Հանդիպեցի տղամարդու.ընթերցողներիս խնդրում եմ շոկի մեջ չընկնել

Ուրեմն, զարմանալի, թե հրաշալի մի բան պատահեց ինձ հետ, ես սկսեցի հանդիպել մի տղամարդու հետ: Հաշվի առնելով, որ ես արդեն բավականին երկար ժամանակ ապրում եմ կնոջ հետ, երբեք չէի մտածի, որր կարող եմ տղամարդ հավանել : Ընկերուհիս արդեն երկու ամիս է մոր տանն ա մնում, ես շատ եմ բացակայում տնից, իսկ իր բուժման ընթացքում իրան հետեւող ու խնամող միշտ պետք ա , նենց որ, գնաց մոր մոտ: Էդքան էլ շատ չեմ աշխատում՝ շաբաթը երեք օր տանջատուն եմ գնում, մեկ էլ քեռուս մոտ հաշվապահություն եմ անում:

Հիմա գնում եմ տանջատուն ու հաճախ մի ութ ժամ մնում եմ էնտեղ, ուրիշ բան չկա անելու, նոր տարվա ընթացքում գրքեր կարդացի ահագին…
Դուրսը ձյուն էր գալիս էդ օրը, մեկ էլ SMS ստացա, մի տղա գրել էր, որ ուզում ա տանջվի, ոչ բարեւ, ոչ մի բան, մենակ գրել էր «Կարելի՞ է, այս գիշեր ինձ տանջել»…
Հեչ տենց չէր եղել իմ մոտ, որ մեկն SMS ուղարկեր, մի քիչ վախեցա, թե ինչ համարձակություն ունի էս տղան, որ ինձ SMS-ով տենց բան պատվիրեր:

Ասեցի երես չտամ, ու մի հատ էլ տեքստով գոռացի «Գոնե անունդ տուր, բարեւի շնորհքով, մարդավարի: Հիմա ես քեզ գիժ ու անշնորհք եմ համարում»: Ասեց՝ «Ես երբեք տիրուհու հետ չեմ խոսացել, առաջին անգամ է»: Հետո էլի լիքը էմոցիոնալ բաներ ասեց, ոնց որ շատ խմած լիներ, կամ եսիմ… ասեց. «Բա ե՞րբ եք գալու»: Գրեցի՝ այ տղա, ո՞վ ես դու, ի՞նչ ես ուզում, որտեղի՞ց ա իմ համարը քո մոտ, անունդ ի՞նչ ա… Չէր հասկանում: Հեռախոսը շպրտեցի ու երեք օր իրա զանգերին չէի պատասխանում: Գրեցի՝ «Եթե ուզում եք նորմալ հարաբերություններ, ինձ իմեյլով գրեք, նկարով, ձեր նախասիրությունները, ու նաեւ անունը էն մարդու, ով ձեզ ուղարկել է ինձ մոտ»:

Աննորմալություն, շատ տարօրինակ նամակ գրեց մի երկու օր հետո, մի ֆետիշի նկար կցած, ու գրել էր՝ «Սիրո՞ւմ եք, էս նկարներն ինձ իմ պատանի տարիներին լավ զբաղացնում էին», ու քանի՞ տարեկան կլինի նա, չհասկացա, չպատասխանեցի: Երեք օր հետո նորից SMS գրեց, թե «Բարեւ, ես եմ նորից», ասեցի՝ «Բարեւ, նամակդ ստացա, ոչ մի օգտակար բան չկար մեջը»: Գրեց՝ «Ուզում եմ ձեզ հանդիպել, ինձ համար շատ կարեւոր է, որ իմ տիրուհին լինի խելացի, ինձ խելացի մարդ է պետք, ուրիշ տեսակ պետք չի, ես նկարիչ եմ, գրաֆիստ եմ»:

Մի քիչ հանգստացա, դե հայտնի ա, որ նկարիչները բիզմեսմենների համեմատ ավելի վստահելի են, ու չի կարա բռնաբարող-քցողներից լինի: Ասեցի՝ «Եղավ, բայց դու սոցիալական տաղանդ չունես, իսկ դա իմ համար կարեւոր ա, ես փաս՝ հաջող»: Մի օր էլ, գիշերվա տասի մոտերքը, արդեն հոգնած պառկած էի, 8 ժամ էր ոչ մի գործ չկար: Զանգեցի իրան: Էնքան լավ, հաճելի ձայն ուներ: «Բարեւ», ասեց, ինչ-որ ֆրանսիական ակցենտ ուներ, պարզվեց ֆրանսահայ ա: Ասեց՝ «Ո՞նց եք, տիրուհի», ասեցի՝ «Գալիս եմ, հասցեդ ասա, բայց առաջին անգամ մենակ չեմ գալիս երբեք, էլի տիրուհի եմ հետս բերում, ու դուրսն էլ մեզ սպասում ա մեր ընկերը, մի ժամով », գին հարցրեց, բարիշեցինք:

Դուրս եկավ, որ էդպես պարզ ներկայացավ՝ հասցե, հեռախոս, անուն… Մտանք իրա տուն, իհարկե՝ տաքսիով էինք եկել, ու ոչ մի տղամարդ մեզ չէր սպասում: Ես ու Մարիաննան ներս մտանք, սուտի զանգեցինք յանի Ռիմային ու ասեցինք, «Հա, հասել ենք, Հակոբը ներքեւը սպասում ա, մի ժամից կիջնենք, հա նորմալ ա»: Շատ ծիծաղելի վիճակ էր, բայց սիրտս բացվեց մի տեսակ: Տղան ձմեռվա կեսին ջինսի շորտիկով էր ու առանց մայկայի ու նասկիների: Ներսում ուժեղ ծխախոտի հոտ էր նստած: Ինքն էլ ոնց որ փոքրիկ տղա լիներ՝ մի 15 տարեկան, բայց նենց մի 36 կլիներ:

Սիրուն դիմագծեր ուներ, շատ սիրուն կապույտ աչքեր, մի քիչ շեկ էր ու շատ գեղեցիկ կազմվածք ուներ: Ինչ ասեմ, ո՞նց ասեմ: Կանացի մարմին ուներ: Նուրբ մաշկ, անմազ, փոքր-մոքր էր, նուրբ ձեռքեր…. Բայց իսկական արու, ո՞նց բացատրեմ: Արդեն իրա խոսալու ձեւից հասկացա, որ բավականին ջերմ մարդ ա, բայց` ինքնավստահ: Խոսում էր առանց ամաչելու: Նենց էր, ոնց որ ասեր՝ «Ես էն եմ, ինչ որ «եմ», չեք ուզում՝ գնացեք»: Լավ էր գոնե նորմալ փող էր խոսատցել, թե չէ հաստատ կթողնենք էդ ինքնվաստահ փոքրիկ տղային իր ծխախոտի հոտերի մեջ ու կգնայինք տուն:

Էս տղամարդու հետ բավականին դժվարություններ ունեցա: Առաջին հերթին ինքը շատ անհանգիստ էր, որ միանգամից երկու կին կային իրա տան մեջ: Անընդհատ գարեջուր էր խմում ու վրա-վրա ծխում: Հետո փորձեց մոտենալ ինձ, որ իր տղամարդկությունը փաստի: Ասեցի՝ «Հանգիստ, տղաս, մեզ մոտ տենց բան չկա, դու ես թույլը, մենք՝ ուժեղը, հանգստացի»: Ես նստեցի դիվանին, ասեցի՝ «Հլա մեզ ջուր բեր, պիվա բեր, քեզ շատ վատ ես պահում, մենք քո թագուհիներն ենք այսօր»: Գարեջուր բացեց բերեց տվեց մեզ:

Շատ լարված էր, չգիտեի ինչ անեմ, ոնց անեմ, որ էդ լարվածությունն անցնի էս տղու մոտ: Ասեցի՝ «Մեր առաջ ծնկի արի, էս ի՞նչ այլանդակ շորտիկա հագդ, գնա հանի շուտ»: Չամաչեց,, հանեց շորտիկը:Փոքրիկ առնանդամ ուներ, մի քիչ վատ զգացի, որ ամաչացրեցի: Չէ, հանգիստ-հանգիստ մեր առաջ մերկ կանգնած էր: Ես իրանից շատ էի ամաչում, որ հոգեպես տանջում եմ: Տենց մի քիչ տանջեցինք, հրամաններ տվեցինք: Ինքն իրան շատ լավ էր զգում, բայց ուղղակի մենք ավելի էինք ուզում խոսանք, ծիծաղենք, հաստատ չէինք ուզում տանջել: Ինքը ինձ շատ մենակ թվաց` միայնակ: Դրա համար էր խելացի տիրուհի ուզում:
Տանջվելուց հետո ասեց, որ շատ լավ ու հանգիստ ա իրան զգում հիմա, ասեց՝ «Քեզ էնպիսի զգացողություն ա տալի, որ դու ոչ մի բանից կախվածություն չունես, ազատ ես, դու տիրուհու համար առարկա ես, դու մարդ չես, հետեւաբար չունես մարդկային պրոբլեմներ»…

Շարունակելի

Լուսինե Վայաչյան

Ամերիկացի հնէաբանները պարզել են, որ ժամանակակից ԱՄՆ-ի տարածքում դեռևս 15.5 հազար տարի առաջ մարդիկ քարե գործիքներ են օգտագործել:
Գիտնականների այս ուսումնասիրությունը տպագրվել է «Sciense» ամսագրում, իսկ դրա կարճ տարբերակը` «Nature News» կայքում:
Մինչ այդ ամենահինն էր համարվում Օրեգոնում հայտնաբերված քարե փոքրիկ գործիքը, որը, գիտնականների կարծիքով, 14 հազար տարեկան է:

Ամերիկյան մայրցամաքի հնագույն մշակույթ է համարվում Քլովիսը, որն իր զարգացման գագաթնակետին հասավ 13.2 հազար տարի առաջ: Նոր հետազոտությունների արդյունքում գիտնականները Թեքսաս նահանգի տարածքում հայտնաբերել են ավելի քան 15.000 վկայություններ: Մասնավորապես, հնէաբանները մշակված ժայռաբեկորներ են հայտնաբերել:

Ըստ գիտնականների, դրանք Քլովիսի մշակույթից ավելի պարզունակ սխեմայով են պատրաստված:

Ենթադրվում է, որ Քլովիսում ապրող մարդիկ Հյուսիսային Ամերիկա են հասել Ասիայից` Ալյասկան ու Սիբիրը միավորող «պարանոցով»:

Տեղափոխությունից հետո նրանք այնքան են զարգացրել իրենց տեխնոլոգիաները, որ նույնիսկ հասցրել են մի քանի կենդանատեսակներ ոչնչացնել:

Ճապոնական «Ֆուկուսիմա-1» ԱԷԿ-ի կողքին գտնվող ծովի ջրի ռադիացիայի մակարդկը գերազանցում է թույլատրելի արգեքը ավելի քան 1250 անգամ: Այս տվյալները հրապարակել է Ճապոնիայի Ատոմային էներգիայի գործակալությունը: «Ֆուկուսիմա-1»-ի առաջին էներգոբլոկից մի քանի հարյուր մետր հեռավորությունից վերցված ջրի նմուշներում ԱԷկ-ի օպերատոր «Tokyo Electric Power Company» (TEPCO) ընկերության մասնագետները հայտնաբերել են ռադիոկատիվ յոդ-131-ի պարունակության բարձր մակարդակ:

Վերջին օրերի ընթացքում ծովի ջրի ռադիացիոն աղտոտվածության մակարդակը զգալիորեն աճել է: Ռադիոակտիվ տարրերի պարունակություն է հայտնաբերվել նաև գյուղմթերքներում, որոնք աճում են Ֆուկուսիմա պրեֆեկտուրայում: Այդ մթերքների վաճառքը Ճապոնիայի այլ շրջաններում, ինչպես նաև այլ երկրներ դրանց ներկրումն արգելված է:

Քիչ առաջ Երևանի Կենտրոն և Նորք-Մարաշ վարչական շրջանների ընդհանուր իրավասության դատարանում է ավարտվեց ոստիկանության քրեական հետախուզության գլխավոր վարչության նախկին պետ, գեներալ մայոր Հովհաննես Թամամյանի կալանավորման վերաբերյալ մի քանի ժամ տևած դատական քննությունը:
Արդեն տեղեկացրել ենք, որ հատուկ քննչական ծառայությունը միջնորդել է, որպեսզի Հովհաննես Թամամյանի նկատմամբ կայացվի երկամսյա կալանավորման որոշում: Գործը քննել է դատավոր Մխիթար Պապոյանը:

Քիչ առաջ դատարանի ետնամուտքից իրավապահները դուրս բերեցին Թամամյանին: Մենք կրկին փորձեցինք տեղեկանալ, թե ինչ էորոշել դատարանը դատավորի օգնականն ասաց թե` Թամամյանի թեմայով խոսելն արգելված է:

Թամամյանի հարազատները սպասասրահում ամեն բան արել են, որ լրագրողները չնկարեն նրան: Մեր ունեցած տեղեկությամբ, սակայն Թամամյանը կալանավորվել է և տեղափոխվել ԱԱԾ մեկուսարան:

Քիչ առաջ Երևանի Կենտրոն և Նորք-Մարաշ վարչական շրջանների ընդհանուր իրավասության դատարանում է եղել ոստիկանության քրեական հետախուզության գլխավոր վարչության նախկին պետ, գեներալ մայոր Հովհաննես Թամամյանը:
Ըստ նախնական տեղեկության հատուկ քննչական ծառայությունը միջնորդել է, որպեսզի Հովհաննես Թամամյանի նկատմամբ կայացվի երկամսյա կալանավորման որոշում:Իսկ գործը դատավոր Մխիթար Պապոյանի մոտ է:

Քիչ առաջ մենք կրկին փորձեցինք տեղեկանալ, թե ինչ է կատարավում դատարանում` դատավորի օգնականն ասաց թե` Թամամյանի թեմայով խոսելն արգելված է:

Իսկ մինչ այդ` հիշեցնենք, որ հետաքրքիր պատասխան էր ստացվել նաև հատուկ քննչական ծառայությունից: Քննիչներից մեկն ասաց. « Գործ որպես այդպիսին կա ՀՔԾ –ում, սակայն դա հեռախոսային խոսակցություն չի»: Հետաքրքիր է, որ Թամամյանին կալանքի վերցնելու հարցը ոչ հերքում, ոչ հաստատում են.

Պապոյանի գրասենյակից հայտնեցին, որ միջնորդությունը սովորաբար ստանում է անձամբ դատավորը և կալանքի որոշման մասին հարցը փակ է քննարկվում և իրենք իրավունք չունեն բարձրաձայնելու, այդպես էլ չկոնկրետացնելով եղել է Թամամայանի հետ կապված որևէ միջնորդություն:

Քիչ առաջ Երեւանի Կենտրոն եւ Նորք-Մարաշ վարչական շրջանների ընդհանուր իրավասության դատարանում է եղել ոստիկանության քրեական հետախուզության գլխավոր վարչության նախկին պետ, գեներալ մայոր Հովհաննես Թամամյանը:
Ըստ նախնական տեղեկության հատուկ քննչական ծառայությունը միջնորդել է, որպեսզի Հովհաննես Թամամյանի նկատմամբ կայացվի երկամսյա կալանավորման որոշում:Իսկ գործը դատավոր Մխիթար Պապոյանի մոտ է:

Պապոյանի գրասենյակից հայտնեցին, որ միջնորդությունը սովորաբար ստանում է անձամբ դատավորը և կալանքի որոշման մասին հարցը փակ է քննարկվում և իրենք իրավունք չունեն բարձրաձայնելու, այդպես էլ չկոնկրետացնելով եղել է Թամամայանի հետ կապված որևէ միջնորդություն:

Հետաքրքիր պատասխան ստացվեց նաև հատուկ քննչական ծառայությունից: Քննիչներից մեկն ասաց. « Գործ որպես այդպիսին կա ՀՔԾ –ում, սակայն դա հեռախոսային խոսակցություն չի»: Հետաքրքիր է, որ Թամամյանին կալանքի վերցնելու հարցը ոչ հերքում, ոչ հաստատում են. Սակայն ըստ օրենքի նրան պետք է նախ ձերբակալեն, հետո 72 ժամվա ընթացքում ներկայացնեն դատարան, խափանման միջոցի հարցը որոշելու համար:

Նշենք, որ ոստիկանության Արաբկիրի բաժնի պետ Վ.Ադամյանին եւ Հովհ.Թամամյանին ազատել են գլխավոր դատախազի միջնորդության հիման վրա, կապված քրգործերից մեկում առկա լուրջ խախտումների հետ: Որից հետո Թամամյանի շուրջ սկսել են մութ ամպեր կուտակվել:

Հետաքրքիր է, որ նշված գործով չի շոշափվում Ադամյանի անունը:

Այսօր լրանում է «Ժառանգության» կուսակցության առաջնորդ Րաֆֆի Հովհաննիսյանի հայտարարած ծոմի 9-րդ օրը։ Քաղաքացիական հասարակության 24 ակտիվիստներ պահանջագիր էին ներկայացրել Սերժ Սարգսյանին` պահանջելով վրան տրամադրել Րաֆֆի Հովհաննիսյանին:
Մի շարք իրավապաշտպանների և Րաֆֆի Հովհաննիսյանին զորակցություն հայտնած հարյուրավոր քաղաքացիների նախաձեռնությամբ այսօր Ազատության հրապարակում «Ժառանգության» առաջնորդի համար վրան է տեղադրվել:

Չնայած Ստեփան Սաֆարյանը հայտարարել է. «Եթե պետությունը չի ուզում կատարել իր պարտավորությունը, կանխել իր քաղաքացու կյանքին սպառնացող վտանգները, ապա դա անում են Րաֆֆի Հովհաննիսյանին աջակցող մարդիկ», սակայն պարզից էլ պարզ է, որ իրենց քաղաքացիական պարտքը կատարողները, առանց իշխանության դաբրոյի, Ազատության հրապարակում չէին կարող իրացնել Սաֆարյանի նշած ժողովրդավարության ուղղակի ձևը:

Իսկ հայտարարել, թե ինչն այս 9 օրերի ընթացքում չի արել իշխանությունը, հայ իրավապաշտպանները և մի շարք քաղաքացիներն արեցին` տեղադրելով վրանը, որպեսզի եթե Րաֆֆի Հովհաննիսյանը դրանից օգտվելու կարիք ունենա, ապա օգտվի, պարզապես հեքիաթի ժանրից է:

Հիշեցնենք, որ օրերս ոստիկանները խոչընդոտել էին Ազատության հրապարակում Րաֆֆի Հովհաննիսյանի համար նախատեսված հովանոցի տեղադրումը: Ավելին, կոտրել էին հովանոցը, ինչից հետո ՀՀ օմբուդսմեն Կարեն Անդրեասյանը հացադուլ իրականացնելու ընթացքում մեկ վրան կամ մեկ հովանոց տեղադրելու արգելքը մարդու իրավունքների խախտում համարեց, իսկ ՀՀ ոստիկանության գործողությունները՝ ոչ իրավաչափ:

Րաֆֆի Հովհաննիսյանը այսօր խոսել իր համար տեղադրված վրանի մասին՝ նշելով, որ իրեն վրան պետք չէ, «վրանը թող մնա այն իշխանություններին, ովքեր խոչընդոտում են հացադուլ հայտարարած քաղաքացու համար վրանի տեղադրումը»: Նա ասել է թե հետաքրքրված չէ՝ ոստիկանները կքանդե՞ն վրանը:

«ՀՀ ԱՆ նարկոլոգիական ծառայությունում գրանցված են 2751 թմրամոլներ: Նրանցից 37-ը կանայք են: Գրանցված թմրամոլները հիմնականում 20-30 տարեկան են: Խաղամոլների վերաբերյալ վիճակագրական տվյալներ չկան, քանի որ երբևէ մարդիկ այդ խնդրով չեն դիմել ԱՆ, չնայած կախվածություն առաջացնող հիվանդությունների ցանկում խաղամոլությունը նույնպես ներառված է»,- այսօր լրագրողների հետ հանդիպման ժամանակ ասաց Հայկական հոգեբուժական ասոցիացիայի նախագահ Արմեն Սողոյանը: Նախ`խաղամոլության ավերածություններն իրականում թմրամոլության ավերածություններից ավելի շատ են, ու ի տարբերություն թմրանյութ օգտագործողի` խաղամոլին չեն ենթարկում ոչ մի տեսակի քրեական ու վարչական պատասխանատվության, ընդհակառակը` օրեցօր շատանում են խաղատները, կազինո գնալը հարգի է, իսկ խաղամոլները, մանավանդ այնպիսիք, ովքեր մեծահարուստներ չեն, կործանվում են: Իմ աչքի առաջ մի քանի վառ օրինակ կա. մեկը կնոջն էր տանուլ տվել` կինը փախել էր, իսկ հետո իրեն վառել էին… Մյուսը կնոջը խաբեց, տունը ծախեց, թռավ Ռուսաստան` ընտանիքին թողնելով փողոցում… Շատ են դեպքերը… ու հենց խաղատներն են չարի որջերը մեր երկրում. մարդը տանուլ է տալիս, նրան էլի են փող տալիս, որ խաղա, ու հետո էլի, ու էլի, և մարդուն դարձնում են ստրուկ ու կամակատար, ու վերին թողտվությամբ ու թույլտվությամբ ոմանք միլիոններ են աշխատում մարդկանց դժբախտության վրա…

ՀՀ առողջապահության նախարարության գլխավոր նարկոլոգ Պետրոս Սեմերճյանն ասաց, որ Հայաստանում հավանական թմրամոլների թիվն, ըստ ուսումնասիրությունների, 30 հազարի է հասնում, որոնցից 5-7 հազարը թմրամիջոցն օգտագործում են ներերակային ճանապարհով: Նրա խոսքով, ԱՆ-ը բուժօգնություն է տրամադրում բոլորին, ովքեր դիմում են իրենց:

ՀՀ գլխավոր նարկոլոգ Սեմերճյանը վստահեցրեց, որ Հայաստանը տիրապետում է աշխարհում առաջատար բուժական մեթոդներին` ավելացնելով, որ մեզ մոտ բուժումը ՀՀ քաղաքացիների համար իրականացվում է պետպատվերի շրջանակում, բուժման միայն ուլտրառապիդ մեթոդն է վճարովի` 700-800 հազար դրամ: Այս մեթոդը հնարավորություն է տալիս 24 ժամվա ընթացքում բուժել թմրամիջոցներից կախվածությունը: «Հիշեցնեմ, որ Հայաստանում թմրամոլների բուժումը կամավոր է: Թմրամոլներին կարող են բուժել միայն իրենց կամքով. ոչ ոստիկանությունը, ոչ էլ առողջապահության նախարարությունը նրանց պարտադրելու իրավունք չունի: Հարկադիր բժշկական բնույթի միջոցներ կարող են կիրառվել միայն դատարանի որոշմամբ: Թմրամոլությունը կարելի է բուժել 10-20 օրում` պայմանավորված հիվանդի կախվածության աստիճանից»,- ասաց Սեմերճյանը:

Ֆիզիկական կախվածությունը, այսինքն` «լոմկայի» վիճակը գուցեև հնարավոր է հանել 24 ժամում, վճարելու դեպքում, իսկ անվճար՝ 10-20 օրում, բայց դա դեռ թմրամոլության բուժում չի, ինչպես հավատացնում է նարկոլոգը:

Նա նաև չասաց, որ նարկոդիսպանսերում գոյություն ունի մի մեծ սենյակ, որը պիտի ծառայի ֆիզիկական կախվածության ախտանիշը հանելուց հետո վերականգնողական շրջանը գրագետ կազմակերպելու ու պատշաճ հոգեբանական օգնություն հատկացնելու համար, բայց` չի ծառայում, քանի որ հիվանդը դուրս է գրվում դիսպանսերից չափազանց շուտ, իսկ իրականում թմրամոլության բուժումը շատ ավելի երկար ժամանակ է պահանջում:

Հոգեբանական օգնության սենյակը բացելուց նախատեսվում էր, որ դուրս գրվելուց հետո հիվանդները կշարունակեն հաճախել, կգործեն արտերկրներում վաղուց առկա Ա-խմբերի նման խմբեր՝ անոնիմ ալկոհոլիկների ու թմրամոլների համար, նաև խաղամոլների, շոփինգամոլության, զանազան կախվածություններից ազատվել ցանկացող մարդկանց միավորող խմբեր: Միասին հաղթահարելն ավելի հեշտ է, այդ մեթոդն իր արդյունավետությունն ապացուցել է շատ վաղուց, բայց Հայաստանի ժողովուրդը մենթալ փակ է, ու մարդը շատ դժվարությամբ է իրեն համարում հիվանդ. ցանկացած կախվածություն հոգեբանական շեղում է:

Կարծում եմ, որ եթե այդ սենյակը, հոգեբանով հանդերձ, տեղափոխվեր քաղաքի կենտրոն, անկախ մենթալիտետից` այցելել ցանկացողներ կգտնվեին, մեն-մենակ նստելու ու տառապելու փոխարեն: Չէ՞ որ կախվածությունը ստեղծում է ուրույն աշխարհ իր շուրջը, իսկ նարկո ու ալոկոհոլային կախվածությունները նաև այլ իրականության մեջ է պահում իր զոհին: Այնպես որ, եթե ուզում եք օգնել ձեր բարեկամին, փորձեք մտնել նրա դրության մեջ, նա ոնց որ ուրիշ աշխարհ ընկած լինի` անգույն, գորշ, քանի որ չկա հիմնանպատակը` կացության դոզան կամ խաղը, կամ բաժակը… Պետք է անել ամեն ինչ, որ մարդը վերադառնա իրականություն ու ընկալի այդ իրականությունը, իրեն պիտանի զգա մարդկանց, որ ուզենա ապրել… Թե չէ` էլի ամեն հարմար առիթի դեպքում կօգտագործի:

Ողջ աշխարհում գործում են բավականին թանկ հաստատություններ, որոնք կոչված են լիակատար վերականգնողական պայմաններ ապահովելու համար: Եթե թմրամոլն այդ կերպ հիվանդանոցից դուրս գա, ու եթե չօգտագործի թմանյութեր, նա կփոխարինի մի այլ բանով, ասենք` ավելի մատչելի ու ազատ վաճառքում գտնվող ալկոհոլով, որը ոչ պակաս կախվածություն է, ես կասեի` նույնիսկ ավելի սարսափելի է, քանի որ մատչելի է:

Արմեն Սողոյանը նշեց, որ 2010-ին նարկոլոգիական դիսպանսեր դիմած թմրամոլների թիվը, 2009-ի համեմատ, 30 տոկոսով ավելացել է: Նա հիշեցրեց, որ 2009-ին գրանցված թմրամոլների թիվը 1717 էր, իսկ 2010-ին հասնում է 2472-ի` 700-ով ավել, ու շատ տարօրինակ մեկնաբանեց այդ աճը.

«Զարգացումն իր հետ բերում է նաև բացասական երևույթներ` թմրամոլություն և խաղամոլություն, ինչպես նաև համակարգչային կախվածություն: Պետք է համարժեք մոտեցում ցուցաբերվի կախվածություն ունեցողների նկատմամբ, ինչը կնպաստի նաև վերջիններիս կամավոր բուժմանը: Հայաստանում հիմնականում օգտագործվում են ափիոնից և դեղորայքից պատրաստված թմրամիջոցներ: Թմրամիջոցը բերվում է Իրանից և պատրաստվում տնայնագործական եղանակով», — ասաց Սողոյանը:

Պարոն Սողոյանը չորոշակիացրեց, թե որ թմրամիջոցների օգտագործումն է կապում «զարգացման» հետ ու ո՞ր զարգացման` նույնպես չնշեց: Կոաքսիլ, Սեդալգին ու բենզի՞ն. կարելի կլիներ այդպես խոսել, եթե ավելացած լիներ կոկաինային ու հերոինային թմրամոլների թիվը, այնինչ ավելացածները «մահապարտներն» են, վաղվա օրը չտեսնող ու այսօրվա հասարակության մեջ իրենց տեղը չգտնող երիտասարդները:

Չէ՞ որ բոլորը չեն տաղանդավոր, ձեռներեց, հաջողակ կամ շոպլիկ, իսկ հենց վերջինն էլ այսօր ամենաշատն է պետք «տեղ գտնելու» համար: Չնայած նրանք էլ հաբռգածությունից ու այլ տեսակի պարապությունից են թմրամոլ դառնում: Թմրամոլությունն այսօր այլևս չի սպառնում միայն կոնկրետ սոցիալական ու իտելեկտուալ խավերի, այլևս կապված չէ գիտակից ընտրություն անելու հետ, այսօր կարող է ընկնել քո ու քո ընտանիքի անդամների գլխին` չգիտես ոնց ու որտեղից: Ու դրա պատճառը հաստատ «զարգացումը» չի, այն էլ՝ թվացյալ, հարգելի Հայկական հոգեբուժական ասոցիացիայի նախագահ Արմեն Սողոյան:

Հա, մեկ էլ իմ հիշատակած Կոաքսիլն ու Սեդալգինը, որոնք ամենաշատն են օգտագործվում, հաստատ Իրանից չեն ներկրվում: Այնտեղից գալիս է միայն ափիոնայինը, որն այսօր արդեն զիջում է դիրքերը կոաքսիլային` նույն դեղորայքային կախվածությանը: Իսկ սա չի նվազի, քանի որ չնայած այդ դեղամիջոցները ներառել են դեղատոմսով բաց թողնվող դեղերի ցանկի մեջ, սակայն շատ հեշտ է ձեռք բերել դեղատոմս, քանի որ մեր բժիշկները լավ «վերցնում» են», ու մեղավոր էլ չեն, որ վերցնում են. էն փողը, որ իրենց են տալիս, դրանով հնարավոր չի ապրել արժանապատիվ: Բայց որ Կոաքսիլի դեղատոմս են տալիս` իմանալով, թե ինչ է անելու էդ Կոաքսիլը…

Դրանից փրկություն չկա, էնքան օգտագործում են, որ ողջ անոթները խցանվում են, գանգրենա է սկսվում, ու կուրություն է սպառնում, մի խոսքով՝ մահվան դեղատոմս են տալիս: Այ, դրա մասին պետք է բարձրաձայնել… Դեղատանը 10 րոպե կանգնեցի, երեք հոգի Կոաքսիլ հարցրեց, դեղագործն ասաց` վերջացել է, չկա, ինչ դեղատոմսով է դարձել, գալիս` միանգամից լիքը գնում են, ու վերջանում է: Հա’, մեկ էլ` Կոաքսիլը օրենքով չի մտնում թմրանյութերի ցուցակի մեջ, իսկ ահա համարյա անվնաս մարիհուանան, ընդհանրապես կանեփի խումբը` մտնում է:

Պետրոս Սեմերճյանի խոսքով, թմրամոլների մի ստվար հատված օգտագործում է կանեփի խմբի թմրամիջոցներ: Դրանք լուրջ առողջական խնդիրներ չեն առաջացնում: Դրանով է պայմանավորված, որ նրանց շրջանում դիմելիության մակարդակը քիչ է:

Հիշեցնենք, որ վերջերս էմոներ կոչվող ուղղվածության երիտասարդներին էլ էին համարում թմրամոլներ: Թեպետ սա ուրիշ խոսակցության թեմա է, որին կանդրադառնանք մեկ ուրիշ անգամ, բայց չենք կարող չհարցնել` թմրամոլության ու էմոների աճի պատճառը փաստորեն զարգացո՞ւմն է:

Լուսինե Վայաչյան

Շուշան Գալստյան

ՀՀ վարչապետ Տիգրան Սարգսյանը Արագածոտնի մարզի Ավան գյուղի բնակիչների հետ հանդիպման ժամանակ նրանց հորդորել է կով կթելիս հետևել հիգիենայի կանոններին` մասնավորապես ասելով. «Հարգելի գյուղացիներ, օրինակ, դու գիտեք, որ կով կթելուց առաջ պետք է ձեռքերը լվանալ, դույլի վրա մառլյա գցել, կովի կուռծքը տաք ջրով լվանալ, փափուկ սրբիչով չորացնել, սրանք տարրական կանոններ են»:

ՀՀ վարչապետի մտքերը միշտ էլ հետաքրքիր արձագանքներ են ունենում, դրանց մի մասը իր ուրույն տեղն է գրավելու է Հայաստանի արդի պատմության մեջ` առանձին զավեշտա- հումորային բաժնում:

Պետրոս Ղազարյանը Mediamax.am կայքում «Բանավեճ. «ճիշտ կթողի» դափնիներին արժանանալու համար» վերնագրով հոդված է հրապարակել, որը արտատպում ենք ամբողջությամբ.

«Որ մեր գյուղացիները ծանոթ չեն լինի 4G ցանցին, բարձր տեխնոլոգիաներին և Հայաստանի տարբեր մարզերը համշխարհային կենտրոններ սարքելու գաղափարներին զարմանալի չէ, բայց որ մեր վարչապետը կով կթելու տեխնոլոգիաները այն աստիճան յուրացրած կլինի, որ գյուղացիներին դասեր կտա, մի փոքր անսպասելի էր: Հնդկական չափանիշներով այս սուրբ կենդանու նկատմամբ յուրահատուկ վերաբերմունքը սկսել է դեռեւս Հրանտ Բագրատյանի էգ կովերից: Լսելով մեր վարչապետի խորհուրդները կովերին ճիշտ կթելու մասին՝ մի պահ պատկերացրի, թե ինչպիսի բանավեճ կարող էր ծավալվել քաղաքական ուժերի միջեւ «ճիշտ կթողի» դափնիներին արժանանալու համար:

Տիգրան Սարգսյան — Կովը կթելուց առաջ պետք է ձեռքերը լվանալ, դույլի վրա մառլյա գցել, կովի կուրծքը ջրով լվանալ, փափուկ սրբիչով չորացնել:

Հրանտ Բագրատյան – Լրիվ դամբուլություն: Սա պլագիատ ա իմ «100 քայլ էգ կովերին կթելու համար» ծրագրից: Կարդացե՛ք, հո հետս չեմ տանելու: Ինչքան կարող եմ սովորացնել:

Գալուստ Սահակյան – Կովը կթելու տեսակի դասական սկեպտիցիզմը ընկած է մառլյայի եւ փափուկ սրբիչի գործառույթների արժեւորման համապարփակ եւ զուգահեռ տիրույթում: Այնպես որ, պարո՛ն Բագրատյան, մենք Ձեզ հարգում ենք, բայց օգնել չենք կարող:

Լեւոն Զուրաբյան – Լեւոն Տեր-Պետոսյանը իր վերջին ելույթում փայլուն ձեւով մերկացրեց, թե իշխանությունները ոնց են կթում: Բայց քանի որ կայունության ու Ղարաբաղի հարց կա, մենք որոշակի դրական միտումներ ենք տեսնում կովերի նկատմամբ եւ չենք շտապում, եւ եթե սա գործարք է, միայն կաթի յուղայնությունը բարձրացնելու համար: Հավատացե՛ք՝ ոչ մեկը չի կարող մեզ նման կթել:

ՀԱԿ-ի «Վաղը, վաղը» շարժման ակտիվիստներ – Կթել, կթել մինչեւ վերջ:

Շարմազանով — իանգամից ասեմ, թող Ալիեւը, Էրդողանը, Գյուլը ու Քադդաֆին հույս չունենան, թե մեզ մոտ կթելը չի ստացվի: Սերժ Սարգսյանի իմաստուն ղեկավարման շնորհիվ…

Լեւոն Զուրաբյան — Բայց ի՞նչ կապ ունեն Ալիեւն ու Էրդողանը:

Շարմազանով – Հերի՛ք ա թուրքերի պաշտպանեք ու պատռեք ձեր դեմքը:

Ահարոն Ադիբեկյան — Մեր հարցման արդյուքներով՝ ժողովրդի 75 տոկոսը կաթը ցանկանում է խմել իշխանությունների ձեռքից, 22-ը չի կողմնորոշվել, իսկ 3-ը՝ ՀԱԿ-ի:

Ստյոպա Սաֆարյան – Բա՞ Րաֆֆին:

Հեղինե Բիշարյան – Բա՞ Արթուրը:

Տիգրան Կարապետիչ — Բա ՞ես:

Արթուր Բաղդասարյան — Ուրեմն տեղեկացնեմ, որ Անվտանգության խորհրդի նիստում մշակվել է հատուկ հայեցակարգ՝ «Ինչպես էֆեկտիվ եւ անվտանգ կթել» ձեւակերպմամբ:
Հաշվի է առնված ՕԵԿ-ի մեծ փորձն այս հարցում:

Հեղինե Բիշարյան – Արթուր Վահանիչ չմոռանաք ասել, որ մեր շարքերն օրեցօր համալրվում են նոր որակյալ կթվորներով:

Հրանուշ Հակոբյան — Ես էլ տեղեկացնեմ, որ մենք արդեն սկսել ենք «Արի՛ տուն կթվելու» ծրագիրը, սփյուռքահայերի բոլոր կովերը պետք է բերենք Հայաստան՝ Մասիսի լանջին արածելու:

Խաչիկ Ասրյան — Ոչ մի լեւոնապիղծ թրքաբարո տականք չի կարող արծվանիստ Նժդեհականների ժայռակերտ պայքարը շեղել ազգային կովերի հայաբարո կաթից: Վերջ տվե՛ք յոթ մոր ծծած կաթի ձեր ջհուդամասսոնական պայքարին: Կեցցե՜ նախագահը:

Տիգրան Դավթյան — Պետք է ասեմ նաեւ, որ հայկական կաթը որպեսզի աշխարհում շատ արագ մրցունակ դառնա, մշակվել է Եվրատեսիլում Էմմիի կողմից հայկական կաթի մասին երգ երգելու հայեցակարգ:

Կարապետիչ — Ժողովուրդը մի կով էր կթում, հիմա իշխանավորը ուզում ա էտ կովի կաշին ու ոսկորը տանի: Ի՜նչ մառլյա, ի՜նչ փափուկ սրբիչ: Ժողովուրդը թաշկինակ չունի: Ես բոլորիդ կարմիր քարտ եմ ցույց տալիս, որովհետեւ կարմիր կովը կաշին չի փոխում:

«Իշխանավոր դո՛ւրս արի,
Քեզ տամ կաթ ու մածուն սարի»:

Դեռ անտիպ ա:

Վարդան Օսկանյան -Կոչ եմ անում իշխանությանը կաթի շուկան բացել, մառլյայի մենաշնորհը վերացնել, սրբիչերը դարակներից հանել ու բաժանել ժողովրդին: Օրինակ ես նախարար եղած ժամանակ երբեք կաթ չեմ խմել, մենակ ջուր: Կոչ եմ անում նախագահին գնալ Րաֆֆու մոտ եւ նրա հետ համատեղ կաթ խմել:

Րաֆֆի Հովհաննիսյան – Ստյո՛պ, մի հատ ճշտի, թե Մանդակունին ինչ է ասում ծոմի ժամանակ կաթ խմելու մասին»:

«Agence France-Presse» գործակալությունը տեղեկացնում է, որ Ամերիկայի Միացյալ Նահանգներում մահացել է հանրահայտ դերասանուհի Էլիզաբեթ Թեյլորը: Դերասանուհին 79 տարեկան էր:
2011թ. փետրվարի կեսին Թեյլորին հիվանդանոց էին տեղափոխել, սրտի հետ ունեցած խնդիրների պատճառով:
Մարտի կեսերին լրատմավիջոցները գրում էին այն մասին, որ Թեյլորն իրեն լավ է զգում և նույնիսկ հյուրեր է ընդունում իր պալատում: Բացի դրանից, այս տարի նրա ծննդյան օրը համընկավ «Օսկարի» մրցանակաբաշխության հետ և դերասանուհին մեծ հաճույքով դիտել է այն:

Հոլիվուդի թագուհին 2 անգամ արժանացել է «Օսկար» մրցանակի «լավագույն կանացի դեր» անվանակարգում: Թեյլորն աշխարհում առաջին դերասանուհին էր, ում հոնորարները միլիոնավոր դոլարներ են կազմել: