«Դիմադրության» շարժման մասնակիցները, որոնք Ֆրնսիայի հրապարակից երթով հասել են ԱԳՆ շենքի մոտ, շարունակում են շրջափակված պահել շենքը:

ԱԺ փոխխոսնակ Իշխան Սաղաթելյանը հայտարարեց. «Մենք դիմում ենք ԱԳՆ-ի շենքում գտնվող մեր հայրենակիցներին, այնտեղ կան պատրաստված դիվանագետներ, տարանջտվեք Նիկոլից, մի կրեք այդ դավաճանական պատասխանատվությունը, որն ինքը ստանձնել է: Մենք այս շրջափակումով ցույց ենք տալիս, որ այս շենքի յուրաքանչյուր աշխատանք հակապետական է դեմ է մեր շահերին»:
Նա կոչ արեց քաղաքացիներին միանալ իրենց պայքարին, օգնել միասնաբար արգելափակելու նախարարությունների շենքերը. «Այդ թվում Կրթության նախարարության շենքը, որը տարիներ առաջ սկսեց խպայքարը մեր եկեղեցու, մշակույթի, մեր ազգային արժեքների դեմ: Մենք մեր վրդովմունք ենք արտահայտում եւ արգելափակում պետական կառույցների գործունեությունը:

Կոչ եմ անում ուշադիր լինել եւ թույլ չտալ՝ որեւէ աշխատակից ներս մտնի կամ աշխատանքից դուրս գա: Ոստիկանությունն ուժեր է կենտրոնացնում, մենք էլ մեր ուժերը պետք է կենտրոնացնենք: Ես առաջարկում եմ առաջանանք, ցեպ կազմենք, մեր նպատակը այս դալանով բոլոր մուտքերը պահելն է: Այս մուտքերը պինդ պետք է պահենք, որովհետեւ ոստիկանությունն ուժեր է կենտրոնացնում»,-հայտարարեց Իշխան Սաղաթելյանը:

Նշենք, որ «Դիմադրության» շարժման մասնակիցներն այսօր՝ մայիսի 24-ի վաղ առավոտյան հավաքվել են Ֆրանսիայի հրապաևակում, որտեղից երթ է սկսվել Երեւանի փողոցներով:

ԱԺ նախկին պատգամավոր, «Եվրոպական ինտեգրացիա» ՀԿ նախագահ Նաիրա Կարապետյանը, անդրադառնալով Բրյուսելում Փաշինյան-Ալիև պայմանավորվածություններին, գրում է.

«5 աղետաբեր ժամ Բրյուսելում, հերթական կորուստները՝ կետերով:

.Արցախի կարգավիճակի հարց ընդհանրապես չկա, չկա ինքնորոշման իրավունքի մասին որևէ հիշատակում, փոխարենը շեշտվել է «Ղարաբաղում էթնիկ հայ բնակչության իրավունքները և անվտանգությունը», և շեշտվել է Շարլ Միշելի կողմից, և ոչ թե Հայաստանի ղեկավարի:
Չկա անգամ Լեռնային Ղարաբաղ անվանումը, այն դարձել է ուղղակի Ղարաբաղ, ինչպես և պնդում է Ադրբեջանը, որ նման վարչական տարածք չկա:
Սա վերջն է, կարծես հարցը փակված է, և այս մասին բազմիցս զգուշացվել է, նաև՝ իմ կողմից:

.Մարդասիրական խնդիրներում առաջինը նշվում է ականազերծումը, հետո նոր՝ գերիներին վերադարձնելուն ուղղված ջանքերը (ոչ թե պարտադիր վերադարձը, այլ՝ ջանքերը) և անհետ կորածների ճակատագիրը:

.Մոտ օրերս Հայաստանի և Ադրբեջանի սահմանային գոտում տեղի կունենա երկու երկրների սահմանազատման հարցերով հանձնաժողովների նիստը:
Հենց սահմանին անցկացնել հանդիպումը նշանակում է, որ չկա միջնորդ երկիր՝ Ռուսաստանն իր քարտեզներով դուրս է մնացել առաջնային դիրքերից:
Թե ի՞նչ դիրքերից է խոսելու Հայաստանի գլխիկոր իշխանությունը, ինչ քարտեզներով, ինչ սկզբունքներով են առաջնորդվելու առանց միջնորդի մնացած Հայաստանն ու Ադրբեջանը, հասկանալի չէ:
Նաև ստացվում է, որ Հայաստանի պնդումները, որ մեր կողմից հանձնաժողովը ձևավորված չէ, հերթական սուտն է, ուղղակի թղթին հանձնած չէ:

.Ռուսաստանն իսպառ դուրս է մնացել այս հայտարարության տեքստից. եթե նախկին 2 հայտարարություններում շեշտվում էին Ռուսաստանի միջնորդությամբ ձեռք բերված հայտարարություններն ու պայմանավորվածությունները, այս անգամ որևէ հիշատակում չկա:
Ստեղծված իրավիճակում Ադրբեջանի հետ միաբևեռ հաղորդակցվելը լավ բանի չի բերի:

.Չկա արդեն նաև որևէ հիշատկում ԵԱՀԿ Մինսկի խմբի համանախագության մասին, այն միակ ձևաչափի, որտեղ որպես սկզբունք ամրագրված է ԻՆՔՆՈՐՈՇՄԱՆ ԻՐԱՎՈՒՆՔԸ,  ինչպես նաև ուժի կիրառումն ու ուժի կիրառման սպառնալիքի բացառմումը:

.Պայմանավորվածություններ են ձեռք բերվել Ադրբեջանի արևմտյան մասը Նախիջևանին կապող ճանապարհի սկզբունքների մասին (principles governing transit between western Azerbaijan and Nakhichevan):

Ի՞նչ սկզբունքների մասին է խոսքը: Ադրբեջանը վերջին օրերին հատկապես հաճախ է խոսում Բերձորի (Լաչինի) միջանցքին այլընտրանքային ճանապարհի կարգավիճակի մասին, այն հավասարեցնելով «Զանգեզուրի միջանցքին», այսինքն՝ եթե Ադրբեջանից  Նախիջևան ճանապարհը Հայաստանն է տնօրինում՝ անցակետերով և մաքսակետերով, նույնը լինելու է ճանապարհը դեպի Արցախ՝ մաքսակետերով և անցակետերով:

Սա միայն առաջին հայացքից աչք ծակող վտանգներն են, ստորգետնյա վտանգների մասին դեռ կխոսենք: Եթե այսքանից հետո էլ եզրակացություններ չարվեն, եթե այսքանից հետո էլ շարունակեք նախկին-ներկա քննարկել, կստացվի, որ մենք արժանի չենք ոչ անկախ Արցախ ոչ էլ անկախ Հայաստան ունենալու…»։

Ուշագրավ է Փաշինյանի՝ Արցախի մասին երբևէ արած իրարամերժ հայտարարությունների համադրումը։ Նախ ասում էր, թե ինքը չի կարող բանակցել Արցախի փոխարեն, քանի որ Արցախն ունի ընտրված, լեգիտիմ իշխանություն, իսկ դա ոչ այլ ինչ է, քան ինքնորոշման իրավունքով դե ֆակտո կայացած Արցախի Հանրապետությունը ճանաչելը։ Ապա հայտարարում էր, թե Արցախը Հայաստան է, և վերջ, ինչը նշանակում է՝ ընդունել, որ Արցախն ու Հայաստանը մեկ պետություն են, նրանք միավորված են։ Ի վերջո, Փաշինյանը պնդում էր, թե խնդրի կարգավորումը պետք է բավարարի Հայաստանի, Արցախի և Ադրբեջանի ժողովուրդներին, դա նշանակում է՝ ջնջել ինքնորոշումն ու միացումը։ Դա էլ բավական չէ, միջնորդներից պարզաբանումներ էր ակնկալում, թե ի՞նչ են հասկանում տարածքային ամբողջականության կամ ազգերի ինքնորոշման իրավունքի սկզբունքների ներքո։ Դրա համար ընդամենը պետք է կարդալ ՄԱԿ-ի կանոնադրությունը կամ այլ միջազգային փաստաթղթեր։ 168TV-ի «#ՕրաԽնդիր» հաղորդման ժամանակ նման կարծիք հայտնեց ՀՀ ԱԳ նախարարի նախկին տեղակալ Շավարշ Քոչարյանը։

«Դու ի՞նչ է, գնում ես սովորելո՞ւ, որ քեզ բացատրե՞ն՝ համաձայն ՄԱԿ-ի կանոնադրության՝ տարածքային ամբողջականությունը չի կարող հակադրվել ինքնորոշման իրավունքին։ Նման իրարամերժ հայտարարություններով Փաշինյանը տապալեց բանակցային գործընթացը։ Մենք պետք է խորքային կերպով ուսումնասիրենք արտաքին քաղաքականության վեկտորը։ Անկախացած Հայաստանի առջև կար երկու ուղղություն։ Առաջինը բացահայտ ռուսամետն էր, որի արտահայտությունը, օրինակ, Ռուսաստան-Բելառուս միութենական պայմանագրին միանալն էր։ Ժամանակին Հայաստանում կային դրա կողմնակիցներ, նույնիսկ ստորագրահավաք արեցին, բայց Հայաստանը չգնաց այդ ճանապարհով։ Մյուս ուղղությունն արևմտամետն էր, որի համար սկզբնական փուլում կար երկու նախադրյալ։ Առաջինն այն էր, որ Ռուսաստանն ինքը ձգտում էր դեպի Եվրոպա, անգամ չէր բացառում ՆԱՏՕ-ին անդամակցությունը, և ապա՝ Թուրքիան բացահայտ ձգտում էր դեպի եվրաինտեգրում, բարեփոխումներ էր անում, ուզում էր դառնալ ԵՄ անդամ։ Այն ժամանակ դա կարող էր հիմնավորված համարվել, բայց ոչ հիմա»,- ասաց քաղաքական գործիչը։

«Ի՞նչ է ենթադրում արևմտամետ ուղղությունը։ Արևմուտքից, ՆԱՏՕ-ից մշտապես հստակորեն ասել են, որ մեզ չեն կարող անվտանգության երաշխիքներ տրամադրել, և այդ տեսանկյունից ըմբռնումով էին մոտենում մեր և ՌԴ-ի միջև ռազմական համագործակցությանը։ Պատահական չէ, որ Թուրքիայի հետ մեր սահմանին կանգնած են ռուս սահմանապահները, այնտեղ ՌԴ դրոշն է, կա ռուսական ռազմաբազա։ Ակնհայտ էր, որ անվտանգության հարցում Հայաստանում Արևմուտքից որևէ սպասելիք չի կարող լինել։

Դա հիմա առավել ևս ակնհայտ է, երբ վերհիշում ենք Վրաստանի դեպքերը, դա այսօր երևում է նաև Ուկրաինայում։ Արևմտամետ ուղղությունն այդ տեսակետից լուրջ խնդիր է պարունակում, հատկապես որ, մեր տարածաշրջանում Արևմուտքը ներկայացված է դեռևս ՆԱՏՕ-ի անդամ մնացած Թուրքիայով, և միայն Թուրքիայով։ Վրաստանում, որն ակնհայտորեն ձգտում է դեպի ՆԱՏՕ և ԵՄ, որևէ լուրջ արևմտյան ընկերություն, կազմակերպություն, ձեռնարկություն չկա, բոլորը թուրքական են։ Նույնիսկ Վրաստանում Արևմուտքն իր ընկալմամբ Թուրքիան է։ Երբ ՌԴ-ԵՄ հարաբերությունները սառեցին, Պրիմակովը սկսեց բազմավեկտոր աշխարհի գիծը, որտեղ Մոսկվան ուներ իր դերակատարումը՝ Արևմուտքին հակադրվելը, և դեպի Արևմուտք գնալը դարձավ բեռից ազատում»,- նշեց Քոչարյանը։

Ընդդիմադիր գործչի կարծիքով՝ նախկին խորհրդային հանրապետությունների համար այդ բեռը հակամարտություններն են, օրինակ՝ Վրաստանի համար դեպի Արևմուտք գնալու գինն Աբխազիայից և Օսիայից ազատվելն է․ «Ինչպե՞ս լուծել այդ խնդիրը՝ պատերազմ, պարտություն, որի արդյունքում ժողովուրդն այլևս չի պահանջում այն հետ բերել և դուրս գալ Ռուսաստանի դեմ, դրանով հարցը փակվում է։ Երբ Սահակաշվիլին նախաձեռնում էր Ցխինվալի ռմբակոծումը, գնում էր գիտակցված սադրանքի, նա միամիտ չէր, որ մտածեր՝ ՆԱՏՕ-ն, ԱՄՆ-ը կռվելու են ՌԴ-ի դեմ, բայց ռազմական մարտահրավեր էր նետում հենց Ռուսաստանին, արդյունքը տեսանք՝ բեռից ազատվեց։ Նույն վիճակն էր 2014-ին Ուկրաինայում՝ ի դեմս Ղրիմի։ 2018-ին Հայաստանում ի հայտ եկած իշխանությունը ևս արևմտամետ կուրսի կողմնակից էր և որոշեց ազատվել հակամարտությունից»:

«Փաշինյանի իշխանությունը հրահրեց պատերազմ՝ նախապես իմանալով, որ պարտվելու է՝ ազատվելու Արցախի բեռից։ Մնում է երկրորդ հանգամանքը՝ ռուսական ռազմաբազան։ Վրաստանը նախ ազատվեց ռազմաբազայից, հետո գնաց պատերազմի։ Այս իշխանությունը համարում է, որ գրեթե լուծել է Արցախի խնդիրը, առջևում ռազմաբազայի հարցն է։ Միգուցե կան մարդիկ, որոնք համարում են, որ ռուսական ռազմաբազան պետք է հանվի, բայց Հայաստանի համար դա կործանարար է։ Աբխազիայում աբխազներ են բնակվում, Օսիայում՝ օսեր, իսկ Արցախը մեր պատմական հողն է, այնտեղ հայեր են ապրում, և մենք չենք կարող համեմատվել։ Ի վերջո՝ այս ամենի արդյունքը Հայաստանում Թուրքիայի հայտնվելն ու նրա գերիշխանությունն է»,- ամփոփեց Շավարշ Քոչարյանը:

Հայաստանն այսօր աշխարհաքաղաքական առումով գտնվում է փոթորկալից իրավիճակում, ուստի կարևոր է որ այս փուլում ճիշտ կողմնորոշվենք, երկիրը ճիշտ ուղեգիծ որդեգրի և կարողանա հաղթահարել առկա մարտահրավերները: ֆրանսիայի հրապարակում «Հայաստանի առջև կանգնած մարտահրավերները և լուծումները» թեմայով քննարկման ժամանակ ասաց ՀՅԴ Բյուրոյի քաղաքական ներկայացուցիչ, «Հայաստան» խմբակցության պատգամավոր Արմեն Ռուստամյանը։

Նրա դիտարկմամբ՝ Հայաստանի աշխարհաքաղաքական նշանակությունը կկորի , եթե Հայաստանը գնա զիջումների Սյունիքում՝ «Զանգեզուրի միջանցքի» մասով.

«Մենք կհայտնվենք աշխարհաքաղաքկան պարկի մեջ և ոչ ոքի հետարքրքիր չենք լինի, որպես գործոն։ Մենք հայկական գործոնը պահպանելու խնդիր ունենք։ Թուրքացման վտանգը շատ իրական է, թուրքիան չի փոխել իր տեսակը, մենք պետք է սա հասկանանք»,-ասաց Ռուստամյանը։

Ընդդիմադիր պատգամավորի խոսքով՝ Ադրբեջանն ու Թուրքիան ուզում են անդառնալի դարձնել 44-օրյա պատերազմի հետևանքները, ուստի պետք է հասկանանք՝ ինչպիսի՞ ռազմավարություն մշակենք, որպեսզի ապահովենք երկրի անվտանգությունը և կայուն զարգացումը.

«Մեր տարաձայնությունն ու խնդիրը այսօրվա իշխանությունների հետ հենց այս տարաձայնությունն է: Իշխանություններն ասում են՝ ապագա կա՝ մտքում զիջում ունենալով, կենսական զիջում անենք, որ ապագա ունենանք, մենք ասում ենք, որ կենսական այդպիսի զիջում ունենալու պարագայում՝ ապագա չի լինելու: Այստեղ է մեր հիմնական բանավեճը: Քաղաքական ու պետական ուղեգիծը ճշտելու խնդիր ունենք, եթե դա օր առաջ չանենք, անունը կդնենք՝ իբր գնում ենք խաղաղության, հարեւանների հետ բարիդրացիական հարաբերություններ ունենալուն, բայց եթե դու քո վրանը չես կառուցում անվտանգության, դա խաղաղություն չի լինելու, լինելու է ստրկացում, նվաստացում: Սա է, որ մեր ժողովուրդը զգալով՝ այսօր ոտքի է կանգնել»:

Ընդդիմություն–իշխանություն հեռուստատեսային բանավեճի աաջարկի վերաբերյալ գրառում է արել «Քաղաքացիական պայմանագիր» խմբակցության պատգամավոր Վահագն Ալեքսանյանը։

Նա գրել է․«  Հանրային հեռուստաընկերությունից առաջարկել էին, որպեսզի մեր խմբակցության պատգամավորներից մեկը բանավեճի գնա «Հայաստան» խմբակցության կոնկրետ մի պատգամավորի հետ։
Մեր խմբակցությունից պատասխանել են, որ ես՝ Վահագն Ալեքսանյանս, սիրով ու հոժարակամ պատրաստ եմ բանավիճել այդ պատգամավորի հետ։
Ընդդիմադիր պատգամավորը, սակայն, լսելով, որ առաջարկվող բանավիճողը ես եմ, հրաժարվել է։
Ու սա, ի դեպ, առաջին անգամը չէ, որ ընդդիմադիր խմբակցությունը մերժում է ինձ հետ բանավիճելու առաջարկները։ Առնվազն տասնյակ անգամ ես կամ խմբակցությունը ստացել ենք իմ մասնակցությամբ բանավեճի սկզբնական առաջարկ, որին մեր համաձայնությունից հետո ընդդիմադիր պատգամավորներն այն մերժել են, բայց դրանք այլ ժամանակներ էին, այդ ժամանակ ընդդիմությունը դեռ չէր հայտարարում, որ ինքն ունի համապետական աջակցություն, դե իսկ իշխանությունն էլ, իրենց տրամաբանությամբ՝ մերժված է բոլորի կողմից։
Այս ամենը հայտարարելուց հետո, կարծում եմ՝ առավել քան տարօրինակ է Հանրայինի եթերում դա ևս մեկ անգամ «ապացուցելու» փորձից հրաժարվելը։
Եվ այսպիսով դիմում եմ «Հայաստան» խմբակցության ղեկավարին, քարտուղարին և մյուս պատգամավորներին․ եկեք բանավեճի Հանրայինի եթերում։
Եկեք, եթե իրոք ունեք առարկայական ասելիք և վստահ եք դրա ճշմարտացիության մեջ։ Ապացուցեք, որ վերջին մեկ տարում ձեր բոլոր խուսանավումները ինձ հետ բանավիճելուց այլևս անցյալում են և դուք, գոնե հենց ինքներդ ձեզ արդեն այլ կերպ եք ընկալում։
Հ․Գ․ Հատուկ Սեյրան Օհանյանի համար․ պատրաստ եմ ցպահանջ տրամադրել զինվորական գրքույկիս և ծառայողական բնութագրիս պատճենները»։

Արցախի նախագահ Արայիկ Հարությունյանը կտրականապես հրաժարվել է մեկնաբանել Բրյուսելում Հայաստանի վարչապետ Նիկոլ Փաշինյանի եւ Ադրբեջանի նախագահ Իլհամ Ալիեւի հանդիպումը։

Ստեփանակերտում համաժողովին մասնակցող Արայիկ Հարությունյանը չի պատասխանել մամուլի հարցերին՝ անգամ հարկ չհամարելով կանգ առնել։

Այնուամենայնիվ, լրագրողները, հետեւելով հեռացող Հարությունյանին, հնչեցրել են հարցը, թե կարծիք ունի՞ արդյոք նա Բրյուսելում Փաշինյան-Ալիեւ հանդիպման մասին, որին Ղարաբաղի նախագահը առանց շրջվելու օրորել է գլուխը՝ կամ ի նշան խոսել չցանկանալու, կամ՝ կարծիքի բացակայության։

Ընդդիմադիր «Հայաստան» դաշինքի պատգամավոր, պաշտպանության նախկին նախարար Սեյրան Օհանյանն իր ֆեյսբուքյան էջում գրառում է կատարել՝ պատասխանելով քաղաքական մի շարք գործիչների հայտարարություններին: Օհանյանը գրել է.

«Այս օրերին տարբեր ճակատներով իշխանական շահերը սպասարկող, որոշ ճամբարափոխ զանգվածներ և նրանց ենթարկվող սուտ արբանյակները, մեկը մյուսին հերթ չտալով, փորձում են իրենց ծառայությունները մատուցել «գերագույն պատասխանատուին»՝ անվտանգության համակարգում իրենց ձախողումները նորից բարդելով «նախկինների» կամ ուրիշների վրա։ ԱՌԱՋԻՆԸ՝ խորհրդական Էդմոն Մարուքյանը Բանակի բարեփոխումների ձախողման մասին մեր տեսակետները անվանում է «մերկապարանոց»՝ բացարձակ պատկերացում չունենալով, որ երկրի պաշտպանության խնդիրների փոփոխության պայմաններում միջգերատեսչական հանձնաժողովի ստեղծմամբ ՊԱՇՏՊԱՆԱԿԱՆ ՌԱԶՄԱՎԱՐԱԿԱՆ ՎԵՐԱՆԱՅՈՒՄ է իրականացվում՝ գնահատելով անվտանգության նոր միջավայրը, վեր հանելով արտաքին ու ներքին սպառնալիքները և որոշելով պետության յուրաքանչյուր գերատեսչության դերն ու խնդիրը պաշտպանական քաղաքականության մեջ։

Այնուհետև, ըստ զարգացման պլանի մեթոդաբանության, տեղեկությունների՝ գաղտնիք չպարունակող մասը ներկայացվում է հանրությանը, որպեսզի ժողովուրդը վստահ լինի, որ Բանակը վերականգնվում է և շարունակում մնալ որպես անվտանգության երաշխավոր։ Եվ սա «փիար» չէ, այլ, ընդհակառակը, իշխանությունն ինքն է պարտավոր փարատել քաղաքացու բոլոր մտահոգությունները՝ իր կատարած աշխատանքները խելամտորեն ներկայացնելով հանրությանը։

Լսո՞ւմ եք, նորից եմ կրկնում՝ նույնիսկ իրենք՝ այս իշխանություններն են իրենց շուրթերով ասում, որ այս գործընթացը իրենք չեն կատարել։ Ընդհակառակը, Նիկոլի իշխանությունը Բանակի նկատմամբ քաղաքականությունը վերածել է էժանագին փիարի՝ իջեցնելով կենցաղային մակարդակի։ Ես մեղավոր չեմ, որ երկրի կառավարության աթոռին կառչած Նիկոլը չունի այդ կրթությունն ու մակարդակը։ Եվ խորհուրդ կտայի Էդմոն Մարուքյանին՝ չմտնել այն թեմաների մեջ, որոնցից գաղափար չունի և երբևէ չի էլ կարող ունենալ։

ԵՐԿՐՈՐԴԸ՝ բանակում ծառայած գեներալ Գագիկ Մելքոնյանը մինչև հիմա զարմանալի կերպով չգիտի՞, որ պետական կամ ռազմական գործում կարող են որոշումներ կայացնել ու իրականացնել մարդիկ, ովքեր պաշտոն ունեն և հետևաբար իրավական հիմքով լծակներ, իրավասություններ, պարտավորություններ՝ խնդիրները լուծելու համար։ Կոնկրետ ոչ մի պահեստազորի զինվորական, ներառյալ նաև գեներալ Մելքոնյանը թող գլուխ չգովեն․ իրենք այդ հնարավորությունը չունեին։

Կրթված զինվորականները գիտեն, որ բացարձակ տարբեր են մարտական գործողությունները լեռնային պայմաններում, որտեղ եղել է Մելքոնյանը, և ավելի դժվար են գործողությունները հարթավայրային պայմաններում, որտեղ հակառակորդը, ուժեր կուտակելով, գլխավոր հարված է հասցրել ու ճեղքել պաշտպանությունը։ Վերախմբավորումներ կատարել և փակել հակառակորդի առաջխաղացման ճանապարհը՝ պետության ղեկավարության խնդիրն է, ընդ որում՝ նաև Հադրութում ու առավել ևս Շուշիում։

Լսո՞ւմ եք, Շուշիի պատասխանատուն Նիկոլն է և նրան ենթարկված օղակները․ թող ինքը որոշի։ Իսկ ինչ եք կարծում՝ ինքը չգիտի՞ դրա մասին։

ԵՐՐՈՐԴԸ՝ ոստիկանության գնդապետն ասում է, որ ոստիկանության պետը թույլ է տվել կոլեգիայի անդամներին գլխարկ չկրել։ Պահանջում եմ հրապարակել այդ թույլտվության հրամանը․ թող ժողովուրդը տեսնի։ Ինչպե՞ս կարող է համազգեստի կրման մեջ տարբերություն լինել․ ի՞նչ օրինակ են ցույց տալիս պետերն իրենց ենթականերին։ Այդպես լավ չէ, թող մյուսին էլ թույլ տան կոճակները չկոճկել, ուսադիրները հանել կամ տաբատ չկրել։ Սա ի՛նչ «բեսպրեդել» է։

Ես հիմա պահեստազորում եմ և քաղաքացիական հագուստ եմ կրում, սակայն երբ ծառայում էի զինվորական համակարգում ու նույնիսկ 44-օրյա պատերազմի օրերին, երբևիցե չեմ խախտել համազգեստ կրելու օրենքը։ Ես և ժողովուրդը՝ որպես պատգամավոր և հանրություն, պահանջում ենք, որ մեր օրենքի պաշտպանը օրենքի պաշտպանման համար օրինակ հանդիսանա։ Եվ նորից՝ Նիկոլն ու իր սատելիտները որտեղից իմանան դրա մասին ու պահանջեն կողքի կանգնածներին չխախտել օրենքը, եթե իրենք չեն ծառայել ու կյանքում՝ մինչև պաշտոնների դրվելը, նույնիսկ մի քանի մարդ չեն ղեկավարել։ Նրանք միայն կարող են իրենց կեղծ հրոսակախմբերին հրահանգ տալ, որ ամենակեղտոտ խոսքերով, ստերով հարձակվեն, վարկաբեկեն մարդկանց։

Եվ այսպես շարունակ։ Ժողովուրդը կարող է տարբեր ուղղություններով մերկացնել, թվարկել իշխող ուժի ստերը, ապօրինությունները։ Այնպես որ, խորհուրդ կտայի՝ «լալկվեն» ու ոչ թե, ինչպես իրենք են ասում, «հանգիստ նստեն տեղները», այլ շա՛տ արագ հեռանան»,-գրել է Սեյրան Օհանյանը:

Վերջին օրերին ՀՀ ոստիկանության անձնակազմին պարգևատրելու կապակցությամբ հրապարակային ելույթները, զանգվածային լրատվության միջոցներով հրապարակումները, վերջին մեկ-երկու օրվա ընթացքում կատարված հարցումները, ընդհանուր առմամբ. ստեղծում, ձևավորում են ոստիկանության համակարգում տեղի ունեցած արտասովոր, արտակարգ դեպքի իրողության անհարկի պատկերացում:

Անհարկի, քանի որ ոստիկանության համակարգում պարգևատրումներն ամենևին նոր երևույթ չեն։ Պարգևատրումներ տրվել են թե մինչև «Պետական պաշտոններ և պետական ծառայության պաշտոններ զբաղեցնող անձանց վարձատրության մասին» ՀՀ օրենքի ընդունումը (ուժի մեջ է մտել 01.07.2014թ.-ից) և թե դրանից հետո։ Մասնավորապես, օրենքն ուժի մեջ մտնելուց հետո համակարգի ծառայողները, օրենքով սահմանված մինչև մեկ պաշտոնային դրույքաչափով պարգևատրվել են՝ 2015 – 2016 թթ.՝ 3 -ական անգամ, 2007 թ.՝ 2 անգամ, 2018թ.՝ 3 անգամ, որից 2-ը՝ ապրիլ, իսկ 3-րդը՝ դեկտեմբեր ամիսներին։ 2019 թ.-ից ներդրվել է ամսական պարգևատրումների համակարգը, այդուհանդերձ, դրանից զատ՝ տարեվերջին հատկացվել է նաև մինչև մեկ պաշտոնային դրույքաչափով միանվագ դրամական պարգևատրում։ Նույն կարգով ՝ 2020-2021թթ., բացի ամսական պարգևատրումներից, 2-ական անգամ, մինչև մեկ պաշտոնային դրույքաչափերով հատկացվել են նաև միանվագ դրամական պարգևատրումներ։

Ընթացիկ տարվա մայիսին, բացի ամսական պարգևատրումից, հատկացվել է նաև մեկ պաշտոնային դրույքաչափով պարգևատրում, որի արդյունքում ոստիկանության ծառայողների (աշխատողների) միջին ամսական վարձատրության չափը, ներառյալ ամսական և միանվագ տրված պարգևատրման գումարները, կազմել է 283.0 հազ. դրամ, զուտը` 218.1 հազ. դրամ, որը համեմատելի է նախորդ տարվա՝ 281.0 հազ. դրամ, զուտը` 217.7 հազ. դրամ ցուցանիշի հետ։

Ամփոփելով, հարկ է նշել նաև, որ աշխատանքի վարձատրության մաս կազմող թե՛ ամսական և թե՛ միանվագ պարգևատրումները, կառավարության կողմից տվյալ բնագավառում վարվող քաղաքականությանը համահունչ, տրվում են բացառապես ոստիկանությունում ծառայության գրավչությունը բարձրացնելու, կոռուպցիոն դրսևորումները հնարավոր նվազագույնի հասցնելու համար՝ օրենսդրությամբ սահմանված կարգին, պայմաններին և չափերին համապատասխան։

Եթե փորձենք անդրադառնալ Հայաստանի Հանրապետության իշխանությունների վարած արտաքին քաղաքականությանը, ապա, առաջին հերթին, պետք է արձանագրենք համապատասխան ինստիտուտների վարած տարերային գործունեությունը, որտեղ չկա, բացակայում է որևէ հստակ ուղեծիր։ Այլ կերպ ասած, այստեղ աջ ձեռքը չի իմանում, թե ինչ է անում ձախը։ «Փաստինֆո» -ի հետ զրույցում այս մասին ասում է իրանագետ Վարդան Ոսկանյանը՝ մեկնաբանելով, Արարատ Միրզոյանի ԱՄՆ կատարած վերջին այցը, որի ընթացքում, պարզվում է, որևէ էական քաղաքական ձեռքբերում կամ պայմանավորվածություն չի գրանցվել։

Ընդհանրապես, արտաքին քաղաքականության վեկտորում, Վարդան Ոսկանյանի արձանագրմամբ, արդեն տևական ժամանակ է, ինչ միայն սիտուատիվ՝ իրավիճակային որոշումներ ու քայլեր են իրականացվում։

«Ցավալիորեն, գրեթե չեն կարևորվում Մերձավոր Արևելքի պետությունների հետ Հայաստանի Հանրապետության հարաբերությունները, մինչդեռ, 44 օրյա պատերազմն, ավելի քան ցույց տվեց, որ մենք Մերձավոր Արևելքի անբաժան մասն ենք, հետևաբար, նրանց հետ մեր հարաբերությունները պետք է կառուցենք՝ ելնելով փոթորկված այս տարածաշրջանում մեր անվտանգային շահերի գիտակցումից։ Ընդ որում, խոսքը վերաբերում է ինչպես արդեն իսկ բարեկամ համարվող երկրների՝ Իրանին, Իրաքին և Սիրիային, այնպես նաև՝ նոր բարիդրացիական երկրներ ընդգրկելու հեռանկարին։ Խոսքը, մասնավորապես, այնպիսի խոշոր պետության մասին է, ինչպիսին, օրինակ, Սաուդյան Արաբիան է և այլն։

Խոսելով Մերձավոր Արևելքի տարածաշրջանի երկրների հետ փոխհամաձայնեցված արտաքին քաղաքականություն վարելու կարևորության և անհրաժեշտության մասին, Վարդան Ոսկանյանն ընդգծում է՝ պետք է փորձ կատարվի սերտ աշխատանքներ սկսել նաև Պակիստանի հետ, որպեսզի չեզոքացվեն այն վտանգները, որոնք բխում են այս պետությունից, հաշվի առնելով՝ 44 օրյա պատերազմում այդ երկրի ներգրավվածության գործոնը։

Փորձագետը արտաքին հարաբերությունների կառուցման գործընթացում կարեւորում է նաև Հնդկաստանի գործոնը. «Ակնհայտ է, որ Հնդկաստանի հետ հարաբերությունների զարգացումը խոսքային մակարդակից պետք է տեղափոխել գործնական տիրույթ։ Մյուս կողմից՝ ակնհայտ է, որ առաջիկա ապագայում համաշխարհային մակարդակով գլխավոր խաղացողներից մեկը լինելու է Չինաստանը, ուստի, Չինաստանի հետ հարաբերությունների պատշաճ կառուցումը, նույնպես, խիստ կարևոր և անհրաժեշտ քայլ է»։

Վերլուծելով աշխարհաքաղաքական վերադասավորումները՝ Վարդան Ոսկանյանը նկատում է՝ Հայաստանը վերջին մի քանի տարիների ընթացքում աչքի է ընկել չափազանց պասիվ արտաքին քաղաքականությամբ, չունենալով որևէ հստակ ուրվագիծ։ Հայաստանի Հանրապետությունը Մերձավոր Արևելքի այս փոթորկուն ծովում չունի նավարկության որևէ ուղենիշ։ Փոխարենն, ըստ Վարդան Ոսկանյանի դիտարկումների, օրվա իշխանությունների կողմից պարբերաբար ինչ- որ լղոզված տեսակետներ և գաղափարներ են հայտարարվում, այսպես կոչված՝ Խաղաղության դարաշրջանի բացման մասին. «Իսկ ի՞նչ է Խաղաղության դարաշրջան ասվածը։ Այստեղ բոլոր պատրանքները պետք է մի կողմ դնենք և խոստովանենք, որ Խաղաղության դարաշրջանն ու դրա հիմնական նպատակը թուրք – ադրբեջանական տանդեմի կողմից Հայաստանն աշխարհագրական և աշխարհաքաղաքական «անդամալույծ» դարձնելն է, որը մեզ կզրկի պայքարելու կամքից և հնարավորություններից»,- ասում է իրանագետը։

Մինչ Հայաստանը արտաքին քաղաքականության մեջ իրավիճակային որոշումներ է կայացնում՝ ՀՀ տարածքային ամբողջականությունը կրկին վտանգի տակ է հայտնվել՝ Ադրբեջանը շրջանառության մեջ է դրել ինչ-որ անկլավների հարց, ինչին արձագանքելով Վարդան Ոսկանյանը նկատում է՝ Բաքվի բռնապետական վարչախմբի տարբեր ներկայացուցիչների, ինչպես նաև՝ գլխավոր բռնապետ Ալիևի կողմից, այսպես կոչված, «անկլավների» վերաբերյալ ագրեսիվ հայտարարությունները ևս հեռուն գնացող նպատակներ են հետապնդում. «Սա, մասնավորապես, ռազմավարական նշանակության շատ թափանցիկ և հստակ նպատակ ունի՝ կտրել մեր պետության համար կենսական նշանակության կապը հյուսիսից՝ Վրաստանի ու Ռուսաստանի Դաշնության, իսկ հարավից՝ Իրանի հետ, այդպիսով՝ Հայաստանն իր իսկ ամբողջության մեջ վերածելով «անկլավի» թուրք-ադրբեջանական փաստացի միասնական աշխարհաքաղաքական տարածքից ներս, ինչը մեր պետությանը, լավագույն դեպքում, կվերածի «Էրմանիստան» ցուցանակով» ինչ – որ ազգագրական ռեզերվացիայի,- ամփոփելով զրույցն, ասում է իրանագետ Վարդան Ոսկանյանը։

Արցախի Հանրապետությունում նախատեսվում է անցում կատարել կառավարման կիսանախագահական համակարգի: «Արմենպրես»-ն այս մասին տեղեկացավ Արցախի Հանրապետության նախագահին առընթեր սահմանադրական բարեփոխումների հանձնաժողովի հրապարակած Արցախի Հանրապետութան սահմանադրական բարեփոխումների հայեցակարգի նախագծից:

Դրանում մասնավորապես նշվում է.  «Հաշվի առնելով Արցախի Հանրապետության անվտանգության ապահովման հրամայականը, ներկայումս Արցախի Հանրապետության առջև ծառացած մարտահրավերները, ինչպես նաև ռազմական կամ արտակարգ դրության պայմաններում, արտակարգ իրավիճակներում պետական կառավարման համակարգի ճկունությունն ապահովելու նպատակով՝ առաջարկվում է վերափոխել կառավարման համակարգը՝ անցում կատարելով կառավարման կիսանախագահական համակարգին»:

Այնուհետև հայեցակարգի նախագծում ընգծվում է կիսանախագահական համակարգի առանձնահատկության մասին. այն հենվում է երկու կենտրոնների՝ Հանրապետության նախագահի և խորհրդարանի վստահությունը վայելող վարչապետի վրա: Կառավարման կիսանախագահական համակարգի պայմաններում հնարավոր է սահմանադրական մակարդակով ապահովել կառավարման համակարգի ճկունությունը ճգնաժամային իրավիճակներում: Այսպես, կիսանախագահական կառավարման համակարգի դեպքում գործադիր իշխանությունն իրականացնում է կառավարությունը, որի գործունեությունը ղեկավարում, ինչպես նաև կառավարության 15 անդամների աշխատանքը համակարգում է վարչապետը: Նախագահը, հանդիսանալով Արցախի Հանրապետության ինքնիշխանության, անկախության, տարածքային ամբողջականության և անվտանգության երաշխավոր, համակարգում է պետական մարմինների գործունեությունը պաշտպանության բնագավառում, զինված ուժերի գերագույն գլխավոր հրամանատարն է, Անվտանգության խորհրդի նախագահը:

Արցախի Հանրապետության գործող Սահմանադրության համաձայն՝ գործադիր իշխանության ղեկավարը Հանրապետության նախագահն է: Կառավարությունը Հանրապետության նախագահի լիազորությունների իրականացմանը աջակցող գործադիր իշխանության կոլեգիալ մարմինն է: Կառավարությունը կազմված է պետական նախարարից և նախարարներից, որոնց նշանակում և ազատում է Հանրապետության նախագահը:

Հաշվի առնելով 2020 թվականի սեպտեմբերի 27-ին Արցախի Հանրապետության դեմ սանձազերծված պատերազմի ժամանակ, ինչպես նաև հետպատերազմյան շրջանում ազգային անվտանգության բնագավառում առկա իրավաքաղաքական հիմնախնդիրները՝ առաջարկվում է Արցախի Հանրապետության Սահմանադրությամբ անդրադառնալ Անվտանգության խորհրդի սահմանադրաիրավական կարգավիճակին, մասնավորապես, վերանայել Անվտանգության խորհրդի խորհրդակցական բնույթը, սահմանել Անվտանգության խորհրդի գործունեության հիմնական նպատակները, լիազորությունները, ինչպես նաև ամրագրել, որ Անվտանգության խորհրդի կազմավորման և գործունեության կարգը սահմանվում են օրենքով:

Առաջարկվում է, հաշվի առնելով Արցախի Հանրապետության ռազմաքաղաքական ներկայիս իրավիճակը, ինչպես նաև հանրային իշխանության մարմինների գործունեությանը չխոչընդոտելու նպատակով, համապետական ընտրություններն անցկացնել աստիճանաբար՝ 2023 թվականին համամասնական ընտրակարգով անցկացնելով խորհրդարանական, 2024 թվականին՝ նախագահական ընտրություններ: Միաժամանակ, առաջարկվում է ընտրական գործընթացների ճկունությունն ապահովելու նպատակով, բացառիկ դեպքերում Արցախի Հանրապետության Ազգային ժողովին վերապահել Հանրապետության նախագահ ընտրելու լիազորություն՝ Արցախի Հանրապետության Սահմանադրությամբ սահմանելով այդ լիազորության իրականացման դեպքերը: