«Ադրբեջանը չի սահմանափակվելու Լեռնային Ղարաբաղով, նրա հաջորդ նպատակը Հայաստանն է, ավելի կոնկրետ՝ Սյունիքը»: Այս մասին մեզ հետ զրույցում ասաց ռուս քաղաքագետ Մոդեստ Կոլերովը: Նրա կարծիքով՝ անկախ նրանից, թե Սյունիքի մարզն ինչ կարգավիճակ կունենա, Բաքուն դրա վերահսկողությունն ամեն գնով վերցնելու է իր ձեռքը.

«Պաշտոնական Բաքուն ասում է, որ պատրաստ են կապ հաստատել Ադրբեջանի և Նախիջևանի միջև նաև Իրանի միջոցով, սակայն այդ կապն արդեն իսկ ստեղծված է, միևնույն ժամանակ այն ոչ մի կապ չունի Զանգեզուրի միջանցքի հետ: Այդ կերպ փորձում են տարածաշրջանում մոլորություն ստեղծել: Շատ է խոսվում Իրանով միջանցքի մասին, այո, այն կարող է կառուցվել, սակայն ունենալու է ձևական բնույթ: Բաքուն և Անկարան ցանկանում են ուղիղ ճանապարհ կառուցել Սյունիքով և դա անելու են ամեն գնով»,- ասաց Կոլերովը:

Եթե Վրաստանն ու Մոլդովան սկսեին ազատագրել իրենց տարածքները Ռուսաստանի Դաշնությունից, երբ Ուկրաինայում պատերազմ է, ապա մենք միասին կկարողանայինք շատ ավելի արագ լուծել ագրեսորի կողմից գրավված տարածքների վերադարձի հարցը։

Նման հայտարարությամբ է հանդես եկել Ուկրաինայի Ազգային անվտանգության և պաշտպանության խորհրդի քարտուղար Ալեքսեյ Դանիլովը հեռուստամարաթոնի եթերում:  

«Իմ դիրքորոշումը եղել է դեռ փետրվարի վերջից-մարտի սկզբից, երբ մեզ մոտ սկսվեց ագրեսիան, և ես ասել եմ ՝ եթե վրացիներն ու Մոլդովան սկսեին ազատագրել իրենց տարածքները ռուս օկուպանտներից, մենք այդ ժամանակ շատ ավելի արագ կլուծեինք այդ հարցը։

Բայց դա իրենց կառավարությունների որոշումն է, դա այդ երկրների որոշումն է ։ Նրանք կարծում են, որ մեր օգնությամբ, այսինքն, երբ մենք հաղթենք ռուսներին, նրանք շատ արագ կազատագրեն իրենց տարածքները», — նշել է ԱԱՊԽ քարտուղարը։

Նա հավելեց, որ Ղարաբաղում տիրող իրավիճակը ցույց տվեց ռուսների՝ գործընկեր լինելու, իրենց խոսքերի համար պատասխանատու լինելու լիակատար անկարողությունը, քանի որ նրանք երաշխավորեցին հայերին մի շարք հարցեր։

Հիշեցնենք, որ Ալեքսեյ Դանիլովը ժամանակին հայտարարել էր, որ Արցախում լրացուցիչ ճակատների բացումը Ուկրաինային մեծապես կօգնի պայքարել ռուսական հարձակման դեմ։

Հաղորդում  է ստացվել այն մասին, որ «Ֆեյսբուք» սոցիալական ցանցում, հավանաբար արհեստական բանականության գործիքակազմի կիրառմամբ,  հրապարակվել և տարածվել է տեսանյութ, որում ՀՀ վարչապետը, իբրև թե, հայտնում է, որ Մարկ Ցուկերբերգի հետ համատեղ մշակված նախագծով «Լիբռա» անունով կայքին միանալու դեպքում հնարավոր է օրական 100 000 ՀՀ դրամ վաստակել։ Նման եղանակով փորձ է արվում ՀՀ քաղաքացիներին, վստահությունը չարաշահելով ու խաբեությամբ, ներգրավել անհայտ ծագում ունեցող ծրագրերում և նրանցից գումարներ հափշտակել։ Այս մասին հայտնում են ՀՀ քննչական կոմիտեի տեղեկատվության և հասարակայնության հետ կապերի բաժնից:

Նշված դեպքի առթիվ ՀՀ քննչական կոմիտեի ՀԿԳ քննության գլխավոր վարչության կիբեռհանցագործությունների և բարձր տեխնոլոգիաների ոլորտում կատարված հանցագործությունների քննության վարչությունում նախաձեռնվել է քրեական վարույթ՝ ՀՀ քրեական օրենսգրքի 44-255-րդ հոդվածի հատկանիշներով:

Կատարվում է նախաքննություն:

Գրանադայի հայտարարությունում հայտարարվել են այն ուղենիշները, որոնք ըստ մեզ՝ պետք է տեղ գտնեն խաղաղության պայմանագրում կամ հարաբերությունների կարգավորման մասին համաձայնագրում, և այս ուղղությամբ աշխատանքները շարունակվելու են: Այս մասին այսօր՝ հոկտեմբերի 20-ին, լրագրողների հետ զրույցում ասաց փոխարտգործնախարար Վահան Կոստանյանը։

Նա հայտնեց, որ Երևանն ստացել է ադրբեջանական կողմի առաջարկները։

«Մեր կողմից նոր գրավոր առաջարկ դեռևս չի ներկայացվել, քննարկումների մեջ ենք, պատասխան փաթեթը պատրաստելիս սպասում ենք, որ Գրանադայի հայտարարության շուրջ ադրբեջանական կողմը հանրային կերպով կդիրքավորվի և կբարձրացնի՝ արդյոք իրենց համար ընդունելի են այդ ուղենիշները», — նշեց ԱԳ նախարարի տեղակալը։

Հարցին, թե արդեն հայտնի՞ է Բրյուսելում Հայաստանի եւ Ադրբեջանի ղեկավարների հանդիպման օրը, Կոստանյանը պատասխանեց. «Բրյուսելյան հանդիպման հստակ օր ունենալու համար, կարծում եմ՝ անհրաժեշտ է, որ Ադրբեջանը նախ հաստատի իր մասնակցությունը, որից հետո օր կկարողանանք ֆիքսել»:

Ինչ վերաբերում է նրան, թե Հայաստանի ո՞ր առաջարկների հետ կապված Ադրբեջանն ունի խնդիր, ԱԳ փոխնխարարն ասաց. «Ենթադրում եմ, որ ավելի ճիշտ կլինի սպասել Ադրբեջանի արձագանքին Գրանադայի հայտարարությանմ մեջ արձանագրված ուղենիշներին: Դրանից հետո արդեն հնարավոր կլինի խոսել ընդհանուր կարգավորման հեռանկարների մասին»:

Ախալքալաքի հանրակրթական դպրոցներում է հայտնվել ադրբեջաներեն, ռուսերեն և հայերեն լեզուներով տպագրված Վրաստանի պատմության դասագիրքը: Կրթության նախարարությունից Jnews-ին հայտնել են, որ դա ընդամենը տպագրական վրիպակ է, և ամբողջ խմբաքանակը հետ է կանչվել:

Նոր ուսումնական տարին Վրաստանում մեկնարկել է սեպտեմբերի 16-ին, իսկ դպրոցները համալրվել են նոր դասագրքերով: Ախալքալաքի շրջանի հայկական դպրոցների 9-րդ դասարանի Վրաստանի պատմության որոշ դասագրքերում մի քանի թեմաներ ադրբեջաներեն ու ռուսերեն լեզուներով է ներկայացված:

Երեկ՝ սեպտեմբերի 19-ին ուսուցիչները ուսումնասիրելով նոր դասագրքերը պարզել են, որ Վրաստանի պատմության դասագրքերում հայերենի և վրացերենի հետ մեկտեղ ադրբեջաներեն ու ռուսերեն է գրված: Մանկավարժները տեսնելով դասագրքում առկա սխալները չեն բաժանել աշակերտներին:

Ախալքալաքի Կրթական ռեսուրս կենտրոնից Jnews-ին փոխանցել ե, որ 9-րդ դասարանի Վրաստանի պատմության բոլոր դասագրքերը հավաքվել է դպրոցներից, որպեսզի հետ ուղարկվի:

«Բոլոր դասագրքերը ստուգվել է մեր կողմից: Որոշ էջեր հակառակ են կպցված, որոշ էջեր ադրբեջաներեն ու ռուսերեն է: Երևում է, որ տպագրատանն են խառնել: Երկու օրվա ընթացքում նոր դասագրքեր կստանան աշակերտները», – նշել են Ախալքալաքի Կրթական ռեսուրս կենտրոնից:

Վրաստանի Կրթության և գիտության նախարարության մամլո ծառայությունից Jnews-ին հայտնել են, որ իրենք տեղյակ են խնդրի մասին:

«Մենք տեղյակ ենք, որ նման խնդիր է առաջացել: Դա պարզապես տպագրական վրիպակ է: Նախարարությունը արդեն հետ է կանչել այդ դասագրքերի ամբողջ խմբաքանակը: Սխալը կուղղվի և փոխարենը նոր գրքեր կբաժանեն աշխակերտներին»,- ասել ենն նախարարությունից:

Հատկանշական է, որ հայալեզու դասագրքերում ոչ միայն ադրբեջաներեն են ներկայացված դասի թեմաները, այլև ռուսերեն:

«2020 թվականի 44-օրյա պատերազմից սկսած  պաշտոնական Երևանը Արցախի համար դրաձել է սոցիալական հաբ, մեծ հասարակական կազմակերպություն»,-Հայկական օրակարգի նախաձեռնած «Հայաստանը՝ իբրև մեծ «անկլավ»» խորագրով պանելային քննարկման ժամանակ ասաց «Պատիվ ունեմ» խմբակցության ղեկավար Հայկ Մամիջանյանը:

Ընդդիմադիր պատգամավորը նկատեց, որ իշխանությունը խոսում է Արցախում իրավունքների պշտպանության մասին և ոչ մի բառ չի ասում կարգավիճակի մասին:

«0 խոսք կրգավիճակի մասին, երբ դրա մասին խոսում է, օրինակ, Գերմանիայի կանցլերը, պարոն Բորելը, այն ժամանակավա Հայաստանում դեսպանը, ՌԴ նախագահը»,- հայտարարեց Մամիջանյանը և արձանագրեց, որ այն նոր մոտեցում չէ:

Պատգամավորը նկատեց, որ իշխանության կողմից Արցախը քանդելուց հետո վերջինիս տրամադրվող բյուջետային աջակցությունը պետք է աճեր, բայց այդ փաստն իշխանությունը արցախցիներին երեսով է տալիս :

Անդրադառնոլով Նիկոլ Փաշինյանի և իր «խմբակի» շրջանառած կեղծ թեզերին՝ Մամիջանյանն ասաց. «Առաջին կեղծ թեզը գրանադյան այցից հետո տեղի ունեցած հելոունյան քարոզարշավն էր, «հաղթել ենք» կարգախոսի ներքո»:

Նա հայտնեց, որ այդ թեզի մասին խոսում էին այն մարդիկ, որոնք 44-օրյա պատերազմի ընթացքում ստում էին հայ հասարակությանը և հիշեցրեց, որ իշխանություններն արդեն մի անգամ ասել են, որ «հաղթելու են» և արդյունքը բոլորն են տեսել:

Հայկ Մամիջանյանը անդրադարձավ Գրանադայի հանդիպումների արդյունքներին՝ չչեզոքացված սպառնալիքների առումով և նշեց, որ այնտեղ անկլավների հարցը չի չեզոքացվել :

«Պարզվում է, որ իրենք ինքնիշխանության ասպետներ են, Գրանադայում իրենք հերոսաբար պաշտպանեցին Հայաստանի ինքնիշխանությունն ու անկախությունը, բայց մինչ այդ այն պաշտպանելու կարիք չուներ, Հայաստանի ինքնիշխանության, տարածքային ամբողջականության հարց չկար: Այդ հարցը դուք բերեցիք, հորինեցիք ինչ-որ «կադաստրի թուղթ» հիմարությունը և հիմա հերոսաբար պայքարում եք դրա պահպանման համար»,-ասաց Հայկ Մամիջանյանը :

Բանախոսը նաև նկատեց, որ իշխանությունները նոր սևերի և սպիտակների բաժանելու մեթոդ են գտել, ըստ որի՝ ով իրենց հետ չէ՝ ուրեմն անկխության և ինքնիշխանության կողմնակից չէ:

Անդրադառնալով անկլավների թեմային՝ Մամիջանյանն ասաց. «Մենք ստրատեգիական բարձունքներ ենք տալու, փոխարենը ստանալու ենք արոտավայր»:

Ընդդիմադիր պատգամավորը շեշտեց, որ թշնամուն տրվելու է երկու միջպետական ճանապարհ, ինչն անթուլատրելի է անվտանգության տեսանկյունից:

Վտանգավոր այդ զարգացումները կանխելու համար, «Պատիվ ունեմ» խմբակցության ղեկավարի խոսքով, վերջին անգամ հասարակությանը կոչ է արվելու դուրս գալ փողոց՝ վճռական պայքարի և հաջողելու են :

Ադրբեջանի իշխանությունները հայտարարել են, որ նախատեսում են Լեռնային Ղարաբաղում բնակեցնել 140 հազար ադրբեջանցիների, և դա անել ռեկորդային ժամկետում մինչև 2026 թվականը։ Ինչպես հաղորդում է ԱՊԱ-ն, այս մասին հայտարարել է Ադրբեջանի նախագահի հատուկ ներկայացուցիչ Էմին Հուսեյնովը։

Այս թիվը տարօրինակ կերպով փոխկապակցված է Լեռնային Ղարաբաղը լքած բնիկ հայ բնակչության թվի հետ՝ 100 հազար սեպտեմբերի 19-20 ագրեսիայից հետո և մոտ 40 հազար, որոնք չեն վերադարձել Լեռնային Ղարաբաղ 44-օրյա պատերազմից հետո։

Պակաս հետաքրքրական չէ, որ Ադրբեջանի իշխանությունները, որոնք երեք տարվա ընթացքում չեն բնակեցրել նախկինում օկուպացված տարածքները, պատրաստ են նույն ժամանակահատվածում Լեռնային Ղարաբաղում բնակեցնել 140 հազար մարդու՝ ուղղակիորեն մատնանշելով ադրբեջանցիներին հայերի տներում վերաբնակեցնելու եւ նրանց գույքը յուրացնելու իրենց մտադրությունը։ Ի դեպ, այս մասին արդեն քննարկումներ են եղել Ադրբեջանի խորհրդարանում։

Այն, որ մինչ պատերազմը Լեռնային Ղարաբաղում ադրբեջանցիների թիվը բազմակի անգամ ավելի քիչ էր, Բաքվի իշխանություններին ամենևին չի անհանգստացնում։

Ճապոնացի հետազոտողները ենթադրում են, որ ՌԴ նախագահ Վլադիմիր Պուտինը հանրային ելույթների համար օգտագործում է մի քանի նմանակի: Նրանք այս եզրակացությանն են հանգել՝ հիմնվելով արհեստական բանականության միջոցով մանրամասն վերլուծության վրա:

Ինչպես գրում է Daily Mail-ը, նրանց հետազոտությունը հիմնված է արհեստական բանականության՝ ուժեղացված դեմքի ճանաչման, ձայնի համեմատության և մարմնի շարժումների ուսումնասիրության վրա: Հետազոտության արդյունքների համաձայն՝ կան մի քանի «պուտիններ», որոնցից յուրաքանչյուրն ունի իր յուրահատուկ ձայնն ու շարժուձևը:

Բրիտանական պարբերականը նկատում է, որ ՌԴ նախագահի` նմանակներ օգտագործելու վերաբերյալ պնդումները նոր չեն և հնչել են ինչպես ռուսական աղբյուրների, այնպես էլ Ուկրաինայի ռազմական հետախուզության ղեկավար Կիրիլ Բուդանովի կողմից, սակայն Կրեմլը դա հերքել է:

Ճապոնացի հետազոտողների պնդմամբ՝ «իրական Պուտինը» ներկա է եղել մայիսի 9-ին Կարմիր հրապարակում Հաղթանակի օրվա այս տարվա շքերթին:

Ընդ որում, դեմքի ճանաչման բարդ տեխնոլոգիան պարզել է, որ Կարմիր հրապարակում եղած Պուտինի և տասն ամիս առաջ Ղրիմի կամուրջ այցելած Պուտինի միջև համապատասխանումը ընդամենը 53 տոկոս է:

«Դեմքի ճանաչման մասնագետները շատ դեպքերում սա կհամարեն «անհամապատասխանություն», ինչը մեզ հանգեցնում է այն ենթադրության, որ դա կարող է նմանակ լինել», — ասվում է հետազոտողների զեկույցում:

Նրանք նաև համեմատել են Կարմիր հրապարակում եղած Պուտինին և մարտին Մարիուպոլ այցելած Պուտինին՝ պարզելով, որ «այս երկուսի» միջև դեմքի ճանաչման տեխնոլոգիան միայն 40 տոկոս նմանություն է գտել:

Միևնույն ժամանակ, Ղրիմի կամրջի վրա գտնվող Պուտինի և Մարիուպոլում գտնվող Պուտինի միջև եղել է ընդամենը 18 տոկոս նմանություն:

Մասնագետները նաև ձայնային վերլուծություն են անցկացրել Ճապոնիայի Ձայնային հաղորդակցության ինստիտուտի լաբորատորիայում, որը քրեական հետախուզման գծով սերտորեն համագործակցում է ոստիկանության հետ: Ձայնի կենսաչափական այս վերլուծությունը կենտրոնացել է ՌԴ նախագահի կողմից տարբեր վայրերում արտասանած «սպասիբո»  (շնորհակալություն) բառի վրա:

Հետազոտողները կարծում են, որ տարբեր առիթներին Պուտինի հնչած ձայնը զգալի տարբերություններ ունի:

Փորձագետ Մուցուտոշի Մուրաոկայի խոսքով՝ ձայները մակերեսորեն նման են, սակայն վերլուծության գրաֆիկները ցույց են տալիս, որ դրանք կտրուկ տարբեր են:

«Այս պահին մենք պետք է նշենք, որ այս երկու ձայների՝ տարբեր մարդկանց պատկանելու հավանականությունը մեծ է», — եզրակացրել է նա:

Մարմնի շարժման վերլուծությունը՝ արհեստական բանականության ամենաթարմ տեխնոլոգիայի կիրառմամբ, նույնպես հանգեցնում է այն եզրակացության, որ Պուտինը հավանաբար օգտագործում է նմանակների, ենթադրում է ճապոնական վերլուծությունը:

Արցախից բռնի տեղահանված քաղաքացիները բողոքի ակցիա են իրականացնում Հայաստանում Արցախի ներկայացուցչության շենք։ Նրանք կարողացան մուտք գործել շենք՝ ճեղքելով ոստիկանության ծառայողների պատնեշը։
 
Արցախի նախագահ Սամվել Շահրամանյանը շենքում է, քաղաքացիներն էլ փորձում են իրենց համար անորոշ հարցերի պատասխանները ստանալ նրանից։
 
Նրանք բողոքում են Արցախի նախագահի` հոկտեմբերի 19-ին ստորագրած հրամանագրից, համաձայն որի` հոկտեմբերի 1-ից մի շարք պետաշխատողներ ազատվել են աշխատանքից ու առհասարակ մինչ օրս չեն ստացել իրենց աշխատավարձերը։
 
Իրավիճակը Արցախի ներկայացուցչության շենքում շարունակում է լարված մնալ։

Հաշվի առնելով սեպտեմբերի 20-ից հետո Արցախի Հանրապետության շուրջ ստեղծված իրավիճակը՝ նախագահ Սամվել Շահրամանյանը ստորագրել է հրամանագիր, համաձայն որի 2023 թվականի հոկտեմբերի 1-ից պետական և համայնքային հիմնարկների, պետության և համայնքների կողմից հիմնադրված, ինչպես նաև դրանց մասնակցությամբ կազմակերպությունների, պետության և համայնքների կողմից ստեղծված հիմնադրամների աշխատողներին համարել ազատված զբաղեցրած պաշտոններից՝ բացառությամբ Արցախի Հանրապետության Նախագահի, Արցախի Հանրապետության Նախագահի աշխատակազմի ղեկավարի, Անվտանգության խորհրդի քարտուղարի, Արցախի Հանրապետության պատգամավորների, Արցախի Հանրապետության Ազգային ժողովի աշխատակազմի ղեկավարի, Արցախի Հանրապետության դատավորների, Արցախի Հանրապետության մարդու իրավունքների պաշտպանի, Արցախի Հանրապետության կենտրոնական ընտրական հանձնաժողովի նախագահի, Արցախի Հանրապետության գլխավոր դատախազի, Արցախի Հանրապետության պետական նախարարի, Արցախի Հանրապետության նախարարների, Արցախի Հանրապետության Նախագահի աշխատակազմի կառավարության գործերի կառավարչության պետի, Արցախի Հանրապետության պետական կառավարման այլ մարմինների ղեկավարների, Արցախի Հանրապետության բնակարանային հարցերի կոմիտեի նախագահի, Արցախի Հանրապետության ՆԳՆ ոստիկանության պետի և արտակարգ իրավիճակների պետական ծառայության տնօրենի, Ստեփանակերտի քաղաքապետի, Արցախի Հանրապետության շրջանների վարչակազմերի ղեկավարների, Արցախի Հանրապետության համայնքների ղեկավարների, Արցախի Հանրապետության կողմից հիմնադրված ընկերությունների (բացառությամբ պետական ոչ առևտրային կազմակերպությունների) և հիմնադրամների ղեկավարների, ովքեր շարունակում են պաշտոնավարել հասարակական հիմունքներով (առանց վարձատրության): Այս մասին հայտնում են Արցախի տեղեկատվական շտաբից։

Հրամանագրով սահմանվում է, որ 2023 թվականի հոկտեմբերի 1-ից հետո Արցախի Հանրապետության անունից տրվող փաստաթղթերը վավերական են: