Արարատի մարզի բնակիչը 2020թ. հունիսից մինչև 2021թ. հոկտեմբերն ընկած ժամանակահատվածում հանրությանը հայտնի անձանց՝ «Վարդան Սրմաքեշի», «Ալեն Սիմոնյանի», «Հայկ Սարգսյանի», «Սասի Արտակի», «Սամվել Կարապետյանի», «Սարգիս Կարապետյանի» անվամբ «Facebook.com» և «Instagram» սոցիալական կայքերում գրանցել է կեղծ էջեր: Համացանցի միջոցով տարբեր օգտատերերից խարդախությամբ գումար աշխատելու մտադրությամբ, տուժածներից երեքին ներկայացել է որպես հայազգի, Հայաստանում տարբեր բարեգործական ծրագրեր իրականացրած, ռուսաստանաբնակ գործարար, հանրության շրջանում հայտնի անձի որդի «Սարգիս Կարապետյան»: Այս մասին մանրամասներ է հաղորդում ՀՀ քննչական կոմիտեն։ 

«ՀՀ քննչական կոմիտեի հատկապես կարևոր գործերի քննության գլխավոր վարչությունում քննվող քրեական գործով իրականացված քննչական և դատավարական այլ գործողությունների արդյունքում պարզվել են հանրությանը հայտնի անձանց անվամբ բացված ֆեյսբուքյան կեղծ էջերի միջոցով խարդախությամբ հափշտակություններ կատարելու, անձնական կյանքի մասին տեղեկություններ ապօրինի հավաքելու, պահելու, ինքնասպանության հասցնելու դեպքերի՝ էական նշանակություն ունեցող մի շարք հանգամանքներ, այդ թվում՝ մեխանիզմը, ինչպես նաև՝ ենթադրյալ հանցագործություն կատարած անձի ինքնությունը:

Ձեռնարկված միջոցառումների արդյունքում պարզվել է, որ համացանցի միջոցով տարբեր օգտատերերից խարդախությամբ, խաբեությամբ և վստահությունը չարաշահելու եղանակով ուրիշի գույքի առանձնապես խոշոր չափերի հափշտակություն կատարած անձը Արարատի մարզի բնակիչ է:

Քննությամբ տվյալներ են ձեռք բերվել այն մասին, որ վերջինս 2020թ. հունիսից մինչև 2021թ. հոկտեմբերն ընկած ժամանակահատվածում հանրությանը հայտնի անձանց՝ «Վարդան Սրմաքեշի», «Ալեն Սիմոնյանի», «Հայկ Սարգսյանի», «Սասի Արտակի», «Սամվել Կարապետյանի», «Սարգիս Կարապետյանի» անվամբ «Facebook.com» և «Instagram» սոցիալական կայքերում գրանցել է կեղծ էջեր:

Քրեական գործի շրջանակներում պարզվել է, որ տուժածներից երեքին ներկայացել է որպես հայազգի, Հայաստանում տարբեր բարեգործական ծրագրեր իրականացրած, ռուսաստանաբնակ գործարար, հանրության շրջանում հայտնի անձի որդի «Սարգիս Կարապետյան»:

Գործարարի համբավն այդ կերպ օգտագործելու միջոցով, իր՝ որպես վստահելի անձնավորություն տպավորությունն ապահովելուց հետո, նշված կեղծ էջով նամակագրություն է սկսել ֆեյսբուքյան կին օգտատերերի հետ, ասել, որ Հայաստանում իրականացնում է տարբեր խոցելի խմբերի աջակցության բարեգործական ծրագրեր:

Համացանցային նամակագրության սկզբնական շրջանում օգտատերերի մոտ թողնելով դրական տպավորություն և նրանց մոտ ստեղծելով կեղծ վստահություն, շփումների ընթացքում հայտնել է, թե իբրև իր կողմից իրականացվող բարեգործական ծրագրերին ծառայեցնելու նպատակով նախատեսված, իբրև իր մոտ եղած դրամական միջոցներն անկանխիկ կերպով օգտագործելու հետ կապված առկա են տեխնիկական խնդիրներ և քանի որ այդ ծախսերն իրենցից մեծ գումարներ չեն ներկայացնում, որոնք իր մտերիմներից խնդրելու դեպքում իր համար անհարմար և անցանկալի իրավիճակ կստեղծվի, վերադարձնելու «խոստումով» խնդրել է «Idram» էլեկտրոնային դրամապանակի իր հաշվեհամարներին փոխանցել գումարներ:

Օգտատերերը, կեղծ տվյալներով ու անձնական նամակագրության արդյունքում ստացած «դրական» տպավորությամբ պայմանավորված, ինչպես նաև վստահ լինելով, որ շփվում են գործարարի որդու հետ, վերջինիս կողմից նշված հաշվեհամարներին պարբերաբար փոխանցել են տարբեր չափերի գումարներ:

Այնուհետև, բարեգործության իրականացման պատրանքն ապահովելու համար նույն ժամանակահատվածում վերադարձրել է ստացված գումարների մի մասը՝ այդ կերպ ամրապնդելով վստահությունն իր հանդեպ, իսկ վերջնարդյունքում խաբեությամբ հափշտակել է խոշոր չափերով, նախնական տվյալներով, 1.702.000 ՀՀ դրամ գումար:

Նախաքննության ընթացքում տվյալներ են ձեռք բերվել նույն տղամարդու կողմից կատարված այլ հանցագործությունների վերաբերյալ ևս:

Մասնավորապես, պարզվել է, որ վերջինս իր կեղծ էջով հաստատված նամակագրության ընթացքում ձևավորված վստահության արդյունքում կին օգտատերերից մեկին հայտնել է՝ նրա հանդեպ իբր ունեցած զգացմունքների մասին, սիրահետել է նրան և շարունակելով նամակագրությունն իբրև գործարարի որդի՝ կնոջը խնդրել է ուղարկել իր կիսամերկ տեսագրությունը: Վերջինս, հայտնվելով տղամարդու ծուղակում և գտնվելով մոլորության մեջ, ուղարկել է իր կիսամերկ տեսագրությունը, իսկ երբ կնոջը հայտնել է իր իրական ինքնությունը և հետագա շփումները չեն հաջողվել, սպառնացել է, թե իր տրամադրության տակ գտնվող վերոնշյալ տեսագրությունը հնարավոր է հրապարակի համացանցում՝ այն հասանելի դարձնելով նրա դստեր համադասարանցիներին և վերջիններիս ծնողներին:

Կինը, գտնվելով անելանելի վիճակում, իր կյանքին վերջ տալու նպատակով, օգտագործել է բուժական դեղաչափը գերազանցող քանակությամբ հոգեմետ դեղահաբեր: Բարեբախտաբար ժամանակին ցուցաբերված բժշկական օգնության շնորհիվ վերջինիս կյանքը հնարավոր է եղել փրկել:

Վարույթն իրականացնող մարմնի և ՀՀ ոստիկանության ծառայողների համատեղ գործողությունների արդյունքում 38-ամյա տղամարդը հայտնաբերվել և ձերբակալվել է:

Ձեռք բերված բավարար ապացույցների համակցությամբ՝ նրան մեղադրանք է առաջադրվել՝ ՀՀ քրեական օրենսգրքի 110-րդ հոդվածի 1-ին մասով, 144-րդ հոդվածով և 178-րդ հոդվածի 2-րդ մասի 2-րդ կետով: Միջնորդություն է ներկայացվել դատարան՝ նրա նկատմամբ որպես խափանման միջոց կալանավորում ընտրվելու վերաբերյալ, ինչը բավարարվել է:

Նախաքննությունը շարունակվում է:

Ձեռնարկվում են միջոցառումներ՝ դեպքի բոլոր հանգամանքները, տուժածների ամբողջական շրջանակը պարզելու, օբյեկտիվ, բազմակողմանի քննություն ապահովելու ուղղությամբ:

ՀՀ քննչական կոմիտեն տեղեկացնում է՝ բոլոր այն քաղաքացիները, ովքեր տուժել են վերոհիշյալ անձանց անվամբ գրանցված կեղծ օգտատիրոջ գործողություններից, կարող են դիմել վարույթն իրականացնող մարմնին»,-ասված է տարածած հաղորդագրության մեջ:

Մեկ տարուց ավել է, ինչ «Ցորի» 9 հրետանավորները հարազատների հետ չեն։ 2020 թվականի հոկտեմբերի 12-ին՝ լսելով չարաբաստիկ լուրը, հարազատները հույս ունեին, որ հրաշք կլինի և տղաներից ոմանք փրկված կլինեն։ Դեպքից օրեր անց ադրբեջանական մեդիա հարթակում տեսանյութեր տարածվեցին «Ցորի» Դ-20-ի կրակային դիրքի վերաբերյալ, որտեղ տղաների 10 մարմիններ էին առկա։

Ծնողները հերոսներին երկար էին փնտրել, անմիջապես ընդգրկվեցին որոնողական աշխատանքերում, տարբեր գերատեսչություններ այցելեցին ու լուր չէին ստանում։ Հարցերը շատ էին՝ պատասխաններ չկար։

«Առաջին անգամ, որ մտանք կրակային դիրք, չգտանք մեր տղաներին՝ մարմինների հետքերը երևում էին, բայց մարմինները չկային։ Այնտեղից հանեցինք հինգ զինծառայողի մարմիններ՝ հողածածկ մասունքներ, տեղեկություն չստացանք մնացածից։ Այնուհետև ևս երկու տղաներին գտանք և մի քանի օր անց Սամվելին գտանք»,- հերոսներից 9-ի հոգեհանգստտի ժամանակ ասաց հրետանավորի հայրը։

Հերոսի ծնողը նշեց, որ ցավոտ էին իրենց համար այդ օրերը, երբ անորոշությունը խեղդում էր։ Հույսեր կային, որ գոնե փրկվածներ կլինեին և շատբ հարցերի պատասխաններ կգտնեին։ սակայն, այդ հարցականների հանգուցալուծումը վատագույն ձևով եղավ։

«Երկար չարչարանքներից հետո ադրբեջանական կողմը մեր տղաների մասունքները մեզ փոխանցեց։ 20 հոգուց ոչ ոք կենդանի չմնաց։ Հրետանու պետ, փոխգնդապետ Հայրապետյանը, որ դեպքի մյուս օրը կապի մեջ էր դորս եկել, իսկ հաջորդ օրը կապը խզվեց, մանաց անհայտության մեջ։ Հույս ունենք, որ ողջ կլինի, կատարվածի վերաբերյալ պարզություն կսփռի»։

44 օրյա պատերզմում հերոսները 15 օր ու գիշեր կռվել են, թշնամու կենդանի ուժն ու կրակային մջոցները խոցել։ Էլի կկռվեին, եթե չլիներ չարաբաստիկ ապատեղեկատվությունը՝ դեպի իրենց շարժվող խմբի մասին։

«Հեց այդ սխալ տեղեկության պատճառով տղաները հանկարծակի եկան դիվերսիոն խմբի ներթափանցումիկց, հրանոթների կրակոցները փոխարինեցին ավտոմատներով։ Կռվեցին մինչև կյանքի վերջ՝ անմահանալով, չլքելով կրակահիհն դիրքը։ Նրանք չեն պարտվել, անհամահացել են՝ հաղթելով մահին»։

Զինծառայողները Արա լեռ հատվածում կռվեց մինչև կյանքի վերջը։ Դժբախտությունը միավորել է ծնողներին ու այսօր՝ հերոսներին հրաժեշտ տալուց առաջ ծնողները պնդցին՝ պարտավոր են շարունակել պայքարը՝ կատարվածին իրավական գնահատական տալու համար, մեղավորներին համապատասխան պատժին արժանացնելու համար։

«Գռզո» մականունով հայտնի իշխանական պատգամավոր-գործարար Խաչատուր Սուքիասյանի եղբայրը՝ Ռոբերտ Սուքիասյանը երկրորդ անգամ գրավ կիրառվեց ու 55 մլն դրամի չափով գրավի դիմաց կրկին ազատ արձակվեց։ 

Երևանի ընդհանուր իրավասության դատարանը՝ դատավոր Կարեն Ֆարխոյանի նախագահությամբ, Սուքիասյանի խափանման միջոցի հարցը քննության առարկա է դարձրել պաշտպանի դիմումի հիման վրա։

Նշենք, որ նախաքննության ընթացքում Ռոբերտ Սուքիասյանի նկատմամբ որպես խափանման միջոց էր կիրառվել կալանավորումը, որը Երևանի ընդհանուր իրավասության դատարանի դատավոր Վաչե Մարգարյանի կողմից փոփոխվել էր և կիրառվել գրավ՝ 50 մլն դրամի չափով։ Դատախազությունը բողոքարկել էր Սուքիասյանին գրավի դիմաց ազատ արձակելու մասին որոշումը, սակայն, մինչ բողոքի քննությունը, քրեական գործով նախաքննությունն ավարտվել էր և գործն ուղարկվել է դատարան։ Գործը՝ դատաքննության նախապատրաստելիս դատավոր Կարեն Ֆարխոյանը, ում վարույթում այժմ գտնվում է քրեական գործը, քննել է Սուքիասյանի խափանման միջոցի հարցը և վերջինիս նկատմամբ ընտրված խափանման միջոց գրավը թողել անփոփոխ։

Դատավոր Կարեն Ֆարխոյանի որոշումից հետո Վերաքննիչ քրեական դատարանը քննել է դեռևս նախաքննության ընթացքում Սուքիասյանին գրավի դիմաց ազատ արձակելու որոշման դեմ դատախազության բողոքը և բավարարել այն՝ կայացնելով Սուքիասյանին կալանավորելու որոշում, Սուքիասյանը կալանավորվել է։ Փաստաբանը դիմում է ներկայացրել առաջին ատյանի դատարան՝ Սուքիասյանի խափանման միջոցի փոփոխման հարցի քննարկման նպատակով նիստ հրավիրելու վերաբերյալ։ Արդյունքում՝ դատարանը քննել է Սուքիասյանի խափանման միջոցի հարցը և որոշել նրա նկատմամբ նորից որպես խափանման միջոց կիրառել գրավը՝ 55 մլն դրամի չափով։

Դատական հաջորդ նիստը կկայանա 2022թ հունվարի 19-ին, ժամը՝ 15.30-ին։

Հիշեցնենք, որ Գռզոյի եղբոր մասնակցությամբ զինված միջադեպը տեղի է ունեցել հուլիսի 18-ին՝ մի կնոջ ավտոմեքենան կայանելու հարցի շուրջ առաջացած տարաձայնության պատճառով։ Կինը ամուսնուն բողոքել էր, թե իրեն վիրավորել են եւ նա ընկերների հետ,որոնց թվում եղել է նաեւ Գռզոյի եղբայրը, պարզաբանումների է կանչել կնոջ կողմից մատնանշված երիտասարդներին։ Արդյունքում հնչել էին կրակոցներ, որի հետեւանքով կան նաեւ տուժածներ։ ՔԿ պաշտոնական հաղորդագրության համաձայն՝ հրազենը կիրառել է Գռզոյի եղբայրը, որին մեղադրանք է առաջադրվել զենքի գործադրմամբ խուլիգանություն կատարելու մեջ, իսկ «BROWNING» տեսակի հրազենը, որը գտնվել է վերջինիս մոտ, եղել է օրինական հիմքով։ Ընդ որում, նշված զենքը եղել է պարգևատրված՝ Արցախի նախագահի կողմից, իսկ թե ինչ ծառայությունների համար է Արցախի նախագահ Արայիկ Հարությունյանը զենքով պարգևատրել Գռզոյի եղբորը՝ պարզ չէ, սակայն հայտնի է, որ այն օգտագործվել է Երևանի կենտրոնում՝ վիճաբանության ժամանակ։

Նախաքննական մարմինը մեղադրանք է առաջադրել Ռոբերտ Սուքիասյանին ՀՀ քրեական օրենսգրքի 258-րդ հոդվածի 4-րդ մասի հատկանիշներով՝ զենքի գործադրմամբ խուլիգանություն կատարելու համար։ Սուքիասյանից բացի քրեական գործով մեղադրյալի կարգավիճակում է ևս երեք անձ.Արման Ապինյանը, որը ևս մեղադրվում է զենքի գործադրմամբ խուլիգանություն կատարելու մեջ, Սարգիս Աբգարյանը, որը մեղադրվում է մի խումբ անձանց կողմից խուլիգանություն կատարելու մեջ և Վարազդատ Գասպարյանը, որը մեղադրվում է խուլիգանություն կատարելու մեջ։

Նկատենք, որ սույն քրեական գործով տուժողի կարգավիճակում են ԱՄՆ քաղաքացիներ և գործի նկատմամբ Հայաստանում ԱՄՆ դեսպանատունն առանձնահատուկ ուշադրություն է դարձնում, թերևս հենց դա էր պատճառը, որ նախաքննության ընթացքում Ռոբերտ Սուքիասյանի եղբորը կալանավորելու որոշում էր կայացվել՝ ամերիկացիներին ցույց տալու, թե իբր օբյեկտիվ քննություն են իրականացնում, սակայն գործնականում իշխանական օլիգարխ-պատգամավորի եղբայրն իր կալանավորման ժամկետն անցկացրել է քաղաքացիական հիվանդանոցում։

Այժմ քրեական գործով անցնող բոլոր մեղադրյալները գտնվում են ազատության մեջ. զենքի գործադրմամբ խուլիգանություն կատարելու մեջ մեղադրվողների նկատմամբ որպես խափանման միջոց է կիրառվել գրավը, մյուս երկուսի նկատմամբ՝ չհեռանալու մասին ստորագրությունը։

Թուրքիայի նախկին վարչապետ Ահմեթ Դավութօղլուն սոցցանցում գրառում է արել՝ Ռեջեփ Թայիբ Էրդողանին խնդրելով այլևս չխոսել լիրայի կուրսի մասին, քանի որ դրանից հետո այն ավելի է արժեզրկվում։ 

Նոյեմբերի 30-ին Էրդողանը թուրքական «TRT»-ի եթերում, մեկնաբանելով թուրքական արժույթի շարունակական անկումը, վերահաստատել էր, որ իր կառավարությունը վարում է տոկոսադրույքի նվազեցման քաղաքականություն․ իրենք տնտեսության նոր մոդել են որդեգրել, որի շրջանակներում նվազեցնում են վերաֆինանսավորման տոկոսադրույքը՝ դրանով աջակցելով տեղական արտադրողին և խթանելով արտահանումը:

Էրդողանի այս հայտարարությունից հետո թուրքական լիրայի փոխարժեքը 1 դոլարի նկատմամբ 13.30-ից հասել էր 13.96-ի՝ գրանցելով հերթական պատմական հակառեկորդը:

Այս զարգացումներից հետո Դավութօղլուն սոցիալական ցանցում հետևյալ գրառումն է արել. «Այն պահին, երբ պետք է երկրին վստահություն ներշնչել, հանգստացնել քաղաքացիներին, նախագահի եթերի ժամանակ դոլարի փոխարժեքը հատում է 13 լիրան, իսկ եթերից հետո հասնում մինչև 14-ի: Այսպիսի հայտարարությունները լիրայի վրա դիտավորյալ հարձակման բնույթ են ստանում: Ի սեր Աստծո, էլ մի՛ խոսիր»:

Ենթադրում եմ՝ կոմունիկացիաների ապաշրջափակման դիմաց առաջիկա օրերին հնարավոր է ռազմագերիներ վերադառնան: «Փաստինֆո»-ի հետ զրույցում ասաց ԱԺ ԲՀԿ խմբակցության նախկին պատգամավոր Նաիրա Զոհրաբյանը:

Նրա փոխանցմամբ՝ գերիների հարազատներին տեղեկություն է վերջերս հասել, թե երեկ ինքնաթիռ է մեկնել Բաքու և մինչև շաբաթվա վերջ մեծ թվով գերիներ պետք է գան.

«Ես նրանց ասացի, որ այդ տեղեկությունը ո՛չ կարող եմ հերքել, ո՛չ հաստատել, քանի որ նման տեղեկատվության չեմ տիրապետությամբ, բայց համադրելով փաստերը, որ Սոչիում հանդիպումից հետո Փաշինյանը, Ալիևը և Պուտինը հայտարարեցին, որ բավարարված են հանդիպումից, ես կարող եմ ենթադրել, որ կոմունիկացիաների ապաշրջափակման դիմաց առաջիկա օրերին հնարավոր է ռազմագերիներ վերադառնան, սա ընդամենը տրամաբանական եզրակացություն է, ոչ ավելին»,-ասաց Զոհրաբյանը և մանրամասնեց, որ հավանաբար այս փուլով կվերադարձվեն նոյեմբերի 16-ին գերեվարված տղաները:

Նաիրա Զոհրաբյանը հստակեցրեց, որ Սյունիքում նոյեմբերի միջադեպից հետո այս պահին մենք 30 ռազմագերիների ունենք, նրանց թվում այն 24 տղաներն են, որոնք համարվում էին անհետ կորած։ Սոչիի հանդիպումից առաջ Ադրբեջանը երկու գերի էր վերադարձրել, նրանցից մեկը՝ Վանաձորից, որը ծնկից վիրավորված էր, իսկ մյուսը՝ քաղաքացիական անձ, որը որոշակի առողջական խնդիրներ ուներ և մոլորվել էր տեղանքում.

«Այս պահին ունենք 30 ռազմագերի, որոնք գերեվարվել են նոյեմբերի 16-ին, գումարած 44-օրյա պատերազմի ռազմագերիները, որոնք 40 չեն, ինչպես պնդում է Ադրբեջանը: Մեր տեղեկություններով և մի շարք փաստերի համադրմամբ՝ նրանց թիվն ավելի մեծ է, թե ի՞նչ է եղել մեր մնացած տղաների հետ, ի՞նչ վիճակում են, որևէ մեկը չի կարող ասել »,-ասաց զրուցակիցը:

Նաիրա Զոհրաբյանը արձանագրեց՝ աննախադեպ երևույթ է, որ Ադրբեջանը հրաժարվում է գերիների վերաբերյալ տվյալները հստակեցնել.

«Ինձ ասացին, որ 40 տարի Եվրոպական դատարանի և նախարարների կոմիտեի պատմության մեջ նման դեպք չի եղել, որ Եվրոպական դատարանը, ձեռքի տակ ունենալով հսկայական փաստեր, չի կարողանում այս հարցը լուծել: Հայկական կողմն էլ ներկայացրել է անհերքելի ապացույցներ՝ մեր տղաների գերեվարման և խոշտանգման հետ կապված, այս բոլորը դատարանն ընդունել է ի գիտություն, սակայն ադրբեջանական կողմը համառորեն հրաժարվել է այդ տղաների հետ կապված որևէ տեղեկատվություն տրամադրել »,-ասաց նա:

Ըստ Զոհրաբյանի՝ Ադրբեջանը Հայաստանից դեռևս ակնկալիքներ ունի, դրա համար էլ չի հստակեցնում գերիների մասին տվյալները.

«Բացի դա, ցավալի բան պետք է ասեմ՝ այդ տղաների ճակատագիրը պարզ չէ, քանի որ մենք բազմաթիվ դեպքեր ունենք, երբ վիդեոներով հաստատված է եղել, որ տղաները գերեվարված են, գերեվարման պահը ադրբեջանական տականքները հենց իրենց տելեգրամ ալիքներով տարածել են,սակայն ամիսներ անց ծնողները ստացել են նրանց դիակները: Կառավարության ներկայացուցիչ Եղիշե Կիրակոսյանը, իրավապաշտպան Սիրանուշ Սահակյանը և ես համատեղ փոխանակում ենք ցանկացած ստացված տեղեկատվություն։ Կոնկրետ ինձ հենց ադրբեջանցիներն են ուղարկում տարբեր տեսանյութեր, որպեսզի ցույց տան՝ տեսեք ի՞նչ ենք անում մենք ձեր գերիների հետ, այստեղից էլ մենք հասկանում ենք, որ զինվորը, որը անհետ կորած է համարվել, իրականում գերության մեջ է, բայց թե ինչ է եղել նրանց ճակատագիրը որևէ մեկը չի կարող ասել »,-ասաց Նաիրա Զոհրաբյանը:

Վերջինս նաև արձանագրեց՝ մեր գերիների կյանքի և գոյության իրավունքը խախտված է, ինչը գերիների մասին Ժնևյան կոնվենցիայի և միջազգային իրավունքի կոպտագույն խախտում է.

«Ես զարմանում եմ՝ առ այս պահը ԵԽԽՎ-ում հայկական պատվիրակությունն ինչո՞ւ չի բարձրացնում Ադրբեջանին Եվրոպայի խորհրդից դուրս շպրտելու հարցը: Երբ Նավալնու պրիչոսկան խառնվում էր ռուսական բանտում տարբեր եվրոպացի պաշտոնյաներ ԵԽԽՎ-ում բարձրացնում էին ռուսական պատվիրակությանը ձայնից զրկելու և իրավունքները սահմանափակելու հարցը, արդյո՞ք մեր ռազմագերիները Նավալնու պրիչոսկայ չափ էլ չկան, որ միջազգային կառույցները քար լռություն են պահպանում և որևէ սանկցիա չեն կիրառում: Եթե ինձ համար հասկանալի է՝ իշխանության հատվածն ինչո՞ւ չի բարձրացնում այս հարցը, ապա առնվազն հասկանալի չէ՝ ընդդիմադիր հատվածն ինչո՞ւ միջազգային կառույցներում ոչինչ չի արվում »,-ասաց նա:

Անդրադառնալով Սոչիի հանդիպման ընթացքում ձեռք բերված եռակողմ համաձայնագրին, պատգամավորը նկատեց, որ որևէ կետ չկա գերիների մասին, փոխարենը անորոշ հղում է արվում, որ նոյեմբերի 9-ի փաստաթղթի բոլոր կետերը պետք է կատարվեն.

«Իշխանական ներկայացուցիչներն ասում են, որ հենց դա էլ նշանակում է և գերիները պետք է վերադառնան, ավելին՝Սոչիում հանդիպումից հետո իշխանության տարբեր ներկայացուցիչներ ասում էին՝ հեսա ժամեր ընթացքում կտեսնեք՝ քանի ռազմագերի է վերադառնում, նոյեմբերի 26-ից քանի օր անցել է, ես շատ համբերատար եմ և էլի կսպասեմ՝ հասկանալու համար, որ երբ Նիկոլ Փաշինյանը հայտարարեց, որ քննարկել են նաև հումանիտար հարցեր, իսկ հումանիտար հարցն առաջին հերթին ենթադրում է գերիների վերադարձ, երբ նա հայտարարեց, թե իր սպասելիքներն այդ հանդիպումից լիովին արդարացել են, դա ի՞նչ է նշանակում, եթե ինքն ավելի քան բավարարված է հանդիպումից, նշանակում է՝ Հայաստան վերադարձած ռազմագերիներ պետք է ունենայինք»,-ասաց Զոհրաբյանը:

Հարցին՝ իսկ ինչո՞ւ առանց գերիների հարցի հստակեցման հայկական կողմը համաձայնվեց Սոչիում մի նոր եռակողմ փաստաթուղթ ստորագրել սահմանագծման և հաղորդակցության ուղիների ապաշրջափակման վերաբերյալ, Նաիրա Զոհրաբյանն ասաց.

«Այդ բոլոր հարցերով պետք է դիմել Նիկոլ Փաշինյանին; Ես ասել եմ, եթե լինեի Հայաստանի վարչապետ, Սոչիում որևէ փաստաթուղթ ստորագրելուց առաջ որպես նախապայման կդնեի ռազմագերիների անհապաղ վերադարձի հարցը, երկրորդ նախապայման՝ փաստաթղթում անպայման պետք է անդրադարձ լինի Արցախի հետագա կարգավիճակի մասին, երրորդ նախապայման՝ ադրբեջանական զորքերը, որոնք ծվարել են Հայաստանի ինքնիշխան տարածքում և օկուպացրել են մեր տարածքը, պետք է դուրս գան, միայն այս ամենից հետո, եթե լինեի ՀՀ վարչապետ , կմտնեի բանակցային սենյակ»,-եզրափակեց Նաիրա Զոհրաբյանը:

Պետությունը պետք է փոխհատուցի  ՀՀ երկրորդ նախագահ Ռոբերտ Քոչարյանի ապօրինի ձերբակալության համար։  Այս մասին ասել է նախկին նախագահի փաստաբան Հայկ Ալումյանը։

«Քանի որ դատարանները միշտ շեշտել են, որ կալանքը պայմանավորված է 300.1 հոդվածով։ Նախնական  փուլում մեղադրանքը միայն այս հոդվածով էր։ Եթե միայն դատախազներն ու քննիչները ժամանակին հասկանային հոդվածի սահմանադրականության հարցը, բայց դա չարեցին։ Եթե ​​այն ժամանակ այս մեղադրանքը չլիներ, ապա պարոն Քոչարյանը չէր կալանավորվի։ Երբ Սիլվա Համբարձումյանին առնչվող մեղադրանքը հայտնվեց, դատարաններն անընդհատ շեշտում էին, որ կալանավորման պատճառը 300.1 հոդվածն է։ Ուստի, հիմք ընդունելով դատարանի որոշումը՝ պետությունը պետք է փաստի, որ պարոն Քոչարյանը կալանքի տակ է գտնվել ապօրինի մեղադրանքով։ Պետությունը պետք է ճանաչի պարոն Քոչարյանի իրավունքները եւ փոխհատուցի։ Թե ինչ ծավալով կլինի այդ փոխհատուցումը եւ ինչպես կվարվի պարոն Քոչարյանը դրա հետ, նա կորոշի»,-ասաց փաստաբանը։

Խոսելով գրավի մասին՝ փաստաբանն ընդգծեց, որ այս խափանման միջոցը կիրառվել է, թեեւ բոլորին պարզ էր, որ Քոչարյանը թաքնվելու մտադրություն չունի, ինչի մասին վկայում են նրա բազաթիվ այցերը Մոսկվա, իսկ ամենակարեւորը՝ դատավարության ամենասկզբում ինքնակամ ժամանումը։ «Գրավի նման մեծ չափը սահմանվեց նաեւ հաշվի առնելով 300.1 հոդվածով առաջադրված մեղադրանքը։ Այժմ այս հոդվածով մեղադրանքներ չկան, սակայն գրավի չափը չեն փոխում։ Անհնար է որեւէ սթափ բացատրություն գտնել։ Պարզապես չեն ուզում ու չեն փոխում: Որովհետեւ ինչ-որ մեկն ասել է, որ չանեն դա: Բայց աստիճանաբար ամեն ինչ իր տեղը կընկնի։ Կհաստատվի, որ խափանման միջոցներ ընդհանրապես չպետք է լինեն, առավել եւս՝ 2 մլրդ դրամի չափով»,- ընդգծեց Ալումյանը։

Փաստաբանը հիշեցրեց, որ ՄԻԵԴ բազմաթիվ բողոքներ են ներկայացվել։ «Ցավով եմ արձանագրում, որ անարդարությունը, որին ականատես եղանք ավելի քան երեք տարի, եւ մեխանիզմները, որոնք ներդրվել են դատական համակարգն ավելի հնազանդ դարձնելու համար, այս ամենը կշրջվի նրանց դեմ, ովքեր դա արել են»,- եզրափակեց Հայկ Ալումյանը։ 

Ադրբեջանի կողմից Արցախի Հանրապետության ամբողջ տարածքում հեռահաղորդակցության միջոցների, մասնավորապես՝ բջջային կապի ու համացանցի խլացման վերաբերյալ ԱՀ Մարդու իրավունքների պաշտպանի աշխատակազմն ահազանգել էր դեռևս սույն տարվա օգոստոսին։ ՄԻՊ գրասենյակից հայտնում են, որ նույն հարցով ԱՀ իրավասու մարմինների և ոլորտում ծառայություններ մատուցող ընկերությունների հետ քննարկումների արդյունքում հարցը ներկայացվել է նաև Արցախում ռուսական խաղաղապահ զորակազմի ղեկավարությանը, և վերջիններիս միջամտությամբ խլացումների խնդիրը, կարծես թե, կարգավորվել էր։ 

Սակայն 2021 թվականի նոյեմբերի 9-ից սկսած Արցախի Հանրապետության օկուպացված Շուշի քաղաք Ադրբեջանի նախագահի այցից հետո խնդիրը նորից առաջացել է, և արդեն շուրջ մեկ ամիս է հաղորդակցության միջոցներն Արցախում գործում են լուրջ խափանումներով։

«Խնդիրն առավել սուր է արտահայտված այն համայքներում, որոնք 2020 թվականի ադրբեջանա-թուրքական ագրեսիայի և Արցախի տարածքի օկուպացիայի հետևանքով հայտվել են շփման գծի հարևանությամբ։ Որոշ համայնքների պարագայում կապն ընդհանրապես բացակայում է։

Կասկած չկա, որ բջջային կապի և համացանցի հասանելիությունն Արցախի տարածքում միտումնավոր խլացվում է ադրբեջանցիների կողմից հեռահաղորդակցության ոլորտում ծառայություններ մատուցող ընկերությունների կողմից օգտագործվող հաճախականությունների և տեխնիկական միջոցների վրա ներազդելու եղանակով։

Ադրբեջանն օգտագործում է ցանկացած մեթոդ Արցախի բնակչության իրավունքները ոտնահարելու և անհարմարություններ պատճառելու նպատակով: Կոնկրետ այս պարագայում ադրբեջանական կողմի գործողությունները խոչընդոտներ են ստեղծում Արցախի ժողովրդի՝ հեռախոսային կապից և հաղորդակցության այլ ձևերից օգտվելու ազատության և տեղեկացված լինելու իրավունքի համար։

Պատկան մարմինների և ռուսական խաղաղապահ զորակազմի ուշադրությունը կրկին հրավիրում եմ այս խնդրին, որը կարևոր է ոչ միայն մարդու իրավունքների պաշտպանության տեսանկյունից, այլ հստակ կրում է հումանիտար բնույթ»,- նշում են ԱՀ ՄԻՊ գրասենյակից: 

Իսրայելցի լրագրող Յոսի Մելմանը «Հաարեց» (Haaretz) թերթում ծավալուն քննադատական հոդված է գրել Իսրայելի կողմից Ադրբեջանին արգելված մահաբեր կասետային ռումբեր վաճառելու մասին՝ Արցախում անմեղ հայ խաղաղ բնակիչներին սպանելու և վիրավորելու  համար: Թեև հոդվածը հրապարակվել է 2020 թ․ հոկտեմբերի 22-ին, այն պահպանում է իր արդիականությունը, հաշվի առնելով այն փաստը, որ այս կասետային ռումբերը, որոնք Ադրբեջանի կողմից օգտագործվել են անցյալ տարվա Արցախյան պատերազմում, կարող են օգտագործվել նաև հետագա պատերազմում։ 

«Ամնիսթի ինթերնեշնլ» (Amnesty International) միջազգային իրավապաշտպան  կազմակերպությունը հաստատել է, որ Ադրբեջանը 2020 թ․ Արցախյան պատերազմում օգտագործել է իսրայելական արտադրության կասետային ռումբեր։ Այս մահաբեր ռումբերը պայթել են Արցախի մայրաքաղաք Ստեփանակերտին մոտ գտնվող բնակելի թաղամասում։

«Կասետային ռումբերի օգտագործումն արգելված է բոլոր պարագաներում, համաձայն միջազգային մարդասիրական օրենքի, ուստի դրանց օգտագործումը քաղաքացիական բնակավայրերի վրա հարձակվելու համար հատկապես վտանգավոր է և միայն կհանգեցնի առավել շատ մահերի ու վիրավորների», ասաց «Ամնիսթի ինթերնեշնլ»-ի Արևելյան Եվրոպայի և Կենտրոնականի Ասիայի ղեկավարի պաշտոնակատար Դենիս Կրիվոշեևը: «Կասետային ռումբերն իրենց էությամբ ոչ խտրական զենքեր են և դրանց կիրառումը բնակելի թաղամասերում բացարձակապես անընդունելի է ու սարսափելի»:

Մելմանը բացատրեց, որ «կասետային ռումբը մի տեսակ տուփ է, որտեղ պահվում է փոքրիկ ռումբերի մի խումբ: Մայր ռումբը պայթում է որոշակի բարձրության վրա և լայն տարածության վրա ցրում է ավելի փոքր ռումբերը, որոնք կարճ ժամանակ անց պայթում են։ Զինամթերքը կարող է արձակվել տարբեր չափերի հրանոթներից՝ մինչև 155 մմ տրամագծով, արձակման կայաններից, ուղղաթիռներից և ինքնաթիռներից»։ Երեխաները հաճախ վերցնում են չպայթած կասետային ռումբերը` շփոթելով դրանք խաղալիքների հետ, ինչի հետևանքով զոհվում են կամ վիրավորվում:

Մելմանը գրել է, որ ինքը հարցրել է Իսրայելի պաշտպանության նախարարությանը, Իսրայելի պաշտպանության ուժերին և արտաքին գործերի նախարարությանը, թե «արդյոք Իսրայելը կասետային ռումբեր է մատակարարե՞լ Ադրբեջանին, և եթե այո, ապա ե՞րբ»: Զարմանալի չէ, որ նա ոչ մի պատասխան չի ստացել։ 

Մելմանը նշել է, որ Իսրայելի պաշտպանության նախարարությունը, «հավատարիմ մնալով իր կրվազան սովորություններին, չի ցանկանում բացատրություններ տալ և հրաժարվում է պատասխանել այն հարցերին, որոնք իրեն դուր չեն գալիս։ Թվում է, թե այն թաքցնելու բան ունի, հատկապես, երբ խոսքը վերաբերում է Ադրբեջանի հետ չափազանց սերտ հարաբերություններին»:

Մելմանը շատ տեղին հարցադրում է արել. «Ինչո՞ւ է Իսրայելը զինում Ադրբեջանին ընդդեմ Հայաստանի»։ Համաշխարհային մեծ բողոք կառաջանար, եթե Հայաստանը հրթիռներ մատակարարեր Համասին կամ Հեզբոլլահին՝ Իսրայելի քաղաքացիների վրա հարձակվելու համար: Իսրայելի կողմից Ադրբեջանին զինելը ոչնչով չի տարբերվում սրանից, սակայն ո՞ւր է Իսրայելի միջազգային դատապարտումը։

Իսրայելը մի քանի անգամ օգտագործել է կասետային ռումբեր՝ 1973 թվականի պատերազմում արաբական մի քանի պետությունների դեմ, 1978-ին, 1982-ին և 2006-ին Լիբանանի պատերազմներում և 2008-2009-ին Գազայի պատերազմում: Մելմանը հայտնել է, որ «դա հանգեցրեց ՄԱԿ-ի այն ժամանակվա գլխավոր քարտուղար Քոֆի Անանի դատապարտմանը, և լարվածության Միացյալ Նահանգներում, քանի որ ռմբակոծումն ակնհայտորեն խախտում էր կասետային ռումբերի օգտագործման սահմանափակումները, երբ զենքը մատակարարվել է 1976 թվականին»:

Վինոգրադի կոմիտեն, որը ձևավորվել է Իսրայելի կառավարության կողմից՝ 2006 թվականին Լիբանանում Իսրայելի ռազմական գործողությունների նպատակահարմարությունը վերանայելու համար, ըստ Մելմանի, «կոշտ քննադատության ենթարկեց կասետային ռումբերի կիրառումը քաղաքացիական բնակավայրերում»: Կասետային ռումբերի օգտագործումն անօրինական է։ Անօրինական է նաև ԱՄՆ-ի կողմից դրանք Իսրայելին վաճառելը, որն էլ իր հերթին դրանք ապօրինի վաճառել է Ադրբեջանին:

Ցավոք, ո՛չ Հայաստանի Հանրապետությունը, ո՛չ ամերիկահայ համայնքը չբողոքեցին  ամերիկյան կառավարությանը՝ Իսրայելի կողմից ամերիկյան կասետային ռումբերն ապօրինի կերպով Ադրբեջանին փոխանցելու վերաբերյալ։

Մելմանը հայտնել է, որ «2008 թվականի դեկտեմբերին Օսլոյում ստորագրվել է կասետային զինամթերքի մասին համաձայնագիրը։ Այն արգելում է կասետային ռումբերի օգտագործումը, մշակումը, արտադրությունը, պահեստավորումը և վաճառքը, որը այն սահմանում է որպես «սովորական զինամթերք, որը նախատեսված է բեռնարկղից պայթուցիկ ենթառումբերը ցրելու կամ բաց թողնելու համար»: Ավելի քան 100 երկիր ստորագրել է համաձայնագիրը, որն ուժի մեջ է մտել 2010 թվականին»։

Իսրայելը, սակայն, հրաժարվել է միանալ այդ համաձայնագրին, որն արգելում էր կասետային ռումբերը: Զավեշտալի է, որ Իսրայելը շտապեց դատապարտել Սիրիային իր երկրի ներսում կասետային ռումբեր օգտագործելու համար: Անհասկանալի է, թե ինչու է Հայաստանը հրաժարվել միանալ համաձայնագրին, որը նրան ավելի ամուր հիմքեր կտար դատապարտելու կասետային ռումբերի անօրինական օգտագործումը Ադրբեջանի և Թուրքիայի կողմից, որոնցից ոչ մեկը չի միացել համաձայնագրին: Բացի Ադրբեջանին կասետային ռումբեր վաճառելուց, Իսրայելը դրանք վաճառել է նաև Թուրքիային, Եթովպիային, Գերմանիային, Հնդկաստանին, Ռումինիային, Շվեյցարիային, Մեծ Բրիտանիային, Ավստրիային, Դանիային, Նորվեգիային, Չիլիին, Կոլումբիային և Վենեսուելային։

Մելմանի խոսքերով՝ Ադրբեջանը եղել է իսրայելական կասետային ռումբերի ամենամեծ շուկան՝ տարբեր հրանոթների ու հրթիռային կայանների հետ մեկտեղ։ «Իսրայելը վաճառել է երկակի նշանակության զինամթերքի բաղադրիչներ, որոնք կարող են օգտագործվել նաև կասետային ռումբերում, այնպես, որ Իսրայելին թույլ կտա շրջանցել համաձայնագիրը»:

Մելմանը հայտնել է, որ մեկ տարի առաջ իսրայելցի «ակտիվիստ Էլի Ջոզեֆը, որը մասնակցում է Իսրայելի կողմից բռնապետական վարչակարգերին զենքի վաճառքն արգելելու պայքարին», ապարդյուն միջնորդություն է ներկայացրել Իսրայելի Արդարադատության բարձրագույն դատարան՝ «պահանջելով բացահայտել Բաքվի և Երուսաղեմի ռազմական կապերը»: Նաև Ջոզեֆն ու «Հրեական սիրտ» կազմակերպության իր գործընկերները Կնեսետի առջև ցույց են կազմակերպել Ադրբեջան զենքի արտահանման դեմ՝ «Ո՛չ պատերազմական հանցագործություններին, ո՛չ անմեղների սպանությանը» կարգախոսի ներքո»: Ոգևորիչ է տեսնել արդարամիտ իսրայելցիներին, որոնք դատապարտում են իրենց կառավարության անբարոյական գործողությունները:

Իսրայելը, մահաբեր զենք վաճառելով Ադրբեջանի արյունարբու վարչակարգին, խարխլել է իր բարոյական հիմքերը և մեղսակից դարձել Ադրբեջանի ռազմական հանցագործություններին։

Հարութ Սասունյան
«Կալիֆորնիա կուրիեր» թերթի հրատարակիչ և խմբագիր
www.TheCaliforniaCourier.com
Թարգմանությունը՝ Ռուզաննա Ավագյանի

«Ռոստեխ» պետական կորպորացիայի սպառազինությունների կլաստերի արդյունաբերական տնօրեն Բեկխան Օզդոևը ՏԱՍՍ-ին տված հարցազրույցում խոսել է արդիականացված «Պանցիր-S1M» զենիթահրթիռային և թնդանոթային համակարգի առավելությունների մասին։ Ըստ մշակողի՝ արդիականացված «Պանցիր-S1M»-ը կարող է ոչ միայն արդյունավետ կերպով հայտնաբերել, այլև ոչնչացնել բոլոր հայտնի անօդաչու սարքերը, որոնք ծառայում են աշխարհի ժամանակակից բանակներին։

«Ռոստեխ»-ի ստորաբաժանում հանդիսացող High-Precision Complexes հոլդինգի գլխավոր տնօրենի տեղակալ Սերգեյ Միխայլովը նշել է, որ կատարելագործված «Պանցիր-S1M»-ը կարող է դառնալ ռուսական զինված ուժերի մարտավարական հակաօդային պաշտպանության հիմքը։ Փորձագետը մատնանշել է դրա՝ փոքր չափերի և հարձակողական անօդաչու թռչող սարքերից ցանկացած զորամաս ծածկելու կարողությունը։

Օգոստոսին հաղորդվել էր, որ Ռուսաստանն առաջին անգամ օտարերկրյա հաճախորդի կվաճառի Repellent-Patrol շարժական էլեկտրոնային հակազդման համալիրը, որը կապահովի տարածքների գոտիական ծածկույթ՝ մինչև 20 կիլոմետր հեռու գտնվող անօդաչու սարքերը ճնշելու համար: Նաև պայմանագրեր են կնքվել «Կրասուխա» ռադիոէլեկտրոնային պատերազմի համալիրի և «Պանցիր-S1M» զենիթահրթիռային և թնդանոթային համալիրի մատակարարման համար։ Համապատասխան պայմանագրերը ստորագրվել են «Բանակ-2021» համաժողովի ընթացքում։

«Ռոստեխ»-ի մասնագետները բացահայտել են արդիականացված «Պանցիր-S1M» հակաօդային համակարգի առանձնահատկությունները։ Այն ի վիճակի է ոչնչացնել բացարձակապես ցանկացած անօդաչու թռչող սարք, այդ թվում՝  թուրքական հայտնի «Բայրաքթար»-ները։

«Ռոստեխ» պետական կորպորացիայի սպառազինությունների կլաստերի արդյունաբերական տնօրեն Բեկխան Օզդոևը ՏԱՍՍ-ին տված հարցազրույցում խոսել է արդիականացված «Պանցիր-S1M» զենիթահրթիռային և թնդանոթային համակարգի առավելությունների մասին։ Ըստ մշակողի՝ արդիականացված «Պանցիր-S1M»-ը կարող է ոչ միայն արդյունավետ կերպով հայտնաբերել, այլև ոչնչացնել բոլոր հայտնի անօդաչու սարքերը, որոնք ծառայում են աշխարհի ժամանակակից բանակներին։

«Ռոստեխ»-ի ստորաբաժանում հանդիսացող High-Precision Complexes հոլդինգի գլխավոր տնօրենի տեղակալ Սերգեյ Միխայլովը նշել է, որ կատարելագործված «Պանցիր-S1M»-ը կարող է դառնալ ռուսական զինված ուժերի մարտավարական հակաօդային պաշտպանության հիմքը։ Փորձագետը մատնանշել է դրա՝ փոքր չափերի և հարձակողական անօդաչու թռչող սարքերից ցանկացած զորամաս ծածկելու կարողությունը։

Օգոստոսին հաղորդվել էր, որ Ռուսաստանն առաջին անգամ օտարերկրյա հաճախորդի կվաճառի Repellent-Patrol շարժական էլեկտրոնային հակազդման համալիրը, որը կապահովի տարածքների գոտիական ծածկույթ՝ մինչև 20 կիլոմետր հեռու գտնվող անօդաչու սարքերը ճնշելու համար: Նաև պայմանագրեր են կնքվել «Կրասուխա» ռադիոէլեկտրոնային պատերազմի համալիրի և «Պանցիր-S1M» զենիթահրթիռային և թնդանոթային համալիրի մատակարարման համար։ Համապատասխան պայմանագրերը ստորագրվել են «Բանակ-2021» համաժողովի ընթացքում։

Եվրասիական զարգացման բանկը գնահատել է Հյուսիս-Հարավ միջազգային տրանսպորտային միջանցքի ներուժը բացվելիք հնարավորությունների համատեքստում։

«Հյուսիս-Հարավ» մուլտիմոդալ միջանցքը Կովկասի և Կենտրոնական Ասիայի երկրների միջոցով կապում է սկանդինավյան երկրները և ԵԱՏՄ հյուսիս-արևմտյան հատվածը Պարսից ծոցի և Հնդկական օվկիանոսի պետությունների հետ։

Միջանցքը ներառում է երկաթուղային, ավտոմոբիլային, օդային, ծովային և գետային տրանսպորտի ենթակառուցվածքներ»,- ասված է բանկի ուսումնասիրության մեջ։

Նշվում է, որ Հյուսիս-Հարավ միջանցքը կարող է մեծ նշանակություն ունենալ Հայաստանի Հանրապետության՝ արտաքին շուկաների հետ տրանսպորտային կապերի զարգացման համար։

««Հյուսիս-Հարավ» ճանապարհային միջանցքը, որը շինարարության վերջնական փուլում է և պետք է կապի Հայաստանի Հանրապետությունը Իրանի Իսլամական Հանրապետության հետ, կարող է համալրվել Քվեշեթի-Կոբի նոր՝ 23 կիլոմետրանոց հատվածով, որից 10 կմ-ն Վրաստանի տարածքով անցնող թունելն է։ Այն նոր հեռանկարներ կբացի Հայաստանի Հանրապետության տրանսպորտի և կապի հնարավորությունների զարգացման, հայկական ապրանքների արտաքին շուկաներ մուտքի համար։ Հայաստանը կարող է դառնալ կարևոր տարանցիկ հանգույց Հյուսիս-Հարավ միջազգային տրանսպորտային միջանցքին միանալու արդյունքում։ Հնդկաստանն ու Իրանը ակտիվորեն աջակցում են այս նախաձեռնությանը։ Այս տարվա մարտին Իրանում Հնդկաստանի դեսպանն ասել էր, որ Հայաստանի միացումը Հյուսիս-Հարավ միջազգային տրանսպորտային միջանցքին կարող է իրականացվել Իրանի Չաբահար նավահանգստի միջոցով»,- նշվում  է հետազոտության մեջ։

Ըստ ուսումնասիրության, Հայաստանի տարածքով տրանսպորտային միջանցքի գործարկումը ռազմավարական նշանակություն ունի Իրանի և Հնդկաստանի համար։ Իրանը կկարողանա դիվերսիֆիկացնել Ռուսաստան և Եվրոպա ապրանքների արտահանման ուղիները։ Այս պահին Իրանի և Ռուսաստանի միջև հիմնական առևտուրն իրականացվում է Ադրբեջանի տարածքով, մինչդեռ իրանական ապրանքները Եվրոպա առաքվում են Թուրքիայի տարածքով։

Ամբողջական ուսումնասիրությունը՝ այստեղ։