Նիկոլ Փաշինյանին «դավաճան» անվանելու համար երեկ ոստիկանության բաժին տարված Սամվել Վարդանյանը գործատուի հետ խնդիրներ է ունեցել իր կատարած արարքի համար: Նա ազատվել է աշխատանքից:

«Շատ տհաճ խոսակցություն եմ ունեցել գործատուիս հետ, ինքը համաձայն չէր իմ ասածի հետ, ինձ ասաց՝ այդ արարքիցս հետո նույնիսկ հյուրանոց ոտք չպետք է դնեի, այդտեղ ես ադմինիստրատոր էի աշխատում: Ասաց, որ սխալ եմ, ո՞նց եմ ընտրված նախագահին բան ասում և այլն: Մեր տհաճ խոսակցությունից երկուստեք հասկացանք՝ այդ աշխատանքն այլեւս անհնար է: Իրենք կուսակցական չեն, բայց խնդիրն այն է, որ իրենք հասկացան, որ խնդիրներ կունենան իմ նման աշխատող ունենալու դեպքում»,- Aravot.am-ին պատմել է Սամվել Վարդանյանը:

44-օրյա պատերազմի մասնակից Վարդանյանին գործատուն նաև ասել է, թե նույնիսկ սահմանից եկածներն իրենց նման կերպ չեն պահում: Այնինչ, Վարդանյանը երկար պնդում էր, որ մեր հարցազրույցում նույնիսկ չնշենք պատերազմին իր մասնակցությունը. «Չեմ ուզում իմ մասնակցությունը շահարկել, ես նոյեմբերի 9-ի երեկոյան եմ վերադարձել, այնքան բան եմ այնտեղ տեսել, որ դեսերտացիա կարող եմ գրել, բայց հիմա չեմ ուզում խոսել այդ մասին, չեմ ուզում նշվի իմ մասնակցության մասին» Անդրադառնալով ՔՊ գրասենյակի դիմաց տեղի ունեցածին՝ Վարդանյանն ասել է, որ պատրաստվում է բողոքարկել իրեն անօրինական ձերբակալելու որոշումը:

Հարցը, որ Լաչինի միջանցքում հսկիչ-անցագրային կետ տեղադրելով ավելի է սրվում, հետեւյալն է. որքանո՞վ է Ադրբեջանն իրեն պարտավորված զգում կատարել իր միջազգայնորոն ստանձնած պարտավորությունները: Այս մասին այսօր՝ ապրիլի 27-ին, կառավարության նիստում հայտարարեց ՀՀ վարչապետ Նիկոլ Փաշինյանը:

«Լաչինի միջանցքում հսկիչ-անցագրային կետի տեղադրումը 2020-ի նոյեմբերի 9-ի եռակողմ հայտարարության 6-րդ կետի կոպտագույն խախտում է: Առիթ ունեցել եմ ասելու, որ 2020 թվականի նոյեմբերի 9-ից ի վեր Ադրբեջանը խախտել է եռակողմ հայտարարության բոլոր կետերը։

Այս ամենի արձանագրումը, սակայն, պետք է բերի կոնկրետ եզրակացությունների։ Ուզում եմ ներկայացնել մեր պատկերացումները իրադրության ընդհանուր կարգվորման վերաբերյալ. ՌԴ խաղաղապահ զորախումբը պետք է վերահսկողության տակ պահի Լաչինի միջանքը՝ այսպիսով ապահովելով միանցքի բնականոն գործունեությունը: Այսինքն բացի ՌԴ-ից՝ որևէ մեկը Լաչինի միջանցքում վերահսկողություն չպետք է իրականացնի։ Ադրբեջանն էլ չպետք է խոչընդոտի միջանցքով ազատ երթևեկությունը։ Սա ճշգրիտ այն է, ինչ նախատեսված է 2020 թվականի նոյեմբերի 9-ի եռակողմ հայտարարությամբ», — ասաց վարչապետը։

Ռուս խաղաղապահների ներկայությունը երաշխավորում է Ստեփանակերտի ներկայությունն իր ներկայիս տեսքով, իսկ Մակրոնի թվիթթերյան գրառումը դա էլ չեն երաշխավորում։ Արեւմտյան դիտորդները կանգնեցրել են արյունահեղությունը Հայաստանի եւ Ադրբեջանի սահմանին։ Ի՞նչ են տալիս արեւմտյան պաշտոնյաների հայտարարությունները։ Այս մասին ապրիլի 25-ին կայացած քննարկման ժամանակ ասաց ռուս քաղաքագետ Սերգեյ Մարկեդոնովը։ Նրա գնահատմամբ՝ երեք ու կես տարվա ընթացքում Ռուսաստանի կախվածությունը թուրք-ադրբեջանական տանդեմից զգալիորեն աճել է, ինչը կապված է Արեւմուտքի հետ առճակատման, Ուկրաինայում հակամարտության եւ այլնի հետ:       

«Ի՞նչ է, Ադրբեջանը լիովին համաձա՞յն էր այն թեզերի հետ, որոնք կան 2020 թվականի նոյեմբերի 9-ի հայտարարության մեջ։ Նա օրակարգից հանե՞լ է Լեռնային Ղարաբաղի նկատմամբ լիակատար վերահսկողություն հաստատելու հարցը։ Իհա՛րկե ոչ։ Իսկ հիմա Ադրբեջանի համար հաջող հանգամանքներ են ստեղծվել։ Ռուսաստանի ուշադրությունը շեղված է Ուկրաինայում տիրող իրավիճակներից։ Այն նպատակները, որոնք դրված էին փետրվարի 24-ին, չեն իրագործվել։ Բաքուն դրանից օգտվում է, իսկ 2025 թվականը սարերի հետեւում չէ»,-հավելեց նա։ Նրա խոսքով՝ ԱՄՆ-ն շահագրգռված է Իրանի զսպմամբ, Իսրայելի եւ Ադրբեջանի միջեւ տանդեմի ամրապնդմամբ, ուստի Բաքուն շատ բան կների: «Ռուսաստանի նկատմամբ հավակնություններ կան, բայց ավելի լավ բան չկա։ Արեւմուտքի հայտարարություններն ու բանաձեւերը չեն փոխել իրավիճակը երկրի վրա, քանի որ Արեւմուտքը նույնպես շահագրգռված է Բաքվով, այդ թվում՝ էներգետիկ հարցում»,-նշեց փորձագետը։ Մարկեդոնովը կարծում է, որ Թուրքիայում ընտրությունների արդյունքները չեն փոխի Ադրբեջանին աջակցելու ձգտումները: 

Հեղինակավոր Time պարբերականը հրապարակել է հոդված՝ «Հայոց ցեղասպանությունը միայն մի՛ հիշեք. կանխե՛ք դրա կրկնությունը» վերտառությամբ:

Հոդվածի հեղինակն է Մարդու իրավունքների համալսարանական ցանցի ավագ ղեկավար Թոմաս Բեքերը: Ստորև մասնակի կրճատումներով ներկայացնում ենք հոդվածը.

«Ամեն տարի ապրիլի 24-ին մենք հիշում ենք 1915 թվականի Հայոց ցեղասպանությունը, որի ժամանակ օսմանցիների ձեռքով զոհվել է մինչև 1,5 միլիոն հայ։ Բայց այս տարի մենք պետք է նաև անդրադառնանք այսօրվան, քանի որ հայերը կրկին բախվում են վայրագությունների մի նոր շարքի, որին աշխարհը հետևում է անտարբերությամբ: Անցած տարվա ընթացքում էթնիկ հայերը ենթարկվել են սպանությունների, սեռական խեղման, մշակութային ոչնչացման, իշխանությունների կողմից անմարդկային հայտարարությունների և հարձակումների մշտական սպառնալիքի. այդ ամենը եկել է Ադրբեջանից՝ Օսմանյան կայսրության իրավահաջորդ պետության՝ Թուրքիայի անմիջական ռազմական և տնտեսական աջակցությամբ։ Իրավիճակը հասել է հումանիտար ճգնաժամի, քանի որ Ադրբեջանը խոչընդոտել է ընտանիքների, սննդի և բժշկական պարագաների տեղաշարժը Հայաստանի սահմանով.  քայլ, որը դատապարտել է Արդարադատության միջազգային դատարանը և հենց երեկ՝ ԱՄՆ Պետդեպարտամենտը։

Այսօրվա հայերի համար այս վտանգը կրկին հայտնվել է 2020 թվականի սեպտեմբերին, երբ Ադրբեջանը հարձակում սկսեց Լեռնային Ղարաբաղի վրա», — գրում է հեղինակը՝ հիշեցնելով 44-օրյա պատերազմի և դրա հետևանքների մասին։

Բեքերը նկատում է, որ աշխարհի համար պատերազմն ավարտվել է, բայց գետնի վրա հայերի նկատմամբ դաժանությունը շարունակվում է։

«Բայց այն, ինչ ինձ ամենաշատն է հուզել Հայաստան կատարած իմ վերջին փաստահավաք այցի ժամանակ, որն իմ երրորդն է վերջին տարում, այն է, որ իրավունքների խախտումները, որոնց ես նախկինում ականատես էի Լեռնային Ղարաբաղում՝ ներառյալ առանց խտրականության սպանությունները, խոշտանգումները և կամայական կալանավորումները, այժմ Ադրբեջանի կողմից անպատժելիորեն իրականացվում են ինքնիշխան հայկական տարածքում»,- շարունակում է Բեքերը՝ մանրամասնելով, որ մարտին ինքը և իմ թիմը Հայաստանում փաստագրել են Ադրբեջանի կողմից վերջին ռմբակոծումների դեպքերը:

«Ամենից անհանգստացնողը, թերևս, այն տեսանյութերն էին, որոնք մեզ ցույց տվեց իր գյուղից փախած մի կին. դրանցում ներկայացված էր՝ ինչպես են ադրբեջանցի զինվորները գլխատում և անդամահատում կնոջ հարևանների մարմինները:Եվ երբ մենք հանդիպում էինք  խոշտանգումների զոհերի և տեղահանված ընտանիքների հետ, զգոն էինք, քանի որ ադրբեջանցի զինվորները, որոնք դիրքեր էին տեղադրել մոտակայքում հայկական տարածքում, կրակում էին իրենց տեսադաշտում գտնվող մարդկանց վրա:

Ադրբեջանի նախապատրաստումը, հալածանքները, ապամարդկայնացումն ու ժխտումը, որոնցից յուրաքանչյուրը համարվում է ցեղասպանության «փուլ», Genocide Watch-ին դրդել է ցեղասպանության նախազգուշացում հրապարակել Ադրբեջանի կողմից հարձակման ենթարկված հայերի համար: Միջազգային հանրության մյուս անդամները, ներառյալ Միացյալ Նահանգները, նույնպես տագնապ են հայտնել։ Անցյալ տարվա սեպտեմբերին հայկական գյուղերի գնդակոծումից հետո Ներկայացուցիչների պալատի այն ժամանակվա խոսնակ Նենսի Փելոսին և կոնգրեսական Ադամ Շիֆը դատապարտեցին Ադրբեջանի հարձակումները, իսկ Սենատի արտաքին հարաբերությունների հանձնաժողովի նախագահ Բոբ Մենենդեսը կոչ արեց անհապաղ դադարեցնել Ադրբեջանին տնտեսական օգնությունը։ Վրդովմունքը, սակայն, անցողիկ էր, և Ադրբեջանը դեռևս պատասխանատվության չի ենթարկվել:

Երկու տարի առաջ այս օրը ԱՄՆ նախագահ Ջո Բայդենը պատմություն կերտեց, երբ պաշտոնապես ճանաչեց Հայոց ցեղասպանությունը՝ խոստանալով «զգոն մնալ ատելության՝ իր բոլոր դրսևորումներով քայքայիչ ազդեցության դեմ» և «վերահաստատելով հանձնառությունը բարձրաձայնելու և դադարեցնելու վայրագությունները, որոնք տևական սպիեր են թողնում աշխարհի վրա»։ Որպեսզի Բայդենի հայտարարությունները լինեն ավելին, քան պարզապես խոսքեր, ԱՄՆ կառավարությունը պետք է քայլեր ձեռնարկի զսպելու Ադրբեջանի հարձակումներն էթնիկ հայերի դեմ և ցանկացած հետագա ներխուժում ինքնիշխան հայկական տարածք: Նրանք, ովքեր հայերի նկատմամբ կոպիտ ոտնձգություններ են իրականացրել, պետք է պատասխանատվության ենթարկվեն:

Մեր փաստահավաք ճամփորդության ընթացքում արված գրեթե յուրաքանչյուր հարցազրույցում գերակա էր մի թեմա. հայերը և Լեռնային Ղարաբաղի բնակիչները պնդում էին, որ ոտնձգությունները, որոնց մենք ականատես ենք եղել, տարածաշրջանից հայերին արմատախիլ անելու ավելի մեծ արշավի մի մասն են: Թեև ոմանք կարող են այս պնդումները որակել որպես խուճապային, Ադրբեջանի բարձրաստիճան պաշտոնյաների հայտարարություններն այլ բան են հուշում: Վերջին տասնամյակի ընթացքում ադրբեջանցի պաշտոնյաները կիրառել են Ռուանդայի ցեղասպանության և Հոլոքոստի ժամանակ օգտագործված լեզուն՝ հայերին անվանելով «քաղցկեղային ուռուցք» և «հիվանդություն», որը պետք է «բուժվի»: Վերջերս երկրի ավտորիտար առաջնորդ Իլհամ Ալիևը սպառնացել է «հայերին շների պես վտարել» և  հայերին վերաբերվել որպես վիրուսով վարակված «հիվանդի»։ Բաքվի կառավարությունը նույնիսկ թողարկել է 2020 թվականի հատուկ նամականիշ, որում պատկերված է հատուկ հանդերձանքով անձ, որը «ախտահանում է» Լեռնային Ղարաբաղը։

Նույնչափ մտահոգիչ են Ադրբեջանի հայտարարությունները Հայաստանը նվաճելու մասին. Ալիևի իշխանության գալուց ի վեր պաշտոնյաները հայտարարել են, որ «մեր նպատակը հայերի լիակատար ոչնչացումն է», և պնդում են, որ հայերը «իրավունք չունեն ապրելու այս տարածաշրջանում»:

Ալիևը պնդել է, որ «Երևանն իրենց պատմական հողն է, և ադրբեջանցիները պետք է վերադառնան ադրբեջանական հողեր… Դա մեր քաղաքական և ռազմավարական նպատակն է»։

Անցյալ շաբաթ նա հայտարարեց. «Մի օր հայերը կարող են արթնանալ և տեսնել Ադրբեջանի դրոշը իրենց գլխավերևում»:

Երբ բռնակալներն ու կռվարարները խոսում են, խելամիտ է ուշադրություն դարձնել նրանց ասածներին: Բառերը կարող են չսպանել, բայց դրանք հաճախ ուղղակիորեն հանգեցնում են գործողությունների, որոնք սպանում են», — եզրափակել է հոդվածագիրը:

Իրանագետ Վարդան Ոսկանյանը գրում է.

«Հայաստանի և Արցախի միջև հաղորդակցությունն ամբողջովին կտրված է։

Բաքվի բարբարոսսկան վարչախմբի բաշիբոզուկները ամբողջությամբ փակել են Բերձորի միջանցքի կամուրջն՝ այդպիսով 120 հազար հայությանը մատնելով լիակատար թշնամական շրջափակման։

Խաղաղության դարաշրջան, ցավոք, չի լինելու։ Եթե մենք ուզում ենք շարունակել ապրել ու զարգանալ, ապա հայության ողջ միտքն ու ռեսուրսը պետք է ուղղված լինի մի բանի՝ մեր ազգի և պետության համար անընդմեջ գոյաբանական վտանգ ներկայացնող Ադրբեջան հորջորջվող քաղցկեղային գոյացությունից մեր տարածաշրջանն ազատելուն։

Ոչ մի միջանցք մեզ չի փրկելու, քանզի թշնամու նպատակը մեկն է՝ հայության և Հայաստան պետության ոչնչացումը։ Հետևաբար պատրանքն առ այն, թե բարբարոսների հետ հնարավոր է, իբր, խաղաղ գոյակցություն, փաստացի կործանման տանող փակուղի է»։

Հիշեցնենք՝ Արցախի տեղեկատվական շտաբն ավելի վաղ հայտնել էր. «Ադրբեջանական կողմը, հերթական անգամ կոպտորեն խախտելով 2020թ. եռակողմ հայտարարության դրույթները և շարունակաբար ապատեղեկատվություն տալով Հայաստանից Արցախ զենքի տեղափոխության վերաբերյալ, քիչ առաջ փակել է Արցախ-Հայաստան սահմանագծին գտնվող Հակարիի կամուրջը, որը գտնվում է ՌԴ խաղաղապահ զորակազմի պատասխանատվության տիրույթում՝ «Լաչինի միջանցք»-ում»։

Այնուհետև Ադրբեջանի պետական սահմանապահ ծառայությունը հայտարարել է, որ հսկիչ անցագրային կետ է տեղակայել Լաչին-Ստեփանակերտ ճանապարհին։ 

ՀՀ ԱԳՆ-ն պարզապես ձեռ է առնում ռուսներին։ Չ՞է որ Ադրբեջանն անցակետը դրեց 2 օր առաջ Նիկոլ փաշինյանի այն հայտարարությունից հետո, երբ նա Արցախը ճանաչեց Ադրբեջանի մաս։ Այս մասին իր ֆեյսբուքյան էջում գրել է ՀՀ նախկին վարչապետ Հրանտ Բագրատյանը:

«Ադրբեջանն անցակետ է դրել Լաչինի միջանցքի սկզբնամասում։Այս պահի դրությամբ միջանցքի 2 հատվածներում ադբեջանցիներ են։ ՀՀ ԱԳՆ-ն ՌԴ-ին կոչ է արել վերջապես ապաշրջափակել Լաչինի միջանցքը։ Կոչ է արել նաև հարգել 2020-ի նոյեմբերի 9-ի հայտարարաությունը։ ՀՀ ԱԳՆ-ն պարզապես ձեռ է առնում ռուսներին։ Չ՞է որ Ադրբեջանն անցակետը դրեց 2 օր առաջ Նիկոլ փաշինյանի այն հայտարարությունից հետո, երբ նա Արցախը ճանաչեց Ադրբեջանի մաս։ Ավելին, շառ արեց. թե բա չեք ասի, մադրիդյան սկզբունքներով այդպես էր։ (իհարկե ստեց, նման թուղթ չկա)։ Այդ հայտարարությամբ Փաշինյանն ինքն է խախտում նոյեմբերի 9-ի հայտարարությունը։ Ինչքան էլ այդ փաստաթուղթը դավաճանական ու կապիտուլյանտական լինի, այնտեղ Արցախն Ադրբեջանի մաս ճանաչված չէ։ Եթե Արցախն Ադբեջան է, ուրեմն ի՞նչ գործ ունի այնտեղ ռուսը։ Այս նոր շրջափակման կնքահայրը փաշինյանն է։ Հիմա, ՀՀ ԱԳՆ այդ ու՞մ ես խաբում։ Նիկոլի մոտ պարբերաբար խորհրդակցող քաղաքական երկերեսանիներ այդ ու՞մ եք ֆռռացնում։ Մարուքյան ի՞նչ ես քեզ ճղում. երբ շեֆդ ճանաչում էր Արցախն ադրբեջանի կազմում, չէ՞իք հասկանում հետևանքները։

ԱՅսօր ապրիլի 24-ն է։ Ժողովուրդը ծաղիկները ձեռքին գնալու է Ծիծեռնակաբերդ։ Բայց կարճ ժամանակ հետո լինելու է Արցախի ցեղասպաությունը։ Է գուցե այդ ծաղիկները մի ուրիշ տեղ տանեք, գուցե հասկանաք, որ քանի դեռ ձեր եկւրի ղեկավարն Արցախն Արդբեջան է համարում, ապա նոր ցեղասպնություններն անխուսափելի են»,- գրել է նա։

Հիշեցնենք, որ այսօր Ադրբեջանը փակել է Արցախ-Հայաստան սահմանագծին գտնվող Հակարի կամուրջը եւ պաշտոնապես հայտարարել է Լաչին (Բերձոր)-Ստեփանակերտ ճանապարհին  ստուգիչ անցագրային կետի տեղակայման մասին։

7or.am-ը գրում է․

Երեկ, բացի այն, որ Նիկոլ Փաշինյանը Հայաստանի խորհրդարանում թշնամական երկրի համար ելույթ ունեցավ, իր հակամարդկային գոյության մասին որոշեց հիշեցնել նաև նրա սիրելի «կիրթ ու կառուցողական» գործընկեր Իլհամ Ալիևը:

Նրանց՝ թե՛ Փաշինյանի, թե՛ Ալիևի խոսույթը բավականին ներդաշնակ էր: Այնպես, որ կարելի էր կարծել՝ փոխադարձ ու նախօրոք համաձայնեցրել են, թե իրենցից ամեն մեկը ինչ պետք է ասի: Ի լրումն, թե՛ Փաշինյանի, թե՛ Ալիևի խոսույթն ակնհայտ հակահայկական էր, թշնամական: Հիմնական տպավորությունն այնպիսին է, որ ասես՝ գործ ունենք նույնական նպատակներ հետապնդող մեկ ուժի՝ արտաքնապես տարբեր երկու ներկայացուցիչների հետ: Բայց վատը ոչ միայն դա է, այլև այն, որ Ալիև-Փաշինյան դուետի ներդաշնակությունը կարծես արդեն առանձնապես ուշադրություն էլ չի գրավում:

Քաղաքականության մեջ երկու և ավելի կողմերի նման հայտարարությունները սովորաբար անվանում են «պասերով խաղ», այն է՝ «փոխանցումներով խաղ»: Տվյալ դեպքում այդ արյունոտ «խաղը» Ալիևն ու Փաշինյանը վարում են Հայաստանի, Արցախի ու հայության դեմ:

Ինչ վերաբերում է Արցախին, ապա Նիկոլ Փաշինյանը երեկ պաշտոնապես, փաստորեն, հայտարարեց, որ այո՛, ուրացել է Արցախը, որ քանի դեռ ինքը ՀՀ վարչապետ է, Արցախի հարց չկա ու չի դրվելու, գործնականում ասաց գրեթե այն, ինչ ուզում է իր գործընկեր ու հայության թշնամի Ալիևը: Ճիշտ է, Ալիևը ուզում էր, որ Նիկոլ Փաշինյանը արդեն երեկ բացեիբաց հայտարարեր՝ «Արցախը Ադրբեջան է, և՝ վերջ»: Նիկոլ Փաշինյանը գործնականում հենց դա էլ ասում էր, ի միջի այլոց: Ավելին, խոստովանեց, որ դա է ասել նաև Պրահայում, նաև Սոչիում:

Բայց դե Ալիևը ուզում է, որ Հայաստանում Փաշինյանը բառ առ բառ կրկնի այն, ինչ ինքն է ուզում, ինչ ասել էին տալիս գերի ընկածներին:

Ակնհայտ է մեկ բան. Հայաստանն ու երկրաբնակ հայությունը ուղղակիորեն պատանդառված են փաշինյանական կլանի ու նրա գործընկեր Ալիև-Փաշաևների կլանի կողմից:

Ստացվում է, որ տասնամյակներ շարունակ հայությունը մեծ զրկանքների ու զոհողությունների գնով պայքարում էր հանուն այն բանի, որ երկու-երեք տարվա մեջ Արցախը՝ եղած-չեղածով, նվիրի ադրբեջանական թուրքերին և… հպարտանա դրանով:

Մինչ այս, մինչ այն, գործնականում թե՛ Փաշինյանը, թե՛ Ալիևը հայտարարում են, որ Արցախի խնդիրը Ադրբեջանի ներքին գործն է: Փաշինյանը «ինքնորոշման իրավունք» բառակապակցությունն անգամ չի համարձակվում արտասանել: Իսկ Ալիևն էլ ասում է, որ դա ընդհանրապես իր ներքին գործն է. եթե Ղարաբաղի հայերը ուզում են ապրել այնտեղ, ապա պիտի Ադրբեջանի քաղաքացիություն ընդունեն, ո՞չ՝ ուրեմն պետք է թողնեն-հեռանան: Կարճ ասած՝ սպառնում է կոտորածով, որի այլընտրանքը ազգուրացությունն է:

Այ, սա՛ է Նիկոլ Փաշինյանի ու նրա մանկլավիկների երազած ապագան:

Ամենից վատն այն է, որ Փաշինյան-Ալիև զույգը համոզված է, որ Արցախի հարցերն արդեն լուծել են, և հիմա, համատեղ ուժերով ձեռնմուխ են եղել Հայաստանի ոչնչացման փուլն իրագործելուն՝ գրեթե զրոյական դիմադրության պայմաններում:

ՀՀ վարչապետն Արցախի հարցով լիազորված է բանակցել բացառապես մեկ՝ Արցախի ժողովրդի ինքնորոշման իրավունքը միջազգային հարթակներում առաջ տանելու ուղղությամբ։ Արցախն Ադրբեջանին բռնակցելու իրավունք Փաշինյանը չունի, Արցախի ինքնորոշման իրավունքին հակասող որևէ փաստաթուղթ ստորագրելու իրավասություն ոչ ոք նրան չի տվել։ Այդ մասին  ասաց Արցախի ԱԺ «Արդարություն» խմբկացության պատգամավոր Դավիթ Գալստյանը։

«Կա ՀՀ Գերագույն խորհրդի որոշում, որի համաձայն ՀՀ իշխանությունները պարտավոր են առաջ տանել Արցախի ինքնորոշման հարցը միջազգային հարթակներում։ Փաշինյանը հիմա, փաստացի, խախտում է ՀՀ Սահմանադրությունը։ Իր արած քայլերի համար Նիկոլ Փաշինյանն ու գործընթացին մասնակից մյուս քաղաքական դեմքերը պատասխանատվություն են կրելու օրենքի ողջ խստությամբ․ ազգը չի կարող թույլ տալ, որ հակազգային փաստաթղթերը վավերացվեն»,-ասաց Գալստյանը։

Երեկ և այսօր ՀՀ ԱԺ-ում Փաշինյանի արած պնդումները, թե, իբր, ՀՀ-ն Արցախն Ադրբեջանի մաս է ճանաչել Մադրիդյան սկզբունքներով, Արցախի Աժ պատգամավորը պարզագույն մանիպուլյացիա է համարում, որի նպատակը Ադրբեջանին հանձնված տարածքների համար մեղքն ուրիշների վրա բարդելն է։

«Եթե Մադրիդյան սկզբունքներով Արցախը ճանաչվել է Ադրբեջանի մաս, ապա ինչո՞ւ Ադրբեջանը չհամաձայնեց այդ փաստաթղթին, հրաժարվեց։ Սև լիճն ու ներկայումս Ադրբեջանի վերահսկողության տակ գտնվող ՀՀ մյուս տարածքներն է՞լ էին ճանաչվել ադրբեջանական այդ փաստաթղթով։ Մանիպուլյատիվ տարբեր հնարքներով նա էլի փորձում է կերակրել հանրությանը, որ իր տերերին տված խոստումը, որը բխում է Ադրբեջանի շահից, կատարի»,-նշեց պատգամավորը։

Շեշտելով, որ Փաշինյանի՝ Արցախի վերաբերյալ հնչեցրած հայտարարությունների անընդունելի լինելու մասին Արցախից բազմիցս արձագանքել են, բայց նա ոչ մի կերպ ականջալուր չի լինում, Գալստյանը գտնում է՝ Արցախի իշխանությունները պարտավոր են հայտարարել, որ ՀՀ գործող վարչապետին թույլ չեն տալիս անել քայլեր, որոնք վնասում են Արցախի ինքնորոշմանը։

Բռնապետ Ալիևը ադրբեջանական հեռուստատեսությանը երեկ տված հարցազրույցում հերթական անգամ սպառնալիքներ ու վիրավորանքներ է հնչեցրել հայ ժողովրդի և Արցախի ու Հայաստանի Հանրապետությունների հանդեպ: Այս մասին գրել է  Արցախի պետնախարարի խորհրդական Արտակ Բեգլարյանը։ «Նա շարունակում է էթնիկ զտման քաղաքականությունը՝ ավելի ու ավելի ստիպելով մեզ համառ կերպով պայքարելու, իսկ միջազգային հանրությանը՝ գործնական միջոցներ ձեռնարկելու Արցախի ժողովրդին պաշտպանելու իր պատասխանատվության կատարման ուղղությամբ: 

1. Մեջբերում Ալիևից. «Ղարաբաղում ապրող հայերը կամ պետք է ընդունեն Ադրբեջանի քաղաքացիություն, կամ էլ պետք է իրենց համար այլ բնակության վայր գտնեն։ Այստեղ լիակատար ազատություն կա, առաջարկվում են բոլոր ժողովրդավարական հիմունքները։ Այս հարցը պետք է մարդու իրավունքների հիման վրա լուծում գտնի»։Պատասխան. Այդ ո՞ր ժողովրդավարական հիմունքների ու մարդու իրավունքների հիման վրա պետք է լուծում գտնել՝ որով իրականացվել են ադրբեջանահայության ու Արցախի հայության հանդեպ ցեղասպանական գործողություններ, որով Ադրբեջանում մեկ հայ չի մնացել, որով հակամարտության ողջ ընթացքում Ադրբեջանի վերահսկողության տակ ընկած բոլոր հայերը կա՛մ դաժանաբար սպանվել են, կա՛մ խոշտանգվել ու նվաստացել, որով հայերը ծառայում են որպես «ռազմավարի պուրակի» ցուցանմուշ ադրբեջանցի երեխաների «դաստիարակության» համար, որով քնած հային կացնահարողը դառնում է ազգային հերոս, որով ադրբեջանական հասարակությանը սնում ու ներքին խնդիրներից շեղում են հայերի դեմ ֆաշիստական ատելությամբ, որով Ադրբեջանը համարվում է աշխարհի ամենաբռնապետական երկրներից մեկը, թե՞ այլ մարդու իրավունքներ նկատի ունեիք, Ձերդ գերազանցություն պարոն լավագույն իրավապաշտպան, ժողովրդավար ու խաղաղասեր… Իսկ Արցախի բնիկ հայ ժողովուրդը վաղուց իր որոշումը կայացրել է՝ իր կամքին հակառակ խորհրդային Ադրբեջանին բռնակցված Արցախը դեռ 1988 և 1991թթ. Ընտրել է ինքնորոշումն ու ազատությունը: Մենք որևէ այլ տեղ չունենք ապրելու, քան մեր հայրենիքը, և որևէ այլ երկրի քաղաքացիություն չունենք ստանալու, քան Արցախի Հանրապետության քաղաքացիությունը: Եվ դա մեր ընտրությունն է՝ միջազգային իրավունքի հիմնարար նորմերով ամրագրված, իսկ մարդկանց սեփական հայրենիքից վտարելու սպառնալիքն արդեն էթնիկ զտման քաղաքականություն է, որի պատասխանատուները մեկ օր կանգնելու են միջազգային դատարանի առջև:

 2. Մեջբերում Ալիևից. «Ներկայում իրենց համար կեղծ անուններ հորինած անջատողականները (մեկն իրեն նախագահ է անվանում, մյուսը՝ նախարար, մեկ ուրիշը՝ խորհրդարանի ղեկավար), այդ ծաղրածուների խումբը պետք է վերջապես հասկանա, որ մեր համբերության հետ խաղալ չի լինի։ Մենք նրանց տարբեր ճանապարհներով բազմիցս փորձել ենք բացատրել, որ նրանք կամ պետք է մեր խոսքով շարժվեն, կամ էլ այնտեղից դուրս գան։ Այնտեղ ապրող, փաստացի նրանց գերին, պատանդը դարձած հայերին էլ պետք է հանգիստ թողեն։ Վստահ եմ, որ ներկայում Ղարաբաղում ապրող հայ բնակչության մեծ մասը պատրաստ է Ադրբեջանի քաղաքացիություն ընդունել։ Միայն թե այդ տզրուկները, այդ գիշատիչ կենդանիները չեն թողում, որ այդ մարդիկ հանգիստ ապրեն, 30 տարի նրանց գերու պես են պահում»։Պատասխան. Չիջնելով բռնապետ Ալիևի մակարդակին և հանրային խոսքում չօգտագործելով վիրավորական պիտակավորումներ՝ նրան խորհուրդ կտայի ուրիշների հասցեին պիտակավորումներ հնչեցնելուց առաջ նայել հայելու մեջ և ինքն իրեն հարց տալ, թե ով հանգիստ չի թողնում բոլոր հայերին, ով է ծծում ոչ միայն հայերի, այլև՝ սեփական ժողովրդի արյունը, ով է գերու և պատանդի պես պահում Արցախի ողջ ժողովրդին առնվազն 130 օր շարունակ, ով է տարիներ շարունակ ռազմագերիներին պահում որպես պատանդներ, ով է ժողովրդավարական իրական ընտրություններով ընտրված, իսկ ով՝ սեփական սահմանադրության նորմերը բազմակի խախտումներով ու բռնաճնշումներով իշխանություն ժառանգած ղեկավար, ով է մարդու իրավունքների ու ժողովրդավարության արյունոտ ու կոռուպցիոն ներկայացումներ խաղում սեփական ժողովրդի ու աշխարհի առջև… Իսկ Արցախի ժողովուրդը բազմակի անգամ ազատ հանրաքվեներով, ընտրություններով ու հանրահավաքներով ապացուցել է, որ միաձայն կերպով կողմ է անկախությանն ու ազատությանը և որևէ ապագա չի տեսնում ադրբեջանական լծի տակ: Մեր ընտրությունն ու կամքը անշրջելի են, որովհետև մենք այդ իրավունքն ու վճռականությունն ունենք սեփական հայրենիքում սեփական ճակատագիրը տնօրինելու՝ առանց ուրիշի հայրենիքի վրա աչք դնելու: 

3. «Մեջբերում Ալիևից. «Մեր կամքի վրա ոչ ոք չի կարող ազդել։ Մենք դա ապացուցել ենք պատերազմի ժամանակ և պատերազմից հետո։ Պետք լինի՝ մեկ անգամ էլ ցանկացած ձևով կապացուցենք»։ Մեկնաբանություն. Սա էլ ուժի կիրառման հերթական սպառնալիքն է, ավելին՝ նույնիսկ կասեի, որ մարդկության դեմ հանցագործության սպառնալիք է, քանի որ հատուկ նշում է «ցանկացած ձևի» մասին: Եվ այս մարդը խոսում է խաղաղության պատրաստակամության, մարդու իրավունքների ու այլ արժեքների մասին: 4. Մեջբերում Ալիևից. «Սակայն նրանք (Հայաստանի ժողովուրդը) թող լավ մտածեն, մի օր կարող է աչքերը բացեն, Ադրբեջանի դրոշն իրենց գլխավերևում տեսնեն»:Մեկնաբանություն. Սա էլ հստակ սպառնալիք է Հայաստանի Հանրապետության ժողովրդի ու ինքնիշխանության դեմ՝ ընդհուպ մինչև Երևանը գրավելու վերաբերյալ: Եվ այսքանից հետո ո՞վ կարող է հավատալ նման բռնապետին, որ ցանկանում է խաղաղություն և որևէ նկրտում չունի այլ պետությունների ու ժողովուրդների հանդեպ: 5. Մեջբերում Ալիևից. «Առաջինը, այն բանի համար, որ նրանք Հայաստանում՝ թշնամի պետությունում, ինչպես Ադրբեջանի, այնպես էլ Թուրքիայի հավերժական թշնամի պետությունում այդ մեծ հաղթանակը ձեռք բերեցին, թուրքական դրոշը բարձրացրին»:Մեկնաբանություն. Եվ վերջում այս բռնապետը ուղիղ կերպով խոստովանում է, որ Հայաստանը դիտարկում է որպես «հավերժական թշնամի», ում ինքը միշտ ձգտում է նվաստացնել ու ոչնչացնել:

Այս տարիների հանցագործությունների, հայատյացության պետական քաղաքականության և սպառնալիքների համատեքստում դեռ ինքն է զոհի կերպարի մեջ մտնում:Այս ֆաշիստական մոտեցմամբ խաղաղություն ու կայունություն հնարավոր չէ ունենալ տարածաշրջանում:

Միակ լուծումը ներքին ու արտաքին գործնական զսպիչ միջոցների կիրառումն է բռնապետ Ալիևի հանդեպ՝ կանխելու համար նորանոր հանցագործությունները հայ ժողովրդի ու մարդկության դեմ»:

Հայաստանում և առհասարակ տարածաշրջանում իրավիճակի հեռանկարը տանում է դեպի բարդացում, անվիճելի է, որ տարածաշրջանային լուրջ կոնֆլիկտ է հասունանում։ Այս մասին Tert.am-ի հետ հարցազրույցի ժամանակ ասաց քաղաքագետ, «Միացյալ Հայաստան» կուսակցության փոխնախագահ Վարդան Խաչատրյանը։
Նա նշեց, որ այդ կոնֆլիկտը պայմանավորված չէ սոսկ Հայաստան-Ադրբեջան հարաբերություններով։

«Համաշխարհային աշխարհակարգի ձևավորման ներկայի փուլը ենթադրում է ծայրահեղ լարումներ, նոր աշխարհակարգի ձևավորումը շատ ցավոտ է ընթանալու։ Տարածաշրջանում Ռուսաստանի կենսական շահերն են»,- ասաց նա։ 

Խաչատրյանը նշեց, որ տարածաշրջանում իրավիճակի լարման ֆոնին չի բացառվում ուղիղ առճակատում Իրանի ու Ադրբեջանի միջև։

Քաղաքագետը խոսեց նաև Հայաստան-Թուրքիա հարաբերությունների, ՀՀ անվտանգային համակարգի, արտաքին քաղաքական վեկտորի հնարավոր փոփոխման հետևանքների ու այլ կարևոր հարցերի մասին:

Մանրամասները՝ տեսանյութում։