրա, նախօրեին լրագրողների հարցին ի պատասխան ասել է արտաքին գործերի նախարար Էդվարդ Նալբանդյանը, որը համատեղ ասուլիս էր ունեցել Հայաստան ժամանած Մեծ Բրիտանիայի արտաքին գործերի նախարարության Ամերիկայի ու Եվրոպայի հարցերով նախարար Ալեն Դանքընի հետ:

Դանքընի այցն, իհարկե, իր հերթին բավականին ուշագրավ այց էր մի քանի առումներով: Նախ ինքնին անհրաժեշտություն կա սերտացնել հայ-բրիտանական հարաբերությունը՝ հաշվի առնելով այդ երկրի միջազգային տնտեսաքաղաքական եւ ռազմաքաղաքական դերակատարությունը: Այդ դերակատարությանը համարժեք, Հայաստան-Մեծ Բրիտանիա հարաբերությունը, թերեւս, ունի սերտացման մեծ տեղ: Այստեղ հատկանշական է նաեւ այն, որ Մեծ Բրիտանիան բավականին մեծ տնտեսական եւ քաղաքական հետաքրքրություններ ունի Ադրբեջանում, այնտեղ նավթային ոլորտում ներկայացված բրիտանական կապիտալի տեսքով: Իսկ բրիտանական արտաքին քաղաքականության հարցում կապիտալի հանգամանքը ունի առանցքային, առաջնահերթ նշանակություններից մեկը:

Եվ ահա, այդ համատեքստում էլ Մեծ Բրիտանիան Հայաստանի համար պետք է ներկայացնի հետաքրքրություն, եւ Երեւանն ու Լոնդոնը անկասկած կարող են գտնել գործակցության եզրեր: Եվ այստեղ, իհարկե, հարկավոր է ուշադրություն դարձնել նաեւ այն հանգամանքին, որ ընդամենը շաբաթներ առաջ հենց բրիտանական մամուլը սկսեց Ալիեւի հետ կապված հերթական կոռուպցիոն միջազգային աղմուկը՝ բացահայտելով, որ Ադրբեջանի իշխանությունը գործնականում դարձել է համաշխարհային մասշտաբով կոռուպցիա սնող համակարգերից մեկը:

Այդպիսով, այս համատեքստում բրիտանացի նախարարի հայաստանյան այցն իսկապես ուշագրավ է դառնում եւ թերեւս կարող է անուղղակիորեն վկայել Երեւան-Լոնդոն երկխոսության նոր բովանդակության կամ նոր իմպուլսի մասին, որը կունենա տարածաշրջանային նշանակություն: Վերադառնալով Նալբանդյանի հայտարարությանը, հատկապես այդ տարածաշրջանային հեռանկարի ֆոնին, հիշեցնենք, որ խոսքը Հայաստան-Սփյուռք համաժողովի առաջ նրա ելույթի մասին էր եւ դրա ընթացքում հայտարարության, թե Երեւանը բանակցում է Բաքվի հետ տարածք վերադարձնելու հարցով, բայց այն տարածքները, որոնք նշանակություն չունեն Արցախի անվտանգության տեսանկյունից:

Եվ ահա, Էդվարդ Նալբանդյանը հայտարարում է, որ իր խոսքը համատեքստից կտրված է, եւ ինքը տարածքների մասին խոսել է ընդամենը Մինսկի խմբի համանախագահ երկրների նախագահների համատեղ հինգ հայտնի հայտարարությունները հիշատակելու համատեքստում, քանի որ տարածքների հարցը շոշափվում է հենց այդ սկզբունքներում՝ այսպես կոչված, Մադրիդյան, որոնք էլ հիշատակվել են նախագահների այդ հայտարարություններում: Նալբանդյանը հայտարարել է, որ առանցքայինը, ինչպես Սերժ Սարգսյանն է ասել ՄԱԿ-ում, կարգավիճակի եւ Արցախի անվտանգության հարցն է: Նալբանդյանի խոսքով՝ ինքը Հայաստան-Սփյուռք համաժողովում էլ հիմնականում խոսել է հենց այդ գերակայության մասին, սակայն որոշ մարդկանց պետք է եղել համատեքստից հանել եւ կենտրոնանալ հենց տարածքների հարցի վրա:  Ահա այս իմաստով Նալբանդյանի հայտարարությունն իսկապես ուշագրավ է եւ հատկապես՝ բրիտանացի նախարարի հետ համատեղ ասուլիսի ենթատեքստում:

Բանն այն է, որ տարածքների մասին նրա հայտարարությունների վերաբերյալ հայաստանյան հանրությունը տեղեկացավ ռուսական լրատվամիջոցներից: Որովհետեւ հենց նրանք տիրաժավորեցին հայտարարությունը, իսկ հայկական մամուլը ընդամենը արձագանքել է արդեն նրանց հարուցած, այսպես ասած, աղմուկին: Հետեւաբար, եթե Էդվարդ Նալբանդյանը համարում է, որ ինչ-որ մարդկանց պետք էր հենց դա, ապա նշանակում է, որ այդ մարդկանց պետք է փնտրել ռուսական մամուլի տիրույթում, Նալբանդյանի խոսքը համատեքստից կտրելու եւ աղմկոտ մատուցելու ռուսական մեդիայի քայլերում, հրապարակումների հետեւում կամ ներքեւում, այսպես ասած՝ տողատակում:

Ի դեպ, հետաքրքրական է, որ նախօրեին էլ Սերժ Սարգսյանն անցկացրել է Անվտանգության խորհրդի նիստ, որի օրակարգում է եղել նաեւ տեղեկատվական անվտանգության հարցը: Ուշագրավ զուգադիպություն է»:

«Ժամանակ»

Առավել մանրամասն՝ թերթի այսօրվա համարում։

«Ժամանակ»-ի տեղեկություններով՝ «Իգլայի» գործով նոր զարգացումներ են սպասվում: Ըստ տեղեկությունների՝ Հայաստանի իշխանությունները որոշել են, որ Սամվել Բաբայանը որեւէ վտանգ այլեւս չի ներկայացնում, եւ Արցախի ՊԲ նախկին հրամանատարն առաջիկայում ստորագրությամբ ազատ կարձակվի:

Եթե համաձայնությունը հնարավոր լինի կայացնել բոլոր կողմերի, այդ թվում Սամվել Բաբայանի հետ, եւ նա սկզբից ստորագրությամբ, ապա դատավճռից հետո խոստանա, որ մեկնելու է Հայաստանից, ուրեմն առաջիկա շաբաթներին Սամվել Բաբայանը կարող է ազատ արձակվել:
Նշենք, որ կալանավորումից մինչ օրս Սամվել Բաբայանն իրեն քաղբանտարկյալ չի համարում»:

«Ժամանակ»

Առավել մանրամասն՝ թերթի այսօրվա համարում։

«Առաջիկայում աղետալի վիճակ է սպասվում անասնաբուծության ոլորտում: Այս տարվա երաշտի պատճառով խոտի պաշարները կտրուկ իջել են, և մեկ կապ խոտի գինը, Ագրարագյուղացիական միավորման նախագահ Հրաչյա Բերբերյանի ներկայացմամբ, անցած տարվա 500-600 դրամի փոխարեն դարձել է 2000-2200 դրամ:

Նրա խոսքով՝ տարեվերջին մենք մոտ 100.000 գլուխ անասուն պակաս կունենանք: Աշնանը մսի գինը մի փոքր կիջնի, քանի որ զանգվածային մորթ կլինի, բայց գարնանը կտրուկ կթանկանա՝ մինչև 5000 դրամ»:

«Ժամանակ»

Առավել մանրամասն՝ թերթի այսօրվա համարում:

«ԱԺ պատգամավորներ Կարեն Ավագյանը և Հրայր Թովմասյանը հեղինակել են Քրեական օրենսգրքում լրացում կատարելու մասին օրենսդրական նախաձեռնություն։ Նրանք առաջարկում են հատուկ հոդված ավելացնել բժշկական օգնություն և սպասարկում իրականացնող անձանց և բուժաշխատողների գործունեությունը խոչընդոտելու մասին։

Մասնավորապես առաջարկում են բուժաշխատողի նկատմամբ բռնություն կամ դրա սպառնալիք կիրառողներին դատապարտել 3-7 տարի ազատազրկման։ Այսինքն՝ բավարար է, որ մարդը որևէ բուժաշխատողի ասի՝ «գլուխդ կջարդեմ», և 3 տարվա ազատազրկման պատժաժամկետը պատրաստ է։

Նախաձեռնության հեղինակներն ասում են, որ համանման հոդվածներ կան ոստիկանության աշխատակիցների, լրագրողների մասնագիտական գործունեությունը խոչընդոտելու համար»։

«Ժամանակ»

Առավել մանրամասն՝ թերթի այսօրվա համարում:

«Երեւանի քաղաքապետի խորհրդական Գոռ Վարդանյանի գլխավերեւում շարունակում են կուտակվել մութ ամպեր: Մեր տեղեկություններով՝ Սպորտի եւ երիտասարդության նախարարության մաս կազմող մարտարվեստի 26 ֆեդերացիաների ղեկավարներ հանդես են եկել Գոռ Վարդանյանի վերջին շրջանի կամայականությունների դեմ:

Մեր տեղեկություններով՝ այս թիվը աճելու միտում ունի: Ըստ ֆեդերացիաների ղեկավարների՝ քաղաքապետի խորհրդականի գործունեությունը ոչ թե սպորտային խնդիրներին լուծում գտնելն է, այլ քայքայումը: Գոռ Վարդանյանը մարտարվեստի գործող ֆեդերացիաները միավորելու փոխարեն տրոհում է դրանք եւ այդ բոլորը անում է քաղաքապետի անունից»:

«Ժամանակ»

Առավել մանրամասն՝ թերթի այսօրվա համարում։