Ռուսաստանից Հայաստանի ձեռքբերած Սու-30 ինքնաթիռները 2020 թվականին Լեռնային Ղարաբաղում պատերազմի ժամանակ օդ չբարձրացվեցին, ինչի պատճառով ՀՀ ՌՕՈւ-ն կտրուկ քննադատության ենթարկվեց, գրում է հնդկական Indian Defence Research Wing պորտալը։

Պորտալը նշում է, որ պատճառներից մեկն այն էր, որ հայ օդաչուները բավարար պատրաստված չէին, եւ Հայաստանը չկարողացավ նրանց համար մինչեւ պատերազմը հրթիռներ ձեռք բերել։

IDRW-ն նշում է, որ հայկական Սու-30-ը որպես համակարգ օգտագործել է միայն չկառավարվող հրթիռներ, ինչի պատճառով հայկական կողմն այժմ նախատեսում է դիվերսիֆիկացնել ռեսուրսները՝ սեփական օդուժը ստեղծելու համար, եւ այդ առումով ապավինում է Հնդկաստանի օգնությանը։ Լրատվամիջոցը նշում է, որ համագործակցության ոլորտը կարող է լինել օդաչուների պատրաստումից մինչեւ Սու-30-ը հնդկական արտադրության զենքով հագեցում։

ՀՀ ԱԳՆ Լաչինի միջանցքի վերաբերյալ հայտարարություն է տարածել, որում մասնավորապես ասվում է․

«ՀՀ ԱԳ նախարարությունը միջազգային գործընկերների և ողջ առաջադեմ մարդկության ուշադրությունն է հրավիրում այն փաստին, որ ավելի քան երեք շաբաթ Ադրբեջանը շրջափակման մեջ է պահում Լեռնային Ղարաբաղը՝ կոպտորեն խախտելով Լաչինի միջանցքի՝ 2020թ. նոյեմբերի 9-ի եռակողմ հայտարարությամբ ամրագրված ռեժիմը և արգելափակելով Լեռնային Ղարաբաղը Հայաստանին և ողջ աշխարհին կապող կյանքի ճանապարհը։ Արդեն 23-րդ օրն է, ինչ Ադրբեջանն ամբողջ աշխարհի աչքի առջև բռնի տեղահանության է դրդում Լեռնային Ղարաբաղի բնակչությանը՝ շարունակելով էթնիկ զտումների իր քաղաքականությունը:

Հումանիտար ճգնաժամը Լեռնային Ղարաբաղում օրեցօր ահագնանում է։ Ավելի ու ավելի զգալի է դառնում առաջին անհրաժեշտության ապրանքների, սննդի ու դեղորայքի պակասը: Շոշափելի է դառնում թերսնման վտանգը: Հարյուրավոր ընտանիքներ շարունակում են բաժանված մնալ՝ գտնվելով ադրբեջանական բլոկադայի տարբեր կողմերում: 120 հազար մարդ հայտնվել են փաստացի գերեվարված կարգավիճակում:

Ադրբեջնական կողմի պնդումները, թե Լաչինի միջանցքն իրականում բաց է, միանգամայն անհիմն են, ինչի ապացույցն է առնվազն այն, որ միայն Կարմիր խաչի միջազգային կոմիտեի մեքենաներով է թույլատրվում կյանքի վտանգի առաջացման դեպքում սահմանափակ թվով հիվանդների տեղափոխումը Հայաստանի Հանրապետություն:

Ստեղծված իրավիճակում կարևորում ենք 2022թ. դեկտեմբերի 20-ին ՄԱԿ Անվտանգության խորհրդի հրատապ նիստի անցկացումը, որը հրավիրվել էր հայկական կողմի խնդրանքին ի պատասխան՝ Լաչինի միջանցքի փակման և Լեռնային Ղարաբաղի բնակչության վրա դրա հումանիտար հետևանքները քննարկելու նպատակով։ Մենք մեծապես գնահատում ենք ԱԽ անդամների գերակշիռ մեծամասնության կողմից հանրայնորեն արտահայտված ու հստակ կոչերը` Ադրբեջանի կողմից միջանցքի շրջափակումը վերացնելու  և միջազգային կառույցների՝ Լեռնային Ղարաբաղ մուտք ապահովելու վերաբերյալ։ Ողջունում ենք նաև ԱԽ հիշյալ նիստին հաջորդած տասնօրյա ժամանակահատվածում Ֆրանսիայի ջանքերը՝ իրավիճակի վերաբերյալ ԱԽ նախագահողի մամուլի հայտարարություն ընդունելու ուղղությամբ։

Հայաստանը շարունակելու է նպատակամղված քայլեր ձեռնարկել բոլոր հնարավոր ձևաչափերում, ներառյալ՝ ՄԱԿ Անվտանգության խորհրդի և միջազգային ու տարածաշրջանային կառույցների շրջանակներում՝ այդ կառույցների մանդատից և գործառույթներից բխող վճռական արձագանք և գործողություններ ապահովելու ուղղությամբ՝ Լաչինի միջանցքի շրջափակումը ու դրա հետևանքով Լեռնային Ղարաբաղի 120 հազար բնակչության առջև ծառացած հումանիտար ճգնաժամը վերացնելու նպատակով։ 

Անհրաժեշտ ենք համարում նաև Լեռնային Ղարաբաղ և Լաչինի միջանցք միջազգային փաստահավաք առաքելության գործուղումը՝ տեղում հումանիտար իրավիճակը գնահատելու համար, ինչպես նաև ՄԱԿ համապատասխան մարմինների համար Լեռնային Ղարաբաղ անարգել հումանիտար հասանելիության ապահովումը:

Ադրբեջանը պարտավոր է անհապաղ վերաբացել Լաչինի միջանցքը՝ 2020 թվականի նոյեմբերի 9-ի եռակողմ հայտարարության 6-րդ կետով ամրագրված սկզբունքներով, համաձայն որի՝ Ադրբեջանը երաշխավորում է Լաչինի միջանցքով քաղաքացիների, տրանսպորտային միջոցների և բեռների երթևեկության անվտանգությունը, և Լաչինի միջանցքը գտնվում է Լեռնային Ղարաբաղում ՌԴ խաղաղապահ զորախմբի վերահսկողության ներքո: Քանի որ Ադրբեջանի ապօրինի գործողությունների հետևանքով եռակողմ հայտարարության դրույթները խախտված են,  ակնկալում ենք նաև ՌԴ կողմից հստակ ջանքերի իրականացումը՝ ուղղված այս կոպտագույն խախտումն առանց որևէ նախապայմանի վերացնելուն»: 

2023 թվականը կարող է դառնալ շատ կարևոր ժամանակաշրջան ինչպես աշխարհում, այնպես էլ մեր տարածաշրջանում։ Այս մասին իր ֆեյսբուքյան էջում գրել է Արցախի Հանրապետության Արտաքին գործերի նախարարի ժամանակավոր պաշտոնակատար Դավիթ Բաբայանը:

«Ինչպիսի՞ն է լինելու 2023 թվականը աշխարհաքաղաքական տեսանկյունից: Սա մի հարց է, որը հետաքրքրում է թե՛ հասարակ մարդկանց, թե՛, իհարկե, քաղաքական գործիչներին, վերլուծաբաններին, գիտնականներին։ Ընդհանուր առմամբ, լինում են համեմատաբար կայուն, խաղաղ, իներտ տարիներ։ Կան լարված, ողբերգական ժամանակաշրջաններ: Բայց կան նաև շրջադարձային ժամանակներ: Այդպիսին էին մեզ համար, օրինակ, 1985, 1988, 1991, 1992, 1993, 1994, 2016, 2018, 2020 թվականները, այո, դա չափազանց շատ, և՛ մեկ ժողովրդի, և՛ մի սերնդի համար։ Բայց այդպիսին է մեր ճակատագիրը, մեր խաչը, որը մենք պետք է կրենք։

Կրիտիկական ժամանակաշրջանների թվում կան նաև այնպիսիք, որոնք կարելի է որակել որպես կրկնակի ճակատագրական ժամանակաշրջաններ, երբ աշխարհաքաղաքական հիմնարար փոփոխություններ են տեղի ունենում ինչպես համաշխարհային, այնպես էլ տարածաշրջանային մակարդակներում։ Մեզ համար նման ժամանակահատվածներ կարելի է համարել, օրինակ, 1914-1923թթ. 1985-1991 թթ.:

2022 թվականին համաշխարհային աշխարհաքաղաքական ճեղքվածք է արձանագրվել, որն ազդում է նաև տարածաշրջանային գործընթացների վրա։ Ուստի 2023 թվականը կարող է դառնալ շատ կարևոր ժամանակաշրջան ինչպես աշխարհում, այնպես էլ մեր տարածաշրջանում։ Բայց այստեղ պետք է հիշել, որ աշխարհաքաղաքական ճեղքվածը պարտադիր չէ, որ դրսևորվի աղետներով, այն կարող է լինել նաև աղետների կանխարգելման շրջան։ Պետք է հասկանանք նաև, որ երկակի աշխարհաքաղաքական ցնցումների ժամանակաշրջանները հղի են ոչ միայն վտանգներով ու մարտահրավերներով, այլև մի շարք բարդ խնդիրների լուծումների հնարավորություններով ։ Պարզապես պետք է դիմանալ, քրտնաջան աշխատել և երբեք չկորցնել հավատն ու ինքնատիրապետումը»,- գրել է նա:

Եվրամիությունը կսկսի կոռուպցիոն սկանդալի մեջ ներգրավված երկու պատգամավորների  խորհրդարանական անձեռնմխելիությունից զրկելու գործընթացը, հաղորդում է BBC-ի ռուսական ծառայությունը:

Եվրախորհրդարանի նախագահ Ռոբերտա Մեցոլան հայտարարել է, որ դա արվում է բելգիական ոստիկանության պահանջով։ Ընդ որում, նրա հայտարարության մեջ չեն նշվում այդ գործին մասնակից Եվրախորհրդարանի պատգամավորների անունները։

Սկանդալը ծագել է անցած ամիս այն բանից հետո, երբ Եվրախորհրդարանի մեկ պատգամավոր եւ եւս երեք անձ ձերբակալվել են կոռուպցիայի եւ փողերի լվացման մեղադրանքով:

Չնայած իշխանությունները չեն նշել կաշառակերության սխեմայի հետեւում կանգնած երկիրը՝ ԵՄ-ում բազմաթիվ աղբյուրներ մեղադրել են Կատարին:

Այնուամենայնիվ, Կատարը կտրականապես հերքում է մեղադրանքները։

Մեցոլան, որը հայտարարել է, որ սկանդալը ցույց է տվել, որ բաց, ազատ, ժողովրդավարական հասարակությունները վտանգված են, հայտարարել է, որ այժմ կսկսի ոստիկանության խնդրանքով Եվրախորհրդարանի երկու պատգամավորների անձեռնմխելիությունից զրկելու անհետաձգելի ընթացակարգ։

Եմ աղբյուրը BBC-ին հայտնել է, որ դեկտեմբերի 30-ին ոստիկանությունը կապ է հաստատել իր գրասենյակի հետ:

Հունվարի 16-ին հարցումը պետք է ներկայացվի Եվրախորհրդարանին, այնուհետեւ այն կփոխանցվի այդ կազմակերպության իրավաբանական հարցերով կոմիտեին։

Մեցոլան նշել է, որ կցանկանար, որ ամբողջ գործընթացն ավարտվի մինչեւ փետրվարի 13-ը։

Եվրախորհրդարանի բոլոր պատգամավորներն ունեն որոշակի անձեռնմխելիություն, ինչը նրանց երաշխավորում է իրենց աշխատանքը կատարելու, կարծիք հայտնելու եւ ազատ քվեարկելու հնարավորություն՝ առանց ձերբակալության կամ քաղաքական հետապնդումների վախի:

Այնուամենայնիվ, պալատը կարող է քվեարկել գաղտնի դատավարությունից հետո նրանց այդ անձեռնմխելիությունից զրկելու օգտին: Այս գործընթացը հնարավորություն է տալիս Եվրախորհրդարանի կասկածյալ պատգամավորներին ներկայացնել իրենց ապացույցները եւ պաշտպանվել մեղադրանքներից։

Պալատի փոխնախագահներից մեկը՝ Հունաստանից Եվրախորհրդարանի անդամ Եվա Քայլին, ի թիվս մի քանի այլ կասկածյալների, ձերբակալվել է անցյալ ամիս ոստիկանական ռեյդի ժամանակ։

Սակայն Եվրախորհրդարանի սոցիալիստ 44-ամյա պատգամավորը, որը հերքում է որեւէ իրավախախտում, արդեն անձեռնմխելիությունից զրկված է։ Ըստ տեղեկությունների՝ ոստիկանությունը հայտնաբերել է «կանխիկ գումարով պայուսակ»։ 

Նրա փաստաբանը հերքել է պնդումները, թե նա կաշառք է վերցրել՝ չնայած տեղեկություններին, որ իր բրյուսելյան բնակարանում 150 հազար եվրո են գտել։

Որոշ աղբյուրների համաձայն՝ եւս 600 հազար եվրո է հայտնաբերվել կասկածյալներից մեկի տանը, եւս 750 հազար եվրո՝ Բրյուսելի հյուրանոցի համարի ճամպրուկում:

Եվա Քայլին նախնական կալանքի տակ է գտնվում իր գործընկեր Ֆրանչեսկո Ջորջիի եւ Իտալիայից Եվրախորհրդարանի նախկին պատգամավոր Պիեռ Անտոնիո Պանցերիի հետ։

ՀՀ  քննչական կոմիտեի Լոռու մարզային քննչական վարչությունում ավարտվել է թոռան կողմից տատի սպանության դեպքի առթիվ նեխաձեռնված քրեական վարույթի նախաքննությունը:

Քննչական կոմիտեի մամուլի ծառայությունից հայտնում են, որ իրականացված քննչական և վարութային անհրաժեշտ գործողությունների արդյունքում պարզվել են դեպքի հանգամանքները, այդ թվում ՝ շարժառիթը:

Մասնավորապես՝ քննությամբ փաստական տվյալներ են ձեռք բերվել այն մասին, որ 2022 թվականի նոյեմբերի 1-ին՝ ժամը 12:00-ի սահմաններում, Վանաձոր քաղաքի՝ 2004 թվականին ծնված բնակիչը անձնական հարցերի շուրջ վիճաբանել է  իր հետ նույն բնակարանում բնակվող 82-ամյա տատի հետ, որի ժամանակ, ապօրինաբար կյանքից զրկելու ուղղակի դիտավորությամբ, խոհանոցային դանակով բազմաթիվ հարվածներ է հասցրել նրա մարմնի տարբեր հատվածներին՝ այդ կերպ սպանելով նրան:

Այնուհետև իրականությունը խեղաթյուրելու՝ ինքնասպանության կեղծ պատրանք ստեղծելու նպատակով, տատի դիակը տեղափոխել է ննջասենյակի մահճակալի վրա, իսկ հանցագործության գործիք դանակը դրել դիակի աջ ձեռքի դաստակի մոտ:

Նախաքննությամբ ձեռք բերված փաստական տվյալների հիման վրա՝ երիտասարդին մեղադրանք է ներկայացվել՝ ՀՀ քրեական օրենսգրքի 155-րդ հոդվածի 2-րդ մասի 9-րդ կետով: Նրա նկատմամբ որպես խափանման միջոց է կիրառվել կալանավորումը:

Նախաքննությունն ավարտվել է, և վարույթի նյութերը, մեղադրական եզրակացությամբ, ուղարկվել են դատարան՝ ըստ էության քննության առնելու։

ՌԴ-ի հետ պետք է առավել քան երբևէ ինտենսիվ աշխատել՝ հասկանալու համար, թե ինչպես և ինչ պետք է անել զսպելու ադրբեջանական հնարավոր ագրեսիան։ Այս մասին իր ֆեյսբուքյան էջում գրել է «Պատիվ ունեմ» խմբակցության քարտուղար Տիգրան Աբրահամյանը:

«Արցախում տեղակայված ռուսական խաղաղապահ առաքելության գործառույթների թեման հատկապես Հայաստանը կապող միջանցքի փակման համատեքստում շատ քննարկվեց։

Այն քննարկելի էր նաև 2020-ի պատերազմի ավարտն ազդարարող հրադադարից մեկ ամիս անց՝ Հադրութի շրջանի Հին Թաղեր և Խծաբերդ գյուղերի ադրբեջանական վերահսկողության տակ անցնելուց հետո, ինչպես նաև՝ 2022 թվականի մարտ-ապրիլ ամիսներին, երբ ադրբեջանական զորքերը խախտելով եռակողմ հայտարարության դրույթները, ներխուժեցին Փառուխ գյուղ և Քարագլուխ լեռնաշղթայի տարբեր բարձունքներ։

Ունե՞ր ՌԴ-ն գործառույթ կանխելու ադրբեջանական ագրեսիան՝ այո՛, որովհետև դա հակասում էր նոյեմբերի 9-ի հայտնի եռակողմ հայտարարությանը։

Արդյո՞ք ՌԴ խաղաղապահ առաքելությունն իր որևէ գործառույթ չի իրականացնում, իհարկե, այդպես չէ։

Պետք է՞ դնել ռուսական առաքելության՝ Արցախից դուրս բերելու հարցը, միանշանակ ո՛չ։

Ի՞նչ կլինի, եթե ՌԴ զորքերը չլինեին կամ դուրս բերվեն Արցախից։ Բնականաբար Ադրբեջանը չի բավարարվի միայն միջանցք փակելով և մեծ սպառնալիք կստեղծվի ադրբեջանական հարձակման համար։

Արդյո՞ք այդ սպառնալիքը հիմա չկա։ Կա, բայց ավելի քիչ է դրա ռիսկը, կա նաև մասշտաբի հարց։

Եթե նույնիսկ ՌԴ-ն իր ներկայությամբ կարողանում է հետաձգել այդ հարձակումը և ժամանակ ձգել, դա ևս վատ չի, այլ բան է, որ պետք է ժանանակն օգտագործել և պատրաստվել։

Ի՞նչ կփոխի, եթե Արցախում տեղակայվի բազմազգ խաղաղապահ առաքելություն, ինչպես ՀՀ իշխանությունն է բարձրաձայնում։ Իսկ արդյո՞ք միջազգային հանրությունն ունի նման ցանկություն։

Կկանխի՞ բազմազգ խաղաղապահ առաքելությունն ադրբեջանական նոր ագրեսիան՝ ոչ մեկ չի կարող միանշանակ ասել։

ՌԴ-ի հետ պետք է առավել քան երբևէ ինտենսիվ աշխատել՝ հասկանալու համար, թե ինչպես և ինչ պետք է անել զսպելու ադրբեջանական հնարավոր ագրեսիան։

Ինչ անելը սկսում է ազնիվ շփումներից և շարունակվում է տարածաշրջանում ռազմական բալանսի վերականգնմանն ուղղված քայլերից։ Սա իհարկե ՀՀ այս իշխանության պարագայում բացառվում է, որ սրանք հակառակ ուղղությամբ են շարժվում։

Ինչ վերաբերվում է միջազգային մյուս դերակատարներին, ապա նրանցից շատերն Ադրբեջանի վրա ունեն իրական ազդեցություն և մեծ ցանկության ու լավ աշխատանքի միջոցով կարելի է իրավիճակ փոխել»,- ասել է նա։

Ադրբեջանն ու Հայաստանը կարող են սրացում հրահրել խաղաղության պայմանագրի կնքման նախաշեմին։ Այս մասին ՏԱՍՍ-ին հայտնել է «Վալդայ» միջազգային բանավիճային ակումբի զարգացման եւ աջակցության հիմնադրամի խորհրդի նախագահ Անդրեյ Բիստրիցկին:

«Հնարավոր է, որ այժմ այդ երկրները բավական լուրջ հայտարարություններ են փոխանակում խաղաղության պայմանագրի կամ ինչ-որ համաձայնագրի նախաշեմին։ Միաժամանակ,  չէ որ այդ հայտարարություններին հետևում են պայմանագրին սկզբունքային պատրաստակամության մասին հայտարարությունները, ուստի միշտ չէ, որ հեշտ է տարբերակել քաղաքական հռետորաբանությունը գործերի իրական վիճակից» ։

Բիստրիցկին հիշեցրել է, որ նախորդ տարիներին, երբ խոսվում էր քիչ թե շատ հիմնարար համաձայնագիր կնքելու մասին, կողմերը նաև սադրիչ հայտարարություններ էին անում միմյանց հասցեին, որպեսզի ամրապնդեն բանակցային դիրքերը:

«Ես այդպես գծային չէի արտահայտվի (Հայաստանի և Ադրբեջանի միջև նոր հակամարտության հավանականության մասին)։ Ռիսկերը միշտ էլ կան, մենք դա տեսել ենք քսաներորդ տարում, բայց միևնույն ժամանակ երկու կողմերն էլ հասկանում են, որ ռազմական գործողությունները ծայրահեղ դեպք են»,- նշել է փորձագետը։

Դեկտեմբերի 22-ին կառավարության նիստում ՀՀ վարչապետ Նիկոլ Փաշինյանը հայտարարեց, որ Հայաստանը Ադրբեջանին է փոխանցել խաղաղության պայմանագրի վերաբերյալ իր առաջարկները և պատրաստ է այդ առաջարկները հաշվի առնելով ստորագրել պայմանագիրը, «մենք պատրաստ ենք ստորագրել նման բովանդակությամբ պայմանագիր, և Հուսով եմ, որ Ադրբեջանի արձագանքը դրական կլինի»,- նշեց նա:

Ադրբեջանն ու Հայաստանը կարող են սրացում հրահրել խաղաղության պայմանագրի կնքման նախաշեմին։ Այս մասին ՏԱՍՍ-ին հայտնել է «Վալդայ» միջազգային բանավիճային ակումբի զարգացման եւ աջակցության հիմնադրամի խորհրդի նախագահ Անդրեյ Բիստրիցկին:

«Հնարավոր է, որ այժմ այդ երկրները բավական լուրջ հայտարարություններ են փոխանակում խաղաղության պայմանագրի կամ ինչ-որ համաձայնագրի նախաշեմին։ Միաժամանակ,  չէ որ այդ հայտարարություններին հետևում են պայմանագրին սկզբունքային պատրաստակամության մասին հայտարարությունները, ուստի միշտ չէ, որ հեշտ է տարբերակել քաղաքական հռետորաբանությունը գործերի իրական վիճակից» ։

Բիստրիցկին հիշեցրել է, որ նախորդ տարիներին, երբ խոսվում էր քիչ թե շատ հիմնարար համաձայնագիր կնքելու մասին, կողմերը նաև սադրիչ հայտարարություններ էին անում միմյանց հասցեին, որպեսզի ամրապնդեն բանակցային դիրքերը:

«Ես այդպես գծային չէի արտահայտվի (Հայաստանի և Ադրբեջանի միջև նոր հակամարտության հավանականության մասին)։ Ռիսկերը միշտ էլ կան, մենք դա տեսել ենք քսաներորդ տարում, բայց միևնույն ժամանակ երկու կողմերն էլ հասկանում են, որ ռազմական գործողությունները ծայրահեղ դեպք են»,- նշել է փորձագետը։

Դեկտեմբերի 22-ին կառավարության նիստում ՀՀ վարչապետ Նիկոլ Փաշինյանը հայտարարեց, որ Հայաստանը Ադրբեջանին է փոխանցել խաղաղության պայմանագրի վերաբերյալ իր առաջարկները և պատրաստ է այդ առաջարկները հաշվի առնելով ստորագրել պայմանագիրը, «մենք պատրաստ ենք ստորագրել նման բովանդակությամբ պայմանագիր, և Հուսով եմ, որ Ադրբեջանի արձագանքը դրական կլինի»,- նշեց նա:

Թուրքիան հնարավոր է համարում ֆրանսիացի քաղաքական գործիչներին ասել, թե որ ակցիաներին նրանց «կարելի է» մասնակցել, որին՝ ոչ։ Մասնավորապես, Անկարային դուր չի եկել որոշ ֆրանսիացի քաղաքական գործիչների մասնակցությունը Փարիզում քրդերի գործողություններին, որոնց ժամանակ ցուցարարները ծածանել են Քրդստանի աշխատավորական կուսակցության (ՔԱԿ) դրոշները։

Փարիզում երեք քրդերի սպանությունից հետո մի քանի բողոքի ակցիաներ են անցկացվել քրդական համայնքի ներկայացուցիչների մասնակցությամբ։

Թուրքիայի արտաքին գործերի նախարար Մեւլութ Չավուշօղլուն իր ֆրանսիացի գործընկեր Կատրին Կոլոնայի հետ հեռախոսազրույցի ժամանակ դժգոհել է բողոքի ցույցերի կապակցությամբ։

Չավուշօղլուն ընդգծել է, որ անընդունելի է ֆրանսիացի քաղաքական գործիչների մասնակցությունը միջոցառումներին (բողոքի ակցիաներին), որտեղ ծածանվել են ահաբեկչական ՔԱԿ-ի դրոշները եւ նրա առաջնորդի պատկերով պաստառները։ Նա ասել է, որ Ֆրանսիան չպետք է թույլ տա նման գործողություններ»,- ասվում է Թուրքիայի ԱԳՆ հայտարարության մեջ։

Երկուշաբթի օրը Թուրքիայի արտգործնախարարությունը կանչել է Ֆրանսիայի դեսպանին, որպեսզի դատապարտի «ֆրանսիական կառավարության պաշտոնյաների եւ քաղաքական գործիչների ներգրավվածությունը հակաթուրքական քարոզչության մեջ»: ՆԳ նախարար Ժերալդ Դարմանինը ուրբաթ օրն ասել է, որ Ֆրանսիայի կառավարությունը սպանություններից հետո խնդրել է ոստիկանությանը ուժեղացնել քրդական համայնքի օբյեկտների պաշտպանությունը: Նախագահ Էմանուել Մակրոնն էլ հայտարարել է, որ քրդերը «զզվելի» հարձակման թիրախ են դարձել։

Արցախի Հանրապետության պետական նախարար Ռուբեն Վարդանյանն այսօր  հեղինակավոր France 24  հեռուստաընկերության ուղիղ եթերում ներկայացրել է Ադրբեջանի կողմից Արցախի շրջափակման հետևանքով ստեղծված իրավիճակը և խոսել շրջափակման պատճառների մասին.

Ստորև ներկայացվում է հարցազրույցն ամբողջությամբ.

France 24 -Պարոն Վարդանյան, շնորհակալություն France 24-ում մեզ հետ լինելու համար։ Նախ և առաջ կուզենայի Ձեզ տալ հետևյալ հարցը՝ կներկայացնե՞ք, թե այս շրջափակման պայմաններում ինչ վիճակ է ստեղծվել Արցախի Հանրապետության ժողովրդի համար։

Ռուբեն Վարդանյան-Նախ ուզում եմ ողջունել բոլորին և շնորհակալություն հայտնել բոլոր ֆրանսիացիներին, ովքեր աջակցում են մեզ, ինչպես նաև Ֆրանսիայի կառավարությանը։ Մենք իսկապես բարձր ենք գնահատում ձեր աջակցությունը:  Իրականությունն այն է, որ 120 հազար մարդ ձմռանը չունեն վառելիք, դեղորայք, սնունդ, ճանապարհը փակ է, ունենք բաժանված ընտանիքներ, ունենք մի քանի հարյուր երեխաներ, որոնք մնացել են Հայաստանում առանց ծնողների, Արցախում երեխաներ ունենք՝ մնացած առանց ծնողների։ Մենք ունենք բազմաթիվ ոչ արցախցիներ, ովքեր այցելել են Արցախ, և հիմա նրանք նույնպես արգելափակված են այստեղ։ Իրավիճակը բավականին ծանր է, բայց  այստեղ ապրող մարդիկ հավատում են, որ դա մեծ պայքար է հանուն անկախության, և դրա համար էլ նրանք ուժեղ են մնում, ու չնայած բոլոր մարտահրավերներին և բոլոր դժվարություններին՝ մենք համախմբված ենք ու մեզ շատ ուժեղ ենք զգում։ Չնայած բոլոր ճնշումներին, որ փորձում է մեզ վրա գործադրել Ադրբեջանը՝ մենք դիմակայում ենք և դառնում ենք ավելի ուժեղ այս շրջափակման պայմաններում։

France 24 — Իսկ մարդիկ, ովքեր իրականացնում են այս բողոքի ակցիաները,  նրանք ակտիվիստնե՞ր են, որոնք բողոքում են տարածաշրջանում ապօրինի հանքարդյունաբերության դեմ, ի՞նչ եք կարծում այս մասին:

Ռուբեն Վարդանյան — Մենք այսօր կառավարության և հանքարդյունաբերող ընկերության ղեկավարության հետ համատեղ հայտարարություն ենք տարածել, որ պատրաստ ենք ընդունել միջազգային էկոլոգիական փորձագետների, որպեսզի գան և ստուգեն մեր հանքարդյունաբերությունը: Կարծում ենք, որ այն աշխատում է լավագույն չափանիշներով, և մենք նաև ցանկանում ենք, որ ստուգեն ոչ միայն մեր, այլև ամբողջ տարածաշրջանում հանքարդյունաբերությունը, և ստուգեն մասնագետները, ոչ թե ինչ-որ այսպես կոչված «էկոակտիվիստներ», որոնք մենք բոլորս պարզեցինք, որ իրական բնապահպան չեն։ Նրանց մեծ մասը մարդիկ են, որոնք ծառայում են Ադրբեջանում հատուկ ծառայություններում։ Ի դեպ, եթե Ֆրանսիայում մարդիկ հետաքրքրվեն և ստուգեն, թե վերջին 10 տարում քանի անգամ են բնապահպանական ակցիաներ տեղի ունեցել Ադրբեջանում, մենք կզարմանանք, քանի որ այդ թիվը զրո է։ Այսպիսով, սա Ադրբեջանի կառավարության կողմից կազմակերպված շոու է, և իրականում բնապահպանական շարժում չէ։

France 24 — Կցանկանայի այժմ խոսել Ձեր անձնական պատմության մասին: Մինչև 2022 թվականի նոյեմբերին Արցախի պետնախարար դառնալը, Դուք Ռուսաստանի քաղաքացիություն ունեիք և ՌԴ քաղաքացիությամբ գործարար էիք Ռուսաստանում։ Ուզում եմ Ձեզ հարցնել, թե ի՞նչն է Ձեզ ստիպել Արցախում քաղաքականությամբ զբաղվել և վերադառնալ, տեղափոխվել Ստեփանակերտ։

Ռուբեն Վարդանյան — Հայերն ապրում են աշխարհով մեկ։ Մենք ունենք մեծ սփյուռք Ռուսաստանում, Ֆրանսիայում, Ամերիկայում, շատ այլ երկրներում, և մենք բոլորս կապված ենք Արցախի հետ։ Արցախը տուն է ողջ հայ ժողովրդի համար, քանի որ հայոց այբուբենի ստեղծողը՝ Մեսրոպ Մաշտոցը,  հայերեն տառերի ուսուցանումն սկսել է  Արցախում, որը խորհրդանիշն է հայկական ժառանգության, հայկական մշակույթի, հայկական ԴՆԹ-ի։ Դրա համար էլ բազմաթիվ նախագծեր ենք արել վերջին 20 տարվա ընթացքում։ Իսկ 44-օրյա պատերազմից հետո ես զգացի, որ սա Արցախում բնակվողների համար ամենադժվար ժամանակներից է և հասկացա, որ ուզում եմ լինել այն մարդկանց հետ, ովքեր իսկապես մեծ ճնշման են ենթարկվում Ադրբեջանի կողմից։ Նրանք պետք է զգան, որ իրենք մենակ չեն։ Մենք նույնպես Արցախում արմատներ ունենք, սակայն այլ վայրերում ենք ապրում, և ես հասկացա, որ սա է հենց ժամանակը պատասխանատու լինել ազգիդ, սեփական հայրենիքի համար և փորձել օգնել մարդկանց, ովքեր իսկապես տառապում են ստեղծված իրավիճակում:

France 24 — Վերջերս մեղադրանքներ են հնչել, օրինակ՝ Հայաստանի որոշ ընդդիմադիր կուսակցությունների կողմից, թե Ռուսաստանն իր խաղաղապահի դերը Լաչինի այս շրջանում բավարար կերպով չի իրականացնում, չի կարողանում կատարել իր պարտականություններն այս տարածաշրջանի հանդեպ, արդյոք համաձա՞յն եք այդ մտքի հետ։

Ռուբեն Վարդանյան — Գիտեք, ես շատ երկրներում հետևել եմ խաղաղապահների աշխատանքին, օրինակ՝ ֆրանսիացիները, որոնք շատ անգամներ ուղարկվել են Աֆրիկա, և մենք բոլորս գիտենք, որ դա սովորաբար ենթադրում է սահմանափակ թվով զինվորներ, սահմանափակ մանդատ և զենք գործածելու սահմանափակ իրավունքներ։ Ուստի մի կողմից հասկանալի է ժողովրդի հիասթափությունը, բայց միևնույն ժամանակ մենք պետք է գիտակցենք, որ առանց ավելի լայն մանդատի, առանց ավելի մեծ թվով զինվորներ, առանց իրենց տանն ապրող և 35 տարի իրենց անկախության համար պայքարող հայերին պաշտպանելու ավելի հստակ իրավունքների ապագա չի լինի։ Ուստի կարծում եմ, որ շրջափակումը ցույց տվեց, որ թե որտեղից պետք է ավելի մեծ և ուժեղ մանդատ ստանալ՝ նաև ՄԱԿ-ից։

France 24 — Մենք խոսում էինք Արցախի Հանրապետության պետնախարարի հետ։ Շնորհակալություն France 24-ում մեզ հետ լինելու համար։

Հայաստանն ընդդեմ Ադրբեջանի հայց է ներկայացրել Արդարադատության միջազգային դատարան։

Այս մասին Թվիթերում գրել է Միջազգային իրավական հարցերով ՀՀ ներկայացուցիչ Եղիշե Կիրակոսյանը․

«Ռասայական խտրականության վերացման կոմիտեի վարույթի շրջանակում Հայաստանը հայց է ներկայացրել ընդդեմ Ադրբեջանի Արդարադատության միջազգային դատարան՝ խնդրելով դատարանին պարտավորեցնել Ադրբեջանին դադարեցնել Լաչինի միջանցքի շրջափակումը և ապահովել մարդկանց, տրանսպորտային միջոցների և ապրանքների անարգել ազատ տեղաշարժը միջանցքի երկայնքով»,- գրել է Կիրակոսյանը։