ՆԱՏՕ-ի դաշնակիցները ուժերը պատրաստության վիճակի են բերում և լրացուցիչ տեխնիկա ուղարկում Արևելյան Եվրոպայում ՆԱՏՕ-ի տեղակայման վայրեր՝ Ռուսաստանի հետ լարվածության աճի ֆոնին. ասվում է դաշինքի պաշտոնական կայքում:

Մասնավորապես՝ Դանիան ռազմանավ է ուղարկում Բալթիկ ծով և պատրաստվում է չորս F-16 կործանիչներ ուղարկել Լիտվա։ Իսպանիան նավեր է ուղարկում՝ ՆԱՏՕ-ի ռազմածովային ուժերին միանալու համար և դիտարկում է կործանիչները Բուլղարիա ուղարկելու տարբերակը։ Ֆրանսիան պատրաստակամություն է հայտնել ՆԱՏՕ-ի հրամանատարությամբ զորքեր ուղարկել Ռումինիա։ Նիդերլանդները ապրիլից Բուլղարիա կուղարկի երկու F-35 կործանիչ, ինչպես նաև մեկ նավ և ցամաքային ստորաբաժանումներ կբերի ՆԱՏՕ-ի պահեստային արձագանքման ուժերի համար։

«Ես ողջունում եմ դաշնակիցներին, որոնք լրացուցիչ ուժեր են տրամադրում ՆԱՏՕ-ին: ՆԱՏՕ-ն կշարունակի ձեռնարկել բոլոր անհրաժեշտ միջոցները բոլոր դաշնակիցներին պաշտպանելու համար, այդ թվում՝ Դաշինքի արևելյան հատվածի ուժեղացման միջոցով: Մենք միշտ արձագանքելու ենք մեր անվտանգության միջավայրի ցանկացած վատթարացմանը, այդ թվում՝ ուժեղացնելով մեր հավաքական պաշտպանությունը»,- այս առիթով ասել է ՆԱՏՕ-ի գլխավոր քարտուղար Իենս Ստոլտենբերգը։

Իր հերթին` ՌԴ-սահմանների մոտ ՆԱՏՕ-ի զորակազմի ավելացմանն արձագանքել է ՌԴ նախագահի մամուլի խոսնակ Դմիտրի Պեսկովը:

«ՆԱՏՕ-ի հայտարարությունները զորքերի ավելացման և ուժերն ու միջոցները դեպի արևելյան թև քաշելու մասին ուժեղացնում են անվտանգության ոլորտում լարվածությունը։ Ինչ վերաբերում է կոնկրետ գործողություններին, մենք ձեզ հետ տեսնում ենք այն հայտարարությունները, որոնք Հյուսիսատլանտյան դաշինքը հրապարակում է կոնտինգենտի ավելացման և արևելյան թևում ուժերն ու միջոցները կենտրոնացնելու մասին: Այս ամենը հանգեցնում է նրան, որ լարվածությունն աճում է», — լրագրողներին ասել է Կրեմլի խոսնակը:

«Ուզում եմ նշել, որ այս ամենը տեղի չի ունենում այն պատճառով, ինչ մենք՝ Ռուսաստանը, անում ենք։ Այս ամենը տեղի է ունենում ՆԱՏՕ-ի, Միացյալ Նահանգների արածի պատճառով և այն տեղեկատվության, որ նրանք տարածում են», — ընդգծել է Պեսկովը:

Նրա խոսքով՝ անվտանգության ոլորտում լարվածության աճին նպաստում է նաև «տեղեկատվական հիստերիան», որը ԱՄՆ-ն ու դաշինքում նրա դաշնակիցները սկսել են։

Հիշեցնենք, որ արևմտյան ԶԼՄ-ները տեղեկատվություն են տարածում ՌԴ-ի` Ուկրաիանայի վրա հարձակվելու վերաբերյալ: Իր հերթին, ՌԴ-ն սա որակում է որպես անհիմն մեղադրանքներ` միևնույն ժամանակ Բելառուսի հետ համատեղ լայնածավալ զորավարժություններ սկսելով:

Ուկրաինայի շուրջ ստեղծված իրավիճակը, հավանաբար, Կուբայի` 1962 թ. ճգնաժամից ի վեր երրորդ աշխարհամարտի ամենամեծ սպառնալիքն է. այդ ժամանակ միջուկային հարվածների պատրաստ ԽՍՀՄ-ն ու ԱՄՆ-ը կարողացան իրավիճակը թուլացնել:

Հետևելով Հայ Կաթողիկե պատրիարք Ռաֆայել Պետրոս 21-րդին օրինակին, որն անցյալ տարվա դեկտեմբերի կեսերին մեկնաբանել է Հայաստանի և Թուրքիայի միջև հարաբերությունները վերականգնելու նախաձեռնությունը, օրերս իրենց խոսքն են ասել Կոստանդնուպոլսի Հայ Առաքելական եկեղեցու պատրիարք Սահակ Մաշալյանը և համայնքի ներկայացուցիչները։ Նրանց հայտարարություններն արվել են հունվարի կեսերին Մոսկվայում Անկարայի և Երևանի հատուկ ներկայացուցիչների առաջին հանդիպումից հետո, Regnum գործակալության կայքում «Թուրքիան կդառնա՞ Հայաստանի «մեծ եղբայրը»» վերտառությամբ հոդվածում գրում է մեկնաբան Ստանիսլավ Ստրեմիդլովսկին։

Ստորև մասնակի կրճատումներով ներկայացնում ենք հոդվածը.

«Ինչպես ավելի վաղ հայտնել էր Regnum-ը, բանակցությունները տևել են 1,5 ժամ։ Երկու երկրների արտգործնախարարությունները հանդիպման արդյունքները գնահատել են «դրական»՝ դրանք որակելով որպես «կառուցողական»։ Հաղորդվել է նաև, որ «կողմերը նախնական կարծիքներ են փոխանակել կարգավորման գործընթացի վերաբերյալ, որն իրականացվելու է Թուրքիայի և Հայաստանի միջև առանց նախապայմանների երկխոսության միջոցով»։

Մեկ շաբաթ անց թուրքական Hürriyet թերթը գրել է. «Երևանի և Անկարայի միջև հարաբերությունների կարգավորմանն ուղղված քայլերը ուրախացրել են Թուրքիայի հայ համայնքին»։ Հրապարակումը մեջբերել է մի քանի կարծիք։ Պատրիարք Մաշալյանը նշել է, որ Հայ առաքելական եկեղեցու հետևորդ Թուրքիայի քաղաքացիների համար «չափազանց կարևոր է, որ հարաբերություններն օրեցօր բարելավվեն, որպեսզի երկու համայնքները ճանաչեն միմյանց և միասին աշխատեն»։ Հայ-թուրքական երկլեզու «Ակօս» թերթի գլխավոր խմբագիր Եդվարդ Դանձիկյանն ասել է, որ լավատես է երկու երկրների սահմանների վերականգնման հարցում։ Բայց ամենաուժեղ հայտարարությունն արել է «Կարագյոզյան» հիմնադրամի խորհրդի նախագահ Դիկրաթ Գյուլմեզգիլը, որը շեշտել է, որ «այսուհետ Թուրքիան պետք է աջակցի Հայաստանին բոլոր առումներով», «Թուրքիան պետք է հանդես գա որպես Հայաստանի ավագ եղբայր»։

Այս խոսքերը կարելի է համարել Ռաֆայել Պետրոս 21-րդի հայտարարությունների յուրատեսակ շարունակություն և զարգացում, որը 2021 թվականի դեկտեմբերի 14-ին իտալական AsiaNews կաթոլիկ պորտալին տված հարցազրույցում ընդգծել էր, որ Երևանի և Անկարայի միջև հարաբերությունների վերականգնման դիվանագիտական նախաձեռնությունը համարում է «դրական»: Նրա խոսքով, «էական տարրն» այն է, որ Թուրքիայի և Հայաստանի միջև կարգավորման համաձայնագիրը պետք է ձեռք բերվի «առանց նախապայմանների»…

Սակայն Հայաստանի և Թուրքիայի ներկայացուցիչների միջև բանակցություններին դեռևս արձագանք չկա եկեղեցական այնպիսի կարևոր առաջնորդներից, ինչպիսիք են Հայ առաքելական եկեղեցու առաջնորդ Գարեգին Բ կաթողիկոսը և Մեծի Տանն Կիլիկիո կաթողիկոս Արամ Ա-ն: Նրանց լռությունը սկսում է ինտրիգներ առաջացնել Ռաֆայել Պետրոս 21-րդի և Մաշալյանի, ինչպես նաև Վատիկանի հայտարարությունների ֆոնին, որոնց դիրքորոշումն անուղղակիորեն արտացոլվել է Հայ կաթողիկե պատրիարքի կողմից։

Որոշ նրբերանգներ բացատրվում են կաթոլիկ մամուլում։ Ինչպես նշում է Արտասահմանյան առաքելությունների հայրապետական ինստիտուտի AsiaNews պորտալը, «Հայաստանը կշահի` դուրս գալով տնտեսական և առևտրային մեկուսացումից, որը նրան դարձրել է ամենաաղքատ նախկին խորհրդային հանրապետությունը Հարավային Կովկասում: Թուրքիան կվերականգնվի միջազգային մակարդակով և կկարողանա հետաքրքիր հնարավորություններ ստանալ հատկապես ենթակառուցվածքների ոլորտում. երկիրը դեռ շատ առումներով հետամնաց է»։

Մնում է մեկ խնդիր, այն է՝ Օսմանյան կայսրության կողմից 1915 թվականի Հայոց ցեղասպանության ճանաչումը: Թուրքիան հրաժարվում է ճանաչել, գուցե հիմնականում տնտեսական պատճառներով: Սակայն ակնհայտ է, որ հարցը միայն տնտեսությունը չէ, թեև այն վճռորոշ դեր ունի։ 

Երևանի և Անկարայի հարաբերությունների վերականգնումը, երկու երկրների ներգրավվածությունը համատեղ նախագծերում կհանգեցնեն «հայկական գործոնի» ամրապնդմանը Թուրքիայի կյանքում։ Կարելի է սպասել, որ 1915 թվականի իրադարձությունների ժամանակ փախած հայերի ժառանգները Մերձավոր Արևելքի երկրներից կսկսեն վերադառնալ Թուրքիա։ Բացի այդ, Թուրքիայում այսպես կոչված «ծպտյալ հայերը» կարող են հիշել իրենց արմատները։ 2013 թվականի մայիսին Հայ առաքելական եկեղեցու Կոստանդնուպոլսի պատրիարքի փոխանորդ Արամ արքեպիսկոպոս Աթեշյանը թուրքական հեռուստաալիքներից մեկին տված հարցազրույցում հայտարարել էր, որ ներկայում Թուրքիայում ապրում է 100 000 ծպտյալ հայ։ «Իսկ եթե խոսենք նրանց մասին, ում պապերն ու տատիկները հայ են, ապա նրանց թիվը կարող է գերազանցել մեկ միլիոնը»,- ասել էր Աթեշյանը։

Որոշ հայ հետազոտողներ կարծում են, որ «Օսմանյան կայսրությունում հայերի բոլոր ձեռքբերումները միայն թվարկելը կպահանջի գրել մեկից ավելի գիրք», և որ հենց «հայերն են ստեղծել Թուրքիան»:

«Հայկական գործոնի» վերակենդանացումն այս համատեքստում մի շարք հայ եկեղեցական առաջնորդների և Վատիկանի կողմից կարող է դիտվել որպես Թուրքիան փոխելու, նրան պակաս ազգայնական, կրոնական և էթնիկ փոքրամասնությունների նկատմամբ ավելի հանդուրժող դարձնելու և, հնարավոր է, հեռանկարում երկրի դաշնայնացման մասին խնդիր դնելու միջոց, և միևնույն ժամանակ բարելավել Հայաստանի սոցիալ-տնտեսական բնութագիրը, ամրապնդել նրա պետականությունը։

Սակայն հարցն այն է, թե ինչպես կարձագանքի սրան հայկական սփյուռքը։ Կիլիկիո Կաթողիկոսի վերջերս տված հարցազրույցում լրագրողները նշել են. «Կարծիք կա, որ առանց անկախ պետության մենք ունեցել ենք ուժեղ (հայկական — Ս.Ս.) սփյուռք»: Նա մի կողմից ընդգծել է, որ «Հայաստան-Արցախ-Սփյուռք» եռանկյունին առանձին իրողություններ ու մրցակիցներ չեն, իսկ մյուս կողմից էլ ափսոսանք է հայտնել, որ «Հայաստանի և Սփյուռքի ներկայիս հարաբերությունները փաստորեն ցույց են տալիս լճացած վիճակ», և այն «վերակենդանացնելու կարիք կա, հատկապես 44-օրյա պատերազմի հետևանքով ստեղծված անորոշության ու հուսահատության մթնոլորտում»:

Կարծես թե Կիլիկիո պատրիարքին հարող ուժերը դեռ զգուշանում են Թուրքիայի և Հայաստանի բանակցություններից և դժգոհ են Երևանի կողմից դրանք անտեսելուց, մինչդեռ թուրքահայերը սկսել են դերեր բաշխել «եղբայրական հարաբերություններում»։ Դեռևս իր խոսքը չի ասել ԱՄՆ-ի ու Ֆրանսիայի սփյուռքը։ Տեսնենք, թե ինչպես կզարգանան իրադարձությունները»,-գրել է հեղինակը:

Ժնևում ավարտվել են ՌԴ ԱԳ նախարար Սերգեյ Լավրովի և ԱՄՆ պետքարտուղար Էնթոնի Բլինկենի բանակցությունները, որոնք 1,5 ժամ են տևել:

Ինչպես փոխանցում է «ՌԻԱ Նովոստի»-ն, բանակցությունների հիմնական թեման դարձել է Մոսկվայի առաջարկներն անվտանգության երաշխիքների վերաբերյալ և Ուկրաինայում տիրող իրավիճակը:

Լավրովի  խոսքով՝ ամերիկյան կողմը խոստացել է հաջորդ շաբաթ գրավոր պատասխան տրամադրել ռուսական կողմի առաջարկների վերաբերյալ:

«Մեր հանդիպումը միջանկյալ էր: Էնթոնի Բլինկենն ինձ հայտնել, որ գոհ է կարծիքների փոխանակումից, որոնք կօգնեն իրենց հաջորդ շաբաթ, դա արդեն մի քանի անգամ ընդգծվել է, մեզ գրավոր պատասխան ներկայացնելու հարցում»,- ասել է ՌԴ ԱԳ նախարարը:

Մոսկվան բազմիցս խոսել է նման քայլի անհրաժեշտության մասին: Միևնույն ժամանակ ռուսական կողմը զգուշացրել է, որ «հավերժ չի սպասելու» պատասխանին:

Լավրովը հավելել է, որ ճիշտ կլիներ, որ Վաշինգտոնը ներկայացներ իր պատասխանը, ինչի մասին ինքը խնդրել է Բլինկենին:  

Դեկտեմբերի 17-ին ՌԴ ԱԳՆ-ն շրջանառության մեջ է դրել ԱՄՆ-ի և Հյուսիսատլանտյան դաշինքի կողմից իրավական անվտանգության երաշխիքների տրամադրման վերաբերյալ ռուսական երկու փաստաթղթերի նախագիծ։ Ավելի վաղ ՌԴ նախագահ Վլադիմիր Պուտինը կոչ էր արել ՆԱՏՕ-ին սկսել առարկայական բանակցություններ՝ նպատակ ունենալով Ռուսաստանին ապահովել անվտանգության հուսալի և երկարաժամկետ երաշխիքներ։ Նա պարզաբանել է, որ Մոսկվային հենց իրավական երաշխիքներն են պետք, քանի որ արևմտյան գործընկերները չեն կատարել իրենց համապատասխան բանավոր պարտավորությունները։

Նախագահ Բայդենն ավարտում է իր պաշտոնավարման առաջին տարին Ռուսաստանի հետ լարված հարաբերությունների պայմաններում: Նախագահն ու պետքարտուղարը նախազգուշացնում են ռուսական կողմին դիվանագիտական լուծումներ գտնելու անհրաժեշտության և հարևան Ուկրաինա չներխուժելու մասին

Միացյալ Նահանգների նախագահը իր պաշտոնավարման առաջին տարվա վերաբերյալ իր ելույթում անդրադարձել է Ռուսաստանին, ուր ընդգծել է, որ Մոսկվան պատասխանատվության կենթարկվի, եթե ներխուժի Ուկրաինա: Բայդենը շեշտում է՝ ներխուժումը կունենա աղետալի հետևանքներ Ռուսաստանի ու երկրի տնտեսության համար:

Շաբաթներ շարունակ Ռուսաստանի նախագահ Վլադիմիր Պուտինը տասնյակ հազարավոր զորքեր է կուտակել ուկրաինական սահմանի երկայնքով, ինչը Ուկրաինան և ԱՄՆ-ն որակում են որպես ակնհայտ սպառնալիք:

Երկու նախագահները դեկտեմբերին երկու անգամ հեռախոսազրույց են ունեցել, իսկ անցյալ շաբաթ դիվանագիտական թիմերը հանդիպել են եվրոպական երեք մայրաքաղաքներում՝ փորձելով լիցքաթափել իրավիճակը:

«Ամերիկայի Ձայն»-ը Կիևում զրուցել է ԱՄՆ պետքարտուղար Էնտոնի Բլինքենի հետ, որտեղ նա այս շաբաթ հանդիպել է Ուկրաինայի ղեկավարության հետ՝ ի նշան աջակցության:

«Մենք Ռուսաստանին առաջարկել ենք հստակ ընտրություն կատարել երկխոսության և դիվանագիտության, կամ առճակատման և հետևանքների միջև։ Մենք ներգրավված ենք Ռուսաստանի հետ դիվանագիտական ինտենսիվ երկխոսության մեջ, հույս ունեմ, որ Ռուսաստանը գնալու է դիվանագիտական ճանապարհով։ Դա ակնհայտորեն նախընտրելի է»,- նշել է Բլինքենը:

ԱՄՆ Կոնգրեսում Բայդենի քննադատներն ասում են, որ նա պետք է հաստատակամ լինի Պուտինի հետ երկխոսության հարցում:

«Այժմ ուշադրությունը պետք է կենտրոնացած լինի ներխուժումը կասեցնելու վրա՝ առանց անդրադառնալու, թե ինչ կլինի հետո։ Այն, ինչ տեղի կունենա հետո, դեռևս դժվար է կանխատեսել: Ռուսները ներխուժելու դեպքում շատ լավ առաջին օր կունենան, սակայն դրանից հետո իրավիճակը շատ է բարդանալու։ Երկիր օկուպացնելը շատ դժվար է: Դա թանկ գին ունի, թե՛ զոհերի, և թե՛ նյութական տեսանկյունից: Նախագահն ասել է, որ մատնանշել է դա նախագահ Պուտինին, և դա մի բան է, որը պետք է ընդգծել»,- ասում է հանրապետական սենատոր Ջեյմս Ռիշը:

Օսթինում Թեքսասի համալսարանի պատմության պրոֆեսոր Ջերեմի Սուրին ասում է, որ Բայդենը դասեր է քաղել Սառը պատերազմից, Ռուսաստանի հետ շփման հարցում:

«Կարծում եմ՝ կարևոր է, որ նա համոզվի, որ Վլադիմիր Պուտինը չի թերագնահատում Միացյալ Նահանգների վճռականությունը: Բայց նա նաև ցույց է տալիս, որ Միացյալ Նահանգները սահմանափակ նպատակներ ունի: Մեր նպատակը ոչ թե Ուկրաինայի շուտափույթ անդամակցությունն է ՆԱՏՕ, այլ մենք թույլ չենք տա արտաքին ուժերին թելադրել ՆԱՏՕ-ի ապագան։ Այնպես որ, կարծում եմ, որ այդ հստակ գծերի առկայությունը կարևոր է»,- նշում է Ջերեմի Սուրին Skype հարթակի միջոցով։

Դիվանագիտական երկխոսության հերթական փուլը նախատեսվում է անցկացնել ուրբաթ օրը, երբ պետքարտուղար Բլինքենը հանդիպում կունենա է իր ռուս գործընկերոջ հետ: Միևնույն ժամանակ, Բայդենն ակնարկում է, որ գնդակը ռուսական կողմի դաշտում է, և Պուտինը պետք է որոշի իր հաջորդ քայլը, որին հետևում և սպասում է Ուկրաինան:

Հունվարի 13-ին Ֆրանսիայի հայկական կազմակերպությունների համակարգող խորհուրդը (CCAF) հայտարարություն է տարածել Ադրբեջանի նախագահ Իլհամ Ալիևի՝ Ֆրանսիայի նախագահի հանրապետական թեկնածու, Իլ-դը-Ֆրանս շրջանի նախագահ Վալերի Պեկրեսին ուղղված սպառնալիքների մասին։ Ալիևը հայտարարել էր, որ Ադրբեջանը տեղյակ չի եղել Վալերի Պեկրեսի՝ Լեռնային Ղարաբաղ այցելության մասին, սակայն, իմանալու դեպքում ակնհայտ է, որ թույլ չէր տա նրան լքել Լեռնային Ղարաբաղը։

CCAF-ը, մասնավորապես, կոչ է արել Ֆրանսիայի իշխանություններին Ադրբեջանից բացատրություն և ներողություն պահանջել նախագահական ընտրությունների թեկնածուի հասցեին այդպիսի ահաբեկող հայտարարության վերաբերյալ, և, դրանք չստանալու դեպքում, հետ կանչել իր դեսպանին Բաքվից և արտաքսել Ֆրանսիայից Ադրբեջանի դեսպանին։

Ֆրանսիայի նախագահի Վալերի Պեկրեսն ինքը, մամուլի հետ զրույցում, նշել է նախագահական ընտրություններում թեկնածուի հասցեին նման սպառնալիք հնչեցնելու լրջության մասին, նշելով, որ թեկնածուն պետք է լինի ազատ՝ գնալու այնտեղ, որտեղ ցանկանում է։ Վալերի Պեկրեսը նշել է, որ այդ սպառնալիքները իրեն չեն վախեցնում, սակայն ցնցված է սպառնալիքների վերաբերյալ ֆրանսիական կառավարության լռությունից։ Պեկրեսը նշել է, որ կցանկանար, որպեսզի ֆրանսիական կառավարությունը պաշտոնապես պատասխաներ Ֆրանսիայի նախագահական ընտրությունների թեկնածուի հասցեին օտարերկրյա պետության նախագահի կողմից հնչեցված այդպիսի սպառնալիքին։

Ֆրանսիայի նախագահի թեկնածու Վալերի Պեկրեսը Հայաստան և Արցախ է այցելել նախորդ տարվա դեկտեմբերի 21-ից 23-ը։ Այցի ընթացքում նրան ուղեկցել են Ֆրանսիայի նախկին ԱԳ նախարար և նախկին եվրոպական հանձնակատար Միշել Բարնիեն, ինչպես նաև՝ Ֆրանսիայի Սենատի հանրապետական խմբակցության ղեկավար Բրունո Ռըտայոն։

Թուրքիայի ԱԳՆ-ն նույնպես հաղորդագրություն է տարածել Հայաստան-Թուրքիա կարգավորման գործընթացի հատուկ ներկայացուցիչներ ՀՀ ԱԺ նախագահի տեղակալ Ռուբեն Ռուբինյանի և դեսպան Սերդար Քըլըչի հանդիպման վերաբերյալ:

Ինչպես հաղորդում է «Արմենպրես»-ը, հաղորդագրությունը հրապարակվել է Թուրքիայի ԱԳՆ կայքում: Թուրքիայի ԱԳՆ հայտարարության մեջ Հայաստան-Թուրքիա կարգավորման գործընթացի հատուկ ներկայացուցիչների առաջին հանդիպումը ևս որակվել է դրական և կառուցողական:

«Իրենց առաջին հանդիպման ընթացքում, որն անցավ դրական և կառուցողական մթնոլորտում, հատուկ ներկայացուցիչները նախնական մտքեր են փոխանակել Թուրքիայի և Հայաստանի միջև երկխոսության միջոցով իրականացվելիք կարգավորման գործընթացի վերաբերյալ:  Կողմերը համաձայնել են շարունակել լիարժեք կարգավորման նպատակով բանակցությունները՝ առանց նախապայմանների»,-ասվում է Թուրքիայի ԱԳՆ հայտարարության մեջ։

Թուրքիայի ԱԳՆ-ն նշել է, որ կողմերի միջև երկրորդ հանդիպման վայրն ու ժամկետը կորոշվի ավելի ուշ: «Հատուկ ներկայացուցիչների երկրորդ հանդիպման վայրն ու ժամկետը կորոշվի ավելի ուշ՝ դիվանագիտական խողովակներով»,-ասված է հաղորդագրության մեջ։

Հատուկ ներկայացուցիչների հանդիպման վերաբերյալ նույնաբովանդակ հայտարարություն ավելի վաղ տարածել էր Հայաստանի արտաքին գործերի նախարարությունը:

ՌԴ ԱԳՆ պաշտոնական ներկայացուցիչ Մարիա Զախարովան ամենաշաբաթյա ճեպազրույցի ժամանակ անդրադարձել է հունվարի 10-ին Արցախում Ադրբեջանի կողմից մի շարք սադրանքների իրագործմանը, երբ թշնամին կրակ էր բացել Կարմիր Շուկա, Թաղավարդ և Նախիջևանիկ գյուղերի ուղղությամբ: Լրագրողը նկատել է, որ այս միջադեպերով ադրբեջանական կողմը կարծես թե փորձում է ստվեր նետել Արցախում ռուսական խաղաղապահ առաքելության վրա:

«Եթե նույնիսկ ինչ-որ մեկը ցանկանում է ստվեր նետել մեր խաղաղապահների վրա, չի ստացվի, քանի որ նրանց աշխատանքը լավ համակարգված է, հստակ, բխում է ճգնաժամի կարգավորման շահերից: Բայց առավել հստակության համար, կարծում եմ, ճիշտ կլիներ, որ այս հարցով դիմեիք Լեռնային Ղարաբաղում ռուսական խաղաղապահ զորակազմի ներկայացուցիչներին: Խաղաղապահները մշտական կապի մեջ են երկու կողմի հետ էլ և անհրաժեշծտության դեպքում իրականացնում են միջադեպերի հետաքննություն»,-ասել է Զախարովան:

ՌԴ ԱԳՆ պաշտոնական ներկայացուցիչ Մարիա Զախարովան ամենաշաբաթյա ճեպազրույցի ժամանակ անդրադարձել է հայ-ադրբեջանական արևելյան սահմանին տեղի ունեցած վերջին իրադարձություններին, որոնք հանգեցրել են երեք հայ զինծառայողի մահվան:

Նա նշել է, որ ռուսական կողմը լրջորեն անհանգստացած է հայ-ադրբեջանական սահմանին իրավիճակի հերթական սրացմամբ և կողմերին կոչ է անում զերծ մնալ ուժային մեթոդների կիրառումից և բոլոր վիճելի հարցերը լուծել բացառապես քաղաքական-դիվանագիտական ուղով:

«Երկարաժամկետ հեռանկարում տարածաշրջանում կայունության և անվտանգության ապահովման հիմնական բաղադրատոմսը հայ-ադրբեջանական պետական սահմանի սահմանագծման և հաջորդիվ սահմանազատման գործընթացի հնարավորինս արագ գործարկումն է, ինչպես որ ֆիքսվել է երեք պետությունների ղեկավարների՝ նախորդ տարվա նոյեմբերի 26-ին Սոչիում ընդունված համատեղ հայտարարությունում: Կարևորը գործը տանել համապատասխան երկկողմ հանձնաժողովի ստեղծմանը, Ռուսաստանը պատրաստ է տրամադրել համակողմնանի խորհրդատվական աջակցություն»,-ասել է Զախարովան:

Թուրքիայի նախագահ Ռեջեփ Թայիփ Էրդողանը Հայաստանին խորհուրդ է տվել «ճիշտ գնահատել տարածաշրջանում երկարաժամկետ խաղաղության հնարավորությունը»։

Ելույթ ունենալով Անկարայում ԵՄ երկրների դեսպանների հետ հանդիպման ժամանակ՝ Էրդողանը ուշադրությունը հրավիրել է Հարավային Կովկասում տիրող իրավիճակի վրա՝ 2020 թվականի 44-օրյա պատերազմի արդյունքների լույսի ներքո, հայտնում է «Անադոլուն»։

Նա անդրադարձել է Երեւանի հետ հարաբերությունների կարգավորման գործընթացի մեկնարկին։

«Որպեսզի ձեռնարկված քայլերը տան ակնկալվող արդյունքները, կարեւոր է, որ Հայաստանը ճիշտ գնահատի տարածաշրջանում երկարաժամկետ խաղաղության հաստատման հնարավորությունը»,- ասել է Թուրքիայի նախագահը։

Հյուսիսատլանտյան դաշինքի (ՆԱՏՕ) գլխավոր քարտուղարը զգուշացրել է, որ Ռուսաստանի հետ հակամարտության վտանգը շարունակում է գոյություն ունենալ։

Իենս Ստոլտենբերգը Financial Times-ին տված հարցազրույցում զգուշացրել է, որ ՆԱՏՕ-ի և Ռուսաստանի Դաշնության միջև հակամարտության վտանգը դեռևս պահպանվում է, սակայն կա քաղաքական լուծում գտնելու հնարավորություն։

Նա նաև նախազգուշացրել է Ռուսաստանին զսպող միջոցների մասին երկու կողմերի միջև հակամարտության դեպքում։

Ռուսաստանի արտաքին գործերի նախարարությունը 2021 թվականի դեկտեմբերի 17-ին՝ Ուկրաինայի շուրջ Մոսկվայի և Արևմուտքի միջև լարվածության սրումից հետո, հրապարակել է ԱՄՆ-ի և ՆԱՏՕ-ի անդամ երկրների հետ անվտանգության երաշխիքների վերաբերյալ երկու համաձայնագրերի նախագիծ։ Դրանցում Ռուսաստանը ԱՄՆ-ին առաջարկել է պարտավորվել ռազմակայաններ չհիմնել նախկին Խորհրդային Միության անդամ չհանդիսացող հանրապետություններում և զերծ մնալ դաշինքի ընդլայնումից դեպի արևելք:

Վերջին շաբաթների ընթացքում ռուսական իշխանությունները բազմիցս հերքել են Ուկրաինա ներխուժման նախապատրաստման մեղադրանքները և զգուշացրել ԱՄՆ-ին ու արևմտյան երկրներին՝ ՆԱՏՕ-ն չընդլայնել դեպի Ռուսաստանի սահմանները և Ուկրաինայի նման երկրներին դաշինք չընդունել:

ԱՄՆ պետքարտուղար Էնթոնի Բլինկենը հայտարարել է, որ ՌԴ նախագահ Վլադիմիր Պուտինը ցանկանում է նախկին Խորհրդային Միության երկրների վրա վերականգնել ազդեցության ոլորտները։ Էնթոնի Բլինկենը նման հայտարարություն է արել կիրակի օրը CNN-ին տված հարցազրույցում։

«Կարծում եմ՝ դա նախագահ Պուտինի նպատակներից մեկն է, և դա այն երկրների վրա ազդեցության վերականգնելու ձգտումն է, որոնք նախկինում եղել են Խորհրդային Միության կազմում»,-ասել է Բլինկենը։

Ըստ Բլինկենի՝անընդունելի է վերադարձն ազդեցության գոտիների աշխարհակարգին: 

«Մենք չենք կարող վերադառնալ ազդեցության գոտիների աշխարհակարգ։ Դա անկայունության բաղադրատոմս է, հակամարտությունների բաղադրատոմս, որը հանգեցրել է համաշխարհային պատերազմների»,-ասել է Բլինկենը:

Դեկտեմբերին ԱՄՆ պետքարտուղարի տեղակալ Վիկտորյա Նուլանդն էր մտահոգություն  հայտնել:

«Մտավախություն կա, որ Պուտինը ձգտում է վերստեղծել Խորհրդային Միությունը՝ որպես իր ժառանգություն, և հետո, ո՞վ գիտի, արդյոք նա կհագենա կերածով, թե՞ կորոշի ավելի հեռուն գնալ»-Նուլանդի խոսքերը հիշեցնում են «Վեդոմոստի»-ն:

Նա Ուկրաինա ներխուժելու հավանական ծրագրերի իրականացման մտադրության առումով Ռուսաստանին նախազգուշացրել էր և նշել, որ պատերազմը չափազանց ծանր և արյունալի կլինի երկու երկրների համար։

Կրեմլի խոսնակ Դմիտրի Պեսկովը պատասխանել է Նուլանդի հայտարարությանը, մասնավորապես  ասելով, որ ժամանակակից պայմաններում ԽՍՀՄ-ի վերակառուցումն անհնար է: