Մոտ մեկ շաբաթ առաջ թշնամին անխոչընոտ մոտեցավ, ներխուժեց ՀՀ սուվերեն տարածք՝ Տեղ գյուղի հատվածում, դիրքավորվեց: Մեր զինվորականները փորձեցին բանակցությունների ընթացքում թշնամու զորքերը ետ ուղարկել իրենց դիրքեր, սահմանագծի վրա տեղակայել, բայց այն ավարտվեց ոչ բարենպաստ՝ մեզ համար: Այն է՝ բանակցությունների ժամանակ թշնամին ցույց տվեց մի փաստաթուղթ, որը ստորագրել էր Նիկոլ Փաշինյանը: Այս մասին ֆեյսբուքյան իր ուղիղ եթերում ասել է պահեստազորի սպա, «Ազգային վերահսկողության համակարգ» ՀԿ նախագահ Արթուր Գրիգորյանը:

«Փաստաթղթով հաստատվել էր, որ ներկա պահից այն տարածքները, որտեղ Տեղ համայնքում տեղակայվել էր թշնամու զորամիավորումները, անցնում է Ադրբեջանի վերահսկողության տակ, այդ տարածքները Նիկոլ Փաշինյանը հերթական անգամ թշնամուն հանձնեց ՀՀ սուվերեն տարածքից բավականին մեծ հողակտոր: Խոսում են՝ 100-150 հեկտարի մասին, բայց մեր ունեցած հաշվարկով՝ խոսքը մոտ 400-450 մետր տարածքի մասին է»,- նշեց Գրիգորյանը՝ հավելելով, որ այդ փաստաթուղթը փորձում է ձեռք բերել, թեև այն գտնվում է թշնամու մոտ:

Հայաստանի ընդգրկումը «Defender 23»-ին պարզապես Պենտագոնի մամուլի ծառայության ներքին թիմի թույլ տված վրիպակն էր, «Ամերիկայի ձայն»-ի հարցմանն ի պատասխան, հայտնել է ԱՄՆ պաշտպանության նախարարությունը։

Հայկական կողմը երբեք չի մասնակցել «Defender 23» զորավարժություններին և չպետք է ընդգրկվեր մասնակիցների ցանկում, նշել է Պենտագոնը։

Միացյալ Նահանգների պաշտպանության նախարարությունն ապրիլի 22-ից եվրոպական տասը երկրներում անցկացվելիք այդ զորավարժությունների մասնակիցների շարքում թվարկել էր նաև Հայաստանը, ապա խմբագրել էր հաղորդագրությունը՝ հեռացնելով Հայաստանը:

Ռուսաստանը ակնկալում է, որ ոչ տարածաշրջանային խաղացողները չեն միջամտի Անդրկովկասի կարգավորմանը։ Այս մասին ուրբաթ օրը հայտարարել է ՌԴ ԱԳ նախարար Սերգեյ Լավրովը Թուրքիայի արտգործնախարար Մևլութ Չավուշօղլուի հետ բանակցություններից հետո կայացած մամուլի ասուլիսում։ Նրա խոսքերը մեջբերել է ՏԱՍՍ-ը։

«Մենք հուսով ենք, որ մեր որոշ արտատարածաշրջանային գործընկերներ չեն միջամտի այդ գործընթացներին, կողմերին կկողմնորոշեն ռուս-հայ-ադրբեջանական եռակողմ ձևաչափով ձեռք բերված պայմանավորվածությունների խստիվ իրականացմանը»,-ասել է նա: 

Նախարարն ընդգծել է, որ այդ պայմանավորվածությունները «մնում են աշխատանքների շարունակման գլխավոր հիմքը»։

Ռուսաստանը, Լավրովի խոսքով, հանդես է գալիս տարածաշրջանում գտնվող երկրների համագործակցության խորացման օգտին։

«Մենք ողջունում ենք մեր աջակցությամբ մեկնարկած Հայաստանի և Թուրքիայի միջև հարաբերությունների կարգավորման գործընթացը, ողջունում ենք տարածաշրջանում տրանսպորտային կապերի, հաղորդակցությունների ապաշրջափակման ջանքերը և, իհարկե, Հարավային Կովկասի հետկոնֆլիկտային վերականգնումը»,-նշել է ՌԴ նախարարը:

Ըստ ՏԱՍՍ-ի՝ Սերգեյ Լավրովն ուրբաթ օրը պարզաբանել է նաև նախօրեին իր արած «երկար չի մնացել սպասելու» արտահայտությունը՝ նշելով, որ նկատի ուներ «ճշմարտության հաղթանակը»։

Ռուսական դիվանագիտության ղեկավարը կարճ սպասման մասին խոսել է «Россия-1» հեռուստաալիքին տված մեկնաբանությունում, որից մի հատված չորեքշաբթի օրը հրապարակել էր լրագրող Պավել Զարուբինը իր Telegram ալիքում։ Խոսելով Ռուսաստանի և ԱՄՆ-ի՝ «պատերազմի թեժ փուլում» լինելու մասին՝ Լավրովը նշել է, որ Մոսկվայի և Վաշինգտոնի հարաբերությունները, այնուամենայնիվ, պետք է պահպանվեն, քանի որ ԱԳՆ-ն դեռ հույս ունի, որ «ամերիկացիների մոտ կարթնանա բանականությունը» և հավելել էր. «Կտեսնենք, երկար չի մնացել սպասելու»։

«Ես նկատի ունեի, որ ճշմարտությունը, այնուամենայնիվ, կհաղթի: Դրանում կասկած չկա: «Ոչ երկար»-ը կարող է կիրառվել տարբեր ժամանակաշրջանների վրա, պատմական առումով էլ՝ հաստատ»,-ասել է Լավրովը Թուրքիայի արտաքին գործերի նախարար Մևլութ Չավուշօղլուի հետ բանակցություններից հետո կայացած մամուլի ասուլիսի ժամանակ։

Մեկնաբանելով լրագրողի այն խոսքերը, թե աշխարհն այդ արտահայտությունից հետո ցնցվել էր, նախարարը պատասխանեց. «Հաշվարկը հենց դրա վրա էր, որ ցնցվեր»:

Վերջերս ադրբեջանական լրատվամիջոցներից մեկին տված հարցազրույցում ֆրանսիացի պատմաբան և թուրքամետ հետազոտող Մաքսիմ Գաուինը խոսել է Դաշնակցության «տեռորիզմի» մասին, և այդ համատեքստում ակնարկել. «Մենք նույն բանը տեսնում ենք այսօր: Այդ մարդիկ ցանկանում են սպանել Նիկոլ Փաշինյանին: Եվ ոչ թե նախկին ԼՂԻՄ-ի կարգավիճակի համար, որը քննարկման ենթակա չէ: Ոչ, այդ մարդիկ չեն ցանկանում խոսել ո՛չ ինքնավարության, ո՛չ էլ Շուշին և Ստեփանակերտը տեսնում են Ադրբեջանի կազմում: Այդ նույն դաշնակները ժամանակին «սպանել» (չակերտները՝ Մ.Պ.-ի) են հայերի, որոնք լոյալ վերաբերմունք են ունեցել Օսմանյան կայսրության նկատմամբ»:

Նույն ժամանակում դաշնակցական տարբեր գործիչների դեմ տարաբնույթ սադրիչ իրավիճակներ են ստեղծվում իշխանությունների կողմից, և իշխող կուսակցության ներկայացուցիչներն ինչ-ինչ մեղադրանքներ են հնչեցնում նրանց հասցեին:

Հիշենք «Քաղաքացիական պայմանագիր» խմբակցության պատգամավոր Վլադիմիր Վարդանյանի և «Հայաստան» խմբակցության պատգամավոր Մհեր Սահակյանի միջև տեղի ունեցած միջադեպը, և թե ինչ ձևով էր ոստիկանությունը տարել Սահակյանին խորհրդարանից, նրան նույնիսկ ձերբակալել էին, հետո ազատ արձակել:

Վերջին դեպքն արձանագրվել է ապրիլի 2-ին, երբ Ազգային ժողովի (ԱԺ) նախագահ Ալեն Սիմոնյանը Կասկադում իրեն դավաճան անվանելու համար նախ հրահանգել էր բռնել սփյուռքահայ հայրենադարձ գործարար Կարեն Մկրտչյանի ձեռքերը, նրան ասել էր` դավաճանը մայրդ է, ապա թքել վերջինիս աչքին։ Սրան նույնիսկ արձագանքել էր ՀՀ առաջին նախագահ Լևոն Տեր-Պետրոսյանը՝ նշելով, որ «թքել բառը երբ հնչում է պետական բարձրագույն պաշտոնյաներից մեկի շուրթերից, առավելևս՝ երբ նրա կողմից վերածվում է կոնկրետ գործողության, ապա դա արդեն պետության վերջն է»։

Մեր տարածաշրջանի վրա ուղղակի ազդեցություն ունեցող մերձավորարևելյան զարգացումներում զգալի տեղաշարժեր են, որոնք չի կարելի համարել Բաքվի բարբարոսական վարչախմբի օգտին։ Այս մասին գրել է իրանագետ Վարդան Ոսկանյանը:

«Նախ՝ Իրանը և Սաուդյան Արաբիան և մի քանի այլ արաբական երկրներ անշեղորեն առաջ են շարժվում հարաբերությունների կարգավորման ուղղությամբ, ինչը չի կարող առնվազն ցանկալի լինել արհեստածին Ադրբեջանի և դրա դաշնակից Իսրայելի համար։ Բացի սրանից, Նեթանյահուի կառավարությունն ինքը լրջագույն մարտահրավերների առաջ է կանգնած մի կողմից Իսրայելում ներհասարակական պառակտման ու ցույցերի, մյուս կողմից՝ պաղեստինյան դիմադրության, իսկ այսօր էլ արդեն լիբանանյան «Հիզբալլահի» հրթիռային հարձակումների հետևանքով:

Բաքվի բռնապետի մեկ այլ դաշնակից՝ Էրդողանական վարչախումբը Թուրքիայում աղետալի երկրաշարժի ճգնաժամից դեռ դուրս չեկած, իր ունեցած գրեթե ողջ ռեսուրսներով նետվել է նախընտրական պայքարի հորձանուտ, որի վերջնարդյունքը դեռևս այդքան էլ պարզ չէ՝ հաշվի առնելով նաև ԱՄՆ-ի փաստացի աջակցությունն ընդդիմությանը, ուստի այս պահին չունի բավարար ցանկություն և ռեսուրսային լայն բազա անհրաժեշտ չափով ներգրավվելու հարավկովկասյան գործընթացներում»,-գրել է նա:

Իրանագետը գրում է, որ Բաքվի բարբարոսական վարչախմբի հաջորդ դաշնակից Պակիստանը լրջագույն խնդիրների առաջ է կանգնած իր ֆինանսական աջակից Սաուդյան Արաբիայի հետ հարաբերությւոններում, քանի որ Ալ-Ռիադը կարծես թե այլևս չի պատրաստվում հանդես գալ Իսլամաբադի մշտական ֆինանսական դոնորի կարգավիճակում. «Ասվածն ամենևին չի նշանակում, թե, պատկերավոր ասած, «շոկոլադային» պայմաններ են ստեղծվել Հայաստանի համար, սակայն մի բան փաստ է՝ այդ պայմանները չափազանց հեռու են «շոկոլադային» լինելուց նաև Բաքվի բռնապետական վարչախմբի պիղծ երազանքների առումով, և ընդհակառակը՝ դիցուք, իրանական ուղղությամբ պարունակում են աննախադեպ ռիսկեր»:

Հայաստանից Արցախ վերադառնալ ցանկացող արցախցիների առաջ ադրբեջանական կողմը նախապայմաններ է առաջ քաշել։ Ադրբեջանցիներն արցախցիներից պահանջել են ընդունել Ադրբեջանի քաղաքացիություն և հայտարարել են, որ պետք է անցնելուց առաջ բոլորին ստուգեն։

 
Այս մասին հայտնել է Արցախի նախկին պետնախարար Արտակ Բեգլարյանը։

Նա նշել է, որ ապրիլի 4-ին 27 արցախցիներ՝ նախօրոք ձեռք բերված պայմանավորվածության համաձայն ՌԴ խաղաղապահների ուղեկցությամբ  Գորիսից ուղևորվել են Արցախ, սակայն Լաչինի միջանցքի արգելափակված հատվածում ադրբեջանցիները կանգնեցրել են ավտոմեքենաները և թույլ չեն տվել շարունակել ճանապարհը։ ՌԴ խաղաղապահները 5 ժամ բանակցություններ են վարել ադրբեջանցիների հետ, որոնք, սակայն, արդյունք չեն տվել։

 
«Ադրբեջանցիները ահաբեկել են մեքենաներում գտնվող մարդկանց՝ ներխուժելով մեքենաներից մեկը և սպառնալիքներ հնչեցնելով։ Արցախ մուտք գործելու համար առաջ են քաշվել նախապայմաններ՝ «ընդունել Ադրբեջանի քաղաքացիությունը» և ստուգել բոլոր անձանց։ 27 հոգուց 23-ը գիշերը վերադարձել են Գորիս՝ մուտք չգործելով իրենց հայրենիք։ Ադրբեջանական ահաբեկման արդյունքում չորս կանանց առողջական վիճակը կտրուկ վատացել է, որոնցից երեքն ուշագնաց են եղել։ Ուղեկցող խաղաղապահները շտապ օգնություն են կանչել և այդ չորս հոգուն ռուսական և ադրբեջանական մեքենաներով տեղափոխել Ստեփանակերտի բժշկական կենտրոն:

 
Ադրբեջանական կողմը չի թույլատրել խաղաղապահներին օգտվել արցախյան շտապօգնության մեքենաներից և փորձել է հիվանդներին տեղափոխել իրենց վերահսկողության տակ գտնվող Շուշիի հիվանդանոց: Սակայն մարդիկ բողոքել են և պահանջել, որ հիվանդներին տեղափոխեն Ստեփանակերտ»,- «Ֆեյսբուք»-ի իր էջում գրել է Բեգլարյանը:

Բեգլարյանը նշում է, որ սա Ադրբեջանի կողմից Արցախի լիակատար շրջափակման հերթական դրսևորումն է: «Մասնավորապես, նրանք արգելափակում են մեր քաղաքացիների մուտքն Արցախ ոչ միայն սեփական մեքենաներով ճանապարհորդելիս, այլ նույնիսկ ռուս խաղաղապահների և Կարմիր խաչի միջազգային կոմիտեի ներկայացուցիչների ուղեկցությամբ, ինչպես դա եղավ երեկ։ Նրանք երբեմն ավելի քիչ խոչընդոտներ են ստեղծում ելքի համար, ինչպես հունվարի 10-ին հայտարարեց Ալիևը, քանի որ նրանց նպատակն, ակնհայտորեն, արցախցիների էթնիկ զտումն է»,- գրել է նախկին պետնախարարը։

 
Նրա խոսքով՝ Ադրբեջանում ռասայական/էթնիկ խտրականության ու ատելության պետական քաղաքականության և դրա կանոնավոր դրսևորումների պայմաններում միջազգային հանրությունը պետք է հասկանա ադրբեջանական ցանկացած վերահսկողության դեպքում Արցախի ժողովրդի նկատմամբ գոյաբանական վտանգի մակարդակը։

Ադրբեջանի կողմից Արցախի շարունակվող շրջափակումը և ատելությամբ պայմանավորված պարբերական հանցագործություններն ու հոգեբանական ահաբեկչությունը, ինչպես նաև միջազգային հանրության կողմից Արցախի ժողովրդին արդյունավետորեն պաշտպանելու և նոր հանցագործությունները կանխելու պարտավորության ձախողումը պահանջում են հրատապ, վճռական և գործնական քայլեր՝ Արցախի ժողովրդի անվտանգության և իրավունքների, այդ թվում՝ ինքնորոշման իրավունքի, պատշաճ պաշտպանությունն ապահովելու համար»,- գրել է Բեգլարյանը:

Կառավարության նախորդ նիստին տեղեկացրի, որ Հայաստանը Լաչինի միջանցքին կապող նոր՝ Կոռնիձոր-Տեղ ավոտճանապարհի շահագործման հանձնելու բերումով տեղի է ունենալու դեպի Լաչինի միջանցք երթուղու փոփոխություն, ինչի արդյունքում Հայաստան-Ադրբեջան սահմանի մոտ 12 կմ-անոց հատվածի պահպանությունը պիտի ստանձնեն ՀՀ սահմանապահ զորքերը: Այս մասին յսօր՝ ապրիլի 6-ին, կառավարության նիստում հայտարարեց ՀՀ վարչապետ Նիկոլ Փաշինյանը:

Նա նաեւ նշեց. «Պատճառն այն է, որ մինչ այդ սահմանի նշված հատվածի անմիջական պահպանություն չէր իրականացվում ոչ Հայաստանի, ոչ Ադրբեջանի կողմից նախորդ տարի ձեռք բերված պայմանավորվածության համաձայն Լաչինի միջանցքի ժամանակավոր երթուղին ապահովելու համար:

Եվ ահա սահմանի անմիջական պահպանության ստանձնման ժամանակ, ինչպես հայտնի է, որոշակի խնդիրներ են առաջացել ինչի մասին տեղեկացրել էր ԱԱԾ-ն՝ ընդգծելով, որ երկու կողմերի տեղակայման ընթացքում ի հայտ են եկել քարտեզների տարընթերցումներ: Որոշ տեղերում, ըստ հայկական կողմի մեր գնահատականի, ադրբեջանական կողմը դիրքավորվել էր եւ ինժեներական աշխտանքներ էր իրականացրել սահմանից 100-300 մետր առաջ Հայաստանի տարածքում: Դրանից հետո պայմանավորվածություն էր ձեռք բերվել, որ երկու կողմերի քարտեզագիրները ճշգրտեն իրավիճակը: Այս ընթացքում սահմանապահների տեղակայման կետերի ճշգրտման ուղղությամբ աշխատանքներ են տարվել եւ իրավիճակը որոշակիորեն բարելավվել է:

Մասնավորապես, 12 կմ-ից 7 կմ-ում տեղակայման կետերը հստակեցված են, 5 կմ-ի վերաբերյալ աշխատանքները շարունակվում են:

Մեր տրամադրվածությունը եղել է եւ շարունակում է մնալ իրավիճակի էսկալացիայից խուսափելը»:

Նա հույս հայտնեց, որ սահմանապահների տեղակայման կետերի ճշգրտման աշխատանքները կիրականացվեն կառուցողական մթնոլորտում։ Փաշինյանը հավելեց, որ ՀՀ–ին հարկավոր է ամուր նյարդեր և զսպվածություն` տարածաշրջանային իրավիճակը պայթեցնելու հարցում շահագրգիռ ուժերին տուրք չտալու համար։ Ի հեճուկս բոլոր դժվարությունների, ՀՀ–ն վերահաստատում է իր հավատարմությունը խաղաղության օրակարգին, եզրափակեց նա։

Բաքվի բռնապետն օրեր առաջ բռնազավթված Թալիշում հայտարարել է, որ եթե ՀՀ-ն ուզում է 29 հազար քառ.կմ-ի վրա գոյություն ունենալ, ապա Հայաստանը պետք է համաձայնվի դելիմիտացիայի՝ Բաքվի ներկայացրած պահանջներով. սա բացառապես նշանակում է, որ Բաքուն ներխուժելով ՀՀ տարածք ու զավթելով ռազմավարական նշանակության բարձունքներ՝ կարծում է, որ այդպես կկարողանա գծել Ադրբեջանի սահմանը։ «Փաստինֆո»-ի հետ զրույցում նման տեսակետ հայտնեց քաղաքագետ Արա Պողոսյանը՝ այդ համատեստքում դիտարկելով նաև օրեր առաջ Տեղի ուղղությամբ ադրբեջանական հերթական առաջխաղացումը։

«Ադրբեջանցիներն այս օրերին սոցցանցերով նաև նկար են տարածում, որտեղ պատկերված են հայ քարտեզագիր՝ ի դեմս Անանիա Շիրակացու, և ադրբեջանցի քարտեզագիր՝ ի դեմս ադրբեջանցի զինվորի։ Սա նշանակում է, որ Բաքուն իր քաղաքականությունը կառուցում է՝ հիմնվելով ուժի կիրառմամբ սահմաններ գծելու վրա»,-ասաց քաղաքագետը։

Ադրբեջանի՝ Իրանի հետ բացահայտ ռազմական առճակատման գնալու հավանականությունը ներկա փուլում քաղաքագետը քիչ հավանական է համարում՝ հաշվի առնելով Ադրբեջանի իրական դաշնակիցների՝ Թուրքիայի, Իսրայելի ու ԱՄՆ-ի ոչ այդքան նախանձելի վիճակը։

«Ադրբեջանը նման քայլի կգնա առնվազն լայն կոալիցիայով, բայց Իսրայելում ներքաղաքական ճգնաժամ է, ԱՄՆ-ն զբաղված է Ուկրաինայով և դժվար թե մեկ այլ մեծամասշտաբ օպերացիայի մասնակից դառնա, իսկ Թուրքիան երկրաշարժի հետևանքները հաղթահարելու համար դեռ շատ ռեսուրս պետք է ծախսի։ Ադրբեջանը ներկա պահին հիբրիդային գործիք է այն երկրների ձեռքին, որոնք պլանավորում են ապագայում Իրանի դեմ ռազմական գործողություններ իրականացնել»,-ասաց Պողոսյանը՝ հավելելով, որ Ադրբեջանը ներկա պահին գործիք է նույն այդ երկրների ձեռքում։

Արցախի օկուպացված տարածքներում զորավարժություններ անցկացնելու մասին լուրերը, որոնք այս օրերին տեղ են գտել, մասնավորապես, իրանական տելեգրամյան ալիքներում, քաղաքագետի դիտարկմամբ, հնարավոր է՝ իրական լինեն, հնարավոր է՝ ուղղակի մեդիապատերազմի մաս կազմեն։ Ի վերջո, թեկուզ Իրան-Ադրբեջան առճակատում մարտի դաշտում չկա, բայց հարաբերությունները բավականին լարված են, ինչը դրսևորվում է և՛ դիվանագիտական, և ՛մեդիահարթակներում։ Այդուհադերձ, Պողոսյանը կրկնում է՝Ադրբեջանը հիբրիդային պատերազմի բոլոր գործիքները օգտագործում է ու շարունակելու է օգտագործել, որպեսզի Արցախի ժողովրդի ու իշխանությունների կամքը կոտրի։

Զոհրաբ Մնացականյանը մանրամասն ներկայացրել է` իր պաշտոնավարան ընթացքում ինչ բանակցային գործընթաց է եղել, 2018թ մայիսից, երբ ինքը դարձավ նախարար, ինչ գործընթացներ են զարգացրել, մի քանի փուլերով ներկայացրեց բոլոր իրողությունները։

Այս մասին լրագրողների հետ զրույցում, անդրադառնալով ԱԳ նախկին նախարար Զոհրաբ Մնացականյանի՝ 44-օրյա պատերազմի քննիչ հանձնաժողովի նիստին մասնակցելու հանգամանքին, ասաց «Քաղաքացիական պայմանագիր» խմբակցության պատգամավոր Անդրանիկ Քոչարյանը։

Նա նշեց, որ Մնացականյանին ուղղված հարցերի պատասխաններից էր նաև կախված այն, թե ինչու եղավ պատերազմը։

Լրագրողները հարց ուղղեցին Քոչարյանին, թե ինչ կարծիք ունի օրեր առաջ 11 հազար դասալիքների մասին Աննա Հակոբյանի կողմից արված հայտարարության վերաբերյալ։

«11 հազարը պատահական թիվ չէ, գուցե մի քիչ ավելի է, մի՛ մոռացեք, որ արագ զորակոչ էր արվում, որը շատ դեպքերում տեղ չէր հասնում կամ հասնում էր, կարճ ժամանակ հետո անձնակազմին չէին կարողանում հավաքել իրար գլխի։ Այդպիսի իրողություններ ունենք և ունենք նաև հազարների հասնող քրեական գործեր։ Չեմ կարող ասել, թե ինչ աղբյուրից է հնչեցվել այդ թիվը, այդ թվի հետ կապված քննիչ հանձնաժողովը անպայման կստանա իր պարզաբանումները։ Թվի հստակ ճշգրտումը կարող եք ճշտել կամ զինվորական դատախազից, կամ Արգիշտի Քյարամյանի գրասենյակից, բայց որ թիվը շատ մեծ է եղել, դա կարող եմ արձանագրել որպես փաստ»,- ասաց նա։  

Քննիչ հանձնաժողովի նիստին վարչապետ Նիկոլ Փաշինյանին հրավիրելու վերաբերյալ Անդրանիկ Քոչարյանն ասաց, որ Փաշինյանն ինքն է ցանկություն հայտնել լինել քննիչ հանձնաժողովում։

«Հենակետ» վերլուծական կենտրոնը ամփոփել ու հրապարակել է համառոտ տեղեկություններ անցած շաբաթվա ժամանակամիջոցում Ադրբեջանի հետ կապված կարևոր իրադարձությունների մասին.

«Ադրբեջանի ռազմական ոլորտին վերաբերող իրադարձություններ

Ադրբեջանի ռազմաօդային ուժերի ավիացիոն միջոցներն ուսումնամարզական թռիչքներ են իրականացրել։ Ադրբեջանական բանակի տանկային ստորաբաժանումները համազորային հրաձգարանում կատարել են մարտական պատրաստության տարբեր վարժանքներ։ Իսկ հրետանային ստորաբաժանումներում մարտական կրակոցով մարտավարական վարժանքներ են անցկացվել։

Ապրիլի 1-ին Զաքիր Հասանովի գլխավորությամբ տեղի է ունեցել ծառայողական խորհրդակցություն, որին մասնակցել են փոխնախարարները, զորատեսակների հրամանատարները, գերատեսչության գլխավոր վարչությունների, վարչությունների ու ծառայությունների ղեկավարները։

Վերլուծելով ադրբեջանա-հայկական սահմանին և Լեռնայաին Ղարաբաղում ստեղծված օպերատիվ իրավիճակը՝ Հասանովը համապատասխան հանձնարարականներ է տվել։ Նա հայտարարել է, թե Ալիևը բարձր է գնահատել երկրի բանակի վերջին ռազմական գործողությունները։

Ապրիլի 3-ին պաշտպանության նախարար Զաքիր Հասանովը հանդիպել է Ադրբեջանում գտնվող թուրքական «Բայքար» ընկերության տեխնիկական տնօրեն Սելջուկ Բայրաքթարի հետ։ Հանդիպմանը քննարկվել են Ադրբեջանի և Թուրքիայի միջև ռազմատեխնիկական համագործակցության զարգացման ներկա վիճակը և հեռանկարները։

Հասանովը Ս.Բայրաքթարին պարգևատրել է «Ռազմական համագործակցության բնագավառում ունեցած վաստակի համար» մեդալով։ Ալիևը ևս ընդունել է Սելջուկ Բայրաքթարին և խոսել Արցախի դեմ ագրեսիայում ընկերության արտադրանքի դերի մասին:

Հայ-ադրբեջանական հարաբերություններում ընթացող զարգացումների մասին

Շաբաթվա ընթացքում ադրբեջանական զինված ուժերը սկսել են հենակետեր տեղակայել Տեղ գյուղի հողերում։

ՀԱՊԿ քարտուղարության ներկայացուցիչ Յուրի Շուվալովը հայտարարել Է, թե ՀԱՊԿ-ը պատրաստ է առաքելություն ուղարկել հայ-ադրբեջանական սահման՝ ի շահ Հայաստանի անվտանգության ապահովման: Իսկ ՀԱՊԿ-ի գլխավոր քարտուղար Իմանգալի Տասմագամբետովը հայտարարել է, թե Ղարաբաղում եւ հայ-ադրբեջանական սահմանին իրադրության հետ կապված ռիսկերի պատճառով իրավիճակը հղի է լուրջ ապակայունացմամբ։

Հայաստանում ԵՄ առաքելության ղեկավար Մարկուս Ռիթերը հայտարարել է, որ եթե այս գարնանը ադրբեջանական հարձակում չլինի, ապա կարելի է ասել, որ ԵՄ առաքելությունը հաջողել է։
ՌԴ ԱԳՆ ներկայացուցիչ Զախարովան, անդրադառնալով Ռիտերի հայտարարությանը, նշել է, թե ԵՄ-ն շահագրգռված չէ Ադրբեջանի և Հայաստանի միջև վստահության ձևավորման հարցում։

Արցախից գրավված տարածքներում ադրբեջանական նախագծերի մասին

Պետդեպարտամենտի պաշտոնական ներկայացուցիչ Վեդանտ Փաթելը հայտարարել է, թե Վաշինգտոնն անհանգստացած է Լեռնային Ղարաբաղում Ադրբեջանի ԶՈւ դիրքերի առաջխաղացմամբ։

Բայրամովը Իսրայելի նախագահ Գերցոգին տեղեկացրել է այն լայնածավալ շինարարության մասին, որը Ադրբեջանն իրականացնում է Արցախից գրավված տարածքներում։

Ադրբեջանի նախագահ Իլհամ Ալիևը Լաչինի շրջանում հատուկ ներկայացուցիչ է նշանակել Մասիմ Մամեդովին։ Ադրբեջանի նախագահը հայտարարել է, թե Լաչին քաղաքում կառուցվում է մոտ 500 տուն։ Նա հավելել է, թե սկսել են Աղավնո (Զաբուխ) և Սուս գյուղերի ամբողջական վերակառուցման գործընթացը։ Ավելի քան 1000 մարդ կտեղավորվի Աղավնո գյուղում, ավելի քան 300 մարդ՝ Սուս գյուղում։

Ադրբեջանական լրատվամիջոցները գրել են, թե Ակնայի (Աղդամի) արդյունաբերական պարկում և «Արաքսի հովտի տնտեսական գոտի» արդյունաբերական պարկում (Ջրական) գրանցված 24 նախագծերում նախատեսվում է մոտ 138 մլն մանաթի ներդրում կատարել: Ադրբեջանական ԶԼՄ-ների փոխանցմամբ՝ Շուշիում ռադիո-հեռուստատեսային կայանի նախագծումն ավարտվել է, իսկ շինարարությունը կսկսվի առաջիկա ամիսներին։

Լաչինի միջանցքի փակման մասին

Ադրբեջանի ՊՆ-ն հայտնել է, թե ադրբեջանական բանակը վերահսկողության տակ է վերցրել Լաչինում գերիշխող բարձունքները։ Ֆրանսիական Օվերն-Հռենոս-Ալպեր շրջանի ղեկավար Լորան Վոքիեն հայտարարել է, թե իրենց շրջանը Արցախի համար հումանիտար շարասյուն կկազմակերպի։ Նրա խոսքով՝ Ֆրանսիան պետք է մաքսիմալ ճնշում գործադրի Լաչինի միջանցքի բացման նպատակով։

Ադրբեջանի ԱԳՆ-ն սադրանք է անվանել Լաչինի ճանապարհին հումանիտար ավտոշարասյուն կազմակերպելու պատրաստակամության մասին Վոքիեի հայտարարությունը:

ՌԴ ԱԳՆ պաշտոնական ներկայացուցիչ Մարիա Զախարովան հայտարարել է, թե Ռուսաստանի, Հայաստանի և Ադրբեջանի ներկայացուցիչների միջև Լաչինի միջանցքի տարածքում սահմանային անցակետ ստեղծելու վերաբերյալ քննարկումներ չեն եղել։

Կալիֆորնիայի նահանգային խորհրդի անդամ Քրիս Հոլդենն իրավական հարցերով հանձնաժողովին է ներկայացրել AJR 1 միջոցը, որը դատապարտում է Ադրբեջանի կողմից Արցախի Հանրապետության շրջափակումը և ԱՄՆ կառավարությանը կոչ է անում անհապաղ միջոցներ ձեռնարկել արցախահայերին օգնելու համար: Կանադայի ԱԳ նախարար Մելանի Ժոլին կոչ է արել Ադրբեջանին բացել Լաչինի միջանցքը։

Տարածաշրջանային ծրագրերի մասին

Իրանի ԱԳ նախարար Հոսեյն Ամիր Աբդոլլահիյան Կովկասյան տարածաշրջանում լարվածությունը կարող է կարգավորվել «3 + 3» ձևաչափով։ Հունգարիայի արտաքին գործերի նախարար Պետեր Սիյարտոն հայտարարել է, թե Հունգարիան նախատեսում է պայմանագիր ստորագրել Ադրբեջանից գազի մատակարարման համար։

Էրդողանը Հունգարիայի նախագահ Կատալին Նովակի հետ հանդիպմանը հայտարարել է, թե իրենք Ադրբեջանի հետ պատրաստ են հնարավոր աջակցություն ցուցաբերել Տրանսանատոլիական (TANAP) գազատարով Հունգարիա բնական գազի մատակարարման համար։

Իրանի և Ադրբեջանի հարաբերությունների մասին

ԻԻՀ ցամաքային զորքերի հրամանատար Քիումարս հայտարարել է. «Իրանը չի հանդուրժի սիոնիստական տարրերի առկայությունը տարածաշրջանի երկրներում և դիմակայելու է դրան»։
Նա նշել է, որ մյուս խնդիրը սիրիացի ահաբեկիչների առկայությունն է, որոնք տարածաշրջան են տեղափոխվել Արցախյան պատերազմի ժամանակ, և Իրանը չունի որևէ հիմնավոր ապացույց՝ տարածաշրջանից այդ տարրերի հեռանալու վերաբերյալ։ Հեյդարին հավելել է, թե Իրանը հարգում է հարևան երկրների սահմանները և թույլ չի տա, որ դրանք փոխվեն։

Իսրայելի ԱԳ նախարար Էլի Քոհենը ադրբեջանցի գործընկեր Ջեյհուն Բայրամովի հետ հանդիպումից հետո կայացած մամուլի ասուլիսի ժամանակ նշել է, թե Ադրբեջանի հետ պետք է համատեղ գործեն Իրանի դեմ, չպետք է թույլ տալ այդ երկրին ընդլայնել իր միջուկային ներուժը։
Իրանի ԱԳՆ-ի պաշտոնական ներկայացուցիչ Նասեր Քանաանին հայտարարել է, թե Ադրբեջանի իշխանությունները պետք է բացատրեն իրենց «հակաիրանական համագործակցությունն» Իսրայելի հետ։ Նա Ադրբեջանին կոչ է արել հասկանալ իսրայելական վարչակարգի իսկական մտադրությունները:

Քանաանիի հայտարարությունը դուր չի եկել Ադրբեջանի իշխանություններին, որոնք հերթական անգամ Իրանին մեղադրել են Հայաստանի հետ սերտ հարաբերություններ ունենալու համար։
Ադրբեջանական ԶԼՄ-ները հայտնել են Միլի Մեջլիսի պատգամավոր Ֆազիլ Մուստաֆայի դեմ մահափորձի մասին և դրանում տեսել «իրանական հետք»։ Ադրբեջանի ԱԳՆ-ն Թեհրանին մեղադրել է Մուստաֆայի նկատմամբ «ահաբեկչություն» կազմակերպելու մեջ՝ դժգոհելով նաև Իրանի կողմից «սադրանքներից» և «Իրանա-հայկական եղբայրությունից», որը «սպառնալիք է մնում տարածաշրջանի համար»:

Բաքվում Իրանի դեսպանատունը բողոքի նոտա է հղել Ադրբեջանի ԱԳՆ-ին՝ կապված այդ երկրի ԶԼՄ-ների կողմից Իսլամական Հանրապետության դեմ ձեռնարկած վիրավորական միջոցների հետ։ Ադրբեջանում Իրանի դեսպան Աբբաս Մուսավիին կանչել են արտաքին գործերի նախարարություն, որտեղ նրան է հանձնվել Բաքվի բողոքի նոտան։

Իսրայելի Թել Ավիվ քաղաքում տեղի է ունեցել Ադրբեջանի դեսպանատան բացման պաշտոնական արարողությունը։ Թավրիզում Ադրբեջանի հյուպատոսության դիմաց բողոքի ակցիա է անցկացվել։ Ցուցարարները պահանջել են փակել Իսրայելում Ադրբեջանի դեսպանատունը։

Լավրովը առկա խնդիրների լուծման գործում Իրանին և Ադրբեջանին օգնելու պատրաստակամություն է հայտնել։ Բաքվի ու Թեհրանի միջև հարաբերությունների լարվածության ֆոնին Ադրբեջանում շարունակվել է «իրանական լրտեսների» փնտրտուքը, և դրա հետ կապված ավելի քան 400 կրոնական գործիչ և ակտիվիստ է ձերբակալվել:

Այլ թեմաներ

ԱՄՆ-ն ն Ադրբեջանի իշխանություններին կոչ է արել ազատ արձակել քաղբանտարկյալներին։ Ադրբեջանում Իսրայելի դեսպան Ջորջ Դիկը հայտարարել է, թե Ադրբեջանի և Իսրայելի միջև 200 միլիոն դոլարի ներդրումային փաստաթուղթ կստորագրվի։

Ադրբեջանի Թվային զարգացման և տրանսպորտի նախարարությունը Ալիևի ընտանիքին պատկանող «PASHA Holding» ընկերությունների խմբի աջակցությամբ և Իսրայելի «Technion» ինստիտուտի հետ համագործակցությամբ ադրբեջանական կիբերանվտանգության կենտրոն է ստեղծե»։