Այսօր ավարտվում է մայիսի 3-ին Գեղարվեստի ազգային կենտրոնի Մանկական պատկերասրահում մեկնարկած «ՄաՄաՍյու» բարեգործական հիմնադրամի բացմանը նվիրված ցուցահանդես-վաճառքը, որտեղ ներկայացված են Գեղագիտության ազգային կենտրոնի կերպարվեստի և դեկորատիվ կիրառական արվեստի ստուդիա-քոլեջի սաների աշխատանքները: Ողջ հասույթը կտրամադրվի «ՄաՄաՍյու» բարեգործական հիմնադրամին: Վաճառվել է վեց նկար, ընդհանուր առմամբ հավաքվել է 151 000 դրամ:

Ցուցահանդեսին հրավիրված էին արտասահմանյան դիվանագետներ, տեղի պետական պաշտոնյաներ: Դիվանագետները եկել էին, մեր անտարբեր պաշտոնյաները՝ ոչ:

«ՄաՄաՍյու» բարեգործական հիմնադրամը ստեղծվեց եզակի դեպքից՝ քաղցկեղով հիվանդ կնոջ համար դրամահավաք կազմակերպելու նպատակով: Սակայն խնդիրը գլոբալ է, և հիմնադրամը որոշել է շարունակել իր գործընթացը:

Ներկա էին Հայաստանում ԱՄՆ դեսպան Մարի Յովանովիչը և Բրիտանիայի դեսպան Չարլզ Լոնսդեյլը: Մինչ այդտեղ գալը, նրանք տեղյակ չէին հիմնադրամի գոյության մասին:

Եկել էր նաև Արմինե Հովհաննիսյանը:

— Ի՞նչ կասեք ակցիայի մասին, նաև պրոբլեմի, որ հիմնադրամը բարձրացնում է, ինչ-որ բանի կարո՞ղ է հասնել՝ օրենսդրական փոփոխությունների, անվճար տրամադրվող դեղորայքի ցանկի վերանայման, ի վերջո՝ բարեգործության մշակույթի ձևավորման:

— Էս դեպքում ամենաշատը դա պետք է երեխաներին, ովքեր այս նկարները նկարել են: Նրանք փոքրուց սովորում են բարեգործություն անել, շատ կարևոր է, որ երեխաները էս տարիքից սովորեն, որ յուրաքանչյուրն իր ձևով, իր շնորհքով, իր համեստ ներդրումով կարող է ուրիշի ցավը` մեծ կամ փոքր, ինչ-որ չափով դարմանել: Ես դա եմ կարևորում ամենից շատ: Դա լավ է բոլորիս համար, հյուրերի համար, որ առիթ ունենք այսպիսի գեղեցիկ աշխատանքներ տեսնել, նվիրատվություն անել, որ ինքներս մեզ լավ զգանք, ու իհարկե, այն մարդկանց,համար, ովքեր բուժօգնության կարիք ունեն. որպեսզի նրանք կարողանան իրենց ծախսերը մի փոքր թեթևացնել:

Յուրաքանչյուր հասարակության մեջ առաջին հերթին պետք է բարձրաձայնվի, խոսվի դրա մասին, չպետք է տաբու դրվի այդ հարցի վրա: Եթե հարցը կա, ուրեմն՝ պետք է բարձրաձայնվի: Այս ակցիան նաև նրանով է գեղեցիկ, որ յուրաքանչյուր երեխա ունի մայր, քույր, տատիկ, մորաքույր, որոնք շատ հնարավոր է, որ ունենան այս հիվանդությունը: Շատ ողջունելի նախաձեռնություն է ու պետք է որ հաջողություն ունենա:

«Փարիզյան սուրճ»-ի տնօրեն Աշխեն Վալերին՝ կազմակերպել էր շնորհանդեսի հյուրասիրությունը: Իմ հարցին, թե ինչո՞ւ է այսօր այստեղ, ասաց. «Սյուզին եկավ ինձ մոտ: Ես համարում եմ, որ սա շատ լավ պրոյեկտ է հայ կանանց համար: Ես էլ եմ ունեցել այդ հիվանդությունը, բարեբախտաբար՝ ես Ֆրանսիայի քաղաքացի եմ, ու բուժումս եղել է անվճար՝ պետությունը բուժել է ինձ, շատ լավ պայմաններով, հոգացել է բոլոր ծախսերը:  Արդարացի չէ, որ ես կարող եմ բուժվել, իսկ Սյուզիի մաման՝ ոչ: Ես ցավում եմ, որ պետությունը միջոցներ չի ձեռնարկում կամ չի կարող: Ես վստահ եմ, որ եթե այսօր լիներ պետական կամք, այսինքն՝ պետականորեն մենք կարողանայինք՝ և՛ Հայաստանը, և՛ սփյուռքահայությունը, պայքարել այս հիվանդության դեմ, հաջողություն կունենայինք: Ինձ ասում են, որ պետությունը չունի այդպիսի փողեր: Կարծում եմ՝ եթե բարի կամք ունենանք, մանավանդ սփյուռքը, մենք նույնիսկ պետական այդ գումարների կարիքը չենք ունենա: Հայաստանում այնքան բան կա անելու, այնքան պրոբլեմներ, կարիքներ կան: Առաջնահերթը պետք է լինի մարդու կյանքի փրկությունը: Ամեն մեկը պետք է ընտրություն անի ու որոշի՝ որտե՞ղ է իր նվիրավությունն առավել անհրաժեշտ՝ կյանք փրկե՞լ է ուզում, թե՞ ուզում է ճանապարհի կառուցմանը նպաստել: Ես անձամբ կանանց հետ եմ»:

Հայաստանում Մեծ Բրիտանիայի դեսպան Չարլզ Լոնդսլեյը ևս եկել էր ողջունելու ակցիան. «Ողջունելի է այն, ինչ արել են երեխաները: Ես հենց նոր գնեցի մի մայրիկի նկար, որը պիտի կախեմ իմ գրասենյակում, շատ գեղեցիկ նկար է: Հայաստանում կանայք շատ խնդիրներ ունեն ընդհանրապես, և մասնավորապես այս պրոբլեմը, նմանատիպ ակցիաները կարևորում եմ, քանի որ դրանք նպաստում են կանանց քաղաքացիական և հասարակական ակտիվացմանը: Ողջունում եմ հատկապես, երբ կանայք, ընդհանրապես մարդիկ իրե՛նք են նախաձեռնում ինչ-որ բան, ինչ-որ բան ուզում են փոխել հասարակության մեջ: Երբ երկիրն ունի շատ խնդիրներ և սահմանափակ հնարավորություններ, չի կարողանում հասցնել ամեն ինչ: Մեր երկրում առողջապահական ու սոցիալական վիճակն իհարկե ավելի լավ է, բայց մենք էլ, շատ դեպքերում, ունենք թանկ դեղորայքի հասանելիության խնդիր: Պետք է ձգտել՝ իհարկե, որ մաքսիմալ հասանելի լինի բուժօգնությունը, և որքան հնարավոր է՝ անվճար: Կարևորը պրոբլեմի մասին բարձրաձայնելն է, ամեն ինչ սկսվում է դրանից: Մեր երկիրը նույնպես միշտ սոցիալապես ապահով չի եղել, մենք էլ ենք պայքարել ամեն մի փոփոխության համար: Սա շատ լավ սկիզբ է: Հուսանք՝ կբերի որոշակի քայլերի հօգուտ այն կանանց, որոնք հայտնվում են նմանատիպ իրավիճակներում»:

Հայաստանում ԱՄՆ դեսպան Մարի Յովանովիչը, որ ընդհանրապես կարծում էր, թե ակցիան քաղցկեղի հետազոտություններ անցկացնելու համար գումար հավաքելու նպատակ ունի, նկատելի զարմացած էր. «Կրծքագեղձի քաղցկեղը մեծ պրոբլեմ է ինչպես Հայաստանում, այնպես էլ ողջ աշխարհում: Գոյություն ունեն բուժման տարբեր մեխանիզմներ, զանազան դեղորայքներ, «Հերցեպտին»-ով բուժումը դրանցից մեկն է, և դա անհրաժեշտ է ոչ բոլորին: Կարևորը, որ անհատական մոտեցում ապահովվի յուրաքանչյուր կնոջ համար: ԱՄՆ կառավարությունը շատ բաներ է անում Հայաստանում կանանց հիմնախնդիրների լուծման համար, մասնավորապես՝ կրծքագեղձի քաղցկեղի ոլորտում: Որքան գիտեմ, կանանց հիմնախնդիրներով զբաղվող հ/կ-ներն էլ են զբաղվում այդ հարցի լուծումները փնտրելով»:

«Հայաստանը դեռևս չի կարողանում տրամադրել կրծքագեղձի քաղցկեղի բուժման համար անհրաժեշտ ողջ դեղորայքն անվճար: Ավելին, մեզ նման նոր զարգացող երկրի համար սահմանվել  է վաճառքի նույն գինը, ինչ զարգացած երկրներում. օրինակ՝ ԱՄՆ-ում, ուր պետությունն է հոգում այդ ծախսերը: Արդյո՞ք դա արդարացի է»,- հարցին տիկին Յովանովիչը պատասխանեց. «Ցավոք՝ ոչ, բայց առայժմ ունենք այն, ինչ ունենք: Այդ պրոբլեմը համաշխարհային է»:

Ակցիան ոգևորել էր նկարիչ երեխաների մայրերին. Հակոբյան Մերիի մայրը` Հասմիկը, խոստովանեց որ ինքը չի իմացել՝ ինչի համար են նկարում երեխաները.

«Մենք չգիտեինք ճիշտն ասած՝ ինչի համար են նկարում, բայց երեխաները գիտեին: Իմ աղջիկն ուղղակի ամեն ինչ չի ասում: Երեխաներն, իհարկե, հասկանում են, որ իրենք օգնում են ինչ-որ մայրիկի, որ բուժվի: Շատ գեղեցիկ ակցիա է, երեխաներին կօգնի ճիշտ մարդ մեծանալ: Ճիշտ կլիներ, որ դեռ դպրոցից երեխաները հիվանդությունների մասին տեղյակ լինեին, կանխարգելման ագիտացիա տարվեր: Ինչքան գրագետ լինես, էնքան պիտանի կլինես ընտանիքիդ, հասարակությանը: Իսկ եթե ձեր նախաձեռնությամբ կարողանաք օգնել գոնե մեկին՝ էլի լավ կլինի»:

Այսօր կառավարության նիստում Աշխատանքի եւ սոցիալական հարցերի նախարար Արթուր Գրիգորյանը հայտարարեց, թե  իրավապահները կզբաղվեն բոլոր այն դեպքերով, երբ մահացած անձանց շարունակվում է կենսաթոշակ վճարվել: Նա վստահեցրեց, որ կհարուցվեն քրեական գործեր: Իսկ թե դրանք կառնչվեն կեղծիքները պարտակած բարձրաստիճաններին, հարցին նախարարը չպատասխանեց:

Նա ասաց, որ «Փարոս» համակարգով կեղծ տեղեկանքների հիման վրա ընտանեկան նպաստ ստացող անձինք եւս կենթարկվեն պատասխանատվության։

ԱԺ «Ժառանգություն» խմբակցության պատգամավոր Զարուհի Փոստանջյանի և ոստիկանների ուղեկցությամբ բացօթյա առևտրի իրավունքից զրկված առևտրականները Բաղրամյան 26-ից իրենց բողոքի ակցիան տեղափոխեցին Ազատության հրապարակ:
Առևտրականները նստացույց են սկսել Ազատության հրապարակում` «Ազատ, անկախ Հայաստան» «Պահանջում ենք կառավարությունից մեր աշխատատեղերը», «Հետ տվեք մեր գործը», կարգախոսերով: Նրանք մտադիր են չնահանջել մինչև հարցի վերջնական լուծումը: Վաղը կրկին կշարունակեն ակցիան:

Այսօր շուրջ 37 հազար կենսաթոշակառուների տվյալներ ճշգրտման խնդիր ունեն: Ճշգրտման պրոցեսը սկսվել է մայիսի 2-ից՝ կենսաթոշակների վճարմանը զուգահեռ, տեղեկացրեց Սոցիալական ապահովության պետական ծառայության պետ Արտեմ Ասատրյանը:Նա ասաց նաև, որ Կենսաթոշակային ոլորտում միասնական տեղեկատվական համակարգի ներդրման ուղղությամբ աշխատանքները շարունակվում են։

Մայիս ամսվա կենսաթոշակառուների ցուցակից հանվել են 3000 անձանց տվյալներ, որոնք ճանաչելի չեն եղել։ Նա խոստացավ, որ ոչ լիարժեք տվյալներով կենսաթոշակառուների գումարների վճարումը շատ չի ուշանա:

«Երբ տեղեկատվությունը ոչ ճշգրիտ է, դա այսօրվա իրավիճակում տարբեր տեղեկատվական բազաների միջև փոխանակվող տվյալներով է պայմանավորված, դրանց որակով։ Ճշգրտման տարբերակը մեկն է, որ մենք պիտի կարողանանք հստակ քաղաքացու տվյալներն ունենանք։ Այն, ինչը որ ունենք, որպես փաստաթղթեր դրանք պիտի բազա արտացոլեն, այն, ինչը որ չունենք, քաղաքացիները պիտի ներկայացնեն»,- ասաց Ասատրյանը:

«Կենսաթոշակի բարձրացվում եղավ 2010թ.-ի նոյեմբերի 1-ին: Կենսաթոշսակի չափի բարձրացման հետ կապված 2011 թ.-ի բյուջեում նախատեսված չեն։ Այս պահին դեռևս չի քննարկվում էդպիսի հարց»: Այսինքն` այն միլիոնները, որ յուրացվել են ոլորտի մի քանի պատասխանատուի կողմից, տարիներ շարունակ մահացած և երկրից բացակայող անձանց  կենսաթոշակ վճարելով, ու որոնք պիտի վերադարձվեն բյուջե, չեն ծառայի կենսաթոշակները բարձրացնելու գործին, ինչպես ակնկալում են քաղաքացիները:

Վերահսկիչ պալատի բացահայտումների հարցը Արտեմ Ասատրյանը շրջանցեց. «Յուրաքանչյուր մարմին իր գործառույթներն է կատարում։ Տվյալ դեպքում ես կուզեի, որ մենք անդրադառնանք մեր գործառույթներին։ Հիմա մեր խնդիրը մեկն է՝ մենք պիտի ունենանք ինտերգրված սոցիալական ծառայություններ, մենք պիտի ունենանք կենտրանացված տեղեկատվական բազա, որը այլ տեղեկատվական բազաների հետ համադրումներ պիտի կատարի օնլայն տարբերակով։ Այս կարգի խնդիրների լուծումները մենք սկսել էինք արդեն սրանից մեկ տարի առաջ, երկու տարի առաջ։ Գիտեք՝ խնդիրների լուծումները մեկ օրում հնարավոր չէ տալ»

Նա տեղեկացրեց, որ արդեն մայիսից սկսած կենսաթոշակների վճարումը կկազմակերպվի յուրաքանչյուր ամսվա առաջին աշխատանքային օրը։

Հայրս ասում է. «Լրագրողները ստիպված են լինել էս աշխարհի ամենակեղտոտված մարդիկ, հասարակության սանիտարները, նրանք ամեն ինչից «նյութ» են ստանում, և «աստղերի» կեղտոտ ներքնաշորերից, և կով կթող ազնիվ գյուղացի կանանցից, մի արա էդ գործը, սոված չես, քանի ես կամ»:

Հա, կա, բայց ես ինքս եմ ուզում քառասունս անց ինձ ապահովել, դրա համար էլ պոլիտեխնիկ ավարտած գրող լինելով, լրագրություն եմ անում, ու չգիտեմ ինչով կվերջանա իմ հերթական շփումը լրագրողական աշխարհի հետ:

Դեռ թարմ են հիշողությանս մեջ օրերը, երբ վաղամեռիկ Գայանե Բաբայանը բողոքում էր իր աշխատատուից, կարող եմ անունն էլ տալ, բայց կարիքը չկա, բոլորն էլ կիմանան ում մասին է խոսքը, որ գրում է թերթի համար, բայց չի վճարվում: Ասում էր. «Լուսո, մի տարի ա մատս «ռեդիալի» վրա ա մնացել, մեռա դրան զանգելով. հա ցրում ա էդ անամոթը, մի տարի ա, ասում ա էգուց, էդ դրա էգուցը ե՞րբ ա, որ չի գալիս»: Մի կերպ, ընկերներին խառնելով էդ պատմությանը, նրան հաջողվեց իր հալալ քրտինքով վաստակած փողերի գոնե մի մասը ստանալ: Հետո գնաց ուրիշ լրատվամիջոցներում աշխատեց, ու ասում էր,որ ամեն ինչ նորմալ էր, չնայած հիմա էլ բողոքում էր, թե` «Լուսո, դառել եմ նյութապաշտ, ուր նայում եմ, նյութ եմ ման գալիս»:

Գայանեի անկրկնելի, անբռնազբոս լոռեցու ոճը եթե չլիներ, ոչ մի նյութ էլ հոդված չէր դառնա, որովհետև էս երկրում կամ ոչինչ տեղի չի ունենում, կամ էլ էնքան իրար նման բաներ են տեղի ունենում, որ եսիմ ինչ հնարքներ պիտի բանացնես, որ նյութդ կարդացվող դառնա: Մենք ոչ Ռուսաստանի նման մեծ ու խելառ ենք, ոչ Եվրոպայի նման քաղաքակիրթ ու ազատամիտ, ոչ էլ Ամերիկայի նման բազմազգի ու խառուխշտի կերպարներով լիքը երկիր, որ նյութը պրոբլեմ չլինի: Ինչ «նյութ» կա, բոլորի մասին բոլորն արդեն գրել են, «էքսկլյուզիվի» մասին երազում են բոլորը: Հենց մենակ իմ հետ, երբ ես «նյութ» էի, Գայանեն բոլոր երեք թերթերի համար էլ, ուր գրել ա հարցազրույց էր արել:

Հիմա ինքը չկա, բայց իմ համար «նյութ» ա: Այսինքն ինքը չէ, էն երեույթը, որն իմ հուշերը դեպի նա բերեց: Իսկ երևույթը կոչվում է «քցոցի»: Ու ինչքան էլ տարօրինակ թվա, լրագրողն էսօր նույնքան «քցվելու» տարբերակներ ունի, ինչքան պոռնիկը, որին տանում են, չգիտի ուր, ու թեև գիտի, ինչի համար են տանում, միևնույնն է, էլի չի կարա իմանա գլխին ինչ կգա, ինչ կպահանջեն իրենից, և ինչքան փող կտան, կամ էլ` չեն տա: Երկու դեպքերում էլ մարդն անպաշտպան է, քանի որ ոչ մի տեղ օրինական աշխատանքային պայմանագիր չկա: Լրագրության մեջ նկատի ունեմ դեպքերը, երբ մարդուն, ասենք, վերցնում են էսպես կոչված «փորձաշրջանով», կամ` «տեսնենք ոնց ես գրում»-ով, կամ «ոնց թերթն առաջ կգնա»-ով, երբ չկա կոնկրետ պյամանավորված հաստիք կամ հոնորար:

Չնայած էդ դեպքերում էլ «քցոցին» հնարավոր է, որովհետև մեր էսօրվա և տպագիր, և ինտերնետային մամուլը հիմնականում բացվում է ինչ-որ մեկի փողերով և ուղղված է ծառայելու կոնկրետ նպատակի, հիմնականում` քաղաքական, այստեղ դա նախապատրաստական աշխատանք է ընտրություններից շատ ամիսներ, նաև տարիներ առաջ, կարդացվող լրագրողների հոդվածների վրա լսարան հավաքելու և հետագայում իներցիայով կայք մտնելու կամ թերթ առնելու սովորության վրա այն պահելուն: Նաև կարող են լինել գրական շրջաններում ինչ-որ մեկին ասպարեզ բերելու ու հետո նրա անվան վրա զանազան նախագծեր աշխատացնելու նպատակներ հետապնդող կայքեր ու ամսագրեր, ինչ-որ ՀԿ-ի, կամ բիզնես-պլանի համար դրսից ֆինանսավորում «կպցնելու», առողջապահական կայքերն ու պարբերականները` դեղորայք կամ բժշկական հաստատություններ գովազդելու, և այլն, և այլն, և այլն…

Եվ էս ամենի մեջ, լրագրողն ամենաանշահավետ դերում է գտնվում, որովհետև երբ նա արդեն պետք չի լինում, նրան ուղղակի դուրս են շպրտում առանց վճարելու, պատճառաբանելով, որ հովանավորն այլևս փող չի տալիս, իրենք մեղավոր չեն, լավագույն դեպքում տալիս են խոսացածի չնչին մասն ու մնաս բարով ասում: Վերջին դեպքն իմ ընկերուհիներից մեկի հետ էր, որ մի ամբողջ տարի աշխատակցել էր թերթին, իսկ վերջում ստացել իր հասանելիքի միայն 1/3-ը, հիմա հենց խոսք եմ բացում ինչ-որ տեղ գրելու մասին, ասում է. «Մինչև պայմանագիր չլինի` չեմ գրի, հոգնել եմ ձրի աշխատելուց»:

Խաբեության մեխանիզմը շատ լավ մշակված է, ու հայտնի է բոլորին: Կարող եք հարցնել, ապա ինչո՞ւ են դեռ որոշ լրագրողներ գնում էդ քայլին, նախապես իմանալով ինչ է սպասվում: Եսի՞մ: Վստահում են, հավատում են, ասում են` «Մեզ հետ տենց չի լինի », մտածում են, որ ինչ ուզում է լինի, աշխատատուն էլ մարդ է, մանավանդ եթե քո աշխարհից է։ Բայց էդ դեպքում էլ կարա լինի. խմբագրին, տնօրենին էլ կարող են «քցել» իրական տերերը, երբ համարեն, որ նպատակին հասել են: Էս պարագայում ապահով տարբերակը երևի թե մնում է միայն «առավոտը` փողը, երեկոյան` աթոռները» սկզբունքով աշխատելը, այսինքն` վճարում են, հետո գրում տալիս ես:

Թե ինչքա՞ն է լրագրողն ինքը իրեն գնահատում գնային սանդղակով, և ինչքանով է դրան համաձայնվում աշխատատուն, դա արդեն «տետ-ա-տետ» է որոշվում: Եթե դրան գումարենք այն, որ շատ դեպքերում այդ նույն հաստիքային լրագրողին կարող են առաջարկել քաղաքական կամ գովազդային հոդվածներ գրել (դե, հաստիք է, մերժես` ամոթ է), և քանի ամիս կունենաս էդ աշխատանքը, ապա լրագրողը նույնիսկ ամենալավ պայմաններով աշխատանքի ընդունվելու դեպքում մեկ է, մնում ա խոցելի, քանի որ չունի նորմալ արհմիություն։ «Ժուռնալիստների միությունը» և իր անվամբ, և աշխատաոճով մնացել է սովետի մակարդակին, չկա մեկը, որ պաշտպանի լրագրողի շահերը, որ գիրը նաև գին ունենա, որովհետև դա ուղեղի գերլարվածություն պահանջող աշխատանք է, լրագրողների ընտանիքներն ապրում են նրանց «նյութերի» հետ, լրագրողը իրադարձությունները հեչ, նա մարդկանց է սկսում «նյութ» ընկալել, ընկերներին, եթե օրաթերթի հաստիքային աշխատող է, և «էջ լցնելու» խնդիր ունի, ի վերջո վեր է ածվում «գռդոնչու», կորցնում է որակը, վեր է ածվում «պապարացի»-ի, վատագույն դեպքում դեգրադացվում է, լավագույն դեպքում` հեռանում լրագրության կեղտոտ աշխարհից:

Ո՞րն է լրագրողի գինը, ինչպե՞ս, ո՞վ է դա որոշում: Ո՞վ է լրագրողի պաշտպանը:

«Հայկական Վարկած»-ը նախաձեռնություն է սկսում` լրագրողական արհմիությունների եւ ասոցիացիաների ստեղծման, գործողների` եթե կան այդպիսիք Հայաստանում համախմբնան եւ ուժեղացման վերաբերյալ: Հրավիրում ենք բոլոր լրագրողներին, ֆոտոլրագրողներին, բոլոր այն մարդկանց, ովքեր շահագրգռված են լրագրողի իրավունքների իրազեկման եւ պաշտպանության հարցերում, ցուցաբերել աջակցություն: Միասին մենք շատ բան կարող ենք փոխել: Եթե պետք է երկրում ինչ-որ բան փոխել, ապա ինչո՞ւ չսկսել այն ոլորտից, որում ինքներս ենք գործում: Առաջարկեք Ձեր վարկածը

Այսօր կառավարության շենքի մոտ հերթական բողոքի ցույցն էր: Այսօրվա ցուցարարների բողոքի պատճառը պոմիդորն էր: Ջերմոցային տնտեսություն ունեցող առնվազն քսան ձեռներեցներ հավաքվել և բողոքում էին այն փաստի դեմ, որ Թուրքիայից չմաքսազերծված բանջարեղեն է ներմուծվել: Այս մարդիկ ասում են, թե ջերմոցային տնտեսությամբ զբաղվելը բավական թանկ զբաղմունք է, և որ դրա համար 24 տոկոսանոց վարկեր են վերցրել, ընդ որում, ժամանակին վերցրել են 305 դրամ փոխարժեքով, սակայն հիմա դոլարը 370 է, և քանի որ վարկը վերադարձնում են դրամով՝ տուժում են, որովհետև բանկը հաշվարկները կատարում է ի վնաս իրենց:
Ըստ այս մարդկանց, Հայաստանում արտադրվող լոլիկի ինքնարժեքը 700 դրամ է, իսկ թուրքական լոլիկը՝ մաքսազերծման դեպքում, կարժենա 800 դրամ, մինչդեռ այսօր լոլիկ է վաճառվում 500 դրամով: Այսինքն, ինչ-որ մեկը լոլիկ է ներկրել և հաջողեցրել է չմաքսազերծել: Եվ հիմա հայաստանյան լոլիկի շուկայի մատակարարները բողոքում են դրա դեմ:
Սա հերթական և սովորական բողոքի ակցիա է: Բայց ուշադիր լինելու դեպքում սրա մեջ էլ քիչ հարցեր չկան թաքնված:
Նախ՝ բողոքի նյութի մասով. լոլիկն այսօր վաճառվում է 1000 դրամով, սակայն շուկա է մտել 500 դրամանոց լոլիկ. Լա՞վ է սա, թե՞ վատ: Սպառողի, ՀՀ քաղաքացու տեսանկյունից միանշանակ լավ է. ինչ-որ մեկը մտածել է ՀՀ քաղաքացու մասին և որոշել՝ ավելի քիչ խփել նրա գրպանին, ավելի մատչելի գնով լոլիկ հրամցնել: Այլ հարց է, որ դա երկսայրի գործողություն է և, նպաստավոր լինելով սպառողներին, աննպաստ է ստացվել արտադրողների համար: Դրանից բացի, չի բացառվում, որ ներկրվող, էժան լոլիկը լինի ԿՎՕ` կենդանի վերափոխված օրգանիզմ, որը շատ ավելի էժան է միջազգային շուկայում, քան, ասենք, 500 դրամն է, սակայն ԿՎՕ-լոլիկի օգտագործումը կարող է վնասել մարդուն: Կամ՝ իրոք այդ տարբերակն է, կամ…
Հարց է ծագում, թե ո՞վ կարող էր առանց մաքսազերծման լոլիկ ներկրել և հետո էլ նման ցածր գներով հանել վաճառքի: Իհարկե՝ նա, ով վայելում է ՊԵԿ հովանավորությունը և կարողացել է նման հաջող գործարք կազմակերպել: Այս առումով բողոքի հասցեն որոշ առումով ճիշտ էր ընտրված, այլ հարց է, թե անգամ կառավարությունում ի զորու՞ են չմաքսազերծված ապրանք ներկրած և վաճառած անձնավորությանը սաստել: Հազիվ թե…
Իսկ հիմա տեղական արտադրողների մասին: Գյուղմթերքների վաճառքը Հայաստանում դարձել է վերավաճառողների մենաշնորհը, որոնք իրենց ցանկալի գներն են թելադրում` առանց հաշվի առնելու այնպիսի մանրուք, ինչպես օրինակ` գնորդի վճարունակությունն է: Հայաստանն այն երկիրն է, որտեղ բնակչության մի ստվար զանգված գործազուրկ է, մի ստվար հատված աշխատում է 50-100 հազար դրամ աշխատավարձով, բայց այստեղ խնձորն արժե 1000 դրամ, կարտոֆիլը` 350, սոխը` 600, իսկ պոմիդորը, ինչպես տեսնում ենք՝ 1000: Մեղքի բաժին ունե՞ն ջերմոցատերերը գնային նման քաղաքականության հաստատման՝ հայաստանյան եկամուտների և սպառողական զամբյուղի նման անտրամաբանական զուգահեռի հարցում: Իհարկե՝ ունեն. բայց իրենք, ինչպես տեսնում ենք, ասում են՝ չունեն, և ամբողջ մեղքը գցում են բանկային վաշխառուների վրա, որոնք, բնական է, նույնպես մեղավոր են:
Եվ ուրեմն, ինչ կարող են այս մարդիկ սպասել կառավարությունից, իմաստ ունի՞ այս երկրում նման բողոքի ակցիաներ կազմակերպել: Երբեմն կարող են և իմաստ ունենալ: Հնարավոր է, որ Տիգրան Սարգսյանը որոշի հերթական փիառ ակցիան կազմակերպել իր օգտին՝ ցույց տալու համար, թե ինչքան մտահոգ է տեղական արտադրողներին պաշտպանելու հարցում, և պայմանավորվի լոլիկ ներկրած ու չմաքսազերծած օլիգարխի հետ` կանգնեցնել այս օպերացիան և իր լոլիկը ևս վաճառել բարձր գնով: Հնարավոր է, որ նման ձևով բողոքավորները հասնեն իրենց ուզածին: Բայց ի՞նչ կշահի դրանից հանրությունը: Պարզ է՝ ոչ մի բան: Այնպես որ, խոշոր հաշվով կառավարության շենքի դիմաց կազմակերպված ցանկացած ակցիա կարելի է անիմաստ համարել, քանի որ դրանք ամենաշատը կարող են հասնել այսրոպեական արդյունքների, մինչդեռ խնդիրների խորքային պատճառներն այդպես էլ կմնան չլուծված: Ինչու՞: Քանի որ դա ձեռնտու չէ լուծողներին:

«ՄաՄաՍյու» բարեգործական հիմնադրամը փնտրում է համախոհ և աջակից կազմակերպությունների և անհատների, որոնք պատրաստ են օգնության ձեռք մեկնել և սատարել Հայաստանում կրծքագեղձի քաղցկեղ ունեցող կանանց»,- այսօր լրագրողների հետ հանդիպման ժամանակ հայտարարեցին հիմնադրամի ներկայացուցիչները: Հայաստանում ամեն 13-րդ կնոջ մոտ ախտորոշվում է կրծքագեղձի քաղցկեղ, նրանցից 30 տոկոսն ունի «Հերցեպտին» դեղամիջոցի կարիք: Հիշեցնեմ, որ մեկ սրվակն արժի 3000 դոլար, իսկ ամբողջ կուրսը՝ 18 սրվակ 54000 դոլար արժողությամբ: Բնական է, դեղորայքը չի մտնում պետպատվերով նախատեսված դեղորայքի ցանկի մեջ:

Հանդիպմանը ներկա էին «Հոֆման-Լա Ռոշ» հայաստանյան ներկայացուցչության տնօրեն Բագրատ Լալայանը, Ուռուցքաբանության ազգային կենտրոնի մամոլոգիայի բաժանմունքի բժիշկ Արթուր Ավետիսյանը, Հայ ամերիկյան առոջության մամոգրաֆիկ կենտրոնի բժիշկ Նելլի Ավագյանը, հիմնադրամի հիմնադիր Սյու Սեպետչյանը և… երեք լրագրող:

«Հայաստանում կրծքագեղձի քաղցկեղ տարեկան ախտորոշվում է 900-1000 կնոջ մոտ, որից 500-600 կին մահանում է: Այդ հիվանդությունը Հայաստանում աճում է, իսկ զարգացող երկրներում՝ նվազում: Հիվանդության աճի առաջին պատճառը բժշկին ուշ դիմելն է, իսկ երկրորդ պատճառը` բուժման որակը»,- փաստեց Արթուր Ավետիսյանը:
Ու չնայած դրան, մեր թանկագին լրատվամիջոցները ասուլիսը չէին կարևորել: Ակումբի աշխատակցուհին ասաց՝ եթե Նեմեց Ռուբոյի ասուլիսը լիներ, հաստատ շատերը կգային: «ՄաՄաՍյու» հիմնադրամը բարեգործական է, որևէ խմբագրի դա չի գրավում: Ցավոք, նույնիսկ գիտակցումը, որ խնդիրը շատ կարևոր է ու անհրաժեշտ է լուսաբանել՝ ոչինչ չի փոխում. հետո ինչ, որ ոչ մեկը ոչ մեկին չի հայհոյել, և բժիշկներն ու հյուրերն էլ մեր պատգամավորի նման ժարգոնով չեն խոսում… Դե, մտածել են` ի՞նչ մի հետաքրքիր բան պիտի լինի, որ…

Երևի մտածում են՝ ինչ-որ մի կին բուժման կարիք ունի, մեզ ի՞նչ, հո մեր մայրը չի, կամ քույրը, կամ մենք… Մուհալ մի արեք, քթներիդ կբուսնի:
Ի՞նչ կարող ենք պահանջել հասարակությունից, երբ մենք՝ լրագրողներս, ընդամենը ծախու գրչակների ենք վերածվել, վազում ենք սենսացիաների հետևից. հարգի են պապարացիները, ոչ թե լուրջ լրագրությունը: Ասենք, որ մեր խմբագիրները բարեգործականները չեն ողջունում, քանի որ հետաքրքիր չի հանրությանը, քանի որ «կայծ» չկա, սկանդալ չկա, ոչ մի հետաքրքիր բան չկա:

Բա ո՞ւր կորավ մարդկայնությունը, ո՞ւր են մարդասիրական մղումները, որոնցով պետք է ուղղորդվի յուրաքանչյուր մարդ, որոնք պետք է առաջնային լինեն: Ամեն ինչից, ամեն տեսակի թեժ լուրից կարևոր պետք է լինի մարդու կյանքի փրկության հարցը: Մեկ մարդու, երկու, երեք, հարյուր…. Հազարավորներ… Որ մեռնում են, այնինչ կարող էին ապրել, եթե փող ունենային:

Քիչ է՝ պետությունը մարդու գործոնը շահարկելով ոչինչ չի անում նրա կյանքը պահպանելու համար, դեռ ավելին՝ խանգարում է, քանի որ եթե մեր, այսպես կոչված, «անվճար» քաղցկեղի բուժումը չլիներ թղթի վրա, հիվանդը կարող էր օգնություն հայցել միջազգային կառույցներից, իսկ այս դեպքում այդ անվճար բուժման «պտիչկան» արջի ծառայություն է մատուցում՝ խանգարելով այլ տեղերից օգնություն ստանալու հնարավորությանը:
Բագրատ Լալայանը ոչինչ չի կարող անել առանց պետական աջակցության կամ գոնե առանց ապահովագրական ընկերությունների: Ապահովագրական ընկերություններից և ոչ մեկի ցուցակի մեջ քաղցկեղը չի նշվում որպես թիրախային խումբ: Ուրեմն՝ պետք է պետությունը պարտադրի այդ ընկերություններին, որպեսզի ներառեն քաղցկեղը: Ստացվում է, որ եթե նույնիսկ ամսական 100 դոլար ապահովագրական վճար ես մուծում, միևնույն է՝ հիվանդության դեպքում չես կարող ստանալ քեզ անհրաժեշտ օգնությունը: Էլ ո՞ւմ է պետք էդ ապահովագրությունը: Լալայանն ասաց, որ կփորձի պայմանավորվել տնօրինության հետ, որպեսզի 3 գնված + 1 անվճար համակարգը փոխարինվի 2+2-ով, որն, իհարկե, օգնություն կլինի, կիսով չափ կկրճատվի անհրաժեշտ գումարի չափը:

Ի դեպ, Բագրատ Լալայանն ասաց, որ նախատեսում են մրցույթ անցկացնել, որի շրջանակներում մրցանակ կտրվի բնակչությանը ոչ մատչելի դեղորայքի խնդիրը լավագույնս լուսաբանած լրագրողին: Գուցե ակտիվանա՞ք, բարեկամներ:

Սա ասուլիս լուսաբանել չդառավ, բայց էս է, կներեք…

Այսօր ԱԺ լսումների ընթացքում, ՀՀ ոստիկանապետի տեղակալ Արթուր Օսիկյանը հայտարարեց, թե 2010թ. սկսված բարեփոխումների արդյունքում ոստիկաններին սովորեցնում են նաև քաղաքացիներին համոզելու, նրանց հետ բանակցելու մեթոդներ ու հմտություններ: Լավ է իհարկե, որ մեր ոստիկանության ղեկավարությունը ընդունում է, որ իր շարքային ծառայողը բացի մարդկանց վրա գործ սարքելուց, կարող է նաև լինել քաղաքացու համար մտահոգված, որ ի վերջո հասկանա` ամեն զանցանք չի կարելի հանցանքի վերածել ու մարդկանց քարշ տալ բաժին, իսկ այնտեղ արդեն, կախված վճարունակությունից պարզել` հանձնում են դատախազության ողորմածությանը թե բաց թողնում:

Այո վաղուց ժամանակն է, որ ոստիկանը հասկանա, որ ինքը գերակա դիրքում չէ քաղաքացու նկատմամբ, նրան համոզի ու բանակցի որպես իր բարեկամի: Օսիկյանը նաև նշեց, թե ոստիկանությունում մշակում են ուղեցույցներ, կազմակերպվում են դասընթացներ` մարդու իրավունքների պաշտպանության մասին: Փոխոստիկանապետը հայտարարեց, թե շուտով կընդունվի ոստիկանության սպառազինության ցանկը, որը բաց կլինի հասարակության համար: Կընդունվեն նաև հատուկ միջոցների ցանկը, որը ոստիկանության սպառազինության մեջ կներառվի առողջապահության նախարարի եզրակացության հիման վրա, երբ պարզվի, որ դրանք վնասակար չեն մարդկանց առողջության համար:

Արթուր Օսիկյանը ներկայացրեց հատկապես ճանապարհային ոստիկանությունում կատարված բարեփոխումները, իսկ թե դրանից ինչ կստացվի, կերևա առաջիկայում:

Ըստ armenianherald.com տվյալների, Հայաստանն առաջին տեղն է գրավում համացանցում «պոռնո» բառի որոնման հաճախականությամբ` հարցումների կտրվածքով: Այս և սեռական տարիքի «ջահելացման» թեմաների շուրջ իր տեսակետները հայտնելու համար այսօր «Հենարան» մամլո ակումբում Երևանի պետական բժշկական համալսարանի (ԵՊԲՀ) սեքսոլոգիայի ամբիոնի դասախոս, սեքսապաթոլոգ Վրեժ Շահրամանյանը հանդիպել է լրագրողների հետ:

«Մոտ 10 տարի առաջ առաջին սեռական ակտ ունենալու տարիքը միջինում կազմում էր 18 տարեկան` տղաների մոտ, աղջիկների մոտ` 20-ից հետո: Հիմա մեր ուսումնասիրությունները ցույց են տալիս, որ այդ միջին տարիքը տղաների մոտ 15-16 տարեկանն է. դա պարզվել է հատուկ անկետավորման արդյունքում` դեռահասների գրեթե 60 տոկոս դեպքերում առաջին սեռական հարաբերությունը եղել է վճարովի սեքս-ծառայություն: Մի քանի դպրոցներում կատարվել են անանուն ուսումնասիրություններ, որտեղ ևս պարզվել է, որ տղաների մեծ մասն արդեն ունի սեռական կյանքի փորձ, և հիմնականում կոմերցիոն` վճարովի սեքս»,- ասաց Շահրամանյանը՝ հավելելով, որ դրա պատճառը հետաքրքրությունն է, ինչպես նաև` սեքսուալ առողջության մասին ճիշտ տեղակատվության պակասը: Այդ պակասը, սեքսապաթոլոգի կարծիքով, լրացվում է ինտերնետային պոռնո կայքերից ստացված աղավաղված ու ուռճացված, հաճախ՝ այլասերումներով լեցուն ինտիմ տեսարանների առատությամբ:

«Այնպիսի բառեր, ինչպես՝ «սեռական», էլ չեմ ասում` «սեքս», իսկույն բուռն և ոչ ադեկվատ հակազդեցության են հանդիպում մեր հայ իրականության մեջ, այնպես որ` հաճախ մենք ստիպված ենք լինում օգտագործել ամենատարբեր հոմանիշներ ու այլևայլ ձևերով բացատրել մեր միտքը, որպեսզի լսարանի կողմից չարժանանանք «անբարոյականներ» լինելու պիտակին», — ցավով փաստում է Շահրամանյանը:

Նա նշեց, որ մարդիկ հանրության ոչ ադեկվատ ռեակցիայից պաշտպանվելու համար ասում են՝ «մեզ մոտ ամեն ինչ նորմալ է», միաժամանակ շարունակելով թաքուն կամ բացահայտ այցելությունները պոռնո կայքեր:

Սա` չափահաս մարդիկ: Իսկ պատանիների հիպերսեքսուալությունը, կրթական ծրագրերի ու գրագետ տեղեկատվության բացակայությունը հանգեցնում են այն բանին, որ առաջին ծանոթությունը «սեքս» հասկացության հետ տեղի է ունենում հենց պոռնո կայքերում, ու նրանք հայտնվում են սեքսի վերաբերյալ պարզունակ ու աղճատված պատկերացում կազմողների ռիսկի խմբում:

«Հիմա ավելի ազատ են ապրում, բայց այդ ազատությունը գալիս է թեթևամտությունից, քանի որ չգիտեն հետագա խնդիրների մասին:

Որքան վաղ է սեռական կյանքի սկիզբը, այնքան ավելի մեծ հավանականություն կա սեռական խնդիրներ ունենալու առումով»,- ասաց սեքսապաթոլոգը:

Սեքսապաթոլոգը կարծում է, որ սեռական ազատության լավագույն տարբերակը խոհեմ, տեղեկատվությամբ զինված ազատությունն է, իսկ առաջին սեռական հարաբերություն ասվածն էլ, ըստ նրա, հարաբերական է, և պետք է առաջին հերթին հաշվի առնել հոգեսեռական զարգացման ընթացքը:

«Ես խորհուրդ կտայի սեռական կյանքով սկսել ապրել ոչ վաղ, քան 18 տարեկանից, երբ դեռահասի մոտ մի քիչ գոնե սեքսուալ քամիները հանդարտված կլինեն, սեռական զարգացումն էլ մոտեցած կլինի որոշակի մի գծի: Ցանկալի չէ, որ սեռական առաջին հարաբերությունը լինի 16 տարեկանից ցածր, քանի որ սեռական առաջին փորձի ձախողումը շատ ճակատագրական կարող է լինել անձի համար»,- ասաց Շահրամանյանը, նաև հավելեց, որ սեռական տարիքի «ջահելացմամբ» մարզերը զգալիորեն զիջում են մայրաքաղաքին:

«Իսկ աղջիկնե՞րը»` հարցին սեքսոպաթոլոգը պատասխանեց, որ եթե նախկինում աղջիկները սեքսուալ փորձ էին ձեռք բերում 20 տարեկանում, ապա այժմ` 17 տարեկանում: Իսկ կուսության ինստիտուտն էլ ավելի է վատթարացնում վիճակը` դրդելով աղջիկներին կուսությունը պահելու համար զբաղվել անալ սեքսով, որն ավելի տրավմատիկ է, և սեռավարակների հավանականությունը, մանավանդ` միայն արյան միջոցով փոխանցվող սեռավարակների, և ընդհանրապես այդ կարգի հիվանդությունների, ինչպիսիք են` հեպատիտ C. B, Միավ/Ձիահ, մեծանում է: Դա ավելի վտանգավոր է, քան ավանդական` հեշտոցային սեռական ակտը, իսկ եթե պաշտպանված է պահպանակով, ապա վնասը կհասցվի նվազագույնի` վաղաժամ սեռական զարթոնքի, որը կարող է հանգեցնել միայն հոգեբանական պրոբլեմների:

Armversion.com-ի հարցին, թե կարո՞ղ են արդյոք բժիշկները նպաստել կուսության ինստիտուտի ճնշման նվազմանը հայ հասարակության շրջանում, և արդյո՞ք չի աճել բնածին կուսաթաղանթ չունեցող աղջիկների թիվը, Շահրամանյանն ասաց. «Բժիշկները կարող են և պարտավոր են նպաստել այդ ֆիզիոլոգիական կարծրատիպի վերացմանը` իրազեկելով ու կրթելով հասարակությանը: Այդ ժամանակ մենք չենք ունենա նաև «ծերացած կույս» հասկացությունը, և ընդհանրապես` սեռական կյանքը կարող է սկսվել 30, 40, 50 տարեկանում: Բոլորովին պետք չէ կառչել հայկական այն մտածելակերպից, որ եթե 40-ում քո սեռական կյանքը դեռ արշալույս չի տեսել, ապա մայրամուտի մեջ ես գտնվում: Ի վերջո, թաղանթը չի որոշում մարդու էությունը, թաղանթն անատոմիական օրգան է»:

Լուսինե Վայաչյան

Գնաճը քաղաքացիական գիտակցություն է արթնացնում պասիվ երիտասարդների մոտ, սակայն բողոքը հնչեցվում է դեռևս միայն համացանցի մակարդակում: Գնաճըև գնաճային ճնշումները Հայաստանում կանխատեսում են սոցիալական բողոքի նոր ալիքներ: Սոցիալական հուզումները խմորվում են անգամ այն երիտասարդների շրջանում, ովքեր դեռ քաղաքականապես պասիվ են,և համացանցում սոցիալական բունտ կազմակերպելու կոչեր են հնչում:

Գրող, հրապարակախոս Լուսինե Վայաչյանը ով վերջերս հայտնի է Facebook սոցիալական ցանցում իր ակտիվ գործունեությամբ, միացել էր ապրիլի 2-ին «Հեղաֆորում» անունը կրող քաղաքացիական ֆորումի կազմակերպիչներին՝ երկրի վիճակով մտահոգ ու լուծումներ փնտրող մի խումբ ՀՀ քաղաքացիների: «Հեղաֆորումին հավաքվել էր մեր հասարակության գիտակից, ակտիվ հատվածը՝ բացօթյա առևտրականներ, մանկատան սաներ, բանակում զոհվածների ծնողներ, բնակարանային անարդար գործարքների զոհեր, կանանց իրավունքների պաշտպաններ, ուսանողներ, լրագրողներ… Դա հասարակության մինի մոդելն էր, իր հայացքների ողջ բազմազանությամբ, բայց միավորված մի ցանկությամբ` լինել երկրի իրական տերը»:

Ազգային վիճակագրության ծառայության (ԱՎԾ) տվյալներով` 2011-ի երկու ամիսներին Հայաստանում գրանցվել է գրեթե 5 տոկոսանոց գնաճ, պարենային ապրանքների դեպքում` ավելի քան 6 տոկոս: Անցած մեկ տարում գներն աճել են ավելի քան 12 տոկոսով, ընդ որում մեկ տարում պարենային ապրանքների գներն աճել են գրեթե 19 տոկոսով, իսկ գյուղմթերքների գները` գրեթե 40 տոկոսով: 28-ամյա սոցիոլոգ Քրիստինե Դեղոյանը, ով գրանցված չէ սոցիալական ցանցերում, ընկերներին ակտիվացնելու հեռախոսային տարբերակն է ընտրել: Նա զանգահարում է իր բոլոր ընկերներին, սոցիալական բունտ կամ ցույց կազմակերպելու առաջարկով:

«2,5 դոլարից (1000 դրամ) պակաս ոչ մի սննդամթերք հնարավոր չէ գտնել: Հնդկաձավարը նախկինում մոտ 1 դոլար էր (400 դրամ) էր, հիմա 2,4 դոլար (950 դրամ) է: Նման պայմաններում անիմաստ է մտածել բնակարան ձեռք բերելու մասին», — դժգոհում է նա: «Այլընտրանք» հետազոտական կենտրոնի հիմնադիր, տնտեսագետ Թաթուլ Մանասերյանն ասում է, որ ԱՎԾ-ի սպառողական ապրանքների գների ինդեքսի հաշվարկը լիարժեք չի արտահայտում իրական վիճակըև կրում է միակողմանի բնույթ։ Ըստ փորձագետի`Հայաստանում, աղքատության շեմին գտնվող խավը եկամտի 70 տոկոսը սննդի վրա է ծախսում, մինչդեռ զարգացած երկրներում, անգամ ճգնաժամի պայմաններում, սննդի ծախսերը եկամտի 10-20 տոկոս են կազմում:

Տնտեսագետ, Հայ հեղափոխական դաշնակցության պատգամավոր Արա Նռանյանը կարծում է, որ Հայաստանի երիտասարդները հիմա ավելի քիչ են քաղաքականացված, քան 20 տարի առաջ, սակայն գնաճի պայմաններում իրավիճակը կարող է փոխվելև ավելի մեծ խնդիրներ երեւան բերել`փակ քաղաքական համակարգը, օլիգարխների կողմից վերահսկվող տնտեսությունըև այլն:

«Միայն գնաճը չէ, որ ազդում է երիտասարդների վրա, այլեւ բնակարաններ ձեռք բերելու խնդիրը, որը, կարծես թե, գերակայություն չէ կառավարության համար»: Մասնագետները կարծում են, որ տնտեսության մեջ գործող մենաշնորհները բացառում են մրցակցությունը, ինչն իր հերթին բերում է գների արհեստական բարձրացման: Փետրվարի վերջին Հայաստանի օրենսդիր իշխանությունը որոշում է ընդունել փոփոխություն կատարել «Առեւտրիև ծառայությունների մասին» օրենքում` նպատակ ունենալով «վերեւից» զսպել սոցիալական նշանակություն ունեցող առաջին անհրաժեշտության պարենային որոշ ապրանքների գնաճը: 30և ավելի օրերի ընթացքում մանրածախ ապրանքների 30և ավելի տոկոս գների աճի դեպքում կառավարությանը կտրվի միջամտելու լիազորությունև սահմանելու առաջին անհրաժեշտության ապրանքատեսակների գների վերին շեմը։

Սա, մասնավորապես կրկնում է Ռուսաստանում կիրառվող «Գնային առաստաղի» մոդելը, որը, ըստ մասնագետների, չի կարող կիրառվել այստեղ, քանի որ Հայաստանը ներկրում է իր համախառն ներքին արտադրանքի 40 տոկոսից ավելին:

«Ռուսաստանը ինքնաբավ, տնտեսական փակ համակարգ է, երբ Հայաստանը ներմուծումներից կախված երկիր է: Ուստի այս «գնային առաստաղը» չի կարող կիրառվել Հայաստանում», — ասում է անկախ տնտեսագետ, տնտեսագիտական գիտությունների թեկնածու Սամվել Ավագյանը: «Սա կարող է ստեղծել ապրանքային դեֆիցիտ: Արտադրողը պարզապես չի սպառի իր ապրանքըև կսպասի ժամկետի ավարտին: Իրավիճակը կարող է դառնալ անվերահսկելի», — ասում է տնտեսագետ, Հայ հեղափոխական դաշնակցության պատգամավոր Արա Նռանյանը: «Ավելի լավ է ունենալ մրցակցային տնտեսությունև բարձր գներ, քան մենաշնորհային տնտեսությունև արհեստականորեն ճնշված, ցածր գներ: Բարձր գների պայմաններում կձեւավորվեն նաեւ բարձր աշխատավարձեր»:

Անդրադառնալով տնտեսական ներկա դրությանը` ապրիլի 13-ին վարչապետ Տիգրան Սարգսյանը տնտեսական ներկա վիճակը պայմանավորել է հետճգնաժամային իրավիճակով ու նշել, որ գործադիրն անում է ամեն հնարավորը գնաճը կրճատելու համար: Միեւնույն ժամանակ, համացանցն աստիճանաբար դառնում է վատթարացող տնտեսական իրադրության դեմ բողոքի ալիք բարձրացնելու միջոցներից մեկը: Հայաստանում սոցիալական ցանցերից օգտվողների 70 տոկոսը մինչեւ 35 տարեկան երիտասարդներ են:

Երիտասարդներից ավելի քան 120 000 հազարը գրանցված են Facebook-ում, որտեղև սկիզբ են առել մի շարք երիտասարդական քաղաքացիական նախաձեռնություններև որը գնալով ավելի շատ է օգտագործվում մի շարք հարցերում իշխանությունների քաղաքականության դեմ բողոքելու համար:

Կարին Գրիգորյան

Կովկասյան լրատու