Մարդկանց մոտ խուճապ կա, որ հիմա ապաստարանների վիճակն ենք փորձում հասկանալ, բայց ավելի լավ է հիմա խուճապ լինի, իսկ երբ այդ ապաստարանների կարիքն ունենանք, մենք իմանանք, որ ապաստարանները կահավորված են, տեղերը ֆիքսված են: Ապաստարանների կահավորումն, մարդկանց ինֆորմացումը հիմա ավելի կարևոր է, քան մարդկանց պոտենցիալ խուճապը: Լրագրողների հետ զրույցում հայտարարել է Երևանի փոխքաղաքապետ Տիգրան Ավինյանը:

Ինչ վերաբերվում է իր հետագա գործունեությանը՝ Ավինյանն ասաց, որ ապագային վերաբերող հարցերի մասին կխոսի ապագայում.

«Իմ աշխատանքն արվելու է, որպեսզի Երևանում խնդիրները լուծումներ ստանան, որպեսզի երևանցիներն ապրեն այնպիսի քաղաքում, որի մասին միշտ երազել են: Իմ աշխատանքը միայն այդ ուղղվածությունն է ունենալու, աշխատելու եմ արդյունք ստանալու համար: Այս փուլում որևէ այլ բանի մասին չեմ ուզում մտածել»,- ասաց նա:

Իրանը հայտարարել է Խոդաֆարինում՝ Ադրբեջանի հետ սահմանին զենքով ու զինամթերքով մի խումբ ահաբեկիչների ձերբակալման մասին, գրում է Mehr-ը։

Սահմանային ծառայության հրամանատար, գեներալ Մոհամեդ Ահմադիի խոսքով՝ երեկ երեկոյան մի խումբ ահաբեկիչներ են բերման ենթարկվել, որոնք մտադիր էին դիվերսիոն գործողություններ իրականացնել երկրի ներսում, նրանցից զգալի քանակությամբ զենք ու զինամթերք է առգրավվել։

Գեներալ Ահմադիի խոսքով՝ երկու ահաբեկիչ ձերբակալվել է, իսկ ոստիկանությունն առգրավել է նրանց երկու ավտոմեքենաները։ Առգրավված ավտոմեքենաների զննության ընթացքում զգալի քանակությամբ զենք-զինամթերք է հայտնաբերվել, այդ թվում՝ չորս նռնակ եւ երեք հեռակառավարվող պայթուցիկ սարք։ Նրանցից նաեւ մի քանի տեսախցիկ, պլանշետ եւ բջջային հեռախոսներ են առգրավվել։

Նա հավելել է, որ ահաբեկիչները փոխանցվել են դատական ​​իշխանություններին, քանի որ նրանց նկատմամբ քրեական գործ է հարուցվել։

Խոդաֆարիի շրջանը գտնվում է Իրանի հյուսիսարեւմտյան Արեւելյան Ադրբեջան նահանգում, որը սահմանակից է Ադրբեջանին։

ՀՀ-ում ԱՄՆ դեսպանատունը Հայաստանում գտնվող ԱՄՆ քաղաքացիներին հորդորել է խուսափել Հայաստանի որոշ վայրեր այցելելուց։ Դա պատճառաբանվել է սեպտեմբերի 13-14-ին հայ-ադրբեջանական սահմանին ռազմական գործողություններով պայմանավորված՝ անվտանգության նկատառումներից ելնելով։

Մասնավորապես, ԱՄՆ-ն հորդորել է խուսափել Երասխ, Վայոց Ձոր, Եղեգնաձոր, Սյունիքի մարզ, Արցախ, ինչպես նաև՝ Գեղարքունիքի մարզի Սևանա լիճ այցելելուց, նաև M10 մայրուղով երթևեկությունից, Տավուշի մարզ՝ M10 մայրուղով դեպի հյուսիս երթևեկությունից։

***

2022 թվականի սեպտեմբերի 20-ին Ֆրանսիայի ԱԳՆ-ն նախազգուշացում է տարածել իր քաղաքացիների համար, ովքեր են Հայաստանում են կամ մտադիր են այցելել Հայաստան։ Զգուշացումն ուժի մեջ է մինչև սեպտեմբերի 23-ը։

«Հայաստանի և Ադրբեջանի զինված ուժերի միջև բախումների պատճառով խստիվ խորհուրդ չի տրվում մեկնել Ադրբեջանի հետ Հայաստանի սահմանամերձ՝ Վայոց ձորի, Սյունիքի և Գեղարքունիքի մարզեր, նաև Նախիջևանի հետ սահմանակցող հատված։

Տարածքները, որոնք խորհուրդ չի տրվում այցելել, եթե հիմնավոր պատճառ չկա, ընդգծված են նարնջագույնով, երկրի մնացած հատվածը խորհուրդ չի տրվում այցելել, եթե չկա համոզիչ պատճառ»,- ասված է Ֆրանսիայի ԱԳՆ հայտարարության մեջ:

Վլադիմիր Պուտինն ու Սերգեյ Շոյգուն նշել են, որ ավելի քան 300.000 պահեստազորայիններ կզորակոչվեն ծառայության։ «Համաձայն 1996 թվականի մայիսի 31-ի թիվ 61-FZ «Պաշտպանության մասին» դաշնային օրենքների, 1997 թվականի փետրվարի 26-ի թիվ 31-FZ «Ռուսաստանի Դաշնությունում մոբիլիզացիոն պատրաստության և մոբիլիզացման մասին» և 1998 թվականի մարտի 28-ի թիվ 1998 թ. 53 -FZ «Զինվորական հերթապահության և զինվորական ծառայության մասին» որոշում եմ՝ 1. 2022 թվականի սեպտեմբերի 21-ից հայտարարել Ռուսաստանի Դաշնությունում մասնակի զորահավաք։ 2. Իրականացնել քաղաքացիների զինվորական ծառայության կոչը Ռուսաստանի Դաշնության զինված ուժերում զորահավաքի համար. Մոբիլիզացիայի միջոցով զինվորական ծառայության զորակոչված քաղաքացիները պայմանագրով ծառայում են Ռուսաստանի Դաշնության զինված ուժերում զինվորական անձնակազմի կարգավիճակին»,- ուղիղ եթերում ասել է պետության ղեկավարը։

Այսպիսով, պահեստազորի զինծառայողները 25-ից 40 տարեկան զինվորականներ կգնան բանակ՝ սրանք առաջին և երկրորդ փուլի մարտիկներ են (շարքային, սերժանտ, սպա, միջնավատորմ):

«Ոչ բոլորն են իրավասու լինելու: Միայն այն մասնագիտությունները, որոնք ռուսական բանակի կազմում չեն եղել։ Սրանք, ամենայն հավանականությամբ, մոտոհրաձգայիններ են, հրետանավորներ, գնդացրորդներ, դեսանտայիններ, հետախույզներ։ Պահեստազորը այն մարդիկ են, ովքեր արդեն ծառայել են բանակում։ Յուրաքանչյուր ոք, ով զբաղվում է ուսումնասիրություններով, որոշ հատուկ պետական ​​աշխատանքներում է, օրինակ՝ մետրոպոլիտենի, պաշտպանական կայանների աշխատակիցները. նրանք զորակոչի չեն ենթարկվի», — պարզաբանել է պաշտոնաթող գնդապետ Անատոլի Մատվիյչուկը։

Պետդումայի պաշտպանության կոմիտեի ղեկավար Անդրեյ Կարտապոլովն էլ ասել է, թե ում պետք է ծառայության ուղարկեն։ Նրա խոսքով, խոսքը նախ առաջին կարգի զինծառայության համար պատասխանատուների մասին է` մինչև 35 տարեկան զինվորների և մինչև 45 տարեկան սպաների: Հետո մոբիլիզացվում են ռազմական բաժինների շրջանավարտները, եթե նրանց մասնագիտությունները պահանջված են:

«Համաձայն Արվեստի 2-րդ մասի. «Մոբիլիզացիոն պատրաստության մասին» օրենքի 21-րդ հոդվածով, այն քաղաքացիներին, ովքեր հաշվառված են զինվորականների կազմում, զորահավաքի հայտարարման պահից «արգելվում է լքել իրենց բնակության վայրը՝ առանց զինկոմիսարիատների թույլտվության», — մանրամասնել է Կարտապոլովը։

Միգուցե բանակը կանդրադառնա երկրորդ կատեգորիային, բայց դա քիչ հավանական է։

Օրինագծով առաջարկվում է երեք և ավելի երեխա ունեցող քաղաքացիներին տրամադրել մոբիլիզացիոն մարդկային ռեզերվ մուտք գործելու հնարավորություն, եթե նրանք ունեն նման ցանկություն։ Ներկայումս այս կատեգորիայի քաղաքացիները ենթակա են զինվորական պատրաստության համար զորակոչից անվերապահ ազատման։

Բացի այդ, փոփոխությունների համաձայն՝ «զինվորական ծառայությունից զորահավաքային տարկետում է տրվում մինչև 16 տարեկան չորս և ավելի խնամյալ երեխա ունեցող քաղաքացիներին, բացառությամբ զորահավաքային կադրային ռեզերվում գտնվողների։

Զորահավաքային կենդանի ուժի ռեզերվ հասկացվում են այն քաղաքացիները, ովքեր գտնվում են ռեզերվում և որոնք սահմանված կարգով պայմանագիր են կնքել զորահավաքային ռեզերվում մնալու մասին:

Մոբիլիզացիոն մարդկային ռեսուրսը վերաբերում է այն քաղաքացիներին, ովքեր գտնվում են ռեզերվում և չեն կազմում ռեզերվում, այսինքն՝ մնացած բոլորին։

Գեղարքունիքի մարզի Նորաբակ գյուղից երևում է, թե ինչպես է թշնամին ՀՀ ինքնիշխան տարածք ներխուժելուց հետո օր ու գիշեր ինժեներական աշխատանքներ կատարում, որպեսզի ավելի բարենպաստ դիրքից իրականացնի հերթական հարձակումը հայկական դիրքերի ու բնակավայրերի վրա։ Ինչպես «Փաստինֆո»-ի հետ զրույցում նշեց Նորաբակի վարչական ղեկավար Վազգեն Ասատրյանը, ադրբեջանցիները ոչ միայն նոր դիրքեր են ավելացրել, այլև՝ դիրքերում անձնակազմերի թվաքանակն են մեծացրել։

«Առաջ են եկել այն հատվածում, որը 2021թ. մայիսից իրենց հսկողության տակ էր արդեն. նոր դիրքեր են դրել, ամրաշինական կառույցներ են սարքում»,-նշեց Նորաբակի վարչական ղեկավարը։

Հայաստանի Հանրապետության նկատմամբ ադրբեջանական վերջին ռազմական ագրեսիայի հետևանքները նորաբակցիներն ամբողջ ձմեռվա ընթացքում էլ են զգալու։ Գյուղի խոտհարքերն ամբողջությամբ վառվել են թշնամու հրետակոծության պատճառով։

«Խոտը քաղած, կապած դաշտում է մնացել։ Ոչ ոք չէր հասցրել տուն տանել։ Ամբողջը վառվել է»,-ասաց Ասատրյանը։

Ադրբեջանական հրետակոծությունից տուժել են նաև Վերին Շորժայի բնակիչները։ Վնասի չափերը դեռ չեն հստակեցրել, բայց առնվազն 8 բնակելի տուն ավերվել է, վառվել է նաև ցորենի արտերի մի մասը։

«Դեռ չեմ կարող ասել, թե որքան ցանքատարածություն է վառվել, բայց որ մի մասը վառվել է, դա փաստ է»,-ասաց Վերին Շորժայի վարչական ղեկավար Արտյոմ Երանոսյանը և հավելեց, որ ադրբեջանական հրետակոծությունից ավերված տների վերանորոգման ուղղությամբ դեռ ոչինչ չի արվել։

Ռուսաստանի արտաքին հետախուզության գեներալ-լեյտենանտ Լեոնիդ Ռեշետնիկովը վերլուծել է Հայաստանի շուրջ ստեղծված լարված աշխարհաքաղաքական իրավիճակը։

RUSARMINFO-ի եթերում Ռեշետնիկովը նշել է, որ Ադրբեջանը թուլություն է զգում Հայաստանի ամենաբարձր օղակներում, և հասկանում է, որ ՀՀ ղեկավարությունը չունի արմատական ​​որոշումներ կայացնելու հաստատակամություն։ Ուստի Բաքուն պարբերաբար, քայլ առ քայլ, կծում է հայկական տարածքները։

Արտաքին հետախուզության գեներալ-լեյտենանտը «Օրը Նվեր Մնացականյանի հետ» հաղորդաշարի շրջանակում խոսել է ռուսական կողմի դիրքորոշման, Բաքվի և Անկարայի հետ Մոսկվայի հարաբերությունների, Երևանի հետ հարաբերություններում հնարավոր խնդիրների մասին։

9 օր շրջափակման մեջ գտնված կապիտան Արտյոմ Գևորգյանին և կրտսեր սերժանտ Արման Փիլոսյանին հաջողվել է դուրս բերել շրջափակումից:

Այս մասին հայտնում է ՀՀ Պաշտպանության նախարարության մամուլի քարտուղար Արամ Գրիգորյանը։

Հիշեցնենք, որ ադրբեջանական ագրեսիայի հետեւանքով զոհվածների և անհետ կորածների թիվը հասնում է 207-ի, այդ թվում՝ զոհվել է քաղաքացիական 3 անձ, 2 քաղաքացիական անձի գտնվելու վայրը համարվում է անհայտ, վիրավորվել է 293 զինծառայող, 7 քաղաքացիական անձ, գերեվարվել է 20 զինծառայող:

Առկա են ապացույցներ հայաստանցի գերեվարված կամ զոհված զինծառայողներին ադրբեջանցիների կողմից խոշտանգումների ենթարկելու, անդամահատելու, այդպիսով ապօրինի կերպով կյանքից զրկելու դեպքերի վերաբերյալ:

Ադրբեջանը երկու օր առաջ հայկական կողմին փոխանցեց վերջին եռօրյա պատերազմում սպանված ևս 95 զինվորի դի։

Ազգային ժողովի նախկին պատգամավոր Նաիրա Զոհրաբյանի խոսքով՝ դիերի մեծ մասը տեղափոխվել է Մարտունու դիահերձարան ու երկու օր է՝ բազմաթիվ ծնողներ փորձում են մտնել դիահերձարան՝ իրենց որդիների մարմինները ճանաչելու համար։
«Հանրապետության բոլոր դիահերձարանները, որտեղ տեղափոխվել են տղաների դիերը,  հսկվում են անվտանգության աշխատակիցների կողմից և առանց քննիչների ուղեկցության՝ ծնողները չեն կարող դիակի ճանաչում իրականացնել։

Խոսել եմ դատաբժշկական կենտրոնի պատասխանատուների հետ և ընթացակարգը հետևյալն է՝

հայկական կողմին փոխանցված բոլոր դիերը լուսանկարված են և ուղարկված Ուլնեցու կենտրոն՝ զինծառայողների հարցերով օպերատիվ արձագանքման  հանձնաժողով։

Այն ծնողները, ովքեր կճանաչեն իրենց որդիներին լուսանկարներով՝ միայն քննիչի ուղեկցությամբ կարող են մուտք գործել դիահերձարան։ Ցավոք, տղաների բազմաթիվ մարմիններ անճանաչելի են, և ԴՆԹ նույնականացում պիտի արվի», — Facebook-ում գրել է Զոհրաբյանը։

Ըստ նրա, սակայն, բազմաթիվ ծնողներ ասում են, որ իրենց որդու մարմնի վրա կան հատուկ նշաններ՝ սպի, դաջվածք, որով կարող են ճանաչել որդու մարմինը։

«Ինձ փոխանցեցին, որ եթե դեմքով հնարավոր չէ նույնականացնել, սակայն, հարազատները կարող են մարմնի վրա եղած  հատուկ նշաններով ճանաչել իրենց որդիներին, կրկին Ուլնեցու կենտրոնին պիտի տեղեկացնեն, և ինձ վստահեցրեցին, որ անմիջապես քննիչի ուղեկցությամբ նրանց կուղեկցեն դիահերձարան։

Այս պարզ քայլերի հաջորդականությունը ինչ-որ մի պատկան կառույց կարո՞ր էր չէ հրապարակել, որպեսզի առանց այդ էլ էմոցիոնալ ծանր հոգեվիճակում գտնվող ծնողները Արմավիրից, Շիրակից, Երևանից կամ այլ բնակավայրից չհասնեն Մարտունի, Մեծամոր և ինչ-որ մի ախրանիկ նրանց չթողնի մտնել դիահերձարան։

Հասկանում եմ, որ թքած ունեք որդի կորցրած ծնողի վրա և, ինչպես երեկ արեցիք «Եռաբլուրում», կարող եք  զինվորի մայր ծեծել, բայց ձեր միջից գտեք գոնե մի կիասագրագետի, որ այս քայլերի հաջորդականությունը պաշտոնապես հրապարակի, որպեսզի վշտից խելագարված մայրը չհասնի Մարտունի ու դիահերձարանի պատուհանից փորձի նայել ներս՝ իր սպանված որդուն գտնելու վերջին հույսով», — նշել է Զոհրաբյանը։

Ադրբեջանի նպատակը չի փոխվել, նա ցանկանում է գրավել ամբողջ Ղարաբաղը, Զանգեզուրը եւ Երեւանը։ «Փաստինֆո»-ի հետ զրույցում ասաց Խորհրդային բանակի գեներալ-լեյտենանտ Նորատ Տեր-Գրիգորյանցը՝ անդրադառնալով Հայաստանի շուրջ ստեղծված վտանգավոր իրավիճակին։

«Դա նրանց ծրագիրն է՝ միանալ Նախիջեւանին եւ գրավել Երեւանը։ Այդ խնդիրը նրանց առաջ 100 տարի է՝ դրված է, ոչինչ չի փոխվել»։

Գրիգորյանցը ցավով է արձանագրում՝ Հայաստանը թուլացած է, իսկ թշնամին դա տեսնում է։ Բացի այդ, ներսում ՝ հասարակական մակարդակում ՀԱՊԿ-ից դուրս գալու կոչեր են հնչում, իսկ դա միայն Ռուսաստանը չէ, որ տեսնում է։

«Թուրքն էլ է տեսնում, որ դուք դուրս եք եկել ձեր լավ, թե վատ, բայց միակ դաշնակցի դեմ, տեսնում է որ մոբիլիզացիա հայտարարված չէ, տեսնում է, որ անգամ մոբիլիզացիայի դեպքում տեխնիկա չունեք։ Պահեստներում պետք է այդ պաշարը լիներ։ Այս ամենը կարող է տանել Հայաստանի պետականության կորստին»,-ասաց Նորատ Տեր-Գրիգորյանցը։
Գեներալ-լեյտենանտը շեշտում է՝ դեռ մինչեւ 2020 թվականի 44-օրյա պատերազմը՝ թուրք-ադրբեջանական տանդեմը անդադար զորավարժություններ էր իրականացնում ՝ հատկապես Նախիջեւանում։ Դա մեկ բան էր նշանակում ՝ նրանք թաքնված մոբիլիզացիա էին իրականացնում։ Մինչդեռ Հայաստանի ղեկավարությունն անտեսում էր այն հուշումները, որ ստացվում էին։

«Հայաստանը պատերազմից առաջ մոբիլիզացիա չիրականացրեց, ինչպես կարգն է՝ չնայած նրան, որ մենք հուշում էինք։ Վաղարշակ Հարությունյանը Նիկոլ Փաշինյանի խորհրդական նշանակվեց, նրանք ոչինչ չարեցին, նրանք կամավորներին էին կանչում եւ պարտվեցին պատերազմում։ Դա հակառակորդի շահերից էր բխում եւ ժողովրդի դեմ ուղղված հանցագործություն էր։ Հարկավոր էր իրականացնել մոբիլիզացիա եւ զինված ուժերը բերել ամբողջական մարտական պատրաստվածության վիճակի, ինչպես նաեւ երկիրը խաղաղ վիճակից ռազմական վիճակի փոխադրել»,-ասաց Նորատ Տեր-Գրիգորյանցը։

Գեներալ -Լեյտենանտի խոսքով, դեռ 2020 թվականի պատերազմից մեկ ամիս առաջ ինքը եկել է Հայաստան՝ աջակցություն ցուցաբերելու, բայց պաշտպանության նախարարն իրեն չի ընդունել, չի լսել։ «Ես այնպիսի տվյալներ ունեի, բայց ինձ անտեսեցին։ Ես զանգահարեցի, ասացի՝ օրվա ցանկացած ժամի՝ գիշեր, թե ցերեկ, պատրաստ եմ հանդիպել նախարարին, նրան փոխանցեք՝ շուտով պատերազմ է լինելու, ես երկու հարցով եմ ուզում հանդիպել ՝ Հայաստանի, Արցախի անվտանգության եւ Զինված ուժերի անվտանգության։ Ինձ փոխանցեցին, որ զեկուցել են նախարարին՝ Տոնոյանին, նա հայտնել է, թե վաղը նիստ է»,-պատմեց Նորատ Տեր-Գրիգորյանցը։

Անդրադառնալով Ռուասատանում մասնակի զորահավաք հայտարարելու որոշմանը, Նորատ Տեր- Գրիգորյանցն ասաց՝ առաջիկա 3-4 օրերին ռուսական բանակը կհամալրվի մոբիլիզացիոն ռեզերվով՝ ծառայություն անցած զինվորներով ու սպաներով։ Այս որոշումը նա անգամ ուշացած է համարում ՝ նշելով, թե դա ՌԴ ԳՇ-ի սխալն է, որովհետեւ ռուս-ուկրաինական ճակատը հազարավոր կիլոմետրերով է ձգվում։ «Հիմա արդեն ուժերը համալրվում են, ռուսական բանակը հակահարձակման կանցնի։ Ռոուսաստանը հսկայական ռեսուրս ունի»,-կարծում է Խորհրդային բանակի գեներալ-լեյտենանտը։

Իրանի նախագահ Էբրահիմ Ռայիսին շնորհավորական ուղերձ է հղել Հայաստանի նախագահին եւ վարչապետին՝ երկրի Անկախության օրվա առթիվ եւ հայտարարել, որ Իրանը պատրաստ է Հայաստանի հետ հարաբերությունների համակողմանի խորացմանը՝ օգտագործելով ընդհանուր պատմական սահմանը։

Նա նշել է Իրանի սկզբունքային մոտեցումը հարեւան երկրների անկախության, ինքնիշխանության եւ տարածքային ամբողջականության աջակցման հարցում եւ ընդգծել, որ փոխադարձ հետաքրքրություն ներկայացնող հարցերի շուրջ շարունակական խորհրդակցությունները կարեւոր են։  

Նա հույս է հայտնել, որ Իրանը եւ Հայաստանը կամրապնդեն երկկողմ հարաբերությունները՝ երկու ժողովուրդների շահերին համապատասխան եւ հիմնվելով երկարամյա կապերի վրա։