ՄԵԾ ՊԱՀՔ, օր առաջին

Տեր Աստված ասում է.
— Լվացվե՛ք, մաքրվե՛ք, իմ աչքի առաջ ձեր չար արարքները թոթափե՛ք ձեզնից, վե՛րջ տվեք ձեր չարագործություններին: Սովորեք բարի՛ք գործել, արդարությո՛ւն փնտրեցեք, փրկե՛ք զրկվածին, արդարադա՛տ եղեք որբի հանդեպ, իրավո՛ւնք տվեք այրի կնոջը:
— Եկե՛ք խոսենք իրար հետ. եթե ձեր մեղքերը արյան պես կարմիր են, ապա ես ձյան պես ճերմակ կդարձնեմ, եթե որդան կարմիր լինեն, կսպիտակեցնեմ ինչպես բուրդ: Եվ եթե հոժար լինեք ու լսեք ինձ, դուք կճաշակեք երկրի բարիքները, իսկ եթե չկամենաք ինձ լսել, սո՛ւրը պիտի ուտի ձեզ:
(Եսայու մարգարեություն 1:16-20)

Ռուբեն աբեղա Զարգարյան

Գեղեցիկ արտաքինի մասին պատկերացումները շատ տարբեր են: Յուրաքանչյուր ոք տարբեր կերպ է փորձում ընդգծել իր անհատականությունը: Այս առումով պլաստիկ վիրահատությունը բավականին մեծ հնարավորություններ է ընձեռում: Տարբեր մասնագետներ տարբեր մոտեցումներ են առաջարկում, հատկապես՝ մեր օրերում, երբ պլաստիկ վիրաբուժության շնորհիվ կարող եք ունենալ այնպիսի արտաքին տեսք, ինչպիսին նախընտրում եք:  Եվ այսպես, պլաստիկ վիրահատության առավելությունների, դրա ընձեռած հնարավորությունների, քթի պլաստիկ վիրահատության (ռինոպլաստիկա), օտոպլաստիկայի (լոշտակության շտկման վիրահատություն), դրանց հետ կապված մտավախությունների, հնարավոր բարդությունների մասին “Առողջապահական համակարգ” մասնագիտական պարբերականը զրուցել է պլաստիկ վիրաբույժ, միկրովիրաբույժ, «Արթմեդ» բժշկա-վերականգնողական կենտրոնի պլաստիկ վիրաբուժության ծառայության ղեկավար Կարեն Մանվելյանի հետ:

-Պարոն Մանվելյան, ի՞նչ է գեղեցիկը Ձեզ համար, որո՞նք են գեղեցկության և կատարելության մասին Ձեր պատկերացումները: Արդյո՞ք պլաստիկ վիրաբուժությունը կարող է օգնել կատարյալ արտաքին տեսք ունենալ:

— Իրականում պլաստիկ վիրաբուժությունը ևս մեկ քայլ է՝ դեպի կատարելություն տանող անվերջ ճանապարհին: Գեղեցկության մասին իմ պատկերացումներն, իհարկե, սուբյեկտիվ են: Սակայն մի բան վստահ կարող եմ ասել՝ ամեն ինչ չափի մեջ է գեղեցիկ: Արտաքինի հարցում կատարյալի ձգտելը ևս հարաբերական է: Չեմ կարող նշել հստակ չափանիշներ, որոնց առկայության դեպքում մարդուն կհամարեմ միանշանակ գեղեցիկ: Եթե խոսքը գնում է գեղեցիկ դեմքի մասին, ապա կարող եմ ասել, որ գեղեցիկ դեմք է համարվում այն դեմքը, որի բոլոր բաղկացուցիչ մասերը հավասարապես գտնվում են ներդաշնակութան մեջ: Կան բժշկական չափորոշիչներ` արտահայտված հատուկ աղյուսակներով, ըստ որոնց որոշվում է, թե որն է համարվում իդեալական դեմք, բայց կրկնվեմ, դա շատ սուբյեկտիվ է: Ավելի հեշտ է ասել` չկա իդեալական դեմք, յուրաքանչուր դեմք որոշակի փոփոխությունների շնորհիվ կարող է ստանալ իր լավագույնը տարբերակը: Իսկ եթե պացիենտը ցանկանում է պլաստիկ վիրահատության միջոցով նմանվել ինչ որ մեկին, մենք հաշվի ենք առնում պացիենտի ցանկությունը, սակայն փորձում ենք օբյեկտիվ բացատրել իրավիճակը՝ խորհուրդ տալով վիրահատության միջոցով ոչ թե փորձել նմանվել  որևէ մեկին, այլ շտկել մարմնի անհամաչափությունները՝ ընդգծելով իր սեփական գեղեցկությունը:

-Հայտնի է, որ Հայաստանում տարածված է քթի պլաստիկ վիրաբուժությունը կամ ռինոպլաստիկան. արդյո՞ք այն շարունակում է մնալ կանանց «մենաշնորհ», թե՞ տղամարդիկ ևս սկսել են դիմել քթի պլաստիկ վիրահատության:

— Ցանկանում եմ նշել, որ այժմ մի հետաքրքիր միտում է նկատվում՝ քթի էսթետիկ վիրահատության արդեն դիմում են ոչ միայն կանայք, այլև տղամարդիկ: Ամեն դեպքում հաճելի է արձանագրելը, որ հայ տղամարդիկ ևս սկսել են մտածել իրենց արտաքին տեսքի մասին:

—Իսկ ի՞նչ մեթոդներով է կատարվում ռինոպլաստիկան: Որպես վիրաբույժ՝ դուք ո՞ր մեթոդն եք նախընտրում և ինչու՞:

-Ռինոպլաստիկայի  իրականացման  երկու հիմնական եղանակ կա՝ բաց և փակ: Բաց եղանակով վիրահատության դեպքում կտրվածքն արվում է քթի ստորին հատվածում (կոլումելա) ՝ տեսանելի և հասանելի դարձնելով քթի ամբողջ անատոմիական բաղադրիչները: Այս եղանակը թույլ է տալիս կատարել ցանկացած բարդության վիրահատություն: Ցանկալի է, որ նման վիրահատություն կատարող վիրաբույժը նաև միկրովիրաբուժական հմտություններ ունենա:
Փակ եղանակով վիրահատության դեպքում կտրվածքն արվում է քթանցքների ներսի կողմից: Փոքրածավալ կորեկցիաների, առաջնային ռինոպլաստիկայի դեպքում և փոքր խնդիրների շտկման համար այս միջոցն ավելի նախընտրելի է: Երկու մեթոդներն էլ, իհարկե, ունեն իրենց առավելությունները և ցուցումները, ինքս երկուսն էլ կիրառում եմ՝ կախված փոփոխությունների չափից և տեսակից: Որպես վիրաբույժ՝ ես չեմ կարող նախընտրել այս կամ այն մեթոդը, դա կախված է վիրահատության բարդությունից և մի շարք այլ հանգամանքներից:

-Հայտնի է, որ շատերը խուսափում են ընդհանուր անզգայացումից կամ ընդհանուր անզգայացումը ոմանց պարզապես հակացուցված է՝ առողջական ինչ-ինչ խնդիրների պատճառով: Այս դեպքում հնարավո՞ր է տեղային անզգայացմամբ ռինոպլաստիկա կատարել:

-Տեղային անզգայացմամբ ռինոպլաստիկայի հնարավոր է իրականացնել, եթե վիրահատությունը շատ ծավալուն չէ, համեմատաբար կարճատև է, իսկ պացիենտը հոգեբանորեն պատրաստ է և ադեկվատ գնահատում է իր քայլերը: Տեղային ցավազրկմամբ չի նշանակում ցավոտ: Ճիշտ ցավազրկումը կարող է լիովին ապահովել անցավ ընթացք: Կարելի է իրականացնել ինչպես փակ եղանակով, այնպես էլ բաց եղանակով: Իսկ եթե վիրահատությունը  վերականգնողական է, կրկնակի է կամ աճառների տրանսպլանտացիայի կարիք կա և կատարվելու է բաց եղանակով, միանշանակ ճիշտ է ընդհանուր անզգայացումը:

-Իսկ, ըստ Ձեզ, ինչպիսի՞ն պետք է լինի լավ վիրահատված քիթը:

-Նախևառաջ, այն պետք է համապատասխանի արտաքինին: Հաճախ պացիենտները ցանկանում են փոքր քիթ ունենալ՝ առանց հաշվի առնելու, թե դա որքանո՞վ համահունչ կլինի իրենց դեմքի մյուս հատվածներին: Չգիտեմ ինչու շատերը կարծում են, որ միայն փոքր քթերն են գեղեցիկ, այնինչ այդ հարցում պլաստիկ վիրաբույժները միանգամայն այլ կարծիքի են: Բժիշկը նախ պետք է կարողանա ճիշտ խորհրդատվություն տալ պացինետին, անհրաժեշտության դեպքում բացատրել, որ, օրինակ, շատ փոքր քիթն այնքան էլ համադրելի չի լինի իր արտաքինին: Վիրահատության արդյունքից պետք է գոհ լինեն և՛ բժիշկը, և՛ պացիենտը: Պետք չէ վիրահատել միայն որովհետև պացիենտն է այդպես ցանկանում:

 -Արդյո՞ք քթի վիրահատությունն ունի ռիսկային գործոններ և ո՞ր դեպքերում չի կարելի դիմել քթի վիրահատության: Խոսեք մի փոքր հետվիրահատական շրջանից՝ ինչպե՞ս է այն անցնում, ե՞րբ է քիթն իր վերջնական տեսքը ստանում:

-Ռինոպլաստիկայի կամ քթի վիրահատության աղջիկները կարող են դիմել 16 տարեկանից հետո, տղաները՝ մի փոքր ավելի ուշ: Իսկ վիրահատությունը կարող է խորհուրդ չտրվել, եթե պացիենտը կենսական կարևոր օրգանների հետ կապված խնդիրներ ունի կամ արյան մակարդելիությանը հետ որոշակի խնդիրներ կան և այլն: Այսինքն՝ այս պարագայում պատճառը ոչ թե վիրահատության վտանգավորությունն է, այլ անզգայացման հնարավոր կամ անհնար լինելը. որոշ խնդիրներ ունեցող մարդկանց անզգայացումը պարզապես հակացուցված կարող է լինել: Հիասթափեցնելով քթի վիրահատության «վտանգավորության» մասին տեղեկություններ տարածողներին՝ ասեմ, որ այն լիովին անվտանգ է, եթե, իհարկե, նախապես հաշվարկված են բոլոր ցուցումները և հակացուցումները: Բացի այդ, հետվիրահատական շրջանում բարդություններ չեն լինում եթե պացիենտը խիստ հետևում է բժշկի խորհուրդներին: Վիրահատությունից հետո վաղ վերականգնման շրջանում պացիենտը սեզոնային գրիպի զգացողություններ կարող է ունենալ, սակայն չորս-հինգ օր անց դրանք վերանում են: Իսկ մեկ շաբաթ անց անհետանում են գրեթե բոլոր այտուցները դեմքի շրջանում: Ֆիկսացիոն կապերը հեռացնելուց հետո քիթը  այտուցված է լինում, սակայն դա ևս ժամանակի խնդիր է: Վերջնական արդյունքը կարելի է գնահատել միայն ամիսներ անց:

-Պատահում է, որ վիրահատությունից հետո պացիենտն այնքան էլ գոհ չի լինում դրա արդյունքից: Որքանո՞վ են օբյեկտիվ պացիենտի դժգոհությունները: Այս պարագայում ի՞նչ պետք է անել, կարելի՞ է դիմել կրկնակի վիրահատության:

-Իհարկե չի կարելի բացառել կրկնակի միջամտության անհրաժեշտությունը, դա կարող է փաստել ցանկացած պլաստիկ վիրաբույժ աշխարհի ցանկացած երկրում: Սակայն ճիշտ իրականացված վիրահատության դեպքում դրա հավանականությունը չնչին է: Շատ գործոններ կախված չեն վիրաբույժից և նույնիսկ անթերի իրականացված վիրահատությունից հետո նույնիսկ չեն բացառվում կորեկցիոն միջամտությունների անհրաժեշտությունը: Կրկնակի վիրահատություն կամ ինչպես մենք ենք ասում կորեկցիա ցանկալի է կատարի կրկնակի վիրահատությունների փորձ  ունեցող վիրաբույժը: Իմ պրակտիկայում եղել են շատ դեպքեր, երբ վիրահատել եմ արդեն մի քանի անգամ վիրահատված քիթ և արդյունքը բարեբախտաբար դրական է ստացվել: Կրկնակի վիրահատության անհրաժեշտության դեպքերում պացիենտները հաճախ են հուսահատվում  և խուճապի մատնվում: Սակայն պետք չէ ընկճվել, հիմնակում բոլոր խնդիրները շտկելի են, իսկ լավատեսական մոտեցումը վիրահատությունը շատ ավելի դյուրին է դարձնում:

Եվ բացի այդ, վիրահատության արդյունքներից գոհ կամ դժգոհ լինելը ևս հարաբերական է: Խոսքն, իհարկե, այն մասին չէ, երբ պացիենտը շնչառական խնդիրներ ունի կամ երբ ոչ այնքան լավ վիրահատված քիթը ինչ-ինչ խնդիրներ է առաջացնում: Խոսքն այն մասին է, երբ պացիենտի մոտ խնդիրը հոգեբանական է: Նա կարող է շատ գեղեցիկ արտաքին ունենալ, սակայն մի շարք պլաստիկ վիրահատությունների դիմել, որովհետև այնքան էլ բավարարված չէ իր արտաքինով: Այս դեպքում նրա քիթը կարող են նորից ու նորից վիրահատել, սակայն միևնույն է, պացիենտը վիրահատության արդյունքը բավարար չի համարելու: Ուստի, լավ բժիշկը պետք է նաև լավ հոգեբան լինի, որպեսզի հնարավորության դեպքում կարողանա պացիենտի հետ այս ուղղությամբ ևս աշխատանք տանել:

-Պարոն Մանվելյան, մի փոքր կխոսե՞ք օտոպլաստիկայի կամ լոշտակության շտկման վիրահատության մասին: Որքա՞ն տարածված է այժմ այդ խնդիրը և որքա՞ն հաճախ են դիմում նման վիրահատության:

-Օտոպլաստիկան  կատարվում է լոշտակության շտկման նպատակով: Այս վիրահատությունը կարելի է նաև կատարել նախադպրոցական տարիքում, քանի որ այս դեպքում դպրոցական տարիքում երեխան կարող է զերծ մնալ հոգեբանական բարդույթից: Ինչ վերաբերում է վիրահատությանը, ապա ցանկանում եմ ընդգծել, որ այս վիրահատությունը համեմատաբար քիչ հակացուցումներ ունի, իսկ հետվիրահատական շրջանը շատ կարճ է տևում: Այն շատ հաճախ կատարվում է տեղային ցավազրկմամբ: Սպիների մասին ևս կարող եք չանհանգստանալ. դրանք ականջի հետին մասում են լինում և գրեթե աննկատ են:

-Եվ վերջում, մի փոքր Ձեր մասին:

-Ծնվել եմ բժշկի ընտանիքում: Դե, եթե բժիշկների ընտանիքում ես ծնվում, ապագա մասնագիտությունդ արդեն ինչ-որ չափով կանխորոշված է լինում:  Մանկուց բժշկությունը եղել է իմ առօրյաի մի մաս և սիրել եմ օգնել մարդկանց վերադարձնել առողջությունն ու, ինչու ոչ, նաև գեղեցկությունը: Միգուցե հենց այդ պատճառով ընտրեցի ոչ միայն միկրովիրաբուժությունը, այլև պլաստիկ վիրաբուժությունը: Իսկ սկսածդ գործը պետք է լավ արդյունք տա:

-Ի՞նչ է անհրաժեշտ լավ բժիշկ լինելու համար:

-Լավ բժիշկ լինելու համար անհրաժեշտ է ոչ միայն բարձր որակավորում և շարունակական մասնագիտական փորձ ունենալ, ինչը շատ կարևոր է, այլև պատասխանատու մարդ լինել: Բացի այդ, կա մի չգրված օրենք, որը պարտադիր է և՛ բժշկի և՛ պացիենտի համար՝ դրական տրամադրվածությունը, փոխվստահությունը  ու լավատեսությունը միշտ աշխատում են հօգուտ պացիենտի: Լավ բժիշկը հիվանդին պետք է օգնի ապաքինվել ոչ միայն ֆիզիկապես, այլև հոգեպես և արտաքնապես:

Գագիկ Համբարյանը ֆեյսբուքյան իր էջում գրում է.

Ադրբեջանական ընդդիմադիր MeydanTv-ին տեղեկացնում է,որ ադրբեջանական բանակում զինվորի զոհվելու նոր դեպք է գրանցվել…

Ըստ ԶԼՄ-ի,Աղդամի շրջանում տեղակայված զորամասերից մեկում մահացել է Զաքաթալայի շրջանի Դաղլի գյուղի բնակիչ 1999 թ-ին ծնված Թուրան Գարիբ օղլու Մամեդովը…Թուրան Մամեդովի մահվան փաստը հաստատել են նաև նրա համագյուղացիները,որոնցից մեկը,ով ցանկացել է չհրապարակել իր անունը նաև փաստել է,որ ասկյար Թուրանին հողին են հանձնել փետրվարի 10-ին…
Ինչպես և սպասվում էր,Թուրան Մամեդովի մահվան մասին որևէ տեղեկություն չի հաղորդել Ադրբեջանի ՊՆ-ն…Զաքիր Հասանովի ղեկավարած գերատեսչությունը գերադասում է գաղտնի պահել հասարակությունից սեփական բանակի զոհերի իրական թիվը…
Հ.Գ.Թուրանն ադրբեջանական բանակի առաջին ասկյարն է,ով լեշացավ Իլհամ Ալիևի «Դեպի Երևան և Սյունիք» ռազմատենչ հայտարարությունից հետո…

Սոչիի բնակիչ Մաքսիմ Կոլոմեյցևը երջանիկ պատահականությամբ չի դարձել կործանված Մոսկվա-Օրսկ չվերթի ինքնառթի ուղևոր։ Նրա կյանքը փրկել է ավտոսրահի սխալը։Ավիաաղետի օրը նա ծրագրում էր մեկնել հարազատ Օրսկ՝ ընտանիքի անդամների հետ նշելու իր ծննդյան տարեդարձը։

Մաքսիմը Սոչիից պետք է մեկներ Մոսկվա, իսկ այնտեղ նստեր այն ինքնաթիռը, որը երեկ վթարի է ենթարկվել։ Բայց մի քանի օր առաջ ստիպված է եղել հետ վերադարձնել տոմսը։ Ինչպես խոստովանում է տղամարդը, որևէ կանխազգացում ինքը չի ունեցել, պարզապես ճակատագրական է դարձել այն, որ ավտոսրահից իրեն խոստացել են նոր մեքենան առաքել իր ծննդյան տարեդարձին, սակայն ժամկետի մեջ չեն տեղավորվել։

Հիսուսի մոտ բերեցին կույր ու համր մի դիվահարի, և Հիսուսը բժշկեց նրան, այնպես որ համր և կույր մարդն սկսեց խոսել ու տեսնել։ Բոլոր ներկաները զարմացան և հարցնում էին.
— Մի՞թե սա է Քրիստոսը՝ Դավթի Որդին։
Բայց փարիսեցիները երբ այս լսեցին, ասացին.
— Նա դևերի իշխանի՝ Բեեղզեբուղի զորությամբ է հանում դևերին։
Երբ Հիսուսն իմացավ նրանց միտքը, ասաց.
— Ամեն թագավորություն, որ ինքն իր մեջ բաժան-բաժան է լինում, կործանվում է, և ամեն քաղաք կամ ընտանիք, որ ինքն իր մեջ բաժանված է, կանգուն չի մնում։ Եթե Սատանան իր գործակալների դեմ է ելնում, ուրեմն իր մեջ բաժան-բաժան է եղած. արդ, նրա թագավորությունն ինչպե՞ս կարող է կանգուն մնալ։ Եվ եթե ես Բեեղզեբուղի զորությամբ եմ դուրս հանում դևերին, ձեր հետևորդները ո՞ւմ զորությամբ են դուրս հանում դրանց։ Ուրեմն հենց ձեր հետևորդները պիտի դատապարտեն ձեզ։ Իսկ եթե Աստծու Հոգու զորությամբ եմ հանում չար ոգիներին, նշանակում է Աստծու թագավորությունն արդեն հասել է ձեզ վրա։ Ոչ ոք չի կարող մի ուժեղ մարդու տունը մտնել և կողոպտել նրա ունեցվածքը, եթե նախապես չկապի այդ ուժեղ մարդուն։ Դրանից հետո միայն նա կկողոպտի նրա տունը։
Ով ինձ հետ չէ՝ հակառակ է ինձ, և ով ինձ հետ չի հավաքում՝ ցրում է։ Դրա համար ասում եմ ձեզ. մարդիկ ինչքան էլ մեղք գործեն կամ հայհոյություն անեն, Աստված պիտի ների նրանց այդ բոլորը, բայց նա չի ների նրան, ով հայհոյում է Սուրբ Հոգուն, այսինքն՝ նախատում է նրան։ Ով որ Մարդու Որդու դեմ խոսք ասի, Աստված պիտի ների նրան, բայց ով ասի Սուրբ Հոգու դեմ, նա չի ների նրան ո՛չ այս աշխարհում և ո՛չ էլ հանդերձյալում։
(Մատթեոսի ավետարան 12:22-32)

Միավորված ազգերի կազմակերպության Զարգացման ծրագրերի Հայաստանի գրասենյակի Աղետների ռիսկի նվազեցման ազգային պլատֆորմ հիմնադրամի կարողությունների զարգացում ծրագրով, ԱՌՆԱՊ հիմնադրամն ու ՀՀ արտակարգ իրավիճակների նախարարության ճգնաժամային կառավարման պետական ակադեմիան կստանան անօդաչու թռչող սարք: Սարքը իտալական IDS (Ingeneria Dei Sistemi) ընկերության արտադրության է:

Միավորված ազգերի կազմակերպության Զարգացման ծրագրերի Հայաստանի գրասենյակի փորձագետ Արտակ Ոսկանյանի խոսքով, Աղետների ռիսկի նվազեցման ազգային պլատֆորմ հիմնադրամի կարողությունների զարգացում ծրագիրն ունի չորս բաղադրիչ, որոնցից  մեկը աղետների  ռիսկի նվազեցման եւ կառավարման ոլորտում նորարարական տեխնոլոգիաների, այդ թվում՝ անօդաչուն թռչող սարքերի օգտագործումն է: Այս բաղադրիչի իրականացման համար ընտրվել է իտալական IDS ընկերությունը, որովհետեւ արտադրանքը լավագույնն է:

IDS ընկերության արտադրության գծով մենեջեր Ամադեո Ռոդրիգեզ Միրաքլեն մեզ հետ զրույցում ասաց, որ այս սարքը լայնորեն կիրառում են իտալական տարբեր պետական կառույցներ՝ ոստիկանություն, հրշեջ ծառայություն, շտապ օգնություն եւ այլն: Սարքը մարկտոցի մեկ լիցքավորմամբ կարող է 42 րոպե մնալ օդում, առավելագոււյն բարձրությունը՝ մոտ 150: Դասական սարքը կարող է օդ բարձրանալու կետից մինչեւ 4 կմ հեռանալ եւ վերադառնալ: Անտենան հզորացրած սարքը՝ մինչեւ 10 կմ: Հայաստանին տրամադրված սարքն ունի երկու անտենան էլ:

Սարքը կարող է իրականացնել քարտեզագրում, զգայուն սարքերի միջոցով  տարածքի մոնիտորինգ եւ այլն: Ըստ Արտակ Ոսկանյանի, անօդաչու սարքերի կիրառումը թույլ է տալիս էապես կրճատել աղետների ռիսկի նվազեցման ոլորտում կատարվող ծախսերը:
Սարքն արդեն փորձարկվել է: Հաջորդ քայլը մասնագետների կրթություն-պատրաստումն է: Պետք է ունենանք մեր մասնագետներն ու սեփական կարողությունները շարունակաբար զարգացնելու հնարավորություն: Սրան հասնելու համար, ՄԱԿ-ի Զարգացման ծրագրերի օգնությամբ ճգնաժամային կառավարման պետական ակադեմիայում կկազկամերպվեն Վերապատրաստողների  վերապատրաստում ձեւաչափով դասընթացներ, որից հետո արդեն ակադեմիայի մասնագետները պարբերաբար վերապատրաստումներ կիրականացնեն:

Էկվադորում գեյերը ստիպված են «ուղղիչ թերապիա» անցնել գաղտնի կլինիկաներում, որտեղ նրանց բռնաբարում եւ ծեծում են, հաղորդում է Thomson Reuters Foundation-ը`վկայակոչելով ակտիվիստներին, որոնք կոչ են անում վերջ դնել այս բռնությանը:

Շատ չգրանցված վերականգնողական կլինիկաներ գեյերի համար անօրինական «բուժման մեթոդներ» են առաջարկում՝ հիմնվելով այն գաղափարի վրա, որ միասեռականությունը հոգեկան հիվանդություն է, որը պետք է «բուժվի», հայտնում են տեղական իրավապաշտպան կազմակերպությունները:

Էկվադորի Առողջապահության նախարարությունը հայտարարել է, որ «ուղղիչ թերապիան»  60-ից ավել կլինիկաներում չի հայտանբերվել, որոնք 2016 թվականից հակասանիտարական  պայմանների կամ առանց լիցենզիայի աշխատանքի պատճառով փակվել էին: ԱՆ պնդում է, որ երկրում «միասեռականների վերականգնողական կլինիկաներ» չկան:

Առողջապահության համաշխարհային կազմակերպությունը (ԱՀԿ) 1990 թվականին հոմոսեքսուալությունը հանեց Հոգեկան հիվանդությունների ցանկից, սակայն «ուղղիչ թերապիան» դեռեւս կիրառվում է ամբողջ աշխարհում `Չինաստանից մինչեւ Հարավային Աֆրիկա եւ ԱՄՆ-ը: