ermenihaber.am-ի հաղորդմամբ՝ Թուրքիայի ներկայիս Սիվաս (պատմ. Սեբաստիա) նահանգում գտնվող նախկինում հայաբնակ (նաև հույներ) Աղըլ գյուղը հիմա ամբողջովին լքված ու ավերակված վիճակում է:

Նշվում է, որ հայերն ու հույներնայստեղ հիմնականում բնակվել են  նախքան Թուրքիայի Հանրապետության հիմնադրումը (1923թ.): 1980-ականներին տեղի ունեցած ներքին հրահրումների հետևանքով գյուղն ամբողջովին դատարկվում է, ինչից հետո էլ պարբերաբար հայտնվում է գանձագողերի թիրախում:

Հույս ունենալով, որ հայերից մնացած գանձեր կամ թանկարժեք իրեր կգտնեն՝ գանձ որոնողները շարունակաբար քանդում և վնասում են տեղացիների շրջանում նաև «խորհրդավոր գյուղ» անվանվող Աղըլի տները: Գանձագողերից բացի գյուղի ավերակները երբեմն հայտնվում են նաև լքված բնակավայրերով հետաքրքրվողների ու լուսանկարիչների ուշադրության կենտրոնում:

«Համացանցում լքված գյուղերն ուսումնասիրելիս հայտնաբերեցի, որ Սիվասում այսպիսի տեղ կա: Տեսա, որ կենտրոնին էլ (Սիվաս քաղաք) շատ մոտիկ է, Քարայում և Հաջի Ալի գյուղերի միջև ընկած բարձունքի վրա է»,-թուրքական լրատվամիջոցին պատմել է լուսանկարիչ Գյոքհան Քարօղլուն: Ըստ նրա՝ հայտնի չեն բուն պատճառները, թե ինչու է գյուղը դատարկվել այն դեպքում, երբ հարևան գյուղերը նորմալ բնակեցված են:

«Գանձ որոնողները գյուղն ավերել են: Մեզ հետաքրքրեց, եկել ենք նկարելու: Այս գյուղն ամբողջությամբ անտաշ քարերով է կառուցված, ակնհայտ է, որ շատ հին շինություններ են: Գյուղից փոքրիկ գետակ է սկիզբ առնում, որին սնուցող աղբյուրը գյուղում դեռևս շարունակում է հոսել»,- պատմում է Քարօղլուն:

Վերջինս հույս է հայտնել, որ Սիվասի նահանգապետարանը կգնահատի այս արժեքը և հստողության տակ կառնի։

Առաջիկա մի քանի ամիսները վճռորոշ են լինելու ռազմի դաշտում. եթե պատերազմի ակտիվ ռազմական գործողությունները ձգձգվեն մինչև ձմեռ, տարածքների վերադարձը գնալով ավելի կդժվարանա։ Այս մասին, ինչպես նշում է news.liga.net-ը, ճապոնական NHK հեռուստաալիքին հայտնել է Ուկրաինայի նախագահի աշխատակազմի ղեկավար Անդրեյ Երմակը։

«Եթե մարտերը շարունակվեն մինչև ձմեռ, ապա ավելի ու ավելի դժվար կլինի վերադարձնել մեր տարածքները»,- ասել է Երմակը՝ հավելելով, որ նպատակը Ռուսաստանի գրաված տարածքների 100 տոկոսի ազատագրումն է։

Նրա խոսքով՝ Ուկրաինան և դաշնակիցները «քննարկումները կկենտրոնացնեն մինչև ձմեռ փակուղուց դուրս գալու բոլոր հնարավոր միջոցները ձեռնարկելու վրա»:

ՆԱՏՕ-ի ենթակառուցվածքները դեպի Ռուսաստանի սահմաններ առաջ տեղափոխելն անընդունելի է, և այդ անընդունելությունը որոշիչ գործոն է հյուսիսատլանտյան դաշինքի հետ հարաբերություններում։ Այս մասին, ինչպես հայտնում է ՌԻԱ «Նովոստի»-ն, ասվում է Ռուսաստանի նախագահ Վլադիմիր Պուտինի հուլիսի 31-ին ստորագրված Ծովային դոկտրինի տեքստում։

«ՆԱՏՕ-ի հետ հարաբերություններում Ռուսաստանի Դաշնության համար որոշիչ գործոնը մնում է ՆԱՏՕ-ի ռազմական ենթակառուցվածքն դեպի ՌԴ սահմաններ տեղափոխելու ծրագրերի անընդունելիությունը և դաշինքին գլոբալ գործառույթներ տալու փորձերը»,- ասվում է փաստաթղթում։

Դոկտրինում նշվում է, որ ՆԱՏՕ-ի գործունեությունը «ուղղված է Ռուսաստանի Դաշնության և նրա դաշնակիցների հետ ուղիղ առճակատմանը»։ Միաժամանակ, Ռուսաստանի ազգային ծովային քաղաքականությունը ատլանտյան ուղղությամբ որոշվում է՝ հաշվի առնելով հյուսիսատլանտյան բլոկի գոյությունը։

Մինչ այդ Պուտինը ժամանել էր Կրոնշտադտ շքերթի՝ ի պատիվ Ռուսաստանի նավատորմի օրվա, որը համընկնում է Պետրոս I-ի ծննդյան 350-ամյակի հետ: Միջոցառման ընթացքում նա ստորագրել է հրամանագրեր՝ հաստատելու ռազմածովային դոկտրինը և Ռուսաստանի Դաշնության նավատորմի կանոնադրությունը:

Ուկրաինայի կառավարությունը Դոնեցկի մարզի բնակիչների պարտադիր տարհանում է սկսում ջեռուցման սեզոնի սկսվելուց առաջ։

Ուկրաինայի նախագահ Վլադիմիր Զելենսկին հերթական անգամ կոչ է արել մարդկանց հեռանալ Դոնեցկի մարզից, ինչպես նաև ընդգծել է, որ կառավարությունը դրա համար ամեն ինչ կկազմակերպի: Այս մասին հուլիսի 30-ին հայտարարել է երկրի ղեկավարն իր տեսաուղերձում։

«Այնտեղ հարյուր հազարավոր մարդիկ են, տասնյակ հազարավոր երեխաներ։ Շատերը, ովքեր հրաժարվում են հեռանալ, բայց դա, իրոք, պետք է անել, այս որոշումը դեռ պետք է ընդունել. Հավատացեք ինձ»,- Interfax-ի ուկրաինական ծառայության փոխանցմամբ՝ ասել է նա։

Նա կոչ է արել ուկրաինացիներին խոսել նրանց հետ, ովքեր գտնվում են Դոնբասի մարտական գործողությունների գոտում և համոզել նրանց դուրս գալու անհրաժեշտության մեջ: 

«Դոնեցկի մարզից պարտադիր տարհանման մասին կառավարական որոշում կա։ Ամեն ինչ կազմակերպվում է, ամբողջական ուղեկցում, ամբողջական օգնություն. Պետք է միայն որոշում հենց մարդկանցից։ Գնացեք, մենք կօգնենք»,- ասել է Զելենսկին։

Ադրբեջանը վերակառուցում է իր բանակը թուրքական մոդելով, գրում է Eurasianet-ը։ 

Բաքուն սկսել է մի շարք նոր ռազմական բարեփոխումներ, ներառյալ ծախսերի ավելացումը, նոր ստորաբաժանումների ստեղծումը, ազգային պաշտպանության նոր համալսարանը եւ հատուկ նշանակության ուժերի թվաքանակի ավելացումը: Եվ այս ամենը պետք է հիմնված լինի թուրքական մոդելի վրա։

Բարեփոխման հիմնական առաջնահերթությունը կարծես թե հատուկ նշանակության ջոկատների արագ զարգացումն է։ 2022 թվականի ապրիլին Ադրբեջանի նախագահ Իլհամ Ալիեւը հայտնել է, որ «Ղարաբաղյան պատերազմից հետո Ադրբեջանը կրկնապատկել է իր հատուկ նշանակության ուժերի թիվը»։ Սա ներառում է 2020 թվականից հետո ստեղծված նոր հատուկ նշանակության ստորաբաժանումը, որը կոչվում է «կոմանդոս» եւ հիմնված է թուրքական նույնանուն ստորաբաժանումների վրա։

Այս պահին Ադրբեջանը հայտարարել է հինգ  «կոմանդոս» ստորաբաժանում ստեղծելու մասին։ Պաշտոնյաները չեն հրապարակել, թե ներկայումս քանի  «կոմանդոս» կա Ադրբեջանում, սակայն, Ալիեւի խոսքով, դրանց թիվը հասնում է «հազարների»։   

Այդ ​​ստորաբաժանումները կգործեն անմիջապես ցամաքային զորքերի նոր հրամանատարության ներքո, որը նույնպես ուղղակի ներմուծված է Թուրքիայից։ Հրամանատարությունը ստեղծվել է 2021 թվականին, եւ դրա առաջին հրամանատարը եղել է գեներալ-լեյտենանտ Անվար Աֆանդիեւը, որն ավարտել է Թուրքիայի ռազմական ակադեմիան։ Նոր հրամանատարությունն այժմ կհամակարգի բոլոր ցամաքային գործողությունները. նախկինում ցանկացած տարածքում բոլոր ռազմական գործողությունների ղեկավարումն իրականացվում էր Գլխավոր շտաբի կողմից։ 

Նոր Ազգային պաշտպանության համալսարանը, որը հիմնադրվել է 2022 թվականի մարտին, գործում է թուրքական մոդելով, որի չափանիշները հիմնված են Թուրքիայի պաշտպանության համալսարանի չափանիշների վրա: Ադրբեջանը նաեւ ավելացրել է իր զինվորականների թիվը, որոնք վերապատրաստվում են հենց Թուրքիայում։ Ներկայումս Թուրքիայում վերապատրաստվում են ավելի քան 200 սպաներ եւ պայմանագրային զինծառայողներ։

Այնուամենայնիվ, Ադրբեջանում թուրքական ռազմական ազդեցության սահմաններ կան: Թեեւ 2020 թվականի պատերազմի սկսվելուց հետո տարածված տեղեկություններ կային, որ Թուրքիան կարող է ռազմաբազա հիմնել երկրում, Ալիեւը հայտարարեց, որ «այդ տարբերակը Թուրքիայի հետ չի քննարկվել»։ Ադրբեջանի ռազմական դոկտրինան թույլ չի տալիս օտարերկրյա ռազմակայաններ տեղակայել երկրում։ «Եթե Ադրբեջանը մեծ վտանգի առաջ կանգնի, մենք կօգտվենք այս հնարավորությունից, քանի որ Թուրքիան մեր դաշնակիցն է»,-ասել է նա։ 

Ադրբեջանի զինված ուժերի վրա թուրքական ազդեցության թերեւս ամենահայտնի տարրը սպառազինությունն է։ TB2 Bayraktar անօդաչու սարքերը վճռորոշ դեր են խաղացել 2020 թվականի պատերազմում։ Մյուս վերջին ձեռքբերումները ներառում են Dragoneye էլեկտրաօպտիկական սենսորային համակարգ, Cobra II զրահամեքենաներ, TRG-300 բազմակի արձակման հրթիռային համակարգեր, TRLG-230 լազերային կառավարվող հրթիռներ, T-122 Sakarya բազմակի արձակման հրթիռային համակարգ  եւ այլն:Լուրեր 

Թուրքիայի Ուսկուդար քաղաքում մի խումբ անձինք հարձակվել են Առլեն անունով հայ երիտասարդի վրա։ Միջադեպի մասին իր թվիթերյան միկրոբլոգում բարձրաձայնել է Թուրքիայի Մեջլիսի հայազգի պատգամավոր Կարո Փայլյանը՝ հարձակման պատճառը որակելով «ռասիստական»։

«Այն փաստը, որ հարձակվողները ծեծել են 45 կգ Առլենին սպանելու նպատակով, իսկ մեղավորները քրեական պատասխանատվության չեն ենթարկվել, ինձ ստիպում է կասկածել, որ կատարվածը ատելության հիմքով հանցագործություն է։ Առլենին հայ լինելու համա՞ր են ծեծել»,- գրել է Փայլյանը։

ԱՄՆ ավիակիրը եւ նրա հարվածային խումբը Սինգապուրի նավահանգիստ այցելելուց հետո ուղեւորվել են դեպի Հարավչինական ծով՝ Չինաստանի հետ լարվածության աճի ֆոնին, որը կապված է Թայվան Ներկայացուցիչների պալատի խոսնակ Նենսի Փելոսիի հնարավոր այցի հետ, հայտնում է Reuters-ը:

ԱՄՆ Յոթերորդ նավատորմի պաշտոնյաները հաստատել են «Ռոնալդ Ռեյգան» ավիակրի տեղակայումը կենսական կարեւոր առեւտրային ճանապարհին:

«ԱՄՆ-ի «Ռոնալդ Ռեյգան» ռազմանավը եւ նրա հարվածային ուժերը շարունակում են գործել Հարավչինական ծովում՝ Սինգապուրի նավահանգիստ հաջող այցից հետո»,- ասել է նավի հրամանատար Հեյլի Սիմսը:

Սիմսը հավելել է, որ «Ռոնալդ Ռեյգանը» «շարունակում է սովորական պլանավորված գործողությունները՝ իր սովորական պարեկության շրջանակներում՝ հաջակցություն ազատ եւ բաց Հնդկա-Խաղաղօվկիանոսյան տարածաշրջանի»:

Վաշինգտոնի եւ Պեկինի միջեւ դիվանագիտական վեճը՝ կապված Թայվան Փելոսիի հնարավոր այցի հետ, նոր թափ է հավաքում։

ԱՄՆ պաշտպանության նախարար Լլոյդ Օսթինն ասել է, որ ինքը Փելոսիին ներկայացրել է անվտանգության գնահատականը՝ կապված նրա այցի հետ։

Սպասվում է, որ Թայվանի շուրջ ստեղծված լարվածությունը կդատապարտվի ԱՄՆ նախագահ Ջո Բայդենի եւ Չինաստանի նախագահ Սի Ծինփինի հինգերորդ հեռախոսազրույցի ընթացքում, որը կարող է տեղի ունենալ արդեն հինգշաբթի։

Թուրքիայի ընդդիմադիր արտախորհրդարանական «Ապագա» կուսակցության ղեկավար, նախկին վարչապետ և արտգործնախարար Ահմեթ Դավութօղլուն մեկնաբանել է Թուրքիայի նախագահ Ռեջեփ Թայիփ Էրդողանի  խոսքերն իր մասին:

Թուրքիայի  նախագահը օրերս, նկատի ունենալով Դավութօղլուին և Թուրքիայի նախկին արտգործնախարար Ալի Բաբաջանին, որն այժմ ընդդիմադիր «DEVA» կուսակցության առաջնորդն է, նրանց մեղադրել էր դավաճանության մեջ:

«Նրանք այդ պաշտոններին արժանի չէին, նախարարի և վարչապետի պաշտոնները նրանց պարզապես տրվել էին քաղաքական կամքի հիման վրա, բայց նրանք դա չգնահատեցին ըստ արժանվույն: Նրանք պետք է մտածեն իրենց դավաճանության մասին»,- ասել էր Էրդողանը:

Ի պատասխան դրան՝ Դավութօղլուն ասել է.

«Ես, որպես նախկին վարչապետ, մտածում եմ դատական հայց ներկայացնելու մասին: Մինչ այժմ երբեք դա չեմ արել քաղաքական դրդապատճառներով: Ոչ մեկ չի կարող մեղադրել պետական դավաճանության մեջ մի մարդու, ով ղեկավարել է կառավարությունը, ոչ մեկ չի կարող նրան դավաճան անվանել: Եթե կան ապացույցներ, ուրեմն թող որ ես կանգնեմ ռազմական դատարանի առաջ: Պարոն Էրդողան, դուք  դավաճանեցիք արդարադատությանը: Եթե ես ոչինչ էի, ինչո՞ւ էիր երկիրը ինձ վստահո՞ւմ»:

«Առանց մեզ Էրդողանը ոչինչ էր»,- եզրափակել է Դավութօղլթուն: 

ermenihaber.am-ի հաղորդմամբ՝ Թուրքական իշխանամերձ «Sabah» թերթի կայքը հրապարակել է «Թուրանի ճանապարհն է գալիս. Թյուրքական պետությունները իրար է միացնելու» վերտառությամբ հոդված, որտեղ անդրադարձել է «Զանգեզուրի միջանցքին»՝ այն անվանելով «Թուրանի ճանապարհ»:

Ըստ թուրքական լրատվամիջոցի՝ Ղարաբաղի հաղթանակով Թուրքիայի և Ասիայի միջև նոր միջանցք է բացվել, որը իրար կկապի 1.1 տրիլիոն դոլարի ՀՆԱ ունեցող թյուրքախոս երկրներին:

Ընդգծվել է, որ Թուրքիա-Ադրբեջան առևտրաշրջանառությունը կազմում է մոտ 4.5 մլրդ դոլար, և նպատակ կա այն հասցնել մինչև 15 մլրդ դոլարի: Նշվել է, որ միջանցքի բացումով վերջ կդրվեն Վրաստանի և Իրանի տարածքով տարանցման վրա կիրառվող սահմանափակումներին:

Ըստ կայքի պնդման՝ նախատեսվում է, որ այդ ուղին բացվելու է այս տարի, իսկ դրա շահագործումից հետո Հարավային Կովկասում հնարավոր կլինի հիմք դնել տնտեսական համագործակցության:

Կրկին ընդգծվել է, որ «Զանգեզուրի միջանցքը» չինական «Մեկ գոտի, մեկ ճանապարհ» նախագծի տեսանկյունից մեծ կարևորություն ունի: Ըստ այդմ՝ երբ «միջանցքը» հանձնվի շահագործման, Ադրբեջանի դիրքը, որը գտնվում է Թուրքիայի և Չինաստանի միջև, «Մեկ գոտի, մեկ ճանապարհ» նախագծի տեսանկյունից կամրապնդվի, իսկ Զանգեզուրը կարևոր այլընտրանքային ուղի կարող է դառնալ «Մեկ գոտի, մեկ ճանապարհ» նախագծի համար, որի նշանակությունը ռուս-ուկրաինական պատերազմից հետո մեծացել է:

Ուկրաինայում ռուսական հատուկ գործողության նպատակների մասին ՌԴ ԱԳ նախարար Սերգեյ Լավրովի հայտարարությունը մեկնաբանել է «Կոմսոմոլսկայա պրավդա» ռադիոկայանի հաղորդավար Սերգեյ Մարդանը։Նման տեսակետ է հրապարակվել piter98.ru-ում:

Ռուսաստանի արտաքին գործերի նախարարը վերջերս բալոր կետերը դրել է «i»-ի վրա՝  հարևան երկրում Ռուսաստանի զինված ուժերի հատուկ ռազմական գործողության հետ կապված հարցերում։ Արաբական պետությունների լիգայի (ԱՊԼ) անդամ երկրների մշտական ներկայացուցիչների հետ հանդիպմանը Լավրովն ասել է, որ Մոսկվան ձգտում է ազատություն տալ ուկրաինական հասարակությանը Կիևում հաստատված հակաժողովրդական և հակապատմական ռեժիմից։ Հատուկ ռազմական գործողության արդյունքում ռուս և ուկրաինացի ժողովուրդները կկարողանան միասին ապրել։

«Կոմսոմոլսկայա պրավդա» ռադիոկայանի հաղորդավար Սերգեյ Մարդանը կարծում է, որ ՌԴ արտգործնախարարի խոսքերից պարզ է դառնում, որ Ռուսաստանը վճռական է վերահսկողություն հաստատել իր պատմական տարածքների վրա։ Բացի այդ, դրանք հանդիսանում են Կիևի ներկայիս ռեժիմը քանդելու Մոսկվայի մտադրությունների բաց հայտարարություն։ Ըստ էության, այս հայտարարությունը նոր կատեգորիկ մոտեցում է ներկայացնում, և Ռուսաստանի Դաշնության ղեկավարությունը մտադիր չէ նահանջել։

Ուկրաինական պետականության կործանման մասին Լավրովի արտահայտությունը լրագրողին հետաքրքիր է թվացել: «Այն ոչ միայն գիծ է քաշում հատուկ գործողությունների հիմնական նպատակների տակ, այլև նշում է դրա սահմանները, և շատ հստակ ազդանշան ուղարկում Արևմուտքին, որ Ռուսաստանը կանգ չի առնի այնքան ժամանակ, քանի դեռ չի հասել ԵՄ սահմաններին»,-կարծում է Մարդանը։