Ուկրաինայի նախագահ Վլադիմիր Զելենսկին ամերիկյան Fox News հեռուստաընկերությանը տված հարցազրույցում հայտարարել է, որ ԱՄՆ-ի կողմից Ուկրաինային ռազմական ինքնաթիռներ ու հրթիռներ չտրամադրելը կասկածներ է հարուցում առ այն, որ ԱՄՆ-ն իրականում պատրաստակամ չէ օգնություն տրամադրել իրենց։  

Զելենսկին նշել է, որ թեպետ «հավատում է ԱՄՆ նախագահ Բայդենին», բայց դեռ չի հաջողվել հասնել նրան, որ ԱՄՆ-ն Ուկրաինային հրթիռներ ու ինքնաթիռներ տրամադրի։

«Պարզապես տվեք մեզ հրթիռներ, տվեք մեզ ինքնաթիռներ։ Դուք չեք կարող մեզ F-18 կամ F-19 տրամադրել, տվեք մեզ հին սովետական ինքնաթիռներ, ահա և վերջ»,- ասել է նա։

Զելենսկու խոսքով՝ զենք տրամադելու խնդրանքին արագ չարձագանքելը կասկածներ է առաջացնում, որ ԱՄՆ-ն չի ցանկանում, որ Ուկրաինան կարողանա ինքն իրեն պաշտպանել։

«Երբ մարդիկ տեսնում են, որ այդպիսի սպառազինության տրամադրումը դանդաղում է, սկսում են հարց տալ՝ գուցե դրա տակ ինչ-որ խա՞ղ է թաքնված։ Ես չեմ ուզում հավատալ, որ մեր որոշ գործընկերներ մեզ հետ խաղ են խաղում»,- ասել է Ուկրաինայի նախագահը։

Հարաբերությունների կարգավորման նպատակով Ադրբեջանը Հայաստանին 5 կետից բաղկացած փաստաթուղթ է փոխանցել, որը «ներառում է նաեւ Հելսինկիի համաձայնագրերի սկզբունքները»: Այս մասին հայտարարել է Ադրբեջանի նախագահի օգնական, նախագահի վարչակազմի արտաքին քաղաքականության հարցերով բաժնի ղեկավար Հիքմեթ Հաջիեւը, հաղորդում է Интерфакс-ը:

«Մենք հայկական կողմին ենք տրամադրել խաղաղության պայմանագրի, Հայատսանի ու Ադրբեջանի միջեւ հնարավոր խաղաղության պայմանգրի հիմնական սկզբունքները: Դրանք ձեւակերպվել են միջազգային իրավունքի նորմերի եւ սկզբունքների հիման վրա եւ հիմնարար են հանդիսանում բարիդրացիական հարաբերությունների համար: Եթե դուք (Հայաստանը) ցանկանում եք բարիդրացիական հարաբերություններ, ապա ամեն սկսվում է առաջին եւ ամենակարեւոր որոշումից. Հայաստանն ու Ադրբեջանը պետք է ճանաչեն տարածքային ամբողջականությունը, ինքնիշխանությունը եւ իրենց միջեւ սահմանների անխախտելիությունը: Ինչպես նաեւ զերծ մնան ուժի եւ տարածքային ամբողջականության դեմ ուժի սպառնալիքի կիրառումից»,- ասել է Հաջիեւը:

«Հայաստանը պետք է վերջ դնի այդ տարածքային պահանջներին Ադրբեջանի հանդեպ: Եվ այդ ժամանակ, ելնելով այդ հանգամանքից՝ մենք կարող ենք առաջ շարժվել»,- ասել է նա:

Հաջիեւն ուշադրություն է հրավիրել այն հանգամանքի վրա, որ Թուրքիան եւս սկսում է դիվանագիտական մակարդակով կապեր հաստատել Հայաստանի հետ: «Մենք աջակցում ենք այդ գործընթացին, սակայն միեւնույն ժամանակ աջակցում ենք այդ գործընթացի երկու ուղղության՝ հայ-ադրբեջանական եւ հայ-թուրքական հարաբերութունների կարգավորման զուգահեռ եւ համաժամանակյա ընթացքին»,- հայտարարել է Ադրբեջանի նախագահի օգնականը:

ՌԴ նախագահի մամուլի խոսնակ Դմիտրի Պեսկովը վստահեցրել է, որ մինչև ապրիլի 1-ը գազի դիմաց ռուբլով չվճարած երկրների գազմատակարարումը չի դադարեցվի։

«Շատ են հարցնում՝ եթե գազի դիմաց ռուբլով վճարելու պայմանը դեռ հաստատապես ընդունված չէ, ապա ապրիլի 1-ից մատակարարումները կդադարեցվե՞ն։ Ոչ, այդպիսի բան ՌԴ նախագահի հրամանագրից չի բխում։ Այժմ կատարվող մատակարարումների դիմաց վճարումները հենց այսօր չեն արվելու, այլ ամսվա երկրորդ կեսից կամ նույնիսկ մայիսի սկզբին»,- ասել է Պեսկովը։

Նա չի բացառել նաև, որ ապագայում Ռուսաստանի կողմից ոչ բարեկամ երկրներին մատակարարվող գազի դիմաց ռուբլով վճարելու որոշումը չեղարկվի, բայց այժմ ռուբլով վճարելու տարբերակն, ըստ Պեսկովի, ամենահուսալին է Մոսկվայի համար։

«Անկասկած, եթե այլ պայմաններ լինեն, որոշումը կարող է չեղարկվել։ Տվյալ դեպքում երկաթբետոնե ոչինչ չկա, բայց եղած պայմաններում ռուբլին մեզ համար նախընտրելի է և հուսալի տարբերակ է»,- ասել է նա։

Նշենք, որ նախօրեին ՌԴ նախագահ Վլադիմիր Պուտինը հայտարարել է, որ Եվրոպայի երկրները գազի մի մասը Ռուսաստանից գրեթե անվճար են ստացել, քանի որ դրա դիմաց վճարել են եվրոյով, ինչն էլ հետո իրենք իրենց ձեռքով սառեցրել են։

ՌԴ ԱԳ նախարար Սերգեյ Լավրովն իր հերթին Հնդկաստանի գործըներոջ հետ հանդիպման ժամանակ նշել է, որ գազի դիմաց ռուբլով վճարելու Ռուսաստանի առաջարկն արդար է, քանի որ Արևմուտքը Ռուսաստանին վճարում է արտարժույթով, իսկ հետո սառեցնում է ռուսական հաշիվները։

Հայաստանի Հանրապետությունից ստացել ենք ականապատ դաշտերի քարտեզները, սակայն դրանց ընդամենը 25 տոկոսն է ճշգրիտ։ Այս մասին հայտարարել է Ադրբեջանի նախագահի օգնական Հիքմեթ Հաջիևը։

Նա ասել է, որ աշխատանքի տեմպերը կախված են ականազերծման գործընթացից. «Ադրբեջանը ջանք չի խնայում այս ոլորտում։ Մենք գտնում ենք, որ պատերազմական և հետպատերազմյան շրջանում ականազերծումը ծառայում է մարդասիրական նպատակի»։

Հաջիևը նշել է, որ ականազերծումը նպաստում է խաղաղությանը։

Թուրքիայի նախագահ Ռեջեփ Թայիփ Էրդողանը Լեռնային Ղարաբաղում Ադրբեջանի գործողություններն անվանել է «պաշտպանական պատասխան»։ Ավելի վաղ ադրբեջանական զինուժը մտել էր ԼՂՀ-ում ռուս խաղաղապահների պատասխանատվության գոտի և Փառուխ գյուղում հարվածներ հասցրել ԼՂՀ զինված ուժերին:

Էրդողանն ասել է, որ Ադրբեջանը կատարում է Ռուսաստանի և Հայաստանի հետ եռակողմ համաձայնագրի դրույթները:

«Քանի որ «հարձակում է եղել Ադրբեջանի վրա» (չակերտները՝ Tert.am), եղել է նաև պաշտպանական պատասխան։ Գլխավորը եռակողմ համաձայնագրի դրույթներին համապատասխան՝ Ադրբեջանի միջազգայնորեն ճանաչված տարածքից հայկական զինված տարրերի» (չակերտները՝ Tert.am) ամբողջական հեռացումն ապահովելն է»,- Էրդողանի խոսքը մեջբերում է CNN Turk-ը։

Մարտի 26-ին ՌԴ պաշտպանության նախարարությունը հայտարարել էր, որ ադրբեջանական զորքերը մտել են Լեռնային Ղարաբաղի տարածքում ռուսական խաղաղապահ զորախմբի պատասխանատվության գոտի։ Կիրակի երեկոյան ՌԴ պաշտպանության նախարարությունը հայտնել էր, որ Ադրբեջանը զորքերը դուրս է բերել Լեռնային Ղարաբաղի Փառուխ բնակավայրից։ Ադրբեջանի ՊՆ-ն ավելի ուշ հերքել էր ՌԴ ՊՆ-ին։ Մինչդեռ Արցախից հայտնում են, որ ադրբեջանական զորքերը շարունակում են մնալ Քարագլխի՝ Փառուխին հարակից հատվածում ամրացված նույն հենակետերում։

Հարավային Կովկասում հեռանկարների և վերլուծության կենտրոնը` CAPSC-ը, Twitter-ում երեկ հայտնել էր, որ ադրբեջանցիները հերթական սրբապղծությունն են իրագործել։ Թշնամին պղծել է գյուղի գերեզմանոցը և դուրս բերել մահացածների մասունքները:

Այսօր արդեն հայտնի դարձավ, որ ադրբեջանցիները հայերի մասունքները ներկայացնում են իբր «Ղարաբաղյան առաջին պատերազմում մահացած ադրբեջանցի զինվորների զանգվածային գերեզմաններ»:

ՌԴ պաշտպանության նախարարությունը որոշել է կտրուկ նվազեցնել ռազմական ակտիվությունը Կիևի և Չեռնիգովի ուղղություններում։ Այս մասին ասվում է Ստամբուլում ռուս-ուկրաինական բանակցությունների արդյունքներով ՌԴ ՊՆ հայտարարության մեջ, որն ընթերցել է ՌԴ պաշտպանության փոխնախարար, գեներալ-գնդապետ Ալեքսանդր Ֆոմինը, գրում է ՏԱՍՍ-ը։

«Պայմանավորված նրանով, որ Ուկրաինայի չեզոքության և ոչ միջուկային կարգավիճակի մասին համաձայնագրի նախապատրաստման շուրջ բանակցությունները, ինչպես նաև Ուկրաինային անվտանգության երաշխիքներ տրամադրելու շուրջ բանակցություններն անցնում են գործնական հարթություն, հաշվի առնելով այսօրվա հանդիպման (ռուս-ուկրաինական բանակցությունները Ստամբուլում-Խմբ.) ժամանակ քննարկված սկզբունքները՝ Ռուսաստանի Դաշնության պաշտպանության նախարարությունը փոխադարձ վստահությունը բարձրացնելու և հետագա բանակցությունների և վերջնական նպատակին՝  բանակցություններ և վերոնշյալ համաձայնագրի ստորագրում, հասնելու նպատակով անհրաժեշտ պայմաններ ստեղծելու համար, որոշում է կայացվել արմատապես մի քանի անգամ կրճատել ռազմական ակտիվությունը Կիևի և Չեռնիգովի ուղղություններում»,- ասել է նա։

«Մենք ելնում ենք նրանից, որ Կիևում կընդունվեն համապատասխան առանցքային որոշումներ, և պետք է պայմաններ ստեղծվեն հետագա բնականոն աշխատանքի համար»,- հավելել է Ֆոմինը։

Նա նաև հայտնել է, որ Ռուսաստանի Դաշնության Զինված ուժերի գլխավոր շտաբը որոշումների մասին ավելի մանրամասն կզեկուցի ռուսական պատվիրակության՝ Մոսկվա վերադառնալուց հետո:

Ուկրաինայի գրավոր առաջարկները ենթադրում են հրաժարում Ղրիմը և Սևաստոպոլը ռազմական ճանապարհով վերադարձնելու ցանկությունից, ասել է Ուկրաինայի պատվիրակության հետ ռուսական կողմի գլխավոր բանակցորդ Վլադիմիր Մեդինսկին։ Նաև, ըստ նրա, Կիևի առաջարկները ներառում են այն երկրների ցանկը, որոնք կլինեն Ուկրաինայի անվտանգության երաշխավորները:

Մեդինսկին հավելել է, որ Կիևի առաջարկները ներառում են Ուկրաինան միջազգային իրավական երաշխիքներով մշտապես չեզոք պետություն հռչակելը։

Պետքարտուղար Էնթոնի Բլինքենը Ուկրաինայի եւ Ռուսաստանի միջեւ բանակցությունների «արդյունավետ առաջընթացի» նշաններ չի տեսնում, քանի որ ԱՄՆ-ը Ռուսաստանի կողմից «իրական լրջության նշաններ» չի տեսնում, հայտնում է CNN-ը։

«Կա այն, ինչ ասում է Ռուսաստանը, եւ այն, ինչ անում է Ռուսաստանը: Մենք կենտրոնացած ենք վերջինի վրա»,- Մարոկկոյի արտգործնախարար Նասեր Բուրիտայի հետ համատեղ մամուլի ասուլիսում ասել է Բլինքենը։

Բլինքենը զգուշացրել է, որ Կիեւի ուղղությամբ ռազմական ակտիվության կրճատման մասին Ռուսաստանի հայտարարությունը կարող է լինել «միջոց, որով Ռուսաստանը կրկին փորձում է շեղել եւ խաբել մարդկանց, ստիպել նրանց մտածել, որ ինքը չի անում այն, ինչ անում է»։

Բլինքենը Ռուսաստանին կոչ է արել «դադարեցնել ագրեսիան, դադարեցնել կրակը, դուրս բերել ուժերը եւ, իհարկե, բանակցություններ սկսել»։

Նշենք, որ Ստամբուլում Մոսկվայի եւ Կիեւի բանակցությունների արդյունքներով ՌԴ ՊՆ-ն հայտարարել է, որ որոշել է կտրուկ նվազեցնել ռազմական ակտիվությունը Կիեւի եւ Չեռնիգովի ուղղություններով։ Կապված այն բանի հետ, որ Ուկրաինայի չեզոքության եւ ոչ միջուկային կարգավիճակի մասին պայմանագրի նախապատրաստման, ինչպես նաեւ Ուկրաինային անվտանգության երաշխիքների տրամադրման շուրջ բանակցությունները պրակտիկ հարթություն են տեղափոխվում՝ հաշվի առնելով այսօրվա հանդիպման ժամանակ քննարկված սկզբունքները, Ռուսաստանի Դաշնության պաշտպանության նախարարության կողմից փոխադարձ վստահությունը բարձրացնելու եւ բանակցությունները շարունակելու եւ վերջնական նպատակին՝ նշված պայմանագրի համաձայնեցմանն ու ստորագրմանը հասնելու համար անհրաժեշտ պայմաններ ստեղծելու նպատակով, որոշում է կայացվել արմատապես, մի քանի անգամ կրճատել ռազմական ակտիվությունը Կիեւի եւ Չեռնիգովի ուղղություններով, հայտնել են նախարարությունից։

Ադրբեջանում այսօր հրաժեշտ են տվել այդ երկրի առաջին նախագահ Այազ Մութալիբովին։

Նա այն գործիչն է, որը մեծ ներդրում է ունեցել 1992թ․փետրվարին Խոջալուում իրականացված կոտորածի կազմակերպիչներին բացահայտելու գործում՝ փաստելով, որ այն իրականացվել է ադրբեջանցիների ձեռամբ։

Ինչպես նախկին, այնպես էլ 2017թ․ Մութալիբովը Բաքվում «Ալ Ջազիրա» հեռուստաընկերությանը տված հարցազրույցում վերահաստատել էր, որ «Ազգային ճակատ» ադրբեջանական ընդդիմադիր ռազմական խմբավորման անդամներն են Խոջալուում կազմակերպել սեփական հայրենակիցների կոտորածը ՝ նպատակ ունենալով զավթել իշխանությունը։

«Ազգային ճակատ»-ի միջոցով իրականացված այդ սարսափն ուղղված էր իմ դեմ, քանի որ ես էի նախագահ․․․ Ադրբեջանում իշխանության համար պայքար էր մղվում, և ինչքան վատ լիներ Մութալիբովի համար, այնքան լավ՝ իր հակառակորդների համար»,- «Ալ Ջազիրա» -ին տված հարցազրույցում Խոջալուի արյունահեղության առնչությամբ ասել է Մութալիբովը։ Լրագրողի հարցին՝ ծուղա՞կ էին պատրաստել քեզ համար, Մութալիբովը պատասխանում է՝ այո։

Մութալիբովի մահը, միանշանակ, ցնծությամբ է ընդունվել Ալիևների գերդաստանում․ հանուն իշխանության Խոջալուում կազմակերպված արյունահեղության կարևոր վկաներից ևս մեկը մեկընդմիշտ լռել է։

Խոջալուի արյունահեղության մասին ճշմարտությունը բացահայտող լրագրող Չինգիզ Մուստաֆաևը սպանվել էր այդ մասին 1992թ․ Բաքվի դատարանում ցուցմունք տալուց կարճ ժամանակ անց։ 2020թ․ կյանքից հեռացել է նաև Խոջալուի դեպքերի հետևում «Ազգային ճակատ» ադրբեջանական ընդդիմադիր ռազմական խմբավորման կանգնած լինելու մասին փաստեր ու վկայություններ հավաքագրած չեխ լրագրող Դանա Մազալովան։ Ի դեպ, հենց վերջինս է Խոջալուի դեպքերի առնչությամբ Մութալիբովի հետ առաջին ծավալուն հարցազրույցի հեղինակը։

Մութալիբովն այդտեղ խոստովանել է, որ հայերը միջանցք էին թողել՝ բնակիչների հեռանալու համար, և, որ Խոջալուի դեպքերը կազմակերպել էր ադրբեջանական ընդդիմությունը՝ իրեն պաշտոնանկ անելու համար։

Բելառուսի նախագահ Ալեքսանդր Լուկաշենկոն հայտարարել է, որ Բելառուսը կարող է Ուկրաինայի դեմ պատերազմի մեջ մտնել միայն այն դեպքում, եթե նրա դեմ ագրեսիա սկսվի։ Այս մասին գրում է բելառուսական «Բելտա» պետական հրատարակությունը։ 

«Մեզ միայն մի կերպ կարող են ներքաշել պատերազմի մեջ՝ եթե ագրեսիա սկսվի մեր դեմ, եթե սկսեն մեր դեմ կռվել, ուստի ես զգոն եմ»,-ասել է Բելառուսի նախագահը:

Միաժամանակ Լուկաշենկոն հավելել է, որ «հազար անգամ ասել է, որ Ուկրաինայում կռվելու պլաններ չունի»։

Նրա խոսքով, բելառուսները «գենետիկորեն չեն ընդունում պատերազմը», սակայն այժմ «տեղեկատվական պատերազմ» է, և պետք է «լավ արձագանքել», «հանգիստ արձագանքել, բայց չարդարանալ»։

Լուկաշենկոն նաև հավելել է, որ բելառուսական ընդդիմությունն այժմ կամավորական ջոկատներ է ստեղծում Ուկրաինա մեկնելու համար։

Հիշեցնենք, որ փետրվարի 24-ի առավոտյան ՌԴ նախագահ Վլադիմիր Պուտինը հայտարարել էր Ուկրաինայի ապառազմականացման համար հատուկ ռազմական գործողություն սկսելու մասին:

Հեռուստաուղերձում նա ասել էր, որ հանգամանքները «մեզնից պահանջում են վճռական և անհապաղ գործողություններ, Դոնբասի ժողովրդական հանրապետությունները օգնության խնդրանքով դիմել են Ռուսաստանին»:

Ռուսաստանի ղեկավարի խոսքով, արյունահեղության ողջ պատասխանատվությունը կլինի Ուկրաինայում իշխող ռեժիմի խղճի վրա։ Նա ուկրաինացի զինվորականներին կոչ է արել չկատարել ուկրաինական իշխանությունների հանցավոր հրամանները, վայր դնել զենքերն ու գնալ տուն։

Ի պատասխան Արևմուտքը սահմանել է նոր հակառուսական պատժամիջոցներ: Մասնավորապես, դրա ներքո են հայտնվել մի քանի խոշորագույն բանկեր, ներառյալ «Սբերբանկ»-ը և ՎՏԲ-ն: Եվրամիությունը, ԱՄՆ-ն, Կանադան և մի շարք այլ երկրներ երկինքը փակել են Ռուսաստանի ինքնաթիռների համար: Մի շարք պետական ընկերությունների համար դժվարացել են օտարերկրյա կապիտալի ներգրավման հնարավորությունները: Պատժամիջոցներ են սահմանվել բարձրտեխնոլոգիական ապրանքներ Ռուսաստան մատակարարելու վրա: