«Հազարամյակի մարտահրավեր» հիմնադրամ — Հայաստան ՊՈԱԿ-ի գլխավոր գործադիր տնօրեն Արա Հովսեփյանն ասուլիս  էր հրավիրել`ամփոփելու 2006 թվականից մինչ այսօր հիմնադրամի կատարած աշխատանքները, խոսելու դրանց  արդյունավետության և ծրագրի ավարտի մասին:

Նա տեղեկացրեց, որ օգոստոսի 31-ի դրությամբ՝ ծրագրով 146 միլիոն դոլար է ծախսվել, նախատեսվում է ևս 30 միլիոն դոլարի ծախս, և սա շինարարական ծախսերի համար նորմալ կարգ է:
Հովսեփյանը նախ նշեց, որ վերջերս Նոյեբերյանի պոմպակայանի բացմամբ, որին  մասնակացեց նաև Սերժ Սարգսյանը,մեկնարկեց ավարտական փուլի բացումների շարքը:

Ըստ Հովսեփյանի իրականացվել է ծրագրի 90  տոկոսից ավելին, մնում է հինգ-վեց տոկոս շինարարական աշխատանքները, որոնք կհասցնեն ավարտին:

Արա Հովսեփյանը նաև ասաց, որ «Հազարամյակի մարտահրավեր» հիմնադրամի ծրագրի շրջանակներում` վեց մայր-ջրանցքներ են վերանորոգվել, թեև այս պահին ոռոգում չի իրականացվում, բայց ամեն ինչ պատրաստ է դրա համար:

Հաջորդ ծրագիրը, որ իրականացվել է հինգ ինքնահոս ջրանցքների վերականգնումն է և նորերի կառուցումը:

Մյուս ծրագիրը, որի մասին խոսվեց. Արարատյան դաշտավայրի դրենաժային (մաքրման) համակարգի աշխատանքներն են, որոնք դարձյալ իրականացվել են:

Ծրագրերից մեկն էլ , երրորդ կարգի ջրանցքների վերականգնումն է:

Ամամենամեծ ծրագիրը` 17 պոմպակայանների վերականգնումն է՝ հարակից բոլոր պահանջված աշխատանքներով, ինչպես նաև 61 պոմպեր տեղադրումը:
Հարցին, թե` հարևան Վրաստանը երկրորդ գրանտը ստացավ ՀՄՀ-ից, իսկ Հայաստանի ֆինանսավորումը 2009-ին մասնակիորեն կասեցվեց, Ձեր կարծիքով, ի՞նչն է պատճառը, Արա Հովսեփյանն ասաց. «Հայաստանի ֆինանսավորումը կասեցվել է մասամբ, այլ ոչ թե ամբողջությամբ դադարեցվել, գյուղական ճանապարհների վերականգնման ֆինանսավորման մասին է խոսքը, այսինքն՝ ծրագրի մեկ քառորդը կասեցվեց: Իսկ Վրաստանը, որքանով ես տեղյակ եմ, պաշտոնապես չի ստացել ֆինանսավորում, այլ ներկայացվել է, բայց ֆինանսավորում չի տրամադրվել: Առհասարակ առաջին և երկրորդ ծրագրերի հետ կապ գոյություն չունի, շարունակություն չի լինում, այսինքն, մինչև չավարտվի առաջինի իրականացումը, չի լինի երկրորդը»:

Հովսեփյանը տեղեկացրեց, նաև, որ նոյեմբեր-դեկտեմբերին մեր երկրի ինդիկատորների աղյուսակները կկազմվեն, և, եթե մենք բավարարել ենք մեր ծրագիրի իրականացումը` ապա հնարավորություն կունենանք նաև դիմել արդեն երկրորդ ծրագրի համար:

WikiLeaks սկանդալային կայքն այսօր հրապարակել է Հայաստանին վերաբերող փաստաթղթերի հերթական մասնաբաժինը, որոնց մեջ աչքի է ընկնում հատկապես 2008թ. մարտի 7-ին ԱՄՆ փոխդեսպան Փենինգտոնի կողմից կազմված նամակը:

Ըստ այդ նամակի հեղինակի՝ Մարտի 6-ի ուշ երեկոյան ՀՀ Սահմանադրական դատարանի անդամ Վալերի Պողոսյանը գաղտնի կապ է հաստատել դեսպանատան հետ` հանդիպում խնդրելով իր տանը: Դատավորն ասել է, որ ՀՀ նախագահ Ռոբերտ Քոչարյանը նախապես որոշել է մարտի 8-ին ՀՀ նախագահի թեկնածու Լևոն Տեր-Պետրոսյանի հայցով դատական վճռի ճակատագիրը: Պողոսյանն ասելէ, որ իրեն անձամբ են ճնշել նախագահական նստավայրից, և որ իր գործընկերները նույնպես ենթարկվել են ճնշումների: Պողոսյանն ասել է, որ «բացարձակ բռնապետություն» է տիրում Հայաստանում, և որ նախապես կայացված որոշումը կարող է անկանխատեսելի հետևանքներ ունենալ պետության համար: Նա զգուշացրել է, որ եթե միջազգային հանրությունը թույլ տա իշխանություններին անվերահսկելի դառնալ, դա կարող է անդառնալի հետևանքներ ունենալ Հայաստանի համար և խորտակել երկիրը ժողովրդավար դարձնելու բոլոր հույսերը:

Պողոսյանը ներողություն է խնդրել դեսպանատուն դիմելու համար, սակայն ասել է, որ իր մտահոգություններով այլ տեղ չէր կարող դիմել: Նա ասել է, որ դիմելէ դեսպանատանը, քանի որ գիտի, թե ինչի համար են «նրանք պայքարում»: Պողոսյանը մանրամասնել է, որ մարտի 4-ին՝ Տեր-Պետրոսյանի հայցի լսումների նախօրեին, իրեն զանգել են նախագահական նստավայրից և նախագահի աշխատակազմի ղեկավարի անունից կանչել են նախագահական, սակայն ինքը մերժել է: Նա չի պատասխանաել նաև հետագա օրերի զանգերին:

Նա ասել է, որ, իբր, իր երեք գործընկերները պատասխանել են այդ զանգերին, սակայն ինքը չի կարող հաստատել դա: Պողոսյանն ասել է, որ այս տեղեկությունը ստացել է վստահելի աղբյուրներից: Չպատասխանելու դեպքում նախագահականից սպառնացել են աշխատանքից հեռացնել իր եղբորը, որն աշխատել է այնտեղ: Հայտնի է, որ Վալերի Պողոսյանը հիվանդության պատճառով բացակայել է լսումների վերջին երեք նիստերից և չի կարողացել մասնակցել վերջնական որոշման կայացմանը: Պողոսյանն ասել է, սակայն, որ եթե ինքը նույնիսկ առողջ լիներ, միևնույն է, լսումներին չէր մասնակցելու:

Կիմ Բալայանը, ըստ Պողոսյանի, համագործակցել է իշխանությունների հետ` իր որդուն` Տիգրան Բալայանին հայտնի հայտարարությունն ընդունած՝ ՀՀ ԱԳՆ պաշտոնանակ արված խոսնակ Վլադիմիր Կարապետյանի տեղը նշանակելու համար: Պողոսյանը նաև մտահոգություն է հայտնել, որ բացակայությունը լսումներից կարող է բացասական հետևանքներ ունենալ իր համար: Նա հավելել է, որ եթե ճնշումները չլինեին, դատավորների մեծ մասը քվեարկելու էր հօգուտ Տեր-Պետրոսյանի:

Պողոսյանը խոսել է բոլոր այն անօրինությունների մասին, որ կատարվել են Մարտի 1-ին և դրանից հետո` արյունալի բախումներից մինչև ընդդիմադիրների ձերբակալություններն ու հարձակումը Հայաստանում մարդու իրավունքների վրա: Այս ամենը, ըստ դատավորի, փորձ է վախի մթնոլորտ սերմանել մարդկանց և ռեժիմի ընդդիմադիրների մեջ: Պողոսյանը նաև ասել է, որ անհիմն չեն այն պնդումները, թեՄարտի 1-ին ցուցարարներին ճնշելու համար զորքեր են բերվել Լեռնային Ղարաբաղից:

Օգոստոսի 29-ին հրավիրած մամուլի ասուլիսին Կոալիցիա — Հայ ազգային կոնգրես երկխոսության աշխատանքային խմբի անդամ Գագիկ Մինասյանը հայտարարեց, թե հույս ունի, որ հետդարձի կամուրջներն այրված չեն, եւ ընդդիմության կողմից առկախված երկխոսությունը մոտ ժամանակներս կվերսկսվի։

Նա ասաց, որ ճիշտ է ստեղծված իրավիճակը շատ նուրբ է, եւ ինքը գերադասում է զերծ մնալ կտրուկ գնահատականներ հնչեցնելուց, սակայն հույս ունի՝ ՀԱԿ-ը ողջախոհ կլինի եւ կվերադառնա բանակցային  սեղանի շուրջ. «Պետք է ստեղծել բոլոր հնարավորություները, որպեսզի կասեցված գործընթացը վերսկսվի։ Հույս ունեմ, որ ՀԱԿ-ը կվերագնահատի իր գործողությունները եւ կվերսկսի երկխոսությունը:

Ապա Մինասյանը ենթադրություն արեց. եթե ՀԱԿ- ն այնուամենայնիվ որոշի չշարունակել առկախված գործընթացը, ապա ակնհայտ կդառնա, որ քաղաքական այդ ուժը ցանկանում է գնալ ցնցումների եւ ապակառուցողականության ճանապարհով, բացի այդ զգալիորեն կհիասթափեցնի իրեն հավատարիմ մարդկանց:

Նա ասաց, որ ՀԱԿ-ում կան ուժեր, որոնք շահագրգիռ են, որպեսզի երկխոսությունը չկայանա: Իսկ երկխոսության ընդհատման մտավախություն, անկախ ամեն ինչից, ինքը միշտ էլ ունեցել է:

Հայ ազգային կոնգրեսի պատվիրակությունն առկախում է իր մասնակցությունը կոալիցիայի հետ բանակցություններում. Այսօր երկխոսության չներկայանալուց հետո  հրավիրված ասուլիսում հայտարարեց ՀԱԿ համակարգող Լևոն Զուրաբյանը: Կոնգրեսի պատվիրակությունը հայտարարում է, իր նախապայմանը` կվերսկսի բանակցությունները անմիջապես այն բանից հետո, երբ կփոխվի Տիգրան Առաքելյանի խափանման միջոց կալանքը:

Նշենք, որ այսօր առավոտյան Իշխող կոալիցիայի աշխատանքային խմբի ղեկավար Դավիթ Հարությունյանը Կոնգրեսի քայլը  «դեմարշ» էր որակել:

«Սա շախմատ է, որում հակառակորդը սեղանի ներքևից ոտքով հարվածում է: Նման շախմատ մենք խաղացող չենք: Իշխանությունները քաղաքական կամք չունեն՝ հաստատելու երկխոսության համար վստահության մթնոլորտ: Մենք դրսևորեցինք լրջագույն քաղաքական կամք` երկու ռաունդ փորձելով փրկել երկխոսությունը: Մենք տվել ենք երաշխիքներ, որ Տիգրան Առաքելյանը մասնակցելու է բոլոր բաց դատաքննություններին, դրսևորելու է պատշաճ վարքագիծ, կատարելու է դատավարական պարտականությունները», — պարզաբանեց Լևոն Զուրաբյանը` նշելով, որ իշխանությունները, հակառակ փոխադարձ պայմանավորվածությունների, Տիգրան Առաքելյանի խափանման միջոցը փոխելու քայլին չգնացին, որը միակ ձևն էր՝ ձեռք բերել ճնշման լծակներ ընդդիմության վրա:

Ըստ Լևոն Զուրաբյանի, Խափանման միջոցի փոփոխման մերժումը, վկայում է, որ Տիգրան Առաքելյանի խափանման միջոցը չփոխելն օգտագործում են որպես Կոնգրեսից քաղաքական զիջումներր կորզելու միջոց և այդ հանգամանքը վերածվում է քաղաքական պատանդների առևտրի:

Օգոստոսի 9–ի ՀԱԿ ակտիվիստ Տիգրան Առաքելյանը ոստիկանության բաժանմունք բերման էր ենթարկվել միջադեպի ժամանակ և առայժմ կալանքի տակ է։ Նշենք նաև, որ նրա փաստաբան Վարդուհի Էլբակյանը այսօր բողոք է ներկայացնելու Վճռաբեկ դատարան՝ նրա խափանման միջոց կալանքը փոխելու դիմումով: Հենց դրանով էլ պայմանավորված է ՀԱԿ-ի քայլը. Սպասենք զարգացումների:

Կառավարությունում այսօր տեղի է ունեցել տեսչական բարեփոխումների համակարգման խորհրդի չորրորդ նիստը, որը վարել է վարչապետ, խորհրդի նախագահ Տիգրան Սարգսյանը։

Համաձայն հաստատված օրակարգի` խորհուրդը քննարկել է 2011 թ. հունիսի 23-ին ՀՀ Ազգային ժողովի ընդունած (ուժի մեջ կմտնի 2011թ. օգոստոսի 6-ին) «ՀՀ-ում ստուգումների կազմակերպման և անցկացման մասին» ՀՀ օրենքում փոփոխություններ և լրացումներ կատարելու մասին» ՀՀ օրենքի կիրարկումն ապահովող ենթաօրենսդրական ակտերի մշակման ուղեցույցերը և օրինակելի ձևերը: Օրենքի փոփոխությամբ ներդրվում է տեսչական ստուգումների անցկացման նոր համակարգ, որի շնորհիվ հնարավորություն կստեղծվի սահմանափակել անհիմն ստուգումները և ուշադրության կենտրոնում պահել ամենառիսկային տնտեսվարողներին: Ստուգող մարմինները պետք է մշակեն ռիսկի վրա հիմնված ստուգումների համակարգի մեթոդաբանություն և ստուգաթերթեր, ինչպես նաև հրապարակեն իրենց տարեկան ստուգումների ծրագրերն ու իրականացված ստուգումների և ուսումնասիրությունների հաշվետվությունները: Հարցի առնչությամբ ՀՀ էկոնոմիկայի նախարարության տեսչական բարեփոխումների քարտուղարությունը  ներկայացրել է ռիսկի վրա հիմնված ստուգումների համակարգի մեթոդաբանության և ստուգաթերթերի մշակման մեթոդական ուղեցույցերը,  ստուգումների տարեկան ծրագրի օրինակելի ձևը և լրացման ուղեցույցը, նախորդ տարվա ընթացքում անցկացված ստուգումների և ուսումնասիրությունների հաշվետվության օրինակելի ձևը և լրացման ուղեցույցը, որոնք կնպաստեն ստուգող մարմինների կողմից ռիսկի վրա հիմնված ստուգումների ամբողջական համակարգի արդյունավետ ներդրմանը:

Նիստում ի գիտություն է ընդունվել պիլոտային տեսչություններում իրականացված աշխատանքների վերաբերյալ ընթացիկ հաշվետվությունը: Մեկ այլ հարցով հավանության է արժանացել աշխատանքի պետական տեսչության հետ համատեղ մշակված  ռիսկի վրա հիմնված ստուգումների մեթոդաբանության նախագիծը:

Այսօր լրագրողների հետ հանդիպմանը Լեռնային Ղարաբաղի նախկին արտգործնախարար Արման Մելիքյանը հայտարարեց, թե ինքը չի բացառում, որ գործող իշխանությանը մի պահ ձեռնտու լինի արտահերթ ընտրություններ անցկացնել:

«Քաղաքական իրավիճակը նոր միտումներ է դրսևորում, և ես կարծում եմ, որ այն ուժերը, որոնք այսօր ևս կազմում են իշխող կոալիցիայի մասը, գուցե կարիքը չլինի, որ վաղը դրա մասը կազմեն, այսինքն` իշխանության տեսանկյունից դրա անհրաժեշտությունը չլինի: Եվ այդ պարագայում իսկապես արտահերթ ընտրությունները կարող են ձեռնտու լինել իշխանությանը, և որպես հակակշիռ իմ նշած ուժերի՝ այդ ընտրություններում հանդես գա ՀԱԿ-ը,- ասաց նա` հավելելով, որ ՀԱԿ-իշխանություն երկխոսության արդյունքում արտահերթ ընտրությունների համաձայնության գալու հավանականությունը քսան տոկոս է: «Ութսուն տոկոսով չեն գա համաձայնության»,- եզրափակեց նա:

Հայ Ազգային Կոնգրեսի` օգոստոսի 2-ի հանրահավաքի մասին իրազեկման թռուցիկները տարածող համակիրները հուլիսի 28-ին, գիշերվա ժամը 3-ի սահմաններում կրկին հանդիպել են ոստիկանության աշխատողների ու նրանց հետ եղած քաղաքացիական անձանց հարուցած խոչընդոտներին։ Առանց ներկայանալու եւ որեւէ օրինական պահանջ ներկայացնելու, նրանք հարձակվել են երիտասարդների վրա, քաշքշել, հարվածել, հասցրել մարմնական վնասվածքներ։ Կատարված հանցագործության մասին հաղորդում է ներկայացվել դատախազություն։ Կոնգրեսը դատապարտում է ոստիկանության հերթական այս սադրանքը: Հատկանշական է, որ այս ամենը տեղի ունեցել Կոնգրես-իշխանություն սկիզբ առած երկխոսության ֆոնին: Փաստի մասին տեղյակ է պահվել նաեւ իշխանության պատվիրակության ղեկավարը։

Հայ Ազգային Կոնգրես – իշխանություն երկխոսության շրջանակներում հուլիսի 26-ի հանդիպման ընթացքում իշխանության պատվիրակությունը պատրաստակամություն է հայտնել հետամուտ լինել հանրահավաքների իրազեկմանը, քաղաքացիների մասնակցությանը խոչընդոտելու, տրանսպորտի աշխատանքը կազմալուծելու, ոստիկանության եւ պետական այլ ծառայողների կողմից ապօրինությունների բոլոր փաստերին։ Հայ Ազգային Կոնգրեսը կոչ է անում իր բոլոր կառույցներին, ակտիվիստներին, հանրահավաքի մասնակիցներին՝ նմանօրինակ փաստերի մասին անմիջապես տեղյակ պահել Կոնգրեսի կենտրոնական գրասենյակ (հեռ. 52.09.74)՝ հնարավորինս որոշակիացված տվյալներով։

ՀՀ նախագահ Սերժ Սարգսյանը ճիշտ շեշտադրումներով եւ հավասարակշռված է պատասխանել հայագիտական առարկաների օլիմպիադայի մասնակիցների հարցերին` նրանց  հետ ծաղկաձորյան հանդիպման ժամանակ, եւ այդ պատասխաններում Ադրբեջանի նկատմամբ ագրեսիայի կոչ չի եղել: Այս կարծիքը հայտնեց հուլիսի 28-ի ասուլիսում քաղաքագետ Հրանտ Մելիք-Շահնազարյանը:

Ըստ նրա,  ադրբեջանական եւ թուրքական լրատվամիջոցները խեղաթյուրված են ներկայացրել ՀՀ նախագահի խոսքը` այնպես, ասես նա անմիջականորեն ագրեսիայի կոչ է արել: Ադրբեջանական  լրատվամիջոցները գրել են, թե Ս.Սարգսյանն իբր ասել է «մենք գրավել ենք մեր տարածքները», սակայն,  իրականում ՀՀ նախագահն ասել է, որ «հայերը  պաշտպանել են   իրենց տարածքները»:

Հ.Մելիք-Շահնազարյանի խոսքերով, «երկու հանցագործ պետությունների ներկայացուցիչներն են իրենց իրավունք վերապահում մեղադրել Հայաստանի իշխանությանը, որը կողմնակից է արդար պահանջատիրության, եւ լավ կլիներ, որ այդ պետությունները հիշեն  այն բոլոր հանցագործությունները ոչ միայն հայերի, այլեւ` Կովկասի այլ ժողովուրդների նկատմամբ»:

ՕԵԿ փոխնախագահ Մհեր Շահգելդյանն այսօր չի հերքել, որ իրենց կուսակցության շարքերն է համալրել Ազգային Ժողովի նախկին պատգամավոր Հակոբ Հակոբյանը (Ճոյտ):

Ավելի վաղ Արթուր Բաղդասարայանի կուսակիցն էր դաձել, ու ՕԵԿ-ում ազդեցիկ դերակատարություն ստանձնել կապի նախկին նախարար Էդվարդ Մադաթյանը (Խուճուճ Էդո):

Փաստորեն ՕԵԿ-ում էլ են գիտակցել, որ կուսակցությունն ապագա խորհրդարանում հայտնվելու շանս գրեթե չունի եւ ակնհայտորեն փորձում են հենվել կրիմինալի վրա:

Սա հին ձեռագիր է, որից տարբեր ժամանակներում օգտվել են իշխանությանը մաս կազմող կուսակցությունները:

Ժամանակները փոխվել են եւ այն, ինչն աշխատում էր երեկ` այսօր կարող է չաշխատել:

Եթե իշխանություն — ՀԱԿ երկխոսությունը դրական արդյունքներ տա` անդրադառնալու է ընտրությունների որակի վրա:

Քիչ թե շատ նորմալ ընտրությունների պարագայում` ադմինիստրատիվ ռեսուրսի եւ «թաղային հեղինակության» գործոնների ազդեցությունը սահմանափակվելու է:

Երկխոսության կայացման պարագայում` ՕԵԿ-ին այլ բան չի մնա, քան` մի քանի մանդատ մուրալ ՀՀԿ համամասնական ցուցակում` վերջնականապես կորցնելով ինքնուրույն կուսակցության դիմագիծը:

«Եթե երկխոսությամբ արտահերթ ընտրությունների հասնելու հնարավորությունը համարվի սպառված, ապա, բնականաբար, Հայ ազգային կոնգրեսն այդ բանակցություններում անելու բան չի ունենա. անելու բան կունենա Ազատության հրապարակում»,- այսօր մամուլի ասուլիսում հայտարարել է ՀԱԿ կենտրոնական գրասենյակի ներկայացուցիչ, «Հայկական ժամանակ» օրաթերթի խմբագիր Նիկոլ Փաշինյանը: Առհասարակ, նրա ասուլիսում հնչել են իշխանությանը հասցեագրված կոշտ գնահատականներ` տպավորություն ձևավորելով, որ Լևոն Տեր-Պետրոսյանի թիմում կամ առնվազն` նրա մի հատվածում, այնքան էլ լավատես չեն երկխոսության դրական ընթացքի վերաբերյալ:

«Չեմ կարծում, որ մեր երկրում առկա է իրավիճակ, որի տրամաբանական լուծումը կարող են դառնալ արտահերթ ընտրությունները»,- մեկ այլ մամուլի ակումբում էլ հայտարարել է ԱԺ ՀՀԿ խմբակցության անդամ, երկխոսության նպատակով ձևավորված կոալիցիոն աշխատանքային խմբի անդամ Գագիկ Մինասյանը:

Եթե պատկերավոր ձևակերպենք, ՀԱԿ-ն ուզում է արագ գալ իշխանության, իշխանությունը չի պատրաստվում հանձնել իր ունեցածը:

Ընտրությունների ժամկետի հարցում կողմերն ունեն տրամագծորեն հակառակ մոտեցումներ, և գոնե այս պահին դժվար է պատկերացնել, որ այս հարցում կձևավորվի ընդհանուր հայտարար:

Առհասարակ, կարծում եմ` սխալ է ընթացող երկխոսության համար հիմք ընդունել «համաձայնություն կա, երբ համաձայնեցվում են բոլոր հարցերը» բանաձևը: Նման մոտեցումը երկխոսության գործընթացը կտանի փակուղի:

Թերևս հարկ կա, որ կողմերը նախ քննարկեն այն հարցերը, որոնց շուրջ կարող են համաձայնությունների գալ: Օրինակ, վերացնեն օրենսդրական և այլ կարգի խոչընդոտները, որոնք խանգարում են օրինական ընտրությունների անցկացմանը: Եթե մեկ-երկու նման քայլ լինի, գուցե հասարակությունը հավատա երկխոսության ռացիոնալ ընթացքին, երկխոսության կողմերը վստահեն միմյանց, վերանա անտագոնիզմը, օրինական ընտրություններ անցկացնելու հիմքեր ստեղծվեն:

Այս պարագայում, գուցե ընտրությունների ժամկետի հարցը կորցնի իր սրությունը, և կողմերն ավելի շուտ կարողանան գալ կոմպրոմիսային լուծումների: