Աշխարհը ծանր վիճակում է, իր հեռավար դատավարության ժամանակ ասել է Վրաստանի երրորդ նախագահ, այժմ անազատության մեջ գտնվող Միխեիլ Սաակաշվիլին։ Այս մասին գրում է «Ալիք մեդիան»։

Երրորդ նախագահը նաև նշել է՝ ցանկացած պահի ինչ-որ բան կարող է սկսվել, և մենք գործ կունենանք անսպասելի և աղետալի իրադարձության հետ:

«Փաստն այն է, որ աշխարհում նոր համաշխարհային պատերազմ է ընթանում, որն սկսվել և զարգացել է Հայաստանի ու Ադրբեջանի միջև, Ուկրաինայում, այժմ՝ Իսրայելում։ Այս իրավիճակում մենք շատ ծանր վիճակում ենք, ցանկացած պահի կարող է ինչ-որ բան սկսվել, և մենք կբախվենք անսպասելի ու աղետալի իրադարձությանը։

Մեզ ասում են՝ «դուք խառնաշփոթ եք ուզում». բայց ամեն ինչ արդեն խառնված է: Ինչ է կատարվում հիմա Իսրայելում` խավարի և լույսի ճակատամարտ: Ես կասկած չունեմ, որ դրա հետևում կանգնած է Ռուսաստանը»,- ասել է Սաակաշվիլին։

Իսրայելի գործողությունը առնվազն մի քանի շաբաթ կտևի։ Շատ դժվար է մի քանի օրվա ընթացքում ամբողջական վերահսկողություն հաստատել Գազայի հատվածի վրա, որտեղ բնակվում է ավելի քան 2 միլիոն մարդ, ոչնչացնել ՀԱՄԱՍ-ի և Իսլամական ջիհադի ողջ ենթակառուցվածքը, վերացնել անձնակազմը և վերահսկել իրավիճակն այդքան մեծ թվով զայրացած փախստականների հետ: Այս մասին NEWS.am -ի թղթակցի հետ զրույցում ասաց ՌԴ ԳԱ Արևելագիտության ինստիտուտի Իսրայելի և հրեական համայնքների ուսումնասիրության բաժնի աշխատակից Սերգեյ Մելքոնյանը։

Նա հավելել է, որ «Հեզբոլլահը» գտնվում է բարձր մարտական պատրաստության մեջ՝ հաշվի առնելով այն փորձը, որն այն ձեռք է բերել Սիրիայում ավելի քան 10 տարվա ռազմական արշավի ընթացքում։ Իսրայելը նման փորձ չունի։

«Հըզբոլլահը» հասկանում է, որ եթե Իսրայելը կարողանա լիարժեք օպերատիվ վերահսկողություն հաստատել Գազայի հատվածի վրա, «Հեզբոլլահի» հնարավորությունները կթուլանան:

Հենց «Հեզբոլլահի» հարձակումը զսպելու համար էլ Իսրայելը գրավեց իր դաշնակիցներին՝ ի դեմս Միացյալ Նահանգների, որը լրացուցիչ ուժեր է փոխանցում Իսրայելի հյուսիսում երկրորդ ճակատի բացումը կանխելու համար: Ամերիկյան օգնությունը բացառապես զսպող ազդեցություն ունի «Հեզբոլլահի», Իրանի և Լիբանանում և Սիրիայում գործող կազմակերպությունների ներգրավման վրա։ Խոսքը շիա վստահված անձանց մասին է»,- ընդգծեց Մելքոնյանը։

Նա բացատրեց, որ «Հեզբոլլահի» հաշվարկը հետևյալն է. եթե Իսրայելը խրվի Գազայում, և գործողությունը երկար տեւի, ապա հակամարտության մեջ մտնելու հավանականություն կա։ Բայց եթե Իսրայելն արագ հաղթահարի իր առջև դրված նպատակաը, ինչը քիչ հավանական է, ապա «Հեզբոլլահի» համար լրացուցիչ ռիսկեր կաջառանան։

Ինչ վերաբերում է Հայաստանին, ապա, ըստ փորձագետի, այն պետք է ոչ մի կողմի չաջակցի, այլ միայն մտահոգություն հայտնի, ոչ ավելին։

Տեղի է ունեցել ՀՀ քննչական կոմիտեի կոլեգիայի ընդլայնված նիստը՝ նվիրված ՀՀ քննչական կոմիտեի 9-ամյակին և ՀՀ ՔԿ ծառայողի օրվան։ Նիստին ելույթով հանդես է եկել ՀՀ քննչական կոմիտեի նախագահ Արգիշտի Քյարամյանը, որում նշել է․

«Կոմիտեի տարբեր ստորաբաժանումներ, հատկապես զինվորական քննչական գլխավոր վարչության ստորաբաժանումներն առ այսօր շարունակում են քննությունը` Ադրբեջանի ռազմաքաղաքական ղեկավարության կողմից զինված ուժերի կիրառմամբ 2021 թվականի մայիսի 12-ին Սյունիքի և Գեղարքունիքի մարզերի, 2021 թվականի նոյեմբերի 14-ից 16-ն ընկած ժամանակահատվածում՝ Իշխանասարի և Ջերմուկի, 2022 թվականի սեպտեմբերի 13-ից 15-ն ընկած ժամանակահատվածում՝ Ջերմուկի, Սոթքի, Վարդենիսի, Գորիսի, Կապանի, Արտանիշի, Իշխանասարի և այլ բնակավայրերի ուղղությամբ ագրեսիայի ակտեր իրականացնելու, քաղաքացիական բնակչությանը համակարգված, կանխամտածված և նպատակաուղղված գրոհների թիրախ դարձնելու, ՀՀ սուվերեն տարածք մխրճվելու և օկուպացնելու դեպքերով։ Քննությամբ հիմնավորվել է, որ միայն սեպտեմբերյան ագրեսիայի ընթացքում հակառակորդը խոցել է 150-ից ավել քաղաքացիական օբյեկտներ, այդ թվում՝ բնակելի տներ, դպրոցներ, տրանսպորտային միջոցներ, քաղաքացիական ենթակառուցվածքներ և այլն։

 Քրեական վարույթների շրջանակներում իրականացվել են քննչական և վարութային մեծածավալ գործողություններ, այդ թվում՝ զննվել է 100-ից ավելի դեպքի վայր, հարցաքննվել են 4000-ից ավելի վկաներ և տուժողներ, նշանակվել են 500-ից ավելի փորձաքննություններ։
Քննության առարկա են դարձվել նաև՝ ագրեսիայի ակտերի ընթացքում զինվորական ծառայության կրման կարգի դեմ ուղղված հանցագործությունների դեպքերը։ Մասնավորապես՝ պարզվել են 2021 թվականի մայիսի 12-ին Գեղարքունիքի մարզի ուղղությամբ պաշտպանություն իրականացնող բարձրաստիճան սպաների՝ բանակային կորպուսի հրամանատարի և զորամասի հրամանատարի կողմից մարտական հերթապահության կրման կանոնների խախտման հանգամանքները, որի հետևանքով հակառակորդն անարգել, մինչև 3.5կմ խորությամբ, մխրճվել է ՀՀ սուվերեն տարածք։ Մեղադրանք է ներկայացվել գեներալ-մայորի և գնդապետի կոչումներ ունեցող բարձրաստիճան սպաների և որպես խափանման միջոց կիրառվել է կալանքը։ Քրեական վարույթը մեղադրական եզրակացությամբ ուղարկվել է դատարան։

Բացի այդ, պարզվել են 2021 թվականի նոյեմբերի 14-ին Զինված ուժերի` Իշխանասար լեռան ուղղությամբ գործող բանակային կորպուսի և զորամասի հրամանատարների, այլ սպաների կողմից մարտական հերթապահության կրման կանոնների խախտման, ինչպես նաև՝ նոյեմբերի 16-ին նույն ուղղությամբ մարտական հերթապահություն իրականացնող  մարտական 3 դիրքերի անձնակազմի կողմից մարտական հերթապահությունը ոչ ճիշտ կազմակերպելու և իրականացնելու հանգամանքները, որի հետևանքով հակառակորդը գերեվարել է 21 զինծառայողների, սպանել 3-ին։

Նշված հանցավոր արարքները կատարելու համար հանրային քրեական հետապնդում է հարուցվել բանակային կորպուսի հրամանատարի, զորամասի հրամանատարի, գումարտակի, վաշտի, դասակի, ջոկի հրամանատարական պաշտոններ զբաղեցրած ընդհանուր 10 զինծառայողների նկատմամբ։ Քրեական վարույթները մեղադրական եզրակացությամբ ուղարկվել են դատարան։

Քննության առարկա են դարձվել նաև՝ 2022 թվականի սեպտեմբերյան ագրեսիայի ակտի ընթացքում ՀՀ զինված ուժերի զինծառայողների առանձին գործողությունները, որոնց վերաբերյալ նախաձեռնվել է 27 քրեական վարույթ։ Նշված վարույթների շրջանակներում մեղադրանք է ներկայացվել 17 զինծառայողի, որոնցից 6-ի նկատմամբ որպես խափանման միջոց կիրառվել է կալանքը։ Քրեական վարույթներից 5-ը մեղադրական եզրակացությամբ ուղարկվել են դատարան, մյուսներով նախաքննությունը շարունակվում է:

Ցանկանում եմ հատուկ անդրադառնալ այն հանգամանքին, որ Ադրբեջանի ռազմաքաղաքական ղեկավարության կողմից խաղաղության և մարդկության անվտանգության դեմ ուղղված մի շարք դեպքերով քննվող քրեական վարույթների շրջանակներում քննության առարկա են դարձվել անհետ կորած անձանց վերաբերյալ հնարավոր բոլոր հանգամանքները: Կազմվել են անհետ կորելու հանգամանքները նկարագրող առանձին տեղեկանքներ, որոնք ներկայացվել են գերիների, պատանդների և անհայտ կորած անձանց հարցերով զբաղվող միջգերատեսչական հանձնաժողովին: Պատերազմական հանցագործությունների վերաբերյալ իրականացված քննության արդյունքները, այդ թվում՝ անհետ կորած անձանց վերաբերյալ ձեռք բերված ապացույցները, պարբերաբար ներկայացվել են Միջազգային իրավական հարցերով ներկայացուցչի գրասենյակին, Միջգերատեսչական հանձնաժողովին, արտաքին գործերի նախարարությանը և իրավասու այլ գերատեսչությունների, ինչպես նաև՝ անհատ իրավապաշտպանների»:

ՌԴ ՊՆ տարածած օրվա տեղեկագրում ասվում է

«Ռուսական խաղաղապահ զորախումբը շարունակում է առաջադրանքներ կատարել Լեռնային Ղարաբաղի տարածքում: Բաքվի և Ստեփանակերտի հետ շարունակական փոխգործակցություն է պահպանվում՝ ուղղված արյունահեղության կանխմանը, անվտանգության ապահովմանը և խաղաղ բնակիչների հումնիտար իրավունքի պահպանմանը։

Ռուսական խաղաղապահ զորախմբի պատասխանատվության գոտում հրադադարի ռեժիմի խախտումներ չեն արձանագրվել։

Լեռնային Ղարաբաղի զինված ստորաբաժանումների կողմից հանձնված զինամթերքով, սպառազինությամբ, ռազմական և հատուկ տեխնիկայով պահեստների պաշտպանությունն իրականացվում է ռուսական խաղաղապահ զորախմբի պատասխանատվության վայրերում ՝ ստեղծելով 25 պահակակետ՝ «Հյուսիսի» (7 կետ) և «Հարավ» (18 կետ), որից 14-ը՝ ադրբեջանական կողմի հետ համատեղ։

Ռուս խաղաղապահների մասնակցությամբ շարունակվում են աշխատանքները Լեռնային Ղարաբաղի բնակեցված շրջաններ էլեկտրաէներգիայի և գազի մատակարարման վերականգնման ուղղությամբ»։

ԵՄ-ում Հայաստանի դեսպան Տիգրան Բալայանը հայտարարել է, որ իր երկիրը «շաբաթների ընթացքում»  Ադրբեջանի կողմից ներխուժում  է սպասում, գրում է Brussels Signal-ը։

Լեռնային Ղարաբաղի կապիտուլյացիայից հետո Ադրբեջանը հարձակվելու է հենց Հայաստանի վրա, կարծում է Տիգրան Բալայանը։

Brussels Signal-ին տված հարցազրույցում Բալայանն ասել է, որ միջազգային իրավունքը հարգելու Ադրբեջանի խոստումները դատարկ են։

«Մենք այժմ գտնվում ենք Հայաստան ներխուժման անմիջական սպառնալիքի տակ»,- ասել է նա։

Հիմնական խնդիրն այն էր, որ նախագահ Իլհամ Ալիևը իր էքսպանսիոնիստական ​​ծրագրերի համար մինչև հիմա չի առերեսվել որևէ կոնկրետ հետևանքի:

Այն բանից հետո, ինչ Ադրբեջանը անվանեց «հակաահաբեկչական գործողություն», Լեռնային Ղարաբաղը կապիտուլացվեց, որին հաջորդեց այնտեղ բնակվող ավելի քան 100 հազար հայերի զանգվածային արտագաղթը, նշում է լրատվամիջոցը։

Այժմ Հայաստանը պնդում է, որ նախագահ Ալիևը մտադիր է ավելին անել: Խոսքը, մասնավորապես, «Զանգեզուրի միջանցքի» մասին է, որը բուն Ադրբեջանը բաժանում է Նախիջևանից։ Միաժամանակ Բալայանը բլեֆ է համարել Բրյուսելում Ադրբեջանի դեսպանի հայտարարությունը, թե իր երկիրը միջազգայնորեն ճանաչված Հայաստանի տարածքի հետ կապված ծրագրեր չունի։

Նա վկայաբերել է նախագահ Ալիևի նախկին հայտարարություններն այն մասին, որ Ադրբեջանը «շների պես կհետապնդի հայերին»։

«Reuters»-ը հաղորդում է նաև, որ Ալիևը վերջերս Թուրքիայի նախագահ Էրդողանի հետ հանդիպման ժամանակ ասել է, որ Զանգեզուրը «պատմական ադրբեջանական հող է», նշում է լրատվամիջոցը։

Բալայանի կարծիքով, ԵՄ-ն Ալիևին պետք է վերջնաժամկետ տա Հայաստանի սահմանամերձ շրջանից իր բանակը դուրս բերելու և դադարեցնի ԵՄ-ի հետ Ադրբեջանի՝ առանց վիզայի համաձայնագրի գործողությունը, եթե նա չկատարի այն։ Նա նաև ասել է, որ «անհատական ​​պատժամիջոցները կարող են հստակ ազդանշան լինել»։

Քաղաքագետ Արա Պողոսյանը գրում է․

«Երեկ Շառլ Միշել-Ալիև հեռախոսազրույցի ընթացքում Ալիևը կրկին հոխորտացել է, թե Հայաստանը շարունակում է «օկուպացրած պահել Ադրբեջանի 8 գյուղեր»: Այս ձեւակերպումը թերեւս Իլհամի մոտ սկսել է նկատվել հատկապես Փաշինյանի կողմից Պրահայում Ադրբեջանի տարածքային ամբողջականությունը ճանաչելու վերաբերյալ հայտարարությունից հետո։

Իսկ Գրանադայում հայտարարություն ստորագրելով և Ադրբեջանի 86,6 հազար կմ² ֆիքսելուց հետո, աշխարհի լուռ հայացքի ներքո Արցախում էթնիկ զտման և ցեղասպանության քաղաքականություն վարած բաքվեցի բռնապետը սկսել է Հայաստանից գյուղեր պահանջել։

Ցավոք, վստահ եմ, որ Հայաստանի իշխանությունները ամեն ինչ կանեն, որպեսզի բավարարեն թշնամու պահանջները, բայց այնուամենայնիվ ի՞նչ կարելի է անել ստեղծված իրավիճակից ելք գտնելու համար։
Հայաստանը առաջին հերթին պետք է սկսի դիվանագիտական դեմարշ` տիրաժավորելով Արցախի էթնիկ զտման, 100 հազարից ավել բռնի տեղահանվածների ու հայրենազրկվածների հարցը, Արծվաշենի և Հայաստանից օկուպացված տարածքների վերադարձի հարցը։

Վերջնարդյունքում Հայաստանը պետք է կարողանա Արծվաշենի և բաքվեցի բռնապետի հիշատակած 8 գյուղերի հարցը լուծել Արծվաշենի և մյուս գյուղերի փոխանակման, իսկ Հայաստանից օկուպացված Սյունիքի, Գեղարքունիքի, Վայոց Ձորի և Տավուշի մարզերի տարածքների դեօկուպացիային հասնել։

Սա պետք է դառնա քաղաքական խոսույթի մաս, բոլոր հարթակներում Հայաստանը պետք է խոսի իր տարածքների դեօկուպացիայի անհրաժեշտության մասին, անգամ եթե միջնորդները հորդորում են, թե հարցը կլուծվի սահմանազատման և սահմանագծման արդյունքում, պետք է դա մի կողմ թողնել ու անհրաժեշտ քարոզչական մասը ապահովել հասնելով նրան, որպեսզի միջնորդները ստիպված լինեմ անհրաժեշտ ճնշում գործադրել գոնե այս հարցում բաքվեցի բռնապետի վրա»։
 

ՀԱՄԱՍ-ը հրադադարի չի գնա Իսրայելի հետ, քանի դեռ այն մեծացնում է լարվածությունը տարածաշրջանում: Այդ մասին «ՌԻԱ Նովոստի»-ին հայտնել Է պաղեստինյան շարժման ներկայացուցիչ Հազեմ Քասեմը:

«Հրադադարի մասին խոսք լինել չի կարող, քանի դեռ Իսրայելը սրում է այս պատերազմը», — ասել է նա:
Քասեմը նաև ընդգծել է, որ դեռ վաղ է խոսել միջնորդության մասին, քանի որ «ռազմի դաշտն է որոշում, թե ով է վերահսկում իրավիճակը»։

Նա նշել է, որ գերեվարված իսրայելցի զինվորների մասին խոսակցությունը կսկսվի «Ալ Աքսայի ջրհեղեղ» գործողության ավարտից հետո: Շարժման ներկայացուցիչը պարզաբանել է, որ այս հարցը գտնվում է Ալ-Քասամ բրիգադի (Համասի ռազմական թև) իրավասության ներքո։

Հիշեցնենք, որ հոկտեմբերի 7-ի առավոտյան Իսրայելը Գազայի հատվածից աննախադեպ հրթիռային հարձակման է ենթարկվել։ Իսրայելի բանակի մամուլի ծառայությունից հայտնել են, որ ծայրահեղականներն ավելի քան 3 հազար հրթիռ են արձակել:

Պաղեստինյան ՀԱՄԱՍ շարժման ռազմական թևը հայտարարել է, որ Իսրայելի դեմ «Ալ Աքսայի ջրհեղեղ» գործողություն է անցկացնում:

Վերջին տվյալներով՝ զոհվել է ավելի քան 600 խաղաղ իսրայելցի, վիրավորվել՝ 2048 մարդ։

«Ադրբեջանը Լեռնային Ղարաբաղում իրական էթնիկ զտումներ է իրականացրել։ Մենք կարող ենք խոսել Ադրբեջանի կողմից կազմակերպված ավելի քան 9-ամսյա շրջափակման մասին։ Մարդիկ չեն ունեցել հիմնական սննդամթերք, դեղորայք, վառելիք և այլն: Այսպիսով խախտվել են նրանց բոլոր հիմնարար իրավունքները, ստեղծվել է հումանիտար աղետ, որը սեպտեմբերի 19 — ին վերաճել է Ադրբեջանի ռազմական միջամտության»,- «Փաստինֆո» -ի եթերում հայտարարել է ՀՀ Մարդու իրավունքների պաշտպան Անահիտ Մանասյանը:

Պաշտպանը նշել է, որ Ադրբեջանի ռազմական գործողության հետևանքով հայ բնակչության շրջանում կան զոհեր: Այդ թվում՝ քաղաքացիական բնակչությունից։ Նրանց թվում են կանայք, երեխաներ։ «Ստեղծվել է վախի մթնոլորտ, Մարդիկ զրկվել են անվտանգության երաշխիքներից, այդ թվում՝ իրենց կյանքի երաշխիքներից։ Այս պայմաններում Լեռնային Ղարաբաղի բնակիչները ստիպված են եղել լքել իրենց տները։

Նրանցից ոչ ոք դա չի արել կամավոր, նրանք բռնի տեղահանված մարդիկ են, որոնք վերը նշվածի պատճառով ստիպված են եղել լքել իրենց հայրենիքը՝ թողնելով իրենց ունեցվածքը», — շարունակում է ՀՀ Մարդու իրավունքների պաշտպանը:

«Մեր գրասենյակի համար շատ կարևոր է Հայաստան բռնի տեղահանված մեր հայրենակիցների շրջանում հատկապես խոցելի կատեգորիայի բացահայտումը։ Անմարդկային, դաժան, արժանապատվությունը նվաստացնող վերաբերմունքի զոհ դարձած մարդիկ, իհարկե, խոցելի խմբերի շարքին են դասվում, և պետությունը պետք է ունենա հատուկ քաղաքականություն և մեխանիզմներ նրանց իրավունքների ապահովման համար:

Մարդու իրավունքների պաշտպանի աշխատակազմը նման փաստեր է բացահայտում, դրա համար մենք գնում ենք Գորիսի, Վայքի, Կոռնիձորի և այլ համապատասխան կենտրոններ, հարցազրույցներ ենք անցկացնում բռնի տեղահանված անձանց հետ՝ պետական մարմիններին հանձնարարականներ տալու նշված անձանց իրավունքների պաշտպանության հատուկ մեխանիզմների տրամադրման վերաբերյալ:

Մենք հավաքագրել ենք տեղեկատվություն, որը մտադիր ենք տրամադրել պետական մարմիններին և միջազգային կազմակերպություններին։ Այն պարունակում է բոլոր տեսակի անմարդկային, արժանապատվությունը նվաստացնող վերաբերմունք։ Այդ թվում՝ խոշտանգումների, դիակների պղծման, տարատեսակ բռնությունների դեպքեր։ Ես դիմել եմ քննչական մարմիններին, և մենք արդեն ունենք հավաստի տեղեկատվություն, այդ մասին։ Օրինակ՝ կա մարմին՝ կտրված ականջներով, կա տղայի մարմին՝ կտրված ձեռքով, կնոջ պղծված մարմին և այլն։ Հայտնաբերվել են նաև Լեռնային Ղարաբաղի բնակիչների զանգվածային սովի դեպքեր», — պատմում է օմբուդսմենը։

Մ

«Տարիների ընթացքում բացառապես սեփական քրտինքով ստեղծածը թողել ու հարկադրաբար հեռանալ քո իսկ տնից, քո կյանքից, մի ուրիշ ցավ է։ Գիտակցական ամբողջ կյանքումս աշխատել եմ, ամուսնանալուց հետո էլ ամուսնուս հետ սկսեցինք մեր տունը կառուցել։ 9 հոգով տարիներ շարունակ մի բնակարանում էինք ապրում ու զուգահեռ կառուցում մեր փոքրիկ անկյունը։ 2023թ մայիսի վերջին ավարտեցինք տան շինարարությունը ու հասցրեցինք վայելել ընդամենը չորս ամիս․․․»,- «Փաստինֆո»-ին պատմում է Ստեփանակերտից բռնի տեղահանված, չորս երեխաների մայր Նախշունը։

Բազմանդամ ընտանիքը գաղթի ճանապարհը բռնել է սեպտեմբերի 28-ին, երեք օր անցկացրել ճանապարհներին, հոկտեմբերի 1-ի հասել Փարաքարում ապրող բարեկամի տուն։

«Հայրս, որ ծնվել է Սարուշենում, ասել էր՝ մինչև բոլոր տղաների մարմինները չհանեն գյուղից, ոտքս ոտքիս առաջ չեմ դնելու։ Մինչև դուրս գալու պահն ինքներս մեզ հույս էինք տալիս, որ ինչ-որ բան կփոխվի, մի հրաշք կլինի․․․ Մտածում էինք, որ եթե մնանք, դուրս չգանք, գուցե Արցախը հնարավոր լինի պահել, բայց արդեն իրատեսական չէր, քանի որ ռեսուրսներ չկային։ Եթե օգնող ուժ գար Հայաստանից, տղաներին օգնության հասնեին, այլ իրավիճակ կլիներ այսօր․․․ Դեռ չենք գիտակցում կատարվածը, դեռ տաք ենք, վազվզում ենք այս ու այն կողմ․․․ Երևի կխելագարվենք, եթե մի օր հետ գնալու հույսը կորցնենք։ Տնից դուրս գալուց առաջ ամեն ինչ հավաքել ենք, մաքրել, դասավորել, մի անգամ էլ շրջել բոլոր սենյակներով, նոր փակել դուռն ու դուրս եկել՝ հետ գնալու հույսով»,-ասում է Նախշունն ու ավելացնում՝ վախը շատ մեծ էր, որ ադրբեջանցիները նորից կփակեն ճանապարհը ու գերի կմնան իրենց իսկ տներում․․․

Առաջին բանը, որ տնից մեքենա է տեղափոխվել, Նախշունի կարի մեքենան է։ Արդեն քանի տարի է՝ ընտանիքի մայրը՝ չորս զավակների հետ, կարի գործ է անում։ Հիշում է՝ շրջափակման ընթացքում չի եղել մի օր, որ ինքը պարապ մնա․ մի տեղից մի բան գտնում ու գործ էր անում․

«Գուցե այսքան ծանր չլիներ ամեն ինչ, եթե մեր ամբողջ կյանքն աշխատած, քարը քարի վրա դրած չլինեինք։ Այնքանը ստեղծես, հետո ստիպված լինես ամեն ինչ թողնել ու դատարկաձեռն դուրս գալ․․․

Շատ դժվար է հիմա մեզ համար օգնություն ստանալը․ հոգեբանորեն շատ ենք ընկճվում, ծանր է, բայց գիտակցում եմ, որ եթե այս պահին հրաժարվենք այդ օգնությունից, չենք կարող ոտքի կանգնել։ 9 հոգանոց ընտանիքը պահելը հեշտ չէ, առավելևս, որ գլխիդ տանիք չկա ու չգիտես՝ վաղն ուր ես լինելու։ Հիմա կիսված է մեր ընտանիքը․ մի մասը մի բարեկամի տան է, մյուսը՝ մեկ ուրիշ։ Արդեն քանի տուն ենք նայել, բայց հարմար տարբերակ չենք գտել․ այնպիսի գներ են ասում, որ ի վիճակի չենք վճարել»,-ասում է բռնի տեղահանված կինը։

Նախշունի ամուսինը երեք պատերազմներին մասնակցել ու ինչպես ինքն է ասում՝ հրաշքով է փրկվել։ Հիմա ամուսինն էլ է աշխատանք փնտրում։ Հաճախակի հնչող հարցերից, թե ինչու չեն ուզում գյուղում ապրել՝ հետն էլ սահմանամերձ, Նախշունն արդեն հոգնել է, ասում է՝ երեխաներն ամեն մի փոքր ձայնից վեր են թռչում, պատերազմների արհավիրքը նրանց աչքի առաջ ու մտքերում է։ Բացի այդ, Ստեփանակերտը, որտեղ ծնվել ու ապրել է ամբողջ կյանքը, ոչնչով չի զիջում աշխարհի ոչ մի քաղաքի ու եթե չլիներ այս աղետն ու թրքանալու հեռանկարը, այն չէր փոխի անգամ Փարիզի հետ․․․

Թուրքական Haber 7 հրատարակության ընթերցողները հիացած են Ռուսաստանի նախագահ Վլադիմիր Պուտինի՝ Վալդայում ԱՄՆ-ի և գաղութատիրության մասին հայտարարությունով։«ՌԻԱ նովոստի»-ն է ներկայացրել մեկնաբանությունները:

Նախօրեին Ռուսաստանի ղեկավարը կոչ էր արել ԱՄՆ-ին ազատվել գաղութատիրության դարաշրջանի ամբարտավանությունից, քանի որ այն ավարտվել է և երբեք չի վերադառնա։

«Պուտինը մի լավ ապտակ տվեց իմպերիալիստական Արևմուտքին՝ հիշելով նրա մութ անցյալը»,-գրում է օգտատերերից մեկը:

«Ռուսաստանը բոլոր առումներով իրավացի է… Մենք քեզ հետ ենք, Պուտին»,- ասել է մեկ ուրիշը։

«Պուտինը միանգամայն իրավացի է, ես համաձայն եմ յուրաքանչյուր բառի հետ», -գրել է երրորդը:

«Արևմուտքում նման հայացք և մտքեր չկան, նրանք դեռ ուզում են եսասիրաբար օգտագործել աշխարհը որպես իրենց շահերի իրականացման գործիք՝ առաջնորդվելով իրենց էգոյով»,-իր կարծիքն է հայտնել մեկ այլ օգտատեր։

«Լավ ասացիք, ո՞վ է Արևմուտքը, հրեշ՝ վերջին ատամով»,- ամփոփեցին ընթերցողները։

Հինգշաբթի օրը ՌԴ նախագահը ելույթ էր ունեցել «Վալդայ» միջազգային քննարկման ակումբի լիագումար նիստում։