Հայաստանի Մեծամորի ատոմակայանի երկրորդ էներգաբլոկի գործունեությունը դադարեցնելու վերաբերյալ Ադրբեջանը պաշտոնական դիմում կուղարկի Ատոմային էներգիայի միջազգային գործակալություն և Եվրամիություն։
Համապատասխան դիմումն այժմ պատրաստման ընթացքի մեջ է։
Ադրբեջանի գիտությունների ազգային ակադեմիայի Ռադիացիոն խնդիրների ինստիտուտի տնօրեն Ադիլ Ղարիբովը ադրբեջանական 1news.az գործակալության հետ զրույցում ասել է, որ Վրաստանը և Թուրքիան ևս պաշտպանում են իրենց տեսակետը։ «Երկրի համապատասխան գերատեսչությունները և հաստատությունները շրջակա միջավայրի վրա ատոմակայանի գործունեության ազդեցության մասին տեղեկություն են հավաքում։ Այսօր այդ հարցը քննարկվում է նաև Թուրքիայում և Վրաստանում: Կարծում եմ, որ մի շարք քննարկումներից հետո մենք ընդհանուր հայտարարի կգանք։ Հույս ունենք, որ Ատոմային էներգիայի միջազգային գործակալությունը և Եվրամիությունը ևս Ադրբեջանին կաջակցեն այդ հարցում» – ասել է Ղարիբովը:

Ադրբեջանի երկու ընդդիմադիր քաղաքական կուսակցությունները` «Ադրբեջանի ժողովրդավարական կուսակցությունը» (ԱԺԿ) և ՙՈւմիդ՚ կուսակցությունը հայտարարել են «Ղարաբաղ» քաղաքական դաշինքի ստեղծման մասին: Համապատասխան համաձայնագիրը ստորագրել են երկու կուսակցությունների ղեկավարները` Սարդար Ջալալօղլուն և Իգբալ Աղազադեն: Այս մասին Trend-ին են հայտնել «Ումիդ» կուսակցության մամլո ծառայությունում:

«Ղարաբաղյան հակամարտությունը Ադրբեջանի գլխավոր խնդիրն է: Հանուն այս խնդրի լուծման և Ադրբեջանի երջանիկ ապագայի մենք որոշել ենք միասին քաղաքական պայքար մղել»,- ասել է «Ումիդ» կուսակցության առաջնորդ Աղազադեն:

Իր հերթին Ջալալօղլուն նշել է, որ երկու կուսակցությունների միջև քաղաքական անհամաձայնությունների բացակայությունը հիմք է ստեղծում սերտ համագործակցության: Նշենք, որ դաշինքի ստեղծման մասին հայտարարվել է դեռ 2010 թվականին` «Ղարաբաղ» ընտրական դաշինքի ստեղծումից հետո:

Արձագանքելով ՄԱԿ-ի Հազարամյակի զարգացման նպատակների իրականացմանը նվիրված գագաթնաժողովում Ադրբեջանի արտգործնախարար Էլմար Մամեդյարովի սեպտեմբերի 21-ի ելույթին.

Չանդրադառնալով Ադրբեջանի արտգործնախարարի ելույթում տեղ գտած ավանդական ստահոդ քարոզչությանը Լեռնային Ղարաբաղի մասին` Քաղաքական զարգացումների հետազոտական կենտրոնը ուշադրություն է հրավիրում ադրբեջանցի պաշտոնյայի` սեփական երկրի սոցիալական վիճակի մասին իրական պատկերի ձևախախտված ներկայացման փաստը:

«Աղքատությունն Ադրբեջանում 2005 թվականին գրանցված 29,3 տոկոսից 2010 թվականին նվազել է մինչև 11 տոկոս»,- ասել է նախարարը:
Բացի այն, որ ՔԶՀԿ ուսումնասիրությունները ցույց են տալիս 2005 թվականին Ադրբեջանի աղքատության 35 տոկոս ցուցանիշ, առանձնահատուկ նշում ենք, որ 2010 թվականի երկրորդ եռամսյակի տվյալներով, ադրբեջանական բնակչության շուրջ 11,5 տոկոսը գտնվում է չքավորության, այսինքն` աղքատության շեմից էլ ցածր պայմաններում:

«Գործազրկությունը նույնպես նվազել է. 2005 թվականի 7,6 տասնորդականի համեմատությամբ այն 2009 թվականին 6 տոկոս է կազմել»,-նշել է նախարարը: Թեև գործազրկության կրճատման տոկոսները բարձր են, բայց հարուստ և աղքատ խավերի միջև ճեղքը Ադրբեջանում աստիճանաբար ավելի է մեծացել. հատկապես հարկ է հաշվի առնել այն փաստը, որ զբաղվածության միայն նավթային ոլորտն է գերակա, մինչդեռ տնտեսական մյուս ճյուղերում թերզարգացած վիճակ է:

Ադրբեջանական բնակչության շուրջ 5 տոկոսը բարձր դասին է պատկանում (ապրում է չափազանց ճոխության մեջ), մինչդեռ բնակչության 70-75 տոկոսն ապրում է ցածր աշխատավարձերով և աղքատության մեջ:

Բացի այդ, ՔԶՀԿ հետազոտություններով հայտնի է դարձել, որ 2003-2009 թթ. ստեղծված աշխատետեղերի միայն շուրջ 70 տոկոսն է մշտական, մնացածը` կարճաժամկետ և պայմանագրային են: Իսկ մշտական աշխատատեղերի շուրջ 95 տոկոսը նավթային ոլորտն է ընդգրկում, ինչը վկայում է Ադրբեջանի տնտեսության անհահամասնական զարգացման մասին, և միաժամանակ կանխորոշում 2012 թվականի շրջաններում նավթային պաշարների կրճատմամբ պայմանավորված տնտեսական անկման ու սոցիալական ճգնաժամի զարգացման հնարավորությունը:

Հարկ է նշել նաև, որ Ադրբեջանի սահմանադրությունն ապահովում է աշխատանքային միավորումներ ստեղծելու իրավունքը, որը, սակայն, գործնականում սահմանափակված է:

Մամեդյարովը նաև նշել է, թե հատուկ ուշադրություն է հատկացվել կանանց իրավունքներին, պետական միջոցներ են հատկացվել մայրական առողջությանը նպաստելու և մանկական մահացությունը կրճատելու ուղղությամբ, նախագահի հրամանագրով ստեղծվել է ընտանիքի, կանանց և երեխաների հարցերով պետական կոմիտե:

Ադրբեջանցի նախարարը, սակայն, խուսափել է նշել կանանց ու երեխաների խնամքի հետ անմիջականորեն կապված առողջապահության ոլորտում տիրող անմխիթար վիճակի մասին, որտեղ անկառավարելիությունն ու ծառայությունների որակը դեռևս վատթար վիճակում են: Խնդիրներ կան նույնիսկ հիվանդանոցային անկողինների քանակի ապահովման գործում: Ծննդաբերական բաժանմունքներում ծաղկում է կաշառակերությունը, որի շնորհիվ է հիմնականում ապահովվում առողջապահական ծառայությունների մատուցումը:

Աղքատ գյուղական բնակավայրերը հիմնական առողջապահական ծառայություններից օգտվելու հասանելիություն չունեն: Գյուղեր կան, որ կա’մ (նույնիսկ) չունեն կլինիկա, կա’մ բնակիչներն ի վիճակի չեն վճարելու ծառայության կամ դեղերի համար:

Բացի այդ, մանուկների մահացության թիվը (IMR)` (1 տարեկանից ցածր) կազմում է շուրջ 56 (1000 ծնունդի հաշվով), որոնցից 65 տոկոսը տղա են:

Ամերիկացի վերլուծաբան Արիել Քոենը կարծում է, որ Բաքուն եւ Անկարան պետք է «զայրույթից իրենց կորցրած լինեն» ՀՀ տարածքում ռուսական ռազմական բազայի տեղակայման մասին համաձայնագրում նախանշված փոփոխությունների կապակցությամբ:

«Ժառանգություն» վաշինգտոնյան հիմնադրամի ավագ հետազոտողն այդ մասին գրում է Wall Street Journal-ում տպագրված «Reset the Russian Reset Policy» հոդվածում:

Նշելով, որ համաձայնագրում կատարված փոփոխություններից հետո ռուսական բազան Հայաստանում կմնա առնվազն մինչեւ 2049թ.` Արիել Քոենը զուգահեռներ է անցկացնում Սեւծովյան նավատորմը Սեւասոտպոլում մինչեւ 2042թ. տեղակայելու ժամեկտների երկարացման մասին վերջերս ստորագրված ռուս-ուկրաինական համաձայնագրի հետ:

«Հայաստանը պաշտպանելու Ռուսաստանի պարտավորվածությունն Ադրբեջանին դնում է չափազանց դժվարին վիճակի մեջ: Դա հստակ նախազգուշացում է սեպարատիստական Լեռնային Ղարաբաղը կամ ՀՀ կողմից գրավված 7 շրջանները վերադարձնելու Ադրբեջանի ցանկացած փորձի դեմ: Ենթատեքստը եւս պարզ է. Ադրբեջանը պետք է ետ կանգնի Արեւմուտքի հետ համագործակցությունից, կամ բախվի հետեւանքներին: Ռուս-հայկական համաձայնագիրը Ռուսաստանին դարձնում է գերիշխող ուժը Հարավային Կովկասում, քանի որ ԱՄՆ-ը եւ ՆԱՏՕ-ն չեն ցանկանում ստանձնել տարածաշրջանում երկարաժամկետ ռազմական ներկայության պարտավորություն»,- գրում է Արիել Քոենը:

Միաժամանակ, վերլուծաբանը չի բացառում, որ Ռուսաստանը հնարավորություն է գտել մեղմելու Ադրբեջանի արձագանքը` մատնանշելով Բաքվին C-300 զենիթա-հրթիռային համալիրների վաճառքի մասին վերջին հաղորդագրությունները:

«Իրանական միջուկային ծրագրի շուրջ լարվածության ուժեղացումը եւս կարող էր կարեւոր դեր ունենալ Գյումրիում ռուսական բազայի տեղակայման ժամկետների երկարացման գործում: «Թեժ հակամարտության» դեպքում Ռուսաստանն ի վիճակի կլինի կանխել Կովկասում ամերիկյան եւ դաշնային զորքերի տեղակայումը` ներառյալ ավիաբազաների օգտագործումը: Ռուսական վերահսկողությունը Հարավային Կովկասի օդային տարածքի հանդեպ Հայաստանի, Աբխազիայի եւ Հարավային Օսիայի բազաներից կարող է անհնարին դարձնել ԱՄՆ օդային գործողություններն առանց Ռուսաստանի համաձայնության»,- նշում է «Ժառանգություն» վաշինգտոնյան հիմնադրամի ավագ հետազոտողը:

Թուրքիան բացելու է սահմանը Հյաստանի հետ`ՆԱՏՕ-ի զորավարժություններին մասնակցելու համար։
Հայ-թուրքական սահմանը ժամանակավորապես բացվելու է, քանի որ սեպտեմբերի 11-17-ը Լոռիում տեղի են ունենալու ՆԱՏՕ-ի փրկարարական զորավարժությունները, որոնց մասնակցելու է նաև Թուրքիան:
Զորավարժություններին մասնակցելու են ՆԱՏՕ-ի անդամ և դաշնակից հանդիսացող 19 երկրներ: Ադրբեջանը հրաժարվել է մասնակցել վերնշյալ միջոցառումներին: