Ադրբեջանի նախագահ Իլհամ Ալիևն ընդունել է Հարավային Կովկասում ԵՄ հատուկ ներկայացուցիչ Տոյվո Կլաարի գլխավորած պատվիրակությանը։

Նա բարձր է գնահատել Բրյուսելում Հայաստանի վարչապետ Նիկոլ Փաշինյանի և Եվրոպական խորհրդի նախագահ Շառլ Միշելի հետ եռակողմ հանդիպումը, գրում է minval.az-ը։

«Եռակողմ հանդիպումը շատ կառուցողական էր, լավ արդյունքներով ու ձեռքբերումներով։ Ցանկանում եմ շնորհակալություն հայտնել նախագահ Շառլ Միշելին՝ իր ջանքերի և մթնոլորտ ստեղծելու համար, որը թույլ տվեց մեզ քննարկել շատ կարևոր հարցեր և համաձայնվել սկսել կարգավորման գործընթացը։ Կարծում եմ՝ դա մեկնարկային կետն էր։ Որովհետև մենք պայմանավորվեցինք ստեղծել սահմանային հանձնաժողովներ և միևնույն ժամանակ խաղաղության համաձայնագրի աշխատանքային խմբեր։ Այս մասին մենք նախկինում էլ ենք խոսել, և, ինչպես գիտեք, Ղարաբաղյան երկրորդ պատերազմի ավարտից հետո Ադրբեջանի դիրքորոշումը միշտ եղել է այն, որ մենք պետք է բանակցություններ սկսենք խաղաղության համաձայնագրի շուրջ։ Կարծում եմ, որ պաշտոնական մեկնարկային կետը տեղի է ունեցել ապրիլի 6-ին Բրյուսելում։ Այդ ժամանակվանից մենք աշխատում ենք, ԱԳՆ-ն աշխատում է, և իմ վարչակազմը կապի մեջ է ձեր թիմի հետ, և մենք պատրաստ ենք սկսել, ինչպես պայմանավորվել ենք: Կարևոր եմ համարում, որ մենք շարունակենք այս առաջընթացը, և որ երկու կողմերն էլ հավատարիմ մնան պայմանավորվածություններին»,- ընդգծել է Ալիևը։

Նրա խոսքով, հայկական կողմի պարզաբանման կարիք ունեցող հարցերից մեկն Ադրբեջանի և Նախիջևանի Ինքնավար Հանրապետության հետ կապի հարցն է։

«Նկատի ունեմ և՛ երկաթուղին, և՛ մայրուղին։ Ինչ վերաբերում է երկաթուղուն, նախագահ Միշելին տեղեկացրել եմ, որ մենք Ադրբեջանում կառուցել ենք ավելի քան 100 և 60 կիլոմետր երկաթուղի, և հաջորդ տարի կավարտենք շինարարությունը։ Սակայն, ցավոք, Հայաստանում տեխնիկատնտեսական հիմնավորումը դեռ չի սկսվել, ինչը վկայում է այն մասին, որ գործընթացը կարող է ձգձգվել։ Ինչ վերաբերում է մայրուղուն, Ադրբեջանն այն ակտիվորեն կառուցում է, և ճանապարհի մեծ մասն արդեն կառուցված է։ Նաև հույս ունենք, որ մինչև հաջորդ տարվա վերջ մենք հավանաբար կհասնենք Հայաստանի հետ սահման տանող ճանապարհին։ Ցավոք, Բրյուսելում կայացած հանդիպման ժամանակ Հայաստանի վարչապետը չի նշել աշխարհագրական կոորդինատները։ Ես այս հարցը բարձրացրել եմ փետրվարի 4-ի տեսակոնֆերանսում, բայց պատասխան չի եղել։ Ապրիլի 6-ին կրկին հարցրեցի ճանապարհի աշխարհագրական կոորդինատները, բայց պատասխան չեղավ։ Հուսով եմ, որ մենք այն կստանանք մոտ ապագայում»,- ընդգծել է Ալիևը։

Թուրքական Aydınlık ազգայնական կայքի սյունակագիր Ջեյհան Մումջուն կոչ է արել Թուրքիայի ԱԳՆ-ին՝ քայլեր ձեռնարկել ԱՄՆ-ում Հայոց ցեղասպանության մասին օրինագծի ընդունման դեմ։

Նրա խոսքով՝ կրթական ծրագրում 1915 թվականի ցեղասպանության ուսումնասիրության ընդգրկումը չափազանց վտանգավոր քայլ է, եւ Թուրքիայի ԱԳՆ-ն պետք է անհապաղ միջոցներ ձեռնարկի այս օրենքի ընդունումը կանխելու համար։

«ԱԳՆ-ն պետք է արագ պատասխանի: Որովհետև պարզ է, որ կրթական ծրագրի համար տարատեսակ գրքեր կդրվեն շրջանառության մեջ:  Հետո այդ, այսպես ասած, գիտական գրքերը կվաճառվեն ԱՄՆ-ի Կոնգրեսի գրադարանում: Մրցանակներ կստանան, չէ՞ որ շրջանառության մեջ է դրված: Կարծում եմ՝ սա լուրջ պատրաստություն է: Պետք է միջոցներ ձեռնարկվեն դրա դեմ», — գրել է Մումջուն:

Հիշեցնենք, որ ԱՄՆ Կոնգրեսը ճանաչել է Հայոց ցեղասպանությունը Օսմանյան Թուրքիայում, իսկ ԱՄՆ նախագահ Ջո Բայդենն անցյալ տարի ապրիլքսանչորսյան ելույթում արտասանել է «Հայոց ցեղասպանության» եզրույթը: Այս ամենը տեղի է ունեցել Հայ Դատի ամերիկյան հանձնախմբի ակտիվ աշխատանքի շնորհիվ։ Հայ դատի ակտիվության վերաբերյալ Թուրքիան բազմիցս իր դժգոհությունն է հայտնել:

Զելենսկին ասել է, որ Ուկրաինան կարող է պայքարել Ռուսաստանի հետ նույնիսկ 10 տարի։ Այս մասին երկրի նախագահը հայտնել է CNN–ին տված հարցազրույցում։

«Ուկրաինան չի կարող զիջել իր տարածքները»,–այս մասին, պատասխանելով Ռուսաստանի հետ բանակցությունների հեռանկարների մասին հարցին, պատասխանել է Զելենսկին։

«Մենք չենք կարող զիջել մեր երկրի տարածքները, բայց պետք է ինչ-որ երկխոսություն գտնենք Ռուսաստանի հետ, եթե նրանք ունակ են դրան, ապա մենք պատրաստ ենք»,- ասել է նա։

«Եթե խոսելու հնարավորություն լինի, ուրեմն կխոսենք, բայց ոչ ռուսական վերջնագրի հիման վրա, սա մեր նկատմամբ վերաբերմունքի խնդիր է»,- հավելել է նա։

Միաժամանակ Զելենսկին նշել է, որ որքան շուտ երկխոսությունը տեղի ունենա ( այնքան քիչ մարդ կմահանա, սակայն նա չի բացառել այլ տարբերակ ևս․ «Մենք կարող ենք պայքարել Ռուսաստանի Դաշնության դեմ նույնիսկ 10 տարի»։

Խնդրի հետաձգումը բարդացնում է դրա լուծումը։ Այս մասին հայտարարել է Թուրքիայի արտգործնախարար Մևլութ Չավուշօղլուն՝ NTV հեռուստաալիքի եթերում մեկնաբանելով Ռուսաստանի և Ուկրաինայի միջև պատերազմի թեման։

Նրա խոսքով՝ Ուկրաինայի մայրաքաղաքի արվարձաններում տեղի ունեցած իրադարձությունները բացասաբար են անդրադարձել Կիևի և Մոսկվայի բանակցային գործընթացի վրա։ Չնայած բոլոր դժվարություններին, հրադադարի հնարավորություն կա, ասել է Չավուշօղլուն։

Նախարարը նշել է, որ Անկարան կշարունակի ջանքերը ռուսական և ուկրաինական պատվիրակությունների նոր հանդիպումներ կազմակերպելու ուղղությամբ։

Անդրադառնալով Թուրքիայում Ռուսաստանի և Ուկրաինայի առաջնորդների հանդիպման հավանականությանը, Չավուշօղլուն ասել է, որ ամեն ինչ կախված է ՌԴ առաջնորդ Վլադիմիր Պուտինի դրական արձագանքից։

Պատասխանելով Ռուսաստանի դեմ պատժամիջոցների հարցում Անկարայի դիրքորոշման մասին հարցին՝ Չավուշօղլուն ընդգծել է, որ Թուրքիայի բոլոր գործողությունները հիմնված են միջազգային իրավունքի վրա։ Նախարարը վստահեցրել է, որ Թուրքիան հետևելու է ՄԱԿ-ի մակարդակով համաձայնեցված և հաստատված բոլոր սահմանափակումներին։

«Թուրքիան կշարունակի իր սկզբունքային և հավասարակշռված քաղաքականությունը տարածաշրջանում»,- ասել է նախարարը։

Թուրք նախարարի խոսքով՝ միջազգային ասպարեզում նոր «սառը պատերազմի» նախանշաններ կան։ Միաժամանակ նա վստահություն է հայտնել, որ Թուրքիայի դիրքերն աշխարհում կամրապնդվեն։

Ուկրաինայում ռազմական գործողությունները, հավանաբար, կձգձգվեն եւ կտեւեն ամիսներ եւ նույնիսկ ավելի երկար։ Այս մասին հայտարարել է Սպիտակ տան ազգային անվտանգության հարցերով խորհրդական Ջեյք Սալիվանը, հաղորդում է CNN-ը։

Խոսելով այն մասին, թե արդյոք ԱՄՆ-ն կչեղարկի ՌԴ-ի դեմ պատժամիջոցները, եթե վերջինս դիվանագիտական համաձայնության գա Ուկրաինայի հետ, Սալիվանը նշել է, որ «դա կանխորոշված չէ»։ «Դա կախված է դիվանագիտական համաձայնության ձեւից եւ ծավալից, ինչպես նաեւ նրանից, թե ինչ համաձայնության կգան ուկրաինացիները մեր եւ եվրոպացիների հետ խորհրդակցությունների արդյունքում»,-ասել է Սալիվանը։

Նրա խոսքով՝ չնայած նրան, որ ԱՄՆ-ն ակտիվ չի մասնակցում բանակցություններին, ուկրաինացի պաշտոնյաները մշտապես ԱՄՆ-ի հետ քննարկում են բանակցությունների կարգավիճակը։

Հարցին, թե արդյոք Բայդենն Ուկրաինա մեկնելու ծրագրեր ուներ, երբ անցած ամիս Լեհաստան էր այցելել, Սալիվանը պատասխանել է, որ Բայդենը «ուրախ կլիներ Ուկրաինա այցելել՝ ցույց տալու ուկրաինացիների հետ իր համերաշխությունը», եւ այդ հնարավորությունը քննարկվել է Վարշավա այցից առաջ։    

Կիևը, հեռանալով Ստամբուլում ռուս-ուկրաինական բանակցություններում ձեռք բերված պայմանավորվածություններից, գործընթացը վերադարձրեց փակուղի։ Այս մասին երեքշաբթի լրագրողներին հայտարարել է ՌԴ նախագահ Վլադիմիր Պուտինը Բելառուսի նախագահ Ալեքսանդր Լուկաշենկոյի հետ բանակցություններից հետո, գրում է ՏԱՍՍ-ը։

«Ստամբուլում մենք ձեռք բերեցինք որոշակի մակարդակի պայմանավորվածություններ, որոնք բաղկացած էին Ուկրաինայի անվտանգության երաշխիքներից… որ չեն տարածվի Ղրիմի, Սևաստոպոլի և Դոնբասի տարածքների վրա։ Այնուհետ, ինչպես տեսաք, հաջորդեցին բանակցային գործընթացի շարունակման համար պայմաններ ստեղծելու մեր գործողությունները։ Փոխարենը Բուչայում բախվեցինք սադրանքի, և, որ ամենակարևորն է, ուկրաինական կողմը հետ կանգնեց Ստամբուլում իր պայմանավորվածություններից։ Այժմ անվտանգության պահանջները մի բան են, իսկ Ղրիմի, Սևաստոպոլի և Դոնբասի շուրջ հարաբերությունների կարգավորման հարցերը դուրս են եկել այդ համաձայնագրերի շրջանակից։ Այսինքն՝ մենք կրկին վերադարձել ենք մեր և բոլորիս համար փակուղային իրավիճակի »,- ասել է Պուտինը:

Ռուսաստանի Դաշնության նախագահն ասել է, որ իրեն տեղեկացրել են Ուկրաինայի բանակցային դիրքորոշման նոր փոփոխության մասին։

«Ճիշտ է, ինձ ասացին, որ երեկ երեկոյան ուկրաինական կողմը նորից ինչ-որ բան փոխել է: Ես դեռ չգիտեմ այդ փոփոխությունները», — երեքշաբթի լրագրողներին ասել է Պուտինը Բելառուսի նախագահ Ալեքսանդր Լուկաշենկոյի հետ բանակցություններից հետո:

Ամերիկայի Միացյալ Նահանգները պատրաստ է ներգրավվել Հայաստանի և Ադրբեջանի միջև խաղաղության բանակցություններին երկկողմ ձևաչափով և նույն կերպ մտածող գործընկերների հետ, այդ թվում՝ որպես ԵԱՀԿ Մինսկի խմբի համանախագահ՝ տևական և համապարփակ խաղաղության հարցում այդ երկրներին օգնելու նպատակով: Այդ մասին «Արմենպրես»-ին հայտնել են Հայաստանում Միացյալ Նահանգների դեսպանությունից՝ արձագանքելով ԵԱՀԿ Մինսկի խմբի համանախագահության ձևաչափի մասին Ռուսաստանի արտաքին գործերի նախարար Սերգեյ Լավրովի վերջին հայտարարությանը:

«Մենք ողջունեցինք Բրյուսելում ապրիլի 6-ին վարչապետ Փաշինյանի և նախագահ Ալիևի միջև կայացած հանդիպումը, այդ թվում՝ խաղաղության բանակցությունների նախապատրաստման և սահմանների դելիմիտացիայի երկկողմ հանձնաժողովի ձևավորման դրական քայլը: Միացյալ Նահանգները շարունակում է հանձնառու լինել խաղաղ, ժողովրդավար և բարեկեցիկ ապագայի կերտմանը Հարավային Կովկասում: Ինչպես ապրիլի 5-ին երկու երկրների ղեկավարների հետ հեռախոսազրույցների ժամանակ նշել է պետքարտուղարը՝ մենք շարունակում ենք խրախուսել խաղաղության բանակցությունների շարունակումը Հայաստանի և Ադրբեջանի միջև և վերահաստատում, որ Միացյալ Նահանգները պատրաստ է ներգրավվել երկկողմ ձևաչափով և նույն կերպ մտածող գործընկերների հետ, այդ թվում՝ որպես ԵԱՀԿ Մինսկի խմբի համանախագահ՝ օգնելու այդ երկրներին տևական և համապարփակ խաղաղության հասնելու հարցում», — փոխանցել են ամերիկյան դեսպանությունից:

Ապրիլի 6-ին Եվրոպական խորհրդի նախագահ Շառլ Միշելի միջնորդությամբ տեղի էին ունեցել ՀՀ վարչապետ Նիկոլ Փաշինյանի և Ադրբեջանի նախագահ Իլհամ Ալիևի բանակցությունները: Ապրիլի 8-ին, Ռուսաստանի Դաշնության արտաքին գործերի նախարար Սերգեյ Լավրովը իր հայ գործընկերոջ՝ ՀՀ արտաքին գործերի նախարար Արարատ Միրզոյանի հետ հանդիպումից հետո տեղի ունեցած համատեղ մամուլի ասուլիսի ընթացքում հայտարարեց, որ Արևմուտքը չեղարկել է ԵԱՀԿ Մինսկի խմբի եռանախագահությունը:

Կիեւը Մեծ Բրիտանիայի հատուկ ծառայությունների ղեկավարությամբ նոր բեմադրված սադրանքներ է նախապատրաստում՝ Ռուսաստանի զինված ուժերին Ուկրաինայի բնակչության նկատմամբ դաժան վերաբերմունքի մեջ մեղադրելու համար։ Այս մասին հայտարարել է ՌԴ Պաշտպանական վերահսկողության ազգային կենտրոնի ղեկավար, գեներալ-գնդապետ Միխայիլ Միզինցեւը, փոխանցում է ՏԱՍՍ-ը։

«Մեծ Բրիտանիայի հատուկ ծառայությունների ղեկավարությամբ նոր կեղծ բեմականացված սադրանքներ են պատրաստվում Սումիի շրջանում՝ Կիեւի ռեժիմի կողմից Ռուսաստանի Դաշնության զինված ուժերին Ուկրաինայի բնակչության նկատմամբ իբր դաժան վերաբերմունքի մեջ մեղադրելու համար»,- ասել է Միզինցեւը, որը ղեկավարում է Ուկրաինայում մարդասիրական արձագանքման ՌԴ միջգերատեսչական համակարգման շտաբը։

Միզինցեւը նաեւ հայտարարել է, որ Ուկրաինա ժամանած ֆրանսիացի զինվորականների եւ ժանդարմների խումբը կփորձի կոծկել Կիեւի ռազմական հանցագործությունները եւ մեղադրանքներ հորինել Ռուսաստանի զինված ուժերի դեմ։ Նրա խոսքով՝ Ֆրանսիայի հատուկ նշանակության ուժերի զինծառայողները ժանդարմերիայի եւ Ֆրանսիայի ՆԳՆ տեխնիկական փորձագետների հետ Ուկրաինա են ժամանել ապրիլի 11-ին՝ Գերմանիայի եւ Լեհաստանի տարածքով, այսպես կոչված, դիվանագիտական միջանցքով։

«Հաշվի առնելով ֆրանսիացի «մասնագետների» կողմնակալությունը՝ անաչառ հետաքննություն ակնկալել չի կարելի։ Ըստ երեւույթին, նրանց գործունեության հիմնական ուղղությունը կլինի Ուկրաինայի բնակչության, Դոնեցկի եւ Լուգանսկի ժողովրդական հանրապետությունների դեմ իրականացված բազմաթիվ ռազմական հանցագործությունների կոծկումը, որոնք կատարվել են ուկրաինական իշխանությունների կողմից վերջին ութ տարիների ընթացքում, ինչպես նաեւ Ռուսաստանի զինված ուժերի դեմ մեղադրանքներ առաջադրելը»,- ասել է նա։

Մարիուպոլ քաղաքում տեղի ունեցած մարտերի ընթացքում տասնյակ հազարավոր մարդիկ են զոհվել։ Այս մասին երկուշաբթի՝ ապրիլի 11-ին, Հարավային Կորեայի խորհրդարանում տեսակապով ելույթի ժամանակ ասել է Ուկրաինայի նախագահ Վլադիմիր Զելենսկին։

«Ամենավատ իրավիճակը Մարիուպոլում է՝ մեր հարավային նավահանգստային քաղաքում, որը մարտի 1-ից արգելափակված է ռուսական զորքերի կողմից։ Կես միլիոնանոց քաղաք էր։ Զավթիչները փակել են այն և թույլ չեն տալիս այնտեղ ջուր և սնունդ տանել։ Նրանք փորձել են գրավել այն ամենադաժան ձևով` պարզապես ոչնչացնել այն ամենը, ինչ կա քաղաքում:Մարիուպոլն ավերվել է, կան տասնյակ հազարավոր մահացածներ»,- ասել է Զելենսկին՝ հավելելով, որ Ռուսաստանը ցանկանում է ցուցադրաբար ոչնչացնել Մարիուպոլը։

Նա կարծիք է հայտնել, որ արեւմտյան զենքի մատակարարման օգնությամբ Ուկրաինան կկարողանա ազատել «բազմաչարչար Մարիուպոլը» և փրկել մյուս պետություններին ռուսական ագրեսիայից:

ԱՄՆ-ն պատժամիջոցների օգնությամբ վնաս է հասցնում այլ երկրների տնտեսություններին, սակայն նման միջոցները դեռ ոչ մի անգամ չեն օգնել Վաշինգտոնին հասնել սկզբնական նպատակներին, կարծում է National Interest ամսագրի սյունակագիր Ուիլ Սմիթը:

«Միացյալ Նահանգների խիստ պահանջները, որոնք պետությունները հաճախ ընկալում են որպես սպառնալիք իրենց հիմնական շահերին կամ գոյությանը, բացատրում են պատժամիջոցների անհաջող քաղաքականությունը», — պարզաբանել է հեղինակը՝ նշելով, որ որոշ դեպքերում Սպիտակ տունը սկսում է տնտեսական ճնշումն ընկալել որպես ինքնանպատակ՝ կարծելով, որ նոր սահմանափակումների կիրառումը կհանգեցնի ցանկալի կապիտուլյացիայի:

Սակայն, ըստ լրագրողի, այդ մեթոդը չի աշխատում։ Ժամանակին Իրանի, Սիրիայի, Աֆղանստանի, Վենեսուելայի և Հյուսիսային Կորեայի ղեկավարներն ապացուցել են, որ ոչ մի տնտեսական դժվարություն իրենց չի ստիպի ընդունել իրենց իշխանություններին սպառնացող վերջնագրերը։

Երբ Ամերիկան մշուշոտ կամ անընդհատ փոփոխվող պայմաններով պատժամիջոցներ է սահմանում՝ խուսափելով դիվանագիտական շփումներից, կառավարությունները կորցնում են այն հույսը, որ այդ սահմանափակումները երբեւէ կհանվեն, գրում է Սմիթը:

«Զարմանալի է, բայց պատժամիջոցների տակ հայտնված պետությունների արձագանքը երկրորդական հոգս է դարձել նրանց համար, ովքեր տնտեսական ցավը համարում են հաջողության բարձրագույն ցուցանիշ», — դատում է նա:

Մեկնաբանը համոզված է, որ ԱՄՆ-ն ու նրա դաշնակիցները կարող են կրկնել անցյալի սխալները Ուկրաինայի ներկայիս իրավիճակում, քանի որ Վաշինգտոնը մինչ օրս Մոսկվային կոնկրետ պայմաններ չի նշել սահմանված սահմանափակումները վերացնելու համար: