Թուրքիայում գործող ընդդիմադիր քրդամետ «Ժողովուրդների դեմոկրատական» կուսակցության (ԺԴԿ-HDP) հայ պատգամավոր Կարո Փայլանը հանցագործության մասին հաղորդում է ներկայացրել Անկարայի գլխավոր դատախազություն։ Այս մասին հայտնում է ermenihaber.am-ը։

«Հաղորդումը կապված է փաստաբան Մեհմեթ Սինան Ինջեի այն պնդման հետ, որ 2016 թվականին Փայլանի դեմ սպանության ծրագիր է մշակվել։

Փաստաբան Մեհմեդ Սինան Ինջեն Instagram-ի իր էջում կատարած գրառումներում նշել էր, որ զենք էր տարվելու խորհրդարան և Կարո Փայլանը սպանվելու էր։

Կարո Փայլանը հայտարարել է, որ Ինջեի պնդումների հետ կապված դատախազությունը քայլեր չի ձեռնարկել։

«Փաստաբան Մեհմեդ Սինան Ինջեն Instagram-ում արած գրառումներում բացահայտել է, որ պետության ներսի որոշ մութ կենտրոններ 2016 թվականին իմ դեմ սպանություն են ծրագրել և այդ ծրագիրը խափանվել է այլ կենտրոնների կողմից։

Չնայած այս բացահայտումից անցել է երկու շաբաթ՝ իրավապահ մարմինները, որոնք պետք է հետաքննություն սկսեին, գործի չեն անցել»- նշել է հայազգի պատգամավորը՝ հավելելով, որ իր դեմ սպանության ծրագրի բացահայտման համար է ինքը հաղորդում ներկայացրել Անկարայի գլխավոր դատախազություն»,-գրել է կայքը։

Ուկրաինայի նախագահի աշխատակազմի ղեկավարի խորհրդական Ալեքսեյ Արեստովիչը ՖեյգինLIVE-ի եթերում խոսել է անուղղակի ապացույցների մասին առ այն, որ մարտ ամսին ռուսները պատրաստ էին վերադառնալ փետրվարի 23-ի սահմաններին, գրում է strana.ua-ն։

«Հիշեցնում եմ, որ երբ մարտին Ստամբուլում ուրախությամբ փորձում էին մեզ հետ պայմանավորվել, պատրաստ էին զորքերը դուրս բերել մինչև փետրվարի 23-ի դիրքեր: Համենայնդեպս, այդպես էին ասում, մենք այդ բանակցությունները չենք խնդրել, բայց խնդրել են, դեռ մարտին։ Հասկանո՞ւմ եք տարբերությունը»,- ասել է Արեստովիչը։

Նա, սակայն, նշել է, որ իրական տեղեկություն չունի Ուկրաինայում պատերազմի մասին։

«Ես դատում եմ անուղղակի ապացույցներով, ինձ հասանելի չեն պետական գաղտնիքները, ես արտահաստիքային խորհրդական եմ, հետևաբար, իմ բանակի և երկրի պատերազմի մասին ես ավելի քիչ բան գիտեմ, քան Ղարաբաղի պատերազմի մասին:Այնտեղ (ԼՂ) ես ավելին գիտեմ։ Ստիպված ենք այն (տեղեկատվությունը) կորզել անուղղակի ձևով։ Ուրիշ բան, որ ինձանից այն խնամքով թաքցնում են, որովհետև հանկարծ ինչ-որ սխալ բանդուրս կտամ», -ասել է Արեստովիչը:

Ադրբեջանի նախագահ Իլհամ Ալիևը AzTV-ին տված հարցազրույցում ասել է, որ այսօր Հայաստանի և Ադրբեջանի հարաբերությունների կարգավորման գործընթացում Ղարաբաղյան հարց չկա:

«Նման փորձեր եղել են, բայց ես երբեք չեմ համաձայնվել դրան։ Ի՞նչ կապ ունի Հայաստանը դրա հետ։ Սա «մեր ներքին գործն է» (չակերտները՝ Tert.am)։ Այսօր բանակցությունների սեղանին որևէ կարգավիճակի մասին խոսք չկա»,- ասել է Ադրբեջանի նախագահը:

Նրա խոսքով՝ Ղարաբաղում ապրող հայերը պետք է «ճիշտ քայլ» (չակերտները՝ Tert.am) անեն ու հասկանան, որ «իրենց ապագան կախված է միայն ադրբեջանական հասարակությանը ինտեգրվելուց» (չակերտները՝ Tert.am)։

«Ղարաբաղում ապրող հայերը չեն ունենա ո՛չ կարգավիճակ, ո՛չ անկախություն, ո՛չ հատուկ արտոնություններ. նրանք «նույնն են» (չակերտները՝ Tert.am), ինչ Ադրբեջանի մնացած բոլոր քաղաքացիները։ Ինչպես պաշտպանված են Ադրբեջանի քաղաքացիների իրավունքները, այնպես էլ «պաշտպանված են լինելու» (չակերտները՝ Tert.am) նրանց իրավունքները։ Ինչպես պաշտպանված են Ադրբեջանում ապրող ժողովուրդների իրավունքները, այնպես էլ նրանք պետք է «պաշտպանված լինեն» (չակերտները՝ Tert.am): Սա միակ ճանապարհն է», — ասել է Ալիևը։

Անդրադառնալով Հայաստանի հետ հարաբերություններին՝ նա հավելել է.«Մենք պետք է խաղաղ բանակցություններ սկսենք Հայաստանի հետ: Դեռ դրական պատասխան չենք ստացել, բայց հուսով եմ, որ կլինի։ Պետք է ստեղծվի սահմանազատման հանձնաժողով: Նրանք էլ առարկում էին, բայց ի վերջո համաձայնեցին։ «Զանգեզուրի միջանցքը» (չակերտները՝ Tert.am) պետք է, բայց սկզբում դեմ էին։ Այժմ՝ առաջիկա շաբաթներին, նրանցից սպասում ենք «Զանգեզուրի միջանցքը» (չակերտները՝ Tert.am) երթուղուն»։

Թուրքիան սկսել է Ղրիմի թաթարներին երկարաժամկետ կացության կարգավիճակ տալ, նման հանձնարարականով հանդես է եկել ներքին գործերի նախարար Սուլեյման Սոյլուն, հինգշաբթի օրը գրում է Anadolu գործակալությունը:

«Թուրքիայի ՆԳՆ միգրացիոն ծառայությունը օգոստոսի սկզբից սկսել է Ղրիմի թաթարներին երկարաժամկետ կացության կարգավիճակ տալ՝ նրանց համար ճանաչելով «թյուրքական արմատներով հայրենակիցներ» կարգավիճակը։ Ավելի վաղ այդ կարգավիճակի ներքո են հայտնվել թուրք-ահիսները, ույղուրները, Բուլղարիայից եւ Հունաստանից էթնիկ թուրքերը», — հաղորդել Է գործակալությունը:

Նշվում է, որ Ղրիմի թաթարների բնակության թույլտվությունը տրվում է ՆԳՆ ղեկավար Սուլեյման Սոյդիի հանձնարարությամբ 2022 թվականի հունիսից:

Համաձայն գործող օրենսդրության, երկարաժամկետ կացություն Թուրքիայում կարող են ստանալ միայն օտարերկրացիները, որոնք երկրում մշտապես գտնվում են ութ տարի շարունակ։ Այսուհետ Ղրիմի թաթարներից չի պահանջվի կատարել այդ պայմանները։

«Բացառության կարգով» Թուրքիայի քաղաքացիություն ստանալու նորմին համապատասխան, որը նախատեսված է «թյուրքական արմատներ ունեցող հայրենակիցների» կարգավիճակով անձանց դասակարգի համար, 2002 թվականից սկսած Թուրքիայի քաղաքացիություն են ստացել 101 995 թուրք-ահիսներ եւ 6 787 ույղուրներ:

Թուրքիայի ԱԳ նախարար Մեւլութ Չավուշօղլուն անդրադարձել է հայ–թուրքական հարաբերությունների եւ Ադրբեջան–Հայաստան հարաբերությունների կարգավորման թեմային։

Թուրքական Star–ի փոխանցմամբ՝ Թուրքիայի ԱԳ նախարար Մեւլութ Չավուշօղլուն շեշտել է, թե Հայաստանի հետ հարաբերությունների կարգավորման թեման համակարգվում է Բաքվի հետ։ Նա տարօրինակ է համարել, որ Հայաստանում այս փաստից անհանգստանում են։ «Մենք պարզ ենք, ամենասկզբից էլ ասել ենք։ Հարավային Կովկասում խաղաղություն հնարավոր չէ առանձին առանձին մտածելով։ Այս հարցում Հայաստանը պետք է համարձակ ու վճռական լինի։ Պետք է հրաժարվի խուսափելու քաղաքականությունից։ Մենք տեսնում ենք, որ Ադրբեջանն անկեղծ է»,–ասել է Չավուշօղլուն։

Հայ դատի Ամերիկայի հանձնախմբի հետևողական աշխատանքների, կոնգրեսականներին մշտապես Արցախում տիրող իրավիճակի մասին իրազեկելու և ամերիկահայ համայնքին Հայ դատի հանձնախմբի առաջնեհերթությունների շուրջ համախմբելու արդյունքում` ԱՄՆ բարձրաստիճան օրենսդիրները շարունակում են անդրադառնալ Արցախում ադրբեջանական վերջին ագրեսիային։

ՀՅԴ Բյուրոյի Հայ Դատի կենտրոնական գրասենյակից հայտնում են, որ, մասնավորապես, Սենատի ռազմական ծառայության հանձնաժողովի նախագահ Ջեք Ռիդը թվիթերյան գրառմամբ դատապարտելի է համարել Ադրբեջանի զինուժի գործողությունները, իսկ Սենատի արտաքին հարաբերությունների հանձնաժողովի նախագահ Ռոբերտ Մենենդեսն էլ օրեր առաջ էր անդրադարձել ադրբեջանական գործողություններին՝ պնդելով, որ ադրբեջանական  ուժերը պետք է դուրս բերվեն Արցախի շրջաններից և կասեցվեն նրանց վայրագություններն ընդդեմ Արցախի ժողովրդի։

Ադրբեջանական գործողությունները դատապարտել են նաև Սենատի արտաքին հարաբերությունների հանձնաժողովի հանրապետական անդամ Մարկո Ռուբիոն, Կոնգրեսի հայկական հարցերով խմբի համանախագահներ Ֆրենք Փալոնն ու Ջեքի Սփիերը, Ներկայացուցիչների տան հետախուզության հանձնաժոովի նախագահ Ադամ Շիֆը, կոնգրեսականներ Քեթրին Քլարկը, Աննա Էշոն, Ռաջա Քրիսնամըրֆին, Բրենդա Լորենսը, Լինդա Սանչեսը, Յան Շակովսկին, Բրեդ Շերմանը և Լորի Թրահանը։

Հայ դատի Ամերիկայի հանձնախումբն ամենօրյա ծավալուն և բազմաոլորտ աշխատանքով շարունակում է Արցախի շահերի պաշտպանությանն ուղղված աշխատանքները՝ ի թիվս այլնի հիմնական քաղաքական առաջնահերություն ունենալով Ադրբեջանին ամերիկյան ռազմական օժանդակությունից զրկումը։

Ադրբեջանի արտգործնախարար Ջեյհուն Բայրամովը մեղադրում է Հայաստանին  «տարբեր պատրվակներով Հարավային Կովկասում հաղորդակցությունների ապաշրջափակման գործընթացը դանդաղեցնելու մեջ», փոխանցում է «Ինտերֆաքս-Ադրբեջան»-ը։

«Մենք նկատում ենք, որ մեր դիրքորոշումները որոշակիորեն մերձենում են, բայց եթե լիներ  Հայաստանի անկեղծ մտադրությունը, ապա այս հարցը վաղուց լուծված կլիներ։ Այստեղ բաց հարցեր ու մեծ խնդիրներ չկան, ուստի մենք սա որպես արհեստական ​​արգելակ ենք ընկալում։ Միեւնույն ժամանակ, աշխատանքը, որ Ադրբեջանն իրականացնում է իր տարածքում, վկայում է մեր մտադրությունների լրջության մասին»,- ասել է Բայրամովը թուրքական ԶԼՄ-ներին տված հարցազրույցում։ Միաժամանակ նա հավելել է, որ Ադրբեջանը «վճռական է այս նախագծի իրականացման հարցում»։

Բայրամովը հիշեցրել է, որ Ադրբեջանի, Ռուսաստանի Դաշնության եւ Հայաստանի ղեկավարների՝ 2020 թ-ի նոյեմբերի 10-ին եւ 2021-ի հունվարի 12-ի եռակողմ հայտարարություններում կետեր կան ճանապարհների բացման եւ, մասնավորապես, այն ճանապարհների բացման վերաբերյալ, որոնք կապում են Ադրբեջանի արեւմտյան շրջանները Նախիջեւանի հետ, եւ Հայաստանը պատասխանատվություն է կրում այդ ուղղությամբ անցման ապահովման համար՝ առանց Ադրբեջանի նկատմամբ որեւէ սահմանափակում կիրառելու։

Խոսելով Արցախի դեմ Ադրբեջանի վերջին ագրեսիայի մասին՝ Բայրամովը կրկին հայկական կողմին մեղադրել է «պարտավորությունները չկատարելու» մեջ։

«Պարտավորություններ ասելով՝ նկատի ունեմ այն, որ հայկական զինված ուժերը դեռ չեն լքել Ղարաբաղը։ Հայաստանն այդ պարտավորությունը ստանձնել է եռակողմ հայտարարությամբ։ Հայկական զինված ուժերը պետք է հեռանային, երբ խաղաղապահ ուժերը մտան տարածաշրջան, բայց նրանք դեռ այնտեղ են եւ հերթական անգամ սադրանք կազմակերպեցին,- ասել է նա։- Ադրբեջանն իր ինքնիշխան տարածքում ապօրինի հայկական զինված խմբավորումների առկայություն թույլ չի տա։ Այդ պահանջն ուժի մեջ է մնում։ Մենք բազմիցս հայտարարել ենք այդ մասին եւ կարծում ենք, որ հայկական կողմը պետք է լուրջ վերաբերվի դրան»,- հավելել է Բայրամովը։

Ուկրաինային աջակցությունը ամերիկացիների համար ընդամենը նորաձև թրենդ Է դարձել, որին փոխարինելու շատ շուտով կգա նորը, The American Conservative ամսագրի համար գրել է Հյուսթոն Դաունթաունի ամերիկյան համալսարանի պրոֆեսոր Ադամ Էլվանգերը:

«Covid-19-ը դեռ մոլեգնում էր երկրում, երբ մենք տեղափոխվեցինք Ուկրաինա։ Ամենայն հավանականությամբ, մեզ համար նոր ուղղություն կմտածեն մինչեւ հակամարտությունը ավարտվի», — ասվում է նյութում։

Հեղինակի կարծիքով՝ վերջին տարիների ամերիկյան հասարակությունում նկատվում է միտում, երբ մի «հրատապ օրակարգն» ստվերում է մնացած բոլորը և կարճ ժամանակով վերածվում գլխավոր և միակ խնդրի։

«Ինչ-որ չափով սա սպառնալիք է ազգի համար։ «Հրատապ օրակարգը» արհեստականորեն մեկ խնդիր է բարձրացնում մյուս բոլոր հարցերի վերեւում, ինչը կարծես արդարացնում է այլ հարցերի շուրջ անգործությունը, որոնք իրականում կարող են շատ ավելի հրատապ լինել», — ընդգծել է Էլվանգերը:

Ընդ որում, «հրատապ օրակարգի» հանրահայտությունը բնավ չի նշանակում, որ ամերիկացիներին իրականում հետաքրքրում է Ուկրաինան, նշել է փորձագետը։

Էլվանգերը վստահ է, որ ուկրաինական ճգնաժամը շատ ամերիկացիների համար ավելի կարեւոր է դարձել ամերիկա-մեքսիկական սահմանին անվտանգության խնդիրներից: Չէ որ քանի դեռ օրակարգում առաջինն է, երկրորդը կարելի է անտեսել։

Թուրքիայի նախագահ Ռեջեփ Թայիփ Էրդողանը դեսպանների կոնֆերանսին խոսել է Ադրբեջանի սանձազերծած պատերազմից։

Թուրքական CNNturk–ի փոխանցմամբ՝ Թուրքիայի նախագահ Ռեջեփ Թայիփ Էրդողանը հայտարարել է, թե 2020 թվականին Ադրնեջանի հենց Թուրքիայի աջակցությամբ է հաղթել Հայաստանին։ «Հավատում եմ, որ Հայաստանը զարգացումները ճիշտ կընկալի եւ Թուրքիայի եւ Ադրբեջանի կոչերին դրական կարձագանքի։ Դրանով կարճ ժամանակում տարածաշրջանում խաղաղություն կհաստատվի»,–ասել է Էրդողանը։

Թուրքական CNNturk–ի փոխանցմամբ՝ Թուրքիայի նախագահ Ռեջեփ Թայիփ Էրդողանը հայտարարել է, թե Հայաստանի վարչապետ Նիկոլ  Փաշինյանի հետ կառուցողական հեռախոսազրույց է ունեցել։

Ամերիկյան Foreign Policy հանդեսը հրապարակել է վերլուծաբան Մաքսիմիլիան Հեսի՝ «Արդյոք նոր պատերազմը կկործանի՞ Եվրոպայի ադրբեջանական գազային երազանքները» վերտառությամբ   ծավալուն հոդվածը, ըստ որի՝ փետրվարի 24-ին Ռուսաստանի նախագահ Վլադիմիր Պուտինի՝ Ուկրաինա ներխուժումից ի վեր Ադրբեջանն իր նավթի և գազի հսկայական պաշարներով դարձել է Ռուսաստանի և Արևմուտքի միջև տնտեսական պատերազմի առանցքային ճակատը:

«Այս շաբաթից Ադրբեջանն արդեն կանգնած է իսկական պատերազմի շեմին», — գրում է հեղինակը՝ հիշեցնելով Արցախում իրավիճակի վերջին սրման մասին, երբ Բաքուն հայտարարել էր այսպես կոչված «հակաահաբեկչական գործողության» մեկնարկի մասին, ինչից  հետո Արցախի իշխանությունները մասնակի զորահավաք էին հայտարարել:

Հեսը նկատում է, որ մարտական գործողությունները տեղի են ունենում Եվրահանձնաժողովի նախագահ Ուրսուլա ֆոն դեր Լեյենի Բաքու այցելությունից ընդամենը շաբաթներ անց: Հայտնի է, որ Բաքվում կնքվել է նոր երկկողմ համաձայնագիր, որի նպատակն է կրկնապատկել Եվրամիության կողմից ադրբեջանական գազի ներմուծումը: Բրյուսելը նաև խոստացել է աջակցել Ադրբեջանի «վերականգնվող էներգիայի հզոր չօգտագործված ներուժին»։

«Ադրբեջանը գտնվում է Ռուսաստանից Եվրոպայի էներգետիկ կախվածությունը թոթափելու ջանքերի հիմքում։ Բայց 2020-ի Լեռնային Ղարաբաղի շուրջ հայ-ադրբեջանական արյունալի պատերազմից երկու տարուց էլ պակաս ժամանակում մարտերի բռնկումը ևս մեկ նշան է, որ Արևմուտքի մոտեցումն Ադրբեջանի նկատմամբ ձախողվում է: Այն (Արևմուտքը) չունի համապատասխան ռազմավարություն Լեռնային Ղարաբաղում հակամարտության վտանգի դեմ պայքարելու համար։ Չնայած գազի աճի ներմուծման մասին ուրախ խոսակցություններին, այս նպատակները ներկայում իրատեսական չեն առնվազն այն պատճառով Ռուսաստանի կողմից չվերահսկվող խողովակաշարի պահեստային հզորության պակաս կա», — գրում է վերլուծաբանը:

Նա նկատում է, որ ստեղծված իրավիճակը սպառնում է ուժեղացնել Եվրոպայում էներգետիկ ճգնաժամը, սրել անվտանգության ճգնաժամը Կովկասում և հզորացնել Ռուսաստանին։

Հեսը գրում է, որ Արևմուտքի դիվանագիտությունը բացակայում էր 2020 թվականի սեպտեմբերին, երբ մարտերը վերածվեցին Լեռնային Ղարաբաղի Երկրորդ պատերազմի. ռազմական գործողությունները դադարեցին միայն ՌԴ-ի միջնորդությունից հետո: Այդ ժամանակվանից ի վեր, ըստ Հեսի, արևմտյան դիվանագիտությունը Կովկասում հիմնականում բացակայում է:

«Եթե Արևմուտքը ցանկանում է կանխել Լեռնային Ղարաբաղի երրորդ պատերազմը, պետք է նաև բանակցությունների նոր ձևաչափ փնտրի, ինչը Վաշինգտոնն ուշացումով, բայց ընդունել է: Եթե Արևմուտքը Լեռնային Ղարաբաղը թողնի Բաքվին, Հայաստանի «նախափաշինյանական ռեժիմի հետադիմական ռուսամետ ուժերը» (չակերտները`Tert.am), հավանաբար, կվերադառնան իշխանության: Ռուսաստանի, այսպես կոչված, խաղաղապահները կարող են նաև թշնամանալ՝ ստիպելով Ալիևին զիջումներ անել, ինչը կվերացնի Եվրոպա էներգակիրների լրացուցիչ մատակարարումների ցանկացած հույս: Ռուսաստանի գերիշխանությունը Հարավային Կովկասում կամրապնդվի», -գրում է Հեսը՝ առաջարկելով այս համատեքստում փոխել Արևմուտքի վերաբերմունքը Բաքվի նկատմամբ:

«Դա դժվար, բայց ոչ անհնարին խնդիր է: Դիվանագիտությունը դժվար կլինի, բայց Բաքուն այնքան է սիրում կանխիկ փողը…», — գրում է վերլուծաբանը:

Նա հիշեցնում է, որ Ռուսաստանի մանդատը Լեռնային Ղարաբաղում լրանում է 2025 թվականին՝ հնարավորություն տալով Արևմուտքին այլընտրանքներ առաջարկել։ Ըստ Հեսի՝ ջանքերը պետք է սկսել գործադրել հենց հիմա: