Գոյություն ունի ինսուլտի որոշման 4 քայլ

1. Խնդրեք մարդուն ժպտալ (նա չի կարող դա անել):

2. Խնդրեք արտասանել պարզ նախադասություն (օրինակ. «Այսօր լավ օր է»: Նա լավ չի կարող դա անել):

3. Խնդրեք բարձրացնել 2 ձեռքերը (չի կարողանա կամ կկարողանա մասնակիորեն):

4. Խնդրեք հանել լեզուն: Եթե լեզուն թեքված է, դա նույնպես նշան է:

Ինչպես նաև անսովոր ուժեղ գլխացավ, գլխապտույտ, վերջույթների թմրում, տեսողության խախտում:

Եթե պրոբլեմ է առաջանում այս առաջադրանքներից նույնիսկ մեկում, արագ զանգահարեք շտապ օգնության ծառայություն:

Ձեր մարմնի վրա կատարվող ցանկացած փոփոխության նկատմամբ եղեք չափազանց ուշադիր, քանի որ դրանք կարող են ահազանգել հնարավոր քաղցկեղի մասին: Կանխեք այդ սարսափելի հիվանդությունը։

1. Հազ և խռպոտություն

Եթե դուք հազում եք ավելի քան երեք շաբաթ, ուրեմն ժամանակն է դիմել բժշկի: Ցավը կրծքավանդակի շրջանում կամ շնչառության ժամանակ դժվարությունները կարող են խոսել  զարգացող քաղցկեղի մասին:

1. Մեջքի ցավեր: Եթե անդադար մեջքի ցավեր ունեք, հնարավոր է՝ դա լյարդի քաղցկեղի նախանշան լինի:

2.Խալերի փոփոխություններ- Խալերի նկատմամբ միշտ ուշադիր եղեք, քանի որ խալերի յուրաքանչյուր փոփոխություն կարող է նոր զարգացող քաղցկեղի հետևանք լինել:

3. Հոգնածություն-  Հաճախակի հոգնածությունը կարող է նշան լինել, որ օրգանիզմում քաղցկեղածին բջիջներ կան:

4. Տարօրինակ ցավեր– Կանոնավոր տարօրինակ ցավերը կարող են  մի քանի տեսակի քաղցկեղների նախանշան լինել: Եթե այսպիսի նախանշան եք նկատել, անպայման դիմեք բժշկի:

5. Ուտելու անկարողություն- Ձվարանների քաղցկեղը կարող է ստամոքսի խնդիրներ առաջացնել,  հատկապես նվազեցնել ուտելու ցանկությունը:

6. Հաճախակի արյունահոսութուն- Եթե չափազանց հաճախ եք արյունահոսում, կամ դժվարությամբ եք այն դադարեցնում, հնարավոր է՝ խնդիրներ ունեք արյան գնդիկների հետ:

7. Հաճախակի փքվածություն-  Միշտ չէ, որ փքվածությունն անվնաս է, հաճախ սա կապված է ձվարանների քաղցկեղի հետ:

8. Քաշի հանկարծակի կորուստ- Գոյություն ունեն մարսողական համակարգի քաղցկեղի մի քանի տեսակներ, որոնք կարող են քաշի հանկարծակի կորստի պատճառ դառնալ, քանի որ ձեր օրգանիզմը չի կարողանում հստակ կերպով մարսել սննդարար տարրերն ու կալորիաները:

9. Կրծքի կարմրություն-  Կրծքի քաղցկեղն ամենատարածվածներից մեկն է, որը հայտնաբերվում է կանանց մոտ: Յուրաքանչյուր քրտնարտադրություն կամ կարմրություն կարող է կրծքագեղձի քաղցկեղի նախանշան լինել, անմիջապես դիմեք բժշկի:

10. Հետանցքային  արյունահոսություն– Աղիքային քաղցկեղն ամենաարագ զարգացող քաղցկեղի տեսակն է: Հիմնական նախանշանը հետանցքային արյունահոսությունն է:

11. Սրտխառնոց- Ստամոքսի յուրաքանչյուր խնդիր, որն անընդհատ կրկնվում է, ներառյալ՝ սրտխառնոցը, կարող է մարսողական համակարգի քաղցկեղի նշան լինել:

12. Եթե դժվարություններ եք նկատում սնունդը կուլ տալուց, անպայման դիմեք բժշկի, քանի որ հնարավոր է՝ սա կոկորդի քաղցկեղի նախանշան է:

13. Կրծքի պտուկների փոփոխություն- Կրծքագեղձի քաղցկեղի հստակ նախանշան է պտուկների փոփոխությունը:

14. Մաշկային գնդեր, որոնք ոչ մի կերպ չեն վերանում- Մաշկային յուրաքանչյուր փոփոխություն, որը ոչ մի կերպ չի վերանում, մաշկի քաղցկեղի նախանշան կարող է լինել:

15. Հազ/ կրծքավանդակի ցավ- Պատահական հազը սովորական երևույթ է, հատկապես՝ սառը եղանակին: Սակայն, կրծքավանդակի հաճախակի ցավերն ու անդադար հազը, լեյկեմիա տեսակի քաղցկեղի նախանշաններ կարող են լինել:

16. Դեմքի այտուցներ- Այն մարդիկ, ում մոտ թոքերի քաղցկեղ է հայտնաբերվել, դեմքի հաճախակի ատուցներ են ունենում:

17. Շնչառության վատացում- Թոքերի քաղցկեղը կարող է ազդել մի քանի կերպ, դրանցից մեկը շնչառության վատացումն է:

18. Եղունգների փոփոխություն– Եթե եղունգները փոխում են իրենց գույնը, անպայման դիմեք բժշկի, հնարավոր է՝ մաշկի կամ թոքերի քաղցկեղ ունեք:

19. Եթե հաճախակի եք ջերմում կամ վիրուսներով վարակվում, նշանակում է՝ պետք է ուշադրություն դարձնեք առողջությանը, հնարավոր է՝ սրանք լեյկեմիա տեսակի քաղցկեղի նշաններ են:

20. Ցիկլի խախտում- Եթե ցիկլն անկայուն է, պետք է դիմել բժշկի, սա կարող է արգանդի քաղցկեղի նախանշան լինել:

168.am

Զարգացած երկրներում օնկովիրաբույժները կրծքագեղձի քաղցկեղը հեռացնելիս ձգտում են հնարավորինս պահպանել հիվանդների կուրծքը: Իսկ Հայաստանում այս հարցում ի՞նչ պատկեր է:

Ինչպես NEWS.am Medicine –ի թղթակցի հետ զրույցում ասաց Հայաստանի ազգային ուռուցքաբանական կենտրոնի գլխավոր բժիշկ Արթուր Ավետիսյանը՝ Հայաստանում շատ բժիշկներ նույնպես ձգտում են հետեւել այս սկզբունքին ու պահպանել հիվանդների կուրծքը, եթե դա հնարավոր է: Բայց ցավոք այստեղ դա շատ ավելի հազվադեպ է արվում, քան եվրոպական երկրներում . եթե այնտեղ դեպքերի 80 տոկոսում կրծքագեղձի քաղցկողով հիվանդների կուրծքը պահպանվում է, ապա այստեղ ՝ լավագույն դեպքում 40-50 տոկոսում: Սա պայմանավորված է մի շարք գործոններով:

1. Եվրոպայում բավականին տարածված է կրծքագեղձի քաղցկեղի կանխարգելումը ու դրա համար էլ շատ դեպքերում այն հայտնաբերվում է ամենավաղ փուլում: Նման հիվանդներին բուժելն ավելի հեշտ է, ու նրանց մոտ կարելի է ուռուցքը հեռացնելիս առանց որեւէ ռիսկի պահպանել կուրծքը: Իսկ Հայաստանում, ավաղ, շատ հիվանդներ գալիս են արդեն բավականին բարդացած հիվանդությամբ:

2. Շատ բժիշկներ, որոնք անցել են խորհրդային դպրոցով, սովոր են նրան, որ վիրահատության ժամանակ պետք է հեռացնել ամբողջ կրծքագեղձը: Այդ բժիշկները չեն ուզում ռիսկի գնալ, չէ՞ որ եթե արտաքուստ առողջ թվացող հյուսվածքներում պահպանվեն քաղցկեղային բջիջներ, ապա հետագայում հիվանդի մոտ ռեցիդիվ կլինի:

3. Կուրծքը պահպանելով ուռուցքը հեռացնելու վիրահատության համար տեխնիկական հմտություն է պետք: Բայց այդ խնդիրը, Արթուր Ավետիսյանի խոսքով,հեշտ է լուծել, շատ հայ բժիշկներ վերապատրաստում են անցել  առաջատար եվրոպական կլինիկաներում ու տիրապետում են այդ տեխնիկային:

4. Հայաստանում շատ հիվանդներ իրենց նկատմամբ բավականին ոչ համարժեք վերաբերմունք եւ ինքնագնահատական ունեն, շատերը հենց իրենք են վիրաբույժին ասում, որ նա կարող է հանգիստ հեռացնել կուրծքը, քանի որ դա իրենց «չի հուզում»: Շատ բժիշկներ այս մոտեցումը անթույլատրելի են համարում, քանի որ կրծքի հեռացումից հետո կանանց մեծ մասը բախվում է հոգեբանական ու ֆիզիոլոգիական մի շարք խնդիրների:

NEWS.am Medicine

Ձեռքի մատների երկարության եւ շագանակագեղձի քաղցկեղի զարգացման վտանգի միջև առկա կապի մասին հավանաբար բոլորն են լսել . կա տեսակետ, որ եթե տղամարդու անանուն մատը ցուցամատից ավելի երկար է, ուրեմն նա գտնվում է բարձր ռիսկի խմբում:

Սա առասպել է, թե՞ ճշմարտություն: Այս հարցի շուրջ իրենց դատողություններն են հայտնել Քլիվլենդի կլինիկայի մասնագետները:

2011 թ հրապարակված հետազոտության շրջանակում, գիտնականները 15 տարի ուսումնասիրել են շագանակագեղձի քաղցկեղ ունեցող 1500 տղամարդու ու 3000 առողջ տղամարդու: Պարզվում է, որ այն տղամարդիկ, ում ցուցամատը անանուն մատից ավելի երկար է, շագանակագեղձի քաղցկեղով հիվանդանալու 33 տոկոսով ավելի քիչ հավանականություն ունեն, քան տղամարդիկ, ում անանուն մատն է ավելի երկար:

Մեկ ուրիշ հետազոտություն նաև ցույց էր տվել, որ երկար անանուն մատով տղամարդկանց մոտ ավելի հաճախ է ախտորոշվում շագանակագեղձի քաղցկեղ:

Այս կապի պատճառը, ըստ գիտնականների, կարող է թաքնված լինել մարդու հոմեոտիկ գեներում, որոնք դեռ մոր արգանդում կանոնակարգում են պտղի օրգանների աճը ՝ թե ներքին օրգանների ՝ շագանակագեղձի ու երիկամների, թե մատների: Համենայն դեպս 2015 թ. հետազոտությունը ցույց է տվել, որ շագանակագեղձի քաղցկեղ ունեցող հիվանդների մոտ այդ գեների համամասնությունը խախտված է: Ճիշտ է դեռ անհայտ է, թե ինչպես են այդ գեները փոխգործում հորմոնների ՝ էստրոգենի ու էնդրոգենի հետ, որոնք նույնպես դեր են կատարում քաղցկեղային հիվանդությունների զարգացման հարցում: Սակայն որոշակի կապ հաստատ կա, չէ՞ որ հենց էստրոգենների քանակով է պայմանավորված ցուցամատի երկարությունը:

Քլիվլենդի բուժարանի մասնագետների կարծիքով ՝ շատ կարևոր է հասկանալ հորմոնների ու հոմեոտիկ գեների փոխազդեցության մեխանիզմը, քանի որ դրա շնորհիվ հնարավոր կլինի գտնել քաղցկեղի դեմ պայքարելու նոր միջոցներ: Ինչ վերաբերում է մատների երկարությանը ՝ նոր հետազոտություններ են պահանջվում, որպեսզի վերջնականապես ապացուցվի մատների ու շագանակագեղձի քաղցկեղի միջև առկա կապը:

NEWS.am Medicine

ՀՀ առողջապահության նախարարությունն ահազանգեր է ստանում, որ առանձին պոլիկլինիկաներում և հիվանդանոցներում հրաժարվում են հղիներին հայտնել պտղի սեռը՝ պատճառաբանելով, թե «Մարդու վերարտադրողական առողջության և վերարտադրողական իրավունքների մասին» ՀՀ օրենքում փոփոխություններ են կատարվել, համաձայն որի մինչև պտղի 30 շաբաթական դառնալը բժիշկներին արգելվում է ծնողներին հայտնել ապագա երեխայի սեռը: Ավելին` «Առավոտ» թերթում տրագրված «Հղիներին խաբելու նոր ձև են գտել. միայն գումարով են հայտնում պտղի սեռը» հոդվածում նշվում է, որ որոշ տեղերում նշում են, թե 6000 դրամ պետական վճարում կատարելու դեպքում բժիշկներն իրավունք կունենան ծնողներին հայտնելու ապագա երեխայի սեռը։

«Մարդու վերարտադրողական առողջության և վերարտադրողական իրավունքների մասին» ՀՀ օրենքում նախարարության կողմից առաջարկվող փոփոխությունները հղիության արհեստական, այդ թվում` սեռով պայմանավորված վիժումները նվազեցնելու նպատակ են հետապնդում։ Նախագիծն արժանացել է ՀՀ կառավարության հավանությանը և ուղարկվել Ազգային ժողով։ Տեղեկացնում ենք, որ դեռևս ԱԺ-ում չքննարկված, հետևաբար և օրենքի ուժ չստացած նախագծում պտղի սեռի մասին տեղեկատվություն չտրամադրելու դրույթ չկա։ ԱԺ ներկայացված նախագծով արգելվում է 12 շաբաթական ժամկետը գերազանցող հղիության ընդհատումը։ Տվյալ դրույթը խախտելու դեպքում «Վարչական իրավախախտումների վերաբերյալ» ՀՀ օրենսգրքում առաջարկվող փոփոխությամբ նախատեսվել է վարչական պատասխանատվություն։

Մյուս փոփոխության համաձայն՝ ցանկացած հղիության ընդհատման դեպքում կնոջը պետք է երեք օր ժամանակ տրվի՝ իր որոշման մասին խորհելու համար: Այդ ընթացքում մանկաբարձ-գինեկոլոգները պետք է հոգեբանական աշխատանք տանեն հղիի և նրա ընտանիքի հետ` հղիությունը պահպանելու ուղղությամբ։

Միաժամանակ տեղեկացնում ենք, որ նախարարությունը միջնորդել է Երևանի քաղաքապետարանի առողջապահության վարչությանը, որպեսզի միջոցներ ձեռնարկեն իրենց ենթակայության պոլիկլինիկաներում և բուժհիմնարկներում նման երևույթները կանխելու ուղղությամբ։ Միաժամանակ հորդորում ենք այլ ենթակայության, ինչպես նաև մասնավոր բուժհաստատությունների ղեկավարներին` հղիության վարման ընթացքում բացառել գումարներ պահանջելու դեպքերը։ Իսկ հղիներին առաջարկում ենք տեր կանգնել իրենց իրավունքին և նման դեպքերի մասին իրազեկել տվյալ հաստատության տնօրինությանը, ինչպես նաև ՀՀ առողջապահության նախարարության թեժ գծին` 010-52-88-72 հեռախոսահամարով։

Ծխելը թողնելու բարերար ազդեցությունը առողջության համար սկսվում է արտահայտվել առաջին իսկ ժամերից և նույնիսկ րոպեներից:Fishki.net կայքը ներկայացնում է մի շարք ֆիզիոլոգիական փոփոխություններ, որոնք տեղի են ունենում, երբ մարդը թողնում է ծխելը։

20 րոպե անց

Արյան ճնշումը, սրտի զարկերի հաճախականությունը և շնչառությունը վերադառնում են նորմալ ցուցանիշների:

8 ժամ անց

Վերջին ծխախոտի գլանակը ծխելուց արդեն 8 ժամ անց կիսով չափ օրգանիզմում կրճատվում է նիկոտինի և ածխածնի մոնօքսիդի քանակը, թթվածնի պարունակությունը արյան մեջ վերադառնում է նորմալ մակարդակի, բարելավվում է արյան շրջանառությունը և կարգավորվում է մարմնի ջերմաստիճանը:

24 ժամ անց

Արյան մեջ լիովին կարգավորվում է ածխածնի օքսիդի քանակը, թոքերը սկսում են հեռացնել լորձը և ծխախոտային թունավոր նյութերի մնացորդներ:

48 ժամ անց

Երկու օր առանց ծխելու անցկացնելուց հետո մարդու մարմնից հեռացվում են նիկոտինի բոլոր մնացուկները։ Սկսում է բարելավվել համի և հոտառության ընկալիչները, կարգավորվում է ախորժակը:  Զգում են  այնպիսի համեր, որոնք ծխելու հետևանքով չէին զգացվում։

72 ժամ անց

Շնչառությունը դառնում է ավելի ազատ, բրոնխիոլների լարվածությունը նվազում է, արյան մակարդելիությունը վերադառնում է նորմալ մակարդակի, նվազում է թրոմբոէմբոլիաների առաջացման ռիսկը:

Մեկ շաբաթ անց իջնում է արյան ճնշումը

Արյան ճնշումը սկսում է իջնել ծխելը թողնելուց մեկ շաբաթ անց, որի շնորհիվ նվազում են կաթվածի, սրտանոթային այլ հիվանդությունների և երիկամների անբավարարության ռիսկերը։

2-3 շաբաթ անց 

Դուք կարող եք կատարել վարժություններ, վազել, աստիճաններ բարձրանալ և ըդհանրապես ապրել ֆիզիկապես ակտիվ կյանքով: Ծխելը թողնելուց արդեն մեկ ամիս անց բրոնխների և թոքերի ախտահարված բջիջները սկսում են մեկը մյուսի հետևից փոխարինվել նոր, առողջ բջիջներով, հազը, թուլությունը  սկսում են նվազել։ Այն անմիջապես չի վերանալու, քանի որ թոքերին ժամանակ է պետք վերականգնվելու և մաքրվելու համար։ Երեք ամսից վերականգնվում է դեմքի մաշկի որակն ու գույնը

1 տարի անց 

Դուք լրիվ առողջ մարդ եք:  Փոխվում է ատամների գույնը։ Հաղթահարված է նաև ծխախոտից կախվածությունը: Ձեզ մոտ գրեթե երկու անգամ նվազել է սրտամկանի ինֆարկտի առաջացման ռիսկը:

5 տարի անց

Մինչև ծխելը թողնելը Ձեր արյան մեջ ներթափանցում էին բազմաթիվ վնասակար նյութեր, որոնք բարձրացնում էին ինսուլտի առաջացման ռիսկը: Հիմա երբ արդեն 5 տարի է ինչ Դուք չեք ծխում , ինսուլտի առաջացման ռիսկը Ձեզ մոտ չի գերազանցում չծխողների մոտ ինսուլտի զարգացման ռիսկին:

10 տարի անց 

Ինչպես հայտնի է, ծխողների մոտ քաղցկեղի առաջացման ռիսկը բավականին բարձր է, ընդ որում ոչ միայն թոքի քաղցկեղի, այլ նաև շրթունքների, բերանի խոռոչի, ըմպանի, կոկորդի, կերակրափողի, ենթաստամոքսային գեղձի, միզապարկի, լյարդի, երիկամների և այլ օրգան-համակարգերի:

15 տարի անց

15 տարի անց քաղցկեղի ռիսկը հավասարվում է չծխող անձի ռիսկի ցուցանիշին։ Այժմ սիրտ-անոթային ցանկացած հիվանդությամբ (ինֆարկտ, ինսուլտ և այլն) հիվանդանալու ռիսկը ձեզ մոտ այնքան է, որքան ձեր հասակակիցների մոտ, ովքեր երբևէ չեն ծխել:

Լեռնային Ղարաբաղի Հանրապետության տարածքում վերջին օրերին նկատվում է սուր աղիքային վարակիչ հիվանդությունների մեծ աճ: Ստեփանակերտի ինֆեկցիոն հիվանդանոցում և «Արևիկ» մանկական բուժմիավորումում բուժում են ստանում հիվանդներ Արցախի տարբեր շրջաններից: Հիվանդության պատճառները պարզելու նպատակով Հայաստանի Հանրապետությունից Արցախ են մեկնել մի խումբ վարակաբաններ՝ ՀՀ  առողջապահության նախարարության գլխավոր վարակաբան Արա Ասոյանի գլխավորությամբ: Առողջապահության նախարարության և պետական հակահամաճարակային կենտրոնի մասնագետների կողմից կատարվում են տարբեր կանխարգելիչ միջոցառումներ, փորձեր են արվում բացահայտելու հիվանդությունների պատճառները:

Asekose.am-ը կապ հաստատեց Լեռնային Ղարաբաղի Հանրապետության ինֆեկցիոն հիվանդանոցի հետ՝ պարզելու համար, թե ինչ իրավիճակ է տիրում այժմ Արցախում և արդյո՞ք այն գնալով բարելավվում է: Հիվանդանոցի տնօրեն Ստելլա Միքայելյանը մեզ հետ զրույցի ընթացքում հայտնեց, որ ինֆեկցիոն հիվանդանոցն արդեն օրեր շարունակ աշխատում է արտակարգ ռեժիմով: Նրա խոսքով՝ իրավիճակը գնալով կայունանում է, իսկ հիվանդների թիվը նախորդ օրերի համեմատ գնալով նվազում է:  Նրա հավաստմամբ՝ այս պահին ինֆեկցիոն հիվանդանոցում բուժօգնություն են ստանում 0-18 տարեկան 31 երեխաներ և երիտասարդներ, 24 մեծահասակներ , այսինքն՝ 29.08.22015թ. դրությամբ  հիվանդների թիվը 55 է.

«Սկզբնական շրջանում հիվանդությունը նկատվում էր և՛ երեխաների, և՛ մեծահասակների մոտ, սակայն վերջին օրերին բողոքներով ավելի շատ դիմում են մեծահասակները»,- իր խոսքում նշեց տիկին Միքայելյանը:

Բժշկուհին փաստեց, որ բոլոր հիվանդներն էլ դիմում են նույն ախտանիշներով՝ բարձր ջերմություն, թուլություն, շատերի մոտ նկատվում են փսխում և արյունային լուծ: Հիվանդանոցի տնօրեն Ստելլա Միքայելյանից փորձեցինք նաև ճշտել՝ արդյո՞ք իրականությանը համապատասխանում են վերջին օրերին շրջանառվող լուրերը, թե Լեռնային Ղարաբաղի Հանրապետությունում տարածված սուր աղիքային վարակիչ հիվանդությունների պատճառով  որոշ ժամանակով հետաձգվելու են նախադպրոցական և դպրոցական  դասընթացները.

«Տեղեկությունները դեռ պաշտոնական չեն, այդ հարցը գտնվում է դեռևս քննարկման փուլում, և մոտակա օրերին արդեն պարզ կլինի, թե ինչ լուծում կստանա խնդիրը»,- մեզ հետ զրույցում իր խոսքը եզրափակեց ինֆեկցիոն հիվանդանոցի տնօրեն Ստելլա Միքայելյանը:

http://asekose.am/

Ըստ «CBC»-ի ՝17-ամյա կանադահայ Անյա Փողարյանը հայտնագործել է մի սարք, որը միջազգային ուշադրության է արժանացել: Այդ ոգևորությունը  կնոջը մղել է անցնելու հաջորդ մակարդակ:Նա մշակել է դիալիզի սարքի մի նախատիպ, որը հնարավոր կլինի օգտագործել տանը և ավելի մատչելի գին կունենա ՝ 500 դոլար, քան  դիալիզի սովորական սարքերը՝ 30 հազար դոլար: Դիալիզն արհեստական ճանապարհով արյունը մաքրելու բուժակարգ է: Այն արհեստական պայմաններում կատարում է այն նույն աշխատանքը, ինչն անում է առողջ երիկամը. արյունը վերցնում է օրգանիզմից, մաքրում և հետ է վերադարձնում: Գործընթացը կատարվում է հիվանդանոցներում՝ շաբաթական 3  անգամ՝ 3-4 ժամ տևողությամբ: Այդ գյուտի համար նա ծախսել է մոտ 300 ժամ:

Կանադայի բոլոր ծայրերից հիվանդները հիացած են նրա աշխատանքով՝ շնորհավորելով և հաջողություն մաղթելով:  Իսկ Օնտարիոյից մի բժշկական ընկերություն առաջարկել է հովանավորել նրան և ֆիլտրեր տրամադրել:

Ոչ առևտրական «Հեմա Քվեբեկ ընկերությունը, որն այդ նահանգում կառավարում է արյունով և հյուսվածքներով ապահովման ոլորտը», գյուտարար աղջկան ստաժավորում է առաջարկել` նրան թույլ տալով իսկական արյան վրա փորձարկել իր սարքի նախատիպը:  Փողարյանն ու իր թիմը հույս ունեին, որ սարքը 2,5 ժամվա ընթացքում չորս լիտր արյուն կֆիլտրի, բայց սարքը դա արեց ընդամենը 25 րոպեի ընթացքում:

Անի Փողարյանի խոսքով, սարքի արդյունավետությունը, պարզությունը և փոքր չափերը այն իդեալական են դարձնում զարգացող երկրներում և աղետի վայրերում գործածելու համար:   Փողարյանն ակնկալում է, որ դիալիզի իր սարքը շուկայում կհայտնվի մի քանի տարուց:

Հայկական հոգեբուժական ասոցիացիայի կոչը ԶԼՄ-ներին. Արմեն Սողոյան

«Ժամանակակից կյանքում ԶԼՄ-ների դերը հասարակության հոգեկան առողջության կյանքում ունի լուրջ կշիռ: Խնդրի կարևորությունից ելնելով` Հայկական հոգեբուժական ասոցիացիան հանդես է եկել ԶԼՄ-ներին ուղղված հայտարարությամբ»,- գրում է med-practic.com ը:

Հայտարարության մեջ նշվում է. հիմք ընդունելով 21-րդ դարում տեղեկատվության մատուցման մեթոդների և ԶԼՄ-ների աճող ազդեցությունը հասարակական գիտակցության, ինչպես նաև բնակչության հոգեկան առողջության վրա և հաշվի առնելով վերջին շրջանում ԶԼՄ-ների կողմից դժբախտ պատահարների, սպանությունների, ինքնասպանությունների, ինչպես նաև հանցագործությունների կամ մասնագիտական սխալների մասին չապացուցված տվյալների և ենթադրությունների լայնածավալ և ահագնացող մասշտաբի լուսաբանումները, որոնք, որևիցե օգուտ չտալով լրատվամիջոցների սպառողներին, միայն անհանգստություն, լարվածություն, հուսահատություն և տագնապ են առաջացնում, հայկական հոգեբուժական ասոցիացիան կոչ է անում ԶԼՄ-ներին՝ իրենց ամենօրյա աշխատանքներում դժբախտ պատահարների, բռնությունների, սպանությունների, ինքնասպանությունների, չապացուցված հանցագործությունների, ինչպես նաև մասնագիտական գործունեության ընթացքում ենթադրվող սխալների վերաբերյալ լուսաբանումներում առաջնորդվել նաև իրենց կողմից մատուցվող տեղեկատվության սպառողների շահերով՝ խնայելով նրանց ընդհանուր առողջության ամենակարևոր բաղադրիչներից մեկը՝ հոգեկան առողջությունը:

Հայտարարության մեջ նաև նշվում է. «Պատրաստակամություն ենք հայտնում աջակցել ՀՀ պատկան մարմիններին՝ Հայաստանի Հանրապետությունում հոգեկան առողջության պահպանման և բարելավման 2014-2019 թվականների ռազմավարության կատարումն ապահովող միջոցառումների ցանկով նախատեսված, վերոնշյալ խնդրի լուծմանն ուղղված գործողություններն իրականացնելիս»:

«Գուցե մեկ անգամ լուսաբանված տեղեկատվությունը դեր չունենա՞, բայց հետևողականորեն նույն տեղեկատվությունն անընդմեջ ներկայացնելը չի կարող անհետևանք չմնալ: ԶԼՄ-ները համարվում են չորորդ իշխանություն, շատ դեպքերում նրանք մինչև երկրորդ կամ առաջին իշխանություն են հասնում: Երբեմն կարող են գործադրի ֆունկցիաներ ձեռք բերեն և ունենան այն ազդեցությունը, որն այսօր կա 21-րդ դարում: Իսկ բնակչության հոգեկան առողջության վրա, թե ի՞նչ ազդեցություն են թողնում ԶԼՄ-ները ու նրանց հրապարակումները՝ իմաստ չունի խոսել»,-տեղեկացրեց Արմեն Սողոյանը:

Պարզվում է՝ գոյություն ունեն բազմաթիվ հետազոտություններ, որտեղ ԶԼՄ-ներում ներկայացված տեղեկատվությունը՝ հատկապես բռնությունները և ստերիոտիպ առաջացնող վատ գործելաոճերը, անհետևանք չեն անցնում, որն առավել խոցելի է երիտասարդ սերնդի համար, իսկ մեծահասակների կյանքում կարող են արթնացնել այնպիսի խնդիրներ, որոնք թաքնված են նրանց մեջ: «Մարդու էությունը հիմնված է երկու հզոր մղումների վրա՝ ձգտում դեպի կյանք կամ մահ, որոնք անգիտակցական մակարդակում դրված են յուրաքանչյուրիս մեջ, մեկը ստեղծագործ էներգիան է, մյուսը՝ կործանարար: Որ էներգիան սնուցենք, այն էլ մարդու մեջ սկսում է գերակշռել: Նույնը հասարակության մեջ է: Իսկ 21-րդ դարում հասարակության հետ աշխատելու միակ միջոցը ԶԼՄ-ներն են, որոնք մարդուն կարող են դարձնել ամենազդեցիկ անձնավորությունը կամ՝ հակառակը, հասարակությանը կարող են դարձնել ամենակազմակերպվածն ու ամենաանվաճողը կամ դրդել դեպի ստիգմայի դրսևորումների»,- զգուշացրեց Հայկական հոգեբուժական ասոցիացիայի ղեկավարը:

Բացասական էմոցիաներով լուրերը արդյո՞ք հասարակության պահանջն է. «Ի՞նչ օգուտ է տալիս մարդուն նման տեղեկատվությունը: Երեկ երեկոյան կայքերում ամենաընթերցված հոդվածները սպանությունների և բռնության քարոզչությունների մասին էին»:

Շատ դեպքերում բժիշկների աշխատանքում առաջացած խնդիրները լուսաբանելիս նույնպես հասարակության մեջ շփոթ է առաջանում. «ԶԼՄ-ները ոչ մի բան հաշվի չառնելով՝ խոսում են տվյալ դեպքի մասին և, հոդվածում մեջբերումներ անելով, ներկայացնում են դժբախտությանը բախված բարեկաների կարծիքները: Դժբախտության մեջ հայտնված մարդը ներքին ցանկություն ունի մեղավորին գտնելու և պատժելու, իսկ, եթե կա կասկածելի իրադարձություն, այս դեպքում հիվանդի հարազատը հակված է միայն վատ բաներ ասելու: Տվյալ պարգայում հիվանդի հարազատը ինչ ցանկանա կարող է խոսել, նա ոչնչի համար պատասխանատու չէ: Հարց է առաջանում՝ դժբախտության մեջ գտնվող հարազների խոսքերը ինչո՞ւ ենք ներկայացնում, ո՞ւմ ենք օգուտ տալիս»:

Ցանկացած հասարակություն և՛ լավ, և՛ վատ լուրի պահանջ ունի՝ կախված նրանից, թե որի հոսքն է գերակշռում: «Մեր խոսքն ու խնդրանքն է նման բնույթի լուրերը մատուցելիս զգոն լինենք, եթե որևէ օգտակար բան չենք կարող անել՝ հակառակը չանենք: Վատ լուրից տագնապ է առաջանում մարդկանց մեջ: Նման դեպքերում ավելի շատ են հոգեբանների և հոգեբույժների ծառայություններից օգտվում: Նեգատիվ տեղեկատվությունից լարվածության շեմը մեծանում է և մարդիկ դառնում են անկանխատեսելի թե՛ անհատական և թե՛ հասարակական մակարդակում, որը հղի է վտանգավոր զարգացումներով»,-զգուշացրեց Արմեն Սողոյանը:

Հոկտեմբերի 10-ը Հոգեկան առողջության համաշխարհային օրն է. «Հոգեբուժական ասոցիացիան ամբողջ հոկտեմբեր ամսվա համար կհայտարարի միամսյակ, որի ընթացքում ԶԼՄ-ների համար մոնիտորինգ կանցկացվի՝ ամենաշատ բռնություն քարոզած և ամենազուսպ արտահայտված ԶԼՄ»,- տեղեկացրեց պարոն Սողոյանը:

Ըստ Արմեն Սողոյանի՝ այն ԶԼՄ-ները, որոնք գնահատում են սպառողների հոգեկան առողջությունը, երբեք նեգատիվ նյութեր չեն հրապարակի: Նա դեմ չէ, որպեսզի դժբախտ ու խոշոր իրադարձությունները լուսաբանվեն, քանի որ այն անհրաժեշտ է իրազեկվածութան համար. «Պարզապես պետք է ծայրահեղությունների մեջ չընկնել և չապացուցված տեղեկատվություն չներկայացնել»:

Իրականում հասարակության հոգեկան առողջության համար պատասխանատու ենք յուրաքանչյուրս: «Բնակչության հոգական առողջությունը նաև ազգային անվտանգության խնդիր է»,-զգուշացրեց Արմեն Սողոյանը:

Որևէ դեր չունեցող լուրը ավելի շատ վնաս է պատճառում մարդկանց, քան՝ օգուտ: Նման խնդրից խուսափելու համար Արմեն Սողոյանն առաջարկում է . «Եթե մասշտաբային դեպք է, որը լսելիս կամ ընթերցելիս մարդկանց մեջ տագնապ ու անհանգստություն չի առաջացնելու և տեղեկատվությունը ստուգ է՝ կարելի է հրապարակել»:

Մտագոհված լինելով հասարակության հոգեկան առողջությանը սպառնացող խնդրով, Հայկական հոգեբուժական ասոցիացիայի ղեկավարը զգուշացնում է. «Հասարակության հոգեկան առողջությանը սպառնացող խնդիրներին եթե այսօր ուշադրություն չդարձնենք՝ հետագայում այն բոլորիս համար կդառնա լուրջ հիմնախնդիր»:

Արմեն Սողոյանն իր խոսքում ընդգծեց այն մասին, որ բժիշկը հասարակության մեջ պետք է իր բարձր դերն ունենա. «Ցակացած երկրում բժշկական սխալներից մահացություններ լինում են: Գոյություն ունի միջազգային վիճակագրություն: Ցանկացած վիրահատություն ունի որոշակի տոկոս, որի դեպքում արձանագրվում է մահ, թեպետ պետք է քննել և հետազոտել յուրաքանչյուր դեպք: Բայց երևույթը դարձնել խնդիր՝ ընդհանրացնելով ու տարածելով բոլոր բժիշկների վրա՝ ընդունելի չէ»:

Որպես ամփոփիչ խոսք, Արմեն Սողոյանը Մեդ-Պրակտիկ թիմին հետևյալն ասաց. «Մեր քննարկումների արդյունքում այնպիսի գաղափար է հասունացել, որ անհրաժշետություն ենք համարում երկու ուղղությամբ աշխատել. առաջինը վերբերում է ԶԼՄ-ներին, որոնք որևէ խնդիրներ լուսաբանելիս պետք է հետևեն որոշակի էթիկայի նորմերի և կանոնների, և երկրորդ. համագործակցել ոստիկանների հետ, որպեսզի նրանց կողմից սարսափազդու տեղեկատվություն չտրամադրվի լրատվամիջոցներին»:

Աշխարհի ամենագեր կինը՝ Մայրա Ռոսալեսը, նիհարել է 408 կիլոգրամով: Կինը վերջերս մասնակցել է Անդրեյ Մալախովի Пусть говорят շոուին ու ներկայացրել իր զարմանալի պատմությունը:

https://www.youtube.com/watch?t=407&v=MjVt73FcQxQ